ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθ. Αρ.: 1034/2024
03 Ιουλίου, 2024
[Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
P.C.A, εκ Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Νιγηρίας και τώρα Λευκωσία
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Εμφανίσεις:
Ν. Μερακλής (κος), Δικηγόρος για Αιτητή
Κ. Μιχαηλίδου (κα), Δικηγόρος για Γενικό Εισαγγελέα, Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου, επιστολής ημερομηνίας 23/02/24, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα του για παραχώρηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, ως άκυρη, παράνομη, αντισυνταγματική και στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση για διεθνή προστασία στις 02/02/22, πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη του στις 13/12/23 και σχετική έκθεση/εισήγηση ημερομηνίας 16/01/24, με την οποία εισηγείτο την απόρριψη του αιτήματος του. Ο εξουσιοδοτημένος από τον Υπουργό Εσωτερικών αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου αποφάσισε την απόρριψη της αίτησης στις 16/01/24, απόφαση που αποτελεί και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο δικηγόρος για τον Αιτητή ισχυρίζεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε χωρίς δέουσα έρευνα και ότι η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση των Άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2023 (Ν.6(Ι)/2000), της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων και/ή του Πρωτοκόλλου του 1967 για το καθεστώς των Προσφύγων και των Άρθρων 2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Οι Καθ' ων η αίτηση, κατά τις προφορικές αγορεύσεις, υιοθέτησαν το περιεχόμενο της ένστασης και του διοικητικού φακέλου, τονίζοντας ότι η προσβαλλόμενη με την παρούσα προσφυγή απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και λήφθηκαν υπόψη όλα τα ουσιώδη στοιχεία, γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης με αποτέλεσμα η προσβαλλόμενη απόφαση να είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη. Αναφέρουν ότι από τα στοιχεία της υπόθεσης προκύπτει ότι ο Αιτητής κρίθηκε ως αναξιόπιστος, ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για χορήγηση σε αυτόν του καθεστώτος διεθνούς προστασίας και ότι η Νιγηρία εμπίπτει στις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας ως το σχετικό διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Μετά από αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή που προβάλλονται μέσω του συνηγόρου του στο δικόγραφο της προσφυγής της διαπιστώνω ότι ένα μεγάλο μέρος αυτών δεν αναπτύσσεται στην Γραπτή Αγόρευση, επομένως, θεωρώ ότι έχουν εγκαταλειφθεί. Πέραν τούτου, διαπιστώνω ότι αρκετοί ισχυρισμοί που καταγράφονται στην Γραπτή Αγόρευση περιορίζονται μόνο στην επανάληψη κανόνων δικαίου και διατάξεων νόμων χωρίς να γίνεται υπαγωγή τους σε πραγματικά γεγονότα και νομικά δεδομένα της υπόθεσης με αποτέλεσμα να καθίστανται ανεπαρκούς αιτιολόγησης. Επισημαίνεται δε ότι με βάση τον Κανονισμό 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962, που εφαρμόζονται κατ΄ αναλογία και από το παρόν Δικαστήριο (Βλέπε Κανονισμό 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έως 2022,(3/2019), επιβάλλεται η υποχρέωση στον αιτητή μέσω του δικηγόρου του να αιτιολογεί πλήρως τους λόγους ακύρωσης. Επομένως, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί τέτοιοι ισχυρισμοί διότι με αυτό τον τρόπο το Δικαστήριο, παρόλο που ασκεί και έλεγχο ουσίας, θα οδηγείτο σε συζήτηση σχεδόν οιουδήποτε θέματος κατά παράβαση των δικονομικών διατάξεων και του ρόλου που διαδραματίζουν στον καθορισμό των επίδικων θεμάτων και της διεξαγωγής της διοικητικής δίκης. (Βλέπε σχετικά, Δημοκρατία ν. Κουκκουρή (1993) 3 Α.Α.Δ. 598, Latomia Estate Ltd v.Δημοκρατίας (2001) 3 Α.Α.Δ. 672, Δημοκρατία ν. Σπύρου (2007) 3 Α.Α.Δ. 533, Δημοκρατία ν. Shalaeva(2010) 3 Α.Α.Δ. 598) Ούτε μπορούν να γίνουν αποδεκτοί ισχυρισμοί που εγείρονται για πρώτη φορά στην Γραπτή Αγόρευση που δεν έχουν καταγραφεί στο δικόγραφο της προσφυγής (Βλέπε σχετικά Φλωρεντία Πετρίδου ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας, (2004) 3 Α.Α.Δ. 636). Πρόσθετα θα πρέπει να τονιστεί ότι οι θέσεις του όπως καταγράφονται από τον συνήγορο του στην Γραπτή Αγόρευση δεν χωρίζονται ευκρινώς σε ανάλογες παραγράφους, μια για κάθε νομικό σημείο, το οποίο θα αναφέρεται συνοπτικά ως ο Κανονισμός 6 του περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2019 έως 2022 (3/2019).
Λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πάνω νομολογιακές αρχές που εφαρμόζονται και στην παρούσα υπόθεση, κρίνω ότι κανένας από τους νομικούς λόγους και ισχυρισμούς που καταγράφονται τόσο στο δικόγραφο της προσφυγής όσο και μέσω της Γραπτής Αγόρευσης του Αιτητή, πληροί τις προϋποθέσεις αιτιολόγησης, συνεπώς, απορρίπτονται.
Το Δικαστήριο, όμως, αντλώντας τις εξουσίες που ορίζονται στο Άρθρο 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 έως 2023, προχωρεί να εξετάσει την ουσία του αιτήματος του Αιτητή με βάση το περιεχόμενο του σχετικού διοικητικού φακέλου (στο εξής «Δ.Φ.») σε συνάρτηση με τον ελλιπή λόγο ακύρωσης που αφορά έρευνα της αρμόδιας αρχής κατά την εξέταση τους σχετικού αιτήματος ασύλου.
Με την αίτηση ασύλου του ο Αιτητής δήλωσε ότι στις 16/03/21 προκάλεσε ένα ατύχημα με αποτέλεσμα να αποβιώσει ένας ηλικιωμένος άνδρας και οι συγχωριανοί του αποθανόντος ήθελαν να τον εκδικηθούν για το θάνατο του (ερυθρό 1 Δ.Φ.). Κατά την συνέντευξη δηλώθηκε από τον Αιτητή ότι είναι υπήκοος Νιγηρίας, με τόπο καταγωγής/συνήθους διαμονής το χωριό Amanator, Ideato, πολιτεία Imo, ότι είναι εθνοτικής ομάδας Igbo, ότι οι γονείς του απεβίωσαν το 2021 και 2022 και έχει δυο αδελφές οι οποίες διαβιούν στη Νιγηρία και έχει επικοινωνία μαζί τους. Ως προς το μορφωτικό του επίπεδο δήλωσε ότι είναι απόφοιτος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έφυγε από τη χώρα του τον 4ο/2021, αεροπορικώς, από το αεροδρόμιο του Λάγος και μέσω Κωνσταντινούπολης κατέληξε στις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές (ερυθρά 46-44 Δ.Φ.).
Κατά την ελεύθερη αφήγησή τoυ ισχυρίστηκε ότι είχε ένα ατύχημα με τρίκυκλο που οδήγησε στον θάνατο ενός άνδρα και οι συγχωριανοί του αποθανόντος τον αναζητούσαν για να τον σκοτώσουν. Ισχυρίστηκε ότι έκαψαν το τρίκυκλο και την οικία του (ερυθρά 43/χ1,χ2, 42/χ3 Δ.Φ.). Δήλωσε ότι μετά τον θάνατο του πατέρα του ανέλαβε το τρίκυκλο του προκειμένου να συνεχίσει την εργασία του πατέρα του (ερυθρό 42/χ2 Δ.Φ.). Αμέσως μετά το ατύχημα ο Αιτητής πήγε στην οικία του και διέφυγε προς το χωριό όπου βρισκόταν η μητέρα και οι αδελφές του (ερυθρά 41 και 40/χ8 Δ.Φ.). Στη συνέχεια πληροφορήθηκε τηλεφωνικώς ότι έκαψαν την οικία του και ότι τον αναζητούσε ο υιός του αποθανόντος και η νεολαία του χωριού του (ερυθρό 40/χ4 Δ.Φ.).
Από τις απαντήσεις του, ο λειτουργός αποδέχτηκε τα προσωπικά του στοιχεία, την χώρα καταγωγής του και την ταυτότητα του, απέρριψε, όμως, ως εσωτερικά αναξιόπιστο τον ισχυρισμό του περί προβλημάτων που αντιμετώπισε ο Αιτητής εξαιτίας τροχαίου ατυχήματος από τους συγγενείς και μέλη της περιοχής καταγωγής του αποθανόντος στο τροχαίο. Στην σχετική έκθεση/εισήγηση καταγράφονται οι ανακρίβειες, η έλλειψη πληροφοριών και λεπτομερειών, τα ανεπαρκή στοιχεία και οι γενικότητες στα λεγόμενα του Αιτητή. Ειδικότερα προκύπτουν τα ακόλουθα:
- δεν έδωσε επαρκείς πληροφορίες για τα άτομα που τον αναζητούσαν, δηλώνοντας ότι ήταν οι υιοί του άνδρα που σκότωσε και η νεολαία.
