ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπoθ. Αρ.: 6755/2022
19 Ιουνίου 2024
[Α.Α.ΑΓΡΟΤΗ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
B. C.
Αιτητής
-και-
Κυπριακή Δημοκρατία μέσω
Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
-------------------
Μ. Μόσχου (κα) για Κ. Κουπαρή (κα), για τον Αιτητή
Μ. Τρεμούρη (κα) για Ε. Προκοπίου (κα), για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
A.A.AΓΡΟΤΗ Δ ΔΔΔΠ: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 13/10/2022, σύμφωνα με την οποία το αίτημά του για παραχώρηση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας και ή συμπληρωματικής προστασίας απορρίφθηκε και καλεί το Δικαστήριο όπως κηρύξει αυτήν άκυρη και στερημένη οπουδήποτε έννομου αποτελέσματος.
Όπως προκύπτει τόσο από την Ένσταση, αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου, που αποτελεί τεκμήριο Α στην παρούσα διαδικασία, τα ουσιώδη γεγονότα που αφορούν την υπό εξέταση υπόθεση είναι τα ακόλουθα:
Ο Αιτητής είναι ενήλικας, υπήκοος της Γουινέας και κάτοχος διαβατηρίου εκδοθέν από την χώρα καταγωγής του με ημερομηνία έκδοσης την 18/06/2021 και ημερομηνία λήξης την 18/06/2026, ο οποίος σύμφωνα με δική του δήλωση την 01/11/2021, εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και μέσω Τουρκίας ταξίδευσε προς τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου από όπου στη συνέχεια εισήλθε παράτυπα στις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές. Στις 11/01/2022 συμπλήρωσε αίτηση διεθνούς προστασίας, την οποία αφού υπέβαλε παρέλαβε στις 14/01/2022 βεβαίωση υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας.
Την 04/08/2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, παρέχοντάς του δωρεάν βοήθεια διερμηνέα. Στις 22/09/2022 αρμόδιος λειτουργός, συνέταξε Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου, με την οποία εισηγείται την απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή. Την 05/10/2022 συγκεκριμένος λειτουργός δεόντως εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών, να ασκεί καθήκοντα Προϊστάμενου της Υπηρεσίας Ασύλου, ενέκρινε την εισήγηση και αποφάσισε την απόρριψη του αιτήματος του Αιτητή.
Η απορριπτική απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία περιέχεται σε επιστολή ημερομηνίας 13/10/2022, μαζί με την αιτιολογία αυτής, παραλήφθηκε δια χειρός από τον Αιτητή, αυθημερόν, θέτοντας την υπογραφή του, αφού προηγουμένως του επεξηγήθηκε το περιεχόμενο της επιστολής σε γλώσσα που κατανοεί.
Εμπρόθεσμα ο Αιτητής αρχικά χωρίς την συνδρομή συνηγόρου καταχώρησε την με τον πιο πάνω αριθμό και τίτλο προσφυγή εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ενώ στη κατοπινό στάδιο της διαδικασίας, διόρισε δικηγόρο η οποία προέβη σε τροποποίηση της αίτησης ακυρώσεως ώστε να περιληφθούν σε αυτήν και νομικοί ισχυρισμοί προς ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης.
Με την τροποποιημένη προσφυγή του, ο Αιτητής προβάλλει αρκετούς λόγους ακύρωσης της προσβαλλόμενης πράξης, ωστόσο στη συνέχεια μέσω της γραπτής του αγόρευσης, προωθεί ορισμένους από αυτούς. Ειδικότερα, με την γραπτή της η αγόρευση αλλά και την απαντητική της αγόρευση η συνήγορος για τον Αιτητή, προβάλλει τη θέση ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν έτυχαν της δέουσας έρευνας αφού ως προβάλλεται ο ισχυρισμός ο Αιτητής έπρεπε πρωτίστως να παραπεμφθεί σε ψυχολόγο για να αποφανθεί για τον ψυχισμό του, γεγονός που αγνοήθηκε παντελώς από τους Καθ’ ων η αίτηση.
Από την πλευρά τους οι Καθ’ ων η αίτηση, υιοθέτησαν την ένσταση και γραπτή τους αγόρευση. Ειδικότερα, ισχυρίζονται ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά ή και νόμιμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ’ ων η αίτηση, και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, είναι δε επαρκώς και/ή δεόντως αιτιολογημένη και ως εκ τούτων καλούν το Δικαστήριο όπως απορρίψει την παρούσα προσφυγή.
