ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 2346/2023
20 Ιουνίου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
D. O. O.
Αιτητής
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
.........
Α. Πλιάκα, Δικηγόρος για τον Αιτητή
M. Σουρουλά (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 9.6.2023 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2020 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία. Στις 19.1.2024, αφότου εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία, υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 7.6.2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, ο οποίος υπέβαλε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης του Αιτητή. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 9.6.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 27.6.2023, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Με τη γραπτή του αγόρευση ο Αιτητής προωθεί ότι δεν ενημερώθηκε δεόντως για τα δικαιώματά του και ότι η συνέντευξη δεν πραγματοποιήθηκε σε γλώσσα που ο ίδιος επιθυμούσε. Επιπλέον, υποστηρίζει ότι η επίδικη απόφαση εκδόθηκε υπό καθεστώς πλάνης και χωρίς να προηγηθεί δέουσα έρευνα. Υποδεικνύει επιπλέον ότι παραβιάζεται εν προκειμένω η αρχή της μη επαναπροώθηση εξαιτίας του κινδύνου που διατρέχει ο Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα του από το θείο του, ο οποίος, ως ισχυρίζεται σκότωσε και τον πατέρα του για περιουσιακούς λόγους.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνονται της επίδικης απόφασης. Υποδεικνύουν ότι η γλώσσα στην οποία πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη ήταν γλώσσα που ευλόγως κατανοούσε ο Αιτητής. Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι δεν έχει ανατραπεί το τεκμήριο περί της καταλληλόλητας του συγκεκριμένου μεταφραστή. Ως προς την ουσία του αιτήματος του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση υποδεικνύουν ότι ο Αιτητής υπήρξε γενικόλογος ως προς τις περιστάσεις του θανάτου του πατέρα του και ως προς την κατ’ ισχυρισμό δίωξη του ίδιου του Αιτητή. Επισημαίνουν παράλληλα ότι ενώ ως ισχυρίζεται ο Αιτητής αυτός ήταν αποδέκτης απειλών από το θείο του από το 2018, εντούτοις εγκατέλειψε τη χώρα του τρία χρόνια αργότερα και στο μεταξύ εξακολουθούσε να μείνει και να εργάζεται στην ίδια περιοχή.
Το νομικό πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
6. Στο ερμηνευτικό άρθρο 2 του περί Προσφύγων νόμου, ο όρος «Προϊστάμενος» ορίζεται ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«"Προϊστάμενος" σημαίνει αρμόδιο λειτουργό ο οποίος προΐσταται της Υπηρεσίας Ασύλου και περιλαμβάνει οποιοδήποτε άλλο αρμόδιο λειτουργό της εν λόγω Υπηρεσίας που εξουσιοδοτείται από τον Υπουργό, για να ασκεί όλες ή οποιεσδήποτε από τις εξουσίες ή να εκτελεί όλα ή οποιαδήποτε από τα καθήκοντα του Προϊσταμένου·».
7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
8. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
9. Το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών δυνάμει του άρθρου 12Βτρις των περί Προσφύγων ημερομηνίας 31.5.2024 (στο εξής: η ΚΔΠ 191/2024) ορίζει τη Νιγηρία ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας.
Κατάληξη
10. Ως προς τους εγειρόμενους λόγους προσφυγής, είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό εκ προοιμίου ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ υπαρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει και την ουσιαστική ορθότητά της (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή). Συνεπώς, η επίκληση έλλειψης δέουσας έρευνας δεν επαρκεί από μόνη της για να ανατρέψει την επίδικη απόφαση. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους, καθώς το παρόν Δικαστήριο προβαίνει σε εξ υπαρχή και ex nunc έλεγχο των περιστάσεων της αιτήσεως του εκάστοτε Αιτητή. [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552].
11. Αποτελεί δε βασική νομολογιακή αρχή ότι η έκταση της έρευνας, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα, ανάγεται δε στην διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης (Βλ. Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, Α.Ε. Aρ.: 3017, Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, ημερ. 5.6.2002, (2002) 3 ΑΑΔ 345).
