ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Ενώπιον: Γ. Κυθραιώτου-Θεοδώρου, Π.Ε.Δ.
Αρ. Αίτησης ΠΣΑ: 8/2023
Αναφορικά με τον περί Αφερεγγυότητας Φυσικών Προσώπων (Προσωπικά Σχέδια Αποπληρωμής και Διάταγμα Απαλλαγής Οφειλών) Νόμο του 2015
και
Αναφορικά με την Ελένη Πούπα
_________________
Αίτηση της Sky CAC Limited ημερομηνίας 27.11.2023
για ακύρωση διατάγματος επιβολής ΠΣΑ
_________________
27 Μαΐου, 2024
Εμφανίσεις:
Για Sky CAC Limited/Αιτητή: κκ Επαμεινώνδας Κορακίδης Δ.Ε.Π.Ε.
Για Χρεώστιδα/Καθ’ ης η Αίτηση: κ. Μερακλής για Ανδρέας Μερακλής Δ.Ε.Π.Ε.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
Στις 22.9.2023 εκδόθηκε Διάταγμα με το οποίο επιβλήθηκε στους πιστωτές της Χρεώστιδας το προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής των χρεών της (στο εξής το «ΠΣΑ») το οποίο είχε απορριφθεί από τη συνέλευση πιστωτών. Ένας εκ των πιστωτών είναι η Sky CAC Limited, εδώ αιτήτρια.
Είναι η θέση της Sky CAC Limited ότι το διάταγμα επιβολής του ΠΣΑ πρέπει να ακυρωθεί γιατί το ΠΣΑ πάσχει από ασάφεια και περιέχει πρόνοιες νομικά ανεφάρμοστες. Υποστηρίζει επίσης ότι οι πρόνοιες του ΠΣΑ δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας. Αναφέρει περαιτέρω ότι με το ΠΣΑ, η Sky CAC θα είναι σε δυσμενέστερη θέση παρά με βάση τις πρόνοιες του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5.
Η Χρεώστιδα έχει εγείρει ένσταση στην Αίτηση. Διαφωνεί με τους λόγους που προβάλλει η άλλη πλευρά και υποστηρίζει ότι το διάταγμα πρέπει να διατηρηθεί.
Για σκοπούς της απόφασης μου έχω μελετήσει την Αίτηση και ένσταση μαζί με τη μαρτυρία που συνοδεύει έκαστη. Έχω επίσης μελετήσει τις αγορεύσεις των συνηγόρων των δύο πλευρών και, περαιτέρω, γνωρίζω το περιεχόμενο του φακέλου.
Διάταγμα για την επιβολή μη συναινετικού προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής σε πιστωτές εκδίδεται από το Δικαστήριο αφού διαπιστώσει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Ν. 65(Ι)/2015.
Πιστωτής προς τον οποίο επιβλήθηκε προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής έχει το δικαίωμα, στη βάση του άρθρου 72(5) του Ν. 65(Ι)/2015, να προσφύγει στο Δικαστήριο και να ζητήσει την ακύρωση του διατάγματος επιβολής.
Κατά την εξέταση αίτησης για ακύρωση διατάγματος επιβολής προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής, το Δικαστήριο πρέπει να εστιάσει στο κατά πόσο ο πιστωτής - με την μαρτυρία και στοιχεία που παρουσίασε - έχει επιτύχει να ανατρέψει την προηγούμενη διαπίστωση του Δικαστηρίου ότι οι προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Ν. 65(Ι)/2015 πληρούνται για τον συγκεκριμένο χρεώστη.
Στην προκείμενη περίπτωση, έχοντας κατά νου όσα προβάλλονται στην υπό κρίση Αίτηση από την Sky CAC Limited σε συνάρτηση με τις προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Ν. 65(Ι)/2015, σημειώνω τα εξής:
1 Είναι δεδομένο ότι το ΠΣΑ των χρεών της Χρεώστιδας απορρίφθηκε από τη συνέλευση πιστωτών της που έγινε στις 23.5.2023.
2 Οι προϋποθέσεις των παραγράφων 72(1)(β), 72(1)(γ), 72(1)(ε) του Ν. 65(Ι)/2015 δεν αμφισβητήθηκαν από την Sky CAC Limited στα πλαίσια της Αίτησης ούτε παρουσιάστηκαν στοιχεία που να τις θέτουν σε αμφισβήτηση. Συνεπώς η αρχική διαπίστωση ότι αυτές οι προϋποθέσεις συντρέχουν, παραμένει. Το ίδιο ισχύει σε σχέση με τις προϋποθέσεις των παραγράφων 72(1)(στ)(i) και (ii) του Ν. 65(Ι)/2015.
