ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 2166/2023
12 Ιουλίου, 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
V. C. O.
Αιτητού
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
.........
Ο Αιτητής είναι παρών
E. Μαλά & Σενεργάτες Δ.Ε.Π.Ε., Δικηγόροι για τον Αιτητή
Σ. Πιτσιλλίδου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερούμενη κάθε έννομου αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση, ημερομηνίας 22.5.2023, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμου του 2000 έως 2022 (στο εξής: ο Περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από τη Νιγηρία. Εισήλθε παράνομα στη Δημοκρατία και περί τις 31.3.2022 υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 4.5.2023, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη του Αιτητή. Εν συνεχεία, ο λειτουργός υπέβαλε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή και την επιστροφή του στη χώρα καταγωγής του. Η Εισήγηση εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο στις 22.5.2023. Η εν λόγω απορριπτική απόφαση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή στις 12.6.2023, αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής κατά την ακροαματική διαδικασία προώθησε ως μόνο λόγο προσφυγής την κατ’ ισχυρισμό έλλειψη δέουσας έρευνας.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση, υπεραμύνονται της επίδικης πράξης κατά την προφορική τους αγόρευση, υποδεικνύοντας ότι ο Αιτητής δεν κατόρθωσε να προβάλει ισχυρισμούς που να δικαιολογούν την υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Υποβάλλουν δε ότι με βάση τον μόνο αποδεκτό του ισχυρισμό, δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας.
Το νομικό πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως:
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ' ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (στο εξής: o περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
6. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει την έννοια του όρου πρόσφυγας και τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτόν τον ορισμό.
7. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου προβλέπει τις περιπτώσεις, όπου χορηγείται το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.
8. Το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών δυνάμει του άρθρου 12Βτρις του περί Προσφύγων Νόμου ημερομηνίας 31.5.2024 (στο εξής: η Κ.Δ.Π. 191/2024) ορίζει τη Νιγηρία ως ασφαλή χώρα ιθαγένειας.
Κατάληξη
9. Είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής των λόγων προσφυγής. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιόν του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή). Η έκταση της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου και του ελέγχου που ασκεί επί της επίδικης πράξης καθιστά αλυσιτελή την προβολή υποπεριπτώσεων λόγων προσφυγής π.χ. έλλειψη δέουσας έρευνας, ορισμένες διαδικαστικές πλημμέλειες κατά την έκδοση της επίδικης πράξης. Συνεπώς, η απλή επίκληση έλλειψης δέουσας έρευνας ή διαδικαστικών πλημμελειών δεν επαρκεί από μόνη της για να ανατρέψει την επίδικη απόφαση. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής ή και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν της υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. Εν προκειμένω, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου, έχει την ευκαιρία να εκθέσει τους ισχυρισμούς του και να λάβει όλα τα δέοντα δικονομικά μέσα προς τεκμηρίωσή τους. [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552]. Ως αλυσιτελείς χαρακτηρίζονται οι λόγοι προσφυγής, οι οποίοι ακόμα και αν γίνουν δεκτοί δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. Αθ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
10. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνεται ότι κατά την καταγραφή του αιτήματός του για διεθνή προστασίας, ο Αιτητής δήλωσε ότι έχασε τον πατέρα του σε μία τρυφερή ηλικία και τη μητέρα του όταν ο ίδιος ήταν 22 ετών. Μεγαλώνοντας συνειδητοποίησε ότι οι θείοι του εποφθαλμιούν την πατρική περιουσία, γεγονός που έθετε σε κίνδυνο τόσο τη δική του ζωή, όσο και τη ζωή του αδελφού του. Ο κίνδυνος έγινε πιο έντονος μετά το θάνατο της μητέρας του, η οποία είχε κατορθώσει να τους προστατέψει μέχρι τότε.
11. Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης, ο Αιτητής δήλωσε ως τόπο καταγωγής την πόλη Nnewi στην πολιτεία Anambra, η οποία είναι και η γενέτειρά του (έτος γέννησης 1997) και ότι είναι Χριστιανός Καθολικός στο θρήσκευμα. Ο Αιτητής δήλωσε πως δεν είναι νυμφευμένος αλλά είναι αρραβωνιασμένος χωρίς τέκνα, ενώ αναφορικά με την οικογένειά του δήλωσε πως και οι δύο γονείς του απεβίωσαν, ο μεν πατέρας του πριν τη γέννησή του και η δε μητέρα του το 2017. Στην ίδια πόλη διαμένει και ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο οποίος εργάζεται εκεί ως ηλεκτρολόγος και ο Αιτητής διατηρεί επαφή με αυτόν. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση του το 2017 και στη συνέχεια εργαζόταν ως ηλεκτρολόγος από το 2017 έως το 2020 στην πόλη Nnewi στην πολιτεία Anambra, ενώ από το 2021 μέχρι το 2022 που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του διέμενε και εργαζόταν σε μία κατασκευαστική εταιρεία στην πολιτεία Lagos.
