ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Ενώπιον: Ε. Γεωργίου-Αντωνίου, Π.Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 2786/2011
Μεταξύ:
Μιχάλης Φιλίππου
Ενάγοντας
και
Γιάννης Σιατσιάς κ.α.
Εναγόμενοι
--------------------------------------------------
Αίτηση έρευνας ημερομηνίας 12/10/2022
εναντίον του Μιχάλη Φιλίππου
Ημερομηνία: 19 Ιουνίου, 2024
Εμφανίσεις:
Για Αιτητές: κα Μαυρή, για Θέμη Θωμά & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.
Για Καθ΄ ου η Αίτηση: καμία εμφάνιση
Καθ΄ου η Αίτηση: Παρών
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι Αιτητές – Εναγόμενοι 3, 4 και 5 με την αίτησή τους ημερομηνίας 12/10/2022 ζήτησαν, μεταξύ άλλων, την εξέταση του Καθ΄ου η αίτηση – Ενάγοντα αναφορικά με τη δυνατότητά του να πληρώνει κάποιο ποσό μηνιαίως για εξόφληση των εξόδων που προέκυψαν από τη διαδικασία στη συγκεκριμένη αγωγή. Τα έξοδα υπολογίστηκαν από τον Πρωτοκολλητή στο ποσό των €1.363 πλέον €5 πραγματικά έξοδα πλέον Φ.Π.Α., με τόκο 5,5% από 18/05/2011 – 31/12/2014, 4% από 01/01/2015 – 31/12/2016, 3,5% από 01/01/2017 - 31/12/2018 και 2% από 01/01/2019 μέχρι εξοφλήσεως, πλέον €52 έξοδα διατάγματος πλέον Φ.Π.Α.
Η αίτηση βασίζεται στα άρθρα 82-98 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου και στη Δ.48 θ.θ. 1-4 και 8-10 και Δ.64 των περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμών.
Τα γεγονότα τέθηκαν με την ένορκη δήλωση του Φρίξου Βρυωνίδη, δικηγόρου, εξουσιοδοτημένου στην κατάρτισή της. Είναι η θέση του ότι στις 07/05/2019 υπολογίστηκαν από τον Πρωτοκολλητή και εγκρίθηκαν από το Δικαστήριο υπέρ των Αιτητών – Εναγομένων 3, 4 και 5 έξοδα ύψους €1.363 πλέον τόκοι. Δεν έχει καταβληθεί οποιοδήποτε ποσό προς εξόφληση του συγκεκριμένου χρέους. Ισχυρίζεται ότι ο Καθ΄ου η αίτηση εργάζεται και ότι είναι σε θέση να καταβάλλει €400 προς εξόφληση του συγκεκριμένου χρέους. Παράλληλα, ισχυρίζεται ότι ο Καθ΄ου η αίτηση έχει προβεί σε δωρεά ή και παράδοση ή και μεταβίβαση των περιουσιακών του στοιχείων και σε επιβάρυνση της περιουσίας του.
Ο Καθ΄ ου η Αίτηση καταχώρισε ένσταση προβάλλοντας τρείς (3) λόγους ενστάσεως. Συγκεκριμένα ισχυρίστηκε ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αποπληρώσει το εξ αποφάσεως χρέος του με μηνιαίες δόσεις, ότι είναι συνταξιούχος και ότι η σύνταξή του ανέρχεται στα €435, ότι λαμβάνει οικονομική βοήθεια ύψους €294 και σύνταξη από την Κύπρο στα €98, τα οποία του είναι απαραίτητα για τη διαβίωση και συντήρησή του.
Η Ένσταση βασίζεται στα άρθρα 82-85 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, στη Δ.48 θ.4 των περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμών και στην «έμφυτο» και διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου.
