ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 7306/2022
14 Αυγούστου 2024
[Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Μ. Ε. R.
Αιτητoύ,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Προϊσταμένου τη Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η αίτηση
........
Κ. Κουπάρη (κα), για τον Αιτητή
Π. Δημητρίου (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η Αίτηση
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Ο Αιτητής με την παρούσα προσφυγή αιτείται την έκδοση απόφασης από το παρόν Δικαστήριο με την οποία να κηρύσσεται άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε νομικού αποτελέσματος η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση ημερομηνίας 14.10.2022 με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία, καθώς κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 των περί Προσφύγων Νόμων του 2000 έως 2020 (στο εξής: ο περί Προσφύγων Νόμος).
Γεγονότα
1. Τα γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως ακολούθως: Ο Αιτητής κατάγεται από το Καμερούν και είναι κάτοχος διαβατηρίου της χώρας καταγωγής του. Εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, κατά δήλωσή του, στις 10.3.2019 και στις 26.3.2019, ο Αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας. Στις 4.8.2022, διενεργήθηκε συνέντευξη στον Αιτητή από λειτουργό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (European Asylum Support Office – EASO, και πλέον Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο, European Union Agency for Asylum- EUAA), ο οποίος υπέβαλε σχετική Έκθεση / Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου (στο εξής: ο Προϊστάμενος) για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή. Στις 14.10.2022, η εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή εγκρίθηκε από τον Προϊστάμενο. Στις 9.11.2022, η απορριπτική αυτή απόφαση κοινοποιήθηκε στον Αιτητή και αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής.
Νομικοί Ισχυρισμοί
2. Ο Αιτητής δια της συνηγόρου του προωθεί, ως ανέφερε κατά την ακροαματική διαδικασία, τον ισχυρισμό περί έλλειψης δέουσας έρευνας, υποστηρίζοντας ότι λανθασμένως απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο ιατρικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Αιτητής ως φορέας HIV. Υποστηρίζεται συγκεκριμένα ότι δεν εμπεριέχεται στον διοικητικό φάκελο καμία ιατρική εξέταση, αναφορικά με το πρόβλημα υγείας του, ήτοι ότι είναι φορέας HIV/AIDS, προκειμένου να αποσαφηνιστεί η ένταση και το στάδιο του ιού, ενώ καμία ιατρική εξέταση δεν ζητήθηκε από τον αρμόδιο λειτουργό προκειμένου να το δοθεί η κατάλληλα φαρμακευτική αγωγή.
3. Από την πλευρά τους οι Καθ' ων υπεραμύνονται της επίδικης πράξης. Προωθούν ότι η επίδικη απόφαση έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, μετά από δέουσα έρευνα και αφού λήφθηκαν υπόψιν όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης, είναι δε επαρκώς και/ή δεόντως αιτιολογημένη, ως υποστηρίζουν. Εισηγούνται ότι ο Αιτητής δεν έχει αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο φέρει ως προς την απόδειξη των ισχυρισμών του.
To νομικό πλαίσιο
4. Ο Κανονισμός 2 των περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικών Κανονισμών του 2019 έχει ως ακολούθως (η υπογράμμιση είναι δική μου):
«Ο Διαδικαστικός Κανονισμός του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962, και οι περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διαδικαστικοί Κανονισμοί (Αρ.1) Διαδικαστικοί Κανονισμοί του 2015, τυγχάνουν εφαρμογής σε όλες τις προσφυγές που καταχωρούνται στο Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας από 18.6.2019, με τις αναγκαίες τροποποιήσεις που αναφέρονται στη συνέχεια και κατ΄ ανάλογη εφαρμογή των δικονομικών κανόνων και πρακτικής που ακολουθούνται και εφαρμόζονται στις ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου προσφυγές εκτός αν ήθελε άλλως ορίσει το Δικαστήριο.».
5. Ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου 1962 προβλέπει τα εξής:
«Έκαστος διάδικος δέον δια των εγγράφων προτάσεων αυτού να εκθέτη τα νομικά σημεία επί των οποίων στηρίζεται και, αιτιολογών συγχρόνως ταύτα πλήρως. Διάδικος εμφανιζόμενος άνευ συνηγόρου δεν υποχρεούται εις συμμόρφωσιν προς τον κανονισμό αυτόν».
6. Το άρθρο 11 των περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμων του 2018 και 2020 (Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμος) καθορίζει τη δικαιοδοσία του παρόντος Δικαστηρίου.
7. Το άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις αναγνώρισης προσώπου ως πρόσφυγα.
8. Το άρθρο 16 του περί Προσφύγων Νόμου ορίζει τα εξής:
«Υποχρεώσεις αιτητή κατά την εξέταση της αίτησης και συναφής υποχρέωση αρμόδιων αρχών
16.-(1) Κατά την εξέταση της αίτησής του, ο αιτητής οφείλει να συνεργάζεται με την Υπηρεσία Ασύλου με σκοπό την εξακρίβωση της ταυτότητάς του και των υπόλοιπων στοιχείων που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2).
(2) Ιδίως, ο αιτητής οφείλει-
(α) να υποβάλει το συντομότερο δυνατό όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της αίτησης, τα οποία στοιχεία συνίστανται σε δηλώσεις του αιτητή και σε όλα τα έγγραφα που έχει ο αιτητής στη διάθεσή του σχετικά με την ηλικία του, το προσωπικό του ιστορικό, καθώς και το ιστορικό των οικείων συγγενών του, την ταυτότητα, την ιθαγένεια, τη χώρα και το μέρος προηγούμενης διαμονής του, τις προηγούμενες αιτήσεις ασύλου, το δρομολόγιο που ακολούθησε, το δελτίο ταυτότητας και τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και τους λόγους για τους οποίους ζητεί διεθνή προστασία∙
[.]
(3) Η Υπηρεσία Ασύλου αξιολογεί, σε συνεργασία με τον αιτητή, τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (2) στοιχεία.».
9. Το άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης του καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας.
Κατάληξη
10. Σε σχέση με τους ισχυρισμούς του Αιτητή ότι η επίδικη εκδόθηκε χωρίς προηγούμενη δέουσα έρευνα και αιτιολογία, είναι κρίσιμο και απαραίτητο να καταστεί αντιληπτό ότι η δικαιοδοσία του παρόντος δικαστηρίου διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο λυσιτελές της προβολής τέτοιων ισχυρισμών. Ειδικότερα, το παρόν Δικαστήριο ως δικαστήριο ουσίας δικάζει την υπόθεση που άγεται ενώπιον του εξ αρχής, κατά το νόμο και κατά την ουσία, δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση της διαδικασίας και των στοιχείων κρίσης της διοικητικής αρχής που εξέδωσε την προσβαλλόμενη πράξη, αλλά προχωρεί παραπέρα και εξετάζει την ουσιαστική ορθότητα της επίδικης πράξεως (στο πλαίσιο πάντα που καθορίζουν οι ισχυρισμοί του εκάστοτε Αιτητή). Συνεπώς, η απλή επίκληση έλλειψης δέουσας έρευνας, πλάνης και δέουσας αιτιολογίας δεν επαρκούν από μόνοι τους για να ανατρέψουν την επίδικη απόφαση. Ο Αιτητής αναμένεται να προβάλει, στο πλαίσιο της διοικητικής και της παρούσας δικαστικής διαδικασίας, τέτοιους συγκεκριμένους και ειδικούς ισχυρισμούς, οι οποίοι εν δυνάμει θα δικαιολογούσαν την υπαγωγή του στο καθεστώς διεθνούς προστασίας. [Βλ. «Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου», Επαμεινώνδας Π. Σπηλιωτόπουλος, 14ης Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 260, υποσημ. 72, «Εισηγήσεις Διοικητικού Δικονομικού Δικαίου, Χαράλαμπος Χρυσανθάκης, 2η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 247 και Π.Δ. Δαγτόγλου, (Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο), σελ. 552.]. Συνεπώς, αυτό που εξετάζει πλέον το Δικαστήριο, υπογραμμίζω, στο πλαίσιο τον ισχυρισμών του εκάστοτε αιτητή, είναι κατά πόσον η εκτίμηση της διοίκησης ως προς την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς διεθνούς προστασίας είναι ορθή. Εν προκειμένω, ο Αιτητής, εκπροσωπούμενος δια συνηγόρου, έχει στη διάθεσή του όλα τα δικονομικά μέσα προς προβολή και τεκμηρίωση των ισχυρισμών που συνθέτουν τον πυρήνα της αίτησής του για διεθνή προστασία. Ως αλυσιτελής χαρακτηρίζεται ο λόγος προσφυγής, ο οποίος, ακόμα και εάν γίνει δεκτός, δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης [Βλ. Η προβολή ισχυρισμών στις διοικητικές διαφορές ουσίας, Α. ΑΘ. Αρχοντάκη, Νομική Βιβλιοθήκη, σ. 100].
