ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 869/23
18 Ιουνίου, 2024
[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Ν.Μ.Μ.
Αιτητής
-και-
Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά.
Μ. Φιλίππου (κ) για Μ. Τρεμούρη (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
(Παρών ο μεταφραστής K. Enogo για πιστή μετάφραση από τα ελληνικά στα lingala και αντίστροφα.)
ΑΠΟΦΑΣΗ
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ’ ων η Αίτηση, ημερομηνίας 17/02/2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία.
Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:
Ο Αιτητής είναι πολίτης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό («Λ.Δ.Κ.») και κάτοχος διαβατηρίου.
Ο Αιτητής συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 18/01/2023 αφού εισήλθε παράνομα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Δημοκρατίας περιοχές.
Στις 03/02/2023 πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή από αρμόδιο λειτουργό του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο – Ο.Ε.Ε.Α. (αγγλ. European Union Agency for Asylum – E.U.A.A.).
Στις 07/02/2023 ο λειτουργός του Ο.Ε.Ε.Α. ετοίμασε έκθεση και εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με την συνέντευξη του Αιτητή. Στη συνέχεια, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου, νομίμως εξουσιοδοτημένος να ασκεί καθήκοντα Προϊσταμένου, ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή στις 17/02/2023 και αποφάσισε την επιστροφή του Αιτητή στην Λ.Δ.Κ. δυνάμει του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου.
Στις 06/03/2023, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με αιτιολόγηση της απόφασής της σχετικά με το αίτημα του αλλοδαπού, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφθηκε ιδιοχείρως από τον Αιτητή στις 06/03/2023.
Στις 22/03/2023 καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή υπ’ αριθμόν 869/23 ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου (Δ.Δ.Δ.Π.).
Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά ενώπιον του Δικαστηρίου και προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία προβάλλοντας πραγματικούς ισχυρισμούς. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην αίτηση ακυρώσεως, ο Αιτητής ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να επιστρέψει στην Λ.Δ.Κ. επειδή έχει δεχτεί απειλές και καταδίωξη από με εγκληματική οργάνωση με την ονομασία Κuluna, γιατί είχε σχέση με την κοπέλα ενός από τα μέλη.
Με την γραπτή του αγόρευση, ο Αιτητής δήλωσε πως υπέπεσε σε αντιφάσεις και τα λόγια του παρεξηγήθηκαν. Ωστόσο, εν συνέχεια κατέγραψε εκ νέου με το ίδιο περιεχόμενο τα όσα ήδη είχε αφηγηθεί κατά την συνέντευξή του, ότι δηλαδή διώκεται από τα μέλη της ομάδας Kuluna επειδή διατηρούσε σχέση με την κοπέλα ενός από αυτά, εξηγώντας ότι στην ομάδα αυτή δεν αρέσει να έχουν αντιπάλους που να τους αρέσουν οι κοπέλες τους.
Η συνήγορος των Καθ’ ων η αίτηση, με την αγόρευση της υποστήριξε ότι η απόφαση είναι νόμιμη και ορθή και ότι οι ισχυρισμοί του Αιτητή είναι γενικοί και αόριστοι και πρέπει να απορριφθούν. Ισχυρίστηκε επίσης ότι το αίτημα του Αιτητή απορρίφθηκε για τους λόγους που εξηγούνται στην απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου με λεπτομέρεια και ότι διεξήχθη δέουσα έρευνα.
Το παρόν Δικαστήριο κέκτηται δικαιοδοσίας να εξετάσει και την ορθότητα της παρούσας υπόθεσης, η οποία απορρέει από τα εδάφια (2), (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν. 73(Ι)/ 2018). Λαμβάνω δε υπόψη μου, ότι ο Αιτητής δεν εκπροσωπείται από συνήγορο αλλά εμφανίζεται προσωπικά και δεν αναμένεται από αυτόν να προωθήσει νομικούς ισχυρισμούς εμπεριστατωμένα και αιτιολογημένα ως προνοούν οι Διαδικαστικοί Κανονισμοί σε υποθέσεις όπου τα μέρη εκπροσωπούνται από δικηγόρο (βλ. συναφώς Διαδικαστικός Κανονισμός 7 του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962). Προς το σκοπό αυτό, κρίνω σκόπιμη την σύντομη παράθεση των ισχυρισμών του Αιτητή, ως αυτοί προβλήθηκαν καθ’ όλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του.
Κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης για διεθνή προστασία ο Αιτητής προέβαλε ότι ο λόγος που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του συνίστατο στο ότι η ζωή του βρισκόταν σε κίνδυνο. Όπως εξηγεί, είχε σχέση με κοπέλα, η οποία παράλληλα διατηρούσε σχέση και με έναν άλλον άνδρα που ανήκε σε μια συμμορία. Όταν ο τελευταίος ανακάλυψε ότι ο Αιτητής είχε δεσμό με την κοπέλα αυτή, χειροδίκησε εναντίον φίλου του Αιτητή, μεταφέροντας παράλληλα το μήνυμα ότι αν ποτέ βρει τον Αιτητή θα τον σκοτώσει. Δεδομένης της κατάστασης ο Αιτητής εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του στις 09/11/2022 και μετέβη αεροπορικώς στην Κυπριακή Δημοκρατία στις 11/01/2023.
Κατά την συνέντευξη του ο Αιτητής προέβαλε ότι προέρχεται από την πόλη της Kinshasa της Λ.Δ.Κ., η οποία αποτελεί τόπο γέννησης και προηγούμενης συνήθους διαμονής του. Είναι εθνοτικής καταγωγής Mukongo και χριστιανός καθολικός ως προς το θρήσκευμα. Ως προς το μορφωτικό και επαγγελματικό του υπόβαθρο, δήλωσε ότι έχει ολοκληρώσει την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στη χώρα καταγωγής του, αλλά δεν εργάστηκε διότι τον συντηρούσαν οι παππούδες του. Αναφορικά με την οικογενειακή του κατάσταση δήλωσε άγαμος και άτεκνος. Οι γονείς του χώρισαν όταν ο Αιτητής ήταν σε μικρή ηλικία και έκτοτε μεγάλωσε με τον παππού και την γιαγιά του. Οι γονείς του ζουν στο εξωτερικό και δεν έχει αδέρφια στην χώρα καταγωγής του.
Όσον αφορά τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του, επιβεβαίωσε τα όσα κατέγραψε στην αίτησή του. Πιο αναλυτικά, ισχυρίστηκε ότι τον Σεπτέμβριο του 2022 διατηρούσε επαφή με γυναίκα η οποία, εν αγνοία του, ήταν σύζυγος μέλος της συμμορίας Kuluna. Με την γυναίκα αυτή ήταν σε σχέση και έμεναν στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο. Στο ίδιο τετράγωνο έμεναν και φίλοι του συντρόφου της κοπέλας αυτής και μια ημέρα είδαν τον Αιτητή μαζί με την κοπέλα και τον πλησίασαν για ν α τον ενημερώσουν ότι η κοπέλα ήταν σύζυγος του «Mareshal» και να τον προειδοποιήσουν ότι αν τους ξαναδούν μαζί θα το πουν στον τελευταίο. Κατόπιν ο Αιτητής ενοχλήθηκε που η κοπέλα του απέκρυπτε την σχέση της και της ανακοίνωσε ότι δεν επιθυμεί πια να είναι μαζί διότι δεν θέλει προβλήματα. Μετά από μια εβδομάδα η κοπέλα αυτή επέστρεψε στο σπίτι του Αιτητή και του ανακοίνωσε με λυγμούς ότι είναι ερωτευμένη μαζί του και ότι επιθυμούσε να συνεχίσουν την σχέση τους.
