Μ. Α. ν. Υπηρεσίας Ασύλου/Υπουργείο Εσωτερικών, Υπόθ. Αρ.: 691/22, 5/9/2024

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπόθ. Αρ.: 691/22

5 Σεπτεμβρίου, 2024

[Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΔΔΔΠ.]

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

Μ. Α.

Αιτητής

-και-

Υπηρεσίας Ασύλου/Υπουργείο Εσωτερικών

Καθ' ων η Αίτηση

Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά.

Χ. Δημητρίου (κα) και Ελ. Πελεκάνου (κα), Δικηγόρος για τους Καθ' ων η Αίτηση.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π: Με την παρούσα προσφυγή ο Αιτητής προσβάλλει την απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση, ημερομηνίας 24/01/2022, με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία.

Τα ουσιώδη γεγονότα της παρούσας υπόθεσης έχουν ως ακολούθως:

Ο Αιτητής είναι πολίτης της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Σομαλίας (εφεξής «Σομαλία») και κάτοχος διαβατηρίου. Ο Αιτητής συμπλήρωσε αίτηση για παροχή διεθνούς προστασίας στις 06/04/2021 αφού εισήλθε παρανόμως στην Κυπριακή Δημοκρατία δια μέσου των μη ελεγχόμενων από την Κυβέρνηση περιοχών.

Στις 26/10/2021 και στις 11/11/2021 πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις του Aιτητή από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου. Στις 01/12/2021, ο αρμόδιος λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου ετοίμασε Έκθεση-Εισήγηση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου σχετικά με τις συνεντεύξεις του Αιτητή εισηγούμενος την απόρριψη της αίτησής του. Στη συνέχεια, ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Ασύλου ενέκρινε την εισήγηση για απόρριψη της αίτησης ασύλου του αιτητή στις 24/01/2022 και αποφάσισε την επιστροφή του Αιτητή στην Σομαλία.

Στις 26/01/2022, η Υπηρεσία Ασύλου εξέδωσε απορριπτική επιστολή μαζί με την αιτιολόγηση της απόφασης της σχετικά με το αίτημα του αλλοδαπού, η οποία παραλήφθηκε και υπογράφηκε ιδιοχείρως από τον Αιτητή αυθημερόν.

Στις 02/02/2022, καταχωρήθηκε η υπό εξέταση προσφυγή.

Ο Αιτητής εμφανίζεται προσωπικά στο Δικαστήριο και προσβάλλει την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου με την οποία απορρίφθηκε το αίτημά του για διεθνή προστασία προβάλλοντας πραγματικούς ισχυρισμούς.

Η συνήγορος των Καθ΄ ων η αίτηση με την γραπτή της αγόρευση αντικρούει όλους τους ισχυρισμούς του Αιτητή και υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έχει ληφθεί νόμιμα και ορθά, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος και των Νόμων, μετά από δέουσα έρευνα και σωστή ενάσκηση των εξουσιών που δίνει ο Νόμος στους Καθ’ ων η Αίτηση και αφού λήφθηκαν υπόψη όλα τα σχετικά γεγονότα και περιστατικά της υπόθεσης και ότι η επίδικη απόφαση είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένη.

Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι το παρόν Δικαστήριο κέκτηται δικαιοδοσίας να εξετάσει και την ορθότητα της παρούσας υπόθεσης, η οποία απορρέει από τα εδάφια (2), (3) και (4) του άρθρου 11 του περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου του 2018 (Ν. 73(Ι)/ 2018), εφόσον η αίτηση του Αιτητή για διεθνή προστασία υποβλήθηκε στις 06/04/2021. Λαμβάνω δε υπόψη μου, ότι ο Αιτητής δεν εκπροσωπείται από συνήγορο αλλά εμφανίζεται προσωπικά και δεν αναμένεται από αυτόν να προωθήσει νομικούς ισχυρισμούς εμπεριστατωμένα και αιτιολογημένα ως προνοούν οι Διαδικαστικοί Κανονισμοί σε υποθέσεις όπου τα μέρη εκπροσωπούνται από δικηγόρο (βλ. συναφώς Διαδικαστικός Κανονισμός 7 του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1962). Προς το σκοπό αυτό, κρίνω σκόπιμη την παράθεση των ισχυρισμών του Αιτητή, ως αυτοί προβλήθηκαν καθόλη τη διαδικασία εξέτασης του αιτήματός του.

Στην αίτησή του για διεθνή προστασία (ερ. 1-3 του διοικητικού φακέλου – εφεξής «δ.φ.»), υποβληθείσα στις 22/05/2021, και συγκεκριμένα στο τμήμα αυτής, όπου ζητήθηκε από τον Αιτητή να καταγράψει με λεπτομέρεια τους λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του και/ή τους λόγους που δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν, ο Αιτητής δήλωσε ότι ανήκει σε μια μειονοτική φυλή της Σομαλίας και εξ’ αυτού του λόγου έχει υποστεί ασυνήθιστη μεταχείριση, τιμωρία και βασανιστήρια. Προέβαλε δε ότι στην χώρα του οι μειονότητες δεν απολαμβάνουν πλήρη και ανθρώπινα δικαιώματα, διότι αυτά καταστρατηγούνται, ενώ παράλληλα επικρατούν και συνθήκες ανασφάλειας. Για τους ως άνω λόγους ο Αιτητής φοβάται όπως επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του και αιτείται όπως του χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας.

Εν συνεχεία, στις 03/04/2021, ο Αιτητής παραπέμφθηκε σε έλεγχο ευαλωτότητας από αρμόδιο λειτουργό, στο πλαίσιο του οποίου -μεταξύ άλλων- του ζητήθηκε να περιγράψει τους λόγους που εγκατέλειψε την χώρα καταγωγής του. Όπως προκύπτει από το πρακτικό ελέγχου και αξιολόγησης ευαλωτότητας (“Screening and Assessment Vulnerability Form” – ερ. 8-16 δ.φ.), ο Αιτητής προέρχεται από την μειονοτική φυλή των Benadiri και εγκατέλειψε την χώρα του διότι, όπως ισχυρίζεται, η φυλή του δεν έχει δικαιώματα και έχει υποστεί καταπίεση, κακομεταχείριση, ακόμα και βασανιστήρια από την άρχουσα φυλή. Περαιτέρω δήλωσε πως ο αδερφός του, ο οποίος ήταν δημοσιογράφος πολιτικού ρεπορτάζ στην περιοχή Puntland, δολοφονήθηκε από άγνωστους «κουκουλοφόρους». Όσον αφορά στον ίδιον, δήλωσε πως ήταν καθηγητής αγγλικής γλώσσας σε ένα σχολείο στην περιοχή Qoryoley και πως έχει δεχτεί επίθεση από την τρομοκρατική ομάδα των Al-Shabaab, οι οποίοι επιχείρησαν να τον σκοτώσουν επειδή τον θεωρούσαν κατάσκοπο. Όπως εξηγεί, ο λόγος που στοχοποιήθηκε ήταν διότι βοηθούσε σε ζητήματα μετάφρασης ανάμεσα στα μέλη των «διατηρητών ειρήνης» (“peace keepers”) της AMISOM και τα γηραιότερα μέλη της κοινότητας Qoryoley. Περαιτέρω, προέβαλε ότι το έτος 2018 δέχτηκε επίθεση και από τα μέλη της άρχουσας φυλής, τα οποία του επιτέθηκαν με μαχαίρι την ώρα που βρισκόταν στο σχολείο, τον χτύπησαν, του έσπασαν τα δόντια και του προκάλεσαν τραυματισμούς, εξαιτίας των οποίων νοσηλεύτηκε για διάστημα δύο (2) εβδομάδων. Τέλος, προσέθεσε ότι στην χώρα καταγωγής του δραστηριοποιείται μια ακόμα τρομοκρατική οργάνωση που με την βία αρπάζει χρήματα από τους ανθρώπους και όσοι αρνούνται τους μεταχειρίζονται ως σκλάβους και τους απειλούν με θάνατο. Εξαιτίας των ανωτέρω, ο Αιτητής δεν ένιωθε ασφαλής και με την βοήθεια της αδερφής του εγκατέλειψε την χώρα.

Στις 26/10/2021 ο Αιτητής υποβλήθηκε σε προσωπική συνέντευξη (ερ. 19-33 δ.φ.), διενεργηθείσα από αρμόδιο λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου προς εξέταση της ουσίας της αίτησής του. Αναφορικά με τα προσωπικά του στοιχεία ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι είναι πολίτης της Σομαλίας, εθνοτικής καταγωγής Benadiri και μουσουλμάνος ως προς το θρήσκευμα. Περαιτέρω, είναι γεννημένος στην πόλη Mogadishu της Επαρχίας Banadir αλλά ως τόπο προηγούμενης συνήθους διαμονής του δηλώνει την πόλη Qoryoley της Επαρχίας Lower Shabelle, όπου και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.

Όσον αφορά στους κατ’ ιδίαν λόγους που τον ώθησαν να εγκαταλείψει την χώρα καταγωγής του επιβεβαίωσε τα όσα κατέγραψε στην αίτησή του, ότι δηλαδή η φυλή του (Benadiri) αλλά και ο ίδιος προσωπικά διώκονται από την άρχουσα φυλή. Συγκεκριμένα, ισχυρίστηκε ότι στις 18/05/2018 μια συμμορία ανήκουσα στην άρχουσα φυλή του επιτέθηκε για να του αποσπάσει χρήματα και από τον βασανισμό του του προκάλεσαν τραύματα στα πόδια και στο χέρι. Αιτία της επίθεσης ισχυρίζεται πως είναι το γεγονός ότι ανήκει σε μειονότητα και υφίσταται ρατσιστική μεταχείριση. Όπως δηλώνει, το πρόβλημα αυτό υπάρχει από καιρό και έρχεται πολύ συχνά αντιμέτωπος με τέτοιου είδους φαινόμενα.