11. Επικουρικώς, σε σχέση με τον ισχυρισμό ότι δεν εμπερικλείεται στον διοικητικό φάκελο καμία ιατρική εξέταση ούτως ώστε να αποσαφηνιστεί η ένταση και το στάδιο του ιού του Αιτητή ώστε να λάβει ο Αιτητής της κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, επισημαίνονται τα εξής. Καταρχάς, επίδικη απόφαση εν προκειμένω αποτελεί η απορριπτική απόφαση του Αιτητή επί της αιτήσεώς του για διεθνή προστασία και όχι τυχόν παράλειψη της διοίκησης να του δώσει πρόσβαση σε τυχόν άλλα δικαιώματα, τα οποία απορρέουν από το καθεστώς του ως αιτούντος διεθνούς προστασίας. Ως εκ τούτου, το γεγονός ότι ο Αιτητής είναι φορέας ΗΙV, στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας εξετάζεται αποκλειστικά σε συνάρτηση με την αξιολόγηση της αίτησής του για διεθνή προστασία και τις προϋποθέσεις χορήγησης αυτής και όχι σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο όπως λόγου χάριν την πρόσβαση του Αιτητή σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στη Δημοκρατία δυνάμει του άρθρου 9ΙΓ. Εν προκειμένω παρατηρείται ότι αρχικά ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου δεν έκρινε σκόπιμο ο Αιτητής να παραπεμφθεί σε ειδική εξέταση καθότι ερωτήθηκε κατά την προσωπική του συνέντευξη εάν μπορεί να προχωρήσει σε συνέντευξη, ερώτηση στην οποία αποκρίθηκε θετικά, και αν είναι καλά στην υγεία του, ερώτηση στην οποία επίσης αποκρίθηκε θετικά. Έπειτα ερωτηθείς εάν αντιμετωπίζει γενικά κάποιο πρόβλημα υγείας, ο Αιτητής απάντησε ότι στη Δημοκρατία διαγνώστηκε ότι είναι φορέας HIV και ότι έχει διευθετήσει επίσκεψη σε γιατρό. Παράλληλα, από τα πρακτικά της συνέντευξης, προκύπτει ότι ο Αιτητής ήταν σε θέση να απαντήσει στα ερωτήματα που του είχαν υποβληθεί. Σημειώνεται ότι καίτοι απαιτείται η ενημερωμένη συγκατάθεση του Αιτητή για τη διενέργεια των εν λόγω εξετάσεων, παρά ταύτα η απάντηση του Αιτητή ότι είναι καλά, δεν αποτελεί ουσιώδες κριτήριο για τη μη διενέργεια αυτών. Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του λειτουργού να το κρίνει ως αναγκαίο και να παραπέμψει σε αυτές, εάν λάβει προηγουμένως τη συγκατάθεση του εκάστοτε Aιτητή. Σύμφωνα δε με το εδάφιο (8) του άρθρου 15 όταν δεν διενεργείται ιατρική ή/και ψυχολογική εξέταση σύμφωνα με το εδάφιο (1), οι Aιτητές δικαιούνται με δική τους πρωτοβουλία και δικά τους έξοδα να μεριμνήσουν για την ιατρική ή/και ψυχολογική τους εξέταση όσον αφορά ενδείξεις που ενδεχομένως υποδηλώνουν διώξεις ή σοβαρές βλάβες, που υπέστησαν κατά το παρελθόν. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της συνέντευξης, ο Aιτητής είχε παραπεμφθεί ήδη για ιατρικές εξετάσεις, εφόσον δήλωσε ότι διαγνώστηκε ότι είναι φορέας HIV και ότι δεν διαθέτει ιατρικές γνωματεύσεις, διότι δεν του χορηγήθηκαν (ερυθρό 47, του διοικητικού φακέλου). Ωστόσο, παρατηρείται ότι στον διοικητικό φάκελο του Αιτητή, είναι κατατεθειμένα δύο έγγραφα: α)Βεβαίωση εκδοθείσα από το Συμβουλευτικό Κέντρο Ειδικών Παθήσεων, Νοσοκομείο Αρχ. Μακάριος Γ’, με ημερομηνία έκδοσης 28.05.2019 (ερυθρό 17 του διοικητικού φακέλου), στην οποία αναγράφεται ότι Αιτητής διαγνώστηκε ότι είναι θετικός στο ιό HIV συνοδευόμενο από β) εξετάσεις μικροβιολογικών αντισωμάτων από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας (ερυθρό 16 του διοικητικού φακέλου).
12. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 18 του Περί Προσφύγων Νόμου, “εναπόκειται στον αιτητή να τεκμηριώσει την αίτηση διεθνούς προστασίας. Οσάκις ορισμένες πτυχές των δηλώσεων του αιτητή δεν τεκμηριώνονται με έγγραφα ή άλλες αποδείξεις, οι πτυχές αυτές δεν χρειάζονται επιβεβαίωση, όταν πληρούνται οι ακόλουθοι όροι (α) ο αιτητής έχει καταβάλει πραγματική προσπάθεια να τεκμηριώσει την αίτησή του, (β) έχουν υποβληθεί όλα τα συναφή στοιχεία, τα οποία έχει ο αιτητής στη διάθεσή του και έχει δοθεί ικανοποιητική εξήγηση για τη τυχόν έλλειψη άλλων λυσιτελών στοιχείων, (γ) οι δηλώσεις του αιτούντος θεωρούνται συνεπείς και ευλογοφανείς και δεν έρχονται σε αντίθεση με διαθέσιμα ειδικά και γενικά στοιχεία που αφορούν την περίπτωση του, (δ)ο αιτητής αιτήθηκε την παροχή διεθνούς προστασίας το συντομότερο δυνατό, εκτός εάν αποδείξει ότι υπήρχε σοβαρός λόγος που τον εμπόδισε να το πράξει, (ε) η γενική αξιοπιστία του αιτητή είναι αποδεδειγμένη.».
13. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, ο Αιτητής όφειλε ο ίδιος να μεριμνήσει ούτως ώστε να συμπεριληφθεί στον διοικητικό φάκελο, και να γίνει γνωστό στις αρχές ποια ακριβώς φαρμακευτική αγωγή ακολουθεί και σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο ιός HIV/AIDS. Ο Αιτητής έχει απλώς προσκομίσει τα δύο ιατρικά έγγραφα, χωρίς ωστόσο να εμπεριέχεται στον διοικητικό φάκελο καμία ιατρική εξέταση ούτως ώστε να αποσαφηνιστεί η ένταση και το στάδιο του ιού του Αιτητή. Επομένως, δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός του Αιτητή, ότι δεν εμπεριέχεται στον διοικητικό φάκελο καμία ιατρική εξέταση ούτως ώστε να αποσαφηνιστεί η ένταση και το στάδιο του ιού του Αιτητή, εφόσον ο ίδιος όφειλε να αποδείξει και να αποσαφηνίσει το στάδιο του ιού και την ακριβή φαρμακευτική αγωγή την οποία ακολουθεί.
14. Σε κάθε περίπτωση, ο Αιτητής εκπροσωπούμενος και δια συνηγόρου είχε τη δυνατότητα προσαγωγής μαρτυρίας περί της κατάστασης της υγείας του και την ακριβή φαρμακευτική αγωγή την οποία ακολουθεί, γεγονός το οποίο δεν έπραξε. Αλυσιτελώς, ως εκ τούτου, προβάλλεται ο παρών ισχυρισμός.
15. Προχωρώντας στην εξέταση της ουσίας των ισχυρισμών του Αιτητή, επισημαίνω συναφώς τα ακόλουθα.
16. Κατά την καταγραφή του αιτήματός του για άσυλο, ο Αιτητής δήλωσε ότι διέφυγε από το Καμερούν λόγω του πολέμου στις αγγλόφωνες περιοχές της χώρας. Επιπλέον, ανέφερε ότι δέχτηκε απειλές να ενταχθεί στους μαχητές των Αμπαζόνιανς και ότι όταν αρνήθηκε, τον απείλησαν τηλεφωνικά ότι θα τον σκοτώσουν ή θα τον απαγάγουν οπουδήποτε τον βρουν στην χώρα.
17. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Αιτητής δήλωσε ότι γεννήθηκε στο Kotto Barombi στο Καμερούν το 1987 και ότι όλη του τη ζωή έζησε εκεί. Δήλωσε ότι είναι Χριστιανός ανήκων στη φυλή Barombian. Περαιτέρω, δήλωσε ότι είναι διαζευγμένος και ότι έχει τρία τέκνα τα οποία διαμένουν στην Kumba με την μητέρα τους. Επιπλέον, δήλωσε ότι ο πατέρας του έχει αποβιώσει, ενώ η μητέρα του διαμένει στην Kumba. Έχει επίσης, πέντε αδελφές, η μια εκ των οποίων βρίσκεται στην Ιαπωνία, ενώ οι υπόλοιπες στο Καμερούν. Ως προς το μορφωτικό του επίπεδο δήλωσε ότι έχει φοιτήσει έντεκα χρόνια στο σχολείο, ενώ ως προς την επαγγελματική του πείρα ανέφερε ότι εργαζόταν σε κατάστημα ρούχων.
18. Ως προς την κατάσταση υγείας του, ο Αιτητής δήλωσε ότι διαγνώστηκε πως είναι φορέας HIV/AIDS, κατά την άφιξή του στη Δημοκρατία. Περαιτέρω, δήλωσε ότι λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, ωστόσο δεν θυμόταν την ονομασία των φαρμάκων και ότι μεταβαίνει στο Νοσοκομείο της Λάρνακας για αιματολογικές εξετάσεις κάθε 4-6 μήνες.
19. Ως προς τους λόγους που τον οδήγησαν να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής εξήγησε ότι έφυγε λόγω των απειλών από τους αυτονομιστές μαχητές, γνωστούς ως "Αμπαζόνιανς". Περιέγραψε πώς οι μαχητές εισέβαλαν στο κατάστημά του, πήραν προϊόντα χωρίς να πληρώσουν και τον κατηγόρησαν ότι υποστηρίζει τον στρατό. Παρά τις προσπάθειές του να ζητήσει βοήθεια από τον τοπικό αρχηγό του χωριού, οι αυτονομιστές τον αναζητούσαν συνεχώς, τελικά καταστρέφοντας το κατάστημά του, βάζοντας φωτιά. Κατά την επιστροφή του στο χωριό, συνάντησε ένα άτομο που τον προειδοποίησε να μην επιστρέψει, διότι τον αναζητούσαν. Αμέσως μετά, ο Αιτητής διέφυγε στην Kumba, όπου παρέμεινε για δύο εβδομάδες. Ωστόσο, οι απειλές συνεχίστηκαν, γεγονός που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το Καμερούν για να διασφαλίσει τη ζωή του.
20. Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή, οι Καθ’ ων η αίτηση σχημάτισαν δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς, ο μεν πρώτος ως προς την ταυτότητα και τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, και ο δεύτερος ως προς το ότι δέχτηκε απειλές από τους Αμπαζόνιανς. Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε αποδεκτός, ενώ ο δεύτερος απορρίφθηκε.
21. Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στον ισχυρισμό ότι τον ανάγκασαν για να ενταχθεί στους Αμπαζόνιανς, η αφήγησή του ήταν ασαφής και χωρίς λεπτομέρειες. Οι Καθ’ ων η αίτηση σημειώνουν ότι όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει τι συνέβη, ανέφερε γενικά ότι τον ανάγκασαν να ενταχθεί, χωρίς να μπορεί να διευκρινίσει με ποιον τρόπο τον ανάγκασαν. Επίσης, συνέδεσε το γεγονός ότι τον αναζητούσαν, με το γεγονός ότι απευθύνθηκε στον αρχηγό του χωριού, ζητώντας του να παρέμβει. Ωστόσο, δήλωσε ότι απευθύνθηκε στον αρχηγό του χωριού στις 18.11.2017, ενώ πληροφορήθηκε ότι τον αναζητούν στις 16.12.2018, ήτοι ένα έτος αργότερα. Ερωτηθείς να εξηγήσει το χρονικό κενό, δεν ήταν σε θέση να παρέχει κάποια διευκρίνιση, δηλώνοντας απλώς ότι δεν τον είχαν δει. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι ήταν Δεκέμβρης, και τον Δεκέμβρη συνηθίζει να μεταβαίνει στην Kumba, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω, ενώ αρχικά είχε δηλώσει ότι διαμένει στο Kotto Barombi, κατά την περίοδο του κακάο, μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου, και ότι διέμενε στην Kumba μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου ή Μαΐου, ερωτηθείς να διευκρινίσει πώς δεν έγινε αντιληπτός, εφόσον τους προηγούμενους μήνες ήταν στο Kotto Barombi, δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει, δηλώνοντας γενικά ότι κάποιος τους βρήκε και τους υπενθύμισε το περιστατικό, και έτσι άρχισαν να τον αναζητούν. Περαιτέρω, ερωτηθείς τί ακριβώς έκαναν για να τον βρουν, απάντησε γενικά ότι κινούντο τριγύρω με όπλα. Αναφορικά με το περιστατικό του εμπρησμού του καταστήματός του, οι δηλώσεις του ήταν γενικές, καθώς βασίζονταν σε μαρτυρία τρίτου, ο οποίος τόν ενημέρωσε ότι υπάρχουν φήμες ότι οι Αμπαζόνιανς έκαψαν το μαγαζί του. Αναφορικά με το απειλητικό τηλεφώνημα, ανέφερε μόνο ότι του είπαν ότι σε περίπτωση επιστροφής του, θα τον συναντήσουν. Επισημαίνουν, πως δεν δέχτηκε κάποιο άλλο απειλητικό τηλεφώνημα. Τέλος, καταγράφουν ότι παρόλο που από τις εξωτερικές πηγές επιβεβαιώνεται ο κίνδυνος που βρίσκονται οι άντρες στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, η εσωτερική αξιοπιστία του ισχυρισμού δεν στοιχειοθετείται.
