ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 1146/23
18 Ιουνίου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
U.N.O.
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
.........
I. Ιάσωνος (κα), Δικηγόρος για τον Αιτητή
Α, Καρσιλιάδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 8.3.2023 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2022 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος). Επιπλέον αιτείται την έκδοση νέας πράξης με την οποία να χορηγείται στον Αιτητή καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία. Περί τις 28.4.2022 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 3.2.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό, ο οποίος υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 8.3.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 22.3.2023, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής προωθεί ότι λανθασμένως οι Καθ’ ων η απέρριψαν την αίτηση του για διεθνή προστασίας. Υποστηρίζουν ειδικότερα ότι δεν ήταν λανθασμένη η απόρριψή του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του περί επίθεσης της Boko Haram στο χωριό Orlu της περιοχής Owerri, κατά την οποία η εν λόγω οργάνωση προέβη σε εμπρησμούς, με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων το θάνατο της γιαγιάς του Αιτητή. Υποστηρίζει ειδικότερα ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν έχουν προβεί σε δέουσα έρευνα της κατάστασης ασφαλείς της πολιτείας Ιmo στην οποία υπάγεται ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή. Ως προς την αξιολόγηση κινδύνου επισημαίνει ότι ενώ οι Καθ’ ων η αίτηση διαπίστωσαν από εξωτερικές πηγές ότι στην εν λόγω πολιτεία λαμβάνουν χώρα σημαντικά περιστατικά ασφαλείας, εντούτοις, κατέληξαν ότι εν τέλει ο Αιτητής δεν διατρέχει κίνδυνο επειδή έχει πανεπιστημιακή μόρφωση και εργαζόταν. Η κατάληξη των Καθ΄ων η αίτηση για μη υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς διεθνούς προστασίας αποτελεί κατά τον Αιτητή προϊόν ελλιπούς έρευνας και αιτιολογίας και πλάνης.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνονται της ορθότητας της επίδικης πράξης και επισημαίνουν ότι η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ήταν προϊόν δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και ότι ουδεμία πλάνη εμφιλοχώρησε στην κρίση τους. Αναφέρονται στους ουσιώδεις ισχυρισμούς του Αιτητή και στην αξιολόγησή τους από τους Καθ’ ων η αίτηση, και βάλλουν κατά της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του Αιτητή, υποδεικνύοντας ότι δεν κατάφερε να καταδείξει ότι ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις υπαγωγής του στα άρθρα 3 και 19 του Περί Προσφύγων, ως αναλύεται στην έκθεση εισήγηση. Ειδικότερα κρίθηκε ότι δεν ήταν επαρκώς λεπτομερείς οι αναφορές του περί της κατ’ ισχυρισμό επίθεσης που έλαβε χώρα στο χωριό του Orlu, γεγονός που θίγει την εσωτερική του αξιοπιστία. Σε κάθε περίπτωση, οι Καθ’ ων η αίτηση επισημαίνουν ότι ο Αιτητής δεν αναφέρθηκε σε προσωπική του στοχοποίηση αλλά αναφέρθηκε σε μια γενική επίθεση που είχε αποτέλεσμα να καεί η οικία του και ότι δεν υπήρχε πλέον μέρος για αυτόν να διαμείνει. Σύμφωνα με εξωτερικές πηγές, δεν εντοπίστηκε οποιαδήποτε επίθεση στο εν λόγω χωριό κατά τον ουσιώδη χρόνο που ανέφερε ο Αιτητής. Αντίθετα εντοπίστηκε περιστατικό επίθεσης των στρατιωτικών δυνάμεων στον εν λόγω χωριό τον Απρίλιο του 2022 όταν πλέον ο Αιτητής είχε εγκαταλείψει τη χώρα του (16.3.2022 έφυγε από τη Νιγηρία). Οι Καθ’ ων η αίτηση η αίτηση παρέθεσαν στη γραπτή τους αγόρευση σύνοψη των ισχυρισμών του Αιτητή καταλήγοντας ότι οι ισχυρισμοί το περί επίθεσης στο χωριό του είναι αναξιόπιστοι και ότι σε κάθε περίπτωση η κατάσταση ασφαλείας στην πολιτεία Imo σε συνάρτηση με τις προσωπικές του περιστάσεις δεν αγγίζει το επίπεδο της αδιάκριτης βίας και ως εκ τούτου, κατέληξαν ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Νομικό Πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ’ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
6. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτόν τον ορισμό.
7. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
8. Το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών δυνάμει του άρθρου 12Βτρις των περί Προσφύγων ημερομηνίας 31.5.2024 (στο εξής: η ΚΔΠ 191/2024) ορίζει τη Νιγηρία ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας.
Κατάληξη
9. Ως προς του ισχυρισμούς που προωθούνται από τη συνήγορο του Αιτητή περί έλλειψης δέουσας έρευνας και αιτιολογίας και περί πλάνης είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητα της de novo και ex nunc. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Η πιο πάνω ανάλυση λόγω της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελείς χαρακτηρίζονται οι λόγοι προσφυγής, οι οποίοι ακόμα και αν γίνουν δεκτοί δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
10. Επισημαίνεται επιπλέον συναφώς ότι αποτελεί βασική νομολογιακή αρχή ότι η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα, ανάγεται δε στην διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης (Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Α.Ε. Aρ.: 3017, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, ημερ. 5.6.2002, (2002) 3 ΑΑΔ 345).
11. Η γενική αυτή νομολογιακή αρχή θα πρέπει να εξεταστεί εν προκειμένω υπό το φως του ειδικού δικαίου που διέπει τη διαδικασία εξέτασης μίας αιτήσεως ασύλου και των αρχών που θεσπίζει τόσο η εθνική όσο και η ενωσιακή νομοθεσία. Συναφές εν προκειμένω είναι το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του Αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για κάποιον από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας των αιτητών ασύλου να τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή τους, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 εώς 68).
12. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνω συναφώς τα ακόλουθα: Στην αίτησή του για διεθνή προστασία, ως προς τα προσωπικά του στοιχεία, ο Αιτητής δήλωσε νιγηριανής καταγωγής. Ως προς τον λόγο εγκατάλειψης της χώρας καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι το χωριό του δέχτηκε επίθεση τα μεσάνυχτα από άγνωστους οπλοφόρους, οι οποίοι έκαψαν τα σπίτια των κατοίκων. Το συμβάν έλαβε χώρα το Μάρτιο του 2022 στην πολιτεία Imo
13. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ως τόπο καταγωγής και τελευταίας συνήθους διαμονής του το χωριό Orlu της περιφέρειας Owerri της πολιτείας Imo. Γεννήθηκε το 1990, είναι χριστιανός ως προς το θρήσκευμα και ανήκει στη φυλή Igbo. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, δήλωσε μονήρης, ο ίδιος ζούσε στο Owerri με τη γιαγιά του, η οποία δεν γνωρίζει εάν είναι ζωντανή. Μέλη της ευρύτερης οικογένειάς του εξακολουθούν να διαμένουν στη χώρα καταγωγής του, ενώ με δύο από αυτά είχε και επαγγελματική συνεργασία. Είναι κάτοχος διπλώματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον τομέα της μικροβιολογίας ενώ εργάστηκε και σε ιδιωτικό εργαστήριο νοσοκομείου. Αναφορικά με το λόγο για τον οποίο εγκατέλειψε τη χώρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του εξαιτίας της δράσης της τρομοκρατικής οργάνωσης Boko Haram, τα μέλη της οποίας σκοτώνουν ανθρώπους και καίνε σπίτια. Στον τόπο τελευταίας διαμονής του όπως εξήγησε δεν μένει πλέον σχεδόν κανένας καθώς έχουν κάψει σχεδόν όλα τα σπίτια. Μια μέρα, όπως αφηγείται, επιστρέφοντας από την εργασία του όλο το μέρος έπιασε φωτιά ενώ όποιος επιχειρούσε να εξέλθει της οικίας του τον πυροβολούσαν. Για αυτόν το λόγο ο Αιτητής έπρεπε να διαφύγει. Το βράδυ του συμβάντος διέμενε στην πόλη του Owerri και την επόμενη μέρα δεν μπορούσε να μεταβεί στο χωριό του καθώς οι δρόμοι ήταν αποκομμένοι. Στο πλαίσιο των διερευνητικών ερωτημάτων, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι το περιστατικό έλαβε χώρα το Μάρτιο του 2022 και ότι φορείς της επίθεσης ήταν μέλη της οργάνωσης Boko Haram. Ερωτηθείς ως προς τη δυνατότητά του να μετεγκατασταθεί σε άλλη περιοχή της Νιγηρίας, ο Αιτητής αποκρίθηκε ότι πουθενά δεν είναι ασφαλής στο παρόν στάδιο.
