ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Υπόθεση Αρ.: 1803/2022
11 Σεπτεμβρίου, 2024
[Ε.ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
Αναφορικά με το άρθρο 146 Συντάγματος
Μεταξύ:
M.S.,
από Σιέρρα Λεόνε
Αιτητής
-και-
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Υπηρεσίας Ασύλου
Καθ' ων η Αίτηση
Ο Αιτητής εμφανίζεται αυτοπροσώπως
Δικηγόροι για Καθ' ων η αίτηση: Αλ. Καρλσιάδου (κα) για Α. Αναστασιάδη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας
[Ηλ. Φασουλής - Διερμηνέας για διερμηνεία από την αγγλική στην ελληνική και αντίστροφα)
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Με την υπό κρίση προσφυγή, ο Αιτητής στρέφεται εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 01.03.2022, με την οποίαν απορρίφθηκε το αίτημά του για άσυλο, καθότι κρίθηκε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Προτού εξεταστούν οι εκατέρωθεν ισχυρισμοί, επιβάλλεται η σκιαγράφηση των
γεγονότων που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από την αίτηση του Αιτητή, την ένσταση των Καθ' ων η αίτηση αλλά και από το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου που κατατέθηκε στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας και σημειώθηκε ως Τεκμήριο 1 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο δ.φ.» ή «ο διοικητικός φάκελος»).
Ο Αιτητής κατάγεται από τη Σιέρρα Λεόνε, την οποίαν εγκατέλειψε στις 18.04.2021 και εισήλθε στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, δια μέσου των μη ελεγχόμενων περιοχών, υποβάλλοντας αίτηση ασύλου στις 22.06.2021. Στις 04.02.2022 πραγματοποιήθηκε συνέντευξή του Αιτητή από αρμόδια λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου, η οποία υπέβαλε αυθημερόν Έκθεση/Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενη την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης. Ακολούθως, ο ασκών καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την 01.03.2022 την εισήγηση, αποφασίζοντας την απόρριψη της αίτησης ασύλου του Αιτητή, απόφαση η οποία κοινοποιήθηκε σε αυτόν στις 29.03.2022 μέσω σχετικής επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ημερομηνίας 29.03.2022. Την απόφαση αυτή αμφισβητεί ο Αιτητής μέσω της υπό εξέταση προσφυγής του.
ΝΟΜΙΚΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ
Ο Αιτητής, ο οποίος εμφανίζεται αυτοπροσώπως, στο εισαγωγικό δικόγραφο της διαδικασίας δεν παραθέτει έκθεση των γεγονότων που περιβάλλουν την υπόθεσή του αλλά ούτε και εξειδικεύει οποιονδήποτε λόγο ακυρώσεως της επίδικης απόφασης. Καταγράφει δε, στο χειρόγραφα συμπληρωμένο Έντυπο αρ. 1[1], την ένστασή του εναντίον της προσβαλλόμενης απόφασης ισχυριζόμενος ότι υπέβαλε αίτημα διεθνούς προστασίας επειδή έχει προβλήματα με την κοινότητα του και ότι η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο και δεν μπορεί να επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του.
Στο πλαίσιο της γραπτής του αγόρευσης, κατέγραψε ότι μέλη της οργάνωσης Poro society στις 20.12.2020, απήγαγαν τον ίδιο και τον αδελφό του, τους πήραν στο δάσος της κοινότητας (society bush) και τους έδεσαν προκειμένου να προβούν σε τελετουργία μύησης τους. Παρέμειναν εκεί μέχρι τα μεσάνυκτα όταν άρχισαν να φωνάζουν για βοήθεια και τότε ένας άνδρας τους βοήθησε να ξεφύγουν. Προσθέτει, πως από τότε, τους έψαχναν μέχρι τις 15.01.2021, όταν τελικά μέλη της οργάνωσης πήραν για δεύτερη φορά τον αδελφό του στο poro bush και μετά από τρεις ημέρες τον ανέφεραν ως νεκρό. Ως περαιτέρω προσθέτει, ο ίδιος ανησυχούσε για τη ζωή του και κρυβόταν, ενώ «αυτή η απογοήτευση οδήγησε στον θάνατο την σύζυγό μου η οποία ήταν μία θηλάζουσα μητέρα ενός βρέφους (θυγατέρας) τριών εβδομάδων στις 22 Φεβρουαρίου 2021». Αυτό το λυπηρό περιστατικό οδήγησε φίλους του και άλλα μέλη της οικογένειάς του να εγκαταλείψουν την χώρα και πλέον φοβάται πως αν επιστρέψει πίσω η ζωή του θα βρίσκεται σε μεγάλο κίνδυνο.
Από την πλευρά τους οι Καθ' ων η αίτηση υπεραμύνονται της νομιμότητας της επίδικης πράξης, ισχυριζόμενοι ότι αυτή έχει ληφθεί ορθά και νόμιμα, σύμφωνα με τις νομοθετημένες διατάξεις, μετά από δέουσα έρευνα και ορθή ενάσκηση των εξουσιών που τους παρέχει ο νόμος και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης. Ισχυρίζονται περαιτέρω ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποσείσει το βάρος απόδειξης το οποίο ο ίδιος φέρει στους ώμους του, ως προς την ύπαρξη βάσιμου φόβου δίωξης βάσει του άρθρου 3 του περί Προσφύγων Νόμου ή πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης δυνάμει του άρθρου 19 του ίδιου Νόμου.
Αξιολόγηση εκατέρωθεν ισχυρισμών και καταληκτικά συμπεράσματα
Ως έχω ήδη παρατηρήσει και ανωτέρω, κανένας συγκεκριμένος λόγος ακύρωσης δεν προβάλλεται και κατά μείζονα λόγο δεν αιτιολογείται από τον Αιτητή στο πλαίσιο του εισαγωγικού δικογράφου της διαδικασίας. Δεδομένου ωστόσο του γεγονότος ότι ο Αιτητής εμφανίζεται ενώπιον του Δικαστηρίου προσωπικά, ο Κανονισμός 7 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1962 (στο εξής αναφερόμενος ως «ο Διαδικαστικός Κανονισμός») τον απαλλάσσει από την υποχρέωση καθορισμού των νομικών σημείων, εφόσον δεν εκπροσωπείται από δικηγόρο.
Ανάλογη όμως χαλάρωση, δεν προβλέπεται αναφορικά με την υποχρέωση για συμμόρφωση με την πρόνοια του Κανονισμού 4 του Διαδικαστικού Κανονισμού, ο οποίος διέπει τον καταρτισμό και καταχώριση της αίτησης ακυρώσεως, καθώς είναι ο Αιτητής που έχει ιδιάζουσα γνώση τόσο των γεγονότων της υπόθεσής του όσο και των λόγων για τους οποίους η προσβαλλόμενη πράξη ή απόφαση θίγει τα συμφέροντα του. Δεν θα ήταν άλλωστε παραδεκτό για το Δικαστήριο να παρέμβει στην ανίχνευση του παραπόνου του προσφεύγοντος, προσδιορίζοντας και το επίδικο θέμα της δίκης[2].
Ενόψει της μη συμπερίληψης οιουδήποτε νομικού ισχυρισμού, απομένει η επί της ουσίας εξέταση της παρούσας αιτήσεως αφού η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε κατόπιν αίτησης η οποία υποβλήθηκε στην αρμόδια διοικητική αρχή μετά την 20ή Ιουλίου 2015[3] και συνεπώς το Δικαστήριο διατηρεί εξουσία να εξετάσει και επί της ορθότητας της, την προσβαλλόμενη απόφαση.