12. Ερωτηθείς αναφορικά με τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει τη χώρα του, ο Αιτητής δήλωσε ότι μετά το θάνατο του πατέρα του και ενόσω ζούσε η μητέρα του, η τελευταία εργαζόταν πολύ σκληρά για να σπουδάσουν και για την επιβίωσή τους. Όταν πέθανε η μητέρα του Αιτητή, ο αδελφός του προκειμένου να επιχορηγήσει τις σπουδές του και να στηρίξει οικονομικά την οικογένεια, αποφάσισε να πωλήσει μέρος της περιουσίας που ανήκε στον πατέρα του, όπως και έπραξε τελικά. Τα αδέλφια του πατέρα του, διεκδικούσαν την πατρική περιουσία, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με την παράδοση η περιουσία μεταβιβάζεται στο αρσενικό παιδί. Πληροφορούμενοι δε για την πρόθεση του αδελφού του Αιτητή να πωλήσει μέρος της πατρικής περιουσίας , στράφηκαν με απειλές εναντίον τους. Ο αδελφός του Αιτητή προκειμένου να τον προστατέψει θέλησε να αναλάβει αυτός το βάρος των απειλών και βοήθησε τον Αιτητή να διαφύγει από τη χώρα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Αιτητής εγκατέλειψε τη χώρα του. Στη συνέχεια υποβλήθηκαν διευκρινιστικής φύσεως ερωτήματα στον Αιτητή αναφορικά με την διαφιλονικούμενη περιουσία, αναφορικά με τη σχέση του με τους θείους του και τις απειλές που δέχτηκε. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι διέμενε με τον ένα εκ των θείων του από το 2017 έως το 2020, ο οποίος του είχε υποσχεθεί ότι θα επιχορηγούσε τις σπουδές του ενώ εργαζόταν στην εταιρεία του θείου του. Ωστόσο, στην πορεία ο θείος αρνήθηκε να τον χορηγήσει και το 2020 τον έδιωξε και από την οικία του. Μάλιστα ο Αιτητής αναφέρει ότι μετά που ο αδελφός του αποφάσισε να πωλήσει μέρος της περιουσίας του πατέρα του, ο ίδιος είχε κληθεί το 2020 να συμμετέχει σε μία συνάντηση με τους γηραιούς της κοινότητας (“elders in the community”) οι οποίοι έκριναν ότι ο αδελφός του είναι αρκετά μεγάλος ώστε να δικαιούται να αξιοποιήσει την περιουσία του πατέρα του όπως ο ίδιος επιθυμεί, απόφαση με την οποία διαφωνούσαν οι θείοι του. Στη συνέχεια, ο Αιτητής αναφέρθηκε στην είσοδο αγνώστων στο σπίτι όπου διέμεναν με τον αδελφό του, οι οποίοι, ως υπονοεί είχαν σταλεί από τους θείους του Αιτητή. Ακολούθως μετά το εν λόγω περιστατικό, ο Αιτητής έμενε για κάποιο χρονικό διάστημα μαζί με τον αδελφό του σε ένα διαμέρισμα στο πανεπιστήμιο όπου φοιτούσε ο αδελφός του και τέλος, από το 2021 μέχρι το 2022, ο Αιτητής μετακόμισε στην πολιτεία Lagos, όπου και εργαζόταν μέχρι που εγκατέλειψε τη χώρα του.
13. Αξιολογώντας τις ανωτέρω δηλώσεις του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος αναφορικά με τα προσωπικά στοιχεία και το προφίλ του Αιτητή, ο δε δεύτερος αναφορικά με τον κίνδυνο να τον βλάψουν ή να τον σκοτώσουν οι θείοι του εξαιτίας περιουσιακών διαφορών με αντικείμενο την περιουσία του θανόντος πατέρα του Αιτητή.
14. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, καθότι κρίθηκε ότι παρατέθηκε με επαρκή λεπτομέρεια και συνοχή και πως, βρισκόταν σε συμφωνία με το προσκομισθέν από τον Αιτητή έγγραφο (έγγραφο διαβατηρίου) και τις εξωτερικές πηγές.
