ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. Ιεροκηπιώτου, Α.Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 69/17
Μεταξύ:
ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΥΜΗ
Ενάγοντα
και
1.ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
2. ΠΑΓΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Εναγομένων
Ημερομηνία: 13/5/2024
Εμφανίσεις:
Για Ενάγοντα: κ. Ν. Γεωργιάδης
Για Εναγόμενους: κ. Κ.Λιασσίδης
ΑΠΟΦΑΣΗ
O ενάγοντας με την αγωγή που καταχώρησε αξιώνει ποσά ειδικών και γενικών αποζημιώσεων συνέπεια τροχαίου δυστυχήματος που επεσυνέβη την 29/4/2014 στο Παραλίμνι ενώ οδηγούσε το μοτοποδήλατο του. Ο ίδιος ήταν ηλικίας τότε 16 χρονών. Όπως ισχυρίζεται το δυστύχημα συνέβη λόγω της αμέλειας του εναγόμενου 1 ο οποίος του ανέκοψε την πορεία. Κατά το επίδικο χρονικό διάστημα το όχημα που οδηγούσε ο εναγόμενος 1 ήταν ασφαλισμένο στην εναγόμενη 2. Ο ενάγοντας ισχυρίζεται ότι υπέστη εκτεταμένες σωματικές βλάβες, πόνο και ταλαιπωρία. Υπεβλήθη σε χειρουργικές επεμβάσεις. Παρέμειναν σε αυτόν μόνιμα κατάλοιπα. Οι σωματικές βλάβες που υπέστη επηρεάζουν μέχρι και σήμερα την ειρηνική απόλαυση της ζωής του.
Απο την άλλη ο εναγόμενος 1 ισχυρίστηκε ότι το ατύχημα οφείλεται στην αμέλεια και/ή συντρέχουσα αμέλεια του ενάγοντα ο οποίος οδηγούσε το μοτοποδήλατο χωρίς άδεια οδηγού, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, χωρίς προστατευτικό κράνος. Επίσης ισχυρίστηκε ότι ήταν άπειρος οδηγός και οδηγούσε απρόσεκτα.
Κατέθεσε ο ενάγοντας, (Μ.Ε1),ο αστυφύλακας που ετοίμασε την έκθεση γεγονότων που περιβάλλουν την πρόκληση του ατυχήματος (Μ.Ε 2) καθώς και ο γιατρός Α.Γ(Μ.Ε 3) που εξέτασε τον ενάγοντα το 2020 και μετέπειτα. Για την υπεράσπιση κατέθεσε ο εναγόμενος 1.
Ο ενάγοντας υιοθέτησε τη γραπτή του δήλωση. Σε αυτήν ανέφερε ότι κατά τη μέρα του δυστυχήματος ήταν 16 ετών. Στις 29/04/14 και περί ώρα 20:55 οδηγούσε πολύ προσεκτικά με χαμηλή ταχύτητα το μοτοποδήλατο του μάρκας Honda που ήταν χαμηλού κυβισμού. Στην οδό Γρίβα Διγενή με κατεύθυνση Παραλίμνι προς Δερύνεια. Ο καιρός ήταν αίθριος, η άσφαλτος στεγνή και είχε επαρκή φωτισμό. Η πορεία του ανακόπηκε από ένα αυτοκίνητο το οποίο ξαφνικά έστριψε δεξιά χωρίς δείκτη προς την οδό 1ης Απριλίου. Ο οδηγός του αυτοκινήτου που ήταν ο εναγόμενος 1 κοίταζε προς την οδό 1ης Απριλίου και ουδέποτε σταμάτησε για να περιμένει να περάσει το μοτοποδήλατο του. Δήλωσε ότι πήρε πολύ στενά και βιαστικά το στρίψιμο προς τα δεξιά εισερχόμενος στην αντίθετη λωρίδα της Γρίβα Διγενή αλλά και της διασταύρωσης η οποία ενώνει την οδό 1ης Απριλίου με την οδό Γρίβα Διγενή. Σε μια προσπάθεια να αποφύγει τη σύγκρουση ο ίδιος έστριψε λίγο προς τα αριστερά ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να αποφευχθεί η σύγκρουση. Τα πιο πάνω υποστηρίζονται κατά τη θέση του από την έκθεση της Αστυνομίας σχετικά με το ατύχημα η οποία κατατέθηκε ως Τεκμήριο 1. Μετά το τροχαίο δυστύχημα διακομίσθηκε στο Γενικό νοσοκομείο Αμμοχώστου όπου διαπιστώθηκε ότι υπέστη κάταγμα δεξιού μηριαίου οστού. Στη συνέχεια ακολούθησε επέμβαση ανάταξης και οστεοσύνδεσης του κατάγματος. Στην 01/08/14 εκ νέου μετέβη στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου λόγω φρικτών πόνων όπου και διαπιστώθηκε ότι είχε γίνει αυτόματη θραύση της πλάκας του μηριαίου και έγινε δεύτερη χειρουργική επέμβαση. Μετά τον τραυματισμό και τις εγχειρίσεις χρειάστηκε αρκετές φυσιοθεραπείες για ενδυνάμωση και αύξηση κινητικότητας. Αναφορικά με τις φυσιοθεραπείες παρέπεμψε στο Τεκμήριο 2. Στις 11/02/15 πραγματοποιήθηκε και τρίτη χειρουργική επέμβαση λόγω καθυστερημένης πόροσης του κατάγματος. Ακολούθως λόγω των συνεχόμενων παραισθήσεων, αιμοδιών και καυσαλγιών που αντιμετώπιζε στο μέσο και κάτω τριτημόριο της κνήμης επισκέφθηκε αρκετούς γιατρούς λαμβάνοντας σχετικές βεβαιώσεις οι οποίες κατατέθηκαν Τεκμήρια 3 – 12.
Κατά τη θέση του από τους θεράποντες ιατρούς διαπιστώθηκαν οι εξής τραυματισμοί:
1) κάταγμα δεξιού μηρού
2) εγκαύματα τριβής.
3) εκδορές στα δύο γόνατα, πρόσωπο και δεξί αγκώνα.
4) χειρουργική επέμβαση στις 02/05/14 με ανοιχτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση και τοποθέτηση πλάκας και βιδών
5) θραύση πλάκας του μηριαίου την 01/08/14 όπου και χρειάστηκε δεύτερη χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση των βιδών
6) αιμωδίες στο δεξιό μηριαίο οι οποίες ξεκινούν απο το ύψος της τομής και καταλήγουν στην περιοχή της κεφαλής της περόνης δεξιά
7) κάκωση του κνημιαίου νεύρου στην περιοχή της άρθρωσης του γόνατος
8) διαταραχή σε όλα τα είδη αισθητικότητας στην κατανομή του σαφηνές νεύρου
9) παραισθήσεις, αιμωδίες, καυσαλγίες στην κατανομή του σαφηνές νεύρου
10) μεγάλη διαφορά στο ύψος τους δυναμικού τους σαφηνές νεύρου δεξιά σε σχέση με αριστερά
Πριν το ατύχημα ήταν καθόλα υγιής, αρτιμελής, δραστήριος και απολάμβανε πλήρως τις χαρές και απολαύσεις της ζωής και συμμετείχε ενεργά σε αθλητικές δραστηριότητες. Το ψάρεμα και τα θαλάσσια αθλήματα αποτελούσαν τις αγαπημένες του δραστηριότητες. Λόγω των έντονων πόνων που υφίσταται δεν μπορεί να γυμνάζεται και να ασχολείται με τις δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα του. Δυσκολεύεται να παραμείνει όρθιος για πολλή ώρα, να περπατήσει μεγάλες αποστάσεις ενώ κατά τη διάρκεια της βάδισης το πόδι του χωλαίνει. Οι πόνοι, οι αιμωδίες στο σαφηνές νεύρο συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Εξαιτίας της κατάστασης αυτής δεν μπορεί να εκτελέσει τα καθήκοντα τους ως μηχανικός και αναγκάζεται να ζητά βοήθεια από τους συναδέλφους του. Ανά περιόδους αναγκάζεται να μην εργάζεται ως μηχανικός. Για την πλήρη απασχόληση του ως μηχανικός θα λάμβανε καθαρά περί τα 1.600 ευρώ τον μήνα. Λόγω του τραυματισμού του λαμβάνει πλέον μόνο 600 ευρώ τον μήνα εφόσον αναγκάζεται να δουλεύει με μερική απασχόληση. Επιπρόσθετα φοβάται να βρίσκεται σε χώρους με πολυκοσμία γιατί μια ασυναίσθητη κίνηση και ένα καταλάθος άγγιγμα στο πόδι του από άλλο άτομο οδηγεί σε επιδείνωση του πόνου οπότε αποφεύγει καφετέριες, δισκοθήκες αλλά και επισκέψεις με πολλή κόσμο. Για τον λόγο αυτό έχει επηρεαστεί και η σεξουαλική του ζωή γιατί δεν μπορεί να έρθει σε κοντινή επαφή με άλλο άτομο. Όπως τον ενημέρωσε ο νευρολόγος του το οποίο και ανέφερε στην ιατρική του έκθεση, Τεκμήριο 12, φαίνεται ότι η ζημιά που υπέστη το σαφηνές νεύρο είναι μόνιμη και καθίσταται εξαιρετικά απίθανη η μελλοντική αποκατάσταση της δυσλειτουργικότητας του εφόσον 6 χρόνια μετά το ατύχημα και παρά τη χρήση αγωγής τα συμπτώματα δεν έχουν υποχωρήσει. Συνεπεία του ατυχήματος υπέστη έξοδα για τα οποία παρουσίασε αποδείξεις, Τεκμήριο 13.