14. Αξιολογώντας τις ανωτέρω δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος αναφορικά με την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, ο δεύτερος αναφορικά με το περιστατικό της επίθεσης στον χωρίο του Orlu από μέλη της οργάνωσης Boko Haram κατά την οποία έκαψαν σπίτια και ο Αιτητής έχασε τη γιαγιά του και ο τρίτος αναφορικά με τον φόβο δίωξης του Αιτητή από την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην Νιγηρία. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός ήτοι ότι πρόκειται περί προσώπου νιγηριανής καταγωγής με τόπο τελευταίας διαμονής το χωριό Orlu της πόλης Owerri της πολιτείας Imo. Είναι άγαμος, χριστιανός στο θρήσκευμα και έχει λάβει ανώτερη εκπαίδευση στη χώρα καταγωγής του. Ανά διαστήματα έχει διαμείνει και στην πολιτεία Αbia, την οποία συνήθιζε να επισκέπτεται τακτικά για επαγγελματικούς λόγους. Τα ανωτέρω επιβεβαιώθηκαν μερικώς από το διαβατήριο που προσκόμισε και από εξωτερικές πηγές.
15. Αντίθετα ο δεύτερος ισχυρισμός του Αιτητή έτυχε απόρριψης, καθότι οι Καθ' ων η αίτηση καθώς οι δηλώσεις του κρίθηκαν ως γενικόλογες χωρίς την ύπαρξη βιωματικών λεπτομερειών. Ειδικότερα, κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν μπορούσε να περιγράψει τις περιστάσεις της επίθεσης στο χωριό ενώ απάντησε αντιφατικά όταν ερωτήθηκε πώς γνώριζε ότι τα πρόσωπα που επιτέθηκαν είναι μέλη της Boko Haram αποκρίθηκε ότι στέλνουν εκ των προτέρων γράμμα στον αρχηγό της περιοχής ζητώντας από τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή ενώ αμέσως μετά ανέφερε ότι στην παρούσα περίπτωση δεν είχε προηγηθεί σχετικό γράμμα. Δεν ήταν εξάλλου σε θέση να ανακαλέσει την ακριβή ημερομηνία του συμβάντος. Σε έρευνα των Καθ’ ων η αίτηση δεν εντοπίστηκε περιστατικό επίθεσης στην περιοχή το Μάρτιο του 2022 αλλά τον Απρίλιο του ιδίου έτους όταν πλέον ο Αιτητής είχε εγκαταλείψει τη χώρα του. Ο ανωτέρω ισχυρισμός έτυχε απόρριψης καθώς ούτε η εσωτερική ούτε και η εσωτερική αξιοπιστία του Αιτητή επιβεβαιώθηκε.
16. Όσον αφορά στον τρίτο ισχυρισμό, σε διευκρινιστική ερώτηση για ποιον λόγο ειδικά εκείνος βρίσκεται σε κίνδυνο, ο Αιτητής δεν μπόρεσε να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις κάνοντας λόγο για την γενική κατάσταση ασφαλείας στην Νιγηρία. (Π.Β.ερ.14χ12). Ερωτώμενος για το αν του συνέβη κάτι το διάστημα μετά την επίθεση στο μέρος διαμονής του και ενώ διέμενε στο Owerri, πριν την αποχώρησή του από την Νιγηρία, απάντησε πως τα άτομα της επίθεσης βρίσκονται ακόμα στην περιοχή ενώ εκείνη την περίοδο εξερράγη μία βόμβα σε μία δημόσια αγορά χωρίς να μπορεί να συγκεκριμενοποιήσει το που συνέβη αυτό και χωρίς ο ίδιος να είναι παρόν. (Π.Β.ερ.13χ1). Σε ερώτηση για ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης <πουθενά δεν είναι ασφαλής η Νιγηρία, φέρνοντας ένα παράδειγμα από την περιοχή του Port Haircourt, όπου ισχυρίστηκε πως και εκεί έχουν τα ίδια προβλήματα με το μέρος πρότερης διαμονής του. (Π.Β.ερ.13χ2). Ως προς την εκτίμηση της εξωτερικής αξιοπιστίας, οι Καθ’ ων διαπίστωσαν μεταξύ άλλων ότι η Boko Haram και οι αποσχισθείσες παρατάξεις συνέχισαν να πραγματοποιούν επιθέσεις στα βορειοανατολικά και επέκτειναν τις δραστηριότητές τους πέραν της περιοχής, αλλά δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν έδωσε συγκεκριμένες πληροφορίες για περιστατικά που του συνέβησαν κατά την διαμονή του στην Νιγηρία, ενώ παράλληλα εργαζόταν στην πόλη του Owerri και είχε την δυνατότητα να ταξιδεύει συχνά σε άλλες περιοχές για εργασία, όπως αναφέρεται και στο προφίλ του, έκριναν πως δεν διαφαίνεται κάποια σύνδεση των ισχυρισμών του με τις εξωτερικές πηγές και απέρριψαν τον εν λόγω ισχυρισμό.