22. Στη βάση του μοναδικού ισχυρισμού που έγινε αποδεκτός, ήτοι αυτού σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία του Αιτητή, οι Καθ’ων η αίτηση προχώρησαν στην αξιολόγηση κινδύνου και κατέληξαν ότι δεν πιθανολογήθηκε βάσιμα και δικαιολογημένα ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, ο Αιτητής θα αντιμετωπίσει κάποια πράξη δίωξης ή άλλως θα κινδυνεύσει με σοβαρή βλάβη.
23. Προχωρώντας στη νομική ανάλυση, οι Καθ’ ων η αίτηση κατέγραψαν ότι με βάση τις δηλώσεις του Αιτητή, το προσωπικό του προφίλ και την εκτίμηση κινδύνου, συνάγεται ότι κανένας εύλογος φόβος δίωξης δεν προκύπτει με βάση την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, την ιδιότητα μέλους σε μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα ή την πολιτική γνώμη σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και το άρθρο 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, ώστε να υπαχθεί στο προσφυγικό καθεστώς.
24. Περαιτέρω, κατά την εξέταση παροχής καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας, κρίθηκε ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας. Ειδικά ως προς την κατάσταση ασφαλείας στο τόπο συνήθους διαμονής του κρίθηκε ότι διατρέχει πραγματικό κίνδυνο βλάβης εξαιτίας αδιάκριτης βίας ως άμαχος πολίτης, σε περίπτωση επιστροφής του, στο Kotto Barombi στο Νοτιοδυτικό Καμερούν.
25. Στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας, ο Αιτητής επαναλαμβάνει τους ως άνω ισχυρισμούς, οι οποίοι αναπτύχθηκαν κατά το στάδιο της συνέντευξης. Περαιτέρω, μέσω του συνηγόρου του προωθεί τον ισχυρισμό ότι είναι φορέας HIV και λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, και για το λόγο αυτό δικαιούται καθεστώς διεθνούς προστασίας.
26. Αξιολογώντας τους ισχυρισμούς του Αιτητή, οι οποίοι συνδέονται με τον πυρήνα του αιτήματός του για άσυλο και την εκτίμηση που έτυχαν από τους Καθ’ ων η αίτηση, επισημαίνω τα εξής. Συντάσσομαι καταρχάς με την αποδοχή του πρώτου ουσιώδους ισχυρισμού σχετικά με τα προσωπικά στοιχεία αυτού, καθώς παρατέθηκαν με την απαιτούμενη συνοχή και συνέπεια, έρχονται δε σε συμφωνία με τα κατατεθέντα από τον Αιτητή έγγραφα, ήτοι προσκομισθέν διαβατήριο του Αιτητή.
27. Παρατηρώ ωστόσο, ότι παρότι οι Καθ’ ων η αίτηση υπέβαλλαν ερωτήσεις αναφορικά με την κατάσταση υγείας του και ενώ ο ίδιος ανέφερε ότι έχει διαγνωστεί φορέας HIV/AIDS, δεν έλαβαν υπόψη το ιατρικό πρόβλημα ως προϋπόθεση χορήγησης καθεστώτος πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας ως όφειλαν να εξετάσουν και επομένως να σχηματίσουν ξεχωριστό ισχυρισμό για τον κίνδυνο που θα διατρέξει ο Αιτητής ως φορέας HIV/AIDS σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν.
28. Επομένως, κρίνω ότι θα πρέπει να σχηματιστούν οι εξής ισχυρισμοί: (1) ταυτότητα και χώρα καταγωγής του Αιτητή, (2) ως προς το ότι δέχτηκε απειλές από τους Αμπαζόνιανς, (3) κίνδυνος του Αιτητή ως φορέας HIV/AIDS, σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν.
29. Προβαίνοντας σε αξιολόγηση του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού, ως προς το ότι δέχτηκε απειλές από τους Αμπαζόνιανς, θα συμφωνήσω με την κρίση των Καθ’ ων η αίτηση ότι δεν παρίσταται ευλογοφανής ο ισχυρισμός, καθώς η αφήγησή του ήταν ασαφής και χωρίς λεπτομέρειες. Συντάσσομαι με την κρίση των καθ’ ων ότι όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει τι συνέβη, ανέφερε γενικά ότι τον ανάγκασαν να ενταχθεί στην ομάδα τους, χωρίς να μπορεί να διευκρινίσει με ποιον τρόπο τον ανάγκασαν. Σε επαναληπτική ερώτηση του αρμόδιου λειτουργού, έδωσε και πάλι μια αόριστη απάντηση ότι κάνουν πράγματα, ώστε να σε αναγκάσουν να γίνεις μέλος της oμάδας τους (ερυθρό 38 του διοικητικού φακέλου), ενώ έπειτα δήλωσε αόριστα ότι κανείς δεν μπορεί να κυκλοφορήσει ελεύθερα και να χαλαρώσει, διότι έχουν τον έλεγχο. Αναφορικά με τον ισχυρισμό του ότι απευθύνθηκε στον αρχηγό του χωριού του, ζητώντας βοήθεια, λόγω των προβλημάτων που είχε στο κατάστημά του με τους Αμπαζόνιανς, οι δηλώσεις κρίνονται μη ευλογοφανείς και αόριστες. Συγκεκριμένα, ενώ αρχικά δήλωσε ότι απευθύνθηκε στο αρχηγό του χωριού για να τον βοηθήσει, έπειτα ερωτηθείς εάν ο αρχηγός του χωριού μπορούσε να ασκήσει επιρροή στα εν λόγω άτομα, απάντησε αρνητικά, αναφέροντας ότι στην αρχή πίστευε ότι θα τον ακούσουν (ερυθρό 37). Επιπλέον, δεν ήταν σε θέση να δηλώσει τί ακριβώς τους είπε ο αρχηγός του χωριού, ενώ δεν διευκρίνισε τον τρόπο που τους πλησίασε. Ο Αιτητής αρκέστηκε να αναφέρει αόριστα ότι δεν γνωρίζει τί ακριβώς τους είπε ο αρχηγός του χωριού. Αναφορικά με τον τρόπο που έμαθε ότι τον αναζητούσαν οι Αμπαζόνιανς, απάντησε και πάλι αόριστα και γενικόλογα ότι κατά την επιστροφή του από την Kumba, συνάντησε ένα άτομο το οποίο τον ενημέρωσε ότι τον αναζητούν, και ότι πρέπει να επιστρέψει στην Kumba. Ερωτηθείς από που πληροφορήθηκε το συγκεκριμένο περιστατικό το εν λόγω άτομο, απάντησε σε φήμες μέσω τρίτων (ερυθρό 36). Ανέφερε περαιτέρω, ότι το ίδιο άτομα τον ενημέρωσε ότι οι Αμπαζόνιανς έβαλαν φωτιά στο μαγαζί του, ωστόσο ανέφερε ότι το εν λόγω άτομο δεν είδε το περιστατικό αλλά το πληροφορήθηκε από τρίτους. Κρίνεται ότι οι απαντήσεις και οι δηλώσεις του Αιτητή, δεν παραπέμπουν σε βιωματικά περιστατικά, ενώ εδράζονται σε εικασίες. Περαιτέρω, ερωτηθείς από το παρόν Δικαστήριο, για ποιο λόγο στοχοποιήθηκε από τους Αμπαζόνιανς, ο Αιτητής ισχυρίστηκε, μέσω της συνηγόρου του ότι λόγω της ηλικίας του, της θρησκείας του, του παρουσιαστικού του και της περιοχής. Έπειτα, ισχυρίστηκε ότι επειδή ήταν ιδιοκτήτης καταστήματος ρουχισμού, ήθελαν τα εν λόγω άτομα να γίνει χορηγό τους με είδη ένδυσης. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί δεν κρίνονται ευλογοφανείς, διότι σύμφωνα με τα όσα κατέθεσε και ο ίδιος, δεν διαφαίνεται ότι τα εν λόγω άτομα τον είχαν στοχοποιήσει προσωπικά, ούτε διαφαίνεται από τα λεγόμενά του ότι ήθελαν να τον αντέξουν στην ομάδα τους. Επιπλέον, όπως και ο ίδιος ο Αιτητής ανέφερε κατά την συνέντευξή του ενώπιον του αρμόδιου λειτουργού, τον στοχοποίησαν, διότι είχε απευθυνθεί στον αρχηγό του χωριού.
30. Επιπλέον, συντάσσομαι με την κρίση των Καθ’ ων η αίτηση ότι ο Αιτητής δεν ήταν σε θέση να παρέχει καμία διευκρίνιση, αναφορικά με το χρονικό κενό μεταξύ 18.11.2017 όταν απευθύνθηκε στον αρχηγό του χωριού και 16.12.2018 όταν πληροφορήθηκε ότι τον αναζητούν, ήτοι ένα έτος αργότερα. Περαιτέρω, ενώ αρχικά είχε δηλώσει ότι διαμένει στο Kotto Barombi, κατά την περίοδο του κακάο, μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου, και ότι διαμένει στην Kumba μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου ή Μαΐου, ερωτηθείς να διευκρινίσει πώς δεν έγινε αντιληπτός, εφόσον τους προηγούμενους μήνες βρίσκονταν στο Kotto Barombi, δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει, δηλώνοντας ότι κάποιος τους βρήκε και τους υπενθύμισε το περιστατικό, και έτσι άρχισαν να τον αναζητούν. Αναφορικά με το περιστατικό του εμπρησμού στο μαγαζί του, συντάσσομαι με την κρίση των Καθ’ ων, ότι οι δηλώσεις του ήταν γενικές, ενώ βασίζονταν σε μαρτυρία τρίτου, ο οποίος τον ενημέρωσε ότι υπάρχουν φήμες ότι οι Αμπαζόνιανς έκαψαν το μαγαζί του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αιτητής, κατά την ακροαματική διαδικασία, ανέφερε μέσω της συνηγόρου του ότι φοβόταν ακόμη και στην Duala ενόσω διέμενε με την θεία του, διότι δεχόταν απειλές, ότι θα βρουν έναν τρόπο να τον εκδικηθούν. Ο ισχυρισμός αυτός έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον ισχυρισμό του ότι δέχτηκε μόνο μια φορά απειλητικό τηλεφώνημα από τα συγκεκριμένα άτομα και ότι δεν έλαβε άλλο απειλητικό τηλεφώνημα διότι άλλαξε αριθμό τηλεφώνου (ερυθρό 35 2χ του διοικητικού φακέλου).