Κατά το στάδιο των διευκρινιστικών ερωτήσεων δόθηκε η ευκαιρία στον Αιτητή να εμπλουτίσει την επιχειρηματολογία του και να αποσαφηνίσει τα κρίσιμα βιοτικά γεγονότα της αφήγησής του. Αναφορικά με την δολοφονία του αδερφού του επεσήμανε ότι ο τελευταίος δολοφονήθηκε στις 16/07/2014, έπειτα από απειλές που είχε λάβει από τους Al- Shabaab λόγω του ότι ήταν δημοσιογράφος.

Περαιτέρω, προσέθεσε ότι η ίδια τρομοκρατική ομάδα στοχοποίησε και τον ίδιο τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 2018, λόγω του ότι ήταν δάσκαλος αγγλικών ενώ οι Al- Shabaab επεδίωκαν, αντιθέτως, ο κόσμος να ομιλεί μόνο τα αραβικά. Αιτία της στοχοποίησής του ήταν επίσης το γεγονός ότι βοηθούσε σε ζητήματα μετάφρασης τα μέλη των «διατηρητών ειρήνης» (“peace keepers”) της AMISOM και εξ’ αυτού του λόγου θεωρήθηκε ως κατάσκοπος. Η επίθεση σε βάρος του Αιτητή έλαβε χώρα στο σχολείο όπου απασχολούταν αλλά ο Αιτητής, όπως ισχυρίζεται, κατάφερε να διαφύγει προτού τον εντοπίσουν καθώς ένας μαθητής του τον ενημέρωσε έγκαιρα. Ερωτηθείς αν διατρέχει κίνδυνο σήμερα, απάντησε θετικά τονίζοντας ότι ακόμα τον αναζητούν τα μέλη αυτής της ομάδας, ότι έχουν στείλει απειλητικά μηνύματα για αυτόν μέσω των μαθητών του και ότι σε κάθε περίπτωση εάν κανείς γίνει στόχος των Al- Shabaab, δεν γλιτώνει τον θάνατο.

Εν συνεχεία, τέθηκαν στον Αιτητή ερωτήσεις αναφορικά με την φυλή στην οποία ανήκει και την κατ’ ισχυρισμόν καταπίεση που υφίσταται από την άρχουσα φυλή. Ως προς το ζήτημα αυτό ανέφερε ότι η άρχουσα φυλή θέλει να τους σκοτώσει, τους υφαρπάζει την περιουσία (κομμάτια γης και κατοικίες), τους εξουσιάζει, τους βασανίζει, δεν τους στηρίζει οικονομικά και τους απαγορεύει να παντρευτούν με άτομο από άλλη φυλή. Μάλιστα ο Αιτητής ισχυρίστηκε ότι πολλές φορές έχει δεχτεί απειλές θανάτου και ότι από θαύμα είχε γλιτώσει προτού εγκαταλείψει την χώρα του.

Τέλος, αναφορικά με το ενδεχόμενο εσωτερικής μετεγκατάστασης, ο Αιτητής προέβαλε ότι του είναι αδύνατον να ζήσει σε άλλο σημείο της χώρας, λόγω του ότι το σύστημα της Κυβέρνησης της χώρας του παραμένει στο σύνολό του ρατσιστικό.

Ακολούθως, στις 11/11/2021, ο Αιτητής υποβλήθηκε σε επαναληπτική συνέντευξη (ερ. 100-105) ενώπιον της Υπηρεσίας Ασύλου προς περαιτέρω διερεύνηση του αιτήματός του. Αναφορικά με τις διακρίσεις που ισχυρίζεται ότι υφίσταται η φυλή του, ανέφερε ότι ο λόγος που περιθωριοποιούνται είναι διότι τα μέλη της είναι λίγα σε σχέση με άλλες φυλές που διαθέτουν στρατούς. Επίσης, ανέφερε ως παράδειγμα ότι αυτός ως δάσκαλος πληρωνόταν λιγότερο από τους δασκάλους των άλλων φυλών ενώ του υφάρπαξαν και την περιουσία, ένα μικρό ακίνητο που ανήκε στην μητέρα του. Περεταίρω, προσέθεσε ότι το 2019 δέχτηκε επίθεση από μέλη της άρχουσας φυλής τα οποία προσπάθησαν να του αφαιρέσουν χρήματα και κατόπιν τον ξυλοκόπησαν. Αυτή η κατάσταση της καταπίεσης συμβαίνει ήδη από όταν ο Αιτητής πήγαινε σχολείο και ως σήμερα αρκετοί φίλοι του έχουν δολοφονηθεί. Προς διευκρίνηση των όσων ανέφερε, τόνισε πως το όνομα της άρχουσας φυλής που τους καταπιέζει είναι “Hawiye”.

Ο λειτουργός της Υπηρεσίας Ασύλου σχημάτισε την έκθεση - εισήγησή του, πάνω στην οποία στηρίχθηκε η επίδικη απόφαση, επί τη βάσει των εξής πραγματικών ισχυρισμών: 1) Ταυτότητα, χώρα καταγωγής και προφίλ Αιτητή 2) Ισχυριζόμενος φόβος δίωξης από την φυλή Hayiwe που τον κακοποιούσε και προσπάθησε να τον σκοτώσει και 3) Ισχυριζόμενος φόβος δίωξης από την τρομοκρατική οργάνωση Al-Shabaab. Ο λειτουργός έκανε μεν δεκτούς τους ισχυρισμούς του Αιτητή αναφορικά με την ταυτότητά του και την χώρα προέλευσης του, ωστόσο, οι άλλοι δύο ισχυρισμοί δεν έτυχαν αποδοχής λόγω έλλειψης αξιοπιστίας.

Συγκεκριμένα, ως προς τον δεύτερο ουσιώδη ισχυρισμό περί δίωξης της φυλής του Αιτητή από την άρχουσα φυλή, είναι θέση των Καθ’ ων ότι ο Αιτητής αναφέρθηκε μόνο σε ένα μεμονωμένο περιστατικό δίωξής του που έλαβε χώρα το 2018 ενώ κατά τα λοιπά αρκέστηκε σε γενικές και ασαφείς πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπιση που υφίσταται η φυλή του. Περαιτέρω, κρίθηκε ότι από τα λεγόμενά του δεν διαφάνηκε ουσιωδώς οποιαδήποτε καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ή διάκριση εις βάρος της φυλής του. Αντιθέτως προκύπτει ότι ο Αιτητής είχε πρόσβαση στην εκπαίδευση, αφού ολοκλήρωσε την δευτεροβάθμια και έφτασε μέχρι και την τριτοβάθμια, ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν πρόσβαση στην εργασία, τα ανήλικα αδέρφια του φιλοξενούνται σε ορφανοτροφείο, και ο ίδιος έκανε χρήση του δικαιώματος του στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καθότι νοσηλεύτηκε. Τέλος, διέθετε φιλικό και υποστηρικτικό περιβάλλον.

Επιπλέον, οι Καθ’ ων έκριναν ως απορριπτέο και τον πρόσθετο ισχυρισμό του Αιτητή περί δίωξής του από την τρομοκρατική ομάδα των Al-Shabab. Συγκεκριμένα, ο Αιτητής δεν κατάφερε να τεκμηριώσει φόβο δίωξης καθότι υπέπεσε σε αντιφάσεις και οι εξηγήσεις του δεν κρίθηκαν ως ευλογοφανείς.

Προχωρώντας στην αξιολόγηση του μελλοντικού κινδύνου, η Υπηρεσία διαπίστωσε ότι υπάρχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί πραγματικό κίνδυνο δίωξης ή σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του στην Σομαλία, διότι, όπως βεβαιώνουν εξωτερικές πηγές πληροφόρησης, η κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία εξακολουθεί να είναι έκρυθμη και άστατη λόγω των ενόπλων συγκρούσεων ανάμεσα στον Σομαλικό Εθνικό Στρατό (SNA) και των αντικυβερνητικών οργανώσεων, με κυριότερη την οργάνωση Al-Shabaab, η δε περιοχή απ’ όπου προέρχεται ο Αιτητής ελέγχεται από τους Al-Shabaab.

Υπό το φως των ανωτέρω, ο λειτουργός προέβη σε αξιολόγηση των ισχυρισμών του Αιτητή σε συνάρτηση με το νομοθετικό πλαίσιο για το προσφυγικό καθεστώς, καθώς και αυτό της συμπληρωματικής προστασίας. Ως αναφέρεται στην έκθεση εισήγηση, οι ισχυρισμοί του Αιτητή δεν τεκμηριώνουν φόβο δίωξης για ένα από τους πέντε λόγους που προβλέπονται στο Άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης και του άρθρου 3(1) του περί Προσφύγων Νόμου, ενώ δεν δικαιολογούν την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει των άρθρων 15(α) και (β) της Οδηγίας Αναγνώρισης.

Αναφορικά με το άρθρο 15(γ) της Οδηγίας, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, ο λειτουργός παραπέμπει σε πηγές πληροφόρησης για τη χώρα καταγωγής του Αιτητή, και σε νομολογία του ΔΕΕ αλλά γαλλικού δικαστηρίου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι παρότι παρατηρούνται ένοπλες συγκρούσεις στην Επαρχία Lower Shabelle, η αδιάκριτη βία που επικρατεί στην περιοχή συνεπεία των ενόπλων συγκρούσεων εξαιτίας παραστρατιωτικών οργανώσεων, είναι σε τόσο χαμηλό βαθμό, έτσι ώστε δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος για άμαχο πολίτη να αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνο στην περιοχή, πραγματικό κίνδυνο κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητάς του. Στο συμπέρασμά αυτό συντείνει και η συνεκτίμηση των προσωπικών περιστάσεων του Αιτητή, ο οποίος, όπως σημειώνουν οι Καθ’ ων, πρόκειται για άμαχο πολίτη, χωρίς οποιαδήποτε παρελθούσα δίωξη ή σοβαρή βλάβη, άτομο υγιές το οποίο φοίτησε σε σχολείο και πανεπιστήμιο, χωρίς θέματα ευαλωτότητας και με συγγενικούς δεσμούς στην χώρα καταγωγής του. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, οι Καθ’ ων απέρριψαν το αίτημα του Αιτητή για διεθνή προστασία.