Κατά το στάδιο των διευκρινήσεων ενώπιον του Δικαστηρίου, η συνήγορος του Αιτητή αποδεχόμενη ότι ο Αιτητής δε πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησης σε αυτόν προσφυγικού καθεστώτος, ισχυρίστηκε ότι οι Καθ’ ων η αίτηση δεν εξέτασαν την δυνατότητα χορήγησης συμπληρωματικής προστασίας στα πλαίσια της κατάστασης ασφαλείας που επικρατεί στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, αντίθετα η πλευρά των Καθ’ ων η αίτηση υιοθέτησαν το περιεχόμενο της γραπτής τους αγόρευσης.
Έχω μελετήσει με προσοχή τα όσα προβάλλονται από τους συνηγόρους των μερών και δεδομένου ότι το παρόν Δικαστήριο δυνάμει του άρθρου 11 του Περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018, Ν. 73(Ι)/2018 κέκτηται εξουσίας όπως εξετάζει πέραν από την νομιμότητα της προσβαλλόμενης πράξης και την ορθότητα αυτής, ήτοι εξέταση επί της ουσίας του αιτήματος του Αιτητή, κρίνω σκόπιμο όπως παραθέσω πιο κάτω όλους τους ισχυρισμούς που αυτός πρόβαλε σε όλα τα στάδια εξέτασης του αιτήματος του, προκειμένου να εξετάσω την ορθότητα της προσβαλλόμενης απόφασης αλλά και για να διαφανεί εάν οι Καθ’ ων η αίτηση αποφάσισαν μετά από δέουσα έρευνα ορθά, νόμιμα και εντός των πλαισίων της διακριτικής τους ευχέρειας.
Με την αίτησή του για παροχή διεθνούς προστασίας, ο Αιτητής ανέφερε ότι εγκατέλειψε τη χώρα του λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού, καθώς προσδιορίζεται ως ομοφυλόφιλος. Ως υποστηρίζει, η οικογένεια του όταν το ανακάλυψε τον καταδίκασε σε θάνατο.
Στα πλαίσια της προφορικής του συνέντευξής, ο Αιτητής ανέφερε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη Siguiri. Από το 2015 μέχρι το 2018 πηγαινοερχόταν στην πόλη Kankan λόγω της εργασίας του, ενώ το 2021 πήγε στην πόλη Conakry, όπου έμεινε με τον αδερφό του μέχρι τη μέρα που έφυγε από τη χώρα. Όσον αφορά την οικογενειακή του κατάσταση δηλώνει ελεύθερος. Ο πατέρας του, ο οποίος απεβίωσε το 2013, είχε 5 συζύγους, και ο ίδιος έχει 7 αδέρφια από την ίδια μητέρα. Αναφορικά με το μορφωτικό του επίπεδο, ως δηλώνει έχει ολοκληρώσει 3 χρόνια σε δημοτικό σχολείο, και έχει φοιτήσει άλλα 3 χρόνια σε μουσουλμανικό σχολείο (Koranic School). Η εργασιακή του εμπειρία περιλαμβάνει εργασία για 8 χρόνια (2006-2014) σε γκαράζ, ενώ από το 2015-2021 απασχολείτο στο δικό του γκαράζ στην πόλη Siguiri.
Ως προς τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής κατά την ελεύθερη αφήγησή του ανέφερε ότι έφυγε λόγω κυρίως των θρησκευτικών πεποιθήσεων που επικρατούν στη χώρα του, η οποία είναι μουσουλμανική χώρα. Λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού, άρχισε να δέχεται απειλές, καθώς αυτό όπως αναφέρει είναι ενάντια στη θρησκεία, και ο θρησκευτικός ηγέτης με την κοινότητα αποφάσισαν να τον σκοτώσουν.
Σε περίπτωση επιστροφής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι θα πρέπει να αλλάξει σεξουαλικό προσανατολισμό διαφορετικά θα τον σκοτώσουν.