Κατα την αντεξέταση του κατατέθηκε το Τεκμήριο 14 που είναι διάφορες φωτογραφίες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου κατά τη θέση της υπεράσπισης δείχνουν τον ενάγοντα σε διάφορες δραστηριότητες συμπεραίνοντας ότι ο ενάγοντας συνεχίζει κανονικά τη ζωή του. Η θέση του ενάγοντα ήταν διαφορετική, ήτοι πως με βάση τα ιατρικά πιστοποιητικά που κατέθεσε υπέστη σωματικές βλάβες ενώ μέχρι σήμερα υφίσταται πόνο και ταλαιπωρία καθώς και ότι επηρεάστηκαν οι απολαύσεις της ζωής του. Συνέπεια του ατυχήματος υπέστη πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις.
Ο ΜΕ2 υιοθέτησε την έκθεση σε σχέση με το ατύχημα-Τεκμήριο 1 στην οποία επισυνάπτεται και έκθεση σχεδιαγραφήματος του ατυχήματος. Η έκθεση ετοιμάστηκε με βάση τον ανακριτικό φάκελο της υπόθεσης όπως σημείωσε ο μάρτυρας. Σύμφωνα με τη συνοπτική έκθεση γεγονότων:
«Την 29/4/2014 και περι ώρα 20:55 o Θ.Δ οδηγούσε το όχημα του στην οδό Γρίβα Διγενή στο Παραλίμνι με κατεύθυνση απο Δερύνεια προς Παραλίμνι. Στην προσπάθεια του ο Θ.Δ να στρίψει δεξιά για να εισέλθει στην οδό 1ης Απριλίου ανέκοψε την πορεία και συγκρούστηκε με το μοτοποδήλατο που οδηγούσε από την αντίθετη κατεύθυνση ο Α.Κ με επιβάτη το Σ.Β. Από το δυστύχημα τραυματίσθηκαν οι επιβάτες του μοτοποδηλάτου...Οι επιβαίνοντες του μοτοποδηλάτου δεν φορούσαν προστατευτικά κράνη. Έγινα εξετάσεις και διαπιστώθηκε ότι την ευθύνη για το δυστύχημα φέρει ο Δημητρίου. Εναντίον του σχηματίστηκε ποινικός φάκελος και ασκήθηκε ποινική δίωξη...».
Επιπρόσθετα ανέφερε, πως προέκυψε ότι ο Α.Κ οδηγούσε το μοτοποδήλατο χωρίς άδεια οδηγού , χωρίς ασφαλιστική κάλυψη , χωρίς κράνος και χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη. Εναντιον του Α.Κ και του ιδιοκτήτη σχηματίστηκαν ποινικοί φάκελοι.
Στην κυρίως εξέταση και αντεξέταση του επανέλαβε ότι η ευθύνη του εναγόμενου 1 ήταν ότι έκαμε στροφή δεξιά και δεν έδωσε προτεραιότητα στο όχημα που κινούνταν στην απέναντι πλευρά.
Ο ΜΕ3 υιοθέτησε την έκθεση του , Τεκμήριο 12. Σε αυτήν ανέφερε ότι εξέτασε τον ενάγοντα στις 17/7/2020. Αυτός του ανέφερε πως νοιώθει έντονο πόνο και αιμωδίες στην περιοχή του σαφηνούς νεύρου. Αυτο συνεχίζεται μέχρι και σήμερα με παρουσία νευροπαθητικού πόνου , καυσαλγίας και υπεραλγησίας. Όλα τα πιο πάνω συμπτώματα επιδεινώνονται σε περίοδο αλλαγής καιρικών συνθηκών . Κατα την κλινική εξέταση του ενάγοντα ακόμη και το πιο ήπιο άγγιγμα προκαλούσε πόνο σε αυτόν. Συνέστησε στον ενάγοντα ειδική αγωγή. Κατά την επόμενη επίσκεψη του στις 12/8/2020 ο ενάγοντας ανέφερε μερική βελτίωση στα συμπτώματα του . Κατα την κλινική του εξέταση παρουσίασε μιρκότερου βαθμού αλλοδυνία και υπεραλγησία. Συνέχισε την ίδια φαρμακευτική αγωγή μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου 2020 και σταμάτησε την αγωγή σταδιακά πρίν την επανεξέταση του που έλαβε χώρα στις 17/12/2020. Τότε ανέφερε ότι τα συμπτώματα είχαν εμφανιστεί στον ίδιο αρχικό βαθμό. Του παραπονέθηκε ότι συνεχίζει να επηρεάζεται σε σοβαρό βαθμό η εργασία του και η προσωπική του ζωή, οι απολαύσεις της καθημερινότητας, οι καθημερινές του δραστηριότητες όπως ότι πλέον δεν μπορεί να γυμναστεί ενώ έχει επηρεαστεί η σεξουαλική του ζωή και δυσκολεύεται να εκτελέσει τα εργασιακά του καθήκοντα ως μηχανικός. Το συμπέρασμα του μάρτυρα ήταν πως η συνεχής συμπτωματολογία του ενάγοντα 6 και πλέον έτη μετά το δυστύχημα χωρίς ουσιαστική βελτίωση και παρά τη χρήση αγωγής καθιστά εξαιρετικά απίθανη τη μελλοντική αποκατάσταση της δυσλειτουργικότητας του τραυματισμένου νεύρου . Επίσης αποδεικνύει ότι η ζημιά που υπέστη είναι μάλλον μόνιμη λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τραυματισμένα νεύρα δείχνουν σημάδια βελτίωσης μέχρι και 2 χρόνια μετά τον τραυματισμό.
Κατα την αντεξέταση του ο μάρτυρας επεξήγησε τι είναι το σαφηνές νεύρο, το οποίο φαίνεται να υπέστηκε βλάβη απο το δυστύχημα. Είναι το τελευταίο παρακλάδι του νεύρου που περνά μέσα απο το γόνατο και είναι καθαρά αισθητικό νεύρο το οποίο δεν δημιουργεί κινητικά προβλήματα αλλά μόνο αισθητικά. Μπορεί να δημιουργήσει καυσαλγίες , αιμωδίες, αίσθηση ηλεκτρικού ρεύματος που προκαλεί υπεραλγησία και αλλοδυνία.
Ο Εναγόμενος 1 στη γραπτή του δήλωση ανέφερε ότι στις 29/04/14 οδηγούσε το αυτοκίνητο ιδιοκτησίας της μητέρας του το οποίο ήταν ασφαλισμένο στην Εναγόμενη 2. Ερχόμενος από την οδό Σόλωνος προς την οδό Γρίβα Διγενή οδηγούσε με χαμηλή ταχύτητα και εισήλθε στην οδό Γρίβα Διγενή. Εισερχόμενος στην οδό Γρίβα Διγενή διατηρούσε χαμηλή ταχύτητα καθότι υπήρχε πολύ κοντά στρίψιμο στα δεξιά το οποίο οδηγούσε στην οδό 1ης Απριλίου. Βρισκόμενος στην οδό Γρίβα Διγενή έβαλε αμέσως τον φωτεινό δείκτη για να στρίψει δεξιά. Αφού έλεγξε πρώτα ότι μπορούσε να διασταυρώσει άρχισε να διασταυρώνει και ξαφνικά διαπίστωσε ότι είχε συγκρουστεί με ένα μοτοποδήλατο το οποίο όπως έμαθε αργότερα οδηγείτο από τον Ενάγοντα χωρίς άδεια οδηγού, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, χωρίς κράνος, χωρίς τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη αλλά και με συνεπιβάτη. Όπως ανέφερε έχοντας κάποιο την πορεία του Ενάγοντα δεν θα μπορούσε να εισέλθει ευθεία στην οδό 1ης Απριλίου καθότι στο τέρμα του δρόμου υπάρχει σήμα ότι ο δρόμος είναι μονής κατεύθυνση για τα αυτοκίνητα που εισέρχονται από τη Δερύνεια στο Παραλίμνι. Η μοναδική πορεία που μπορεί να ακολουθήσει ένας οδηγός είναι να στρίψει αριστερά στην οδό 1ης Απριλίου είτε να στρίψει δεξιά στην οδό Σόλωνος από την οποία είχε εξέλθει και ο ίδιος. Κατά ακολουθία οι οδηγοί σε εκείνο το σημείο πρέπει να ακολουθούν χαμηλή ταχύτητα. Προς καλύτερη κατανόηση των όσων ανέφερε κατέθεσε φωτογραφία της σκηνής του ατυχήματος καθώς και αεροφωτογραφία (Τεκμήρια 15 και 16). Περαιτέρω ανέφερε ότι από τον δρόμο που ερχόταν ο Ενάγοντας ο δρόμος παρουσίαζε ελαφριά κλήση και για τον λόγο αυτό ο Ενάγοντας δεν μπορούσε να δει από πολύ μακριά κατά πόσο υπήρχαν οχήματα στο σημείο που έγινε η σύγκρουση. Κατά τη θέση του το ατύχημα συνέβηκε διότι ο Ενάγοντας έτρεχε γι’ αυτό και δεν είχε προσέξει το όχημα του. Επίσης αυτό προκλήθηκε διότι ο Ενάγοντας ήταν ένας άπειρος οδηγός ο οποίος δεν αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και δεν είχε τη δυνατότητα να κάνει τον κατάλληλο ελιγμό και να αντιδράσει. Επίσης ο λόγος που συνέβηκε το ατύχημα κατά τον ίδιο, ήταν διότι στο μοτοποδήλατο ο Ενάγοντας είχε συνεπιβάτη γεγονός που το καθιστούσε ακόμα πιο δύσκολο να αντιδράσει και να αποφύγει τη σύγκρουση.