15. Αντίθετα ο δεύτερος ισχυρισμός του Αιτητή έτυχε απόρριψης. Κρίθηκε ότι ο Αιτητής δεν παρουσίασε με επαρκείς λεπτομέρειες τα προβλήματα που αντιμετώπιζε με το θείο του κατά το διάστημα που έμενε μαζί με αυτόν, περιορίζοντας την αναφορά του στο ότι διαφωνούσαν εξαιτίας της άρνησης του θείου του να καλύψει τα έξοδα των σπουδών του Αιτητή. Σημείωσαν ωστόσο ότι ο Αιτητής ήταν σε θέση να παραθέσει με επαρκή λεπτομέρεια ό,τι γνώριζε αναφορικά με την διαφιλονικούμενη περιουσία, πλην όμως ότι ο ίδιος δεν μπόρεσε να παρέχει συνεκτικές εξηγήσεις αναφορικά με τις διαφωνίες που είχαν με τους θείους του αναφορικά με την αξιοποίηση της περιουσίας του πατέρα του. Ως μη συγκεκριμένη και ότι πάσχει από έλλειψη συνοχής κρίθηκε η αναφορά του Αιτητή στην απόπειρα επίλυσης του ζητήματος με την επέμβαση των γηραιών, ενώ ομοίως ως λακωνικές χαρακτηρίστηκαν και οι αναφορές του ως προς τις απειλές που φέρεται να εξαπέλυσαν εναντίον του αδελφού του Αιτητή οι θείοι του μετά την εν λόγω συνάντηση. Ανεπαρκείς και ασαφείς κρίθηκαν και οι αναφορές του Αιτητή ως προς την απόπειρα επίθεσης εναντίον του στην οικεία του και του τρόπου που κατόρθωσε να κρυφτεί και εντέλει να μεταβεί εκεί όπου βρισκόταν ο αδελφός του. Τέλος, κρίθηκε ότι απέτυχε να παρουσιάσει μια συνεκτική απάντηση και επαρκώς λεπτομερή ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του εν λόγω ισχυρισμού, επιβεβαιώθηκε από εξωτερικές πηγές ότι στη Νιγηρία αποτελούν σύνηθες φαινόμενο οι ενδοοικογενειακές διαμάχες για περιουσιακούς λόγους, μετά το θάνατο κάποιου μέλους της οικογένειας. Δεδομένης ωστόσο της μη θεμελίωσης της εσωτερικής αξιοπιστίας του Αιτητή, οι εν λόγω πληροφορίες δεν είναι αρκετές για να ανατρέψουν το εύρημα περί μη αποδοχής του εν λόγω ισχυρισμού.
16. Με βάση τον μόνο αποδεκτό ισχυρισμό του Αιτητή, οι Καθ' ων η αίτηση, έκριναν ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Οι Καθ' ων η αίτηση αξιολόγησαν και την κατάσταση που επικρατεί στον τελευταίο τόπο συνήθους διαμονής του Αιτητή, ήτοι την πολιτεία Anambra, προκειμένου να διερευνηθεί εάν ο Αιτητής μπορεί να υπαχθεί στις πρόνοιες περί συμπληρωματικής προστασίας. Οι Καθ' ων η αίτηση, κατά τη νομική ανάλυση, κατέληξαν ότι δεν προκύπτει δικαιολογημένος φόβος δίωξης του Αιτητή δυνάμει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου, αλλά ούτε και πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης αυτού δυνάμει του άρθρου 19(2) του περί Προσφύγων Νόμου.
17. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής δεν προέβαλε οποιοδήποτε νέο, ειδικό και τεκμηριωμένο ισχυρισμό συναφή με τον πυρήνα του αιτήματός του για διεθνή προστασία.
18. Προχωρώντας στην de novo και ex nunc εξέταση των ενώπιόν μου δεδομένων, όπως υπαγορεύουν τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου, με βάση τα ενώπιον μου δεδομένα, αρχικά συντάσσομαι με το εύρημα των Καθ' ων η αίτηση περί αξιοπιστίας του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού, λόγω της συνοχή και της ακρίβειας με την οποία παρατέθηκαν τα επιμέρους στοιχεία που τον συνθέτουν. Επιπλέον, τόσο από το διαβατήριο που προσκόμισε ο Αιτητής, όσο και από στις εξωτερικές πηγές οποίες παραπέμπουν οι Καθ’ ων η αίτηση, επιβεβαιώνονται οι αναφορές του. Ωστόσο, δε συντάσσομαι με τη διαπίστωση των Καθ΄ων η αίτηση ότι ο τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή είναι η πολιτεία Anambra και όχι η πολιτεία Lagos, στην οποία διέμενε ο Αιτητής κατά τις δηλώσεις του από το 2021 μέχρι το 2022 που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του.