Σε διευκρινιστικές ερωτήσεις αναφορικά με τον πυρήνα του αιτήματος του, ο Αιτητής ανέφερε ότι συνειδητοποίησε την έλξη του προς το ίδιο φύλο όταν ήταν 18 ετών, οπότε και ξεκίνησε να έχει σχέση η οποία διήρκησε 5 χρόνια. Ως περαιτέρω αναφέρει η μητέρα του γνωρίζει για τη σεξουαλική του ταυτότητα και το αποδέχεται, ωστόσο, η κοινότητα του είναι εναντίον. Ανέφερε περαιτέρω ότι το 2015 δέχθηκε 2 φορές ξυλοδαρμό∙ ωστόσο από το 2015 μέχρι και τον Νοέμβριο 2021 που εγκατέλειψε τη χώρα του δεν έχει συμβεί κάτι άλλο στον ίδιο.
Ο αρμόδιος λειτουργός στην εισηγητική του έκθεση διέκρινε τρεις ουσιώδεις ισχυρισμούς. Ο πρώτος ισχυρισμός αφορά στην ταυτότητα, τη χώρα καταγωγής και τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή, ο δεύτερος τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ως ομοφυλόφιλο άτομο, και ο τρίτος τον ισχυριζόμενο φόβο δίωξης του λόγω του σεξουαλικού του προσανατολισμού.
Ο πρώτος ουσιώδης ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθότι δεν προέκυψαν στοιχεία περί του αντιθέτου ενώ οι δηλώσεις του Αιτητή επιβεβαιώθηκαν και/ή εντοπίστηκαν σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης. Επιπλέον, ο Αιτητής προσκόμισε πρωτότυπο διαβατήριο από τη χώρα καταγωγής του.
Ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός απορρίφθηκε καθώς ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει ικανοποιητικές και επαρκείς πληροφορίες, υπέπεσε σε αντιφάσεις, ενώ σε αριθμό ερωτήσεων δεν ήταν σε θέση να απαντήσει. Ειδικότερα, ως προς την εσωτερική αξιοπιστία, ο λειτουργός, εξετάζοντας τις δηλώσεις του Αιτητή στη βάση του μοντέλου DSSH (Difference, Stigma, Shame, Harm), καταλήγει ότι οι δηλώσεις του δεν βρίσκονται σε αρμονία με τις κατευθυντήριες οδηγίες του εν λόγω μοντέλου. Ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τα προσωπικά του αισθήματα και σκέψεις σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, απαντώντας γενικά και αόριστα σε βιωματικές ερωτήσεις που του τέθηκαν. Αναφορικά με τη εξωτερική αξιοπιστία, η Έκθεση/Εισήγηση παραπέμπει σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, όπου παρουσιάζεται η υφιστάμενη κοινωνική στάση, καθώς και το νομικό πλαίσιο που διέπει την ομοφυλοφιλία στη Γουινέα.
Ο τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός, επίσης απορρίφθηκε, καθώς ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει λεπτομερή περιγραφή της δίωξης ή των απειλών που δέχθηκε ως θα αναμενόταν από άτομο που βίωσε προσωπικά γεγονότα. Παράλληλα, οι ισχυρισμοί του στερούνται ευλογοφάνειας, καθώς παρά τα 2 περιστατικά σωματικής επίθεσης που κατ’ ισχυρισμόν δέχθηκε το 2015, μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2021 δεν έχει συμβεί κάτι στον ίδιο∙ προβάλλοντας ως λόγο ότι στην αρχή δίνεται η ευκαιρία στο ομοφυλόφιλο άτομο να αλλάξει και αν δεν αλλάξει τότε τιμωρείται με θάνατο δια ξυλοδαρμού. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία, ο λειτουργός σημειώνει ότι τα λεγόμενα του αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματος του∙ ενώ επισημαίνει ότι καθώς ο ισχυρισμός 2 δεν έγινε αποδεκτός κατά συνέπεια δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός ούτε ο ισχυριζόμενος φόβος δίωξης.