Στη βάση λοιπόν των ως άνω, έχω εξετάσει την προσβαλλόμενη απόφαση υπό το πρίσμα όλων των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν του Δικαστηρίου.
Παρατηρώ πως ο Αιτητής, στην υποβληθείσα αίτησή του για άσυλο και ως προς τους λόγους για τους οποίους εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής του, κατέγραψε ότι στις 20.12.2020, επισκέφθηκε το χωριό του πατέρα του μαζί την οικογένεια και φίλους του, για τις διακοπές των Χριστουγέννων και το ίδιο βράδυ, μέλη της οργάνωσης Poro Society πήραν τον ίδιο και τον αδελφό του, τους έδεσαν και τους μετέφεραν στο δάσος της οργάνωσης προκειμένου να τους μυήσουν. Τότε το βράδυ άρχισαν να φωνάζουν για βοήθεια και ένας άνδρας τους βοήθησε να φύγουν και έκτοτε τους αναζητούν. Στις 15.01.2021 βρήκαν τον αδελφό του και μετά από τρείς ημέρες αναφέρθηκε ο θάνατος του. Τέλος, δήλωσε ότι η σύζυγος του απεβίωσε λόγω της ανησυχίας της και μετά από αυτό, οι φίλοι και η οικογένειά του αποφάσισαν να βοηθήσουν να εγκαταλείψει την χώρα.
Ακολούθως, κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξής του, ο Αιτητής ανέφερε ως τόπο καταγωγής και συνήθους διαμονής του την πόλη Makeni (ερυθρό 23-2χ του δ.φ.) καθώς και ότι ανήκει στην εθνοτική ομάδα των Temne. Είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και μέχρι τον Νοέμβριο του 2020 εργαζόταν σε κατασκευαστική εταιρεία, ενώ ως προς την οικογενειακή του κατάσταση δήλωσε νυμφευμένος με τρία ανήλικα τέκνα (ερυθρό 27-1χ,2χ του δ.φ.), προσθέτοντας ότι η σύζυγος του απεβίωσε (ερυθρό 26-3χ του δ.φ.). Ως προς την πατρική του οικογένεια δήλωσε ότι ο πατέρας του απεβίωσε το 2009 λόγω ασθένειας, η μητέρα του μαζί με τα ανήλικα τέκνα του διαμένουν στη πόλη Makeni και οι αδελφές του και θείοι του διαμένουν στη πόλη Freetown (ερυθρό 26-1χ του δ.φ.).
Ως προς την ουσία του αιτήματός του, ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι στις 20.12.2020 κατά την επίσκεψη του στο χωριό του πατέρα του για τις διακοπές των Χριστουγέννων, μέλη της οργάνωσης Poro Society, έπιασαν τον Αιτητή και τον αδελφό του και τους μετέφεραν σε θαμνώδη περιοχή, τους έδεσαν στο πάτωμα και άρχισαν να τους κτυπάνε. Ως περαιτέρω ανέφερε, πήραν μία πλαστική σακούλα και την έκαψαν πάνω τους αφήνοντας τους σημάδια και εγκαύματα σε όλο του το σώμα. Όταν νύχτωσε, άρχισαν να φωνάζουν για βοήθεια και τότε ένας άντρας ήλθε να τους σώσει, λύνοντας τα δεσμά τους με τους ίδιους να καταφέρνουν να διαφύγουν. Τα μέλη της οργάνωσης τους αναζητούσαν και στις 15.01.2021 βρήκαν τον αδελφό του, τον μετέφεραν ξανά στη θαμνώδη περιοχή και μετά από τρεις ημέρες βρέθηκε νεκρός. Ο Αιτητής δήλωσε ότι έκτοτε φοβόταν για τη ζωή του και κρυβόταν. Στις 22.02.2021, ενημερώθηκε μέσω μηνύματος ότι η σύζυγος του απεβίωσε λόγω της ανησυχίας της και τότε οι φίλοι και η οικογένεια του τον βοήθησαν να διαφύγει. Πρόσθεσε ότι δεν συναντήθηκε εκ νέου με μέλη της οργάνωσης Poro Society. Δήλωσε, ακόμη, ότι ο πατέρας του ήταν μέλος της οργάνωσης Poro Society, χωρίς όμως να γνωρίζει περαιτέρω λεπτομέρειες για τη συμμετοχή του. Ερωτηθείς, τι φοβάται σε περίπτωση επιστροφής του απάντησε ότι θα χάσει τη ζωή του.
Η αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή από τους Καθ' ων η αίτηση
Κατά την αξιολόγηση της αίτησης ασύλου του Αιτητή, η αρμόδια λειτουργός διαχώρισε τους ισχυρισμούς του Αιτητή σε δύο ουσιώδεις ισχυρισμούς: ο πρώτος αναφορικά με τα προσωπικά στοιχεία και τη χώρα καταγωγής του, ο οποίος και έγινε αποδεκτός, και ο δεύτερος αναφορικά με την ισχυριζόμενη δίωξη του Αιτητή από τη μυστική οργάνωση Poro Society, λόγω της άρνησης του να μυηθεί, ο οποίος απορρίφθηκε καθώς δεν στοιχειοθετήθηκε, κατά την κρίση της λειτουργού, η εσωτερική και η εξωτερική του αξιοπιστία. Τα όσα καταγράφηκαν σε σχέση με τον ισχυρισμό αυτό εντοπίζονται στα ερυθρά 73-69 του δ.φ. Επισημαίνω εν συντομία, ότι οι δηλώσεις του Αιτητή χαρακτηρίστηκαν ως ασαφείς και αντιφατικές, ειδικότερα:
Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του ανωτέρω ισχυρισμού, η αρμόδια λειτουργός ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης από τις οποίες προκύπτει πως στόχος της οργάνωσης Poro Society είναι η προετοιμασία των έφηβων αγοριών και νεαρών ανδρών για την κοινωνία και την ενήλικη ζωή. Αναφέρθηκε στη διαδικασία μύησης και εκπαίδευσης των αγοριών καθώς και στις πρακτικές εκφοβισμού σε μέλη της κοινότητας που αρνούνται να συμμετάσχουν, όπως βανδαλισμούς σε περιουσίες, επιθέσεις σε οικογένειες αλλά και απαγωγές προκειμένου να μυήσουν με την βία.
Ενόψει των πιο πάνω ευρημάτων, η λειτουργός ασύλου κατέληξε ότι ούτε η εξωτερική αξιοπιστία του Αιτητή έχει θεμελιωθεί, κρίνοντας πως οι ισχυρισμοί του έρχονται σε ασυμφωνία με τις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με το γεγονός ότι υπήρξε υιός μέλους της οργάνωσης και κατάφερε να διαφύγει της μύησης μέχρι το 28ο έτος της ηλικίας του, και ως εκ τούτου ο ισχυρισμός του Αιτητή περί της δίωξης του από μέλη της Poro Society λόγω άρνησης μύησης του απορρίφθηκε.
Καταληκτικά, το αίτημα διεθνούς προστασίας του Αιτητή απορρίφθηκε τόσο ως προς το προσφυγικό καθεστώς όσο και ως προς τη συμπληρωματική προστασία, καθώς κρίθηκε ότι σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα να υποστεί δίωξη με βάση τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951.