19. Όσον αφορά στο δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό, περί του κινδύνου βλάβης του Αιτητή από τους θείους του εξαιτίας περιουσιακής διαφοράς για την πατρική περιουσία σημειώνονται τα εξής. Καταρχάς θα ήταν ορθότερο ο εν λόγω ισχυρισμός να διακριθεί σε δύο επιμέρους ισχυρισμούς. Αφενός η ύπαρξη κτηματικής διαφοράς (ως νέος δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός) και κατά δεύτερο, οι απειλές και το συμβάν της επίθεσης στην οικεία του Αιτητή (ως νέος τρίτος ουσιώδης ισχυρισμός). Ως προς τον δεύτερο νεοσχηματισθέντα ουσιώδη ισχυρισμό, όπως άλλωστε γίνεται αποδεκτό και από τους Καθ’ ων η αίτηση (βλ. ερυθρό 53 του διοικητικού φακέλου), ο Αιτητής παρουσίασε με επαρκή λεπτομέρεια τη διαφιλονικούμενη περιουσία, την έκφραση της αντίθεσης των θείων του στην επιθυμία του αδελφού του να προχωρήσει σε εκποίηση και πώληση μέρους αυτής προκειμένου να καλύψει τα έξοδα της μόρφωσης του ιδίου και για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Ο Αιτητής αναφέρθηκε επίσης στους κανόνες της περιουσιακής διαδοχής και στην απόπειρα επίλυσης της διαφοράς μέσω των γηραιών. Επιπλέον, παρουσίασε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα του ιστορικού της διαφοράς. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του συναφούς ισχυρισμού, εντοπίστηκε και από τους Καθ’ ων η αίτηση συναφής εξωτερική πηγή η οποία επιβεβαιώνει τη συχνότητα του φαινόμενου των ενδοοικογενειακών διενέξεων στη Νιγηρία. Εξάλλου, σύμφωνα με έτερη πηγή την οποία εντοπίζει το Δικαστήριο, επιβεβαιώνεται ότι είναι σύνηθες φαινόμενο όπως οι κτηματικής φύσεως διαφορές (“land disputes”) επιλύονται από τους γηραιούς (“elders”) των διαφόρων κοινοτήτων στη Νιγηρία, μέσω ενός οργανωμένου παραδοσιακού μηχανισμού διαιτησίας για την επίλυση διαφορών που καλείται “customary arbitration”.[1] Οι γηραιοί διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διασφάλιση και τήρηση της τάξης και του νόμου και την επίλυση των διαφορών στις κοινότητές τους, καθώς παραδοσιακά θεωρούνται ως έμπειροι θεματοφύλακες της γνώσης, της διπλωματίας και του δικαστικού συστήματος της κοινότητάς τους.[2] Μέσω αυτού του είδους μηχανισμού επίλυσης διαφορών, επιδιώκεται κυρίως η προώθηση της επίτευξης φιλικού διακανονισμού στις διαφορές που επεμβαίνουν και καλούνται να επιλύσουν, η σταθερότητα και η κοινωνική ισορροπία στις κοινότητές τους και στους ανθρώπους που ζουν σε αυτές.[3]. Με βάση τα ανωτέρω, ο δεύτερος ουσιώδης ισχυρισμός γίνεται αποδεκτός.