Στην συνέχεια, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι βγήκε για βόλτα με έναν φίλο του, τον Mechack, και συνάντησαν τον Mareshall και τους φίλους του. Οι τελευταίοι ξεκίνησαν να τους απειλούν και γρονθοκόπησαν τον φίλο του Αιτητή προκαλώντας του σοβαρούς τραυματισμούς. Ο Αιτητής κατάφερε να διαφύγει. Την επόμενη ημέρα ο φίλος του Αιτητή του τηλεφώνησε και τον ενημέρωσε ότι ο Mareshall δήλωσε πως εάν ποτέ δει τον Αιτητή στον δρόμο θα τον σκοτώσει. Τις ημέρες που ακολούθησαν ο Αιτητής έμεινε κρυμμένος στο σπίτι του, έως ότου τον Οκτώβριο του 2022 συγκέντρωσε τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και εγκατέλειψε οριστικά την χώρα.
Ερωτηθείς αν υπάρχουν άλλοι λόγοι που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του, απάντησε αρνητικά.
Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων, ο Αιτητής ανέφερε ότι οι «Kuluna» είναι κακοί άνθρωποι, οι οποίοι αν έχουν προβλήματα μαζί σου, δε διστάζουν να σε σκοτώσουν. Ομοίως, αν δεν τους δώσεις αυτό που σου ζητούν, χειροδικούν σε σημείο που πάλι μπορούν να σε σκοτώσουν. Πρόσθεσε ότι πρόκειται για συμμορία, όπου ο ένας δουλεύει για τον άλλον και αν έχεις μπελάδες με έναν από αυτούς, ενημερώνονται όλα τα μέλη για να σε σκοτώσουν. Ερωτηθείς τι γνωρίζει για τον Mareshall, δήλωσε πως δεν είχε ιδέα ότι είναι μέλος των Kuluna, έως ότου τα μέλη τον προσέγγισαν και τον ενημέρωσαν. Δήλωσε, ωστόσο, ότι το κατάλαβε και ο ίδιος διότι το όνομα του είναι χαρακτηριστικό για την εν λόγω ομάδα.
Περαιτέρω, αναφορικά με την επίθεση που δέχτηκαν, δήλωσε πως έλαβε χώρα 25/09/2020, αλλά δεν απηύθυναν στον ίδιο κάποια απειλή ούτε τον χτύπησαν. Αντιθέτως, τραυμάτισαν μόνο τον φίλο του. Ομοίως, δήλωσε ότι ουδέποτε προσπάθησαν να προσεγγίσουν τον ίδιο και να επικοινωνήσουν μαζί του. Η μόνη απειλή που δέχτηκε ήταν μέσω του φίλου του. Ερωτηθείς αν κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία, απάντησε αρνητικά, ισχυριζόμενος ότι ακόμα και αν συλληφθούν τα μέλη της ομάδας, μετά από λίγες ημέρες θα αφεθούν ελεύθερα.
Υπό το φως των όσων ο Αιτητής παρέθεσε κατά την προσωπική του συνέντευξη, ο αρμόδιος λειτουργός σχημάτισε την εισήγησή του επί τη βάσει των εξής δύο (2) πραγματικών ισχυρισμών:
1) Ταυτότητα, προφίλ, χώρα καταγωγής και τόπος προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή.
2) Ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι εγκατέλειψε την Λ.Δ.Κ. γιατί τα μέλη της συμμορίας των Kuluna τον κυνηγούσαν εξαιτίας της σχέσης που διατηρούσε με την κοπέλα ενός από τα μέλη της ομάδας.
Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός από την Υπηρεσία Ασύλου, καθότι κρίθηκε ότι πληρούται τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική αξιοπιστία. Συγκεκριμένα, οι Καθ’ ων αποδέχτηκαν ότι ο Αιτητής είναι υπήκοος της Λ.Δ.Κ., γεννηθείς στην Kinshasa, χριστιανός καθολικός ως προς το θρήσκευμα και εθνοτικής προέλευσης Mukongo. Αντιθέτως, ο δεύτερος ισχυρισμός δεν έγινε αποδεκτός λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας.