3 Σύμφωνα με την παράγραφο 72(1)(στ)(iii), ο χρεώστης πρέπει να έχει επιδείξει καλή πίστη ως προς την έγκριση του ΠΣΑ. Παρά την αναφορά στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την Αίτηση ότι η Χρεώστιδα δεν ενήργησε καλόπιστα, δεν διαπιστώνω στοιχεία ή μαρτυρία που να στοιχειοθετούν τέτοια θέση ή συμπέρασμα. Συνεπώς, δεν ανατρέπεται η αρχική διαπίστωση ότι πληρείται η αντίστοιχη προϋπόθεση.
4 Η παράγραφος 72(1)(στ)(iv) του Ν. 65(Ι)/2015 προβλέπει ότι:
«Το Προσωπικό Σχέδιο Αποπληρωμής που απορρίφθηκε από τους πιστωτές έχει ως αποτέλεσμα να θέσει τους πιστωτές στην ίδια ή σε καλύτερη θέση από αυτήν στην οποία θα βρίσκονταν οι εν λόγω πιστωτές, εάν η περιουσία του χρεώστη εδιατίθετο σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Πτώχευσης Νόμου, εξαιρουμένων των περιουσιακών στοιχειών που δεν διατίθενται και τηρουμένης της σειράς προτεραιότητας των χρεών»
Είναι η θέση της Sky CAC Limited ότι αυτή η προϋπόθεση δεν πληρείται διότι με το ΠΣΑ εμποδίζεται να εκποιήσει τις εξασφαλίσεις της. Όπως εξηγούν οι συνήγοροι της Sky CAC Limited στην αγόρευση τους σε σχέση με αυτό το επιχείρημα, η Sky CAC Limited «θα εμποδιστεί να εκποιήσει τις εξασφαλίσεις της και να εισπράξει άμεσα και θα πρέπει να αναμένει 15 χρόνια με ένα επιτόκιο χαμηλότερο και από το νόμιμο επιτόκιο (5,50%).
Εξέτασα αυτό το επιχείρημα σε συνάρτηση με τα ενώπιον μου στοιχεία, τις διατάξεις του περί Πτωχεύσεως Νόμου, Κεφ. 5 αλλά και το σκοπό του νομοθέτη όπως εκφράζεται στο προοίμιο του Ν. 65(Ι)/2015 και καταλήγω ότι δεν συμφωνώ με τη θέση της Sky CAC Limited.
Η Sky CAC Limited εδράζει αυτό το επιχείρημα της στο ότι η επιβολή του ΠΣΑ την εμποδίζει να εκποιήσει αμέσως το ενυπόθηκο ακίνητο. Δηλαδή, ουσιαστικά, το παράπονο της είναι ότι το ΠΣΑ της στερεί τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματα της δυνάμει του Μέρους VI του περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Νόμου Ν. 9/65. Όμως, ο Ν. 9/65 είναι άσχετος με τα προς απόφαση ζητήματα. Ο νομοθέτης δεν καθόρισε ως μέτρο σύγκρισης την θέση των πιστωτών σε συνάρτηση με το Ν. 9/65 αλλά με τον περί Πτωχεύσεως Νόμο, Κεφ. 5. Συνεπώς οι διατάξεις του Ν. 9/65 και τα δικαιώματα και δυνατότητες που ο Νόμος εκείνος παρέχει σε ενυπόθηκο δανειστή, δεν υπεισέρχονται στην κρίση του Δικαστηρίου για σκοπούς της παρούσας διαδικασίας.
Στην προκείμενη περίπτωση, εξετάζοντας το ΠΣΑ, σε συνάρτηση με τις πρόνοιες του Κεφ. 5, δεν διακρίνω ότι η Sky CAC Limited θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση παρά τη θέση στην οποία θα βρισκόταν εάν σήμερα η Χρεώστιδα κηρυσσόταν σε πτώχευση. Αντίθετα, το ΠΣΑ προβλέπει ότι η Sky CAC Limited διατηρεί την υποθήκη επί του ενυπόθηκου ακινήτου της Χρεώστιδας και συνεχίζει να παραμένει «ενυπόθηκος δανειστής» (στην έννοια του Κεφ. 5). Περαιτέρω, σύμφωνα με το ΠΣΑ, τα διαθέσιμα εισοδήματα της Χρεώστιδας – τόσο σημερινά όσο και για τα επόμενα 15 χρόνια - θα διατεθούν προς πληρωμή του χρέους στην Sky CAC Limited. Με την πιστή τήρηση και ολοκλήρωση του ΠΣΑ, κατά τη λήξη του, η Sky CAC Limited θα έχει εισπράξει συνολικό ποσό μεγαλύτερο παρά εάν η Χρεώστιδα κηρυσσόταν σήμερα σε πτώχευση.