Παρατίθενται τα γεγονότα σε ένορκη δήλωση ίδιου του Καθ΄ου η αίτηση ο οποίος ισχυρίζεται ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να αποπληρώνει οποιοδήποτε ποσό μηνιαίως γιατί είναι χαμηλοσυνταξιούχος και η σύνταξή του ανέρχεται στα €435, ενώ λαμβάνει και οικονομική βοήθεια ύψους €294 και σύνταξη από την Κύπρο ύψους €98. Δεν έχει οποιαδήποτε άλλα εισοδήματα και ενίοτε αναγκάζεται να ζητά λεφτά από ξένους γιατί τα συγκεκριμένα ποσά δεν τον αρκούν. Είναι 70 ετών, είναι συνταξιούχος και δεν μπορεί να εργαστεί γιατί έχει στένωση του σπονδύλου σε 5 σημεία.
Διατάχθηκε από το Δικαστήριο όπως προσκομίσει καταστάσεις λογαριασμού από κυπριακή τράπεζα, έρευνα στο Κτηματολόγιο καθώς και πιστοποιητικό από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών σε σχέση με τα οχήματα που του ανήκουν. Του παραχωρήθηκε χρόνος από τις 27/09/2023 μέχρι τις 22/05/2024 αλλά δεν το έπραξε και προχώρησε η εξέτασή του από την πλευρά των Αιτητών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν προσκόμισε οποιοδήποτε σχετικό πιστοποιητικό σε σχέση με την υγεία του.
Αντεξετασθείς ανέφερε ότι είναι 72 ετών, δεν εργάζεται και ότι ήταν εργολάβος οικοδομών. Από το 2012 σταμάτησε να εργάζεται γιατί έχει πρόβλημα στον σπόνδυλό του και λαμβάνει σύνταξη ύψους €800 από την Αγγλία και €100 από την Κύπρο. Εξήγησε ότι λαμβάνει συνολικά το ποσό των €294 ως αναπηρικό επίδομα από την Κύπρο. Τα συγκεκριμένα ποσά εμβάζονται απευθείας στον λογαριασμό του στην Ελληνική Τράπεζα. Ισχυρίστηκε ότι οι υπάλληλοι της Τράπεζας δεν του παραχώρησαν κατάσταση λογαριασμού λόγω του γεγονότος ότι υπάρχει στο διαδίκτυο. Ερωτηθείς ανέφερε ότι δεν έχει αυτοκίνητο και ότι διακινείται με δανεικό αυτοκίνητο.
Όσον αφορά ακίνητα κατέθεσε το Τεκμήριο 1, την έρευνα του Κτηματολογίου. Όταν του υποδείχθηκε το Τεκμήριο 1Α δεν το αναγνώρισε παρόλο που έφερε τον ίδιο διακριτικό αριθμό και τα ίδια ακίνητα με αυτά περιείχε το Τεκμήριο 1 που κατέθεσε ο ίδιος. Παραδέχθηκε ότι το 2014 είχε πωλήσει ένα ακίνητο στην Αγία Ζώνη στην Λεμεσό για το ποσό των €107.500.
Ερωτηθείς από το Δικαστήριο σε σχέση με τις προσωπικές του ανάγκες ισχυρίστηκε ότι πληρώνει για ρεύμα το ποσό των €50 - €55 τη διμηνία, για νερό €30 με €35, για ψώνια €10 με €15 την ημέρα, €40 την εβδομάδα για βενζίνα και €15 για τηλέφωνο. Δεν καπνίζει και δεν έχει κοινωνικά έξοδα αφού όταν πάει στο καφενείο τον κερνούν. Είναι διαζευγμένος και έχει 4 ενήλικα παιδιά τα οποία εργάζονται. Πηγαινοέρχεται στην Αγγλία, όπου βρίσκεται η οικογένειά του. Όταν είναι στην Αγγλία διαμένει με την πρώην σύζυγό του γιατί του έκλεψαν τις περιουσίες του στην Αγγλία.
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας η ευπαίδευτη συνήγορος των Αιτητών προώθησε τη θέση ότι ο Καθ’ ου η αίτηση έχει οικονομική δυνατότητα να πληρώνει το ποσό των €400 μηνιαίως προς εξόφληση του χρέους του γιατί δεν αποκάλυψε τα πραγματικά του εισοδήματα. Ο Καθ’ ου η αίτηση υποστήριξε ότι έχει πρόβλημα στην καθημερινή του επιβίωση.
ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ
Στο άρθρο 14 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου Κεφ.6, προνοείται ρητά πως κάθε δικαστική απόφαση ή διάταγμα του Δικαστηρίου που διατάσσει πληρωμή χρημάτων μπορεί να εκτελεστεί με όλα ή με οποιοδήποτε από τα μέσα που αναφέρονται στο εδάφιο 1 του άρθρου 14 και τα οποία περιλαμβάνουν κατάσχεση στα χέρια τρίτου καθώς και εξέταση του εξ αποφάσεως οφειλέτη δυνάμει του Μέρους VIII και έκδοση σχετικού διατάγματος δυνάμει του Μέρους ΙΧ του Νόμου.
Οι βασικές αρχές που το Δικαστήριο οφείλει να λάβει υπόψη κατά την έκδοση διατάγματος μηνιαίων δόσεων έχουν καθοριστεί διαχρονικά από τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Αναφορά μπορεί να γίνει στην πιο πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Σωτηρίου ν. Universal Bank Public LTD Πολ. Εφ.271/13 ημερ. 09/03/2020.
Το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το εισόδημα και τις εύλογες προσωπικές και οικογενειακές ανάγκες του χρεώστη. Δεν εκδίδεται διάταγμα εάν αυτό θα επηρεάσει την ικανότητα του χρεώστη να αντιμετωπίσει τις ουσιαστικές ανάγκες του ιδίου και της οικογένειάς του, οι οποίες περιλαμβάνουν τη στέγαση, τη διατροφή, την ιατρική περίθαλψη και κάποιο περιθώριο έκτακτων δαπανών (βλ. Christoforou v. Athanasiou (1981) 1 C.L.R. 696 και Λαϊκή Τράπεζα ν. Χαραλάμπους (1989) 1 (Ε) Α.Α.Δ. 556).
Τα κριτήρια στα οποία το Δικαστήριο μπορεί να βασίσει την απόφασή του, για προσδιορισμό της μηνιαίας δόσης για αποπληρωμή του δικαστικού χρέους και των εξόδων, έχουν παρατεθεί στην υπόθεση Φλαγκοφάς ν. Αταλέζα Λτδ (1989) 1 (Ε) Α.Α.Δ. 686 και υιοθετήθηκαν και στην υπόθεση Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ν. Κωνσταντίνου (2000) 1 Α.Α.Δ. 1034 και είναι τα ακόλουθα:
« Ο περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 6, Μέρος ΙΧ-Η διαδικασία έρευνας σχετικά με τα μέσα του εξ αποφάσεως οφειλέτη είναι ανακριτικού χαρακτήρα- Η οικονομική ευχέρεια του οφειλέτη συναρτάται άμεσα με τις ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του για αξιοπρεπή διαβίωση, (στέγαση, διατροφή, ιατρική περίθαλψη, μόρφωση παιδιών, και ευχέρεια για οικονομική διακίνηση του οφειλέτη) – Μετά τη διαπίστωση της οικονομικής ευχέρειας ο επακριβής καθορισμός του ποσού της δόσεως επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του πρωτόδικου Δικαστηρίου.».