Πιο αναλυτικά, όσον αφορά στον δεύτερο ισχυρισμό κρίθηκε ότι οι απαντήσεις του Αιτητή ήταν γενικά ασαφείς ενώ έλειπε και ο απαιτούμενος βαθμός συνοχής και επάρκειας λεπτομερειών. Ειδικότερα, είναι θέση του λειτουργού ότι ο Αιτητής παρότι κλήθηκε να παράσχει λεπτομέρειες αναφορικά με την κοπέλα που είχε σχέση και ιδίως ως προς το γεγονός της συνειδητοποίησης ότι η τελευταία διατηρούσε παράλληλη σχέση με κάποιον άλλον, εντούτοις δεν έδωσε επαρκείς απαντήσεις. Επίσης, αντιφατικές κρίθηκαν οι απαντήσεις του Αιτητή ως προς το πως έμαθε ότι ο άντρας που διατηρούσε σχέση με την κοπέλα του ανήκε στην ομάδα των Kuluna. Περαιτέρω, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να δώσει επαρκείς και λεπτομερείς πληροφορίες ούτε αναφορικά με το περιστατικό της επίθεσης που δέχτηκε με τον φίλο του από τους Kuluna, ενώ η απειλή προς το πρόσωπό του δεν του απευθύνθηκε προσωπικά αλλά του γνωστοποιήθηκε μέσω του φίλου του. Τέλος, ως προς το ίδιο περιστατικό ο Αιτητής επιβεβαίωσε ότι πρόλαβε και διέφυγε προτού εμπλακεί σε σωματική επίθεση με τα μέλη των Kuluna.
Ως προς την αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου, η Υπηρεσία διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί πραγματικό κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στην Κινσάσα της Λ.Δ.Κ., διότι, όπως βεβαιώνουν εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, η κατάσταση ασφαλείας σε αυτήν την εδαφική περιοχή είναι σταθερή χωρίς να παρουσιάζει επεισόδια εσωτερικών συρράξεων ή δραστηριοποίηση μη κρατικών ενόπλων δρώντων, όπως συμβαίνει σε άλλες επαρχίες της χώρας.
Υπό το φως των ανωτέρω, ο λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή σε συνάρτηση με το νομοθετικό πλαίσιο για το προσφυγικό καθεστώς, καθώς και αυτό της συμπληρωματικής προστασίας. Ως αναφέρεται στην έκθεση εισήγηση, οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν τεκμηριώνουν φόβο δίωξης για ένα από τους πέντε λόγους που προβλέπονται στο Άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης και του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, ενώ δεν δικαιολογούν την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των άρθρων 15(α) και (β) της Οδηγίας Αναγνώρισης.
Αναφορικά με το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο λειτουργός παραπέμπει σε πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν επικρατούν στην περιοχή της Κινσάσα, συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας συνεπεία εσωτερικής ή διεθνούς ένοπλης σύρραξης και συνεπώς ο Αιτητής δεν θα υποβληθεί σε κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Κατά συνέπεια, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι έγινε δέουσα έρευνα πριν τη λήψη της επίδικης απόφασης, η αιτιολόγηση της οποίας συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου ως ανωτέρω αναλύεται (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270). Είναι δε πάγια νομολογημένο ότι η έρευνα είναι επαρκής εφόσον εκτείνεται στη διερεύνηση κάθε γεγονότος που σχετίζεται με το θέμα που εξετάζεται (βλ. Motorways Ltd v. Δημοκρατίας Α.Ε. 2371/25.6.99). Εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών λειτουργός, μετά από μελέτη της εισηγητικής έκθεσης, ενέκρινε την εισήγηση του αρμόδιου λειτουργού και ορθά και νόμιμα απορρίφθηκε το αίτημα του Αιτητή. Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει ο Αιτητής, όπως αναλύεται ανωτέρω.