Η εκτίμηση του Δικαστηρίου
Έχοντας μελετήσει επισταμένως την εισηγητική έκθεση της αρμόδιας λειτουργού, επισημαίνω καταρχάς την παράλειψη των Καθ' ων η αίτηση να προβούν σε έρευνα σε επικαιροποιημένες και ως εκ τούτου χρονικά ακριβείς πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή καταγωγής και διαμονής του Αιτητή (Σιέρρα Λεόνε, Makeni) κατά την ανάλυση του καθεστώτος της συμπληρωματικής προστασίας και ειδικότερα κατά την αξιολόγηση των προϋποθέσεων του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, κατά παράβαση ως εκ τούτου, των όσων προβλέπονται στα άρθρα 18 (3) (α) και (7 Α) (α) του Περί Προσφύγων Νόμου σύμφωνα με τα οποία:
18(3) (α): «Η αξιολόγηση της αίτησης διεθνούς προστασίας γίνεται σε εξατομικευμένη, βάση αντικειμενικά και αμερόληπτα, και περιλαμβάνει τη συνεκτίμηση:
(α) όλων των σχετικών με την αίτηση στοιχείων που σχετίζονται με τη χώρα καταγωγής κατά το χρόνο λήψης απόφασης, συμπεριλαμβανομένων των νόμων και των κανονισμών στη χώρα καταγωγής και του τρόπου εφαρμογής τους,[.]»
18 (7A) (α): «Οι αποφάσεις επί των αιτήσεων λαμβάνονται μετά τη δέουσα εξέταση των αιτήσεων, σε εξατομικευμένη βάση, αντικειμενικά και αμερόληπτα, μετά από τη λήψη συγκεκριμένων και ακριβών πληροφοριών από διάφορες πηγές, όπως την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, την Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και τις σχετικές διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως προς τη γενική κατάσταση στις χώρες ιθαγένειας των αιτητών και, όπου χρειάζεται, στις χώρες μέσω των οποίων διήλθαν∙ ο Προϊστάμενος μεριμνά ώστε ο ίδιος και το προσωπικό της Υπηρεσίας Ασύλου το οποίο είναι υπεύθυνο για την εξέταση αιτήσεων και την υποβολή εισηγήσεων για απόφαση να έχουν πρόσβαση στις προαναφερόμενες πληροφορίες».
Λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι η χώρα καταγωγής του Αιτητή (Σιέρα Λεόνε), δεν εντοπίζεται στον κατάλογο των ασφαλών χωρών ιθαγένειας ως αυτός εκάστοτε καθορίζεται από τον Υπουργό Εσωτερικών[4], η ανάγκη για διερεύνηση, από τους Καθ' ων η αίτηση, της κατάστασης ασφαλείας στη χώρα καταγωγής του Αιτητή, ήταν ιδιαιτέρως επιτακτική. Τουναντίον, παρατηρώ ότι οι Καθ' ων η αίτηση περιορίστηκαν, χωρίς καμία έρευνα και παράθεση σχετικών στοιχείων, στην αναφορά ότι: «δεδομένου ότι δεν επιβεβαιώθηκε δικαιολογημένος φόβος δίωξης, καθώς επίσης και περίπτωση ο αιτητής να υποστεί σοβαρή και αδικαιολόγητη βλάβη, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, κρίνεται ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος παραχώρησης καθεστώτος συμπληρωματικής προστασίας». Καταλήγω συνεπώς, ότι η νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης πάσχει λόγω έλλειψης δέουσας υπό τις περιστάσεις έρευνας ως προβλέπεται από τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου και ως προνοείται ειδικότερα από τον περί Προσφύγων Νόμο.
Ωστόσο, η κατάληξη μου αυτή, δεν σφραγίζει την τύχη της υπό κρίση προσφυγής, καθώς το παρόν Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία, ως επισημάνθηκε και ανωτέρω, δυνάμει του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας του 2019, να προβαίνει σε έλεγχο και της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, εξετάζοντας πλήρως και από τούδε και στο εξής (ex nunc) τα γεγονότα και τα νομικά ζητήματα που τη διέπουν.
Εν πρώτοις, διαπιστώνω, ότι ο αρμόδιος λειτουργός στην Έκθεση/Εισήγηση στη μολονότι αποδέχθηκε τον πρώτο ισχυρισμό, προχώρησε στην αξιολόγηση κινδύνου καταλήγοντας ότι δεν προκύπτουν εύλογοι λόγοι να υποστεί ο Αιτητής κίνδυνο σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα και περιοχή διαμονής του, την Mabundunga. Ωστόσο, το Δικαστήριο εντοπίζει εσφαλμένη προσέγγιση αναφορικά με την συγκεκριμένη αυτή ανάλυση. Ειδικότερα, η πόλη Mabundunga δε μπορεί να θεωρηθεί τόπος συνήθους διαμονής καθότι ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι μετοίκησε στη πόλη όταν απεβίωσε η σύζυγος του, ήτοι την 22.02.2021 και αποχώρησε στις 18.04.2021 προκειμένου να μεταβεί στη πόλη Freetown και να αποχωρήσει από τη χώρα καταγωγής του. Ως εκ τούτου παρέμεινε στη πόλη Mabundunga για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και δεν ανέπτυξε με το τόπο οποιοδήποτε δεσμό ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι ο Αιτητής αναμένεται να επιστρέψει εκεί. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Αιτητής δεν ανέφερε άλλο μέρος στο οποίο εγκαταστάθηκε και υπήρξε το κέντρο των εργασιακών και βιοτικών του δραστηριοτήτων, τελευταίος τόπος συνήθους διαμονής φρονώ πως θα πρέπει να θεωρείται η πόλη Μakeni, όπου ο ίδιος μεγάλωσε και διέμενε μέχρι και τις 22.02.2021 και στον οποίον εξακολουθούν να διαμένουν η μητέρα του και τα ανήλικα τέκνα του.
Είναι συνεπώς η κατάληξη μου ότι η απόφαση των Καθ' ων η αίτηση πάσχει λόγω πλάνης περί τα πράγματα, σε σχέση με τον τόπο διαμονής του Αιτητή.
Ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό περί της ισχυριζόμενης δίωξης του Αιτητή από την μυστική κοινότητα Poro Society, συντάσσομαι με τα ευρήματα αναξιοπιστίας ως αυτά εντοπίστηκαν από τους Καθ' ων η αίτηση, επισημαίνοντας περαιτέρω τα κάτωθι: Αρχικώς, διαπιστώνω πως η αρμόδια λειτουργός έθεσε, με επάρκεια, ανοιχτού και κλειστού τύπου ερωτήσεις στον Αιτητή, δίδοντας του κατ' αυτόν τον τρόπο την ευκαιρία να αναπτύξει τον πυρήνα του αιτήματος του για διεθνή προστασία. Ειδικότερα, ο Αιτητής, ως ορθά εντόπισαν και οι Καθ' ων η αίτηση δεν ήταν σε θέση να περιγράψει με ακρίβεια πως διαδραματίστηκε η αρπαγή του Αιτητή και του αδελφού του καθώς και πως τους μετέφεραν στην θαμνώδη περιοχή (poro bush) προκειμένου να τους πείσουν να μυηθούν στην εν λόγω οργάνωση, περιστατικά τα οποία θα αναμένονταν ευλόγως να είναι σε θέση να εξιστορήσει με ακριβή και λεπτομερή τρόπο λαμβάνοντας υπόψη ότι τα περιγραφόμενα συμβάντα αποτελούν βιωμένες προσωπικές εμπειρίες του Αιτητή. Παρατηρούνται επίσης πολλαπλές αντιφάσεις στα λεγόμενα του. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του δήλωσε ότι οι άνδρες που τους επιτέθηκαν ήρθαν με μοτοσικλέτες και τους επιτέθηκαν, προσθέτοντας ότι αντιλήφθηκε ότι ήταν μέλη της οργάνωσης Poro Society διότι τους μετέφεραν σε θαμνώδη περιοχή της Poro Society και ότι ο αρχηγός της ομάδας φορούσε κάτι σαν μαγιό και είναι πάντα μπροστά (βλ. ερυθρό 20-2χ του δ.φ.). Κατά την ακροαματική διαδικασία, ο Αιτητής ανέφερε πως τους μετέφεραν με τα πόδια, ενώ ως προς τα άτομα που τους επιτέθηκαν δήλωσε ότι τα σώματα τους ήταν μπογιατισμένα με άσπρο χρώμα, ήταν ημίγυμνοι, καλύπτοντας με ύφασμα συγκεκριμένα σημεία του σώματος τους μπροστά και πίσω. Λεπτομέρειες, οι οποίες δεν αναφέρθηκαν κατά την εξέταση του αιτήματος του. Συνοπτικός και γενικόλογος ήταν και ως προς τον τρόπο υπό τον οποίο διέφευγαν από την θαμνώδη περιοχή της Poro Society, ισχυριζόμενος πως όταν τους άφησαν μόνους, άρχισαν να φωνάζουν οπόταν και εμφανίστηκε ένας άγνωστος άνδρας και τους απελευθέρωσε. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αιτητή, ο άντρας αυτός ήταν μέλος της μυστικής κοινότητας, ωστόσο δεν ήταν σε θέση να αναφέρει οιανδήποτε άλλη πληροφορία επί της διαφυγής του ενώ παρά το γεγονός ότι του δόθηκε η δυνατότητα να αναφερθεί σε αυτήν κατά την συνέντευξη του ενώπιόν της Υπηρεσίας Ασύλου. Αναφορικά με την διάρκεια που βρισκόταν δεμένος στη θαμνώδη περιοχή, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του δήλωσε περί τις 4 ώρες, ενώ κατά την ακροαματική διαδικασία δήλωσε 1 με 2 ώρες. Ούτε ήταν σε θέση να θεμελιώσει τον λόγο για τον οποίον η μυστική αυτή οργάνωση επεδίωκε να τον μυήσει σε αυτή, ισχυριζόμενος πως ήταν ένα τυχαίο γεγονός και πως δεν προσεγγίστηκε από την Poro Society στοχευμένα. Επιπρόσθετα, ουδεμία ουσιώδη πληροφορία επί της συμμετοχής του πατέρα του σε αυτήν (χρόνος ένταξης, ρόλος/καθήκοντα), γνώριζε ο Αιτητής, τουναντίον ήταν γενικόλογος και λακωνικός στις αποκρίσεις του επί της ιδιότητας του πατέρα του ως μέλος αυτής.
Επιπροσθέτως, διαπιστώνω έλλειψη ευλογοφάνειας και πειστικότητας στα λεγόμενα του Αιτητή σχετικά με τον ισχυρισμό του ότι την περίοδο που κρυβόταν στη πόλη Makeni, δεν τον βρήκαν μέλη της οργάνωσης διότι ένας φίλος του, που ήταν μέλος της Poro Society, του έδινε πληροφορίες. Ούτε οι δηλώσεις του σχετικά με τον θάνατο του αδελφού του υπήρξαν σαφείς, ενώ παρατηρήθηκε ασυνέπεια στα λεγόμενα του, ως προς ποιος ενημέρωσε την μητέρα του Αιτητή για τον θάνατο του αδελφού του. Ειδικότερα, κατά τη συνέντευξη του δήλωσε ότι η μητέρα του έλαβε μήνυμα από άγνωστο πρόσωπο (βλ. ερυθρό 19-6χ-9χ του δ.φ.), ενώ κατά την ακροαματική διαδικασία δήλωσε ότι ενημερώθηκε από τον φίλο του, που ήταν μέλος της Poro Society. Τα ανωτέρω στοιχεία κλονίζουν έτι περαιτέρω την ήδη πληγείσα, ως αναλύθηκε ανωτέρω, εσωτερική αξιοπιστία του ανωτέρω ισχυρισμού του Αιτητή περί της δίωξης του από την μυστική κοινότητα Poro Society.
Αναφορικά με την εξωτερική αξιοπιστία του επίδικου ισχυρισμού του Αιτητή φρονώ πως οι Καθ' ων η αίτηση παρέθεσαν επαρκείς πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την οργάνωση Poro Society, τις μεθόδους στρατολόγησης και μύησης(αναγκαστική μύηση), το προφίλ των ατόμων που επιδιώκει να μυήσει καθώς και τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται σε περίπτωση άρνησης συμμετοχής στην ανωτέρω οργάνωση, τα ευρήματα των οποίων υιοθετεί και το Δικαστήριο. Επιπροσθέτως, των όσων έχουν παρατεθεί από τους Καθ' ων η αίτηση, το Δικαστήριο ανέτρεξε σε πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την δυνατότητα να αρνηθεί κάποιος την αναγκαστική μύηση αλλά και την διαθεσιμότητα κρατικής προστασίας από την οποία προκύπτουν τα ακόλουθα:
· Σύμφωνα με απόκριση (COI query) του Συμβουλίου Μετανάστευσης και Προσφύγων του Καναδά, το οποίο περιλαμβάνεται και στην εισηγητική έκθεση της αρμόδιας λειτουργού, αναφέρεται πως η Poro Society αποτελεί μια ανδρική μυστική κοινότητα (male secret society) και συνιστά έναν μακρά εδραιωμένο πολιτισμικό θεσμό στη Σιέρρα Λεόνε. Η εν λόγω μυστική ομάδα έχει χρησιμοποιήσει σύμβολα μαγείας για να εκφοβίσει μέλη της κοινότητας και έχει προκαλέσει βανδαλισμούς σε περιουσίες και έχει επιτεθεί σε οικογένειες ατόμων που αρνούνται τη συμμετοχή στην Poro Society[5]. Επιπλέον, η ίδια έκθεση αναφέρει πως η Poro Society συχνά απαγάγει πρόσωπα που θέλει να τα μυήσει αναγκαστικά[…][6].