12. Η γενική αυτή νομολογιακή αρχή θα πρέπει να εξεταστεί εν προκειμένω υπό το φως του ειδικού δικαίου που διέπει τη διαδικασία εξέτασης μίας αιτήσεως ασύλου και των αρχών που θεσπίζει τόσο η εθνική όσο και η ενωσιακή νομοθεσία. Συναφές εν προκειμένω είναι το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου και ειδικότερα τα εδάφια (2) και (3) αυτού. Από τις εν λόγω διατάξεις απορρέει καταρχάς η υποχρέωση του αιτητή να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προς τεκμηρίωση της αίτησης ασύλου του. Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Βλ. ενδεικτικώς, Υπόθ. Αρ. 1721/2011, Ηοοman & Mahiab Khanbabaie v. Aναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, ημερ. 30.6.2016, ECLI:CY:AD:2016:D320) αποτελεί υποχρέωση του αιτητή ασύλου να επικαλεστεί έστω και χωρίς να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία, συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που του προκαλούν κατά τρόπο αντικειμενικώς αιτιολογημένο, φόβο δίωξης στη χώρα του για έναν από τους λόγους που αναφέρει το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (Βλ. επίσης νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποφάσεις αρ. 1093/2008, 817/2009 και 459/2010). Εν συνεχεία ωστόσο, λόγω ακριβώς της δυσχέρειας των αιτητών ασύλου να τεκμηριώσουν με συγκεκριμένα στοιχεία την αίτησή τους, γεννάται υποχρέωση της διοίκησης να συνδράμει τον Αιτητή σε αυτήν την προσπάθεια προβολής και τεκμηρίωσης των ισχυρισμών του (Βλ. Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών παρ. 195 επ., Βλ. επίσης αναφορικά με την ενεργό συνεργασία Απόφαση του ΔΕΕ της 22ας Νοεμβρίου 2012, Υπόθεση C‑277/11, M. M., ECLI:EU:C:2012:744, σκέψεις 63 έως 68).
13. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνονται συναφώς τα ακόλουθα. Ως προς τα προσόντα και τη γλώσσα της διερμηνείας, σημειώνεται ότι ο εν λόγω ισχυρισμός εγείρεται αλυσιτελώς καθώς δεν προκύπτει οποιαδήποτε ζημία για τον Αιτητή δεδομένης της έκτασης της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου και δεδομένου ότι όπως προκύπτει από το πρακτικό της συνέντευξης αυτή στα αγγλικά, γλώσσα που ομιλεί και κατανοεί ο Αιτητής. Επισημαίνεται δε ότι στο έντυπο της καταγραφής της αίτησής του υποδεικνύει ο ίδιος την αγγλική ως τη μητρική του γλώσσα (ερ. 3 του διοικητικού φακέλου). Αλλά και ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου όταν ο Αιτητής κλήθηκε να απαντήσει σε ρωτήματα του Δικαστηρίου, ο ίδιος ήταν σε θέση να κατανοήσει και να απαντήσει στην αγγλική. Ούτε επικουρικώς κατόρθωσε να καταρρίψει το τεκμήριο της κανονικότητας ως προς τα προσόντα του Αιτητή, ισχυρισμός που εν πάση περίπτωση, ενόψει των ανωτέρω εγείρεται αλυσιτελώς.
14. Ως προς την ουσία του αιτήματός του, ο Αιτητής κατά την καταγραφή της αίτησής του δήλωσε ότι διώκεται από το θείο του, ο οποίος ανήκει σε μια μυστική οργάνωση, εξαιτίας γης που ανήκε προηγουμένως στο πατέρα του Αιτητή.
15. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής επανέλαβε πως είναι υπήκοος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Νιγηρίας, από την πολιτεία Enugu. Ως προς το θρήσκευμά του δήλωσε Χριστιανός και ως προς την εθνοτική του καταγωγή Igbo. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ ως προς την εργασιακή του πείρα εξήγησε ότι επί έτη εργαζόταν στον τομέα της πώλησης αξεσουάρ τηλεφώνων. Ως προς την οικογενειακή του κατάσταση, ο Αιτητής ανέφερε ότι έχει τρεις αδελφούς δύο εκ των οποίων είναι μεγαλύτεροί του και μία αδελφή. Εκτός από την αδελφή του, η οποία διαμένει στην πολιτεία Lagos μαζί με το μικρότερο αδελφό του Αιτητή, η μητέρα του και τα άλλα αδέλφια του ζουν στην πολιτεία Enugu.Ο Αιτητής δήλωσε ότι ο πατέρας του δολοφονήθηκε το 2005 από το θείο του εξαιτίας κτηματικών διαφορών. Ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι ο θείος του, ο οποίος ανήκει σε μία ισχυρή κοινότητα (cult), σκότωσε τον πατέρα του όταν ο Αιτητής ήταν πέντε ετών. Τότε η μητέρα του αποφάσισε να μετακομίσουν πίσω στην πολιτεία Enugu καθώς προηγουμένως διέμεναν στην πολιτεία Osun όπου διέμενε και ο θείος του Αιτητή. Όταν ο Αιτητής επέστρεψε σε κάποια στιγμή στην πολιτεία Osun ο θείος του τού επιτέθηκε σωματικά κα πνευματικά. Ακολούθως υποβλήθηκαν στον Αιτητή διευκρινιστικής φύσεως ερωτήματα αναφορικά με το θάνατο του πατέρα του, το περιστατικό της επίθεσης που δέχτηκε από το θείο του το 2018 και τέλος αναφορικά με τον τυχόν μελλοντικό κίνδυνο που αυτός διατρέχει.
16. Αξιολογώντας τις ανωτέρω δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς. ο μεν πρώτος αναφορικά με τη χώρα καταγωγής, τον τόπο καταγωγής και διαμονής του Αιτητή, ο δε δεύτερος αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό δίωξή του από το θείο του με αφορμή την περιουσία του πατέρα του.
17. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός. Ειδικότερα έγινε αποδεκτό ότι ο Αιτητής αποτελεί νεαρό άνδρα νιγηριανής καταγωγής με τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του την πολιτεία Enugu. Χριστιανός ως προς το θρήσκευμα. Διαθέτει στη χώρα του οικογενειακό υποστηρικτικό δίκτυο, τη μητέρα και άλλα τέσσερα αδέλφια. Είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και διαθέτει εργασιακή πείρα στον τομέα των αξεσουάρ τηλεφώνων. Τα προσωπικά του στοιχεία επιβεβαιώθηκαν από το διαβατήριο, το οποίο αυτός προσκόμισε ενώ ως προς την περιοχή της καταγωγής του, αυτές επιβεβαιώθηκαν και από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης.
18. Αντίθετα ο δεύτερος ισχυρισμός του έτυχε απόρριψης. Πιο συγκεκριμένα, κρίθηκε ότι δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες αναφορικά με πληροφορίες που άπτονται του πυρήνα του αιτήματός του. Ως αντιφατικές κρίθηκαν οι δηλώσεις του ότι ως στο παρελθόν επισκεπτόταν την πολιτεία της προηγούμενης διαμονής του την πολιτεία Osun συχνά όπου βρισκόταν εκεί συγγενείς του ενώ στη συνέχεια ανέφερε ότι σπάνια πήγαινε εκεί εξαιτίας του θείου του. Ενώ αρχικώς ανέφερε ότι η οικία του στο Enugu κάηκε από το θείο του το 2022 ακολούθως διαφοροποίησε τη δήλωσή του αναφέροντας ότι αυτό έγινε το 2021. Ο ίδιος εξήγησε ότι μπερδεύτηκε διορθώνοντας τη χρονική αντίφαση. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση εξάλλου να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις αναφορικά΄ με το θάνατο του πατέρα του. Δεν γνώριζε με ακρίβεια πώς αυτός απεβίωσε ούτε και τις περιστάσεις γύρω από το θάνατο του πατέρα του, ο οποίος ήταν και η γενεσιουργός αιτία της μετέπειτα κατ’ ισχυρισμό δίωξής του από το θείο του. Ενώ επίσης ισχυρίζεται ότι από το 2018 δεχόταν απειλές από το θεό του εντούτοις ο Αιτητής παρέμενε στον τόπο τελευταίας διαμονής του επί τρία έτη χωρίς να αναφέρει οτιδήποτε άλλο συναφές, πέραν της επίθεσης στην οικεία του το 2022. Οι αναφορές του στις κατ΄ ισχυρισμό πράξεις δίωξης εναντίον του ήταν επίσης γενικόλογες.