Κατά την αντεξέταση του δέχθηκε πως για να στρίψει δεξιά στην όδο 1ης Απριλίου εισήλθε εντός της διασταύρωσης του δρόμου Γρίβα Διγενή δηλαδή όπως δήλωσε «έφυα πιο γλίορα», «έπιασα λίο πιο κλειστά» τη στροφή.
Μετα την παρουσίαση της μαρτυρίας κατατέθηκαν οι αγορεύσεις των μερών. Ο εναγόμενος υποστήριξε οτι το περιεχόμενο των Τεκμηρίων 1-11 θα πρέπει να αγνοηθεί ως εξ ακοής μαρτυρία. Επίσης υποστήριξε ότι ευθύνεται ο ενάγοντας που οδηγούσε απρόσεκτα χωρίς κράνος, άδεια οδήγησης και ασφαλιστική κάλυψη. Όσο για τα ποσά μελλοντικών αποζημιώσεων που αξιώνει ενάγοντας για ανικανότητα προς εργασία και εγχειρήσεις αυτά σε καμία περίπτωση δεν έχουν αποδειχθεί και δεν τα δικαιούται. Απο την άλλη ο ενάγοντας αξιώνει γενικές αποζημιώσεις για τους τραυματισμούς του, πόνο και ταλαιπωρία συνεπεία του δυστύχηματος ύψους €150.000 και €150.000 για μελλοντικές αποζημιώσεις που περιλαμβάνουν ποσά μελλοντικών επεμβάσεων, φυσιοθεραπειών και ανικανότητας προς εργασία. Καθώς και ποσά €852 ως ειδικές αποζημιώσεις με βάση το Τεκμήριο 13.
Προχωρώ στην αξιολόγηση της ενώπιον μου μαρτυρίας έχοντας κατα νού τα ενώπιον μου αμφισβητούμενα θέματα ήτοι, το θέμα της ευθύνης, το θέμα των μόνιμων κατάλοιπων στον ενάγοντα απο το ατύχημα καθώς και οι γενικές αποζημιώσεις.
Ο ενάγοντας έδωσε μαρτυρία τόσο για τις συνθήκες επέλευσης του ατυχήματος όσο και για το βαθμό που επηρεάζεται η ζωή του από τις σωματικές βλάβες που υπέστη. Η μαρτυρία του στο μεγαλύτερο μέρος αυτής χαρακτηρίζεται από ευθύτητα, σταθερότητα και συνάδει με την ενώπιον μου πραγματική μαρτυρία.
Συγκεκριμένα η θέση του ότι ο ίδιος κινείτο κανονικά στη λωρίδα δεν έχει αμφισβητηθεί και συνάδει με το σχέδιο του ατυχήματος επι του Τεκμηρίου 1 όπου το γράμμα «Γ» έχει τοποθετηθεί στη λωρίδα του ενάγοντα. Το ίδιο και η πορεία του οχήματος του εναγόμενου 1 δεν αμφισβητήθηκε η οποία έχει τοποθετηθεί με το γράμμα Α. Ακόμη ούτε η τελική θέση του οχήματος του εναγόμενου 1 έχει αμφισβητηθεί επι του σχεδιαγραφήματος. Σημειώνεται ότι ο εναγόμενος 1 δέχθηκε κατα την αντεξέταση του ότι πήρε λάθος τη στροφή δεξιά και ότι εισήλθε εντός της διασταύρωσης που ενώνει την οδό Γρίβα Διγενή με την οδό 1ης Απριλίου. Συνεπώς η μαρτυρία του ενάγοντα συνάδει με την πραγματική μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου, Τεκμήριο 1, και ακόμη και με τις θέσεις του ίδιου του εναγόμενου 1.
Η μαρτυρία του ενάγοντα, ως προς τι συνέπειες των σωματικών βλαβών που υπέστη, αμφισβητήθηκε έντονα κατά την αντεξέταση. Αμφισβητήθηκε ότι η δεύτερη εγχείρηση που αφορούσε τη θραύση της πλάκας ήταν συνέπεια του ατυχήματος αλλά αυτή ήταν το αποτέλεσμα της παράλειψης του ενάγοντα να ακολουθήσει τη θεραπευτική αγωγή που του συνεστήθηκε καθώς και η παράλειψη του να προσέχει ικανοποιητικά το πόδι του. Επίσης αμφισβητήθηκε ότι συνέπεια του ατυχήματος δεν χαίρεται τις απολαύσεις της ζωής και τις δραστηριότητες που είχε πρίν το ατύχημα καθώς και ότι κατέστη μόνιμα ανίκανος προς εργασία.
Θα πρέπει να λεχθεί ότι οι χειρουργικές επεμβάσεις στις οποίες υποβλήθηκε ο ενάγοντας δεν αμφισβητήθηκαν. Η μαρτυρία που παρουσιάστηκε σε σχέση με αυτές ήταν τα πιστοποιητικό του Δρ. Μιχαηλίδη, Τεκμήρια 5 και 11 ιατρικές εκθέσεις ημερομηνίας 4/2/2016 και 8/8/2018 οι οποίες μπορεί μεν να ήταν εξ ακοής μαρτυρίας πλην όμως σημειώνεται ότι ο ενάγοντας τα ίδια είχε αναφέρει και στον ΜΕ3 ότι δηλαδή είχε υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις εξαιτίας του δυστυχήματος. Αυτά τα πιστοποιητικά παρουσιάστηκαν και στον ΜΕ3 κατά το χρόνο που εξέτασε τον ενάγοντα. Περαιτέρω η υπεράσπιση αμφισβήτησε ότι η δεύτερη χειρουργική επέμβαση ήταν συνέπεια του ατυχήματος αλλά αυτή προκλήθηκε επειδή ο ενάγοντας δεν ακολούθησε την φαρμακευτική και/ή θεραπευτική αγωγή που του συνεστήθηκε . Καμία μαρτυρία δεν προσκομίστηκε από την υπεράσπιση σε σχέση με την υποστήριξη της θέσης αυτής. Ο ενάγοντας ήταν κατά το χρόνο που επισυνέβηκε το τροχαίο ηλικίας 16 χρονών καθόλα υγιής. Δεν υποστηρίχθηκε ότι μεσολάβησε οποιαδήποτε γεγονός μετα το ατύχημα για το οποίο να έπρεπε να υποβληθεί σε εγχείρηση ούτε ότι κατά το χρόνο που συνέβηκε το ατύχημα ο ενάγοντας δεν ήταν υγιής. Συνεπώς το Δικαστήριο είναι σε θέση να καταλήξει ότι ο ενάγοντας συνέπεια του ατυχήματος υπέστη σωματικές βλάβες και υπεβλήθηκε σε 3 επεμβάσεις εξαιτίας αυτού καθώς και τις επιπτώσεις που είχε και θα έχει ένεκα των τραυματισμών του. Το περιεχόμενο των Τεκμήριων που αφορά ιατρικά πιστοποιητικά και βεβαιώσεις γίνεται δεκτό στο Δικαστήριο διότι πάρα το ότι αποτέλεσε εξ ακοής μαρτυρία αυτό δεν αποκρούστηκε με οποιαδήποτε άλλη πειστική και αξιόπιστη μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου.
Παρόμοια προσέγγιση ακολουθήθηκε και στην υπόθεση ΓΕΩΡΓΙΟΣ Π.ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΗΣ ΛΙΝΑΣ ΠΟΥΛΛΟΥ ν. ΑLPHA ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΛΤΔ[1] αναφορικά με τα πιστοποιητικά και ιατρικές εκθέσεις, Τεκμήρια 2-11 τα οποία εισηγήθηκε η υπεράσπιση ότι θα πρέπει να αγνοηθούν ως εξ ακοής μαρτυρία:
«Εξετάσαμε και επί αυτών των θεμάτων την πρωτόδικη απόφαση και καταλήξαμε ότι τα υπό συζήτηση παράπονα του εφεσείοντα δεν ευσταθούν. Το μόνο ερώτημα για το πρωτόδικο Δικαστήριο ήταν - όπως ορθά το έθεσε - κατά πόσο «. η μη αναφορά της αποβιώσασας στον επίμονο βήχα και στις εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκε το 1993 και το 2003 θα μπορούσε να έχει οποιεσδήποτε συνέπειες στην ισχύ και εγκυρότητα του ασφαλιστηρίου εγγράφου» και τίποτα περισσότερο ή ολιγότερο. Συναφώς η αποβιώσασα με τις απαντήσεις που έδωσε στο σχετικό ερωτηματολόγιο (ανωτέρω), διαβεβαίωνε την εφεσίβλητη πως δεν υπέφερε από ασθένεια η ανωμαλία του αναπνευστικού προβλήματος και ότι στο παρελθόν δεν είχε υποβληθεί σε ακτινογραφίες. Τις ίδιες διαβεβαιώσεις έδωσε και στον ιατρό που την παρέπεμψε η εφεσίβλητη και όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, εφόσον το Φεβρουάριο του 2003 παρουσίασε επίμονο βήχα, υγρό στο θώρακα και μη φυσιολογική εμφάνιση του δεξιού κάτω λοβού του πνεύμονος (τεκμ. 10 και 11). Το ότι το περιεχόμενο των εν λόγω τεκμηρίων ήταν εξ ακοής μαρτυρία δεν αλλοιώνει την κατάσταση καθότι τα εν λόγω συμπτώματα αποτέλεσαν και μέρος της μαρτυρίας του ιατρού συζύγου της αποβιώσασας (του Δρ. Α. Πούλλου, ΜΕ2) και επιβεβαιώθηκαν και με τα ιατρικά πιστοποιητικά (τεκμ. 10 και 11) του θεράποντος ιατρού της, τα οποία κατατέθηκαν χωρίς ένσταση. Επομένως ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε πως θα μπορούσε να βασιστεί στο περιεχόμενο των εν λόγω τεκμηρίων με ασφάλεια και τα σχετικά με το ζήτημα αυτό παράπονα του εφεσείοντα κρίνονται αβάσιμα».