· Σε άρθρο τοπικού τύπου του 2021 αναφέρεται ότι σε περίπτωση που κάποιος του
οποίου το όνομα είναι στη λίστα για να συμμετάσχει σε τελετή μύησης έχει δύο επιλογές, είτε να αποδεχθεί την ένταξή του είτε να εγκαταλείψει μία για πάντα τον τόπο του[7]. Επίσης, σε άλλο άρθρο τοπικού τύπου αναφέρεται ότι υπήρξαν περιπτώσεις που νεαροί πέθαναν κατά την διάρκεια της μύησης και ότι νέοι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους χωρίς τη συναίνεση των γονέων τους στις περιοχές Makeni και Port Loko στη Βόρεια Επαρχία [...]προκειμένου να μην μυηθούν εξαναγκαστικά και πεθάνουν στην διάρκεια της μύησης, είχε προηγηθεί της φυγής των νέων η απαγωγή άλλων νέων και η αναγκαστική τους μύηση κατόπιν εντολής των παραδοσιακών αρχηγών κατά την οποίαν αυτοί πέθαναν[8]. Στην ίδια πηγή σημειώνεται πως «στο χωριό Konsho στο Makeni, αναφέρθηκε επίσης ότι οι οικογένειες Koroma και Turay έχουν εμπλακεί σε σοβαρή διαμάχη για τον θάνατο του οκτάχρονου γιου τους, ο οποίος μυήθηκε βίαια στην κοινότητα».[9]
Αναφορικά με την διαθέσιμη κρατική προστασία δεν εντοπίστηκαν πολλές πληροφορίες, παρατίθενται, ωστόσο, τα κατωτέρω:
· Σε έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, με ημερομηνία δημοσίευσης 10 Ιουνίου 2020, για γεγονότα του 2019 εντοπίζονται τα ακόλουθα σχετικά:
«Τον Ιανουάριο μέλη μιας μυστικής ομάδας που ονομάζεται Poro Society επιτέθηκαν στην μουσουλμανική κοινότητα Ahmadiyya στην Kenema στο ανατολικό τμήμα της χώρας για να μυήσουν με τη βία ενήλικους άνδρες. Σύμφωνα με την έκθεση, οι Μουσουλμάνοι Ahmadi αρνήθηκαν την ένταξη στην Poro Society και δήλωσαν ότι τα μέλη της Poro απήγαγαν κατόπιν τουλάχιστον πέντε ενήλικους άνδρες, ξυλοκόπησαν άγρια έναν άνδρα και μύησαν τους άλλους με τη βία. Η μύηση περιελάμβανε σωματικό ακρωτηριασμό και μαχαιριές στην πλάτη. Μετά τη βίαιη επίθεση, κατά την οποία τα μέλη της Poro άρπαξαν ζώα και έκαψαν οκτώ σπίτια, περίπου 90 μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας Ahmadiyya εγκατέλειψαν το χωριό. Ο ηγέτης των Ahmadi ανέφερε το περιστατικό στα υψηλότερα κλιμάκια της κυβέρνησης, αλλά είπε ότι η αστυνομία και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν απρόθυμοι να ερευνήσουν την Poro Society λόγω της επιρροής της στην κοινωνία. Μέχρι το τέλος του έτους, η αστυνομία δεν είχε προβεί σε συλλήψεις για την υπόθεση, αν και πηγές δήλωσαν ότι οι αρχές γνώριζαν την ταυτότητα του αρχηγού των επιθέσεων και ότι η ιδιοκτησία των Ahmadi παρέμενε στην κατοχή των δραστών».[10]
· Έρευνα του Immigration and Refugee Board (IRB Canada),την οποία παραθέτει και η αρμόδια λειτουργός, σημειώνει ότι «οι αρχηγοί χωριών (παραδοσιακοί αρχηγοί) αποτελούν μέρος αυτών των μυστικών ομάδων αλλά δεν βρίσκονται απαραίτητα υπό τον έλεγχο αυτών των ομάδων. Ωστόσο, συνεχίζει ότι θα ήταν δύσκολο για έναν αρχηγό να δράσει σε αντίθεση με μια μυστική ομάδα/κοινότητα».[11] Επίσης αναφέρει ότι «η Poro society αριθμεί πολλούς από τους υψηλότερους αξιωματούχους του έθνους μεταξύ των μελών της». Ένα ακαδημαϊκό άρθρο του 2017 το οποίο περιλαμβάνεται στην ανωτέρω έκθεση αναφέρει ομοίως ότι «οι περισσότερες από τις κυρίαρχες ανδρικές ελίτ είναι μέλη της Poro λόγω της συμβολικής της δύναμης». Η ίδια πηγή αναφέρει περαιτέρω ότι μέλη της Poro Society «χρησιμοποιούν τη θέση τους για να αποφύγουν τον νόμο και να μείνουν ατιμώρητοι για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο όνομα της «υπεράσπισης της πολιτιστικής κληρονομιάς»[12].
Από τις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης (σε συνάρτηση και με όσες παρατίθενται στην εισηγητική έκθεση της αρμόδιας λειτουργού) προκύπτει πως ένα μεγάλο μέρος των κυρίαρχων ανδρικών ελίτ της χώρας είναι μέλη τέτοιων μυστικών κοινοτήτων, πως η αστυνομία συχνά δείχνει απροθυμία να διερευνήσει παραβιάσεις της ανωτέρω οργάνωσης λόγω της μεγάλης επιρροής αυτής στην χώρα αλλά και πως η ανωτέρω οργάνωση προβαίνει σε αναγκαστική μύηση των ανδρών που επιθυμεί να στρατολογήσει κάνοντας χρήση βίαιων μεθόδων (απαγωγές, σωματικές επιθέσεις, ενοχλήσεις, εκφοβισμό). Επίσης, οι ανωτέρω προβληθείσες πληροφορίες καταδεικνύουν πως δεν είναι εύκολο να αρνηθεί ένα άτομο την μύηση, ιδιαίτερα όταν επρόκειτο να διαδεχθεί ανώτερο/σημαντικό μέλος αυτής, και πως σε αυτή την περίπτωση η εν λόγω μυστική κοινότητα απαγάγει το εν λόγω άτομο που αρνείται και το εξαναγκάζει δια της βίας σε μύηση. Στη προκειμένη περίπτωση, ο Αιτητής δήλωσε ότι η στοχοποίηση του ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό, το μοναδικό στοιχείο που γνώριζε σχετικά με την οργάνωση ήταν ότι ο πατέρας του ήταν μέλος αυτής και μετά την επίθεση και αρπαγή δεν συνέβη οτιδήποτε εναντίον του, δηλώσεις που στο σύνολο τους δεν βρίσκουν έρεισμα στις ως άνω παρατεθείσες πληροφορίες από εξωτερικές πηγές πληροφόρησης και ως εκ τούτου ο ανωτέρω ισχυρισμός του Αιτητή δεν γίνεται αποδεκτός τόσο ως εσωτερικά όσο και ως εξωτερικά αναξιόπιστος.
Δέον ακόμη να επισημάνω πως καίτοι έχει κριθεί ως αναξιόπιστος ο ανωτέρω ισχυρισμός του Αιτητή, περί της δίωξης του από την Poro Society με σκοπό την μύηση του σε αυτήν, ακόμα και αν υποτεθεί πως αναζητείται από την εν λόγω οργάνωση, ο ίδιος δήλωσε ότι από τον Δεκέμβριο του 2020 μέχρι και τον Απρίλιο του 2021 όταν και εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του δεν δέχθηκε οιανδήποτε ενόχληση από την ανωτέρω οργάνωση αλλά και ούτε εντοπίστηκε τόσο κατά την δίμηνη διαμονή του στον τόπο καταγωγής και διαμονής του την πόλη Makeni, η οποία απέχει μόλις 2-3 μίλια από το χωριό του πατέρα του, όσο και στο χωριό της συζύγου του, Mabundunga, το οποίο απέχει περίπου 18-20 μίλια, ως ο ίδιος δήλωσε.
Υπό το φως των προλεχθέντων και των ισχυρισμών του Αιτητή που έχουν γίνει αποδεκτοί από το παρόν Δικαστήριο, κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η υπαγωγή του Αιτητή στο καθεστώς του πρόσφυγα, καθώς δεν διαπιστώνονται δείκτες κινδύνου έναντι της ζωής του, σε περίπτωση επιστροφής του στη Σιέρρα Λεόνε, ιδιαιτέρως υπό τον ορισμό και προϋποθέσεις του προφίλ του πρόσφυγα, άρθρο 1Α της Συνθήκης της Γενεύης και άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου.