31. Στο πλαίσιο της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, το Δικαστήριο προέβη στον έλεγχο εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, αναφορικά με την δράση των Αμπαζόνιανς καθώς και ως προς τα άτομα, τα οποία στοχοποιούνται.
32. Σύμφωνα με τις πηγές, οι αντάρτες του Αγγλόφωνου Καμερούν, οι Ambazonians, αγωνίζονται από το 2017 για να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο, αγγλόφωνο κράτος με το όνομα Ambazonia, στις δυτικές περιοχές της εν γένει γαλλόφωνης χώρας.[1] Μερικές από αυτές τις ομάδες περιλαμβάνουν τους Ambazonia Defense Forces, Tigers, Red Dragons, Seven Karta, Ambazonia Restoration Forces (ARF). Μια πηγή αρίθμησε αυτές τις αυτονομιστικές ομάδες σε περίπου 20 και ονόμασε μια ομάδα ως AMF (Στρατιωτικές Δυνάμεις Ambazonia).[2]
33. Σύμφωνα με έκθεση της 1ης Μαρτίου του 2023 της R2P Monitor «Οι ένοπλοι αυτονομιστές γίνονται επίσης ολοένα και πιο βίαιοι, σκοτώνοντας, απαγάγοντας και τρομοκρατώντας πληθυσμούς ενώ διεκδικούν σταθερά τον έλεγχο σε μεγάλα τμήματα των αγγλόφωνων περιοχών. Από τις αρχές του 2022 η κυβέρνηση αύξησε τις επιχειρήσεις της κατά των ένοπλων αυτονομιστικών προπύργιων. Οι αγγλόφωνοι αυτονομιστές απάντησαν εντείνοντας τις επιθέσεις εναντίον των κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας, χρησιμοποιώντας περισσότερα φονικά όπλα και αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς IED. Οι αυτονομιστές έχουν απαγορεύσει την κυβερνητική εκπαίδευση και συχνά επιτίθενται, απειλούν και απαγάγουν μαθητές και καθηγητές, και επιπλέον καίνε, καταστρέφουν και λεηλατούν σχολεία. Αυτές οι επιθέσεις, καθώς και τα αυστηρά lockdown που επιβλήθηκαν από ένοπλους αυτονομιστές, έχουν στερήσει την εκπαίδευσή τους από τα παιδιά. Σύμφωνα με τον OCHA, μόνο το 46 τοις εκατό των σχολείων λειτουργούν και το 54 τοις εκατό των μαθητών πραγματοποίησαν εγγραφή για το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023. Περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι πλήττονται στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές και χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια».
34. Περαιτέρω, σύμφωνα με έκθεση του Human Rights Watch, οι Αμπαζόνιοι στοχοποιούν άμαχους που θεωρούνται εχθρικοί ή μη υποστηρικτικοί προς την αυτονομιστική τους προσπάθεια. Αυτό περιλαμβάνει δολοφονίες, απαγωγές και εκβιασμούς. Επιπλέον, πολιτικοί που συμμετέχουν σε εκλογές ή είναι μέλη κομμάτων που δεν ευνοούν την αυτονομία των αγγλόφωνων περιοχών, έχουν επίσης στοχοποιηθεί.[3] Οι αυτονομιστές μαχητές διέκοψαν την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους το 2023, επιβάλλοντας μποϊκοτάζ στα σχολεία.[4]
35. Περαιτέρω, σύμφωνα με έτερη έκθεση του Human Rights Watch για το 2021[5], οι αυτονομιστές μαχητές άρχισαν να διατάσσουν και να επιβάλλουν σχολικά μποϊκοτάζ, μεταξύ άλλων επιτιθέμενοι σε δεκάδες σχολεία στις αγγλόφωνες περιοχές. Χρησιμοποίησαν επίσης σχολικά κτίρια, ως βάσεις για την αποθήκευση όπλων και πυρομαχικών, καθώς και για την κράτηση και τον βασανισμό ομήρων. Οι αυτονομιστές μαχητές έχουν επίσης επιτεθεί, εκφοβίσει ή απειλήσει χιλιάδες μαθητές, επαγγελματίες της εκπαίδευσης και γονείς στην προσπάθειά τους να κρατήσουν τα παιδιά εκτός σχολείου.
36. Συμπερασματικά, αν και από τις εξωτερικές πηγές πληροφόρησης παρατηρείται ότι ο Αιτητής θα μπορούσε να αποτελεί στόχο των Αμπαζόνιαν και να κινδυνεύσει, ωστόσο δεν συγκαταλέγεται στα προφίλ τον ατόμων τα οποία στοχοποιούνται σε πρώτο βαθμό. Περαιτέρω, ενώ ο Αιτητής ρωτήθηκε με ανοιχτό τρόπο για τα όσα έλαβαν χώρα αναφορικά με τις κατ’ ισχυρισμό του απειλές από τους Αμπαζόνιανς, δεν διαφαίνεται από τις περιγραφές του οποιαδήποτε ουσιώδης λεπτομέρεια, πέρα από τις γενικόλογες περιγραφές και δηλώσεις του, ενώ οι απαντήσεις του βασίζονται σε εικασίες και δεν παραπέμπουν σε κάποιο βιωματικό περιστατικό. Επιπλέον, ο Αιτητής δεν μπόρεσε να τεκμηριώσει για ποιο λόγο τα συγκεκριμένα άτομα, τον απείλησαν το 2018, ενώ ήδη από το 2017 είχε απευθυνθεί στον αρχηγό του χωριού, ο οποίος σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, απευθύνθηκε σε εκείνους. Τέλος, δεν διαφαίνεται από τα λεγόμενά του ότι είχε στοχοποιηθεί προσωπικά, εφόσον δήλωσε ότι δέχτηκε τηλεφώνημα μόνο μια φορά, και τίποτα περαιτέρω δεν συνέβη, ενώ ο εμπρησμός στο κατάστημα του όπως και ο ίδιος δήλωσε, βασίζεται σε φήμες και εικασίας. Επομένως, ενόψει της μη στοιχειοθέτησης της εσωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού και της έλλειψης προσωπικής στοχοποίησης του Αιτητή, ο ισχυρισμός δεν είναι δυνατό παρά να τύχει απόρριψης.
37. Σε σχέση με την αξιολόγηση του σχηματισθέντος ως τρίτου ουσιώδους ισχυρισμού, σύμφωνα με το σχηματισμό του Δικαστηρίου, σχετικά με τον κίνδυνο του Αιτητή ως φορέας HIV/AIDS, επισημαίνονται τα εξής. Αρχικά, παρατηρείται ότι ο αρμόδιος λειτουργός έθεσε ερωτήσεις στον Αιτητή, αναφορικά με το πρόβλημα υγείας του. Όπως εκτέθηκε και ανωτέρω ο Αιτητής, ερωτηθείς εάν πάσχει από κάποια ασθένεια, ανέφερε ότι διαγνώστηκε πως είναι φορέας HIV κατά την άφιξή του στη Δημοκρατία. Περαιτέρω, σε σχέση με την φαρμακευτική αγωγή την οποία λαμβάνει, ο Αιτητής δεν ήταν σε θέσει να ονοματίσει ακριβώς τα φάρμακα τα οποία λαμβάνει, ενώ ανέφερε ότι λαμβάνει τρία χάπια την ημέρα. Περαιτέρω, δήλωσε ότι ο γιατρός τον διαβεβαίωσε ότι όλα βαίνουν καλά και ότι πρέπει να λαμβάνει βιταμίνη D (ερυθρό 33 του διοικητικού φακέλου). Στο πλαίσιο αυτό, ο Αιτητής κατέθεσε δύο έγγραφα: 1)Βεβαίωση εκδοθείσα από το Συμβουλευτικό Κέντρο Ειδικών Παθήσεων, Νοσοκομείο Αρχ. Μακάριος Γ’, με ημερομηνία έκδοσης 28.05.2019 (ερυθρό 17 του διοικητικού φακέλου), στην οποία αναγράφεται ότι Αιτητής διαγνώστηκε ότι είναι θετικός στο ιό HIV/AIDS συνοδευόμενο από 2) εξετάσεις μικροβιολογικών αντισωμάτων από το Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας (ερυθρό 16 του διοικητικού φακέλου).
38. Ωστόσο, παρατηρείται ότι οι Καθ’ ων η Αίτηση, δεν προέβησαν στην δέουσα έρευνα καθώς, δεν έλαβαν υπόψη το ιατρικό πρόβλημα του Αιτητή, ως προϋπόθεση χορήγησης καθεστώτος διεθνούς προστασίας ή συμπληρωματικής προστασίας ως όφειλαν να εξετάσουν κατά την αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας.
39. Στο σημείο αυτό, το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε έρευνα εξωτερικών πηγών πληροφόρησης, στο πλαίσιο της εξωτερικής αξιοπιστίας του ισχυρισμού, σχετικά με την ύπαρξη κοινωνικού στίγματος σε φορείς του ιού HIV/AIDS, σύμφωνα με τις οποίες: Το HIV/AIDS θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα υγείας στο Καμερούν, με τις νεαρές γυναίκες να επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη νόσο σε σχέση με τον αντρικό πληθυσμό.[6] Σύμφωνα με το UNAIDS, περίπου 500.000 ενήλικες και παιδιά στο Καμερούν ζούσαν με HIV κατά το 2021, ενώ οι 390.000 από αυτούς λάμβαναν αντιρετροϊκή θεραπεία.[7] Περαιτέρω, οι οροθετικοί στο Καμερούν, όπως και σε άλλες αφρικανικές χώρες, αντιμετωπίζουν σημαντικό κοινωνικό στίγμα.[8] Οι νοσούντες με HIV συχνά αντιμετωπίζουν κοινωνικές διακρίσεις και απομονώνονται από τις οικογένειές τους και την κοινωνία, εν μέρει λόγω έλλειψης γνώσης σχετικά με τη νόσο.