Κατά τις ενώπιόν μου διευκρινήσεις, ο Αιτητής εμφανίστηκε αυτοπροσώπως στις 22/12/2023 και απάντησε σε ερωτήσεις του Δικαστηρίου αναφορικά με τη σχέση του, η οποία όπως απάντησε διήρκησε ένα μήνα και αποκαλύφθηκε αφού μέλος των Kuluna τους είδε και ενημέρωσε τα υπόλοιπα μέλη. Όπως ανέφερε ο Αιτητής, μετά από το συμβάν αυτό χώρισαν επειδή ο ίδιος δεν μπορεί να ζήσει με γυναίκα η οποία βρίσκεται ήδη σε σχέση με άλλον άντρα. Μετά δε την επίθεση, ο Αιτητής ανέφερε ότι δεν έχει ξανασυναντηθεί με τον σύντροφο της κοπέλας και δεν ξαναδέχθηκε απειλές γιατί δεν συναντήθηκε μαζί της ξανά.
Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνω ότι ο Αιτητής γενικά και αόριστα συνεχίζει να επικαλείται φόβο δίωξης ή κίνδυνο να υποστεί βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα του, χωρίς να παρέχει ευλογοφανή στοιχεία στα οποία στηρίζεται ο φόβος του αυτός. Επίσης, κατά τις διευκρινήσεις, διαφαίνεται ότι ακόμη και να αντιμετώπιζε στο παρελθόν απειλές από μέλη των Kuluna, αυτές σταμάτησαν αφού ο ίδιος δεν ξανασυναντήθηκε με τη σύντροφο μέλους της ομάδας και ως εκ τούτου δεν έχει επικαλεστεί οποιονδήποτε μελλοντοστραφή κίνδυνο.
Ως εκ τούτου, επί τη βάσει του μοναδικού αποδεκτού ισχυρισμού του Αιτητή, ήτοι αυτού σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία, τη χώρα καταγωγής και τον τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν αναδεικνύεται κάποιος βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής και ως εκ τούτου δε στοιχειοθετείται η υπαγωγή του σε καθεστώς πρόσφυγα υπό τις πρόνοιες του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
Δεδομένου ότι ο ισχυρισμός του Αιτητή ως προς του λόγους που φέρεται να εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής απορρίφθηκε στο σύνολό του ως μη αξιόπιστος, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν προκύπτει κάποιος βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος του Αιτητή να κινδυνεύσει σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία περί του ότι σε περίπτωση επιστροφής του στην Kinshasa, ο Αιτητής θα κινδυνεύσει με θανατική ποινή ή άλλως με απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία σύμφωνα με τις πρόνοιες των άρθρων 19 (2) (α) και (β). Προκειμένου δε να εφαρμοστούν οι πρόνοιες των συγκεκριμένων άρθρων και να υπαχθεί ο Αιτητής σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει αυτών, απαιτείται υψηλός βαθμός εξατομίκευσης των περιστάσεων που σχετίζονται με τον επικαλούμενο φόβο.[1] Στην παρούσα υπόθεση δεν διαπιστώνω να συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.
Αναφορικά με το ενδεχόμενο υπαγωγής του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιακρίτως ασκούμενης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της αδιακρίτως ασκούμενης βίας και της ένοπλης σύρραξης και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Εν προκειμένω, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αιτητή και βάσει της αξιολόγησης της αξιοπιστίας των ισχυρισμών του ως παρατέθηκε ανωτέρω, η περιοχή της προηγούμενης συνήθους διαμονής του στη χώρα καταγωγής ήταν η πόλη Kinshasa, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας καθώς και της χώρας καταγωγής. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί εάν συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, σε περίπτωση επιστροφής του στη συγκεκριμένη περιοχή, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, ως οι διατάξεις του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε έγκυρες πηγές πληροφόρησης προς εξέταση της κατάστασης που επικρατεί στην Kinshasa στην οποία ευλόγως αναμένεται να εγκατασταθεί ο Αιτητής άμα τη επιστροφή του στη χώρα καταγωγής.