Ακολούθως, εξετάζοντας την πιθανότητα χορήγησης συμπληρωματικής προστασίας, η αρμόδια λειτουργός έκρινε ότι δεν επιβεβαιώθηκε ότι συντρέχει κάποια από τις περιπτώσεις του άρθρου 19 του Περί Προσφύγων Νόμου. Επί του ανωτέρω, έχοντας ήδη επισημάνει τις πλημμέλειες κατά την εξέταση από τους Καθ 'ων η αίτηση του ενδεχομένου παραχώρησης στον Αιτητή συμπληρωματικής προστασίας, το Δικαστήριο θα προχωρήσει σε αξιολόγηση του κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να υπαχθεί ο Αιτητής στο καθεστώς της συμπληρωματικής προστασίας, ως αυτό καθορίζεται στην εθνική νομοθεσία, ήτοι το άρθρο 19(1) του περί Προσφύγων Νόμου το οποίο διαλαμβάνει ότι [έμφαση του παρόντος Δικαστηρίου]:
«το καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, αναγνωρίζεται σε οποιοδήποτε αιτητή, ο οποίος δεν αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας ή σε οποιοδήποτε αιτητή του οποίου η αίτηση σαφώς δεν βασίζεται σε οποιουσδήποτε από τους λόγους του εδαφίου (1) του άρθρου 3, αλλά σε σχέση με τον οποίο υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής.»
Ο ορισμός της «σοβαρής» ή «σοβαρής και αδικαιολόγητης βλάβης» καλύπτει δυνάμει του άρθρου 19(2) εξαντλητικά, τρεις διαφορετικές καταστάσεις, ήτοι :
(α) θανατική ποινή ή εκτέλεση, ή
(β) βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία του αιτητή στη χώρα καταγωγής του, ή
(γ) σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης.
Έχοντας υπόψη τις περιστάσεις που διαλαμβάνονται στην υπό κρίση υπόθεση, ο Αιτητής δεν μπορεί να ενταχθεί στα υπό (α) και (β) ανωτέρω εδάφια. Ειδικότερα, στην προκείμενη περίπτωση από το προαναφερόμενο ιστορικό και δεδομένου ότι ο Αιτητής δεν επικαλείται ειδικώς, ότι ενόψει των προσωπικών του περιστάσεων, πιθανολογείται να εκτεθεί σε κίνδυνο βλάβης συγκεκριμένης μορφής[13] δεν προκύπτει ότι αυτός διατρέχει κίνδυνο σοβαρής βλάβης, λόγω θανατικής καταδίκης ή εκτέλεσης, βασανιστηρίων, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του [βλ. άρθρο 19(2)(α) και (β)].
Απομένει συνεπώς η εξέταση των προϋποθέσεων που θέτει το εδάφιο (γ) του άρθρου 19(2). Ως προς τους παράγοντες που δύνανται να ληφθούν υπόψιν αναφορικά με την αξιολόγηση του συστατικού στοιχείου της αδιάκριτης βίας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επεσήμανε στην απόφασή του C-901/19, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland, ημερ. 10.06.2021[14] ότι αυτοί είναι:
«(...) μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.»
(βλ. σκέψη 43 της απόφασης)
Περαιτέρω, ως προς τον προσδιορισμό του επιπέδου της ασκούμενης αδιάκριτης βίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απόφασή του στην υπόθεση Sufi and Elmi κατά Ηνωμ. Βασιλείου, ημερ. 28.11.2011[15] αξιολόγησε, κατά τρόπο μη εξαντλητικό, τη χρήση μεθόδων και τακτικών πολέμου εκ μέρους των εμπόλεμων πλευρών οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο αμάχων θυμάτων ή ευθέως στοχοποιούν αμάχους, εάν η χρήση αυτών είναι διαδεδομένη μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, και, τελικά, τον αριθμό των αμάχων που έχουν θανατωθεί, τραυματιστεί και εκτοπιστεί ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης.
Όπως επίσης διευκρίνισε το ΔΕΕ στην υπόθεση Meki Elgafaji, Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie[16] (έμφαση και υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου):
«33. Αντιθέτως, η κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας βλάβη, καθόσον συνίσταται σε «σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» του αιτούντος, αναφέρεται σε ένα γενικότερο κίνδυνο βλάβης.
34. Συγκεκριμένα, η βλάβη αυτή αφορά, ευρύτερα, «απειλή [.]κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας» αμάχου και όχι συγκεκριμένες πράξεις βίας. Επιπροσθέτως, η απειλή αυτή είναι συμφυής με μια γενική κατάσταση «διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης». Τέλος, η βία από την οποία προέρχεται η εν λόγω απειλή χαρακτηρίζεται ως «αδιακρίτως» ασκούμενη, όρος που σημαίνει ότι μπορεί να επεκταθεί σε άτομα ανεξαρτήτως των προσωπικών περιστάσεών τους.
35. Στο πλαίσιο αυτό, ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ, της οδηγίας.
36. Η ερμηνεία αυτή, η οποία δύναται να διασφαλίσει ένα αυτοτελές πεδίο εφαρμογής στο άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, δεν αναιρείται από το γράμμα της εικοστής έκτης αιτιολογικής σκέψης, κατά το οποίο «οι κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται εν γένει ο πληθυσμός ή τμήμα του πληθυσμού μιας χώρας δεν συνιστούν συνήθως, αυτοί καθαυτοί, προσωπική απειλή που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως σοβαρή βλάβη».
37. Συγκεκριμένα, μολονότι η αιτιολογική αυτή σκέψη σημαίνει ότι η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.
38. Ο εξαιρετικός χαρακτήρας της καταστάσεως αυτής επιρρωννύεται, επίσης, από το γεγονός ότι η οικεία προστασία είναι επικουρική, καθώς και από την οικονομία του άρθρου 15 της οδηγίας, καθόσον η βλάβη, της οποίας τον ορισμό δίνει το άρθρο αυτό υπό τα στοιχεία α΄ και β΄, πρέπει να εξατομικεύεται σαφώς. Μολονότι είναι αληθές ότι στοιχεία που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την εφαρμογή του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, υπό την έννοια ότι σε περίπτωση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης ο ενδιαφερόμενος, όπως και άλλα πρόσωπα, εντάσσεται στον κύκλο των δυνητικών θυμάτων μιας αδιακρίτως ασκούμενης βίας, εντούτοις, η ερμηνεία της εν λόγω διατάξεως πρέπει να γίνεται λαμβανομένου υπόψη του συστήματος στο οποίο εντάσσεται, δηλαδή σε σχέση με τις λοιπές δύο περιπτώσεις που προβλέπει το άρθρο 15 και, επομένως, να ερμηνεύεται σε στενή συνάρτηση με την εξατομίκευση αυτή.
39. Συναφώς, πρέπει να διευκρινισθεί ότι όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών της καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας.».