20. Ως προς τον τρίτο νεοσχηματισθέντα ισχυρισμό, επισημαίνεται εκ προοιμίου ότι αυτός συμπλέκεται με τρόπο άμεσο με την αξιολόγηση κινδύνου. Ειδικότερα υπό αυτό τον ισχυρισμό εξετάζεται η εξωτερίκευση της πρόθεσης των θείων του Αιτητή να τον βλάψουν, όπως προκύπτει από λεκτικές απειλές που έστρεψαν εναντίον του και του αδελφού του και μέσω απόπειρας επίθεσης στην οικεία του Αιτητή. Ξεκινώντας από το τελευταίο περιστατικό της κατ΄ ισχυρισμό εισβολής στην οικεία του Αιτητή, όπου διέμενε με τον αδελφό του, αφότου εγκατέλειψε την οικία του θείου του, συντάσσομαι με τους Καθ’ ων η αίτηση ότι οι συναφείς αναφορές του είναι γενικές, σημείο που δεν χαρακτηρίζει όντως βιωμένες περιστάσεις. Ο Αιτητής δεν εξηγεί πώς κατά τρόπο αντικειμενικό συνδέει τα εν λόγω άγνωστα πρόσωπα με τους θείους του, τα πρόσωπα κατά τη δήλωσή του ήταν άγνωστα σε αυτόν και δεν εξηγεί με λεπτομέρεια πώς κατόρθωσε να κρυφτεί χωρίς να γίνει αντιληπτός και γενικά τις περιστάσεις γύρω από τον εν λόγω περιστατικό. Ως εκ τούτου, δεν στοιχειοθετείται η αξιοπιστία του ως προς το εν λόγω σημείο. Κατά τα άλλα ο Αιτητής αναφέρθηκε για μία ακόμα φορά ότι μετά την απόπειρα συνδιαλλαγής των θείων του με τους γηραιούς στην παρουσία του αδελφού του και την κλήση τους προς τους θείους του να μην επέμβουν στην περιουσία, αυτοί απείλησαν λεκτικά τον αδελφό του ώστε να «μην ακουμπήσει την περιουσία εάν θέλει τη ζωή του». Επιπρόσθετα, λαμβανομένου υπόψη άλλωστε και του γεγονότος ότι μετά το θάνατο του πατέρα του, παρά τις τεταμένες σχέσεις του Αιτητή με τους θείους του, ο Αιτητής για σημαντικό χρονικό διάστημα διέμενε στην οικία του θείου του μέχρι που τον έδιωξε ο τελευταίος, χωρίς ο ίδιος να έχει υποστεί οποιαδήποτε βλάβη από αυτόν, εάν το κίνητρο του ήταν να τον βλάψει ή ακόμα και να τον σκοτώσει, ευλόγως παρατηρείται ότι θα μπορούσε κάλλιστα να προβεί σε κάτι τέτοιο ενόσω ο Αιτητής βρισκόταν κάτω από τη σφαίρα επιρροής του. Επίσης, στην πράξη ο αδελφός του Αιτητή εξακολουθεί να παραμένει στη χώρα καταγωγής του Αιτητή με τον πρώτο να έχει ήδη εκποιήσει μέρος της περιουσίας του. Παρά το γεγονός ότι ο Αιτητής επανέλαβε σε διάφορα σημεία ότι οι θείοι του θέλουν να τον σκοτώσουν, στην πράξη ο ίδιος ο Αιτητής εξακολουθούσε να διαμένει και να εργάζεται στο Lagos χωρίς να υποστεί οτιδήποτε. O Αιτητής εξάλλου καίτοι, ως ο ίδιος ανέφερε εξακολουθεί να διατηρεί επικοινωνία με το μεγαλύτερο αδελφό του και δεν αναφέρθηκε σε οποιοδήποτε νέο περιστατικό αναφορικά με την εν λόγω φιλονικία. Υπογραμμίζεται συναφώς ότι ο Αιτητής κατά την ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία δεν προσέθεσε οποιοδήποτε νέο ισχυρισμό ούτε και σχολιάζει ειδικώς τα ευρήματα των Καθ’ ων η αίτηση στο μέτρο που κρίθηκε αναξιόπιστος. Υπό το φως όλων των ανωτέρω, ακόμα και εάν γίνει δεκτή η ύπαρξη τεταμένων οικογενειακών σχέσεων, ενδεχομένως και λεκτικών απειλών εναντίον του Αιτητή, στην πράξη οι θείοι του ουδέποτε απείλησαν τη ζωή του, ούτε και υφίστανται αντικειμενικά δεδομένα προς τούτο. Ο άμεσα επηρεαζόμενος, ο μεγαλύτερος αδελφός του Αιτητή, παραμένει στην Νιγηρία και εργάζεται, ενώ ο ίδιος ο Αιτητής αφότου εγκατέλειψε την οικεία του θείου του δεν φαίνεται να αντιμετώπισε έμπρακτα απειλή κατά της ζωής του.
21. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, από το σύνολο των δηλώσεων του Αιτητή επισημαίνεται πως δεν ήταν σε θέση να στοιχειοθετήσει με συνεκτικότητα, σαφήνεια και λεπτομέρεια[4] τον ισχυρισμό του περί δίωξής του από -τους θείους του για τις κατ’ ισχυρισμό περιουσιακές διαφορές τους.
22. Ως προς την εξωτερική αξιοπιστία του τρίτου νεοσχηματισθέντος ουσιώδους ισχυρισμού, εκ της υποκειμενικής της φύσεως δεν μπορεί να τύχει σχολιασμού οτιδήποτε περαιτέρω.