Εκ της συγκεκριμένης έρευνας προέκυψε ότι η κατάσταση ασφαλείας παραμένει ασταθής κυρίως στο ανατολικό τμήμα της χώρας, καθώς εκεί υπάρχουν ένοπλες ομάδες που προκαλούν διακοινοτική βία, η οποία μπορεί να επηρεάσει την πολιτική κατάσταση, την ασφάλεια και την ανθρωπιστική κατάσταση. Καταγράφονται επίσης συνεχείς αναφορές για πολλές πόλεις στην ανατολική ΛΔΚ που δέχθηκαν επίθεση ή έπεσαν υπό τον προσωρινό έλεγχο ένοπλων ομάδων[2]. Σε σχέση με την πόλη Kinshasa ωστόσο, πρωτεύουσα της ομώνυμης περιφέρειας, δεν ανευρέθησαν πληροφορίες οι οποίες να επιβεβαιώνουν τη δραστηριοποίηση ενόπλων φορέων εκεί, αφού, από τις ανωτέρω παρατεθείσες πληροφορίες, προκύπτει ότι οι μη κρατικοί ένοπλοι φορείς δραστηριοποιούνται κυρίως στις ανατολικές περιοχές της ΛΔΚ[3]. Σύμφωνα άλλωστε και με την ενημέρωση του ACLED, που συντάχθηκε από το Austrian Centre for Country of Origin & Asylum Research and Documentation (ACCORD), αναφορικά με τα περιστατικά ασφαλείας που έλαβαν χώρα στη Λ.Δ.Κ. το τελευταίο τρίμηνο του 2021, προκύπτει ότι μόνο οι επαρχίες Ιturi, North Kivu και South Kivu στα ανατολικά της χώρας βρίσκονται υπό τεταμένο καθεστώς ένοπλης βίας.[4]
Αναλύοντας τα κατωτέρω ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα που προέκυψαν κατόπιν περαιτέρω έρευνας αναφορικά με την κατάσταση ασφαλείας που επικρατεί συγκεκριμένα στην επαρχία της Kinshasa, οι εξωτερικές πηγές ενισχύουν το συμπέρασμα περί του ασφαλούς της εν λόγω περιοχής. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), για το διάστημα από 09/02/2023 έως 09/02/2024, σημειώθηκαν στην περιφέρεια της Kinshsa 59 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο 71 ανθρώπων. Μεταξύ αυτών, 23 ήταν περιστατικά βίας κατά αμάχων (49 θάνατοι), 29 ήταν περιστατικά εξεγέρσεων / ταραχών (2 θάνατοι), 7 ήταν περιστατικά μαχών (20 θάνατοι) ενώ καταγράφηκαν και 48 περιστατικά συνίσταντο σε διαμαρτυριών εκ των οποίων δεν προέκυψε κάποια απώλεια. Ούτε άλλωστε καταγράφηκαν περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης βίας[5] . Δεδομένου δε ότι ο συνολικός πληθυσμός της επαρχίας της Kinshasa ανέρχεται σήμερα σε περίπου 16.316.000 κατοίκους[6], καθίσταται κατανοητό ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων στην εν λόγω περιοχή από περιστατικά ασφαλείας (71 θάνατοι) δεν ανέρχεται σε τέτοια επίπεδα που σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής μπορεί να χαρακτηρίσει την επικρατούσα κατάσταση ως ένοπλη σύρραξη επιφέρουσα συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας.