- αδυναμία περιγραφής του ατυχήματος.
- αντιφατικές δηλώσεις ως προς την πληροφορία ότι ο άνδρας απεβίωσε αμέσως, καθότι στην αρχή δήλωσε ότι χτύπησε τον άνδρα και έφυγε από την σκηνή ενώ στη συνέχει δήλωσε ότι είδε τα πάντα (ερυθρό 41/χ1,χ2 Δ.Φ.).
- ελλιπείς ήταν και οι περιγραφές του για το πως έφυγε από τη σκηνή του ατυχήματος αλλά και πως κατάφερε να διαφύγει, καθώς ανέφερε ότι ο κόσμος έτρεξε στον τόπο του ατυχήματος (ερυθρό 41/χ4 Δ.Φ.)
- αντιφατικές δηλώσεις εάν γνώριζε τα άτομα που έσπευσαν στον τόπο του ατυχήματος. Αρχικά δήλωσε ότι δεν τους γνώριζε, έπειτα ανέφερε ότι τα άτομα τον γνωρίζουν επειδή είναι η διαδρομή που πραγματοποιεί και μερικές φορές βγαίνουν για ποτό (ερυθρό 41 Δ.Φ.)
- δεν παρείχε λεπτομέρειες αναφορικά με την καταστροφή της οικίας του (ερυθρό 40/χ2,χ3 Δ.Φ.)
- ερωτηθείς τι θα του συμβεί σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του υπήρξε ασαφής και αόριστος, δηλώνοντας ότι δεν γνωρίζει τι θα του συμβεί και ότι δεν θέλει να πεθάνει (ερυθρό 39/χ1 Δ.Φ.)
- ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού, καταγράφηκαν από τον λειτουργό ότι οι αναφορές του αποτελούν το μοναδικό τεκμήριο προς υποστήριξη του αιτήματος του και δεν υπάρχουν εύλογοι λόγοι να αναλυθούν μέσω πηγών πληροφόρησης.
Επισημαίνεται πως οι ισχυρισμοί του Αιτητή θα πρέπει να παρουσιάζουν συνοχή και αληθοφάνεια και να μην προκύπτουν αντιφάσεις και ανακρίβειες. Το Δικαστήριο αφού διεξήλθε των λεπτομερειών της συνέντευξης διαπιστώνει, όπως και η εισήγηση του λειτουργού, ότι δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτός ο πιο πάνω ισχυρισμός του (που κρίθηκε εσωτερικά αναξιόπιστος). Δεν παρείχε κάθε διαθέσιμη βοήθεια στον εξεταστή για τη διαπίστωση των στοιχείων της υπόθεσής του για κάθε ένα ξεχωριστά από τα περιστατικά που ισχυρίστηκε ότι έζησε, ούτε τεκμηρίωσε τους ισχυρισμούς του με επαρκή λεπτομέρεια (Βλέπε Άρθρο 18 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), βλέπε επίσης Πρακτικός Οδηγός της ΕΑΣΟ: Αξιολόγηση των Αποδεικτικών Στοιχείων, Μάρτιος 2015, σελ.11 και Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System της EUAA, February 2023, σελ.57-72, 103-112, 120-131). Σύμφωνα, επίσης, και με την § 205 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών, ο Αιτητής θα έπρεπε:
«(i) να λέει την αλήθεια και να βοηθά τον εξεταστή με κάθε δυνατό τρόπο με την τεκμηρίωση των ισχυρισμών του με κάθε δυνατό τρόπο.
(ii) Να κάνει προσπάθεια να υποστηρίξει τα λεγόμενά του με κάθε διαθέσιμο τεκμήριο και να δώσει ικανοποιητική επεξήγηση για κάθε απουσία τεκμηρίων. Αν είναι αναγκαίο πρέπει να καταβάλει προσπάθεια να προσκομίσει επιπρόσθετα τεκμήρια.
(iii) Να παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν τον εαυτό του και τις προγενέστερες εμπειρίες του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες για να καταστήσει ικανό τον εξεταστή να αποδείξει τους σχετικούς ισχυρισμούς. Αναμένεται ότι θα του ζητηθεί να δώσει μια συνεκτική εξήγηση όλων των λόγων που επικαλείται για υποστήριξη του αιτήματός του για προσφυγικό καθεστώς και θα πρέπει να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις που θα του υποβληθούν.»