Συνεπώς, όχι μόνο η Sky CAC δεν θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση υπό του ΠΣΑ παρά στην πτώχευση της Χρεώστιδας, αλλά ευνοείται από τις πρόνοιες του.
Το παράπονο της Sky CAC Limited σε σχέση με τον τόκο που προβλέπεται στο ΠΣΑ δεν βρίσκει έρεισμα στον Ν. 65(Ι)/2015 αφού ο νομοθέτης δεν δημιούργησε οποιοδήποτε περιορισμό ως προς το ύψος του επιτοκίου που θα ισχύει για ρυθμίσεις σε προσωπικά σχέδια αποπληρωμής.
Άρα, καταλήγω ότι η προϋπόθεση του άρθρου 72(1)(στ)(iv) πληρείται.
5 Η τελευταία προϋπόθεση του άρθρου 72(1)(στ)(v) αφορά το ότι τα περιουσιακά στοιχεία του χρεώστη και διαθέσιμα εισοδήματα (εξαιρουμένων λογικών εξόδων διαβίωσης) πρέπει να χρησιμοποιούνται για εξυπηρέτηση των χρεών του.
Στην αγόρευση τους, οι συνήγοροι της Sky CAC Limited εισηγούνται ότι τα καθαρά εισοδήματα της Χρεώστιδας δεν επαρκούν για τη διαβίωση της εάν αυτή πληρώνει τα ποσά των δόσεων που καθορίζονται από το ΠΣΑ.
Είναι γεγονός ότι σύμφωνα με τις πρόνοιες του ΠΣΑ, ολόκληρο το εισόδημα της Χρεώστιδας που παραμένει αφού αφαιρεθούν τα λογικά έξοδα διαβίωσης της Χρεώστιδας, διατίθεται έναντι των δόσεων. Όμως, διαφωνώ ότι αυτό εκ προοιμίου συνεπάγεται ότι θα υπάρχει αδυναμία συμμόρφωσης με τους όρους του ΠΣΑ. Δεν πρέπει να υποτιμάται η αγωνία ενός οφειλέτη να διαφυλάξει την οικογενειακή στέγη. Αυτή η αγωνία συνιστά ένα ισχυρό κίνητρο ώστε ένας χρεώστης να είναι έτοιμος να υποστεί θυσίες, στερήσεις και δραστικές μειώσεις στα έξοδα του ώστε να πληρώνει δόσεις που θα του επιτρέψουν να διατηρήσει την κατοικία του. Αυτό το δεδομένο αναγνωρίστηκε από την Ιρλανδική νομολογία, στην αντίστοιχη νομοθεσία της οποίας βασίστηκε και ο δικός μας νομοθέτης στη διαμόρφωση του Ν. 65(Ι)/2015[1].
Συνεπώς, το γεγονός ότι όλα τα διαθέσιμα εισοδήματα της Χρεώστιδας (αφού αφαιρεθούν τα λογικά έξοδα διαβίωσης) θα πληρώνονται έναντι των χρεών της κρίνω ότι, δεν είναι μοιραίο για σκοπούς αυτής της διαδικασίας και θεωρώ ότι η προϋπόθεση του άρθρου 72(1)(στ)(v) του Ν. 65(Ι)/2015 πληρείται.
Πέραν όσων αναφέρω πιο πάνω σε σχέση με τις προϋποθέσεις του άρθρου 72(1) του Ν. 65(Ι)/2015, προσθέτω και τα ακόλουθα.
Η πλευρά της Sky CAC Limited επικεντρώνεται τόσο στην Αίτηση όσο και στην αγόρευση των συνηγόρων της στους όρους και το κείμενο του ΠΣΑ. Παραπονείται ουσιαστικά ότι ο τρόπος που το κείμενο είναι συνταγμένο στερείται της σαφήνειας που θα αναμένετο από έγγραφο που επιδιώκει να δημιουργήσει δικαιώματα και υποχρεώσεις, νομικά εφαρμόσιμα.
Εξέτασα όσα έχουν αναφερθεί αλλά καταλήγω ότι δεν συμφωνώ.