19. Με βάση το μόνο αποδεκτό ισχυρισμό του Αιτητή, τα στοιχεία του προφίλ του, το γεγονός ότι δε διαπιστώθηκε οποιαδήποτε μορφή δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε βάρος του, τη διαμονή του στη χώρα καταγωγής, κρίθηκε πως ο Αιτητής δεν θα βρεθεί αντιμέτωπος με εύλογη πιθανότητα να υποστεί δίωξη ή σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του στη Νιγηρία. Στο πλαίσιο της νομικής ανάλυσης, κατέληξαν ότι δεν προκύπτει δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού δυνάμει του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου. Ειδικά σχετικά με ενδεχόμενη υπαγωγή του Αιτητή στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, παρατέθηκαν πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας από τις οποίες δεν προκύπτει η ύπαρξη αδιάκριτης βίας στην πολιτεία Enugu.
20. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία. Οφείλει εξάλλου να επισημανθεί ότι από τη γραπτή αγόρευση του Αιτητή απουσιάζει η υπαγωγή των πραγματικών περιστάσεων της υπόθεσης του Αιτητή στα άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Αφ' ης στιγμής, όπως εξηγείται, το παρόν δικαστήριο εξετάζει την αίτηση του Αιτητή εξ υπαρχής, η εν λόγω ανάλυση θα έπρεπε να αποτελεί την πεμπτουσία της γραπτής αγόρευσης του Αιτητή, γεγονός που δεν παρατηρείται εν προκειμένω. Μόνο κατά το στάδιο των διευκρινίσεων με τρόπο αόριστο ο συνήγορος του Αιτητή αναφέρθηκε σε δίωξη του τελευταίου από την οργάνωση Boko Haram.
21. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, με βάση τα ενώπιον μου δεδομένα, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ’ ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού.
22. Όσον αφορά στο σχηματισθέντα ως δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, περί κατ’ ισχυρισμό δίωξη του Αιτητή προκειμένου να ενταχθεί στην ομάδα τους, παρατηρώ τα κάτωθι. Διαπιστώνω τον εσφαλμένο διαχωρισμό των ουσιωδών ισχυρισμών καθώς όφειλε να διακριθεί ως ξεχωριστός ουσιώδης ισχυρισμός η κατ’ ισχυρισμό δολοφονία του πατέρα του Αιτητή από το θείο του. Εντούτοις, δεδομένης της μη αποδοχής του συνόλου των περιστάσεων περί της δίωξής του Αιτητή και της συνάφειας του ισχυρισμού περί δίωξης του Αιτητή και του θανάτου του πατέρα του θα προχωρήσω στη συνεξέτασή τους. Αν και αποστασιοποιούμαι από το εύρημα περί αντιφατικής δήλωσης του Αιτητής ως προς το χρόνο που κάηκε το σπίτι του και την περιορισμένη γνώση το γύρω από το θάνατο του πατέρα του που δικαιολογείται εν μέρει από το νεαρό τη ηλικίας του όταν έλαβε χώρα το συμβάν, ως προς όλα τα υπόλοιπα επιμέρους συμπεράσματα που οδήγησαν στην απόρριψη του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού συντάσσομαι με τους Καθ’ ων η αίτηση. Ο Αιτητής μόνο κατά τρόπο αόριστο αναφέρθηκε στα περιστατικά περί απειλών από το θείο του, χωρίς να παρατεθεί οποιαδήποτε ουσιώδης πληροφορία ή λεπτομέρεια η οποία θα ήταν ενδεικτική του βιωματικού χαρακτήρα της περιγραφής, παρά το μορφωτικό του επίπεδο. Παράλληλα σημαντική είναι και αντίφαση στα λεγόμενά του ανηφορικά με τη συχνότητα των επισκέψεών του στον προηγούμενό τόπο διαμονής του την πολιτεία Osun, όπου διέμενε ο φορέας δίωξής του. Δεν παροράται εξάλλου η επί μακρό διαμονή του Αιτητή στον συνήθη τόπο διαμονής του μετά το θάνατο του πατέρα του. Εξάλλου η απόδοση στο θείο του του εμπρησμού της οικείας του το 2022 δεν προκύπτει από κάποιο αντικειμενικό έρεισμα ούτε και ο Αιτητής εξηγεί πού βασίζει την εν λόγω κατάληξη. Σημειώνεται τέλος ότι όλα τα μέλη της οικογένειάς του, ακόμα και τα μεγαλύτερά του αδέλφια, πλην του ιδίου εξακολουθούν να διαμένουν στη χώρα καταγωγής και να διάγουν κανονικά τις εργασιακές και εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες.