Καταληκτικά σημειώνεται πως αμφισβητήθηκε έντονα ότι απο το ατύχημα ο ενάγοντας υπέστη τραυματισμούς οι οποίοι του άφησαν μόνιμα κατάλοιπα, πόνο, ταλαιπωρία, και μειώθηκαν οι απολαύσεις της καθημερινότητας του. Επί του προκειμένου, διαπιστώνω ότι, σε μεγάλο μέρος οι θέσεις του, ως προς την ταλαιπωρία που υπέστη, συνάδουν με το σύνολο της ενώπιον μου μαρτυρίας. Απο τις χειρουργικές επεμβάσεις παρέμεινε κλινήρης για αρκετό χρονικό διάστημα. Παράλληλα λάμβανε φαρμακευτική αγωγή ενώ χρειάστηκε και ψυχολογική υποστήριξη. Περαιτέρω μέχρι και σήμερα ταλαιπωρείται ένεκα του τραυματισμού του στο σαφηνές νεύρο που φαίνεται ότι άφησε μόνιμα πόνο στον ίδιο, δυσκολία στις απολαύσεις της ζωής , επηρεάζει την καθημερινότητα και εργασία του. Για τον τραυματισμό του στο σαφηνές νεύρο και το μόνιμο πόνο που αυτός έχει εξαιτίας του τραύματος του δόθηκε η μαρτυρία του γιατρού η οποία θα αξιολογηθεί αμέσως πιο κάτω. Σε καμία περίπτωση δεν παρουσιάστηκε οποιαδήποτε μαρτυρία που να αντικρούει τα πιο πάνω . Η αντεξέταση στην οποία υποβλήθηκε ο μάρτυρας δεν κρίνεται ικανή να ανατρέψει τις θέσεις του. Ο μάρτυρας υπήρξε ειλικρινής, χωρίς υπερβολές και πλατειασμούς απέδωσε την κατάσταση των τραυματισμών και της ταλαιπωρίας του όπως τα βίωσε στα 16 του χρόνια αλλά ακολούθως όπως βιώνει την καθημερινότητα του από τη μέρα του ατυχήματος.
Η μαρτυρία του κρίνεται καθόλα αξιόπιστη.
Ο ΜΕ2 επεξήγησε στο Δικαστήριο τις συνθήκες κάτω απο τις οποίες επεσυνέβη το δυστύχημα με βάση τον ανακριτικό φάκελο. Προέβηκε στην ετοιμασία της έκθεσης του αφού μελέτησε τον ανακριτικό φάκελο της υπόθεσης που σχηματίστηκε απο την Αστυνομία. Η ουσία της μαρτυρίας του δεν αμφισβητήθηκε. Άλλωστε ο εναγόμενος 1 όπως θα διαφανεί κατωτέρω αποδέχθηκε ότι καθώς έστριβε για να εισέλθει στην οδό 1ης Απριλίου πήρε λάθος τη στροφή και/ή έστριψε πιο γρήγορα και/ή μπήκε στη διασταύρωση. Περαιτέρω ενώπιον του Δικαστηρίου δεν παρουσιάστηκε οποιαδήποτε άλλη μαρτυρία που να συνηγορεί υπερ μιας αντίθετης εκδοχής απο αυτή που παρουσίασε ο μάρτυρας. Η αντεξέταση του δεν στάθηκε ικανή για να κλονίσει τη θέση του όπως εκτέθηκε στο Τεκμήριο 1 ήτοι ότι ο εναγόμενος 1 ανέκοψε την πορεία του ενάγοντα και συγκρούστηκε με αυτόν εφόσον ο μάρτυρας ήταν ρητός και ξεκάθαρος ως προς τα λεγόμενα του. Η μαρτυρία του κρίνεται καθόλα αξιόπιστη.
Ο ΜΕ3 θα αξιολογηθεί με βάση τις αρχές αξιολόγησης μάρτυρα εμπειρογνώμονα. Σε σχέση με την επιστημονική μαρτυρία σημειώνω ότι, όπως είναι νομολογιακά καθιερωμένο, οι πραγματογνώμονες έχουν καθήκον να παρουσιάσουν τα αναγκαία επιστημονικά δεδομένα, ώστε το Δικαστήριο να μπορέσει να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα(βλ. Meshkov, Διαχειριστής της Περιουσίας της Ε.Β. ν Σπυριδάκη κ.ά, Πολιτική Έφεση, 152/2014, ημερομηνίας 17.11.2021). Ο μάρτυρας μου έκανε πολύ καλή εντύπωση. Η μαρτυρία του χαρακτηρίζεται από ευθύτητα, ειλικρίνεια και αντικειμενικότητα. Ο μάρτυρας αναφέρθηκε με λεπτομέρεια στην κλινική εξέταση που υπέβαλε τον ενάγοντα και με σταθερότητα και ακρίβεια επεξήγησε τα ευρήματα του ότι δηλαδή υπάρχει τραυματισμός στο σαφηνές νεύρο στο δεξιό γόνατο του ενάγοντα το οποίο άφησε μόνιμο κατάλοιπο πόνου σε αυτόν. Επίσης επεξήγησε με επιστημονικά κριτήρια τα συμπεράσματα του και τεκμηρίωσε τη θέση του ότι το πιο πιθανό ο τραυματισμός στο σαφηνές νεύρο να είναι μόνιμος και χωρίς καμία βελτίωση στο εξής. Το χαρακτηριστικό του τραυματισμού αυτού είναι οτι προκαλεί αισθητικά πόνο. Επιπλέον δικαιολόγησε γιατί αυτός ο πόνος δυνατόν να επηρεάζει τις καθημερινές απολαύσεις και εργασία του ενάγοντα. Ο μάρτυρας διακατείχετο απο ευθύτητα στο λόγο του και με μόνο στόχο και προσπάθεια να αποδώσει στο Δικαστήριο την κλινική εικόνα του ενάγοντα ώστε αυτό να μπορέσει να καταλήξει σε συμπέρασμα για την κατάσταση της υγείας του και τους τραυματισμούς του συνέπεια του ατυχήματος. Κρίνω ότι η μαρτυρία του παρέχει ασφαλή βάση στο Δικαστήριο για να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα.
O εναγόμενος παρουσίασε μια αντιφατική εικόνα στο Δικαστήριο. Στην κυρίως εξέταση του ανέφερε ότι αποκλειστικά υπαίτιος για το δυστύχημα είναι ο ενάγοντας αλλά κατα την αντεξέταση αποδέχθηκε ότι κατά τη στροφή του με κατεύθυνση την οδό 1ης Απριλίου πήρε πιο γρήγορα τη στροφή και πιο κλειστά. Δεν αποδέχομαι τη θέση του που κατέθεσε στην κυρίως εξέταση του αφού τα όσα ανέφερε με την κυρίως εξέταση του αναφορικά με τις συνθήκες πρόκλησης του δυστυχήματος δε συνάδουν με τα όσα τελικώς αποδέχθηκε κατα την αντεξέταση του. Οι αναφορές του περι υπερβολικής ταχύτητας του μοτοποδηλάτου που οδηγούσε ο ενάγοντας δεν επιβεβαιώθηκαν απο οποιαδήποτε μαρτυρία. Αντίθετα η μόνη μαρτυρία που παρουσιάστηκε ήταν η έκθεση της Αστυνομίας που ερεύνησε το ατύχημα στην οποία ουδεμία αναφορά γίνεται περι επίδειξης υπερβολικής ταχύτητας εκ μέρους του ενάγοντα.
Στη βάση της ενώπιον μου αποδεκτής και μη αμφισβητούμενης σε κάποια σημεία μαρτυρίας καταλήγω στα κάτωθι ευρήματα:
1) Στις 29/4/2014 στην Επαρχία Αμμοχώστου ο ενάγοντας ηλικίας 16 χρονών οδηγούσε μοτοποδήλατο περί τις 20:55 στην οδό Γρίβα Διγενή με κατεύθυνση απο Παραλίμνι προς Δερύνεια. Στο μοτοποδήλατο υπήρχε συνεπιβάτης, φίλος του ενάγοντα. Την ίδια ώρα ο εναγόμενος 1 οδηγούσε το όχημα του στην οδό Γρίβα Διγενή με κατεύθυνση απο Δερύνεια προς Παραλίμνι. Ο σκοπός του εναγόμενου 1 ήταν να στρίψει δεξιά για να εισέλθει στην οδό 1ης Απριλίου. Στην προσπάθεια του αυτή, πήρε το στρίψιμο πολύ κλειστά εισερχόμενος στην αντίθετη λωρίδα της οδού Γρίβα Διγενή αλλά και της διασταύρωσης η οποία ενώνει την οδό Γρίβα Διγενή με την οδό 1η Απριλίου. Αποτέλεσμα ήταν ο εναγόμενος 1 να ανακόψει την ευθεία πορεία του μοτοποδηλάτου του ενάγοντα και να επέλθει η σύγκρουση μεταξύ των δύο τους. Ο ενάγοντας υπήρξε ανήμπορος να αντιδράσει.
2) Ο ενάγοντας οδηγούσε χωρίς άδεια οδήγησης, κράνος, ασφαλιστική κάλυψη και το μοτοποδήλατο το οποίο δεν ήταν δικό του.