Στη βάση της ως άνω νομολογίας, προς τον σκοπό εξέτασης των προϋποθέσεων που διαλαμβάνει το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, προχώρησα σε σχετική έρευνα σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην Σιέρρα Λεόνε και ειδικότερα στην περιοχή Makeni (βόρεια περιφέρεια), την οποία θεωρώ ως την περιοχή καταγωγής και προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή εκεί, από την οποία προέκυψαν τα κάτωθι:
· Σύμφωνα με το portal Rule of Law in Armed Conflict (RULAC), πρωτοβουλία της Ακαδημίας της Γενεύης για το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Σιέρα Λεόνε δεν βρίσκεται υπό ένοπλη σύρραξη[17].
· Σύμφωνα με την πηγή πληροφόρησης Crisis24, αναφέρεται για την κατάσταση ασφαλείας στην Σιέρρα Λεόνε πως η χώρα σημείωσε σημαντικές ωφέλειες στο κομμάτι της σταθερότητας μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 2002 και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η χώρα ενδέχεται να διολισθήσει εκ νέου σε ένοπλη σύγκρουση. Περαιτέρω, αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν γνωστές τρομοκρατικές ομάδες που να δραστηριοποιούνται στη χώρα ή που να εκτιμάται ότι αποτελούν απειλή για ξένα συμφέροντα στη χώρα. Ωστόσο, η εγκληματικότητα, και δη το μη βίαιο, ευκαιριακό έγκλημα είναι διάσπαρτο. Ταυτόχρονα, συχνές είναι και οι κοινωνικές αναταραχές κατά τις οποίες οι δυνάμεις ασφαλείας τείνουν να απαντούν με τρόπο που συνήθως κλιμακώνει την κατάσταση[18].
· Πρόσθετα, στις γενικές εκλογές του Ιουνίου 2023 ο πρόεδρος Julius Maada Bio του Λαϊκού Κόμματος της Σιέρα Λεόνε (SLPP) επανεξελέγη για δεύτερη θητεία και το κόμμα SLPP κέρδισε την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, ενώ το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης All People's Congress (APC), απέρριψε τα εκλογικά αποτελέσματα και οι εγχώριοι και διεθνείς παρατηρητές εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την αξιοπιστία των επίσημων αποτελεσμάτων. Μετά τις κάλπες, το APC αρνήθηκε να συμμετάσχει στο νομοθετικό σώμα και στα τοπικά συμβούλια ως ένδειξη διαμαρτυρίας για αυτό που το κόμμα θεώρησε ως εκλογική νοθεία. Τον Οκτώβριο, το APC και το SLPP υπέγραψαν συμφωνία εθνικής ενότητας, σύμφωνα με την οποία το APC ανέλαβε τις έδρες του στο κοινοβούλιο με αντάλλαγμα τη δέσμευση της κυβέρνησης για μια διαδικασία εκλογικής μεταρρύθμισης, καθώς και την απελευθέρωση κρατουμένων και την κατάργηση δικαστικών υποθέσεων που η αντιπολίτευση χαρακτήρισε πολιτικά υποκινούμενες. Τον Νοέμβριο, μετά από μια σειρά επιθέσεων σε στρατώνες και φυλακές, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι αρχές απέτρεψαν απόπειρα πραξικοπήματος[19].
· Περαιτέρω, σύμφωνα με πρόσφατα αριθμητικά δεδομένα από την βάση δεδομένων ACLED κατά την χρονική περίοδο 06.09.2023 έως 06.09.2024 καταγράφηκαν στη χώρα 18 περιστατικά ασφαλείας εκ των οποίων προήλθαν 25 απώλειες[20]. Επίσης, στην βόρεια περιφέρεια/γεωγραφική ζώνη στην οποία υπάγεται η πόλη Makeni η οποία προσδιορίστηκε ως περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή, καταγράφηκαν βάσει της βάσης ACLED κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα 1 περιστατικό ασφαλείας, το οποίο καταχωρήθηκε ως «αναταραχή», το οποίο οδήγησε σε 1 ανθρώπινη απώλεια[21]. Σημειώνεται ότι ο πληθυσμός της βόρειας επαρχίας θα ανερχόταν σύμφωνα με εκτιμήσεις κατά την 09.12.2021 στους 1.316.831 κατοίκους[22].
· Αναφορικά με την πόλη Makeni, περιοχή συνήθους διαμονής του Αιτητή, κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα (06.09.2023 έως 06.09.2024 ) δεν καταγράφηκαν περιστατικά ασφαλείας.
Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω δεδομένα, διαπιστώνω πως φαίνεται να καταγράφονται μερικές κοινωνικές αναταραχές και πολιτικές εντάσεις στην χώρα, εντούτοις, δεν διακρίνω την ύπαρξη κατάστασης αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης τόσο στην χώρα καταγωγής του Αιτητή όσο και στην περιοχή της προηγούμενης συνήθους διαμονής του εκεί ή έστω αδιάκριτης βίας λόγω ένοπλης σύρραξης η οποία να εξικνείται σε τέτοιο βαθμό ώστε ο Αιτητής λόγω της παρουσίας του και μόνο στο έδαφος της περιοχής αυτής να έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο σοβαρής απειλής κατά το άρθρο 19 στοιχείο (2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.
Εξετάζοντας περαιτέρω τις προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή, παρατηρώ ότι αυτός είναι άνδρας, νεαρής ηλικίας, υγιής, μέτριου μορφωτικού επιπέδου, με στενό οικογενειακό περιβάλλον (μητέρα, αδέλφια, θείους, ανήλικα τέκνα) και ικανός προς εργασία. Επισημαίνω τέλος, ότι δεν έχουν εγερθεί ή/και αναδειχθεί ατομικά χαρακτηριστικά ή στοιχεία του Αιτητή που να υποδηλώνουν και να δεικνύουν ειδικώς ότι θα τεθεί σε κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής βλάβης και δυνατόν να μπορούσε να αντισταθμίσει το επίπεδο αδιάκριτης βίας βάσει της αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ανωτέρω αναπτύχθηκαν, είναι η κατάληξή μου ότι ορθώς κρίθηκε και επί της ουσίας ότι ο Αιτητής δεν κατάφερε να αποδείξει βάσιμο φόβο δίωξης για λόγους φυλετικούς, θρησκευτικούς, ιθαγένειας ή ιδιότητας μέλους συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου ή πολιτικών αντιλήψεων και, περαιτέρω, ορθώς θεωρήθηκε ότι δεν κατάφερε να τεκμηριώσει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη, ως αμφότερες αυτές οι έννοιες ορίζονται από την οικεία νομοθεσία (άρθρα 3 και 19 του περί Προσφύγων Νόμου).
Με βάση συνεπώς το σύνολο των στοιχείων ενώπιόν μου, όπως έχω αναλύσει ανωτέρω, η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
Ενόψει, ωστόσο, της κατάληξής μου αναφορικά με την πάσχουσα νομιμότητα της προσβαλλόμενης απόφασης, θεωρώ ορθό και δίκαιο υπό τις περιστάσεις να μην επιδικάσω έξοδα. Υπό το φως της ανάλυσης της ορθότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, ως έχει παρατεθεί ανωτέρω, αυτή επικυρώνεται ως προς την κατάληξή της, ήτοι ότι η αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία απορρίπτεται, χωρίς καμία διαταγή για έξοδα.
Ε.Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.
[1] Προβλεπόμενος τύπος στους περί της Λειτουργίας του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Διαδικαστικούς Κανονισμούς του 2019 (3/2019).
[3] Άρθ. 11(3)(β)(α) του Νόμου 73(I)/2018
[4] Βλ. Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 26.05.2023 (Κ.Δ.Π. 166/2023) καθώς και το νέο Διάταγμα του Υπουργού Εσωτερικών ημερ. 31.05.2024 (Κ.Δ.Π. 191/2023).