23. Προχωρώντας στην αξιολόγηση του κινδύνου που διατρέχει ο Αιτητής, στη βάση του πρώτου και μόνου αποδεκτού ουσιώδους ισχυρισμού, ήτοι την ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τα προσωπικά στοιχεία προφίλ του Αιτητή, επισημαίνεται ότι αυτός είναι άρρεν, νεαρός, υγιής και μονήρης. Δεν προέβαλε ισχυρισμό, αλλά ούτε και από τις πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής προκύπτει, περί κινδύνου δίωξης λόγω της εθνοτικής καταγωγής[1] ή της θρησκείας[2] του Αιτητή. Συμπερασματικά, από τους ισχυρισμούς του Αιτητή δεν προκύπτουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει φόβο δίωξης ή πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη για κάποιο λόγο που απορρέει από το προφίλ του.
24. Ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής, βάσει της ιστοσελίδας Rule of Law in Armed Conflict (RULAC), πρωτοβουλίας της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα[3], η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις σε βάρος των μη κρατικών ένοπλων ομάδων Boko Haram και Islamic State in West Africa Province (ISWAP).[4] Από τον Ιανουάριο του 2015, η Multinational Joint Task Force (MNJTF), αποτελούμενη από μονάδες της Νιγηρίας, του Νίγηρα, του Τσαντ, του Καμερούν και του Μπενίν, υποστηρίζει την κυβέρνηση της Νιγηρίας στη μάχη κατά της Boko Haram.[5]
25. Ειδικά στην πολιτεία Enugu, οι ανωτέρω οργανώσεις δεν εμφανίζονται δρώσες.[6] Ως προς τα περιστατικά ασφαλείας σε επικαιροποιημένη αναφορά του ACLED καταγράφεται ότι σε διάστημα ενός έτους από 24/05/23 έως 24/05/24, καταγράφηκαν 89 περιστατικά ασφαλείας και προέκυψαν εξ αυτών 82 θάνατοι[7] σε σύνολο πληθυσμού περί των 4½ εκατομμυρίων κατοίκων[8] . Πρόκειται συγκεκριμένα για 30 μάχες (με 45 απώλειες ανθρώπινων ζωών), 54 περιστατικά βίας κατά αμάχων (με 37 απώλειες ανθρώπινων ζωών) και 5 εξεγέρσεις (με καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής). Στην ίδια βάση δεδομένων, για το έτος 2020, καταγράφηκαν 18 περιστατικά ασφαλείας και προέκυψαν 5 θάνατοι, σε σύνολο πληθυσμού περί των 4 ½ εκατομμυρίων. Κατά το 1ο τετράμηνο του 2021, και πάλι σύμφωνα με σχετική έκθεση του ACLED, καταγράφηκαν 10 θάνατοι σε σύνολο 6 περιστατικών ασφαλείας.[9] Έκθεση του EASO αναφέρει ότι στην πολιτεία Enugu δεν διαπιστώνεται πραγματικός κίνδυνος για έναν άμαχο να επηρεαστεί προσωπικά με βάση την έννοια του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας.[10]
26. Ως εκ των ανωτέρω ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων σε σχέση με την περιοχή καταγωγής και τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, καθώς και ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα, δεν προκύπτει ότι σε περίπτωση επιστροφής του ο Αιτητής θα βρεθεί αντιμέτωπος με συνθήκες αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης, οι οποίες να θέτουν σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας μόνο εκ της παρουσίας του στο έδαφος της συγκεκριμένης περιοχής εντός της έννοιας του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