Το προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής δεν είναι μια σύμβαση στην έννοια του περί Συμβάσεων Νόμου Κεφ. 149. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια εισήγηση/πρόταση του συμβούλου αφερεγγυότητας για τον τρόπο με τον οποίο κάποιος επιλέξιμος χρεώστης δύναται να ρυθμίσει την αποπληρωμή και αναδιάρθρωση των χρεών του στις παραμέτρους που καθορίζει ο Ν. 65(Ι)/2015. Το άρθρο 47(2) του Ν. 65(Ι)/2015 αναφέρεται σε «όρους της πρότασης για προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής». Συνεπώς η διατύπωση που χρησιμοποιείται στο επίδικο ΠΣΑ σε «προτεινόμενες ρυθμίσεις», δεν είναι επιλήψιμη.
Η πλευρά της Sky CAC Limited παραπονείται για την αναφορά στο ΠΣΑ σε «δημιουργία ενός στεγαστικού δανείου» για συγκεκριμένο ποσό στα πλαίσια του οποίου η Χρεώστιδα θα προβαίνει σε πληρωμή μηνιαίων δόσεων. Παραπονείται επίσης για την αναφορά σε «εξασφαλίσεις έναντι νέου δανείου» και «ακύρωση υφιστάμενων εξασφαλίσεων». Είναι η θέση της ότι οι αναφορές αυτές πόρρω απέχουν από το είναι ικανές να δημιουργούν συμβατικά δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Το προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής ετοιμάζεται, συντάσσεται και προτείνεται στους πιστωτές με γνώμονα την εκπλήρωση των σκοπών του νομοθέτη όπως ρητά εκφράζονται στο προοίμιο του Ν. 65(Ι)/2015. Επισημαίνω ότι στη διαμόρφωση των όρων του προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής έχουν λόγο και οι πιστωτές εξ αρχής ενώ, περαιτέρω, το προτεινόμενο προσωπικό σχέδιο αποπληρωμής τίθεται προς συζήτηση και ψήφιση στη συνέλευση πιστωτών.
Εξετάζοντας το κείμενο του επίδικου ΠΣΑ υπό αυτό το πρίσμα, θεωρώ ότι έχει συνταχθεί ως έγγραφο στο οποίο ο σύμβουλος αφερεγγυότητας καταγράφει τις προτάσεις του και αντίστοιχη είναι η γλώσσα που έχει χρησιμοποιήσει.
Υπό αυτό το πρίσμα, κρίνω ότι το κείμενο του επίδικου ΠΣΑ με επαρκή σαφήνεια καταγράφει τις παραμέτρους του πλαισίου αποπληρωμής και αναδιάρθρωσης των χρεών της Χρεώστιδας. Οι αναφορές σε «νέο δάνειο», «εξασφαλίσεις έναντι του νέου δανείου» και «ακύρωση υφιστάμενων εξασφαλίσεων» δεν μπορούν παρά να σημαίνουν ότι τα υφιστάμενα εξασφαλισμένα χρέη θα αναδιαρθρωθούν ώστε το υφιστάμενο ποσό του στεγαστικού δανείου που εξασφαλίζεται με υποθήκη υπέρ της Sky CAC Limited θα θεωρείται ότι ανέρχεται σε €136.000 επί του οποίου θα χρεώνεται τόκος ως επίσης καθορίζεται στο ΠΣΑ. Το αναδιαρθρωμένο χρέος θα αποπληρωθεί δια 180 μηνιαίων δόσεων ως καταγράφεται στον σχετικό πίνακα του ΠΣΑ. Περαιτέρω ως εξασφαλίσεις για το αναδιαρθρωμένο χρέος θα παραμείνουν εκείνες που καταγράφονται στο ΠΣΑ και, με την αποπληρωμή των καθορισμένων δόσεων, οι εξασφαλίσεις που επίσης καθορίζονται στο ΠΣΑ θα καταστούν άνευ αντικειμένου ενόψει του ότι το χρέος που εξασφαλίζεται δυνάμει αυτών θα θεωρείται ότι έχει εξοφληθεί. Θεωρώ ότι τα αυτά προκύπτουν αβίαστα από το κείμενο του ΠΣΑ ιδωμένο στο σύνολο του και στα πλαίσια της κείμενης νομοθεσίας.