Με την από τις 28/09/2022 κατατεθείσα γραπτή του αγόρευση, ο Αιτητής επαναλαμβάνει ότι έχει υποστεί σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για λόγους φυλετικής, θρησκευτικής και εθνοτικής βίας, ενώ η επαρχία Lower Shabelle, απ’ όπου προέρχεται είναι ανασφαλής εξαιτίας της δράσης της τρομοκρατικής οργάνωσης Al-Shabaab. Επίσης, επαναλαμβάνει ότι ο αδερφός του δολοφονήθηκε το έτος 2014 από τους Al-Shabaab ενώ και ο ίδιος έχει δεχτεί επιθέσεις από την εν λόγω οργάνωση, εξ ου και εξέφρασε τον φόβο ότι σε περίπτωση επιστροφής του θα τον δολοφονήσουν. Προς υποστήριξη των ισχυρισμών του κατέθεσε αφενός ιατρικό πιστοποιητικό από νοσοκομείο της χώρας του που βεβαιώνει ότι το έτος 2018 υπέπεσε σε σωματικά τραύματα λόγω επίθεσης, αφετέρου φωτογραφικό υλικό από τα τραύματα του. Επιπρόσθετα υπέβαλε δημοσιεύματα που αναφέρονται στην δολοφονία του αδερφού του το 2014, καθώς και άλλα σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στην περιοχή Lower Shabelle.

Κατά τις διευκρινήσεις ημερομηνίας 18/05/2023, ο Αιτητής εμφανίστηκε αυτοπροσώπως και επανέλαβε τους ισχυρισμούς του περί της δολοφονίας του αδερφού του το 2014 και τις διώξεις που υφίσταται ο ίδιος τόσο από την άρχουσα φυλή όσο και από τους τρομοκράτες της Al – Shabaab επειδή ήταν δάσκαλος αγγλικών. Σε ερώτηση του Δικαστηρίου γιατί έφυγε τρία χρόνια μετά την επίθεση που δέχτηκε από την Al- Shabaab, ο Αιτητής απάντησε ότι του επιτέθηκαν στο σχολείο και αφότου ενημερώθηκε από τους μαθητές του διέφυγε από τη πίσω πόρτα και μετέβη στην περιοχή Baraawe Iten Karaan αλλά και εκεί λόγω της κατάστασης δεν ένιωθε ασφαλής. Στη συνέχεια διευκρίνισε ότι έχει δεχτεί συνολικά δύο επιθέσεις, μία τον Φεβρουάριο του 2018 από την άρχουσα φυλή και μια τον Ιούλιο του 2020 από τους Al-Shabaab. Στο σημείο αυτό η συνήγορος των Καθ’ων επισήμανε ότι κατά τα λεγόμενα του Αιτητή στην συνέντευξή του η πρώτη επίθεση από την άρχουσα φυλή έλαβε χώρα τον Μάιο του 2018 και η δεύτερη επίθεση από την Al-Shabaab τον Ιούλιο του 2018. Ερωτηθείς αν θα μπορούσε να μετεγκατασταθεί σε άλλο σημείο της χώρας του, και ιδίως στην πόλη Mogadishu, απάντησε αρνητικά, διότι οι διακρίσεις εις βάρος της φυλής του λαμβάνουν χώρα σε όλη την χώρα και ομοίως εκεί έχει παρουσία η Al-Shabaab. Τέλος, υπέβαλε και τον πρόσθετο ισχυρισμό ότι σε περίπτωση επιστροφής του στο Μογκαντίσου θα τον αντιμετωπίσουν ως τρομοκράτη, διότι έτσι εκλαμβάνουν όλους όσους προέρχονται από την περιοχή Lower Shabelle.

Κατά την ακρόαση ημερομηνίας 21/11/2023, η οποία έλαβε χώρα μετά από επανάνοιγμα προκειμένου να διερευνηθούν περαιτέρω οι προσωπικές περιστάσεις του Αιτητή για την αξιολόγηση του κινδύνου να υποστεί σοβαρή βλάβη λόγω αδιάκριτης βίας σε περίπτωση επιστροφής του στο Lower Shabelle, ο Αιτητής σε σχετικές ερωτήσεις που του τέθηκαν απάντησε ότι δεν γνωρίζει που βρίσκονται σήμερα τα αδέλφια του, ενώ τελευταία φορά που μίλησαν ήταν το 2022 και βρίσκονταν στο Lower Shabelle, καθώς και ότι δεν έχει άλλους συγγενείς στην Σομαλία ή σε κάθε περίπτωση άτομα με τα οποία διατηρεί επικοινωνία. Ως προς τη φυλή του επανέλαβε ότι ανήκει στη μειοψηφική φυλή Benadiri και ειδικότερα στην υποφυλή Cadcad, αναφέροντας ότι άτομα της φυλής του εντοπίζονται κυρίως στην πόλη Marka, η οποία είναι η πρωτεύουσα του Lower Shabelle, και μερικοί στο Mogadishu.

Σε σχετική ερώτηση του Δικαστηρίου, ο Αιτητής απάντησε ότι δεν μπορεί να λάβει υποστήριξη από την φυλή του. Ως προς την άρχουσα φυλή, από τα μέλη της οποίας είχε ισχυριστεί ότι υπέστη επίθεση, επανέλαβε ότι είναι η Hawiye, μέλη της οποίας κατοικούν κυρίως στο Mogadishu και επιτίθενται σε μειονοτικές φυλές για να αποσπάσουν χρήματα. Τέλος, σε ερώτηση του Δικαστηρίου αν θα μπορούσε να επιστρέψει στη Σομαλία και να εγκατασταθεί σε κάποια από τις περιοχές Mudug, Sanaag, Middle Juba ή Adwal, ο Αιτητής αποκρίθηκε αρνητικά επικαλούμενος διαφυλετικές συγκρούσεις και φυλετικές διακρίσεις, χωρίς να προσδιορίσει το είδος των εν λόγω διακρίσεων και σε τι βαθμό θα επηρεάσουν τον ίδιο προσωπικά.

Τέλος, κατά την ακρόαση ημερομηνίας 29/02/2024, οι Καθ’ων η Αίτηση δήλωσαν ότι δεν επιθυμούσαν να θέσουν επιπρόσθετες ερωτήσεις στον Αιτητή και δεν τοποθετήθηκαν επί των ισχυρισμών που προέβαλε ο Αιτητής στην ακρόαση ημερομηνίας 21/11/23. Ο Αιτητής κατέθεσε ως ΤΕΚΜΗΡΙΟ Β πληροφορίες για την κατάσταση στη χώρα καταγωγής του από έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Άσυλο (EUAA).

Υπό το φως των ανωτέρω, θα συμφωνήσω με την κρίση των Καθ’ων να μην κάνουν αποδεκτούς του ισχυρισμούς 2 και 3 του Αιτητή σε σχέση με την στοχοποίηση από την άρχουσα φυλή Hawiye και από την Al – Shabaab αντίστοιχα, καθότι βάσει των δηλώσεών του Αιτητή δεν θεμελιώθηκε η εσωτερική αξιοπιστία τους. Κρίνω ότι ο Αιτητής γενικά και αόριστα συνεχίζει να επικαλείται φόβο δίωξης ή κίνδυνο να υποστεί βλάβη σε περίπτωση επιστροφής στην χώρα του, χωρίς να παρέχει ευλογοφανή στοιχεία στα οποία στηρίζεται ο φόβος του αυτός. Καταρχήν, παρατηρείται μεγάλη απόκλιση στις χρονολογίες των περιστατικών που αναφέρει ο Αιτητής στα διάφορα στάδια εξέτασης των ισχυρισμών του. Πιο συγκεκριμένα στην πρώτη συνέντευξη αναφέρει ότι η επίθεση από την φυλή Hawiye έλαβε χώρα τον Μάιο του 2018 και η επίθεση από την Al- Shabaab τον Ιούλιο του 2018 (ερ. 23-2,3,4Χ, 24-1Χ και 30-4Χ του Δ.Φ.), στην δεύτερη συνέντευξη αναφέρει ότι η επίθεση από την Hawiye συνέβη το 2018 ενώ από την Al- Shabaab το 2019 (ερ. 100-3Χ, 101-2Χ και 102-9Χ του Δ.Φ.), ενώ κατά το ακροατήριο ημερομηνίας 18/05/2023 αναφέρει ότι η επίθεση από την Hawiye έγινε τον Φεβρουάριο του 2018 ενώ από την Al- Shabaab τον Ιούλιο του 2020. Μάλιστα στην σχετική επισήμανση που έγινε από την συνήγορο των Καθ’ων κατά τη διάρκεια των διευκρινήσεων, ο Αιτητής δεν τοποθετήθηκε.

Περαιτέρω, καμία σύνδεση δεν προκύπτει μεταξύ της απόφασής του να εγκαταλείψει την χώρα του με τα περιστατικά επίθεσης που αναφέρει καθώς υπάρχει μεγάλη χρονική απόκλιση μεταξύ των περιστατικών και της αναχώρησής του, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά σχετικά με το πως συνέχιζε να βρίσκεται στην χώρα το μεσοδιάστημα. Παρόλο που του τέθηκε σχετική ερώτηση από το παρόν Δικαστήριο κατά την ακρόαση της υπόθεσης στις 18/05/2023, ήτοι γιατί έφυγε 3 χρόνια μετά την κατ’ ισχυρισμόν επίθεσή που έλαβε από την Al-Shabaab, η απάντηση που έδωσε ο Αιτητής δεν ήταν διαφωτιστική.

Επιπλέον, για καμία από τις δύο επιθέσεις ο Αιτητής δεν παρείχε επαρκείς λεπτομέρειες με αποτέλεσμα οι αναφορές του να στερούνται βιωματικού χαρακτήρα. Σχετικά με τον ισχυρισμό του για την δολοφονία του αδερφού του από την Al-Shabaab το 2014, παρατηρώ ότι επίσης απέχει χρονικά τόσο από την κατ’ ισχυρισμόν επίθεση κατά του Αιτητή από την Al-Shabaab, όσο και από την απόφασή του από τη χώρα, αλλά επίσης φαίνεται ότι ήταν προσωπική η επίθεση κατά του αδερφού του λόγω της ιδιότητας του ως δημοσιογράφου και επομένως αυτό το στοιχείο δεν συνδέεται με πιθανή στοχοποίηση και του Αιτητή από την Al-Shabaab.

Στα πλαίσια αξιολόγησης της εξωτερικής αξιοπιστίας των ως άνω ισχυρισμών, όσον αφορά τα έγγραφα τα οποία προσκόμισε, κρίνω ότι δεν έχουν καμία αποδεικτική αξία. Καταρχήν, το πιστοποιητικό του νοσοκομείου βάσει του οποίου υπέστη κακώσεις από βίαιο ξυλοδαρμό, θα μπορούσε να ληφθεί υπόψιν εφόσον τεκμηριωνόταν η εσωτερική αξιοπιστία του δεύτερου ισχυρισμού περί επίθεσης στα πλαίσια στοχοποίησής του από την άρχουσα φυλή Hawiye, καθότι από μόνο του δεν αποδεικνύει τον κατ’ ισχυρισμόν δράστη ή αιτία της επίθεσης. Επίσης, οι φωτογραφίες που προσκομίζει δεν συνδέονται κατ’ ανάγκην με την κατ’ ισχυρισμόν επίθεση και δεν προσθέτουν οποιαδήποτε αξιοπιστία στους ισχυρισμούς του από μόνες τους.

Όσον αφορά τα άρθρα σχετικά με την δολοφονία του αδερφού του από την Al-Shabaab δεν υποστηρίζουν με κάποιον τρόπο τους ισχυρισμούς του ή γενικότερα το αίτημα του για παραχώρηση προσφυγικού καθεστώτος, εφόσον, όπως αναλύθηκε και πιο πάνω η δολοφονία του αδερφού του δεν συνδέεται με την κατ’ ισχυρισμόν στοχοποίηση του ίδιου. Τέλος, οι πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση ασφαλείας στο Lower Shabelle που προσκόμισε καίτοι προέρχονται από αξιόπιστες πηγές, το Δικαστήριο στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του θα προχωρήσει σε κάθε περίπτωση σε έρευνα εξωτερικών πηγών ώστε να λάβει γνώση και των πιο πρόσφατων πληροφοριών.

Έπειτα από έρευνα σε εξωτερικές πηγές, εντοπίστηκαν πληροφορίες ότι από το 2015, η Al-Shabaab έχει ιδρύσει μεγάλο αριθμό θρησκευτικών σχολείων σε περιοχές που υπάγονται στον έλεγχό της, επιβάλλοντας κατήχηση, με την προσαγωγή μικρών παιδιών και με πίεση των δασκάλων να επανεκπαιδευτούν ώστε να διδάξουν το πρόγραμμα σπουδών της Al-Shabaab στα σχολεία.[1] Υπήρξαν επίσης αναφορές περί απειλών κατά γονιών και δασκάλων από μέλη της Al-Shabaab επειδή απέτυχαν να τηρήσουν τις εντολές τους.[2] Τα υψηλά επίπεδα ανασφάλειας έχουν ως αποτέλεσμα το κλείσιμο σχολείων και την αδυναμία των μαθητών να μεταβούν στο σχολείο, περιορίζοντας έτσι την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση. Η Al-Shabaab συνεχίζει να πραγματοποιεί άμεσες επιθέσεις σε σχολεία, τόσο εναντίον δασκάλων όσο και εναντίον μαθητών. Κατά το 2021 σημειώθηκαν 30 επιθέσεις σε σχολεία.[3]

Βάσει πληροφοριών που ανευρέθησαν σχετικά με το ρόλο των φυλών στη Σομαλία, διαφαίνεται ότι σε όλες τις πτυχές της ζωής, η φυλή είναι ταυτόχρονα μέσο αναγνώρισης και τρόπος ζωής. Οι φυλές καθορίζουν τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων αλλά και σε σχέση με άλλους φορείς στη Σομαλία, συμπεριλαμβανομένης της Al-Shabaab. Η συμπερίληψη σε μια ισχυρή φυλή έχει μεγάλη σημασία σε σχέση με την πρόσβαση σε πόρους, πολιτική επιρροή, δικαιοσύνη και ασφάλεια.[4]

Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της ACCORD στην οποία παραπέμπουν έως σήμερα οι συλλογές πληροφοριών, οι Σομαλοί χωρίζονται σε πέντε μεγάλες φυλές - οικογένειες: οι Dir εντοπίζονται κυρίως στο δυτικό τμήμα της Σομαλιλάνδης και στο νότιο τμήμα της Σομαλίας, οι Isaaq στο μεσαίο τμήμα της Σομαλιλάνδης, οι Darood είναι κυρίως εγκατεστημένοι στο Puntland, στο ανατολικό τμήμα της Σομαλιλάνδης και στο νοτιότερο τμήμα της Σομαλίας, οι Hawiye βρίσκονται κυρίως στην κεντρική Σομαλία ενώ οι Rahanweyn, που μερικές φορές αποκαλούνται Digil-Mirifle, εντοπίζονται στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Jubba και Shabelle».[5]

Ως προς την προστασία που μπορεί να παράσχει η φυλή, το πιο σημαντικό επίπεδο αλληλεγγύης στη σομαλική κοινωνία, το jilib, αναφέρεται στην ομάδα κάτω από την οποία η κοινότητα αναλαμβάνει την πληρωμή της «τιμής του αίματος» (diya). Θεωρητικά, μέσα στο jilib, η κοινότητα πρέπει να βοηθά τα άτομα σε περίπτωση μικρότερων ή μεγαλύτερων προβλημάτων, φτάνοντας μέχρι τον ακρωτηριασμό ή τη δολοφονία κάποιου από άλλη φυλή (τιμή αίματος). Μπορούν επίσης να γίνουν διευθετήσεις μεταξύ φυλών για προστασία εκτός της φυλής. Αυτές οι συμφωνίες είναι συνήθως για συγκεκριμένη διάρκεια και προσδιορίζουν το είδος της προστασίας, τα μέσα επίλυσης συγκρούσεων, κανόνες γάμου κ.λπ. Υπάρχουν επίσης δεσμοί προστασίας και αλληλεγγύης χωρίς συγκεκριμένη διάρκεια ή συμφωνία.[6]

Οι πολιτοφυλακές των φυλών είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες της πολιτικής ζωής σε ολόκληρη τη Σομαλία.[7]

Η φυλή του Αιτητή, Benadiri, αποτελεί μειονότητα, όπως επιβεβαιώνεται κι από εξωτερικές πηγές, και αναφέρεται στους μειονοτικούς πληθυσμούς αστικών κέντρων κατά μήκος της ακτής Benadir. Η πλειοψηφία κατοικεί στις πόλεις Mogadishu, Merka και Barawa και παραδοσιακά ήταν τεχνίτες και έμποροι. Οι Benadiri υπέφεραν σημαντικά κατά τα πρώτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου από τις πολιτοφυλακές των πλειοψηφικών φυλών. Όντας άοπλοι και πολιτικά αδύναμοι, υποβλήθηκαν σε λεηλασίες, κατάληψη περιουσιών, σωματική βία, απαγωγές για καταναγκαστική εργασία και στρατολόγηση, εκβιασμούς και οικονομικό αποκλεισμό. Πολλοί διέφυγαν στο εξωτερικό στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και όσοι παρέμειναν η συνθήκες ζωής τους είναι δύσκολες. Το 2012 αναφέρεται ότι πολλοί Benadiri αναγκάστηκαν να δώσουν χρήματα μετά από βίαιες επιθέσεις μελών πλειοψηφικών φυλών. Τον Ιούνιο του 2021, η κοινότητα Benadiri του Mogadishu διαμαρτυρήθηκε για παραβίαση των πολιτικών τους δικαιωμάτων, καθότι ο νυν υπουργός Πετρελαίων προσπάθησε να μειώσει τις θέσεις τους στη Βουλή.[8]

Με βάση λοιπόν τις ανευρεθείσες πληροφορίες, η Al-Shabaab έχει στοχοποιήσει και δασκάλους στην Σομαλία ενώ οι πλειοψηφικές φυλές πραγματοποιούν επιθέσεις για απόσπαση χρημάτων κατά μέλη των μειοψηφικών φυλών, όπως είναι οι Benadiri. Ωστόσο, όπως τεκμηριώθηκε πιο πάνω, οι δηλώσεις του Αιτητή κρίθηκαν αναξιόπιστες σε σχέση με την προσωπική του στοχοποίηση τόσο από την Al-Shabaab όσο και από τη φυλή Hawiye, και επομένως κρίνω ότι ορθά οι Καθ' ων κατέληξαν ότι οι ουσιώδεις ισχυρισμοί 2 και 3 πρέπει να απορριφθούν. Ως εκ τούτου, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα, και η αιτιολόγηση της συμπληρώνεται από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου (βλ. άρθρο 29 του Ν. 158(Ι)/1999, Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1171 και Διογένους ν. Δημοκρατίας (1999) 4 Α.Α.Δ. 371 και Στέφανος Φράγκου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1998) 3 Α.Α.Δ. 270). Η έρευνα που είχε προηγηθεί ήταν επαρκής και είχαν συλλεγεί και διερευνηθεί όλα τα ουσιώδη στοιχεία σε συνάρτηση πάντα με τους ισχυρισμούς που είχε προβάλει ο Αιτητής, όπως αναλύεται ανωτέρω.

Αναφορικά με την υπαγωγή του Αιτητή σε καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου, το οποίο προϋποθέτει ουσιώδεις λόγους να πιστεύεται ότι ο Αιτητής θα υποστεί σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας, λόγω αδιακρίτως ασκούμενης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα καταγωγής του, υπάρχει ευρεία νομολογία τόσο του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (βλ. Galina Bindioul v. Αναθεωρητική Αρχή Προσφύγων, Υποθ. Αρ. 685/2012, ημερομηνίας 23/04/13 και Mushegh Grigoryan κ.α. v. Κυπριακή Δημοκρατία, Υποθ. Αρ. 851/2012, ημερομηνίας 22/9/2015, ECLI:CY:AD:2015:D619) όσο και του ΔΕΕ (βλ. C-285/12, A. Diakité v. Commissaire général aux réfugiés et aux apatrides, 30/01/2014, C-465/07, Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie, 17/02/2009), καθώς επίσης και του ΕΔΔΑ (βλ. K.A.B. v. Sweden, 886/11, 05/09/2013 (final 17/02/2014), Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011) στις οποίες ερμηνεύεται η έννοια της αδιακρίτως ασκούμενης βίας και της ένοπλης σύρραξης και τίθενται κριτήρια ως προς τη σοβαρότητα του κινδύνου που προϋποτίθεται για την αξιολόγηση των περιπτώσεων στις οποίες εξετάζεται η πιθανότητα παραχώρησης συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 15(γ) της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ, το οποίο αντιστοιχεί στο άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

Στην υπόθεση Meki Elgafaji and Noor Elgafaji v. Staatssecretaris van Justitie παρ. 35, το ΔΕΕ αναφέρει ότι «ο όρος «προσωπική» πρέπει να νοείται ως χαρακτηρίζων βλάβη προξενούμενη σε αμάχους, ανεξαρτήτως της ταυτότητάς τους, όταν ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που χαρακτηρίζει την υπό εξέλιξη ένοπλη σύρραξη και λαμβάνεται υπόψη από τις αρμόδιες εθνικές αρχές οι οποίες επιλαμβάνονται των αιτήσεων περί επικουρικής προστασίας ή από τα δικαστήρια κράτους μέλους ενώπιον των οποίων προσβάλλεται απόφαση περί απορρίψεως τέτοιας αιτήσεως είναι τόσο υψηλός, ώστε υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να εκτιμάται ότι ο άμαχος ο οποίος θα επιστρέψει στην οικεία χώρα ή, ενδεχομένως, περιοχή θα αντιμετωπίσει, λόγω της παρουσίας του και μόνον στο έδαφος αυτής της χώρας ή της περιοχής, πραγματικό κίνδυνο να εκτεθεί σε σοβαρή απειλή κατά το άρθρο 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας.»^{^[9]} ενώ στην παρ. 37 αναφέρει ότι «η απλή αντικειμενική διαπίστωση κινδύνου απορρέοντος από τη γενική κατάσταση μιας χώρας δεν αρκεί, καταρχήν, για να γίνει δεκτό ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 15, στοιχείο γ΄, της οδηγίας, συντρέχουν ως προς συγκεκριμένο πρόσωπο, εντούτοις, καθόσον η αιτιολογική αυτή σκέψη χρησιμοποιεί τον όρο «συνήθως», αναγνωρίζει το ενδεχόμενο υπάρξεως μιας εξαιρετικής καταστάσεως, χαρακτηριζομένης από έναν τόσο υψηλό βαθμό κινδύνου, ώστε να υπάρχουν σοβαροί λόγοι να εκτιμάται ότι το πρόσωπο αυτό θα εκτεθεί ατομικώς στον επίμαχο κίνδυνο.» (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου). Περαιτέρω, το ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση αποφάσισε ότι «όσο περισσότερο ο αιτών είναι σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται ειδικώς λόγω των χαρακτηριστικών την καταστάσεώς του, τόσο μικρότερος θα είναι ο βαθμός της αδιακρίτως ασκούμενης βίας που απαιτείται προκειμένου ο αιτών να τύχει της επικουρικής προστασίας» (παρ. 39).

Περαιτέρω, σε απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση CF, DN v. Bundesrepublik Deutschland, C-901/19, ημερομηνίας 10 Ιουνίου 2021, λέχθηκαν τα ακόλουθα σχετικά με τις πρόνοιες του Άρθρου 15(γ) της Οδηγίας: «40. Επομένως, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υφίσταται «σοβαρή και προσωπική απειλή», κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95, απαιτείται να ληφθούν υπόψη σφαιρικά όλες οι σχετικές περιστάσεις της συγκεκριμένης περίπτωσης, ιδίως δε εκείνες που χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη χώρα καταγωγής του αιτούντος.

41 Πράγματι, όσον αφορά την αίτηση διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται δυνάμει του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95, ακόμη και αν στην αίτηση αυτή δεν γίνεται επίκληση των χαρακτηριστικών της κατάστασης του αιτούντος, από το άρθρο 4, παράγραφος 3, της οδηγίας προκύπτει η υποχρέωση εξατομικευμένης αξιολόγησης μιας τέτοιας αίτησης για τους σκοπούς της οποίας επιβάλλεται η συνεκτίμηση μιας ολόκληρης σειράς στοιχείων.

43 Ειδικότερα, όπως επισήμανε κατ’ ουσίαν ο γενικός εισαγγελέας στα σημεία 56 και 59 των προτάσεών του, μπορούν επίσης να συνεκτιμηθούν, μεταξύ άλλων, η ένταση των ενόπλων συγκρούσεων, το επίπεδο οργάνωσης των εμπλεκομένων ενόπλων δυνάμεων και η διάρκεια της σύρραξης ως στοιχεία λαμβανόμενα υπόψη κατά την εκτίμηση του πραγματικού κινδύνου σοβαρής βλάβης, κατά την έννοια του άρθρου 15, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2011/95 (πρβλ. απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2014, Diakité, C‑285/12, EU:C:2014:39, σκέψη 35), καθώς και άλλα στοιχεία όπως η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης άσκησης βίας, ο πραγματικός προορισμός του αιτούντος σε περίπτωση επιστροφής στην οικεία χώρα ή περιοχή και οι τυχόν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους των εμπόλεμων μερών.

44 Επομένως, η συστηματική εφαρμογή από τις αρμόδιες αρχές κράτους μέλους ενός κριτηρίου όπως είναι ο ελάχιστος αριθμός θυμάτων μεταξύ των αμάχων (τραυματιών ή θανόντων), προκειμένου να καθοριστεί ο βαθμός έντασης μιας ένοπλης σύρραξης, χωρίς να εξετάζεται το σύνολο των σχετικών περιστάσεων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη χώρα καταγωγής του αιτούντος επικουρική προστασία, αντιβαίνει στις διατάξεις της οδηγίας 2011/95, καθόσον ενδέχεται να οδηγήσει τις ως άνω αρχές σε άρνηση χορήγησης της προστασίας αυτής κατά παράβαση της υποχρέωσης των κρατών μελών να προσδιορίζουν τα πρόσωπα που χρήζουν πράγματι τέτοιας προστασίας.»

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση της EUAA για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία: «H Lower Shabelle είναι μεταξύ των περιοχών που έχουν πληγεί περισσότερο από την Al-Shabaab. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα στρατιωτικοποιημένη και χαρακτηρίζεται από την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων της Σομαλίας, της Αφρικανικής Ένωσης και των αμερικανικών δυνάμεων. Παρά τις στρατιωτικές επιθέσεις εναντίον της οργάνωσης, η Al-Shaabab διατηρεί ένα ενεργό δίκτυο σε όλη την περιοχή και συνεχίζει να εξαπολύει επιθέσεις, να ελέγχει τους δρόμους και να επιβάλλει φόρους στον τοπικό πληθυσμό. Η ομάδα συμμετείχε σε 915 από τα 960 περιστατικά ασφαλείας που αναφέρθηκαν στο Lower Shabelle μεταξύ 1 Ιουλίου 2021 και 30 Νοεμβρίου 2022. Η Αφρικανική Ένωση και οι κρατικές δυνάμεις έχουν τον έλεγχο των πόλεων Marka, Baraawe, Afgooye, Qoryoley, Wanla Weyn and Awdhegle ενώ ο έλεγχος των επαρχιακών περιοχών γύρω από τα αστικά κέντρα αμφισβητείται αν βρίσκεται υπό της Αφρικανικής Ένωσης και των κρατικών δυνάμεων ή της Al Shabaab.

Ο Εθνικός Στρατός Σομαλίας (Somali National Army – SNA) πέτυχε να πάρει τον έλεγχο χωριών που κρατούσαν πρώην Al Shabaab κοντά στις πόλεις Afgooye, Janale και Awdheegle. Το Macawiisley δραστηριοποιείται επίσης στην περιοχή, πολεμώντας εναντίον της Al-Shabaab.

Μετά την έναρξη της επίθεσης υπό την ηγεσία της κυβέρνησης εναντίον της Al-Shabaab τον Αύγουστο του 2022, η ομάδα φέρεται να αναδιατάχθηκε στο Benadir και στο Lower Shabelle. Έχει επίσης αναφερθεί παρουσία ISS.

Μια άλλη πηγή σύγκρουσης στο Lower Shabelle προέρχεται από συγκρούσεις φυλών για πόρους γης και νερού ή από τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των φυλών Hawiye και Biyomaal και Digil στην περιοχή συνεχίζεται ενώ η Al-Shabaab εκμεταλλεύεται αυτή τη μάχη προς όφελός της ευθυγραμμίζοντας με μια από τις αντίπαλες φυλές.»[10] (υπογράμμιση του παρόντος Δικαστηρίου).

Διάφοροι δείκτες μπορούν να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό του αν λαμβάνει χώρα αδιάκριτη άσκηση βίας στο έδαφος χώρας (ή σε τμήμα αυτού). Ενδεικτικά, κρίσιμος είναι ο αριθμός των συμβάντων, συμπεριλαμβανομένων της συχνότητας και της πυκνότητάς του σε σχέση με τον τοπικό πληθυσμό, η φύση των μεθόδων και των τακτικών, συμπεριλαμβανομένων των στόχων, ο αριθμός των θυμάτων στον άμαχο πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των τραυματιών, η παρουσία και η δυνατότητες των διαφόρων παραγόντων της σύρραξης, η γεωγραφική εμβέλεια της βίας και ο εκτοπισμός λόγω της σύρραξης. Μπορούν επίσης να λαμβάνονται υπόψη και άλλες σημαντικές συνέπειες στην καθημερινή ζωή, συμπεριλαμβανομένων της ελευθερίας κυκλοφορίας, της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της εκπαίδευσης, της κατάστασης των εκτοπισμένων κατά την επιστροφή τους κ.ο.κ.

Σύμφωνα με το ACLED (The Armed Conflict Location & Event Data Project), οι τρεις τελευταίες ενημερώσεις για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία δείχνουν ότι την περίοδο 09/12/2023 – 19/01/2024, έχουν καταγραφεί σχεδόν 300 περιστατικά πολιτικής βίας και τουλάχιστον 726 θάνατοι[11], την περίοδο 20/01/2024 – 23/02/2024 καταγράφηκαν περισσότερα από 250 περιστατικά πολιτικής βίας και τουλάχιστον 470 θάνατοι[12] και την περίοδο 24/02/2024 – 22/03/2024 καταγράφηκαν περισσότερα από 210 γεγονότα πολιτικής βίας και τουλάχιστον 478 αναφερόμενα θύματα στη Σομαλία[13]. Και οι τρεις τελευταίες ενημερώσεις δείχνουν την περιοχή του Lower Shabelle να συγκεντρώνει τα περισσότερα περιστατικά πολιτικής βίας, τάση η οποία συνδέεται με τις επιθέσεις που εξαπέλυσε η Al-Shabaab κατά των δυνάμεων ασφαλείας της Σομαλίας και των δυνάμεων της αποστολής της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (ATMIS)[14], ενώ σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση σημείωσε και τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπινων απωλειών, καταγράφοντας 158 θανάτους[15].

Σύμφωνα με την ίδια βάση δεδομένων, στην πόλη Qoryoley σημειώθηκαν εντός του ίδιου χρονικού διαστήματος 57 περιστατικά ασφαλείας που επέφεραν την απώλεια συνολικά 51 ανθρωπίνων ζωών. Από τα εν λόγω περιστατικά, 51 συνίσταντο σε μάχες και 6 σε εκρήξεις ή εξ αποστάσεως χρήσης βίας, ενώ φορέας των ως άνω επιθέσεων ήταν στο σύνολο των περιπτώσεων η τρομοκρατική οργάνωση Al-Shabaab. Ενδεικτικά, τα πιο πρόσφατα καταγεγραμμένα περιστατικά έλαβαν χώρα στις 05/12/2023, 04/12/2023 και τις 30/11/2023, όταν, η Al-Shabaab πραγματοποίησε επίθεση κατά των στρατευμάτων ATMIS UPDF και των κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας (SNA) σε αμυντική βάση στο χωριό Qoryooley (Qoryooley, Lower Shabelle), χωρίς ωστόσο να υπάρξουν θύματα.[16]

Βάσει ενημέρωσης του ACLED για την κατάσταση ασφαλείας στην Σομαλία για την περίοδο 1 Ιουνίου- 26 Ιουλίου 2024 αναφέρεται πως καταγράφηκαν 395 περιστατικά πολιτικής βίας με 1082 καταγεγραμμένες απώλειες, τα περισσότερα εξ αυτών επικεντρώθηκαν στην περιοχή της Lower Shabelle, όπου οι επιθέσεις της al-Shabaab προς τις δυνάμεις ασφαλείας παρέμειναν σε αυξημένο επίπεδο. Η περιοχή Galgaduud ήταν η περισσότερο προσβεβλημένη επαρχία στην χώρα κατά την ανωτέρω χρονική περίοδο με 352 θανάτους ακολουθούμενη από την Lower Juba[17].

Σύμφωνα με ποσοτικά στοιχεία της βάσης δεδομένων του ACLED[18], κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 19/08/2023 και 16/08/2024 στην Επαρχία Lower Shabelle της Σομαλίας, όπου εντοπίζεται και η πόλη Qoryoley [19], τόπος προηγούμενης συνήθους διαμονής του Αιτητή, καταγράφηκαν συνολικά 892 περιστατικά ασφαλείας από τα οποία επήλθε ο θάνατος συνολικά 1,067 πολιτών. Πιο αναλυτικά, 610 εξ αυτών καταγράφηκαν ως μάχες (με 654 θύματα), 69 ως περιστατικά χρήσης βίας κατά πολιτών (με 70 θύματα), 176 ως εκρήξεις ή εξ αποστάσεως ασκηθείσα βία (με 341 θύματα), τα 6 ως εξεγέρσεις (με καμία απώλεια) και τα 13 ως διαδηλώσεις (με καμία απώλεια).

Ειδικότερα, στην Qoryoley κατά την ανωτέρω υπό κρίση χρονική περίοδο καταγράφηκαν 61 περιστατικά ασφαλείας(67 απώλειες) εκ των οποίων τα 58 κωδικοποιήθηκαν ως μάχες (με 60 απώλειες) και τα 3 ως απομακρυσμένη βία/εκρήξεις (με 7 απώλειες), ενώ δεν καταγράφεται κανένα περιστατικό χρήσης βίας κατά αμάχων[20]. Σύμφωνα με δεδομένα της ανωτέρω βάσης από τις 58 μάχες που καταγράφονται στην πόλη Qoryoley το ανωτέρω χρονικό διάστημα οι 52 αποδίδονται στην τρομοκρατική οργάνωση Al-Shabaab και οι 6 σε ένοπλες συγκρούσεις αντιμαχόμενων φυλών (clan)[21].

Περαιτέρω, σύμφωνα με σύνοψη της UNHCR για τον εκτοπισμό που οφείλεται σε ενδοφυλετικές διαμάχες μέχρι τον Ιούλιο του 2024 στην Qoryoley district αναφέρεται πως υπήρξαν σημαντικές ένοπλες συγκρούσεις και διαμάχες υπεροχής στην περιοχή Qoryoley μεταξύ των φυλών Jiido και Garre clan στις 8 με 9 Ιουλίου 2024, οι οποίες οδήγησαν σε απώλειες σε αμάχους και εκτοπισμό 2100 ατόμων από την Qoryoley στις Buulo- Mareer και Marko[22]. Επίσης, σύμφωνα με την UNHCR μέχρι τον Ιούλιο του 2024 στην Lower Shabelle υπήρχαν 103 000 εσωτερικά εκτοπισμένοι με τους περισσότερους εσωτερικά εκτοπισμένους να καταγράφονται στην περιφέρεια Banaadir[23]. Ανωτέρω αναφερόμενη έκθεση του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο κατέγραψε ότι μεταξύ Ιουλίου 2021 και Νοεμβρίου 2022, 83350 πρόσωπα εκτοπίστηκαν από τη Lower Shabelle, εξαιτίας της σύρραξης ή της ανασφάλειας. Εξ αυτών περίπου το 14% εκτοπίστηκε εντός της περιοχής της Lower Shabelle[24]. Εντός του 2023 198.000 πρόσωπα φαίνεται να εγκατέλειψαν τη Lower Shabelle[25].

Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει πράγματι ότι η κατάσταση ασφαλείας στην επαρχία Lower Shabelle είναι ιδιαιτέρως περίπλοκη λόγω της δράσης πολλών ένοπλων φορέων και των δυναμικών που αναπτύσσονται στα πλαίσια της μεταξύ τους σύγκρουσης. Εξετάζοντας συνδυαστικά τα αριθμητικά δεδομένα με τον εκτιμώμενο πληθυσμό της επαρχίας (1.347.932 κάτοικοι[26]), καταλήγω ότι η ένταση της βίας είναι αρκετά υψηλή. Λαμβάνω σε αυτό το σημείο υπόψιν μου και πρόσφατη έκθεση της EUAA εκδοθείσα τον Αύγουστο 2023, η οποία μετά από αξιολόγηση του επιπέδου αδιάκριτης βίας ανά περιοχή την περίοδο 01/07/2021-14/04/2023, καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα.[27]

Περαιτέρω, όσον αφορά τον ισχυρισμό του Αιτητή ότι θα υποστεί δίωξη λόγω της μειονοτικής εθνοτικής του καταγωγής, ήτοι ως μέλος της εθνοτικής ομάδας Benadiri, επισημαίνονται τα κάτωθι:

Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες:

«54. Διαφορές στη μεταχείριση διαφόρων κοινωνικών ομάδων υπάρχουν πράγματι σε μεγαλύτερη ή μικρότερη έκταση σε πολλές κοινωνίες. Πρόσωπα που τους επιφυλάσσεται λιγότερο ευμενής μεταχείριση εξαιτίας τέτοιων διαφορών δεν είναι κατ’ ανάγκη θύματα δίωξης. Μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις η διάκριση αυτή συνιστά δίωξη. Αυτό συμβαίνει μόνον όταν τα μέτρα διάκρισης καταλήγουν σε συνέπειες ουσιωδώς επιζήμιου χαρακτήρα για το πρόσωπο που τα υφίσταται, π.χ. σοβαρούς περιορισμούς στο δικαίωμά του να κερδίζει τα προς το ζην, στο δικαίωμά του να ασκεί τη θρησκεία του ή στο δικαίωμά του πρόσβασης σε γενικώς προσιτά εκπαιδευτικά ιδρύματα.

55. Όπου τα μέτρα δυσμενούς διάκρισης δεν είναι καθαυτά σοβαρά, είναι ωστόσο δυνατό να προκαλούν δικαιολογημένο φόβο δίωξης, εάν προξενούν στη συνείδηση του εν λόγω προσώπου συναισθήματα ανησυχίας και ανασφάλειας για το μέλλον του. Εάν ανάλογα μέτρα, αυτά καθεαυτά, συνιστούν δίωξη, αυτό πρέπει να καθορισθεί λαμβανομένων υπόψη όλων των συνθηκών. Ο ισχυρισμός για την ύπαρξη φόβου δίωξης είναι περισσότερο βάσιμος όταν ένα πρόσωπο υπήρξε θύμα μιας σειράς μέτρων δυσμενούς μεταχείρισης αυτού του τύπου, και όταν μ’ αυτόν τον τρόπο εμπλέκεται ένα στοιχείο συσσώρευσης λόγων.».^{^[28]}

Σύμφωνα δε με τον Πρακτικό Οδηγό της EASO (ήδη EUAA) σχετικά με την αναγνώριση προσώπων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας «[η] μεταχείριση μπορεί επίσης να ισοδυναμεί με δίωξη, εάν συνιστά σώρευση διαφόρων μέτρων, τα οποία, από κοινού και ενίοτε σε συνδυασμό με άλλες δυσμενείς προσωπικές περιστάσεις και/ή λαμβανομένων υπόψη των γενικών συνθηκών, επηρεάζουν το φυσικό πρόσωπο με τρόπο παρόμοιο με προσβολή των βασικών δικαιωμάτων του. […] Τα διάφορα αυτά μέτρα ενδέχεται, για παράδειγμα, να συνιστούν προσβολή των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων του αιτούντος / της αιτούσας, όπως του δικαιώματος στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην εργασία, στην κοινωνική ασφάλιση, στη συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή κ.λπ.».^{^[29]}

Στο πλαίσιο εξέτασης του κατά πόσον μπορεί να παραχωρηθεί στον Αιτητή καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας, λαμβάνεται υπόψιν και το γεγονός ότι ανήκει σε μειονοτική φυλή και σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την προσωπική του κατάσταση κατά πόσον θίγεται δυσανάλογα από την έκταση αδιάκριτης άσκησης βίας. Όσο περισσότερο είναι ο Αιτητής σε θέση να αποδείξει ότι θίγεται από ειδικούς παράγοντες που σχετίζονται με την προσωπική του κατάσταση, τόσο περιορίζεται ο βαθμός της αδιάκριτης άσκησης βίας που απαιτείται να αποδειχθεί προκειμένου αυτός να θεωρηθεί ότι κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη σε περίπτωση επιστροφής του και επομένως να του χορηγηθεί συμπληρωματική προστασία δυνάμει του άρθρου 19 παρ. (2) στοιχείο (γ) του περί Προσφύγων Νόμου.

Στο πλαίσιο της «αναπροσαρμοζόμενης κλίμακας», κάθε περίπτωση θα πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και την ένταση της βίας στην περιοχή, μαζί με τον συνδυασμό των προσωπικών συνθηκών που υπάρχουν στην περίπτωση του αιτούντος. Ως πιθανά παραδείγματα περιστάσεων που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα ενός ατόμου να αξιολογήσει ή/και να αποφύγει τους κινδύνους που σχετίζονται με την αδιάκριτη βία σε μια κατάσταση ένοπλης σύγκρουσης θα μπορούσαν να είναι η ηλικία, η κατάσταση υγείας και/ή η αναπηρία συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων ψυχικής υγείας, η οικονομική κατάσταση, η γνώση της περιοχής, το επάγγελμα του αιτούντος, τα μέλη της οικογένειας ή της φυλής, το δίκτυο υποστήριξης κ.ο.κ.

Όσον αφορά λοιπόν τον Αιτητή, πρόκειται για νέο, υγιή άνδρα (ερ. 31 – 2,3Χ του Δ.Φ.), ο οποίος γνωρίζει καλά την πόλη Qoryoley του Lower Shabelle, τόπο συνήθους διαμονής του (ερ. 27- 6,8Χ του Δ.Φ.). Ο Αιτητής φαίνεται ότι είχε την οικονομική άνεση να καλύψει τις βασικές του ανάγκες εφόσον, αφότου ολοκλήρωσε την τυπική εκπαίδευση στη χώρα του, και παρόλο που λόγω οικονομικών δυσκολιών δεν μπορούσε να καλύψει τα δίδακτρα στο Πανεπιστήμιο, εργάστηκε ως δάσκαλος Αγγλικών (ερ. 31-4Χ, 30-1,3,5,6Χ, 21-2,3Χ του Δ.Φ.). Παρά τα ανωτέρω στοιχεία, δεν φαίνεται ο Αιτητής να μπορεί να υποστηρίξει τον εαυτό του σε περίπτωση επιστροφής στη χώρα καταγωγής του, και ειδικότερα στην προηγούμενη περιοχή διαμονής του, καθότι ο βαθμός αδιάκριτης χρήσης βίας είναι ιδιαίτερα υψηλός και ο ίδιος προέρχεται από μειονοτική φυλή με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αντλήσει προστασία από τις κρατικές αρχές αλλά και από μέλη της φυλής του ή άλλο υποστηρικτικό δίκτυο. Σύμφωνα δε με τις ανωτέρω αναφερθείσες εξωτερικές πηγές πληροφόρησης η Al Shabaab μπορεί από την μια να προστατεύσει πρόσωπα και/ή να μην εκθέσει σε κίνδυνο συγκεκριμένα πρόσωπα, εφόσον ανήκουν σε πλειοψηφική φυλή, επιθυμώντας μόνον τη στήριξη των μελών της εν λόγω φυλής, ενώ τέτοια «ευνοϊκή» μεταχείριση εν μέσω βιαιοπραγιών/ένοπλης σύρραξης δεν παρατηρείται για μέλη μειοψηφικών φυλών, από τα οποία κανένα συμφέρον δεν αντλεί η οργάνωση Al Shabaab, με αποτέλεσμα να αυξάνεται κατακόρυφα ο βαθμός ευαλωτότητας των προσώπων που ανήκουν σε μειοψηφικές φυλές.

Σύμφωνα δε με την απόφαση του ΔΕΕ στην CF, DN v. Bundesrepublik Deutschland, C-901/19, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν ιδίως οι περιστάσεις που χαρακτηρίζουν την κατάσταση στη χώρα καταγωγής των αιτητών, και με βάσει τις ανευρεθείσες επικαιροποιημένες πληροφορίες, υπάρχουν εκ προθέσεως επιθέσεις κατά αμάχων εκ μέρους της Al Shabaab, ιδίως στην περιοχή Lower Shabelle και η γεωγραφική έκταση της κατάστασης αδιάκριτης χρήσης βίας είναι σχετικά μεγάλη. Το Δικαστήριο δε εκτιμά ότι υφίσταται πραγματικός κίνδυνος σοβαρής βλάβης σε περίπτωση επιστροφής του Αιτητή στην χώρα καταγωγής του. Η Al Shabaab διατηρεί ενεργό δίκτυο στην περιοχή Lower Shabelle και εξαπολύει επιθέσεις κατά αμάχων, ενώ γενικότερα υφίστανται συγκρούσεις μεταξύ φυλών για διεκδίκηση πόρων γης και άλλων οικονομικών ωφελημάτων και η Al Shabaab το εκμεταλλεύεται για να λάβει στήριξη συμμαχώντας με μια από τις αντίπαλες φυλές (βλ. ανωτέρω παρατεθείσες πηγές).

Τέλος, αναφορικά με την ύπαρξη υποστηρικτικού δικτύου, ο Αιτητής έχει χάσει τους γονείς του και τον έναν αδερφό του, και ενώ έχει τέσσερα αδέρφια στη Σομαλία, δύο εκ των οποίων είναι ενήλικες και δύο ανήλικοι οι οποίοι διαμένουν σε ορφανοτροφείο (ερ.29 – 1, 2,3,4,5,6,7Χ του Δ.Φ.) και δεν προκύπτει από κανένα στοιχείο ενώπιον μου ότι τα ενήλικα αδέρφια του Αιτητή μπορούν να του παρέχουν οποιοδήποτε είδος υποστήριξης.

Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο καταλήγει ότι υπάρχουν ουσιώδεις λόγοι να πιστεύεται ότι, εάν ο Αιτητής επιστρέψει στη χώρα ιθαγένειάς του, θα αντιμετωπίσει πραγματικό κίνδυνο να υποστεί σοβαρή βλάβη και δεν είναι σε θέση ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν είναι πρόθυμος, να θέσει τον εαυτό του υπό την προστασία της χώρας αυτής. Η δε σοβαρή βλάβη συνίσταται σε σοβαρή και προσωπική απειλή κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας αμάχου, λόγω αδιάκριτης άσκησης βίας σε καταστάσεις διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύρραξης, σύμφωνα με το άρθρο 19(2)(γ) του περί Προσφύγων Νόμου. Επομένως, αναγνωρίζεται στον Αιτητή καθεστώς συμπληρωματικής προστασίας.

Σε σχέση με τη δυνατότητα μετεγκατάστασης του Αιτητή, λαμβάνω υπόψιν την Κατευθυντήρια Οδηγία της UNHCR για τη διεθνή προστασία αρ. 4, καθώς και τη νομολογία του ΕΔΔΑ και ΔΕΕ (βλ. ενδεικτικά A.A.M v Sweden, αρ. 68519/10, ημερ. 3/07/2014 και Sufi and Elmi v. the United Kingdom, 8319/07 and 11449/07, 28/11/2011). Για σκοπούς μετεγκατάστασης λαμβάνεται υπόψιν η δυνατότητα του Αιτητή να υποστηρίξει τον εαυτό του και ενόψει των ανωτέρω ευρημάτων και συγκεκριμένα του ότι δεν έχει μέλη της οικογένειας του σε άλλες περιοχές αλλά ούτε και δύναται να τύχει στήριξης από μέλη της φυλής του αλλά και της κατάστασης που επικρατεί γενικότερα στη χώρα καταγωγής του, τυχόν μετεγκατάσταση καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη και δεν αναμένεται από τον Αιτητή να μπορεί να έχει φυσιολογική ζωή σε άλλη περιοχή. Επίσης λαμβάνω υπόψιν την αδυναμία του κράτους να υποστηρίξει τον Αιτητή ως προς τη διαβίωση του αλλά και την απουσία σύνδεσης του Αιτητή με οποιοδήποτε παράγοντα στη χώρα του που θα του επέτρεπε να αντλήσει προστασία. Παρατηρώ εν προκειμένου ότι ο Αιτητής δεν έχει πρόσφατη εμπειρία διαβίωσης στη Σομαλία και ούτε διασυνδέσεις ή σχέσεις με πρόσωπα που βρίσκονται στη χώρα καταγωγής του που θα μπορούσαν να τον στηρίξουν σε περίπτωση επιστροφής και/ή εσωτερικής μετεγκατάστασής του. Ως εκ τούτου, δεν θεωρώ εύλογη τη δυνατότητα εσωτερικής μετεγκατάστασης του Αιτητή σε άλλη περιοχή της Σομαλίας.

Υπό το φως των πιο πάνω, η προσβαλλόμενη απόφαση τροποποιείται δυνάμει του άρθρου 146(4)(δ) του Συντάγματος και του άρθρου 11(3)(β) του περί Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας Νόμου [Ν.73(Ι)/18], και ο Αιτητής αναγνωρίζεται ως δικαιούχος συμπληρωματικής προστασίας δυνάμει του άρθρου 19 του περί Προσφύγων Νόμου. Επιδικάζονται €600 έξοδα υπέρ του Αιτητή και εναντίον των Καθ' ων η αίτηση.