Αξιολόγηση κινδύνου
23. Προχωρώντας στην αξιολόγηση στη βάση των αποδεκτών ισχυρισμών του Αιτητή ως αναλύεται ανωτέρω, επισημαίνονται τα κάτωθι: έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Πράγματι βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης ή πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης δεν προκύπτει από τη θρησκεία του Αιτητή (Χριστιανισμός), καθώς σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τη Θρησκευτική Ελευθερία στη Νιγηρία για το 2022, o χριστιανισμός είναι η κυρίαρχη θρησκεία στα νοτιοδυτικά της Νιγηρίας, συμπεριλαμβανομένου του Lagos, όπου διέμενε και εργαζόταν ένα χρόνο προτού εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του.[5] Αλλά και ακόμα εάν θεωρηθεί η Anambra ως σημείο αναφοράς, καθώς αποτελεί τη γενέτειρα του Αιτητή και οικογενειακό σημείο αναφοράς, πάλι δεν προκύπτει οποιοσδήποτε κίνδυνος, καθώς οι Χριστιανοί συνιστούν την πλειοψηφία στις νοτιονατολικές περιοχές της Νιγηρίας, όπου εμπίπτει και η Anambra.[6] Ούτε, επίσης, προκύπτει τέτοιος βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος λόγω της εθνοτικής καταγωγής του Αιτητή, καθώς σύμφωνα με έτερη εξωτερική πηγή, η φυλή του Αιτητή (Igbo) αποτελεί μία εκ των τριών κύριων φυλών στη χώρα του[7]. Από το προφίλ του Αιτητή δεν προκύπτει οποιοσδήποτε κίνδυνος συναρτώμενος με το προφίλ του, ούτε και ο Αιτητής ήγειρε οποιοδήποτε ισχυρισμό περί αυτού.
24. Περαιτέρω, σημειώνεται συναφώς, το Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερομηνίας 31.5.2024 (Κ.Δ.Π. 191/2024) δυνάμει του οποίου η χώρα του Αιτητή ορίζεται ως ασφαλής χώρα καταγωγής, χωρίς εν προκειμένω ο τελευταίος να προβάλει οποιουσδήποτε ισχυρισμούς/στοιχεία που αφορούν προσωπικά στον ίδιο και οι οποίοι να ανατρέπουν το τεκμήριο περί ασφαλούς τρίτης χώρας.
25. Το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στην χώρα καταγωγής του Αιτητή Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Armed Conflict Location & Event Data Project (ACLED), στην πολιτεία Lagos, τελευταίος τόπος σύνηθους διαμονής τους Αιτητή, κατά τη χρονική περίοδο 24.6.2023 - 21.6.2024 καταγράφηκαν στην πολιτεία Lagos 184 περιστατικά ασφαλείας, τα οποία είχαν ως συνέπεια την απώλεια 78 ανθρώπινων ζωών. Τα 184 περιστατικά έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 84 διαμαρτυρίες (protests) χωρίς καμία ανθρώπινη απώλεια, 35 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 39 ανθρώπινες απώλειες, 35 περιστατικά βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 21 ανθρώπινες απώλειες, 30 περιστατικά ταραχών (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 18 θανάτους και κανένα περιστατικό εκρήξεων/απομακρυσμένης χρήσης βίας (explosions/remote violence).[8] Δεδομένου δε ότι ο συνολικός πληθυσμός της πολιτείας Lagos ανέρχεται σήμερα (2024) σε περίπου 16.536.000 κατοίκους[9], καθίσταται κατανοητό ότι ο ανωτέρω αναφερόμενος αριθμός θανάτων στην εν λόγω περιοχή από περιστατικά ασφαλείας (78 θάνατοι) δεν ανέρχεται σε τόσο υψηλά επίπεδα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της περιοχής, έτσι ώστε η κατάσταση στην εν λόγω περιοχή να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένοπλη σύρραξη επιφέρουσα συνθήκες αδιακρίτως ασκούμενης βίας.
26. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων ACLED τη χρονική περίοδο 24.6.2023 έως 21.6.2024 στην πολιτεία Anambra, τόπος καταγωγής του Αιτητή, καταγράφηκαν 152 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων προέκυψαν 145 ανθρώπινες απώλειες. Πιο αναλυτικά, τα 152 περιστατικά ασφαλείας έχουν κατηγοριοποιηθεί ως ακολούθως: 49 μάχες (battles) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 82 ανθρώπινες απώλειες, 53 περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (violence against civilians) τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα 56 ανθρώπινες απώλειες, 6 ταραχές (riots) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 5 ανθρώπινες απώλειες, 41 διαμαρτυρίες (protests) οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα 2 ανθρώπινες απώλειες και 3 περιστατικά εκρήξεων/απομακρυσμένης χρήσης βίας (explosions/remote violence) χωρίς καμία ανθρώπινη απώλεια.[10] Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της πολιτείας Anambra εκτιμάται ότι το 2022 ανερχόταν στα 5,953,500.[11]
27. Ως προς την γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, σύμφωνα με το Portal RULAC (Rule of Law in Armed Conflict) της Ακαδημίας της Γενεύης, η Νιγηρία είναι αναμεμειγμένη σε δύο παράλληλες μη διεθνείς ένοπλες συρράξεις ενάντια στις μη κρατικές ένοπλες ομάδες Boko Haram και ISWAP (Islamic State in West Africa Province), οι οποίες δεν εκτείνονται στον τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του Αιτητή.[12]
28. Επιπλέον, σημειώνεται ότι πρόκειται για άτομο που δεν παρουσιάζει κάποια στοιχεία ευαλωτότητας, καθότι είναι άρρεν, ενήλικας, νεαρός, υγιής και απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με ικανότητα να εργαστεί.
29. Όλως επικουρικώς αναφέρονται και τα ακόλουθα: Ακόμη και αν γίνει δεκτός ο ισχυρισμός του Αιτητή περί απειλών λόγω κτηματικών διαφορών με τους θείους του, δεν προκύπτει η ύπαρξη πράξης αρκούντως σοβαρής ώστε να χαρακτηριστεί ως δίωξη με την έννοια του άρθρου 3Γ του περί Προσφύγων Νόμου (πράξεις «[.] αρκούντως σοβαρές λόγω της φύσης ή της επανάληψης τους ώστε να συνιστούν σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση, βάσει του άρθρου 15 παράγραφος 2, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών), πολλώ δε μάλλον για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικώς αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου (δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων). Επιπροσθέτως, ακόμη και αν γίνει δεκτός ο εν λόγω ισχυρισμός του Αιτητή, πρέπει να ληφθούν υπόψιν και τα ακόλουθα. Όλως επικουρικώς και παρά το εύρημα περί αναξιοπιστίας του τρίτου νεοσχηματισθέντος ουσιώδους ισχυρισμού του Αιτητή, εφόσον ο κατ' ισχυρισμός φορέας δίωξής του είναι ιδιώτης, θα μπορούσε ο Αιτητής, εάν ήθελε προκύψει οποιοσδήποτε κίνδυνος για τον ίδιο από οποιοδήποτε μη κρατικό φορέα δίωξης, να ζητήσει τη συνδρομή των αρχών της χώρας καταγωγής του, η οποία συγκαταλέγεται στις ασφαλείς χώρες ιθαγένειας και συνεπώς υφίσταται ανάλογο τεκμήριο ικανότητας των αρμοδίων κρατικών αρχών να τον συνδράμουν. Υπενθυμίζεται σχετικώς, ότι η διεθνής προστασία αποτελεί προστασία δευτερεύουσα εκείνης της χώρας καταγωγής.[13]
30. Με βάση τα ανωτέρω, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, καθώς και την ίδια την επίδικη απόφαση καταλήγω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
31. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή του στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν τεκμηριώνει, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
32. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ήτοι ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)].
33. Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: το ΔΕΕ) επεσήμανε σε πρόσφατη απόφασή του ότι λαμβάνονται υπόψη «[.]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
34. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
35. Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
36. Αλλά και όλως επικουρικώς των ανωτέρω, δεν εντοπίζω οποιοδήποτε παράγοντα επίτασης κινδύνου εξετάζοντας τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, διαπιστώνοντας ότι αυτός, σε κάθε περίπτωση, συνιστά άρρενα, νεαρής ηλικίας, απόφοιτο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίς προβλήματα υγείας και με ικανότητα να εργαστεί. Ακόμη κι εάν ο ίδιος δεν επιθυμεί την επιστροφή του στον τελευταίο τόπο διαμονής του, με βάση το προφίλ του, θα μπορούσε να εξασφαλίσει μία ασφαλή διαβίωση σε άλλες περιοχές εντός της χώρας καταγωγής του. Άλλωστε ο ίδιος, ως ανωτέρω αναφέρεται, εργαζόταν και ζούσε για σημαντικό χρονικό διάστημα προτού εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του στην πολιτεία Lagos. Ενόψει άλλωστε και του γεγονότος ότι οι κατ’ ισχυρισμό φορείς δίωξης του είναι ιδιώτες, δεν εξηγείται μα σαφήνεια και στην πράξη δεν προκύπτει πως θα ήταν δυνατόν να εντοπιστεί ο ίδιος σε περίπτωση που επέστρεφε για σκοπούς διαμονής του στην εν λόγω πολιτεία, μακριά από τον γενέτειρα του, όπου και βρίσκονται σύμφωνα με τα διαμειφθέντα από τον ίδιο οι φορείς δίωξης του.