17. Με βάση τις πληροφορίες/δεδομένα που αφορούν τα αποδεκτά πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν στο αίτημα και λαμβάνοντας υπόψη, μετά από εξατομικευμένη εξέταση του αιτήματός, το προσωπικό προφίλ του Αιτητή, την κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί στη χώρα καταγωγής και στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, καθώς και το γεγονός ότι δεν διαπιστώθηκε ότι ο Αιτητής είχε υποστεί στη χώρα καταγωγής του οποιασδήποτε μορφής δίωξη ή σοβαρής βλάβη, οι Καθ’ ων προέβησαν σε αξιολόγηση μελλοντικού κινδύνου και έκριναν ότι δεν υπάρχουν εύλογοι/βάσιμοι λόγοι ο Αιτητής σε περίπτωση που επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του, την Νιγηρία, να αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης. Οι Καθ’ ων η αίτηση, κατά τη νομική ανάλυση, κατέληξαν ότι δεν προκύπτει δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού δυνάμει του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.
18. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής επανέλαβε τους ισχυρισμούς που προέβαλε και στη συνέντευξή του περί φόβου δίωξής του εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στον τόπο συνήθους διανομής του.
19. Προχωρώντας σε de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, με βάση τα ενώπιον μου δεδομένα, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ’ ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού για τους λόγους που καταγράφονται στην εισηγητική έκθεση, η οποία αποτελεί και την αιτιολογική βάση της επίδικης απόφασης. Ομοίως συντάσσομαι και με το εύρημά τους περί απόρριψης και του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του για τους λόγους που καταγράφουν οι Καθ’ ων η αίτηση. Επαναλαμβάνεται ότι, δεδομένου του μορφωτικού επίπεδου του Αιτητή, ευλόγως θα αναμενόταν από αυτόν να παραθέσει με μεγαλύτερο βαθμό λεπτομέρειας το περιστατικό, το οποίο θα προσέδιδε κα βιωματικό χαρακτήρα στο αφήγημά του ως προς την κατ’ ισχυρισμό επίθεση στο χωριό του και πώς ο ίδιος έζησε τα γεγονότα. Επιπλέον δεν διαφεύγει της προσοχής του Δικαστηρίου το γεγονός ότι κατά την καταγραφή της αίτησής του ο Αιτητής δήλωσε ότι το χωριό το επιτέθηκαν άγνωστοι που έφεραν στρατιωτική περιβολή, χωρίς ρητή αναφορά στην οργάνωση Boko Haram. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, μετά από έρευνα που διενήργησε το παρόν Δικαστήριο επιβεβαιώνονται τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση σε σχέση την περίοδο την οποία αναφέρει ο ΑΔΠ, συγκεκριμένα για τον Απρίλιο του 2022, ότι στο Orlu εισέβαλαν οι στρατιωτικές δυνάμεις της Νιγηρίας, ανοίγοντας πυρά προς άγνωστες ένοπλες ομάδες. Κατά την ανταλλαγή πυρών πολλοί κάτοικοι τραυματίστηκαν ενώ πολλά σπίτια κάηκαν (Π.Β. ερ. 26χ1, ερ.25χ1,x2, ερ.24χ1, ερ.23χ1). Οι συγκεκριμένες πηγές κάνουν λόγο για συγκεκριμένη επίθεση η οποία έλαβε χώρα τον Απρίλιο του 2022, ενώ ο αιτητής έχει δηλώσει πως αποχώρησε από την Νιγηρία στις 16/03/2022, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται και από το διαβατήριό του. (Π.Β. ερ.5). Κατόπιν εκ νέου έρευνας του δικαστηρίου μέσω της μηχανής αναζήτησης Google αλλά και της βάσης δεδομένων ACLED[1], με αντικείμενο την συλλογή, ανάλυση και χαρτογράφηση συμβάντων ένοπλων συγκρούσεων σε παγκόσμια κλίμακα, δεν ανευρέθησαν πληροφορίες που να χρονολογούν παρόμοια καταγεγραμμένη επίθεση τον Μάρτιο του 2022 στο εν λόγω χωριό από τους Bokο Haram ή άλλη ένοπλη ομάδα.
20. Ως προς τον τρίτο ουσιώδη ισχυρισμό που αφορά στον φόβο δίωξης του Αιτητή λόγω της γενικότερης κατάστασης ασφαλείας στην Νιγηρία, αυτός συνεξεταστεί με την τρέχουσα κατάσταση ασφαλείας στο πλαίσιο της εκτίμησης από το παρόν Δικαστήριο του μελλοντικού κινδύνου ως στοιχείο ανήκον, στον πρώτο διαμορφωθέντα ισχυρισμό, ήτοι το προσωπικό προφίλ του Αιτητή.
21. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση, δεδομένης της μη προσωποποιημένης επίθεσης εναντίον του Αιτητή, αυτό που εντέλει είναι καθοριστικό ακόμα και εάν ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός γινόταν αποδεκτός είναι η τρέχουσα κατάσταση στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής και ο κίνδυνος που αυτός τυχόν διατρέχει κατόπιν εξατομικευμένης εξέτασης.
22. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED τη χρονική περίοδο 24.5.2023 – 24.5.2024 καταγράφηκαν στην πολιτεία Imo 108 περιστατικά ασφαλείας στα οποία χάθηκαν 160 ανθρώπινες ζωές. Τα 108 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 38 μάχες (battles), 1 περιστατικό έκρηξης/ εξ’ αποστάσεως χρήση βίας, 5 ταραχές (riots), 18 διαμαρτυρίες (protests) και 49 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians).[2] Κατά το ίδιο διάστημα στο χωριό του Αιτητή, ονόματι Orlu, καταγράφηκε μόνο ένα περιστατικό ασφαλείας που έλαβε χώρα στις 27 Ιανουαρίου 2024, όπου μια άγνωστη ένοπλη ομάδα πυροβόλησε και σκότωσε τρία άτομα και απήγαγε άλλους πέντε. Πέραν αυτού του μεμονωμένου περιστατικού κατά το τελευταίο χρόνο δεν καταγράφηκε στο εν λόγω χωριό άλλο περιστατικό ασφαλείας πολλώ δε μάλλον τρομοκρατική επίθεση από την Boko Haram. Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Imo εκτιμάται ότι το 2022 ανερχόταν στους 5,459,300 κατοίκους[3].
23. Ομοίως τα ίδια ισχύουν και για την πολιτεία Abia, στην οποία συνήθιζε να διαμένει περιστασιακά ο Αιτητής. Ως προς τα καταγεγραμμένα περιστατικά ασφαλείας στην πολιτεία Abia, σύμφωνα με την ίδια βάση δεδομένων, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 17/05/2023 και 17/05/2024, καταγράφηκαν συνολικά 53 περιστατικά ασφαλείας στην εν λόγω περιφέρεια, εκ των οποίων προέκυψαν 21 ανθρώπινες απώλειες, και πιο συγκεκριμένα, 8 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (10 θάνατοι), 15 ως περιστατικά χρήσης βίας εναντίον των πολιτών (9 θάνατοι), 4 ως εξεγέρσεις/αναταραχές (2 θάνατοι) και 26 ως διαδηλώσεις (καμία ανθρώπινη απώλεια).[4] O πληθυσμός δε, της πολιτείας Abia καταγράφεται στους 4,143,100 κατοίκους, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επίσημη εκτίμηση που έγινε το 2022[5]. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι στην πολιτεία Abia της Νιγηρίας δεν λαμβάνει χώρα ένοπλη σύρραξη αφού περιστατικά ασφαλείας είναι περιορισμένα και παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.