Προχωρώντας σε αξιολόγηση κινδύνου βάσει του μόνου αποδεκτού ισχυρισμού, ήτοι των προσωπικών στοιχείων του Αιτητή, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να γίνει αποδεκτό ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του θα αντιμετωπίσει δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Ακολούθως, κατά την νομική αξιολόγηση, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι δεν προκύπτει βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής στο πλαίσιο του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, ούτε πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης στο πλαίσιο του άρθρου 19 (1) και (2) του περί Προσφύγων Νόμου. Ενόψει των ανωτέρω, ο λειτουργός κατέληξε ότι ο Αιτητής δεν πληροί τις εκ του νόμου προϋποθέσεις ώστε να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
Στη βάση των ανωτέρω, το αρμόδιο, εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών, πρόσωπο να εκτελεί καθήκοντα Προϊστάμενου, υιοθέτησε την Έκθεση/Εισήγηση και απέρριψε το αίτημα του Αιτητή.
Παρατηρώ ωστόσο ότι στα πλαίσια της αξιολόγησης του ενδεχομένου πλήρωσης των προϋποθέσεων του άρθρου 19 (2) (γ) περί συμπληρωματικής προστασίας, ο αρμόδιος λειτουργός σε ουδεμία έρευνα προχώρησε ως προς την επικρατούσα κατάσταση ασφαλείας στον τόπο τελευταίας διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πόλη Siguiri της επαρχίας Kankan. Ως εκ τούτου, το συγκεκριμένο σκέλος της προσβαλλόμενης κρίνεται ως αναιτιολόγητο. Παρόλα αυτά, το παρόν Δικαστήριο, βάσει και της παρεχόμενης σε αυτό εκ του Νόμου δικαιοδοσίας, θα προχωρήσει στη συγκεκριμένη έρευνα σε μεταγενέστερο στάδιο της παρούσας απόφασης.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.6(Ι)/2000, «πρόσφυγας αναγνωρίζεται το πρόσωπο, που λόγω βάσιμου φόβου καταδίωξης του για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων, είναι εκτός της χώρας της ιθαγένειας του και δεν είναι σε θέση ή λόγω του φόβου αυτού, δεν είναι πρόθυμο, να χρησιμοποιήσει την προστασία της χώρας αυτής». Είναι καθόλα κατανοητό, ότι για να αναγνωριστεί πρόσωπο ως πρόσφυγας, θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης, του οποίου τόσο το υποκειμενικό όσο και το αντικειμενικό στοιχείο πρέπει να εκτιμηθούν από το αρμόδιο όργανο προτού καταλήξει σε απόφαση.
Το άρθρο 18(5) του περί Προσφύγων Νόμου, Ν. 6(Ι)/2000 προνοεί ότι «εναπόκειται στον Αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας», χωρίς να απαιτείται να προσκομίσει τυπικά αποδεικτικά στοιχεία. Ο Αιτητής έχει την ευθύνη να εκθέσει με την αίτησή του, μέσα από την ενώπιον της αρμόδιας αρχής συνέντευξης του, αλλά ακόμα και ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω της ορθής δικονομική διαδικασίας, με στοιχειώδη σαφήνεια, τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά τα οποία του προκαλούν, κατά τρόπο αντικειμενικό, δικαιολογημένο φόβο δίωξης υφιστάμενο στη χώρα καταγωγής του. Ο Αιτητής οφείλει να επικαλεστεί με λεπτομέρεια, σαφήνεια και αληθοφάνεια συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που στηρίζουν το υποβληθέν αίτημά του για διεθνή προστασία, το δε αρμόδιο όργανο εξετάζοντας την αίτηση του Αιτητή, οφείλει να λάβει υπόψη του κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός.
Είναι πάγια νομολογημένο ότι δέουσα έρευνα κρίνεται από το Δικαστήριο ότι έγινε, όταν το αρμόδιο όργανο εξετάζει κάθε σχετικό με την υπόθεση γεγονός (βλ. Motorways Ltd v. Υπουργού Οικονομικών (1999) 3ΑΑΔ 447). Ορθή και πλήρης έρευνα θεωρείται αυτή που εκτείνεται στη διερεύνηση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης (βλ. Νικολαΐδη v. Μηνά (1994) 3ΑΑΔ 321, Ττουσούνα ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (2013) 3 Α.Α.Δ. 151, Χωματένος ν. Δημοκρατίας κ.α. (2013) 3 Α.Α.Δ. 120, Α. Παπουτέ ν. Χρ. Κασάπη και Κυπριακής Δημοκρατίας, Συν. Αναθ. Έφεση 112/15 και 131/15 ημερομηνίας 13/07/2022). Η έκταση της έρευνας εξαρτάται πάντοτε από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης (βλ. Δημοκρατία v. Ευαγγέλου κ.α. (2013) 3ΑΑΔ 414) και το αρμόδιο όργανο οφείλει να βρει τον κατάλληλο τρόπο για να εκπληρώσει την υποχρέωσή του για επαρκή έρευνα.