40. Η απάντηση που ετοίμασε η EUAA σε σχετικό ερώτημα για την αντιμετώπιση των οροθετικών στο Καμερούν για το διάστημα Ιανουαρίου 2022 - Μαΐου 2024 αναφέρει τα εξής: «Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023 διαπίστωσε ότι «οι κοινωνικές ανησυχίες που σχετίζονται με κουτσομπολιά ή απώλεια φίλων ήταν η μεγαλύτερη ανησυχία μεταξύ των ατόμων που ζουν με HIV.[9] Τα άτομα με HIV φέρεται να αντιμετώπισαν διακρίσεις,[10] απομόνωση,[11] απόρριψη από μέλη της οικογένειας,[12] και δεν είχαν πόρους για να αναζητήσουν νομική βοήθεια.[13] Το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών (USDOS) ανέφερε ότι υπήρχαν «ανέκδοτες αναφορές» για διακρίσεις στην απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα».[14]
41. Τέλος, στην ως άνω απάντηση σε ερώτημα της EUAA αναφέρεται ότι πληροφορίες σχετικά με τη διαφορά στη μεταχείριση μεταξύ των αγγλόφωνων και γαλλόφωνων περιοχών προς τα άτομα με HIV/AIDS δεν βρέθηκαν μεταξύ των πηγών που συμβουλεύτηκε η EUAA.[15]
42. Αναφορικά με το επίπεδο, διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα στη θεραπευτική αγωγή για τον ιό HIV/AIDS στο Καμερούν, σε έγγραφο όπου παρατίθενται σχετικές πληροφορίες από διάφορες πηγές, καταγράφονται συγκεκριμένες προσπάθειες, ενέργειες και δράσεις που είχαν ως αποτέλεσμα την πρόσβαση περισσότερων ατόμων σε θεραπευτική αγωγή, ενώ στο εθνικό στρατηγικό πλάνο του Καμερούν, είχε ενσωματωθεί η γεωγραφική ανισότητα στην επιδημία του HIV ώστε να προσαρμοστούν κατάλληλα οι σχετικές υπηρεσίες και πόροι. Ειδικότερα, από το 2007, η σχετική θεραπεία για τον ιό HIV στο Καμερούν προσφέρεται δωρεάν, κάτι που έγινε εν μέρει για να καταπολεμηθεί η κοινή πεποίθηση ότι τα άτομα με HIV είναι 'καταδικασμένα σε θάνατο' (αν και παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να καταστήσει δωρεάν τη σχετική θεραπεία, να αποκεντρώσει τα κέντρα θεραπείας και να δημιουργήσει προγράμματα υποστήριξης για το HIV/AIDS για ασθενείς, εξακολούθησαν να υπάρχουν ευρέως διαδεδομένοι μύθοι και διακρίσεις που σχετίζονται με τη νόσο). Επίσης, στο Καμερούν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον έλεγχο του HIV/AIDS, εφόσον η χώρα έχει δημιουργήσει ένα σύστημα για τον έλεγχο του HIV/AIDS και έχουν εκπονηθεί προγράμματα ιατρικής και ψυχοκοινωνικής φροντίδας που παρέχουν στους ασθενείς δωρεάν πρόσβαση στη βασική φαρμακευτική αγωγή καθώς και ορισμένα φάρμακα σε μειωμένες τιμές (αν και παρέμεναν κάποιες δυσκολίες που αφορούσαν κυρίως τη διαχείριση των αποθεμάτων φαρμάκων και σε ορισμένες περιπτώσεις την ανεπάρκεια όσον αφορά στα αποθέματα φαρμάκων, στον αριθμό των υπηρεσιών/μονάδων για τον HIV, καθώς και στους ανθρώπινους πόρους στο ιατρικό σύστημα της χώρας, γενικότερα).[16]
43. Κρίσιμο επίσης να αναφερθούν οι σχετικές πηγές για την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για οροθετικά άτομα σε περιοχές που πλήττονται από την κρίση του αγγλόφωνου τμήματος: Σύμφωνα με τον OCHA, ως προς την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη, βασικές υπηρεσίες και υποδομές έχουν πλέον καταρρεύσει στις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο. Οι επιθέσεις σε υποδομές υγείας και οι ζημιές που προκλήθηκαν οδήγησαν σε φυγή υγειονομικού προσωπικού. Ως αποτέλεσμα, η διαθεσιμότητα υπηρεσιών υγείας μειώνεται.[17]
44. Ωστόσο, σύμφωνα δε, με την τελευταία έκθεση για το Καμερούν του World Food Programme του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών - UNWFP, αν και το σύστημα κοινωνικής προστασίας του Καμερούν βρίσκεται σε ένα εκκολαπτόμενο στάδιο, ωστόσο, η αυξημένη δέσμευση των αναπτυξιακών εταίρων και η χρηματοδότηση από την Παγκόσμια Τράπεζα έχουν αυξήσει τις προσπάθειες για την επέκταση της κοινωνικής βοήθειας στους πιο ευάλωτους. Επιπλέον, το UNWFP συνέχισε να υποστηρίζει μια εθνική πολιτική κοινωνικής προστασίας για τον συντονισμό των προσπαθειών για την επέκταση του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Σε αυτά τα πλαίσια, το UNWFP ξεκίνησε την εφαρμογή του νέου Στρατηγικού Σχεδίου (2022-2026) για το Καμερούν τον Μάρτιο του 2022, στη βάση του οποίου συνέχισε να αντιμετωπίζει τις βασικές ανάγκες των ευάλωτων ατόμων σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις μέσω άνευ όρων επισιτιστικής βοήθειας και χρηματικής βοήθειας, ενώ παράλληλα, συνέχισε να συμβάλλει στις προσπάθειες της κυβέρνησης της χώρας να αποτρέψει τον υποσιτισμό, μεταξύ άλλων, σε άτομα που ζουν με HIV. Περαιτέρω, σε συνεργασία με το Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS), κρατικούς φορείς στο Καμερούν (όπως την Εθνική Επιτροπή για την καταπολέμηση του HIV, το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας) και άλλους εταίρους, το UNWFP συνέχισε τον σχετικό προγραμματισμό και την υποστήριξη της διαβίωσης σε ευάλωτα άτομα που ζουν με τον ιό HIV, μεταξύ άλλων, και στις νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν.[18]
45. Ειδικότερα δε, σε πρόσφατη εθνική αναφορά του Καμερούν στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, καταγράφονται συγκεκριμένες ενέργειες προς την προαγωγή του τομέα της υγείας στην χώρα, ενώ γίνεται και ειδική αναφορά στην ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων που ζουν με HIV-AIDS στη χώρα.[19] Ως προς το τελευταίο, καταγράφεται (μεταξύ άλλων) συγκριμένα ότι[20]: «Η ίση πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη είναι εγγυημένη. Ο Ποινικός Κώδικας τιμωρεί τις διακρίσεις λόγω κατάστασης υγείας (άρθρο 242). Η καταπολέμηση των διακρίσεων περιλαμβάνεται στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Ελέγχου του HIV-AIDS και των ΣΜΝ (2021-2023). Οι προκλήσεις που σχετίζονται με τον στιγματισμό και τις διακρίσεις βασικών πληθυσμών στις δομές υγείας οδήγησαν στο άνοιγμα κέντρων 'Drop-in', τα οποία προσφέρουν μια σειρά από υπηρεσίες πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου. Προκειμένου να προωθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές με έμφαση στην καταπολέμηση του στιγματισμού και των διακρίσεων, το υγειονομικό προσωπικό και οι επιθεωρητές εργασίας ευαισθητοποιούνται και εκπαιδεύονται στις ηθικές και νομικές προκλήσεις που σχετίζονται με το HIV/AIDS.»
46. Όπως καταγράφεται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Χώρας για το 2021, οι προοπτικές της εφοδιαστικής ιατροφαρμακευτικής θεραπείας είναι πιο ελπιδοφόρες.[21] Σε επίπεδο κεντρικού, περιφερειακού, επαρχιακού και υγειονομικού επιπέδου εγκατάστασης, η αντιρετροϊκή θεραπεία, ο έλεγχος (και συγκεκριμένα η διαδικασία «rapid test kit»), τα επίπεδα αντιδραστηρίου ιικού φορτίου και αναλώσιμων αποθεμάτων σταθεροποιούνται και τα ποσοστά εμφάνισης εξαντλήσεων αποθεμάτων μειώνονται. Για τη διατήρηση δε αυτής της θετικής εξέλιξης στο πεδίο πρόληψης και θεραπείας, με βάση το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών για την ανακούφιση από το AIDS (PEPFAR) θα συνεχιστεί η επένδυση σε καινοτόμες στρατηγικές εφοδιαστικής αλυσίδας που συμβάλλουν βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στη διασφάλιση της δημιουργίας ενός ανθεκτικού εφοδιασμού για προϊόντα υγείας.
47. Επιπλέον, υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία για τον εθελούσιο επαναπατρισμό μεταναστών στα πλαίσια κοινής πρωτοβουλίας του ΔΟΜ και της ΕΕ, που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της επιστροφής μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους, ως επίσης στην υποστήριξη για την ομαλή επανένταξη τους στη χώρα τους[22]. Η εν λόγω πρωτοβουλία ΔΟΜ-ΕΕ στοχεύει στην αντιμετώπιση των οικονομικών, κοινωνικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών των επιστρεφόντων. Επίσης, η Κοινή Πρωτοβουλία ΔΟΜ-ΕΕ υποστηρίζει πρωτοβουλίες προστασίας και βοήθειας (όπως, μεταξύ άλλων, βοήθεια για βασικές ανάγκες, ιατρικές υπηρεσίες και υποστήριξη, καθώς και ψυχολογική υποστήριξη) σε μετανάστες σε ευάλωτες καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων των μεταναστών με σοβαρές ιατρικές παθήσεις (συμπεριλαμβανομένου του HIV/AIDS) και άλλων κατηγοριών ατόμων που μπορεί να κινδυνεύουν. Ειδικότερα, κατά την άφιξή τους στις χώρες καταγωγής τους, οι μετανάστες σε ευάλωτες καταστάσεις λαμβάνουν υποστήριξη προσαρμοσμένη στις συγκεκριμένες ανάγκες τους, συμπεριλαμβανομένης ιατρικής και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο. Συγκεκριμένα δε, για την περίπτωση του Καμερούν (σύμφωνα και με το σχετικό ενημερωτικό έντυπο του ΔΟΜ-ΕΕ για τη χώρα), η βοήθεια/υποστήριξη για την επανένταξη γίνεται σε συνεργασία με αρμόδιες κρατικές αρχές του Καμερούν και αφορά διευκολύνσεις κατά την άφιξη στη χώρα, συμβουλευτική υποστήριξη μετά την άφιξη, καθώς και βοήθεια για τη μετέπειτα επανένταξη στη χώρα, που περιλαμβάνει ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη, ιατρική βοήθεια και καθοδήγηση/εκπαίδευση για περαιτέρω κατάρτιση και για ευκαιρίες απασχόλησης (ενώ μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι σε άτομα που χρειάζονται ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη θα παρέχεται ειδική βοήθεια).[23]
48. Για την αξιολόγηση του ισχυρισμού υπό το φως των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων, επισημαίνεται ότι, παρά τις ελλείψεις στο σύστημα υγείας του Καμερούν, τα τελευταία χρόνια έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών προς τους ασθενείς που πάσχουν από HIV/AIDS. Οι πληροφορίες δείχνουν ότι η πρόσβαση στα απαραίτητα φάρμακα για τη νόσο αυτή είναι δωρεάν, γεγονός που αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υποστήριξη της υγείας των προσβληθέντων ατόμων.