Ούτε θα μπορούσε να τύχει του ευεργετήματος της αμφιβολίας το οποίο δίνεται μόνο όταν έχουν προσκομισθεί όλα τα διαθέσιμα αποδεικτικά στοιχεία και όταν ο εξεταστής είναι γενικά ικανοποιημένος από την αξιοπιστία του Αιτητή (Βλέπε §204 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Τα γεγονότα της περίπτωσης του Αιτητή σε συνάρτηση με τα στοιχεία του φακέλου και τις αιτιάσεις του δεν προκύπτει να συντρέχουν στο πρόσωπο του εκείνα τα υποκειμενικά και αντικειμενικά κριτήρια που μπορούν να στοιχειοθετήσουν το γεγονός ότι εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του και δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή λόγω δικαιολογημένου φόβου δίωξης (§37-38 του Εγχειριδίου για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων, του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών). Δεν έχει τεκμηριώσει με τις αιτιάσεις του ότι έχει καταδικασθεί, συλληφθεί, ή καταζητείται είτε από τις αρχές της χώρας του είτε από άλλους φορείς δίωξης (Βλέπε Άρθρα 3Α και 3Β του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000). Επομένως, η κατάληξη της Υπηρεσίας Ασύλου είναι αιτιολογημένη, λήφθηκε μετά από δέουσα έρευνα και στα πλαίσια του Νόμου καθότι από τα γεγονότα που τέθηκαν ενώπιον της και από τις παραστάσεις του Αιτητή δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του Άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000).
Ούτε η περίπτωση του εμπίπτει στις προϋποθέσεις παροχής σε αυτόν καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ο λειτουργός εξέτασε κατά πόσο ο Αιτητής θα υπόκειτο σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα καταγωγής σε οποιαδήποτε τέτοια σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη ως προσδιορίζεται στο Άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν.6(Ι)/2000), καταλήγοντας ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται (ερυθρό 85-84 ΔΦ). Ουδείς εκ των ισχυρισμών που πρόβαλε τεκμηριώνει την ύπαρξη ουσιωδών λόγων ώστε να πιστεύεται ότι ο ίδιος προσωπικά, σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, θα υποβληθεί σε κίνδυνο θανατικής ποινής ή εκτέλεσης ή σε βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, βάσει του Άρθρου 15, εδάφια (α) και (β), της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2011/95/ΕΕ[1] που αντιστοιχεί στο Άρθρο 19(2), εδάφια (α) και (β), του περί Προσφύγων Νόμου 2000 έως 2023, (Ν. 6(Ι)/2000). Ειδικά δε ως προς το σκέλος της διακινδύνευσης λόγω βίας ασκούμενης αδιακρίτως σε καταστάσεις ένοπλης σύρραξης, ο λειτουργός σημειώνει ότι βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης επιβεβαιώνεται ότι στην περιοχή της δεν παρατηρούνται συνθήκες ένοπλων συγκρούσεων. Από δε αναθεωρημένη έρευνα του Δικαστηρίου από τη βάση δεδομένων ACLED, επιβεβαιώνονται τα συμπεράσματα του λειτουργού[2], συνεπώς, δεν αναμένεται ότι θα αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την επιστροφή του. Επί αυτού του σημείο λαμβάνω υπόψη ότι ο Υπουργός Εσωτερικών στα πλαίσια των εξουσιών του με την τελευταία Κ.Δ.Π. 191/2024 ορίζει την χώρα καταγωγής του Αιτητή ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας και δεν τεκμηριώθηκε με οποιοδήποτε τρόπο ότι η χώρα δεν είναι ασφαλής ειδικά για την περίπτωση του.
Με βάση όλα τα πιο πάνω καταλήγω ότι η Υπηρεσία Ασύλου μετά από ενδελεχή έρευνα (Βλέπε Αντώνης Ράφτης ν. Δημοκρατίας, (2002) 3 Α.Α.Δ. 345 ) και αιτιολογημένα (Βλέπε Φράγκου ν. Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ.270) απέρριψε την αίτηση του Αιτητή για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Το δε Δικαστήριο μετά από έλεγχο νομιμότητας/ορθότητας και πραγματικό έλεγχο των περιστάσεων του Αιτητή, όπως αναλύεται ανωτέρω, καταλήγει στο ίδιο εύρημα ότι δηλαδή δεν μπορεί να του αναγνωριστεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται με €1300 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται.
Μ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας
[2]ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 15/06/23 και 28/06/24 στο Ιmo State έλαβαν χώρα 107 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 164 ανθρώπινες απώλειες. Ειδικότερα, 39 εξ’ αυτών κατηγοριοποιήθηκαν ως μάχες (με 72 θύματα), 5 ως εξεγέρσεις (χωρίς θύματα), 43 ως βία κατά αμάχων(με 91 θύματα), 19 ως διαμαρτυρίες (με 1 θύμα) και 1 ως έκρηξη/απομακρυσμένη βία (χωρίς θύματα). Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED, κανένα εξ’ αυτών των περιστατικών δε σημειώθηκε στο χωριό Amanator - τον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή