ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
11 Σεπτεμβρίου, 2024
[Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2002,
Ν. 168(Ι)/2002 ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΝΟΜΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΑΡ.1) ΤΟΥ 2003
ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ:
B.K.N (Αιτήτρια) και T.E.J.(εξαρτώμενο τέκνο),
από Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
Η Αιτήτρια εμφανίζεται προσωπικά
Δικηγόρος για Καθ’ ων η αίτηση: Ν. Ιερωνυμίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας
[Η. Φανούς - Διερμηνέας, για διερμηνεία από lingala στην ελληνική και αντίστροφα]
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ε. ΡΗΓΑ, Δ.Δ.Δ.Δ.Π.: Η Αιτήτρια με την υπό εξέταση αίτηση, επιζητά την παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, έτσι ώστε να της δοθεί η δυνατότητα να διορίσει δικηγόρο, προκειμένου να χειριστεί την προσφυγή που έχει ήδη καταχωρίσει εναντίον της απόφασης της Υπηρεσίας Ασύλου, ημερ. 29.03.2024[1], με την οποίαν απορρίπτεται η αίτησή της για χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας δυνάμει του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, Ν. 6(Ι)/2000, ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Προσφύγων Νόμος»).
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Σκιαγραφώντας τα γεγονότα που περιβάλλουν την υπό κρίση υπόθεση, όπως αυτά προκύπτουν από το σημείωμα εκ μέρους τού Γενικού Εισαγγελέα, που κατατέθηκε στα
πλαίσια της παρούσας διαδικασίας, προκύπτουν τα ακόλουθα:
Η Αιτήτρια κατάγεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (στο εξής αναφερόμενη και ως «ΛΔΚ») την οποίαν εγκατέλειψε στις 21.11.2021 και στις 25.12.2021 αφίχθηκε στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας περιοχές διά μέσου των μη ελεγχόμενων περιοχών, χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Αίτηση ασύλου υπέβαλε στις 15.02.2022 και προσήλθε στη συνέχεια σε συνέντευξη με λειτουργό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για το Άσυλο (EUAA, πρώην EASO, στο εξής αναφερόμενος ως «EUAA»). Ακολούθως, ο λειτουργός EUAA υπέβαλε εισηγητική έκθεση προς τον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Ασύλου εισηγούμενος την απόρριψη της υποβληθείσας αίτησης, εισήγηση η οποία εγκρίθηκε στις 29.03.2024 από τον ασκούντα καθήκοντα Προϊσταμένου λειτουργό της Υπηρεσίας Ασύλου με την Αιτήτρια να ενημερώνεται για την απόφαση αυτή, δια επιστολής της Υπηρεσίας Ασύλου ημερ. 12.04.2024.
Εναντίον της απόφασης, η Αιτήτρια καταχώρισε την προσφυγή υπ' αρ. 1536/2024 για την προώθηση της οποίας, επιθυμεί να λάβει δωρεάν νομική αρωγή, μέσω της υπό εξέταση αίτησης.
Στο έντυπο της αίτησής της για άσυλο, η Αιτήτρια κατέγραψε ότι είναι ορφανή, καθώς και οι δύο γονείς της έχουν πεθάνει, ενώ η υπόλοιπη οικογένειά της την ανάγκασε να παντρευτεί τον θείο της παρά τη θέλησή της και ο οποίος την κακομεταχειριζόταν σεξουαλικά, την βίαζε και την χτυπούσε. Η ίδια απέδρασε και πήγε στην εκκλησία, κάποια μέλη της οποίας συγκέντρωσαν χρήματα για να μπορέσει να φύγει από τη χώρα και να ξεκινήσει μία νέα ζωή. Ως η ίδια καταγράφει, αν γυρίσει πίσω ο θείος της θα της κάνει κακό, φοβάται για τη ζωή της και για τον λόγο αυτό ζητά άσυλο.
Κατά το κρίσιμο στάδιο της συνέντευξης της, η Αιτήτρια αναφορικά με τα προσωπικά της στοιχεία, ισχυρίστηκε ότι είναι υπήκοος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, ανήκει στη εθνοτική ομάδα Bayanzi με τόπο καταγωγής και διαμονής την Kinshasa. Σχετικά με την οικογενειακή της κατάσταση δήλωσε ότι είναι παντρεμένη με τον θείο της. Κατά τη παραμονή της στη Κυπριακή Δημοκρατία έχει αποκτήσει ένα τέκνο, με το σύντροφο της, υπήκοο Ακτής Ελεφαντοστού. Ως προς την πατρική της οικογένεια η Αιτήτρια δήλωσε ότι οι γονείς της απεβίωσαν το έτος 2010, διέμενε με την γιαγιά της και δήλωσε ότι έχει ξαδέλφια με τους οποίους διατηρεί επικοινωνία. Ως προς το εκπαιδευτικό της επίπεδο δήλωσε ότι ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ως προς την επαγγελματική της ιδιότητα δήλωσε ότι εργαζόταν ως πωλήτρια από το 2014 έως το 2019 και την περίοδο 2019-2020 πωλούσε νερό. Ως προς τους λόγους που εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της η Αιτήτρια ισχυρίστηκε κατά την ελεύθερη αφήγησή της πως εγκατέλειψε τη χώρα καταγωγής της για να ξεφύγει από τον εξαναγκαστικό γάμο με τον θείο της, ο οποίος διευθετήθηκε από τη γιαγιά της, λόγω της παράδοσης τους. Δήλωσε ότι παντρεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 2020, σε μια τελετή στην οικία της και παρόντες ήταν η γιαγιά της, ο θείος της και δυο άνδρες, φίλοι του θείου της. Η Αιτήτρια αναφέρθηκε στη κακομεταχείριση από τον σύζυγο/θείο της, ο οποίος την χτυπούσε και την κακοποιούσε σεξουαλικά. Ως η Αιτήτρια δήλωσε, ο θείος της ήταν αστυνομικός. Ισχυρίστηκε ότι τρεις φορές ζήτησε βοήθεια από τη γιαγιά της, εξηγώντας της ότι υπέφερε μαζί του, αλλά της έλεγε ότι είναι ο σύζυγός της και έπρεπε να τον υποστηρίξει. Σύμφωνα με το αφήγημά της, την 01.08.2021 ο σύζυγος/θείος της ενώ ήταν μεθυσμένος αναζητούσε σεξουαλική επαφή μαζί της με την ίδια να αρνείται και τον θείο της να την κτυπά άσχημα. Η Αιτήτρια την επόμενη ημέρα ζήτησε βοήθεια από τον πάστορα της και έφυγε από την οικία όπου διέμενε. Λόγω της κατάστασης της υγείας της, ο πάστορας την μετέφερε στο νοσοκομείο, όπου νοσηλεύθηκε για τέσσερις ημέρες. Στη συνέχεια, ο πάστορας έκρυψε την Αιτήτρια στην οικία το ξαδέλφου του, για περίοδο δυο μηνών, πριν εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της. Ισχυρίστηκε ότι ο πάστορας της ανέφερε ότι ο θείος της την αναζητούσε και η ίδια δήλωσε ότι δεν είχε επικοινωνία μαζί του.
Η Αιτήτρια εξηγεί ότι η φυλή Bayanzi έχει συγκεκριμένες παραδόσεις σύμφωνα με τις οποίες, η πρωτότοκη κόρη μίας οικογένειας θα πρέπει να παντρευτεί κάποιον από την οικογένεια, ο οποίος μπορεί να είναι είτε ο θείος της, είτε ο εξάδελφός της είτε ακόμα και ο παππούς της, ανεξάρτητα από την ηλικία του. Οι γυναίκες αυτές δεν έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν τον γάμο, ενώ η παράδοση αυτή εφαρμόζεται αυστηρά και οποιαδήποτε αντίσταση μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο ή εξορία και καμία επίσημη αρχή της χώρας δεν μπορεί να προστατέψει τις γυναίκες αυτές, καθώς δεν μπορεί να παρέμβει στις παραδόσεις των φυλών. Η Αιτήτρια ανέφερε ότι έχει συμβεί το ίδιο και σε δύο εξαδέλφες της, οι οποίες παντρεύτηκαν η μία με τον θείο της και η άλλη με τον εξάδελφό της.
ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Νομικό υπόβαθρο της υπό κρίση αίτησης, αποτελεί το άρθρο 6Β του περί Νομικής Αρωγής Νόμου του 2002 (Ν. 165(I)/2002), ως έχει τροποποιηθεί (στο εξής αναφερόμενος ως «ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος») το οποίο διαλαμβάνει τα ακόλουθα (- η έμφαση προστέθηκε):
«Νομική αρωγή σε αιτητές και δικαιούχους διεθνούς προστασίας
6Β. (1) [...]
(2) Παρέχεται δωρεάν νομική αρωγή σε αιτητή διεθνούς προστασίας, ο οποίος ασκεί προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος -
(α) Kατά δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου επί της αίτησης διεθνούς προστασίας του εν λόγω αιτητή, την οποία απόφαση ο Προϊστάμενος έλαβε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5, 12Βδις, 12Βτετράκις, 12Δ ή 13 του περί Προσφύγων Νόμου του 2000, ή
(β) […]
υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(αα) Η δωρεάν νομική αρωγή αφορά μόνο την πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του Άρθρου 146 του Συντάγματος, και όχι την εκδίκαση έφεσης ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της δικαστικής απόφασης η οποία εκδίδεται στα πλαίσια της εν λόγω πρωτοβάθμιας εκδίκασης, ούτε άλλο ένδικο μέσο∙ και
(ββ) κατά την κρίση του Διοικητικού Δικαστηρίου, η προσφυγή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας:
Νοείται ότι οι διατάξεις της παραγράφου (ββ) εφαρμόζονται χωρίς να περιορίζουν αυθαίρετα την παροχή της δωρεάν νομικής αρωγής και χωρίς να εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτητή διεθνούς προστασίας στη δικαιοσύνη.».
Η προϋπόθεση της πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της προσφυγής
Η Αιτήτρια έχει καταχωρίσει προσφυγή κατά της δυσμενούς απόφασης του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία εκδόθηκε δυνάμει του άρθρου 13 του περί Προσφύγων Νόμου και συνεπώς η εξεταζόμενη περίπτωση εμπίπτει στο άρθρο 6Β(2)(α) του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπό κρίση αίτηση αφορά στην πρωτοβάθμια εκδίκαση της προσφυγής και ότι συνεπώς πληρείται η πρώτη προϋπόθεση παραχώρησης δωρεάν νομικής αρωγής ως αυτή θεσπίζεται με το εδάφιο (αα) του άρθρου 6Β(2) (ανωτέρω), κρίσιμη καθίσταται η εξέταση της δεύτερης προϋπόθεσης, θεσπιζόμενης διά του εδαφίου (ββ) της ίδιας διάταξης, την ύπαρξη δηλαδή, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, πραγματικής πιθανότητας επιτυχίας της σκοπούμενης προσφυγής.
Σύμφωνα με τη διαμορφωθείσα νομολογία, δίδεται ευρεία διακριτική ευχέρεια στο Δικαστήριο να αποφασίσει κατά πόσον, με βάση τα ενώπιον του στοιχεία, η προσφυγή του αιτητή έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας[2].
Οι πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας θα πρέπει να εξετάζονται και υπό το φως της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου. Περαιτέρω, το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του το δικαίωμα του αιτητή να ακουστεί στη βάση του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά θα πρέπει περαιτέρω να εξετάσει το Δικαστήριο την αίτηση με βάση το υλικό που έχει ενώπιόν του χωρίς να δίδονται νομικές αρωγές ανεξέλεγκτα σε υποθέσεις που δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας[3].
Σημειώνεται, πως το αποτέλεσμα της παρούσας αίτησης για νομική αρωγή, δεν θα επηρεάσει την τελική έκβαση της προσφυγής που έχει ήδη καταχωριστεί από την Αιτήτρια εφόσον το Δικαστήριο στην παρούσα διαδικασία δεν αποφασίζει επί της οριστικής τύχης της προσφυγής[4].
Σημειώνεται εξάλλου ότι το Δικαστήριο προβαίνει στην αξιολόγηση της βασιμότητας της αίτησης παροχής νομικής αρωγής στη βάση του υλικού που τίθεται ενώπιόν του[5].
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΑΙΤΗΤΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΑΘ’ ΩΝ Η ΑΙΤΗΣΗ
Εν προκειμένω, ο ευπαίδευτος συνήγορος του Γενικού Εισαγγελέα, εισηγήθηκε μέσω του Γραπτού του Σημειώματος ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο περί Νομικής Αρωγής Νόμος για την παραχώρηση του ευεργετήματος της νομικής αρωγής στην Αιτήτρια.
Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα και τα επισυνημμένα σε αυτό έγγραφα, τη συνέντευξη της Αιτήτριας ενώπιόν των αρμόδιων λειτουργών, την εισηγητική έκθεση του λειτουργού της Υπηρεσίας Ασύλου, την απόφαση του Προϊσταμένου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου.
Προς αξιολόγηση των όσων προέβαλε η Αιτήτρια, ο λειτουργός της ΕUAA διέκρινε δυο (2) ουσιώδεις ισχυρισμούς: Ο πρώτος αναφορικά με τα προσωπικά στοιχεία, την καταγωγή και τον τόπο διαμονής της Αιτήτριας, ο δεύτερος αναφορικά με τον αναγκαστικό γάμο της Αιτήτριας με τον θείο της, ο οποίος την κακοποιούσε.
Ο πρώτος ισχυρισμός έγινε δεκτός από το λειτουργό, διότι η Αιτήτρια υπήρξε σαφής και συνεπής στην παράθεση πληροφοριών, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και από διεθνείς πηγές.
Ο δεύτερος κρίσιμος ισχυρισμός δεν έγινε δεκτός από το λειτουργό, καθώς κρίθηκε ότι οι λόγοι που επικαλέστηκε, εξαιτίας των οποίων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα καταγωγής της, στερούνται εσωτερικής αξιοπιστίας. Συγκεκριμένα, οι δηλώσεις της Αιτήτριας ως προς τον αναγκαστικό γάμο με τον θείο της, κρίθηκαν ως μη λεπτομερείς και συγκεκριμένες. Ως αξιολογήθηκε, η Αιτήτρια δεν ήταν συγκεκριμένη ως προς το πότε η γιαγιά της, της ανέφερε για πρώτη φορά το ζήτημα του γάμου, ενώ οι δηλώσεις της ως προς το τι θα της συνέβαινε σε περίπτωση άρνησης της να παντρευτεί κρίθηκαν ότι στερούνταν συνοχής. Γενικές και χωρίς λεπτομέρειες κρίθηκαν και οι δηλώσεις της ως προς την τελετή του γάμου με τον θείο της, παρά το γεγονός ότι η Αιτήτρια αναφέρθηκε στην διαδικασία και τα έθιμα τους για την τελετή του γάμου. Επιπλέον, η περιγραφή της ζωής που διαβιούσε με τον θείο της και των γεγονότων που ακολούθησαν αξιολογήθηκαν ως γενικές και μη συγκεκριμένες, καθώς, ως κρίθηκε, η Αιτήτρια δεν μπορούσε να παρέχει λεπτομέρειες ούτε και σε σχέση με τις συναντήσεις που είχε με την γιαγιά της. Αναφορικά με την βοήθεια που έλαβε από τον πάστορα δεν ήταν σε θέση να αναπτύξει τη σχέση που είχε μαζί του και πως ξαφνικά αυτός αποφάσισε να την βοηθήσει. Η Αιτήτρια δήλωσε ότι ο πάστορας την ενημέρωσε ότι ο θείος της την αναζητά στην εκκλησία, εντούτοις δεν συνέβη οτιδήποτε ενώ η ίδια δεν ήρθε ξανά σε επαφή με τον θείο της. Τέλος, η Αιτήτρια ισχυρίστηκε ότι όταν έφυγε από τη χώρα καταγωγής της ήρθε σε επικοινωνία με τα ξαδέλφια της, οι οποίοι την ενημέρωσαν ότι ο θείος της ήταν έξαλλος επειδή έφυγε και την αναζητά, χωρίς όμως να είναι σε θέση να παράσχει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Ο λειτουργός, εξετάζοντας την εξωτερική αξιοπιστία, επισήμανε τον προσωπικό χαρακτήρα του ισχυρισμού, ωστόσο εντόπισε και επιβεβαίωσε πληροφορίες σχετικά με τον αναγκαστικό γάμο μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στην εθνοτική ομάδα Yanzi (Bayanzi), αλλά λόγω έλλειψης εσωτερικής αξιοπιστίας, ο ισχυρισμός απορρίφθηκε.
Ο αρμόδιος λειτουργός προέβη στην αξιολόγηση κινδύνου στην βάση των ανωτέρω πραγματικών περιστατικών και κατόπιν εξατομικευμένης εξέτασης του αιτήματος της, του προσωπικού της προφίλ, κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν εύλογοι λόγοι να πιστεύεται ότι σε περίπτωση που η Αιτήτρια επιστρέψει στην χώρα καταγωγής της, θα αντιμετωπίσει οποιαδήποτε δίωξη ή πραγματικό κίνδυνο σοβαρής βλάβης.
Ακολούθως, κατά την αξιολόγηση του νομοθετικού πλαισίου για το προσφυγικό καθεστώς, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι, βάσει των δηλώσεων της Αιτήτριας, δεν τεκμηριώνεται φόβος δίωξης για έναν από τους πέντε λόγους που προβλέπονται στο άρθρο 1 Α(2) της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 και στο άρθρο 3 του περί Προσφύγων Νόμου. Αξιολογώντας περαιτέρω τις προϋποθέσεις για συμπληρωματική προστασία, ο αρμόδιος λειτουργός έκρινε ότι η Αιτήτρια δεν εμπίπτει ούτε σε αυτό το καθεστώς, καταλήγοντας σε απόρριψη του αιτήματος διεθνούς προστασίας της Αιτήτριας.
Στο έντυπο της αίτησής τους στην παρούσα διαδικασία δεν καταγράφεται οτιδήποτε από την Αιτήτρια. Κατά την επ' ακροατηρίω διαδικασία η Αιτήτρια δεν πρόσθεσε οτιδήποτε περαιτέρω, παρά μόνο παρέπεμψε στα όσα ανέφερε κατά τη συνέντευξη της.
Η εκτίμηση του Δικαστηρίου
Έχω μελετήσει προσεκτικά το Γραπτό Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα, τα έγγραφα του διοικητικού φακέλου, τη συνέντευξη της Αιτήτριας ενώπιον του λειτουργού EUAA, την εισηγητική έκθεση και την απόφαση της Υπηρεσίας Ασύλου και γενικά το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν ενώπιόν μου.
Έχοντας ανατρέξει στο πρακτικό της συνέντευξης, εκ πρώτης όψεως, συμφωνώ με τα ευρήματα του λειτουργού όσον αφορά τους δυο ισχυρισμούς στο βαθμό που διαφαίνεται ότι ο λειτουργός αξιολόγησε τους ισχυρισμούς με βάση τους δείκτες αξιοπιστίας, ενώ ως προς την εξωτερική αξιοπιστία των ισχυρισμών, λήφθηκαν υπόψη αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης.
Ωστόσο διαπιστώνω, εκ πρώτης όψεως, πλημμέλειες στην διερευνητική διαδικασία καθώς παρά το γεγονός ότι υποβλήθηκε αίτηση ασύλου (ημερομηνίας 19.04.2023- βλ. ερυθρό 92-91 επισυνημμένο στο Σημείωμα του Γενικού Εισαγγελέα) και εκ μέρους τoυ ανήλικου τέκνου δια της Αιτήτριας, ως μέλος της οικογένειάς της, ωστόσο δεν προκύπτει, εκ πρώτης όψεως, να έγινε εξατομικευμένη εξέταση της αίτησής αυτού κατά παράβαση της αρχής της εξατομικευμένης αξιολόγησης των αιτήσεων διεθνούς προστασίας [βλ. άρθρο 4 παράγραφος 3 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ και άρθρο 18(3) του περί Προσφύγων Νόμου].
Μάλιστα η Αιτήτρια προέβαλε αυτοτελή ισχυρισμό για το ανήλικο τέκνο της ισχυριζόμενη ότι ο θείος της ενδεχομένως να του κάνει κακό προκειμένου να την εντοπίσει, ισχυρισμός ο οποίος ούτε απομονώθηκε αλλά ούτε και αξιολογήθηκε ως ξεχωριστός ουσιώδης ισχυρισμός.
Επισημαίνω ότι, ο λειτουργός EUAA, αποδεχόμενος το προφίλ της Αιτήτριας ως γυναίκα μόνη με παιδί εκτός γάμου, περιορίστηκε σε έρευνα σε σχέση μόνο με το προφίλ της ίδιας, χωρίς ωστόσο να προχωρήσει, ως όφειλε και στα πλαίσια του καθήκοντος συνεργασίας, να ερευνήσει με παραπομπή σε εξωτερικές πηγές πληροφόρησης και τους κινδύνους που ενδεχομένως ελλοχεύουν για το τέκνο, ως παιδί γεννημένο εκτός γάμου.
Κατ’ επέκταση των ως άνω παραλείψεων, δεν φαίνεται πρόσθετα και εκ πρώτης όψεως να αξιολογήθηκε το βέλτιστο συμφέρον του ανήλικου τέκνου, αφού από κανένα σημείο της εισήγησης του λειτουργού EUAA, δε προκύπτει αξιολόγηση του φόβου που εκφράστηκε από την Αιτήτρια εν σχέση με το ανήλικο τέκνο της ενώ επίσης καμία αναφορά και αξιολόγηση δε λαμβάνει χώρα σε σχέση με το βέλτιστο συμφέρον του, λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι εν προκειμένω έχει εκδοθεί και απόφαση επιστροφής και των δυο, ως οι πρόνοιες του άρθρου 13(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου. Η Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στο Προοίμιο υπό (18) παραπέμπει στο μείζον συμφέρον του παιδιού όπως αυτό προβλέπεται από τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1989 για τα δικαιώματα του παιδιού. Σύμφωνα με το άρθρο 3 της εν λόγω Σύμβασης και τον Κυρωτικό αυτής Νόμο του 1990[6], σε όλες τις δράσεις, μεταξύ των οποίων και όσες λαμβάνουν χώρα από διοικητικές αρχές, και οι οποίες αφορούν παιδιά, το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού οφείλει να είναι πρωταρχικό μέλημα. Ο Νόμος δεν προβαίνει σε καμία διάκριση σε σχέση με την ιδιότητα του παιδιού ως συνοδευόμενου ή μη από την οικογένειά του, αναφερόμενος συλλήβδην σε παιδιά. Στις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Εξέταση των Αιτημάτων Ασύλου των Παιδιών στο πλαίσιο των άρθρων 1 (Α) 2 και 1 (ΣΤ) της Σύμβασης του 1951 και/ ή του Πρωτοκόλλου του 1967 για το Καθεστώς των Προσφύγων, η οποία επίσης παραπέμπει στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, εξάλλου αναφέρεται ότι αυτές εφαρμόζονται σε όλα τα παιδιά αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων όσων συνοδεύονται[7]. Περαιτέρω, σύμφωνα με την Επιτροπή για τα Δικαιώματα του παιδιού, το βέλτιστο συμφέρον του τέκνου συνιστά μεταξύ άλλων διαδικαστικό κανόνα, με αποτέλεσμα η αιτιολόγηση της απόφασης να οφείλει να υποδεικνύει τόσο τη λήψη του δικαιώματος υπόψιν όσο και τον τρόπο αξιολόγησης αυτού στη συγκεκριμένη περίσταση[8]. Παρατηρώ, εκ πρώτης όψεως, ότι υπάρχει παράλειψη των ως άνω υποχρεώσεων. Ενόψει των νομικών και πραγματικών εκτιμήσεων οι οποίες απαιτούνται προς αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού και της επίδρασης που μία τέτοια αξιολόγηση θα έχει επί των αιτήσεων των Αιτητών, μια τέτοια έρευνα ανήκει στο Δικαστήριο το οποίο θα κρίνει την ουσία της υπόθεσης.
Καταληκτικά δεν μπορώ να μην παρατηρήσω ότι εντοπίζω εκ πρώτης όψεως και πλάνη περί τα πράγματα των Καθ’ ων η αίτηση, στον βαθμό που, ενώ παραπέμπουν σε εξωτερικές πηγές από τις οποίες προκύπτουν διάφοροι περιορισμοί, διακρίσεις και δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μόνες γυναίκες με παιδιά εκτός γάμου στην κοινωνία της ΛΔΚ, εντούτοις καταλήγει πως παρά τις πληροφορίες αυτές, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η Αιτήτρια έχει ζήσει πολλά χρόνια στη ΛΔΚ και δεν ανέφερε ότι υπέστη οποιαδήποτε βία λόγω φύλου, εκτός από τα όσα προέβαλε στα πλαίσια του δεύτερου ουσιώδους ισχυρισμού της και τα οποία δεν έγιναν αποδεκτά, ενώ μπόρεσε να εισέλθει στο εκπαιδευτικό σύστημα και στον τομέα της εργασίας στη χώρα της. Επιπλέον, προσθέτει, πως η Αιτήτρια δεν ανέφερε ότι αντιμετώπισε οποιοδήποτε πρόβλημα πρόσβασης στην αγορά εργασίας στην Κινσάσα, το οποίο θα την έθετε σε δύσκολη κατάσταση για να συντηρήσει τον εαυτό της και το παιδί της.
Η ως άνω κατάληξη, παραγνωρίζει το εξής σημαντικό: ότι η Αιτήτρια καθ’ όλη την διάρκεια της διαμονής και εργασίας της στην Κινσάσα δεν ήταν ανύπαντρη μητέρα, καθώς το παιδί της το απέκτησε στην Κύπρο μετά την είσοδό της σε αυτήν, ήτοι το 2023. Συνεπώς η Αιτήτρια ουδέποτε έχει ζήσει και εργαστεί στην Κινσάσα με το προφίλ αυτό ως έχει πλέον διαμορφωθεί, ήτοι ως μόνη γυναίκα με παιδί εκτός γάμου.
Υπό το φως των ανωτέρω, κρίνω ότι υπάρχουν εκ πρώτης όψεως πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας της προσφυγής που έχουν καταχωρήσει οι Αιτητές λόγω έλλειψης δέουσας έρευνας και ενδεχόμενης πλάνης περί τα πράγματα των Καθ' ων η αίτηση με αποτέλεσμα την συνεπακόλουθη διαπίστωση ύπαρξης κρίσιμων στοιχείων, των οποίων αρμόζει περαιτέρω εξέταση και αποκρυστάλλωση στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας, δεδομένης και της δικαιοδοσίας του παρόντος Δικαστηρίου.
Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 7 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, το Δικαστήριο προτού προχωρήσει στην έκδοση πιστοποιητικού για παροχή δωρεάν νομικής αρωγής, συνεκτιμά την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του εκάστοτε αιτητή καθώς επίσης και τη σοβαρότητα της υπόθεσης ή άλλων περιστάσεων της υπόθεσης προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσον είναι επιθυμητό για το συμφέρον της δικαιοσύνης ο εκάστοτε αιτητής να τύχει δωρεάν νομικής αρωγής για την προετοιμασία και το χειρισμό της υπόθεσής του.
Ενόψει των όσων ανωτέρω αναφέρονται, η αίτηση δυνατόν να γίνει δεκτή υπό την αίρεση εξέτασης της κοινωνικοοικονομικής έκθεσης από το Δικαστήριο. Διατάσσεται, συνεπώς, η κατάθεση στο Πρωτοκολλητείο, Κοινωνικοοικονομικής Έκθεσης του Γραφείου Ευημερίας για τους σκοπούς των άρθρων 7(1)(α) και 8 του ίδιου Νόμου, μέχρι τις 30.09.2024. Η Πρωτοκολλητής να ενημερώσει το Γραφείο Ευημερίας για την σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου.
Τηρουμένων των πιο πάνω οδηγιών του Δικαστηρίου, η αίτηση ορίζεται για περαιτέρω εξέταση στις 02.10.2024 και ώρα 10:30 π.μ.
Τα έξοδα του Διερμηνέα καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.
Ε. Ρήγα, Δ.Δ.Δ.Δ.Π
[1] Η οποία κοινοποιήθηκε στην Αιτήτρια στις 12.04.2024 με επιστολή της Υπηρεσίας Ασύλου η οποία συντάχθηκε την ίδια ημερομηνία.
[2] Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 23/2010, Farshad Khamsen, ημερ. 14.10.2010.
[3] Αποφάσεις στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 10/2010, Αlali Abdulhamid, ημερ. 06.05.2010 και στην Αίτηση Νομικής Αρωγής αρ. 25/2010, Antonia Adahor, ημερ. 13.12.2010)
[4] Αποφάσεις στις Yπoθ. αρ. 278/09, Durgo Man v. Δημοκρατίας, ημερ. 15.07.2009, και Yπoθ. αρ. 7/11 και 8/11, Nacira Baghour και Roud Gad, ημερ. 28.03.2011.
[5] Απόφαση στην Αίτηση Νομικής Αρωγής Αρ. 31/2013, Singh Khushwant, ημερ. 23.12.2013.
[6] Ο Κυρωτικός Νόμος βρίσκεται διαθέσιμο σε https://www.mlsi.gov.cy/mlsi/sws/sws.nsf/All/EFA941CBE41740E3C2256E5B00295F40/$file/Convention%20on%20the%20Rights%20of%20Children.pdf?OpenElement (ημερομηνία πρόσβασης 29.07.2024)
[7] UNHCR, ' Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Εξέταση των Αιτημάτων Ασύλου των Παιδιών στο πλαίσιο των άρθρων 1 (Α) 2 και 1 (ΣΤ) της Σύμβασης του 1951 και / ή του Πρωτοκόλλου του 1967 για το Καθεστώς των Προσφύγων' (2009), 6 διαθέσιμο σε https://www.unhcr.org/gr/wp-content/uploads/sites/10/2017/05/children-Asylum-Seekers-UNHCR-2009.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 29.07.2024)
[8] UN Committee on the Rights of the Children, CRC/C/GC/14, 'General comment No. 14 (2013) on the right of the child to have his or her best interests taken as a primary consideration (art. 3, para. 1)* (2013), 4 διαθέσιμο σε https://www2.ohchr.org/english/bodies/crc/docs/gc/crc_c_gc_14_eng.pdf (ημερομηνία πρόσβασης 29.07.2024)