3) Εξαιτίας της σύγκρουσης ο ενάγοντας μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου με ασθενοφόρο. Υπέστη κάταγμα του δεξιού μηριαίου μεταξύ 2ου και 3ου τριτομορίου, εγκαύματα τριβής, εκδορές στα γόνατα , το πρόσωπο και δεξιό αγκώνα. Τοποθετήθηκε μακροκνημιαίος νάρθηκας δεξιά. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στις 2/5/2014 με ανοικτή ανάταξη και εσωτερική οστεοσύνθεση με LCP 4.5mm πλάκα και βίδες του δεξιού μηριαίου. Στις 16/5/2014 πήρε εξιτήριο και δόθηκαν οδηγίες για αποφόρτιση του χειρουργημένου μέλους για 2.5.μήνες.
Την 1/8/2014 έγινε εκ νέου εισαγωγή του ασθενούς λόγω αυτόματης θραύσης της πλάκας του μηριαίου χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιο ατύχημα ή φόρτιση του χειρουργημένου μέλους. Μετά την 1η χειρουργική επέμβαση ο ενάγοντας παρακολουθείτο απο τα εξωτερικά ιατρεία του Γενικού Νοσοκομείου. Στις 6/8/2014 έγινε αφαίρεση της πλάκας και βιδών και έγινε ανοικτή ανάταξη και οστεοσύνθεση με ενδομυελική ήλωση και σπογγιοπλαστική με γλυφανισμό. Επίσης του δόθηκε ενδοφλεβική αντιβίωση λόγω του επιδερμικού σταφυλόκοκκου απο τον οποίο προσεβλήθηκε. Αφού κινητοποιήθηκε με τη βοήθεια των φυσιοθεραπευτών στις 21/8/2014 δόθηκε εξιτήριο με οδηγίες για φυσιοθεραπεία και συνέχιση αντιβιωτικής αγωγής απο το στόμα.
Επειδή παρουσιαζόταν καθυστερημένη επούλωση του κατάγματος και του πόνου που παρουσίαζε ο ασθενής στο ύψους του κατάγματος που είχε ως επακόλουθο δυσκολία στη βάδιση( χωλότητα βάδισης) στις 11/2/2015 υποβλήθηκε σε 3η χειρουργική επέμβαση υπο τοπική αναισθησία για αφαίρεση των περιφερειακών βιδών. Ακολούθως υπήρξε βελτίωση και πώρωση του κατάγματος.
Ο ενάγοντας σε επισκέψεις του στα εξωτερικά ιατρεία του Γενικού Νοσοκομείου ανέφερε αιμωδίες στο σημείο του κατάγματος. Του συνεστήθηκε νευρολογική εξέταση. Απο τη σχετική ηλεκτρομυογραφική εξέταση αρχικά στις 26/10/2015 διαπιστώθηκε ήπιας μορφής κάκωση του περονιαίου και του κνημιαίου νεύρου στην περιοχή της άρθρωσης του γονάτου.
Στις 17/7/2020 επισκέφθηκε τον ΜΕ3 αφού συνέχισε να παρουσιάζει πόνο και αιμωδίες( μουδιάσματα) στην περιοχή του σαφηνούς νεύρου. Απο την κλινική εξέταση την οποία τον υπεβαλε διαπίστωσε τραυματισμό του σαφήνες νεύρου που είναι ένα αισθητικό νεύρο στην περιοχή του γονάτου. Ο ενάγοντας ακολούθησε φαρμακευτική αγωγή η οποία πρόσκαιρα του προσέφερε μερική βελτίωση. Στις επόμενες 2 επισκέψεις του στις 17/12/2020 και 21/1/2021 τα συμπτώματα των αιμωδιων, καυσαλγιών, αλλοδυνίας και υπεραλγησίας συνεχίζονταν.
Ο τραυματισμός στο σαφηνές νεύρο είναι μόνιμος . Εξαιτίας τούτου δηλαδή του πόνου που προκαλεί ο τραυματισμός που διαπιστώνεται με άγγιγμα στην περιοχή προκλήθηκε μεγάλη ταλαιπωρία και δυσμενείς επιπτώσεις σε πτυχές της ζωής του ενάγοντα όπως εργασία, δραστηριότητες, σεξουαλική, καθημερινότητα, απολαύσεις . Ο ενάγοντας δεν είναι σε θέση πλέον να εκτελεί με ευκολία το επάγγελμα του ως μηχανικός και με εργασία πλήρους απασχόλησης.
4) Ο ενάγοντας με βάση τα πιστοποιητικά που παρουσίασε , Τεκμήρια 6 και 8 θα χρειαστεί στο μέλλον πλαστική επέμβαση για να περιοριστεί η ουλή του τραύματος στο μηριαίο οστό και χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση υλικών από δεξιό μηρό. Το ίδιο καταγράφεται και στο ιατρικό πιστοποιητικό, Τεκμήριο 11 ότι συστήνεται η αφαίρεση υλικών 18 μήνες μετά την τοποθέτηση τους.
5) Το όχημα του εναγόμενου 1 κατά τον επίδικο χρόνο ήταν ασφαλισμένο στην εναγόμενη 2. Η ευθύνη της εναγόμενης 2 προκύπτει από το γεγονός αυτό. Σε σχέση με το πιο πάνω δεν υπήρξε αμφισβήτηση από την υπεράσπιση.
ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η υπό κρίση αγωγή αφορά σε αγωγή για αμέλεια. Η έννοια της αμέλειας προσδιορίζεται από το άρθρο 51 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, το οποίο διαλαμβάνει τα ακόλουθα :
«Αμέλεια συνίσταται:
(α) στην τέλεση πράξης η οποία υπό τις περιστάσεις δεν θα τελούσε λογικό συνετό πρόσωπο ή στην παράλειψη τέλεσης πράξης την οποία υπό τις περιστάσεις τέτοιο πρόσωπο θα τελούσε ή
(β) ................................
Νοείται ότι για αυτή δύναται να τύχει αποζημίωσης μόνο το πρόσωπο έναντι του οποίου ο υπαίτιος της αμέλειας υπέχει υποχρέωση, υπό τις περιστάσεις, να μην επιδείξει αμέλεια.»
Αναφορικά με το βάρος απόδειξης σε υποθέσεις αμέλειας διαφωτιστική είναι η απόφαση στην υπόθεση Σοφοκλέους ν. Καλογήρου (1997) 1 (Α) Α.Α.Δ. 369, όπου έχει κριθεί ότι το βάρος απόδειξης το φέρει ο ενάγοντας. Περαιτέρω ο Ενάγοντας έχει υποχρέωση να αποδείξει και την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ αμέλειας και ζημίας. Σχετική, επίσης, είναι η απόφαση Ράλλης Μακρίδης και Υιοί Λτδ ν. Λουκά (2003) 1 (Α) Α.Α.Δ 447, όπου κρίθηκε ότι ο ενάγοντας θα πρέπει θετικά να αποδείξει ότι η ζημιά ήταν αποτέλεσμα της αμέλειας του εναγόμενου και δεν εναπόκειται στον εναγόμενο να απαλλάξει τον εαυτό του αποδεικνύοντας ότι το δυστύχημα ήταν είτε αναπόφευκτο ή ότι δεν ήταν αποτέλεσμα της δικής του αμέλειας.
Το Δικαστήριο σε υποθέσεις, όπου εγείρεται ισχυρισμός για συντρέχουσα αμέλεια, όπως στην παρούσα, αποφασίζει πρώτα αν έχει αποδειχθεί αμέλεια σε βάρος του εκάστοτε εναγομένου. Εάν η απόφαση είναι καταφατική, τότε εξετάζει με βάση το Άρθρο 57 αν ο ενάγων έχει συντρέχουσα αμέλεια.
Στην υπόθεση ΧΧΧ ΠΕΡΙΚΚΕΝΤΗ ν. ΧΧΧ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ.91/2014 ημερομηνίας 28/6/2021, ECLI:CY:AD:2021:C62 λέχθηκαν πολύ σχετικά με τα επίδικο θέμα ευθύνης, τα εξής:
«Είναι γνωστές οι αρχές οι οποίες διέπουν το θέμα της αμέλειας και της ανάγκης επίδειξης σύνεσης και παρατηρητικότητας από κάθε ένα οδηγό. Συναφώς μπορούμε να αναφερθούμε στις αποφάσεις Ιωαννίδης ν. Χαραλαμπίδης, Πολ. Έφ. 336/12 ημερ. 10/7/18, ECLI:CY:AD:2018:A352, Κουμή (ανωτέρω), Χρίστου ν. Χρίστου, Πολ. Έφ. 250/10 ημερ. 7/7/15 και A. Camerou v. Aρ. Χαραλάμπους κ.α. Πολ. Εφ. 156/2009 ημερ. 23/6/2016, ECLI:CY:AD:2016:A298, των οποίων τα γεγονότα, αν και διαφοροποιούνται από την παρούσα, ωστόσο τονίζεται με αυτές η αμέλεια που υπέχει οποιοσδήποτε οδηγός ανακόπτει την πορεία άλλου, επιχειρώντας στροφή δεξιά, χωρίς τη δέουσα παρατηρητικότητα και επόπτευση της τροχαίας κίνησης».