49. Oι δε διακρίσεις που υφίστανται οι φορείς ΗΙV όπως προκύπτουν από τις ανωτέρω πηγές δεν φθάνουν στο επίπεδο της δίωξης με την έννοια του άρθρου 3.[24] Στο πλαίσιο δε της εξατομικευμένης εξέτασης του εν λόγου ουσιαστικού ισχυρισμού, ο Αιτητής, νεαρός, ενήλικας και μορφωμένος, δεν φαίνεται να κινδυνεύει από διακρίσεις ή κοινωνικό στίγμα σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του. Η κοινωνική και οικογενειακή του κατάσταση στο Καμερούν είναι σημαντική, καθώς διαθέτει ένα εκτεταμένο υποστηρικτικό δίκτυο αποτελούμενο από τη μητέρα του, τρία αδέλφια, τρία τέκνα και μια θεία. Αυτό το οικογενειακό περιβάλλον αναμένεται να του προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη σε περίπτωση επαναπατρισμού.
50. Με βάση τα παραπάνω, κρίνεται ότι ο αιτητής, λαμβάνοντας υπόψη τα ατομικά του χαρακτηριστικά και την προσωπική του κατάσταση, έχει τις δυνατότητες να ανταποκριθεί στις συνθήκες διαβίωσης στο Καμερούν. Επιπλέον, η στήριξη από το οικογενειακό του περιβάλλον θα ενισχύσει την προσαρμογή και την ευημερία του κατά την επιστροφή του. Συνεπώς, ελλείπει το αντικειμενικό στοιχείο του φόβου, με αποτέλεσμα ο τρίτος ισχυρισμός του να μη μπορεί να γίνει αποδεκτός.
51. Ως εκ τούτου, έχοντας ενώπιόν μου τον διοικητικό φάκελο κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα καθώς δεν προβλήθηκε κατά αξιόπιστο τρόπο ισχυρισμός και κατ΄ επέκταση δεν τεκμηριώθηκε η συνδρομή βάσιμου φόβου δίωξης για κάποιον από τους λόγους που εξαντλητικά αναφέρονται στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Οποιοσδήποτε βάσιμος και δικαιολογημένος φόβος δίωξης δεν προκύπτει μόνο ενόψει της εθνοτικής καταγωγής ή της θρησκείας του Αιτητή, ενώ εξάλλου ο Αιτητής δεν έχει προβεί σε σχετικούς ισχυρισμούς.[25]
52. Ούτε επίσης τεκμηριώνεται υπαγωγή τoυ στο καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας (άρθρο 19 του περί Προσφύγων Νόμου), καθώς ο Αιτητής δεν επικαλείται κατά βάσιμο τρόπο, αλλά και από τα ενώπιόν μου στοιχεία δεν προκύπτει ότι εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη.
53. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό του Αιτητή δεν προκύπτει, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής [βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:EU:C:2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)], ήτοι ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, σύμφωνα με το άρθρο 19(2) (α). βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής της στη χώρα καταγωγής της [βλ (α) και (β)].
54. Ως προς την υπαγωγή του Αιτητή στο άρθρο 19(β) του Περί Προσφύγων Νόμου, επισημαίνω τα κατωτέρω. Στο πλαίσιο αυτό λαμβάνεται υπόψη το ιατρικό πρόβλημα του Αιτητή, δηλαδή ότι είναι φορέας του HIV/AIDS.
55. Σύμφωνα με τον Οδηγό της EUAA για την αναγνώριση προσώπων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας[26], αναφέρονται τα εξής: “Μη διαθεσιμότητα κατάλληλης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης: Τα βασανιστήρια ή η απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία πρέπει να επιβάλλονται εσκεμμένα. Επομένως, η δυνητική βλάβη την οποία μπορεί να υποστεί αιτών/αιτούσα που πάσχει από σοβαρή ασθένεια εάν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του/της δεν εμπίπτει στο άρθρο 15 στοιχείο β) της ΟΑ, παρά μόνον εάν ο αιτών / η αιτούσα υφίσταται εκ προθέσεως στέρηση ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης..”
56. Εν προκειμένω, παρατηρείται ότι δεν προκύπτει οποιοσδήποτε φορέας δίωξης, συστατικό στοιχείο απαραίτητο για την υπαγωγή ενός αιτούντος στις προστατευτικές διατάξεις του άρθρου 3 ή 19 του περί Προσφύγων Νόμου, καθώς με βάση τις εξωτερικές πηγές αλλά και με βάση της δηλώσεις του Αιτητή δεν προκύπτει οποιαδήποτε υπαίτια αποστέρηση πρόσβασης του Αιτητή σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη [Βλ. Απόφαση του ΔΕΕ της 18ης Δεκεμβρίου 2014 στην υπόθεση C-542/13, Mohamed M’Bodj κατά Βελγικού Δημοσίου, EU:C:2014:2452).
57. Επικουρικώς διαπιστώνεται ότι εν προκειμένω, βάσει των παρεχόμενων πληροφοριών και της αξιολόγησης της κατάστασης του συστήματος υγείας στο Καμερούν, ειδικότερα σε σχέση με την περίθαλψη ατόμων που φέρουν τον ιό HIV/AIDS, προκύπτει ότι η χώρα έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για τη βελτίωση των υγειονομικών υπηρεσιών της. Περαιτέρω, η διάθεση δωρεάν φαρμάκων στους ασθενείς αποδεικνύει τη δέσμευση του Καμερούν να υποστηρίξει αυτήν την ευάλωτη ομάδα πληθυσμού.
58. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ του Αιτητή – δηλαδή ότι είναι νεαρός, μορφωμένος άνδρας με σημαντική οικογενειακή υποστήριξη στη χώρα καταγωγής του, η οποία περιλαμβάνει τη μητέρα του, τρία αδέλφια, τρία τέκνα και μία θεία – προκύπτει ότι, με βάση τα προσωπικά του χαρακτηριστικά και την υπάρχουσα υποστήριξη, θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις συνθήκες διαβίωσης στο Καμερούν. Δεν διαπιστώθηκε, είτε από τη συνέντευξη του Αιτητή ενώπιον του αρμόδιου λειτουργού είτε κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας και με βάση τα όσα ο ίδιος προσκόμισε, ότι υπάρχει κίνδυνος να στερηθεί την αναγκαία φαρμακευτική αγωγή ή νοσηλεία ο ίδιος προσωπικά, ενώ δεν προέκυψε κάποιο στοιχείο ηθελημένης κακομεταχείρισης του.
59. Ως προς την υπαγωγή του Αιτητή στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, επισημαίνω τα κατωτέρω. Ιδίως ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν κατά την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το ΔΕΕ επεσήμανε ότι λαμβάνονται υπόψη «[…]μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.» (ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.6.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, σκέψη 43).
60. Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ( στο εξής: το ΕΔΔΑ) στην απόφασή του Sufi and Elmi (ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 and 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011) αξιολόγησε, διευκρινίζοντας ότι δεν κατονομάζονται εξαντλητικά, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
61. Περαιτέρω, όπως διευκρίνισε το ΔΕΕ «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.» (απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.2.2009) Ιδίως ως προς την εφαρμογή της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας, το ΔΕΕ στην ως άνω απόφαση διευκρίνισε ότι «ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
62. Επισημαίνεται στο πλαίσιο αυτό, ως προς τη γενικότερη κατάσταση ασφαλείας στη χώρα καταγωγής, ότι βάσει της ιστοσελίδας RULAC, πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα[27], κρίνοντας με κριτήρια διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου[28], αναφέρει ότι το κράτος είναι εμπλεκόμενο σε διεθνή ένοπλη σύρραξη κατά της Boko Haram στον Άπω Βορρά (Far North), ενώ στη Βορειοδυτική (Northwest) και Νοτιοδυτική περιφέρεια (Southwest) αγγλόφωνες αποσχιστικές ομάδες μάχονται κατά της κυβέρνησης για την ανεξαρτησία της περιοχής.[29] Πιο συγκεκριμένα, από το τέλος του 2017, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις με αριθμό ομάδων αποσχιστών οι οποίοι δρουν στη Βορειοδυτική και Νοτιοδυτική Περιφέρεια. Ως τέτοιες αποσχιστικές ομάδες αναφέρονται ιδίως, μεταξύ άλλων, οι Ambazonia Governing Council (AGC) και η Interim Government of Ambazonia (IG) καθώς και οι στρατιωτικές πτέρυγες αυτών.[30]
63. Αν και παρουσιάζει βαθύτερες προεκτάσεις, η απαρχή της αγγλόφωνης κρίσης εντοπίζεται το 2016, με την κυβερνητική καταστολή των αγγλόφωνων διαδηλωτών οι οποίοι διεκδικούσαν προστασία για το εκπαιδευτικό και δικαστικό σύστημα της Βορειοδυτικής και Νοτιοδυτικής περιοχής.[31] Οι ηγέτες της διαδήλωσης διεκδικούσαν στο μεγαλύτερο μέρος τους την επιστροφή σε ένα ομοσπονδιακό κράτος, μία μειοψηφία αυτών, ωστόσο, αποζητούσε την ανεξαρτησία και την ανακήρυξη του νέου κράτους της Αμπαζονίας. Η κρατική απάντηση στις διεκδικήσεις αυτές υπήρξε βίαιη.[32] Η μονομερής συμβολική ανακήρυξη εκ μέρους αποσχιστικών δυνάμεων του ανεξάρτητου κράτους της Αμπαζονίας την πρώτη Οκτωβρίου 2017 σήμανε μία στροφή στην κρίση, με άμεση χρήση του στρατού στις αγγλόφωνες περιοχές, ενώ κατά το τέλος του Νοεμβρίου του 2017 έλαβε χώρα ριζοσπαστικοποίηση μέρους του κινήματος των διαδηλωτών ως απάντηση στις χρησιμοποιούμενες αυταρχικές μεθόδους.[33]
64. Αντιμαχόμενες δυνάμεις στην αγγλόφωνη κρίση συνιστούν δυνάμεις ασφαλείας του Καμερούν και ένοπλες αποσχιστικές ομάδες. Ως προς το επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των αποσχιστικών δυνάμεων, σύμφωνα με το portal RULAC, αυτό παραμένει ασαφές, όπως εξάλλου και η δομή τους[34]. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ορισμένες ομάδες εμφανίζουν κάποια δομή σε τοπικό επίπεδο, και προσπαθούν αυξανόμενα να συντονιστούν.[35] Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής, ωστόσο, καταγράφεται η ύπαρξη συχνών συγκρούσεων μεταξύ των ένοπλων ομάδων αντίπαλων συμφερόντων.[36]
65. Περαιτέρω ως προς τις χρησιμοποιούμενες τακτικές, μεθόδους, μέσα και όπλα πολέμου επισημαίνεται ότι βάσει της αναφοράς της μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Human Rights Watch για το 2023 οι δυνάμεις ασφαλείας αποκρίθηκαν στις επιθέσεις των αυτονομιστών με επιχειρήσεις, οι οποίες «συχνά αποτύγχαναν να προστατεύσουν τους πολίτες ή τους στόχευσαν ευθέως».[37] Αναφέρονται από την ίδια πηγή περιστάσεις στις οποίες τα θύματα βρήκαν το θάνατο όταν διέφευγαν της μάχης, ενώ «στρατιωτικές επιδρομές κατά καταχρηστικό τρόπο και δολοφονίες πολιτών ενδέχεται να πραγματοποιήθηκαν σε βάρος ιδιωτών για τους οποίους υπήρχαν υποψίες ότι συνιστούν αποσχιστές ή σε αντίποινα για επιθέσεις έναντι στρατιωτικών θέσεων».[38] Οι αποσχιστές, σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας, ευθύνονται για εγκλήματα σε βάρος του τοπικού πληθυσμού στις αγγλόφωνες περιοχές, όπως δολοφονίες, απαγωγές, βασανισμούς και καταστροφές κατοικιών. Έχουν στοχοποιήσει πρόσωπα τα οποία υποπτεύονται για συνεργασία με τις δυνάμεις άμυνας και ασφαλείας, καθώς και πρόσωπα τα οποία κατηγορούνται ότι δε συμμορφώθηκαν με εντολές τις οποίες οι αυτονομιστές προσπάθησαν να επιβάλλουν.[39]
66. Ως προς τα χρησιμοποιούμενα όπλα, και ειδικά ως προς τη χρήση εκρηκτικών μηχανισμών οι οποίοι εκ φύσεως είναι δυνατό να επιφέρουν απώλειες αμάχων, οι πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής υποδεικνύουν την τάση αύξησης των επιθέσεων με τέτοια μέσα εκ μέρους των αυτονομιστών με στόχο τις δυνάμεις ασφαλείας από τις αρχές του έτους 2021, με αμάχους επίσης να αποβιώνουν κατά τη διάρκεια των επιθέσεων αυτών. Η χρήση αυτών αναφέρεται ότι εξακολούθησε και το 2022.[40] Σε πρόσφατο δημοσίευμα στην ειδησεογραφική πλατφόρμα Africanews[41], αναφέρεται στην περιοχή Nkambe έκρηξη βόμβας με τουλάχιστον ένα θάνατο και σαράντα τραυματισμούς.[42]
67. Σύμφωνα επίσης με πρόσφατες πληροφορίες από τη χώρα καταγωγής σχετικά με τη γεωγραφική έκταση της διένεξης, σε μεγάλο βαθμό οι βιαιότητες περιορίζονται εντός των αγγλόφωνων περιοχών. Είναι εντοπισμένες σε μεγαλύτερο βαθμό στη Βορειοδυτική Περιφέρεια παρά στη Νοτιοδυτική (στην οποία βρίσκεται ο τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής του Αιτητή), ενώ οι αγροτικές ζώνες εμφανίζονται περισσότερο προσβεβλημένες συγκριτικά με τα αστικά κέντρα, τα οποία θεωρούνται περισσότερο ασφαλή, αν και προσβάλλονται κατά τρόπο απρόβλεπτο από τις βιαιοπραγίες.[43]
68. Ως προς τη δράση των ανθρωπιστικών δρώντων, επισημαίνω ότι βάσει αναφοράς του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (UN OCHA), οι ανθρωπιστικοί δρώντες παρείχαν συνδρομή σε περισσότερα από 700.000 πρόσωπα το πρώτο τρίμηνο του 2023 στο Καμερούν.[44] Αναφέρεται, ωστόσο, ότι η πρόσβαση στις προσβεβλημένες περιοχές, μεταξύ των οποίων και η Νοτιοδυτική περιοχή όπως καθίσταται εμφανές από το κείμενο, είναι δυσχερής, εξαιτίας της κατάστασης των δρόμων, φυσικών φαινομένων, γραφειοκρατικών εμποδίων, συνεχιζόμενων απαγορεύσεων κυκλοφορίας και περιορισμών ασφαλείας.[45]
69. Σύμφωνα με τα στοιχεία της βάσης δεδομένων ACLED, η Νοτιοδυτική περιφέρεια (South-West), στην οποία υπάγεται η περιοχή Kotto Barombi, κατά το διάστημα 29/07/2023 έως 26/07/2024 κατέγραψε 699 περιστατικά ασφαλείας, εκ των οποίων προέκυψαν 659 απώλειες. 384 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες, 6 ως ταραχές, 12 ως περιστατικά εκρήξεων/ απομακρυσμένης βίας και 257 ως περιστατικά βίας κατά αμάχων.[46] Ο πληθυσμός της Νοτιοδυτικής Περιφέρειας καταγράφεται σε 1.153.125 κατοίκους.[47]
70. Περαιτέρω, σύμφωνα με τα στοιχεία της βάσης δεδομένων ACLED, η ευρύτερη περιοχή Barombi στην οποία υπάγεται η περιοχή Kotto Barombi, κατά το διάστημα 29/07/2023 έως 26/07/2024 κατέγραψε 11 περιστατικά ασφαλείας, εκ των οποίων προέκυψαν 9 απώλειες. 4 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες και 7 ως περιστατικά βίας κατά αμάχων.[48]
71. Με βάση τα όσα παρατέθηκαν, αδιάκριτη βία λαμβάνει χώρα στην περιοχή Kotti Barrombi. Ωστόσο, τα επίπεδα της αδιάκριτης βίας δεν είναι τόσο υψηλά ούτως ώστε να θεωρηθεί ότι υπάρχει εύλογη πιθανότητα ο Αιτητής να αντιμετωπίσει κίνδυνο πραγματικής βλάβης απλώς και μόνο λόγω της παρουσίας του στην περιοχή. Απαιτείται, συνεπώς, η ύπαρξη στο πρόσωπο του ορισμένων στοιχείων που θα αύξαναν το ρίσκο του συγκριτικά με τον μέσο πληθυσμό. Εν προκειμένω, τέτοια στοιχεία δεν εντοπίζονται. Ως προς τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, επισημαίνεται ότι πρόκειται περί νεαρού, ενήλικα άνδρα, μορφωμένου, ο οποίος ευλόγως αναμένεται να μπορεί να ζήσει με ασφάλεια στην περιοχή. Περαιτέρω, λαμβάνεται υπόψη ότι στην χώρα καταγωγής του διαμένουν η μητέρα του, τρία αδέλφια του καθώς και τα τρία τέκνα του και η θεία του. Σημειώνεται ότι αυτός διατηρεί επαφή με την οικογένειά του. Επομένως, σε περίπτωση επιστροφής του στην χώρα θα έχει υποστηρικτικό και οικογενειακό περιβάλλον. Περαιτέρω, από κανένα σημείο της παρούσας διαδικασίας δεν διαφάνηκε ότι η κατάσταση υγείας του έχει επιδεινωθεί, ενώ ο Αιτητής, σε περίπτωση επιστροφής του στο Καμερούν θα έχει πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή. Συμπερασματικά, ούτε από τους ισχυρισμούς του Αιτητή αλλά ούτε και από τις πηγές που λήφθηκαν υπόψη από το παρόν Δικαστήριο προκύπτουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη. Όλως επικουρικώς, με βάση τα ενώπιόν μου δεδομένα, θεωρώ ότι με βάση το προφίλ του Αιτητή ο ίδιος θα μπορούσε να διαμείνει πέραν του τελευταίου τόπου διαμονής του και στην πόλη Kumba, όπου διαμένει η μητέρα του, τρείς αδελφές του καθώς και τα τέκνα του.
72. Ως προς τον αριθμό δε των περιστατικών ασφαλείας γενικότερα στη Νοτιοδυτική περιφέρεια του Καμερούν, στην οποία εντοπίζεται η πόλη Kumba, αυτά καταγράφονται ανωτέρω. Περαιτέρω ως προς τον αριθμό των περιστατικών ασφαλείας στην Kumba, , κατά τον τελευταίο χρόνο, ήτοι μεταξύ 22.07.2023 και 19.07.2024, καταγράφηκαν από την εν λόγω βάση δεδομένων συνολικά 23 περιστατικά ασφαλείας με καταγεγραμμένες 14 ανθρώπινες απώλειες.[49] Πιο αναλυτικά, 7 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες, 16 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά των πολιτών, 7 ως εκρήξεις ή εξ αποστάσεως ασκηθείσα βίας, και 13 ως ταραχές. O πληθυσμός της πόλης Kumba, αριθμεί στους 144.268 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις που έλαβαν χώρα το έτος 2005. [50]
Ως εκ τούτου, η παρούσα προσφυγή απορρίπτεται και η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με €1000 έξοδα εναντίον του Αιτητή και υπέρ των Καθ' ων η αίτηση.
Κ. Κ. Κλεάνθους, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[2][2] EUAA – European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO): Cameroon; Forced recruitment [Q17-2021], 29 June 2021, p. 2, https://www.ecoi.net/en/file/local/2054738/2021_06_EASO_COI_Query_Cameroon_forced+recruitment.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[3] HRW, Cameroon – Events of 2023, available at: World Report 2024: Cameroon | Human Rights Watch (hrw.org) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[4] Ο.π.