24. Ως προς την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, σύμφωνα με το Portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις ενάντια στις μη κρατικές ένοπλες ομάδες Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province).[6]
25. Ως εκ των ανωτέρω ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων σε σχέση με την πολιτεία Imo, περιοχή καταγωγής και τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, καθώς και ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα, δεν προκύπτει ότι σε περίπτωση επιστροφής του ο Αιτητής θα βρεθεί αντιμέτωπος με συνθήκες αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης, οι οποίες να θέτουν σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας μόνο εκ της παρουσίας του στο έδαφος της συγκεκριμένης περιοχής εντός της έννοιας του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
26. Επιπλέον, από το προφίλ του Αιτητή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε κίνδυνος συναρτώμενος με το προφίλ του, ούτε και ο Αιτητής ήγειρε οποιοδήποτε ισχυρισμό περί αυτού. Σημειώνεται κατά τα άλλα ότι πρόκειται για άτομο που δεν παρουσιάζει κάποια στοιχεία ευαλωτότητας, καθότι είναι άρρεν, ενήλικας, νεαρός, υγιής και απόφοιτος ανώτατης εκπαίδευσης, με εργασιακή πείρα στη χώρα καταγωγής του. Περαιτέρω, από την συνέντευξη του Αιτητή δεν προκύπτουν προσωπικά χαρακτηριστικά που θα επέτειναν τον κίνδυνο στοχοποίησής του για έναν από τους περιοριστικά αναφερόμενους στον νόμο λόγους δίωξης. Δεν ανήκε σε πολιτική ή άλλη οργάνωση, ούτε αναφέρθηκε σε πράξεις δίωξης σε σχέση με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις (χριστιανός) ή την εθνοτική του καταγωγή (Ιgbo). Άλλωστε πηγές επιβεβαιώνουν ότι η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται συνταγματικά στην Νιγηρία, και η κυβέρνηση έχει επίσης ξεκινήσει έναν μακρύ αγώνα ενάντια στην Βoko Haram μια μαχητική ομάδα που έχει βάλει στο στόχαστρο μετριοπαθείς μουσουλμάνους και χριστιανούς μαζί με τους αντίστοιχους οίκους λατρείας τους[7].
27. Όλως επικουρικώς και παρά το εύρημα περί αναξιοπιστίας του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, σημειώνεται ότι η Νιγηρία ορίζεται δυνάμει της ΚΔΠ 191/2024 ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας, χωρίς εν προκειμένω αυτός να έχει προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.
28. Με βάση τα ανωτέρω, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
29. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν τεκμηριώνει, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
30. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ήτοι ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)].
31. Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
32. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
33. Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
34. Αλλά και όλως επικουρικώς, των ανωτέρω, δεν εντοπίζω οποιοδήποτε παράγοντα επίτασης κινδύνου εξετάζοντας τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, διαπιστώνοντας ότι αυτός, σε κάθε περίπτωση, συνιστά άρρενα, νεαρής ηλικίας, απόφοιτο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς προβλήματα υγείας και με ικανότητα να εργαστεί. Ακόμη κι εάν ο ίδιος δεν επιθυμεί την επιστροφή του στον τελευταίο τόπο διαμονής του, με βάση το προφίλ του, θα μπορούσε να εξασφαλίσει μία ασφαλή διαβίωση σε άλλες περιοχές εντός της χώρας καταγωγής του.
35. Ενόψει των ανωτέρω, η περαιτέρω εξέταση των προβαλλόμενων λόγων προσφυγής, για τους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω, καθίσταται αλυσιτελής.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] ACLED - https://dashboard.api.acleddata.com/#/dashboard (Armed Conflict Location and Event Data) is an independent, impartial, international non-profit organization collecting data on violent conflict and protest in all countries and territories in the world. ACLED is a registered non-profit organization with 501(c)(3) status in the United States.
[2] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (βλ. πλατφόρμα Dashboard, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 24.5.2023 – 24.5.2024, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests, και ΠΕΡΙΟΧΗ: Western Africa – Nigeria – Ιmo)
[4] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, 2023, available at: https://dashboard.api.acleddata.com/#/dashboard (filters applied: COUNTRY VIEW- EVENT DATE - 17.05.2023 - 17.05.2024, EVENT TYPE - Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests και REGION - Western Africa - Nigeria - Abia) (accessed on 23/05/2024)
[5] City Population, Nigeria, Abia, available at: https://www.citypopulation.de/en/nigeria/admin/NGA001__abia/ (accessed on 23/05/2024)
[7]Freedom House – Nigeria, Annual report on political rights and civil liberties in 2023 https://freedomhouse.org/country/nigeria/freedom-world/2024 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 18/06/2024).