Από το ιστορικό του Αιτητή όπως αυτό φαίνεται πιο πάνω, στη βάση των δεδομένων του διοικητικού φακέλου, προκύπτει ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση προέβησαν σε έρευνα όλων των ενώπιων τους ουσιωδών στοιχείων και δεδομένων. Συγκεκριμένα, ο αρμόδιος λειτουργός κατέγραψε τα γεγονότα της υπόθεσης, τους ισχυρισμούς που προέβαλε ο Αιτητής κατά τη συνέντευξή του, καθώς και σε αντιστοίχιση των αποδεκτών ισχυρισμών με πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, επεξηγώντας τους λόγους αποδοχής ή απόρριψης ξεχωριστά για κάθε ισχυρισμό.
Περαιτέρω, στο πλαίσιο ελέγχου της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, με βάση τα όσα προκύπτουν από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου και κυρίως το πρακτικό της διενεργηθείσας συνέντευξης ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου και της εισηγητικής έκθεσης, κρίνω ορθή την κατάληξη των Καθ’ ων η αίτηση. Επιπλέον και εφόσον υπάρχει παραδοχή από την πλευρά της συνηγόρου του Αιτητή ότι αυτός δεν δικαιούται προσφυγικό καθεστώς παρέλκει η όποια περαιτέρω ανάλυση. Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση περιορίστηκε κατά τις διευκρινήσεις στην κατ’ ισχυρισμό ελλιπή έρευνα των Καθ’ ων η αίτηση σε σχέση με την περίπτωση χορήγησης στον Αιτητή συμπληρωματικής προστασίας.
Ο «Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων» (Μάρτιος 2015) καθορίζει πως στη βάση της συλλογής πληροφοριών θα πρέπει να προσδιορίζονται τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα οποία στη συνέχεια θα πρέπει να συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του πρόσφυγα και αν δεν υπάρχει κατάληξη ότι μπορεί να δοθεί προσφυγικό καθεστώς, τότε το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να εκτιμήσει εάν τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά συνδέονται με τις απαιτήσεις του ορισμού του προσώπου που δικαιούται συμπληρωματική προστασία.
Τούτων λεχθέντων διαπιστώνω, ότι ορθά πλην όμως αναιτιολόγητα κρίθηκε από τους Καθ’ ων η αίτηση ότι δεν πληρούνται ούτε οι προϋποθέσεις του άρθρου 19 του Ν.6(Ι)/2000 για να παρασχεθεί στον Αιτητή το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, εφόσον δεν αποδείχθηκε ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις αναφορικά με τον κίνδυνο να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα του.
Για τη διαπίστωση αυτού του πραγματικού κινδύνου θα πρέπει να υπάρχουν, όπως ρητά προνοεί το άρθρο 19(1), του Ν.6(Ι)/2000 «ουσιώδεις λόγοι». Περαιτέρω, σοβαρή βλάβη ή σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη κατά το εδάφιο (2) του άρθρου 19, του Ν.6(Ι)/2000 σημαίνει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ή να υπάρχει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619).
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τόσο κατά τη διοικητική, όσο και κατά την παρούσα διαδικασία δεν προέκυψαν στοιχεία που να συνηγορούν στο ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην πόλη Siguiri της επαρχίας Kankan, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει κίνδυνο αντιμετώπισης θανατικής ποινής, βασανιστηρίων ή απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σύμφωνα με τις πρόνοιες των άρθρων 19 (2) (α) και (β) του περί Προσφύγων Νόμου.
Σε σχέση όμως το άρθρο 19(2)(γ) του ως άνω Νόμου και δεδομένου ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση παρέλειψαν να προχωρήσουν σε διερεύνηση των συνθηκών που επικρατούν στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πόλη πόλη Siguiri της επαρχίας Kankan, σε συνάρτηση με τις προσωπικές του περιστάσεις προς διερεύνηση των προϋποθέσεων υπαγωγής στο συγκεκριμένο άρθρο το Δικαστήριο προχώρησε αυτεπάγγελτα σε πλήρη έρευνα.
Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψη προς αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι συνιστούν «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών, οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Επιπλέον, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ, «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές, οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή, θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας» (Βλ. Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009). Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας».
Από τη συγκεκριμένη έρευνα του παρόντος Δικαστηρίου προκύπτει ότι η Γουινέα δεν βρίσκεται υπό καθεστώς διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξη[1].
Από τον συνδυασμό διάφορων πηγών προκύπτει ότι τα περιστατικά βίας στην Γουινέα συνδέονται με την πολιτική κατάσταση της χώρας. Ενώ η χώρα γνώρισε σχετική σταθερότητα μετά το 2010, όταν ο επί μακρόν ηγέτης της αντιπολίτευσης Alpha Conde έγινε ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος του έθνους, το πραξικόπημα του Σεπτεμβρίου 2021, που ανέτρεψε τον Conde, αφήνει τη χώρα σε ασταθή πολιτική κατάσταση. [2] Πιο συγκεκριμένα, οι πιο πρόσφατες αναφορές σε πολιτική βία και διαδηλώσεις εντοπίζονται στις περιοχές της πρωτεύουσας, Conakry, πριν και μετά τις προεδρικές εκλογές του 2020 καθώς και κατά το πραξικόπημα του Σεπτεμβρίου του 2021. Κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων σημειώθηκαν δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις και σημαντικοί περιορισμοί στο δικαίωμα του συνέρχεσθαι.[3]
Σε άλλες γενικές αναφορές για την κατάσταση ασφαλείας συμπεριλαμβάνονται το ευκαιριακό έγκλημα στο δρόμο και τα τροχαία ατυχήματα, οι ανεπαρκώς ανεπτυγμένες υποδομές μεταφορών, επικοινωνιών και ενέργειας, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, οι ήδη περιορισμένες εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψής που επλήγησαν από τον ιό Έμπολα της Δυτικής Αφρικής το 2014 (EVD) και άλλες περιοδικές επιδημίες θανατηφόρων ασθενειών, οι εθνοπολιτικές εντάσεις, που συμβαίνουν συχνά στη Γουινέα, ειδικά κατά τις προεκλογικές περιόδους και οι γενικές ανησυχίες για την εξάπλωση της ισλαμιστικής μαχητικής δραστηριότητας στην περιοχή.[4] Παρόλο που στην κατάταξη του Crisis 24 το επίπεδο επικινδυνότητας στη Γουινέα θεωρείται υψηλό, στην ίδια έκθεση αναφέρει την Γουινέα ως ασφαλή περιοχή όπου τρεις από τους γείτονές της, συγκεκριμένα η Λιβερία, η Ακτή Ελεφαντοστού και η Σιέρα Λεόνε, ξεπερνούν εμφύλιες συγκρούσεις.[5]
Σχετικά με τη δράση ενόπλων ομάδων, προκύπτει ότι λόγω της παρουσίας της Al Qaeda στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ και των φιλικά προσκείμενων σε αυτή ομάδων στο βόρειο Μάλι, μεγάλο μέρος της Δυτικής Αφρικής αντιμετωπίζει υψηλούς και αυξανόμενους κινδύνους επιθέσεων μαχητών. Η αντιτρομοκρατική επιχείρηση της Γαλλίας στο βόρειο Μάλι έχει αναγκάσει τους τζιχαντιστές να ανασυνταχθούν στις συνοριακές περιοχές και να επιδιώξουν να επεκτείνουν τη στρατολόγηση και τις επιχειρήσεις σε γειτονικές χώρες, αρχικά στο Sahel, αλλά τώρα και σε παράκτιες χώρες. Ωστόσο, η Γουινέα συνορεύει με τη νοτιοδυτική περιοχή του Μάλι, η οποία παραμένει σχετικά λιγότερο επηρεασμένη, και η Γουινέα έχει αδύναμους δεσμούς με τον κορυφαίο στόχο των τζιχαντιστών, τη Γαλλία. Επιπλέον, υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι οι αυτόχθονες θρησκευτικές οργανώσεις της Γουινέας επιδιώκουν οποιαδήποτε σχέση με ένοπλες ισλαμιστικές ομάδες.[6]
Επιπλέον σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, τη χρονική περίοδο 03/05/2023 – 03/05/2024 καταγράφηκαν στην επαρχία Kankan 73 περιστατικά ασφαλείας τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο 21 ανθρώπων. Τα 73 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 35 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 13 ανθρώπινες απώλειες, 27 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες, 8 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 4 ανθρώπινες απώλειες, και 3 μάχη (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες.[7] Τα εν λόγω στοιχεία, εξεταζόμενα συνδυαστικά με τον εκτιμώμενο πληθυσμό της εν λόγω περιφέρειας Kankan για το έτος 2024 που ανέρχεται στις 114,009 κάτοικοι[8], καταδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες αδιάκριτης βίας και γενικά δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για έναν πολίτη να επηρεαστεί προσωπικά μόνο από την παρουσία του στην εν λόγω περιφέρεια, υπό την έννοια του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ. .