Στην υπό κρίση υπόθεση, η ενέργεια του εναγόμενου 1 να στρίψει απότομα δεξιά, εισερχόμενος εντός της λωρίδας που βρισκόταν ο ενάγοντας ο οποίος κρατούσε την αριστερή λωρίδα του και την πορεία του, χωρίς να επιδείξει τη δέουσα παρατηρητικότητα ήταν πράξη αμελής εκ μέρους του εναγόμενου. Επίσης αμελής ήταν η πράξη του εναγόμενου 1 εντελώς απροειδοποίητα και ευρισκόμενος σε πολύ κοντινή απόσταση απο τον ενάγοντα να στρίψει απότομα δεξιά και να εισέλθει στην πορεία του. Ο ενάγοντας έκαμε ελιγμό στα αριστερά αλλά η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη . Ο ενάγοντας όταν είδε τον εναγόμενο 1 δεν υπήρχε οτιδήποτε σε σχέση με την οδήγηση του που προειδοποιούσε ότι θα επιχειρούσε να στρίψει προς τα δεξιά σε σχέση με την πορεία του. Η ενέργεια του να στρίψει εκδηλώθηκε ξαφνικά και απροειδοποίητα και ενώ βρισκόταν σε πολύ μικρή απόσταση από τον ενάγοντα ο οποίος ερχόταν από απέναντι. Αυτές οι συνθήκες δικαιολογημένα δεν άφηναν οποιοδήποτε χρόνο στον ενάγοντα να ενεργήσει αποτελεσματικά προς αποφυγή της σύγκρουσης αν και την τελευταία στιγμή πρόλαβε και έλαβε κάποια αποτρεπτικά μέτρα χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Θα προχωρήσω να εξετάσω το κατά πόσο υφίσταται αμέλεια εκ μέρους του ενάγοντα και σε περίπτωση καταφατικής απάντησης θα αποφασίσω τον επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των διαδίκων.
Στην παρούσα περίπτωση υπάρχει ισχυρισμός περι αποκλειστικής ευθύνης στον ενάγοντα διότι ήταν άπειρος οδηγός, οδηγούσε χωρίς να κατέχει άδεια οδήγησης, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη και χωρίς κράνος.
Στην παρούσα περίπτωση υπάρχει σαφής μαρτυρία η οποία έγινε αποδεκτή οτι η αιτία πρόκλησης του δυστυχήματος ήταν η απερίσκεπτη ενέργεια του εναγόμενου 1 να στρίψει απότομα δεξιά εισερχόμενος στη λωρίδα κυκλοφορίας του ενάγοντα. Απο την άλλη δεν έχει παρουσιαστεί μαρτυρία που να δεικνύει ότι η απειρία εκ μέρους του ενάγοντα, η έλλειψη γνώσεων και ικανότητας να οδηγήσει ήταν τα αίτια της σύγκρουσης. Ούτε ιατρική μαρτυρία έχει παρουσιαστεί που να δεικνύει πως αν ο ενάγοντας φορούσε κράνος τα τραύματα του θα ήταν διαφορετικά (βλ. σχ. ΖΑΟΥΡΗ ΑΖΟΦ ν. ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ κ.α)[2]
Όπως έχει λεχθεί στην υπόθεση ΡΑΛΛΗΣ ΜΑΚΡΙΔΗΣ ΚΑΙ ΥΙΟΙ ΛΙΜΙΤΕΔ ν. ΤΑΣΟΣ ΑΝΔΡΕΑ ΛΟΥΚΑ,[3]
« Ο συλλογισμός του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η κατοχή των ανάλογων προσόντων θα έδιδε τη δυνατότητα στον εφεσίβλητο να οδηγεί με ασφάλεια χωρίς κίνδυνο απώλειας του ελέγχου αυτοκίνητο αυτής της κατηγορίας και ότι η μη κατοχή άδειας για συγκεκριμένο τύπο οχήματος είναι γεγονός απο μόνο του ενέχει κίνδυνο αδυναμίας ελέγχου του οχήματος δεν οδηγούν σε συμπέρασμα ευθύνης εκ μέρους των εφεσειόντων. Όπως έχει λεχθεί και στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. Χρυσοστόμου, Ποινική Έφεση 7103 ημερομηνίας 8.10.2002 θα πρέπει να καταδειχθεί αιτιώδης συνάφεια μεταξύ του ατυχήματος και της έλλειψης γνώσεων , πείρας και ικανότητας για οδήγηση αυτοκινήτου απο τον εφεσίβλητο».
Καταληκτικά τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης προσομοιάζουν με τα γεγονότα της υπόθεσης ΖΑΟΥΡΗ ΑΖΟΦ, ανωτέρω . Το Δικαστήριο αποφάσισε πως την ευθύνη πρόκλησης του δυστυχήματος είχε ο εναγόμενος ο οποίος εντελώς απροειδοποίητα ανέκοψε την πορεία του μοτοποδηλάτου εισερχόμενος στη λωρίδα κυκλοφορίας του. Επίσης το Δικαστήριο απέρριψε την εισήγηση περι συντρέχουσας αμέλειας εκ μέρους του ενάγοντα επειδή δε φορούσε κράνος διότι δεν αποδείχθηκε ότι η εν λόγω παράλειψη ήταν που οδήγησε στους τραυματισμούς του.
Συγκεκριμένα λέχθηκε ότι:
«Τα γεγονότα και οι περιστάσεις, κάτω από τις οποίες επεσυνέβη το δυστύχημα, καταγράφονται στην απόφαση ως εξής:-
... στις 7.8.1995 λίγο μετά τα μεσάνυκτα ο πρώτος ενάγοντας οδηγούσε το μοτοποδήλατο CAQ 413 κατά μήκος της τετραπλής κατευθύνσεως λεωφόρο Δ. Σεβέρη με πορεία προς Λευκωσία. Είχε αναμμένα τα φώτα του μοτοποδηλάτου περιλαμβανομένου και του μπροστινού φανού, η ταχύτητα του ήταν γύρω στα 40 Χ.Α.Ω. και κρατούσε την αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας σε σχέση με την πορεία του. Σε κάποιο σημείο της διαδρομής είδε σε μικρή απόσταση από αυτόν ένα άσπρο αυτοκίνητο το οποίο οδηγείτο από απέναντι και εβρίσκετο στη λωρίδα κυκλοφορίας που ήταν πλησιέστερα προς το κέντρο της λεωφόρου. Την αμέσως επόμενη στιγμή ο οδηγός του πιο πάνω αυτοκινήτου χωρίς να δώσει προηγουμένως οποιαδήποτε ένδειξη αναφορικά με τις προθέσεις του έστριψε απότομα δεξιά σε σχέση με την πορεία του και εισήλθε στην πορεία του ενάγοντα. Απέναντι ήταν η οδός Μπότσαρη προς την οποία ο πρώτος εναγόμενος προφανώς ήθελε να εισέλθει. Ο ενάγοντας εφάρμοσε τα φρένα του μοτοποδηλάτου ενώ έκαμε και ελιγμό προς τα αριστερά χωρίς αποτέλεσμα. Το μοτοποδήλατο του συγκρούστηκε στην αριστερή μπροστινή πλευρά του αυτοκινήτου. Τα δύο οχήματα υπέστησαν ζημιά ενώ ο ενάγοντας τραυματίστηκε και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Η σύγκρουση συνέβηκε στην αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας της λεωφόρου απέναντι από την οδό Μπότσαρη όπου βρέθηκαν ακινητοποιημένα τα δύο ενεχόμενα οχήματα.
Στη σκηνή του δυστυχήματος υπήρχε πολύ καλός οδικός φωτισμός ενώ ήταν αναμμένο και το μπροστινό φανάρι του μοτοποδηλάτου που οδηγούσε ο ενάγοντας. Επίσης στο σημείο που έγινε το δυστύχημα ο δρόμος για αρκετή απόσταση είναι ευθύς και οι δύο οδηγοί μπορούσαν να δουν ο ένας τον άλλο. Ο ενάγοντας όταν είδε τον πρώτο εναγόμενο δεν υπήρχε οτιδήποτε σε σχέση με την οδήγηση του που προειδοποιούσε ότι θα επιχειρούσε να στρίψει προς τα δεξιά σε σχέση με την πορεία του. Η ενέργεια του να στρίψει εκδηλώθηκε ξαφνικά και απροειδοποίητα και ενώ βρισκόταν σε πολύ μικρή απόσταση από τον ενάγοντα ο οποίος ερχόταν από απέναντι. Αυτές οι συνθήκες δικαιολογημένα δεν άφηναν οποιοδήποτε χρόνο στον ενάγοντα να ενεργήσει αποτελεσματικά προς αποφυγή της σύγκρουσης αν και την τελευταία στιγμή πρόλαβε και έλαβε κάποια αποτρεπτικά μέτρα χωρίς όμως αποτέλεσμα.»
Tο πρωτόδικο Δικαστήριο, καθοδηγούμενο από σχετικές αποφάσεις - (βλ. Marios Chr. Alexandrou v. Geoffrey Charles Gamble (1974) 1 C.L.R. 5. Kyriacos Antoniou v. Iordanis Iordanous and Another (1976) 1 C.L.R. 341. Xenophontos and Another v. Anastassiou (1981) 1 C.L.R. 521. Νικολαΐδης κ.ά. ν. Κλεοβούλου (1992) 1 Α.Α.Δ. 422 και Τεμβριώτου ν. Αντωνιάδη (1994) 1 Α.Α.Δ. 494) - έκρινε ότι:-
«Η υποχρέωση του οδηγού του αυτοκινήτου, δηλαδή του πρώτου εναγόμενου, ήταν να περιμένει μέχρι να ελευθερωθεί ο δρόμος από τα ερχόμενα από την απέναντι κατεύθυνση οχήματα πριν επιχειρήσει να στρίψει δεξιά την οποία όμως υποχρέωση, όπως δείχνουν τα πιο πάνω γεγονότα, απέτυχε να εκπληρώσει. ... Ο πρώτος εναγόμενος εντελώς ξαφνικά και απροειδοποίητα και ενώ εβρίσκετο σε πολύ μικρή απόσταση από τον ενάγοντα επέδειξε πλήρη αδιαφορία για το δικαίωμα του της ελεύθερης διέλευσης και εισήλθε στην πορεία του προκαλώντας το δυστύχημα. Σαφώς ο πρώτος εναγόμενος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος γι' αυτό.»
Την εισήγηση για συντρέχουσα αμέλεια, στη βάση παράλειψης του εφεσίβλητου να φορεί κράνος, την απέρριψε γιατί:-
«Η τέτοια παράλειψη του δεν συνιστούσε κατά το χρόνο του δυστυχήματος ποινικό αδίκημα. Όμως μπορεί να αποτελέσει αιτία για διαπίστωση συντρέχουσας ευθύνης εάν διαφανεί από την ιατρική μαρτυρία ότι εάν φορούσε κράνος δεν θα τραυματιζόταν καθόλου ή θα ήταν ελαφρότερος ο τραυματισμός του.»
(Οι υπογραμμίσεις είναι του Δικαστηρίου)
Κατά την κρίση μου το ατύχημα οφείλεται αποκλειστικά στην αμέλεια που επέδειξε ο εναγόμενος 1 η οποία αναλύθηκε ανωτέρω. Η εισήγηση για συντρέχουσα αμέλεια απορρίπτεται.
Προχωρώ στην επιδίκαση ειδικών και γενικών αποζημιώσεων με γνώμονα τα πιο πάνω.
Αποτελεί καλά θεμελιωμένη αρχή ότι ειδικές αποζημιώσεις θα πρέπει όχι μόνο να εξειδικεύονται στα δικόγραφα, αλλά και να αποδεικνύονται με αυστηρότητα. Σχετικές είναι οι αποφάσεις Παπαϊωάννου ν Κωνσταντίνου (2008) 1 Α.Α.Δ. 1083, Σπύρου ν Χ"Χαραλάμπους (1989) 1(Ε) ΑΑΔ 298.
Όπως εύστοχα έχει υποδειχθεί στην απόφαση Αντωνίου ν. Κυριάκου, Πολιτική Έφεση Αρ 363/2011 ημερομηνίας 4/7/2016 η απλή αναφορά κάποιου ενάγοντα για ορισμένα κονδύλια δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική απόδειξη των ζημιών.
Στην έκθεση απαίτησης δικογραφούνται ειδικές ζημιές ύψους €752 για τις οποίες παρασχέθηκε ικανοποιητική απόδειξη με το Τεκμήριο 13. Κατατέθηκαν αποδείξεις ύψους €752, ποσό το οποίο και δικαιούται ο ενάγοντας. Δε συμφωνώ με την εισήγηση του συνηγόρου για τον ενάγοντα ότι δικαιούται σε αποζημιώσεις ύψους €852 γιατί τέτοιο ποσό δεν δικογραφήθηκε και ούτε παρασχέθηκαν αποδείξεις για ποσό €852.
Αναφορικά με τις γενικές αποζημιώσεις έχει νομολογηθεί ότι οι αποζημιώσεις είναι το μέσο, με το οποίο εκτιμάται ο πόνος και η ταλαιπωρία του θύματος, χωρίς να αποσκοπούν στην τιμωρία του αδικοπραγήσαντος. Το ύψος των αποζημιώσεων πρέπει να αντανακλά στη φύση και την έκταση των τραυμάτων, καθώς και τον πόνο του θύματος. Τα δικαστήρια, κατά την επιδίκαση των αποζημιώσεων για τραύματα, παρά την ανοδική πορεία που ακολουθείται, ώστε ο ανθρώπινος πόνος και η ταλαιπωρία να αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη ευαισθησία, δεν πρέπει να εκφεύγουν από τα λογικά πλαίσια (βλ. Μαυροπετρή ν. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66).
Υπό το πρίσμα των πιο πάνω, θα εξετάσω το ζήτημα της απόδοσης γενικών αποζημιώσεων προς τον Ενάγοντα, αντλώντας καθοδήγηση, στο βαθμό και υπό την έννοια που περιγράφεται ανωτέρω, από προηγούμενες αποφάσεις που αφορούν παρόμοιους τραυματισμούς.
Στην παρούσα περίπτωση ο ενάγοντας υποβλήθηκε σε αριθμό χειρουργικών επεμβάσεων, λόγω κατάγματος του μηριαίου οστού, τελικώς παρέμεινε σε αυτόν τραυματισμός στο σαφηνές νεύρο το οποίο του προκαλεί πόνους, αιμωδίες και καυσαλγίες ενώ έχουν επηρεαστεί βασικές πτυχές της καθημερινότητας του, απολαύσεις και χαρές της ζωής.
Στην υπόθεση ΖΑΟΥΡΗ ΑΖΟΦ , ανωτέρω ο ενάγοντας ήταν μαθητής ηλικίας 17½ περίπου ετών και είχε υποστεί συντριπτικό κάταγμα του κάτω τριτημορίου του αριστερού μηριαίου οστού, μεγάλο τραύμα στο αριστερό γόνατο και κάταγμα της γνάθου και του δεξιού οφθαλμικού κόγχου. Υποβλήθηκε σε δύο εγχειρήσεις όσον αφορά το κάταγμα στο μηρό. Έπρεπε να υποβληθεί σε νέα εγχείρηση για αφαίρεση των υλικών οστεοσύνθεσης σε σχέση με το δεξιό οφθαλμικό κόγχο . Η βάδιση του για 5 με 6 μήνες γινόταν με χρήση βακτηρίων. Το ατύχημα είχε αρνητική επίδραση στη φοίτησή του στο σχολείο, απαλλάγηκε επίσης από την υποχρέωση στρατιωτικής θητείας για ένα χρόνο και όταν κατατάγηκε υπηρέτησε ως βοηθητικός. Παρέμειναν μόνιμα κατάλοιπα όπως η δυσκολία κατά την βάδιση μετά από κοπιώδη προσπάθεια και έντονη φόρτιση του αριστερού σκέλους, ουλές ειδικά αυτές που του άφησαν οι εγχειρήσεις . Οι επιδικασθείσες γενικές αποζημιώσεις £30.000,00 επικυρώθηκαν κατ’εφεση.
Στην υπόθεση ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ ΤΖΙΒΑΝΙΔΗΣ ν ΛΟΥΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ[4] λέχθηκαν πολύ σχετικά τα εξής :
«Οι αρχές, βάσει των οποίων υπολογίζονται οι γενικές αποζημιώσεις, έχουν εμπεδωθεί πλέον στη νομολογία μας και δεν χρειάζεται να τις επαναλάβουμε. Το δικαστήριο προσπαθεί, όσο είναι δυνατό, να δικαιώσει τον παθόντα με τέτοιο ποσό χρημάτων ώστε να θεωρείται ως δίκαιη προς αυτόν ανταπόδοση και αποκατάσταση για το κακό που του έχει επισυμβεί. Ο εφεσείων, νέος 22 ετών όταν έγινε το δυστύχημα, ένιωσε για πολύ καιρό αφόρητο πόνο και υποβλήθηκε σε αφάνταστη ταλαιπωρία λόγω του τραυματισμού του στο δυστύχημα. Να θυμίσουμε πως υποβλήθηκε σε τέσσερις πολύωρες χειρουργικές επεμβάσεις. Η χειρουργική ουλή είναι μονίμως εμφανής στο πόδι του. Η βράχυνση του ποδιού του είναι μικρή και αντιμετωπίζεται με υπερυψωμένο πάτο στο παπούτσι, ενώ δεν είναι ορατή στο βάδισμα. Δεν παύει όμως αυτή η κατάσταση να θέτει τον εφεσίβλητο σε μια μειονεξία την οποία θα υπομένει για ολόκληρη του τη ζωή. Στον καθορισμό του ποσού των αποζημιώσεων λαμβάνεται ασφαλώς υπόψη η αξία του χρήματος. Ένα ποσό, ως αριθμός, μπορεί να ακούεται και να διαβάζεται μεγάλο. Πρέπει όμως να υπολογίζεται ουσιαστικά ώστε να έχει αντιστοιχία με την αγοραστική του αξία.
Κρίνουμε, αξιολογώντας αυτά που είπαμε προηγουμένως πως το ποσό των €51.258,04 (£30.000), που το πρωτόδικο Δικαστήριο επιδίκασε στον εφεσίβλητο ως γενικές αποζημιώσεις είναι έκδηλα ανεπαρκές. Το αυξάνουμε σε €85.430,07».
Στην υπόθεση ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ν. 1. ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ 2.ΑΝΔΡΕΑ ΑΝΔΡΕΟΥ [5] επικυρώθηκαν γενικές αποζημιώσεις Λ.Κ 40.000 σε νεαρή κοπέλα η οποία είχε υποστεί συντριπτικό κάταγμα αριστερού μηρού, κάταγμα δεξιού γόνατος, κάταγμα δεξιού αστραγάλου, κάταγμα μετωπιαίου οστού, διάσειση και θλάση κοιλίας και είχε υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις λόγω βράχυνσης που προκλήθηκε από το κάταγμα του μηρού. Η κοπέλα υπέφερε μόνιμα κατάλοιπα: Ελαφρά χωλότητα, μικρή αστάθεια στο γόνατο με πιθανότητα για ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας σε χρονικό διάστημα 20-40 ετών, δύσμορφες ουλές που στην περιοχή του δεξιού ματιού έκαναν το μάτι να φαίνεται πιο μικρό από το αριστερό, στην παρειά, στην κοιλιά, στο μηρό και στο γόνατο. Επίσης δημιουργήθηκαν σε αυτήν ψυχολογικά προβλήματα.