27. Επιπλέον, από το προφίλ του Αιτητή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε κίνδυνος συναρτώμενος με το προφίλ του, ούτε και ο Αιτητής ήγειρε οποιοδήποτε ισχυρισμό περί αυτού. Σημειώνεται κατά τα άλλα ότι πρόκειται για άτομο που δεν παρουσιάζει κάποια στοιχεία ευαλωτότητας, καθότι είναι άρρεν, ενήλικας, νεαρός, υγιής, αρκούντως πεπαιδευμένος, με εργασιακή πείρα στη χώρα καταγωγής του και με διαθέσιμο συγγενικό/υποστηρικτικό δίκτυο. Περαιτέρω, από την συνέντευξη του Αιτητή δεν προκύπτουν προσωπικά χαρακτηριστικά που θα επέτειναν τον κίνδυνο στοχοποίησής του για έναν από τους περιοριστικά αναφερόμενους στον νόμο λόγους δίωξης. Δεν ανήκε σε πολιτική ή άλλη οργάνωση, ούτε αναφέρθηκε σε πράξεις δίωξης σε σχέση με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις (χριστιανός) ή την εθνοτική του καταγωγή (Ιgbo). Άλλωστε πηγές επιβεβαιώνουν ότι η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται συνταγματικά στην Νιγηρία, και η κυβέρνηση έχει επίσης ξεκινήσει έναν μακρύ αγώνα ενάντια στην Boko Haram, μια μαχητική ομάδα που έχει βάλει στο στόχαστρο μετριοπαθείς μουσουλμάνους και χριστιανούς μαζί με τους αντίστοιχους οίκους λατρείας τους[11].
28. Όλως επικουρικώς και παρά το εύρημα περί αναξιοπιστίας του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, σημειώνεται ότι η Νιγηρία ορίζεται δυνάμει της ΚΔΠ 191/2024 ως ασφαλής χώρα ιθαγένειας, χωρίς εν προκειμένω αυτός να έχει προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.
29. Με βάση τα ανωτέρω, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
30. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν τεκμηριώνει, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
31. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ήτοι ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)].
32. Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
33. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
34. Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
35. Όλως επικουρικώς, ως προς την παράβαση της διαδικασίας, σημειώνεται ότι ο εν λόγω ισχυρισμός προβάλλεται αόριστα και αλυσιτελώς. Συγκεκριμένα, ως προς το ότι δεν του δόθηκε το δικαίωμα να εκπροσωπείται από δικηγόρο κατά την προσωπική συνέντευξη, επαναλαμβάνω ότι οι εν λόγω ισχυρισμοί προβάλλονται αλυσιτελώς και ο Αιτητής μη αναφερόμενος σε συγκεκριμένα στοιχεία και ισχυρισμούς που κατ' ισχυρισμό αποστερήθηκε του δικαιώματος να προβάλει καθιστά και εξ αυτού του λόγου το συναφή ισχυρισμό αλυσιτελή, καθώς δεν καταδεικνύεται οποιαδήποτε ζημία. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου ο δικηγόρος ή ο νομικός σύμβουλος του Αιτητή, ο οποίος μπορεί να παρευρίσκεται κατά την προσωπική συνέντευξη επιτρέπεται να παρεμβαίνει μόνο στο τέλος της προσωπικής συνέντευξης και ο αρμόδιος λειτουργός προβαίνει σε προσωπική συνέντευξη του Αιτητή, ανεξαρτήτως αν ο Αιτητής εκπροσωπείται από δικηγόρο ή νομικό σύμβουλο.
36. Παρατηρώ εξάλλου ότι ο Αιτητής δια της συνηγόρου του δεν προβαίνει σε οποιαδήποτε ανάλυση της ζημίας που έχει υποστεί εκ της κατ' ισχυρισμό διαδικαστικής αυτής παράλειψης ούτε και προβαίνει σε σύνδεση της με τις προϋποθέσεις υπαγωγής του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας, το οποίο είναι και το ζητούμενο εν προκειμένω
37. Επισημαίνεται περαιτέρω ότι δεν πρόκειται για περίπτωση σε σχέση με την οποία θα μπορούσε να χορηγηθεί το τεκμήριο της αμφιβολίας. Όπως εναργώς προκύπτει από το ίδιο το εδάφιο (4) του του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου, το ευεργέτημα της αμφιβολίας δίδεται μόνο εκεί όπου ο αιτών άσυλο υποβάλει όλα τα διαθέσιμα απ' αυτόν στοιχεία σε σχέση με την αίτησή του, τα οποία έχουν ελεγχθεί και, ο αρμόδιος λειτουργός ή/και ο Προϊστάμενος ικανοποιούνται ότι ο Αιτητής είναι γενικά αξιόπιστος.