37. Υπό το φως των ανωτέρω οποιαδήποτε περαιτέρω εξέταση του προωθούμενου λόγου προσφυγής καθίσταται αλυσιτελής για τους λόγους που εξηγούνται ανωτέρω.
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ.Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Fagbemi S. A., ‘Scope and Relevance of Customary Arbitration as Mechanism for Settlement of Dispute in the 21st Century’ (2019), 33 δημοσιευθέν στο African Journals Online (Vol. 10 No. 1) διαθέσιμο σε https://www.ajol.info/index.php/naujilj/article/view/183701 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024), Nwauche E.S., ‘State Responses to Outcomes of Traditional Justice Resolution Mechanisms in Commonwealth Africa: Customary Arbitration in Nigeria and Ghana’ (2022), 74 δημοσιευθέν στο Journal Of Commonwealth Law (Vol. 4) διαθέσιμο σε https://www.journalofcommonwealthlaw.org/article/36757-state-responses-to-outcomes-of-traditional-justice-resolution-mechanisms-in-commonwealth-africa-customary-arbitration-in-nigeria-and-ghana (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[2] Oamen P. E. et al, ‘CUSTOMARY LAW ARBITRATION IN NIGERIA: AN APPRAISAL OF CONTENTIOUS LEGAL ISSUES’ (2018) 2 δημοσιευθέν σε Benin Bar Journal διαθέσιμο σε https://www.open-access.bcu.ac.uk/14134/1/CUSTOMARY%20LAW%20PAPER.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024), Olorunfemi J. et al, ‘Analysing the Efficacy of Customary Arbitration for Settlement of Land Disputes in Nigeria’ (2021), 125 δημοσιευθέν σε ABUAD Law Journal (Vol. 9, No. 1) διαθέσιμο σε https://www.researchgate.net/publication/373893592_Analysing_the_Efficacy_of_Customary_Arbitration_for_Settlement_of_Land_Disputes_in_Nigeria#:~:text=Customary%20arbitration%20awards%20and%20the,the%20conduct%20of%20customary%20arbitration. (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[3] Olorunfemi J. et al, ‘Analysing the Efficacy of Customary Arbitration for Settlement of Land Disputes in Nigeria’ (2021), 124 δημοσιευθέν σε ABUAD Law Journal (Vol. 9, No. 1) διαθέσιμο σε https://www.researchgate.net/publication/373893592_Analysing_the_Efficacy_of_Customary_Arbitration_for_Settlement_of_Land_Disputes_in_Nigeria#:~:text=Customary%20arbitration%20awards%20and%20the,the%20conduct%20of%20customary%20arbitration. (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[4] EUAA, Evidence and credibility assessment in the context of the Common European Asylum System Judicial analysis, Second edition, σ. 120-134
[5] USDOS - U.S. Department of State, 2022 Report on International Religious Freedom: Nigeria
διαθέσιμο σε https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/nigerial/ (τελευταία ημερομηνία πρόσβασης 11/07/2024)
[6] USDOS - U.S. Department of State, 2022 Report on International Religious Freedom: Nigeria
διαθέσιμο σε https://www.state.gov/reports/2022-report-on-international-religious-freedom/nigerial/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[7] Nigeria - Country briefing διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/countries/nigeria/briefing/#ftn13 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[8] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 24/06/2023 – 21/06/2024, REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN UNIT: Lagos) (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 11/07/2024)
[9] Lagos – Nigeria, Metro Area Population 1950-2023 | MacroTrends
https://www.macrotrends.net/global-metrics/cities/22007/lagos/population
[10] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 24/06/2023 – 21/06/2024, REGION: Africa, COUNTRY: Nigeria, ADMIN UNIT: Anambra) (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[11] City Population, https://www.citypopulation.de/en/nigeria/cities/agglos/ (Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)
[12]RULAC (Rule of Law in Armed Conflict), Ακαδημία Γενεύης
https://www.rulac.org/browse/countries/nigeria#collapse1accord
[13] European Asylum Support Office (EASO), 'Practical Guide: Qualification for International Protection' (2018), σ. 36
https://euaa.europa.eu/sites/default/files/easo-practical-guide-qualification-for-international-protection-2018.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/07/2024)