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο κρίνει ότι στον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, η κατάσταση ασφαλείας καταγράφεται ως σταθερή, δεν φαίνεται δε να πλήττεται σε τέτοιο βαθμό από συγκρούσεις και περιστατικά βίας, τα οποία να ανάγονται σε τόσο υψηλό επίπεδο, ώστε να θεωρούνται ότι πληρούν το όριο του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας, ως αυτό ερμηνεύθηκε από το ΔΕΕ. Ως εκ τούτου παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας», όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του ΔΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψιν και τις ιδιαίτερες περιστάσεις του Αιτητή, θεωρώ ότι δεν εγείρονται ουσιώδεις λόγοι ώστε να πιστεύεται ότι αυτός θα διατρέξει κίνδυνο να υποστεί σοβαρές βλάβες σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του και συγκεκριμένα στην πόλη Siguiri της περιφέρειας Kankan της Γουινέας. Υπενθυμίζεται ότι ο Αιτητής από το 2015 μέχρι και την αναχώρηση του από τη χώρα το 2021 δεν έχει προβάλει οποιοδήποτε περιστατικό που να θέτει τον ίδιο σε κίνδυνο.
Με βάση όλα τα πιο πάνω η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Ως προς τα έξοδα και δεδομένης της ελλιπούς έρευνας που διεξήχθη από τους Καθ’ων η αίτηση, κρίνω ορθό και δίκαιο όπως επιδικαστούν μειωμένα έξοδα στο ποσό των €500 υπερ των Καθ’ ων η αίτηση και εναντίον του Αιτητή. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
[1] RULAC, Geneva Academy, map, available at: https://www.rulac.org/browse/map)
[2] Crisis 24, Guinea Country Report, Last update: April 14, 2022, available at: https://crisis24.garda.com/insights-intelligence/intelligence/country-reports/guinea
[3] Crisis 24, Guinea Country Report, available at: https://crisis24.garda.com/insights-intelligence/intelligence/country-reports/guinea; Amnesty International, Guinea: Defense and security forces killed people in pro-opposition neighbourhoods after presidential election, 15 December 2020, available at: https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2020/12/guinea-defense-and-security-forces-killed-people-in-proopposition-neighbourhoods/ ; USDOS – US Department of State: 2021 Country Reports on Human Rights Practices: Guinea, 12 April 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2071174.html ; HRW – Human Rights Watch: World Report 2021 - Guinea, 13 January 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2066496.html; AI – Amnesty International: Amnesty International Report 2021/22; The State of the World's Human Rights; Guinea 2021, 29 March 2022, available at: https://www.ecoi.net/en/document/2048692.html, Freedom House: Freedom in the World 2022 - Guinea, 24 February 2022
[4] Crisis 24, Guinea Country Report, Last update: April 14, 2022, available at: https://crisis24.garda.com/insights-intelligence/intelligence/country-reports/guinea
[5] Όπ. Π.
[6] Όπ. Π.
[7] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (βλ. πλατφόρμα Dashboard, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 03/05/2023 – 03/05/2024, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests, και ΠΕΡΙΟΧΗ: Western Africa – Guinea – Kankan) [Ημερομηνία Πρόσβασης: 13/05/2024]
[8] Worldometer, https://www.worldometers.info/world-population/guinea-population/, [Ημερομηνία Πρόσβασης: 13/05/2024]