Επανέρχομαι σε αυτό που επιχείρησα ήδη να εξηγήσω πιο πάνω, ότι δηλαδή το ΠΣΑ δεν συντάσσεται ως μια συμφωνία μεταξύ συμβαλλομένων αλλά ως μια πρόταση για αποπληρωμή και αναδιάρθρωση χρεών. Σε περίπτωση απόρριψης της πρότασης από τους πιστωτές, ο Ν. 65(Ι)/2015 δημιουργεί τον μηχανισμό για να επιβληθούν τα προτεινόμενα ακόμα και σε πιστωτές που διαφωνούν. Οι εκατέρωθεν υποχρεώσεις και δικαιώματα στα πλαίσια ενός προσωπικού σχεδίου αποπληρωμής δημιουργούνται και ρυθμίζονται από το καινοφανές - για σκοπούς του δικού μας νομικού συστήματος – πλαίσιο που έχει δημιουργήσει ο Ν. 65(Ι)/2015 και είναι λάθος να συγχέονται ή να γίνεται προσπάθεια να υπαχθούν σε άλλες, υφιστάμενες, νομοθεσίες ή νομικές αρχές.
Η πλευρά της Sky CAC Limited σημειώνει και το γεγονός ότι το επίδικο ΠΣΑ αναφέρεται σε χρέη τόσο της Χρεώστιδας όσο και συγγενικού της, τρίτου, προσώπου. Αυτό δεν απαγορεύεται. Αντίθετα το άρθρο 33 του Ν. 65(Ι)/2015 παρέχει ρητά τη δυνατότητα να τύχουν κοινού χειρισμού τα χρέη δύο ή περισσότερων χρεωστών που είναι συνοφειλέτες. Αυτό συμβαίνει και στο παρόν ΠΣΑ.
Παρά τον κοινό χειρισμό των χρεών, θεωρώ ότι το ΠΣΑ με επαρκή σαφήνεια καθορίζει τις υποχρεώσεις και όρους που θα πρέπει να τηρεί η πλευρά της εδώ Χρεώστιδας σε σχέση με τα δικά της χρέη. Το σημαντικό είναι όπως ο καθορισμένος πιστωτής πληρώνεται ανελλιπώς, στον καθορισμένο χρόνο τα προβλεπόμενα ποσά και ότι θα τηρηθούν οι υπόλοιποι όροι που ενδεχομένως τεθούν. Στην περίπτωση της Χρεώστιδας, θεωρώ πως δεν υπάρχει ασάφεια ως προς τα ποσά που πρέπει να πληρώνονται έναντι των δικών της χρεών και όσα η ίδια οφείλει να τηρήσει.
Υπάρχουν αναφορές στην Αίτηση σε περιουσία και υποχρεώσεις της συνοφειλέτιδας. Όμως, ενόψει του ότι σε σχέση με την συνοφειλέτιδα εκκρεμεί αντίστοιχη διαδικασία ενώπιον άλλου Δικαστηρίου, κρίνω ότι τα εν λόγω ζητήματα πρέπει να εγερθούν και να αποφασιστούν ενώπιον εκείνου.
Όσα έχω εξηγήσει πιο πάνω καθορίζουν το αποτέλεσμα της παρούσας διαδικασίας.
Δεν διαπιστώνω λόγο για τον οποίο η Χρεώστιδα πρέπει να αποστερηθεί της δυνατότητας που της παρέχει ο Ν. 65(Ι)/2015 να αναδιαρθρώσει τα χρέη της «με λογικό και οργανωμένο τρόπο», στο βαθμό που οι δυνατότητες της, τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία το επιτρέπουν, «ώστε να αποφευχθεί η πτώχευση της και να διευκολυνθεί η ενεργός συμμετοχή της στην οικονομική δραστηριότητα», όπως ο ίδιος ο νομοθέτης το θέτει στο προοίμιο του Ν. 65(Ι)/2015.
Εξ άλλου, σε μια προσπάθεια εξισορρόπησης των δικαιωμάτων των πιστωτών και των οφειλετών, ο νομοθέτης έχει προνοήσει όπως σε περίπτωση που όροι του ΠΣΑ δεν τηρούνται, οι πιστωτές μπορούν να ζητήσουν τον τερματισμό του. Σε αυτή την περίπτωση δικαιούνται να διεκδικήσουν όλα όσα τους οφείλονται.
Καταληκτικά, για τους λόγους που έχω εξηγήσει, κρίνω ότι η Αίτηση θα πρέπει να απορριφθεί και απορρίπτεται.
Ακολουθώντας το αποτέλεσμα, τα έξοδα της παρούσας Αίτησης επιδικάζονται υπέρ της Χρεώστιδας και εναντίον της Sky CAC Limited, όπως θα υπολογιστούν και θα εγκριθούν.
(Υπ.) ………………………..
Γ. Κυθραιώτου-Θεοδώρου, Π.Ε.Δ.
Πιστό Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
[1] Ενδεικτικά Promontoria Oyster Dac (The Objecting Creditor) v O’Connor (The Debtor) [2023] IESC 31