[5] HRW, They are destroying our future, 2021, available at: “They Are Destroying Our Future”: Armed Separatist Attacks on Students, Teachers, and Schools in Cameroon’s Anglophone Regions | HRW (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[6] Britannica, Cameroon – Health and welfare Cameroon - Health and welfare | Britannica (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[7] UNAIDS, THE STATE OF HIV PREVENTION IN CAMEROON, 2020, Cameroon | UNAIDS (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[8] BTI 2022, Country Report – Cameroon, p.26, BTI 2022 (bti-project.org) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[9] Parcesepe, A. M. et al., HIV-Related Stigma, Social Support, and Symptoms of Mental Health Disorders Among People with HIV Initiating HIV Care in Cameroon. AIDS Patient Care STDS, March 2023, in: National Library of Medicine, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10024262/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[10] Erasing 76 Crimes, Cameroon lawyers plan free legal aid for LGBTQI and HIV+ clients, 12 August 2022, https://76crimes.com/2022/08/12/cameroon-lawyers-plan-free-legal-aid-tolgbtqi-and-hiv-clients/ ; USDOS, US Department of State, 2023 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon, 23 April 2024, https://www.state.gov/wp-content/uploads/2024/02/528267-CAMEROON-2023-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf , p. 49 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[11] USDOS, US Department of State, 2023 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon, 23 April 2024, https://www.state.gov/wp-content/uploads/2024/02/528267-CAMEROON-2023-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf , p. 49 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[12] DW, HIV/AIDS in Cameroon: Living positively with the virus, 30 November 2022, https://www.dw.com/en/hiv-aids-in-cameroon-living-positively-with-the-virus/a-63931996 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[13] Erasing 76 Crimes, Cameroon lawyers plan free legal aid for LGBTQI and HIV+ clients, 12 August 2022, https://76crimes.com/2022/08/12/cameroon-lawyers-plan-free-legal-aid-tolgbtqi-and-hiv-clients/(ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[14] USDOS, US Department of State, 2023 Country Report on Human Rights Practices: Cameroon, 23 April 2024, https://www.state.gov/wp-content/uploads/2024/02/528267-CAMEROON-2023-HUMAN-RIGHTS-REPORT.pdf , p. 49; EUAA - European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO): Cameroon; Treatment by society of people with HIV/AIDS in Cameroon [Q30-2024], 22 May 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2109580/2024_05_EUAA_COI_Query_Response_Q30_Cameroon_Treatment_of_people_with_HIV_AIDS.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[15] EUAA - European Union Agency for Asylum (formerly: European Asylum Support Office, EASO): Cameroon; Treatment by society of people with HIV/AIDS in Cameroon [Q30-2024], 22 May 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2109580/2024_05_EUAA_COI_Query_Response_Q30_Cameroon_Treatment_of_people_with_HIV_AIDS.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[16] Refugee Documentation Centre of Ireland - Legal Aid Board, Whether there is adequate healthcare in Cameroon for the treatment and care of people with HIV/AIDS, 10 October 2016, https://coi.euaa.europa.eu/administration/ireland/PLib/142647.pdf (βλ. αναφορές στη σελ. 2) [ημερ. πρόσβασης 07/08/2024]
[17] OCHA, HUMANITARIAN NEEDS OVERVIEW CAMEROON, 11/05/2023, https://www.unocha.org/attachments/fb6e7f31-3931-463a-b9d6-5d243e9f3071/CMR_HNO_2023_v7_20230405.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[18] NWFP, Cameroon: Annual Country Report 2022 - Country Strategic Plan 2022 - 2026, https://docs.wfp.org/api/documents/WFP-0000147940/download/?_ga=2.128431308.119228642.1700047888-1517782090.1700047888 (βλ. ενότητα 'Context and operations' - σελ. 8, και ενότητα 'Programme performance - Strategic outcome 01' - σελ. 16) [ημερ. πρόσβασης 07/08/2024]
[19] United Nations General Assembly - Human Rights Council: Working Group on the Universal Periodic Review, Forty-fourth session (6-17 November 2023), National report submitted pursuant to Human Rights Council resolutions 5/1 and 16/21 - Cameroon, 4 September 2023, https://www.ecoi.net/en/file/local/2099180/G2318007.pdf (βλ. ενότητες 'IV. Promotion and protection of human rights - B. Economic, social and cultural rights - 2. Right to health - (a) Promotion of the Health Sector / (b) Equal access to healthcare and combating discrimination against persons living with HIV-AIDS' - σελ. 8-9) [ημερ. πρόσβασης 07/08/2024]
[20] Ibid. (βλ. ενότητα 'IV. Promotion and protection of human rights - B. Economic, social and cultural rights - 2. Right to health - (b) Equal access to healthcare and combating discrimination against persons living with HIV-AIDS', παρ. 70-72 - σελ. 9) [ημερ. πρόσβασης 07/08/2024]
[21] United States President's Emergency Plan for Aids Relied, 'Cameroon - Country Operational Plan (COP) 2021, Strategic Direction Summary', 10.05.2021, σελ.85, διαθέσιμο σε https://www.state.gov/wp-content/uploads/2021/09/Cameroon_SDS_Final-Public_Aug-11-2021.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[22] IOM, EU-IOM Joint Initiative for Migrant Protection and Reintegration, 2023, https://www.migrationjointinitiative.org/reintegration (βλ. ενότητα 'Areas of Work - Reintegration') [ημερ. πρόσβασης 07/08/2024]
[23] Βλ. EU-IOM Joint Initiative for Migrant Protection and Reintegration, Reintegration for migrants returning to Cameroon, https://www.migrationjointinitiative.org/sites/g/files/tmzbdl261/files/files/pdf/eutf-infosheet-cameroun-en-spreads_0.pdf [ημερ. πρόσβασης 07/08/2024]
[24] Ως προς το συστατικό στοιχείο της δίωξης, ο περί Προσφύγων Νόμος ορίζει, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 3Γ(1)(α) τις πράξεις δίωξης ως πράξεις «[.] αρκούντως σοβαρές λόγω της φύσης ή της επανάληψης τους ώστε να συνιστούν σοβαρή παραβίαση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά των δικαιωμάτων από τα οποία δεν χωρεί παρέκκλιση, βάσει του άρθρου 15 παράγραφος 2, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών.», μεταφέροντας στην εθνική έννομη τάξη το αντίστοιχο άρθρο 9(α) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας [στο εξής: Οδηγία 2011/95/ΕΕ].
[26] EASO Πρακτικός Οδηγός για την αναγνώριση προσώπων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, διαθέσιμο σε: https://euaa.europa.eu/sites/default/files/EASO-Practical-Guide-for-international-protection_EL.pdf σελ. 29 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 06/08/2024)
[27] RULAC, ‘About RULAC’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/about (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[28] RULAC, ‘About RULAC’ (2022), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/about#collapse2accord (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[29] RULAC, ‘Cameroon’ (2021), https://www.rulac.org/browse/countries/cameroon (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[30] RULAC, ‘Cameroon’ (2021), διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/countries/cameroon#collapse1accord (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[31] International Crisis Group, ‘A Second Look at Cameroon’s Anglophone Special Status’ (2023),
Διαθέσιμο σε https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/b188-second-look-cameroons-anglophone-special-status (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[32] Για όλα τα παραπάνω βλ. CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 6-7 διαθέσιμο σε https://coi.euaa.europa.eu/administration/belgium/PLib/COI_Focus_Cameroun_R%C3%A9gions_anglophones_Situation_s%C3%A9curitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[33] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 7 διαθέσιμο σε https://coi.euaa.europa.eu/administration/belgium/PLib/COI_Focus_Cameroun_R%C3%A9gions_anglophones_Situation_s%C3%A9curitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[34] RULAC, διαθέσιμο σε https://www.rulac.org/browse/conflicts/non-international-armed-conflict-in-cameroon#collapse2accord (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 07/08/2024)
[36] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 13 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2023)
[37] HRW, ‘World Report 2024- Cameroon’ (2024), υπό Abuses by Government Forces διαθέσιμο σε https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/cameroon (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[38] HRW, ‘World Report 2024- Cameroon’ (2024), υπό Abuses by Government Forces, διαθέσιμο σε https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/cameroon (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[39] AI, ‘WITH OR AGAINST US PEOPLE OF THE NORTH-WEST REGION OF CAMEROON CAUGHT BETWEEN THE ARMY, ARMED SEPARATISTS AND MILITIAS’ (2023), 24, διαθέσιμο σε https://www.ecoi.net/en/file/local/2094320/AFR1768382023ENGLISH.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[40] CGVS/CGRA (Belgium), ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 16 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[41] Africanews, ‘Africaniews: The Home of African Stories’ (χωρίς χρονολογία), διαθέσιμο σε https://www.africanews.com/page/about/ (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[43] CGVS/ CGRA, ‘COI Focus CAMEROUN Régions anglophones : situation sécuritaire’ (2023), 37 διαθέσιμο σε https://www.cgrs.be/sites/default/files/rapporten/coi_focus_cameroun._regions_anglophones._situation_securitaire_20230220.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[44] UNOCHA, ‘Cameroon: Humanitarian Actors Provided Lifesaving and Protection Assistance to More than 700.000 People During the First Quarter of 2023’ (Ιούλιος 2023), διαθέσιμο σε https://reports.unocha.org/en/country/cameroon/card/7bLUaXZ1XD/ (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[45] UNOCHA, ‘Cameroon: Humanitarian Actors Provided Lifesaving and Protection Assistance to More than 700.000 People During the First Quarter of 2023’ (Ιούλιος 2023), διαθέσιμο σε https://reports.unocha.org/en/country/cameroon/card/7bLUaXZ1XD/ (ημερομηνία πρόσβασης 07/08/2024)
[46] ACLED, ‘Dashboard’ (χωρίς χρονολογία), διαθέσιμο σε https://dashboard.api.acleddata.com/#/dashboard
(Filters Used: Event Date: 29/07/2023- 26/07/2024, Event Type: Battles/ Violence against Civilians/ Explosions- Remote Violence/ Riots, ημερομηνία πρόσβασης 06/08/2024)
[47] Embassy of the Republic of Cameroon in USA, ‘About Cameroon’ (χωρίς χρονολογία) διαθέσιμο σε https://www.cameroonembassyusa.org/mainFolder/present.html (ημερομηνία πρόσβασης 06/08/2024)
[48] ACLED, ‘Dashboard’ (χωρίς χρονολογία), διαθέσιμο σε https://dashboard.api.acleddata.com/#/dashboard
(Filters Used: Event Date: 29/07/2023- 26/07/2024, Event Type: Battles/ Violence against Civilians/ Explosions- Remote Violence/ Riots, ημερομηνία πρόσβασης 06/08/2024)
[49] ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, 2023, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο Explorer - ACLED (acleddata.com) (βλ. πλατφόρμα Dashboard, με στοιχεία ανάλυσης ως εξής: ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: 01/01/2024 – 26/07/2024, ΤΥΠΟΣ ΣΥΜΒΑΝΤΩΝ: Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots, ΠΕΡΙΟΧΗ: Middle Africa - Cameroon - Sud-Ouest-Kumba) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/07/2024).
[50] City Population, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο Cameroon: Regions, Major Cities & Towns - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information (citypopulation.de) (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/07/2024).