[5] CORI - Country of Origin Research and Information, 'Query Response on forced initiation into Poro Society in Freetown, 9 March 2009, p. 5, «The Poro Society has used symbols of witchcraft to intimidate community members and has vandalized property and attacked families who refuse to participate in Poro society.», https://www.refworld.org/docid/49db6ccb2.html (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[6] CORI - Country of Origin Research and Information, 'Query Response on forced initiation into Poro Society in Freetown, 9 March 2009, p. 6, «The Poro often abduct people that they intend to forcibly initiate.», https://www.refworld.org/docid/49db6ccb2.html(ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[7] Sierra Express Media, Teenagers Flee Forceful Initiation Into Secret Society, 26 March 2021, «Meanwhile, any persons whose name is on the list to be enrolled into the society cannot have any other option but to accept or abandon the village for a lifetime.», https://sierraexpressmedia.com/?p=88547 (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[8] The Calablash newspaper, Youths Escape Forceful Poro Initiation Upcountry, 29 January, 2020, «This customary traditional practice has forced many youths in some chiefdoms in Makeni and Port Loko districts in the Northern Province and in Moyamba and Pujehun districts in the Southern province who fear to be forcefully initiated into the society, to abandon their villages without the consent of their family members. Their disappearance comes after some youths who were forcefully kidnapped on the orders of traditional heads and initiated into the Poro society against their wish, died in the cause of the ceremony» https://thecalabashnewspaper.com/youths-escape-forceful-poro-initiation-upcountry/?pr=203325&lang=en (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[9] The Calablash newspaper, Youths Escape Forceful Poro Initiation Upcountry, 29 January, 2020, « In Konsho vllage in Makeni, it was also reported that the Koroma and Turay families are embroiled in serious scuffle over the death of their eight years old son who was forcefully initiation into the society.», https://thecalabashnewspaper.com/youths-escape-forceful-poro-initiation-upcountry/?pr=203325&lang=en (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[10] USDOS - US Department of State: 2019 Report on International Religious Freedom: Sierra Leone, 10 June 2020, “In January members of a secret group called the Poro Society attacked an Ahmadiyya Muslim community in Kenema in the eastern part of the country to initiate by force the adult males. According to the report, the Ahmadi Muslims rejected membership in the Poro Society and said Poro members kidnapped at least five adult males, severely beat one, and initiated the others by force. Initiation included physical mutilation and cuttings on the back. Following the violent attack, during which the Poro members seized livestock and burned eight houses, approximately 90 members of the Ahmadiyya Muslim community fled the village. The Ahmadi leader reported the incident to the highest levels in the government but said police and government officials were reluctant to investigate the Poro Society due to its perceived influence in society. As of year’s end, police had made no arrests in the case, although sources stated that authorities knew the identity of the leader of the attacks, and Ahmadi property remained in possession of the attackers.”, https://www.state.gov/reports/2019-report-on-international-religious-freedom/sierra-leone/ (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[11] IRB Canada, 'Sierra Leone: Information on the Poro Society, including rituals and initation; ability to refuse initiation or leadership roles; availability of state protection (2015-July 2017)' (2017), ““[c]hiefs are part of these societies but not necessarily in control of them. However, it would be difficult for a chief to consistently act in opposition to a secret society” , διαθέσιμο σε https://irb.gc.ca/en/country-information/rir/Pages/index.aspx?doc=457213&pls=1 (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[12] IRB Canada, 'Sierra Leone: Information on the Poro Society, including rituals and initation; ability to refuse initiation or leadership roles; availability of state protection (2015-July 2017)' (2017), “Poro numbers many of the nation’s highest-ranking officials among its members […] use their position to evade the law and go unpunished for human rights violations in the name of ‘defending culture’”, διαθέσιμο σε https://irb.gc.ca/en/country-information/rir/Pages/index.aspx?doc=457213&pls=1 (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[13] Βλ. απόφαση της 17.2.2009, C-465/07, ECLI:C: 2009:94, Elgafaji, σκέψη 32)
[14] ΔΕΕ, C-901/19, ημερομηνίας 10.06.2021, CF, DN κατά Bundesrepublic Deutschland
[15] ΕΔΔΑ, απόφαση επί των προσφυγών 8319/07 και 11449/07, ημερομηνίας 28.11.2011, https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22itemid%22:[%22001-105434%22]
[16] Απόφαση στην υπόθεση C-465/07, Meki Elgafaji, Noor Elgafaji κ. Staatssecretaris van Justitie, ημερ.17.02.2009
[17] RULAC, Geneva Academy, map, available at: https://www.rulac.org/browse/map (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 26.07.2024)
[18]Crisis24, A GardaWorld Company, 'Sierra Leone Country Report - Political', “Sierra Leone has made significant stability gains since the end of a devastating civil war in 2002, and there are no indications that the country could slip back into armed conflict. There are no known terrorist groups operating in Sierra Leone or which are assessed as posing a threat to foreign interests in the country. Criminal activity is widespread across Sierra Leone, with the main threat to foreign travelers and expatriates being primarily non-violent, opportunistic crime. Civil unrest is frequent, with the propensity of security forces to respond in a heavy-handed manner often escalating the situation.”, τελευταία ενημέρωση 13.5.2022, διαθέσιμο σε https://crisis24.garda.com/insights-intelligence/intelligence/country-reports/sierra-leone (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[19]Freedom House (2024), 'Freedom in the world 2024: Sierra Leone', “June general elections saw President Julius Maada Bio reelected for a second term and his Sierra Leone People’s Party (SLPP) win a majority of parliamentary seats. The election outcomes were rejected by the opposition All People’s Congress (APC) and domestic and international observers raised concerns about the credibility of the official results. After the polls, the APC refused to participate in the legislature and local councils in protest against what the party deemed to be a fraudulent election. In October, the APC and the SLPP signed a national unity agreement that saw the APC take up its seats in Parliament in exchange for the government’s commitment to an electoral reform process as well as the release of prisoners and the dropping of court cases the opposition said were politically motivated. In November, following a series of attacks on military barracks and prisons, the government announced that an attempted coup had been thwarted by the authorities.”, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://freedomhouse.org/country/sierra-leone/freedom-world/2024 (ημερομηνία πρόσβασης 26.07.2024)
[20]ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 06.09.2023 – 06.09.2024 , REGION: Africa, COUNTRY: Sierra Leone) [ημερομηνία πρόσβασης: 06.09.2024 ]
[21]ACLED - DISAGGREGATED DATA COLLECTION - ANALYSIS & CRISIS MAPPING PLATFORM, The Armed Conflict Location & Event Data Project, διαθέσιμο στον ακόλουθο διαδικτυακό σύνδεσμο https://acleddata.com/explorer/ (βλ. πλατφόρμα Explorer, με χρήση των ακόλουθων στοιχείων ανάλυσης: METRIC: Event Counts/Fatality Counts, EVENT CATEGORIES: Event Types (Battles / Violence against civilians / Explosions/Remote violence / Riots / Protests) DATE RANGE: 06.09.2023 – 06.09.2024, REGION: Africa, COUNTRY: Sierra Leone, ADMIN: Northern) [ημερομηνία πρόσβασης: 06.09.2024]
[22]City Population, Sierra Leone, Northern, https://www.citypopulation.de/en/sierraleone/cities/ (ημερομηνία πρόσβασης 06.09.2024 )