38. Το ευεργέτημα της αμφιβολίας χορηγείται εκεί όπου ο αιτών άσυλο καταβάλλει πραγματική προσπάθεια να τεκμηριώσει την προσωπική του ιστορία, η οποία βεβαίως δικαιολογεί καταρχήν την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας και όταν, εντούτοις, υπάρχουν κενά και έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων προς τεκμηρίωση των συναφών ισχυρισμών.
39. Εν προκειμένω, ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιουσδήποτε αξιόπιστους ισχυρισμούς, οι οποίοι θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας, ώστε το έλλειμα των στοιχείων προς τεκμηρίωση συγκεκριμένων ισχυρισμών να καλυφθεί από το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Συνεπώς, δεν δικαιολογείται στην περίπτωσή του η χορήγηση του ευεργετήματος της αμφιβολίας.
40. Σημειώνεται εξάλλου ως προς τον ισχυρισμό του Αιτητή περί παράβασης της αρχής της μη επαναπροώθησης, ότι αυτός δεν ήγειρε οποιοδήποτε άλλο ισχυρισμό περί φόβου δίωξης ή κινδύνου σοβαρής βλάβης στη χώρα καταγωγής, πέραν των όσων ήδη εξετάστηκαν και, στην περίμετρο της αιτήσεώς του για διεθνή προστασία, η οποία απορρίφθηκε.
41. Τέλος, υπό τα φως της ανωτέρω ανάλυσης καθίσταται αλυσιτελής, η περαιτέρω εξέταση των λόγων προσφυγής που προέβαλε ο Αιτητής.
Ενόψει των ανωτέρω, η περαιτέρω εξέταση των προβαλλόμενων λόγων προσφυγής, για τους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω, καθίσταται αλυσιτελής.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Βλ. σχετικά σε EASO, ‘Nigeria: Security Situation -Country of Origin Information Report’ (2021), 199 διαθέσιμο σε https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_06_EASO_COI_Report_Nigeria_Security_situation.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 19/06/2024) ότι οι Igbo συνιστούν την πλειοψηφία του πληθυσμού της πολιτείας της Εnugu (“The majority of the state’s people are Igbo-speaking”).
[3] RULAC, ‘About RULAC’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/about (ημερομηνία πρόσβασης 22/04/2024)
[4] RULAC, ‘Nigeria’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord (ημερομηνία πρόσβασης 18/04/2024)
[5] RULAC, ‘Involvement in Armed Conflicts’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord (ημερομηνία πρόσβασης 18/04/2024)
[6] ACLED, ‘Dashboard’ (χωρίς χρονολογία), διαθέσιμο σε https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (Event Date: 01/01/2023- 12/04/2024, Event Type : Battles/ Violence against Civilians/ Explosions- Remote Violence/ Riots, Region: Western Africa: Nigeria: Abia, Actor Type: Rebel Forces, ημερομηνία πρόσβασης 22/04/2024)
[7] https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard
(βλ. Πλατφόρμα Dashboard, με στοιχεία ανάλυσης ως εξής: ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: από 24/05/23 έως 24/05/24, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions - Remote violence/ Riots και ΠΕΡΙΟΧΗ: Western Africa - Nigeria – Enugu (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 19.6.2024).
[8] City Population, Nigeria - Enugu State, https://citypopulation.de/en/nigeria/admin/
[9] EASO Country Guidance: Nigeria Security Situation, June 2021, σ. 199-202
https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2021_06_EASO_COI_Report_Nigeria_Security_situation.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 19.6.2024).
[10] EASO Country Guidance: Nigeria Common analysis and guidance note, October 2021, σ. 125-126
https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2022-01/Country_Guidance_Nigeria_2021.pdf
(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 19.6.2024).
[11]Freedom House – Nigeria, Annual report on political rights and civil liberties in 2023 https://freedomhouse.org/country/nigeria/freedom-world/2024 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 18/06/2024).