Μ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.

[1] EASO (ήδη EUAA), Country of Origin Information Report, ‘Somalia: Targeted Profiles’, Σεπτέμβριος 2021, σσ. 25, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_09_EASO_COI_Report_Somalia_Targeted_profiles.pdf , Να σημειωθεί ωστόσο ότι και το Country Guidance: Somalia της EUAA εκδοθέν στις 11 Αυγούστου 2023 έχει βασιστεί μεταξύ άλλων και στο ‘Somalia: Targeted Profiles’ εκδοθέν τον Σεπτέμβριο 2021, βλ https://www.ecoi.net/en/file/local/2095978/2023_Country_Guidance_Somalia.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[2] EASO (ήδη EUAA), Country of Origin Information Report, ‘Somalia: Targeted Profiles’, Σεπτέμβριος 2021, σσ. 25, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_09_EASO_COI_Report_Somalia_Targeted_profiles.pdf , Να σημειωθεί ωστόσο ότι και το Country Guidance: Somalia της EUAA εκδοθέν στις 11 Αυγούστου 2023 έχει βασιστεί μεταξύ άλλων και στο ‘Somalia: Targeted Profiles’ εκδοθέν τον Σεπτέμβριο 2021, βλ https://www.ecoi.net/en/file/local/2095978/2023_Country_Guidance_Somalia.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[3] UNHCR, International Protection Considerations with Regard to People Fleeing Somalia, September 2022, σελ. 110, Διαθέσιμο σε: https://www.ecoi.net/en/file/local/2078808/6308b1844.pdf

[4] EUAA, Somalia Actors, Country of Origin Information, July 2021, available at: https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_07_EASO_COI_Report_Somalia_Actors.pdf σελ. 45 – 50 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/03/2024)

[5] ACCORD, Clans in Somalia – Report on a lecture by Joakim Gundel, COI Workshop Vienna, 15 May 2009 (Revised Edition), 2009, https://www.refworld.org/pdfid/4b29f5e82.pdf, p. 14-20 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/03/2024)

[6] EUAA, Somalia Actors, Country of Origin Information, July 2021, available at: https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_07_EASO_COI_Report_Somalia_Actors.pdf σελ. 45 – 50 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/03/2024)

[7] Felbab-Brown, V., The Problem with Militias in Somalia, 2020, https://i.unu.edu/media/cpr.unu.edu/post/3895/HybridConflictSomaliaWeb.pdf, pp. 113-115 (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 27/03/2024)

[8] EASO (ήδη EUAA), Country of Origin Information Report, ‘Somalia: Targeted Profiles’, Σεπτέμβριος 2021, σσ. 68-69, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2021_09_EASO_COI_Report_Somalia_Targeted_profiles.pdf , Να σημειωθεί ωστόσο ότι και το Country Guidance: Somalia της EUAA εκδοθέν στις 11 Αυγούστου 2023 έχει βασιστεί μεταξύ άλλων και στο ‘Somalia: Targeted Profiles’ εκδοθέν τον Σεπτέμβριο 2021, βλ https://www.ecoi.net/en/file/local/2095978/2023_Country_Guidance_Somalia.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[9] Βλ. επίσης ECHR, Sufi and Elmi v. The United Kingdom 8319/07 and 11449/07, 28/06/2011 (final 28/11/2011), σ. 51, §218, https://www.refworld.org/cases,ECHR,4e09d29d2.html (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 09/11/2023): « However, it is clear that not every situation of general violence will give rise to such a risk. On the contrary, the Court has made it clear that a general situation of violence would only be of sufficient intensity to create such a risk “in the most extreme cases” where there was a real risk of ill-treatment simply by virtue of an individual being exposed to such violence on return (ibid., § 115). »

[10] EASO (ήδη EUAA), Country of Origin Information Report, ‘Somalia: Security Situation’, February 2023, σσ. 99-106, https://coi.euaa.europa.eu/administration/easo/PLib/2023_02_EUAA_COI_Report_Somalia_Security_situation.pdf , Να σημειωθεί ωστόσο ότι και το Country Guidance: Somalia της EUAA εκδοθέν στις 11 Αυγούστου 2023 έχει βασιστεί μεταξύ άλλων και στο ‘Somalia: Security Situation’ εκδοθέν τον Φεβρουάριο 2023, βλ. σ. 167 - 169 https://www.ecoi.net/en/file/local/2095978/2023_Country_Guidance_Somalia.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[11] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: January 2024, The Complexities of the Somaliland-Ethiopia Sea Access Deal, 15 January 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/01/26/somalia-situation-update-january-2024-the-complexities-of-the-somaliland-ethiopia-sea-access-deal/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[12] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: February 2024, Somalia: Al-Shabaab’s Infiltration of a Military Base in Mogadishu and Somaliland’s Conflict, 1 March 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/03/01/situation-update-february-2024-al-shabaabs-infiltration-of-a-military-base-in-mogadishu-and-somalilands-conflict/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[13] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: March 2024, Somalia: Al-Shabaab Regains Lost Territories Amid Run-up to State Elections, 28 March 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/03/28/somalia-situation-update-march-2024-al-shabaab-regains-lost-territories-amid-run-up-to-state-elections/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[14] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: January 2024, The Complexities of the Somaliland-Ethiopia Sea Access Deal, 15 January 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/01/26/somalia-situation-update-january-2024-the-complexities-of-the-somaliland-ethiopia-sea-access-deal/ ; ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: February 2024, Somalia: Al-Shabaab’s Infiltration of a Military Base in Mogadishu and Somaliland’s Conflict, 1 March 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/03/01/situation-update-february-2024-al-shabaabs-infiltration-of-a-military-base-in-mogadishu-and-somalilands-conflict/ ; ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: March 2024, Somalia: Al-Shabaab Regains Lost Territories Amid Run-up to State Elections, 28 March 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/03/28/somalia-situation-update-march-2024-al-shabaab-regains-lost-territories-amid-run-up-to-state-elections/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[15] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, Situation Update: March 2024, Somalia: Al-Shabaab Regains Lost Territories Amid Run-up to State Elections, 28 March 2024, διαθέσιμο σε: https://acleddata.com/2024/03/28/somalia-situation-update-march-2024-al-shabaab-regains-lost-territories-amid-run-up-to-state-elections/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[16] ACLED – Dashboard. Περιστατικά ασφαλείας για το χρονικό διάστημα από 22/03/2022 έως 22/03/2024 στην πόλη Qoryoley της Επαρχίας Lower Shabelle της Σομαλίας, όπως προκύπτουν μετά από την χειροκίνητη παράθεση δεδομένων αναζήτησης (Filters List) ως εξής: POINT VIEW/Region/Eastern Africa/Somalia/Lower Shabelle. https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024).

[18] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, περιστατικά ασφαλείας για το χρονικό διάστημα από 12/08/2023 έως 16/08/2024 στην Επαρχία Lower Shabelle της Σομαλίας, όπως προκύπτουν μετά από την χειροκίνητη παράθεση δεδομένων αναζήτησης (Filters List) ως εξής: COUNTRY VIEW/Region/Eastern Africa/Somalia/Lower Shabelle. Η βάση αναζήτησης στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://acleddata.com/explorer/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/08/2024).

[20] ACLED - The Armed Conflict Location & Event Data Project, περιστατικά ασφαλείας για το χρονικό διάστημα από 12/08/2023 έως 16/08/2024 στην Επαρχία Lower Shabelle της Σομαλίας, όπως προκύπτουν μετά από την χειροκίνητη παράθεση δεδομένων αναζήτησης (Filters List) ως εξής: COUNTRY VIEW/Region/Eastern Africa/Somalia/Lower Shabelle, Qoryoley. Η βάση αναζήτησης στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://acleddata.com/explorer/ (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/08/2024).

[22] UNHCR - UN High Commissioner for Refugees: Somalia; Protection and Solutions Monitoring Network (PSMN); Flash Alert #13; July 2024, 11 July 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2112321/UNHCR Somalia Flash Alert 13 - Inter-Clan Conflict Displaces Over 2,100 Individuals in Qoryooley District, Lower Shabelle Region.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/08/2024).

[23] UNHCR - UN High Commissioner for Refugees: Somalia; Refugee & Asylum Seekers / Returnees / IDP's Population Map; July 2024, 16 August 2024
https://www.ecoi.net/en/file/local/2113745/UNHCR Somalia Population Map - July 2024.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 23/08/2024)

[24] EUAA, ‘Somalia: Security Situation’ (2023), 105 διαθέσιμο σε https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/2023-02/2023_02_COI_Report_Somalia_Security_Situation_EN.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 23/08/2024)

[25] UNHCR, ‘Somalia Internal Displacement’ διαθέσιμο σε https://data.unhcr.org/en/dataviz/1 (ημερομηνία πρόσβασης 23/08/2024)

[26] UNOCHA, Somalia - 2021 Population Figures and Disaggregation, 7 December 2021, διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://data.humdata.org/dataset/6cac9c64-2716-4809-9e82-440839d421f6/resource/6359a185-01a9-401f-8883-eccc7674ec82/download/population-15.7_final.xlsx (ημερομηνία τελευταίας πρόσβαση 22/03/2024).

[27] EUAA, Country Guidance Somalia, August 2023, pp. 51-52, available at: https://www.ecoi.net/en/file/local/2095978/2023_Country_Guidance_Somalia.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 22/03/2024)

[28] Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, ‘Εγχειριδίο για τις Διαδικασίες και τα Κριτήρια Καθορισμού του Καθεστώτος των Προσφύγων σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1951 και το Πρωτόκολλο του 1967’, ΣΤ΄ Έκδοση, 2009, παρ. 54 – 55, https://www.unhcr.org/gr/wp-content/uploads/sites/10/2017/05/handbookcriteria.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 10/11/2023)

[29] EASO (ήδη EUAA), ‘Πρακτικός οδηγός της EASO: Αναγνώριση προσώπων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας’, 2018, σ. 20, https://euaa.europa.eu/sites/default/files/publications/EASO-Practical-Guide-for-international-protection_EL.pdf (ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης 11/11/2023)