Τα παραπάνω επιβεβαιώνουν στο σύνολό τους, ότι στην πόλη Kinshasa, τόπο τελευταίας συνήθους διαμονής του Αιτητή, δεν επικρατούν συνθήκες ένοπλης εσωτερικής σύγκρουσης και κατ΄ επέκταση συνθήκες βίας ασκούμενης αδιακρίτως κατά αμάχων όπως το άρθρο 19 (2) (γ) του περί Προσφύγων Νόμου προνοεί. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κρίνει ότι παρέλκει περαιτέρω διερεύνηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή για λόγους εφαρμογής της «αναπροσαρμοσμένης κλίμακας» όπως αυτή απορρέει από τη Νομολογία του ΔΕΕ.
Επομένως, στη βάση των όσων αναλύθηκαν ανωτέρω, κρίνω πως ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει ότι πάσχει η ορθότητα και νομιμότητα της επίδικης απόφασης και ότι στο πρόσωπό του πληρούνται οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή του σε καθεστώς πρόσφυγα ή για να του παραχωρηθεί συμπληρωματική προστασία, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Προσφύγων Νόμου (Ν. 6(Ι)/2000) και της Σύμβασης της Γενεύης του 1951.
Ως εκ τούτου, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται €1.000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η Αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] CJEU, C- 465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, ECLI:EU:C:2009:94, <https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=76788&pageIndex=0&doclang=EL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=5184758> (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 09/11/2023): «32. Συναφώς, παρατηρείται ότι οι όροι «θανατική ποινή», «εκτέλεση» καθώς και «βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτούντος» του άρθρου 15, στοιχεία α΄ και β΄, της οδηγίας, χαρακτηρίζουν περιπτώσεις στις οποίες ο αιτών επικουρική προστασία διατρέχει ειδικώς τον κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής. 33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.»
[2] Gov.uk, Foreign travel advice Democratic Republic of the Congo, διαθέσιμο σε https://www.gov.uk/foreign-travel-advice/democratic-republic-of-the-congo/safety-and-security, [ημερ. πρόσβασης 13/02/2024]
[3] βλ. ενδεικτικά RULAC, Non-international Armed Conflicts in Democratic Republic of Congo, 13 April 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.rulac.org/news/drc-a-new-conflict-in-ituri-involving-the-cooperative-for-development-of-th, UN Security Council Resolutions για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό στη διεύθυνση: https://www.securitycouncilreport.org/un-documents/democratic-republic-of-the-congo/, καθώς και το πλέον πρόσφατο ψήφισμα που υιοθετήθηκε στις 30/06/2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/s_res_2641.pdf, HRW, Democratic Republic of Congo, Events of 2021, 13 January 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση:https://www.hrw.org/world-report/2022/country-chapters/democratic-republic-congo, UNHCR, Attacks by armed groups displace 20 000 civilians in eastern DRC, 16 July 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.unhcr.org/news/briefing/2021/7/60f133814/attacks-armed-group-displace-20000-civilians-eastern-drc.html, USAID, Democratic Republic of the Congo - Complex Emergency, Fact Sheet #3, 13 May 2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.usaid.gov/sites/default/files/documents/2022-05-13_USG_Democratic_Republic_of_the_Congo_Complex_Emergency_Fact_Sheet_3_0.pdf, και CFA, Global Conflict Tracker, Center for Preventive Action, Instability in the Democratic Republic of Congo, last updated 03 August 2022, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.cfr.org/global-conflict-tracker/conflict/violence-democratic-republic-congο, (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 13/02/24)
[4] ACLED, Democratic Republic of Congo, Fourth Quarter 2021: Update on incidents according to the Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), 30 Μαΐου 2022, https://www.ecoi.net/en/file/local/2074522/2021q4DemocraticRepublicofCongo_en.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 13/02/2024).
[5] Αccled, Kinshasa, reference period 09/02/2023 - 09/02/2024, διαθέσιμο σε https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard, [ημερ. πρόσβασης 13/02/2024]
[6] Macrotrends.net, Kinshasa, Republic of Congo Metro Area Population 1950-2023, διαθέσιμο σε https://www.macrotrends.net/cities/20853/kinshasa/population, [ημερ. πρόσβασης 13/02/2024]