Αντλώντας καθοδήγηση απο τα ανωτέρω και έχοντας υπόψη τους τραυματισμούς, τον πόνο και την ταλαιπωρία του ενάγοντα , τα μόνιμα κατάλοιπα που έχει σήμερα , τις δυσμενείς επιπτώσεις στην προσωπική, επαγγελματική και κοινωνική του ζωή κρίνω ένα ποσό ύψους γενικών αποζημιώσεων €80.000 ως δίκαια και εύλογη αποζημίωση.
Ο ενάγοντας αξιώνει μελλοντικές αποζημιώσεις ύψους €5000 ως αποζημιώσεις για φυσιοθεραπείες και €10.000 για μελλοντικές εγχειρήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσά αυτά πρώτη φορά αξιώνονται με τη γραπτή αγόρευση του ενάγοντα. Ως εκ τούτου δεν μπορούν να δοθούν ως ειδικές αποζημιώσεις αλλά θα εξεταστεί κατα πόσο θα μπορούσαν να δοθούν ως μέρος των γενικών αποζημιώσεων. Αναφορικά με τα έξοδα για μελλοντικές εγχειρίσεις είναι νομολογημένο ότι μπορούν να επιδικαστούν υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων με τόκο από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης (Ανδρέου ν. Θεμιστοκλέους 2004 1 Α.Α.Δ. 355, Φαρατζή ν. Τζιάρα (1999) 1 Α.Α.Δ. 269, Σολέας ν. Σολέα (1999) 1 Β Α.Α.Δ. 904).
Ο ενάγοντας σε κανένα σημείο της μαρτυρίας του δεν αναφέρθηκε ότι πρόκειται να υποβληθεί μελλοντικά σε φυσιοθεραπείες ούτε παρουσιάστηκε οποιοδήποτε ιατρικό πιστοποιητικό που να υποδηλώνει κάτι τέτοιο. Ως εκ τούτου τέτοιο ποσό δεν δικαιολογείται. Αναφορικά με τα έξοδα μελλοντικής επέμβασης παρουσιάστηκε σχετικό πιστοποιητικό το οποίο δεν αμφισβητήθηκε , Τεκμήριο 8 στο οποίο αναφέρεται ότι θα πρέπει να αφαιρεθούν οι βίδες στο δεξιό μηρό και υπολογίζεται ότι θα στοιχίσει η επέμβαση €3000. Το ίδιο και για την πλαστική χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της ουλής από το τραύμα όπου υπολογίζεται σύμφωνα με το Τεκμήριο 6 περίπου €1000.Αυτά τα ποσά δικαιούται να του αποδοθούν υπο μορφή γενικών αποζημιώσεων.
Περαιτέρω ο ενάγοντας αξιώνει ένα ποσό της τάξης των €150.000 ως απώλεια εισοδημάτων για την ανικανότητα του προς εργασία ως μηχανικός. Κατ’αρχήν να λεχθεί ότι με την Έκθεση Απαίτησης αξιώνονται γενικές αποζημιώσεις για ανικανότητα προς εργασία. Στην κρινόμενη περίπτωση το Δικαστήριο έχει δεχθεί απο τη μαρτυρία του ενάγοντα ότι οι τραυματισμοί του απο το ατύχημα έχουν επηρεάσει την ικανότητα του προς εργασία στο μέτρο που πλέον δεν μπορεί με ευκολία να ασκεί το επάγγελμα του μηχανικού και ότι έχει επηρεαστεί η ικανότητα προς εργασία με πλήρη απασχόληση. Πέραν των ανωτέρω δεν έχει αποδειχθεί το ύψος των απολαβών του και ελλείπει το στοιχείο του πολλαπλασιαστέου. Εκτός απο την αναφορά ότι επι πλήρους απασχόλησης ως μηχανικός ο ενάγοντας θα αμοιβόταν με ποσό €1600 το μήνα και πλέον αμείβεται με το ποσό των €600, καμία άλλη απόδειξη δεν παρουσιάστηκε. Συνεπώς με δεδομένο ότι έγινε αποδεκτή μερική μείωση της ικανότητας του να εργάζεται ως μηχανικός πλήρους απασχόλησης , αυτό προσμετρά ως απώλεια που ανάγεται στις γενικές αποζημιώσεις και όχι κάτω από συγκεκριμένο κονδύλι μελλοντικής ζημιάς πόσο μάλλον κονδύλι της τάξης των €150.000 που αξιώνει ο ενάγοντας (βλ. Μαυρονικόλας ν. Λουκά 1995 1 ΑΑΔ 66 και Τερεκ Μαγιάσι ν.Εμ. Δεμηρτσιάδη, Πολιτική Έφεση Αρ.372/2006 ημερομηνίας 24/9/2010).
Συνεπώς πέραν και επιπλέον του ποσού των €80.000 που επιδικάστηκε πιο πάνω θα αποδοθεί ένα ποσό της τάξης των €10.000 για μερική απώλεια της ικανότητας προς εργασία του μηχανικού.
Πολύ παρόμοια προσέγγιση ακολουθήθηκε στην υπόθεση ΑΝΔΡΟΥΛΛΑ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ν. ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥ[6] οπου λέχθηκε:
«Ως προς τον δεύτερο και τρίτο λόγο έφεσης που αφορά στην απώλεια μελλοντικών εισοδημάτων και τον ορθό πολλαπλασιαστή, συμφωνούμε απόλυτα με τον τρόπο που το πρωτόδικο δικαστήριο χειρίστηκε το θέμα. Η Εφεσείουσα, πέραν της δικής της προφορικής αναφοράς στα εισοδήματά της κατά τον ουσιώδη χρόνο, δεν παρουσίασε κανένα αποδεικτικό στοιχείο που να τεκμηριώνει τα λεγόμενά της. Όπως ορθά επισημαίνει το πρωτόδικο δικαστήριο, λόγω της φύσης της απαίτησης, αναμένετο να παρουσιάσει κάποια στοιχεία για παράδειγμα από τους εργοδότες ή συνεργάτες της που να δείχνουν τις μηνιαίες πωλήσεις και προμήθειές της. Δεν το έπραξε. Πέραν τούτου, δεν κατέβαλλε κοινωνικές ασφαλίσεις και ούτε συμπλήρωνε φορολογικές δηλώσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, θα ήταν αρκετά δύσκολο εγχείρημα για οποιοδήποτε δικαστήριο να αποδεχθεί τους προφορικούς ισχυρισμούς της Εφεσείουσας και να επιδικάσει μελλοντικές απολαβές με τη μέθοδο του πολλαπλασιαστή.
Κατά την κρίση μας, η απόφαση της ευπαίδευτης Προέδρου να εντάξει, λόγω της αβεβαιότητας που δημιουργήθηκε, τα μελλοντικά εισοδήματα της Εφεσείουσας στις γενικές αποζημιώσεις, είναι ορθή και ταυτίζεται με τις καθιερωμένες αρχές της νομολογίας (βλ. Μαυροπετρή v. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66, Θεοδούλου v. A. Panayides Contracting Ltd (1999) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2134 και Κολάνη v. Ταμπούρα (2010) 1(Β) Α.Α.Δ. 1108). Η διαζευκτική επιλογή του πρωτόδικου δικαστηρίου ήταν να θεωρήσει ότι η Εφεσείουσα απέτυχε να πείσει για τη συγκεκριμένη απαίτησή της, προσέγγιση όμως που θα ήταν αυστηρή και μη δίκαιη για την Εφεσείουσα».
Στην πιο πάνω υπόθεση επικυρώθηκε η κρίση του Πρωτόδικου Δικαστηρίου να αποδώσει γενικές αποζημιώσεις ύψους 20.000 ευρώ όσον αφορά ανικανότητα προς εργασία του επαγγέλματος του φωτογράφου.
Συνακόλουθα εκδίδεται απόφαση υπερ του ενάγοντα και εναντίον των εναγομένων 1 και 2 αλληλέγγυα και/ή κεχωρισμένα ως κατωτέρω :
Ποσό €80.000 ως γενικές αποζημιώσεις επι πλήρους ευθύνης για πόνο ταλαιπωρία και στέρηση απολαύσεων της ζωής με νόμιμο τόκο από τις 11/4/17 ημερομηνία επίδοσης της αγωγής στον εναγόμενο 1(βλ. αρχές για το θέμα επιδίκασης τόκου όπως αναφέρθηκαν υπόθεση Μιχάλης Φοινικαρίδης & Άλλη ν Γεωργίου Λάμπρου Γεωργίου & Άλλων (1991) 1 Α.Α.Δ.
Ποσό €10.000 για την μερική ανικανότητα προς εργασία του μηχανικού με νόμιμο τόκο από 11/4/17.
Ποσό €4.000 για μελλοντική επέμβαση πλαστική και χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση υλικών με νόμιμο τόκο από σήμερα.
Ποσό €752 ως ειδικές αποζημιώσεις με νόμιμο τόκο από τις 29/4/2014 μέχρι την έκδοση απόφασης μειωμένος κατά το ήμισυ και πλήρης τόκος από την ημερομηνία έκδοσης απόφασης μέχρι εξόφλησης σύμφωνα με τα όσα αποφασίστηκαν στην υπόθεση Μιχάλης Φοινικαρίδης & Άλλη ν Γεωργίου Λάμπρου Γεωργίου & Άλλων (1991) 1 Α.Α.Δ.
Τα έξοδα επιδικάζονται υπερ του ενάγοντα και εναντίον των εναγομένων 1 και 2 όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
( Υπ.)…………………………….
Μ.Ιεροκηπιώτου, Α.Ε.Δ.
Πιστόν Αντίγραφον
Πρωτοκολλητής