Το Δικαστήριο αφού λάβει υπόψη του τα εισοδήματα του χρεώστη και τις οικογενειακές του ανάγκες, μπορεί να διατάξει την καταβολή ποσού που είναι περίσσευμα από τις απολαβές, μετά από την αφαίρεση εύλογου ποσού που είναι αναγκαίο για τη συντήρηση του χρεώστη και των εξαρτωμένων του, σύμφωνα με την απόφαση στην υπόθεση Gesico Photographic v. J.K. Video (1991) 1 Α.Α.Δ. 134 στη σελίδα 141. Στην Μιχαήλ κ.α. v. Α/φοί Πούλλου Λτδ (1997) 1 Α.Α.Δ. 1759, τονίζονται τα ακόλουθα:
« Η έρευνα η οποία διεξάγεται από το δικαστήριο στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας στοχεύει στη διαπίστωση του κατά πόσο ο συγκεκριμένος χρεώστης έχει την ικανότητα να πληρώνει το εξ’ αποφάσεως χρέος του με περιοδικές δόσεις ανάλογα με τα οικονομικά μέσα που διαθέτει. Η έρευνα δεν περιορίζεται μόνο στην εξέταση του χρεώστη. Το δικαστήριο μπορεί να ακούσει μάρτυρες, των οποίων η μαρτυρία κρίνεται ως αναγκαία για τους σκοπούς της έρευνας. Το δικαστήριο με βάση την ολότητα της ενώπιόν του μαρτυρίας μπορεί να διατάξει τον εξ’ αποφάσεως χρεώστη να πληρώσει το εξ’ αποφάσεως χρέος του με περιοδικές δόσεις. Τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη είναι το εισόδημα του χρεώστη και οι εύλογες προσωπικές και οικογενειακές του ανάγκες. Δεν εκδίδεται διαταγή για πληρωμή του χρέους με μηνιαίες δόσεις εάν η διαταγή αυτή επηρεάζει την ικανότητα του χρεώστη να αντιμετωπίζει βασικές ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του».
Ένας χρεώστης δεν πρέπει ν΄ αφεθεί να δημιουργεί υποχρεώσεις άλλες από τις ουσιαστικές ανάγκες του ίδιου και της οικογένειάς του και να τις χρησιμοποιεί για να αποφύγει την πληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους του (βλ. Σ.Π.Ε. Αραδίππου ν. Έλλη Ιακώβου (1999) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 2032).
Σύμφωνα με τη νομολογία όπως έχει επαναδιατυπωθεί στην Γιαννάκης Κλεοβούλου ν. Μινέρβα Ασφαλιστική Εταιρεία Λτδ (2005) 1(Α) Α.Α.Δ. 207, στην οποία υιοθετήθηκε το σκεπτικό της υπόθεσης Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. ν. Κωνσταντίνου (ανωτέρω):
« Η εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων είναι στοιχείο που συνάπτεται άμεσα με το κύρος της δικαστικής διαδικασίας. Η αξιοπιστία της δικαιοσύνης εξαρτάται από την αποτελεσματικότητά της. Διαφορετικά δημιουργείται δυσπιστία για την αποστολή της με ανάλογες διαβρωτικές επιπτώσεις. Με αυτά θέλουμε να τονίσουμε ότι τα προβλεπόμενα από το νόμο μέσα αναγκαστικής εκτέλεσης δεν πρέπει να καταντούν ατελέσφορα, εκτός στις απόλυτα δικαιολογημένες περιπτώσεις. Πρέπει να εξισορροπείται η ανάγκη εκτέλεσης με την προοπτική αξιοπρεπούς διαβίωσης του ανθρώπου στο πλαίσιο του κράτους δικαίου.
...........................................................................................
Η δικηγόρος της εφεσίβλητης αναγνώρισε – και έτσι είναι – ότι μεταγενέστερες του δικαστικού χρέους υποχρεώσεις δεν έχουν προτεραιότητα. Ιδίως όταν δεν υπάρχει καν δικαστική απόφαση εναντίον του χρεώστη γι΄ αυτές. Δεν θα συμφωνήσουμε με την εισήγησή της ότι παρά τον κανόνα αυτό, η υστερογενής σύναψη χρέους έχει σημασία και λαμβάνεται υπόψη. Κάτι τέτοιο θα ήταν αντινομικό. Θα εξουδετέρωνε πλήρως την υποχρέωση αποπληρωμής του εξ αποφάσεως χρέους. Και θα μπορούσε να προβληθεί σε κάθε περίπτωση ως δικαιολογία για αδυναμία πληρωμής.»
Έχει νομολογηθεί, περαιτέρω, πως άλλα χρέη για τα οποία δεν υπάρχει διαταγή μηνιαίων πληρωμών ή μεταγενέστερες του δικαστικού χρέους υποχρεώσεις, δεν έχουν προτεραιότητα στο εξ αποφάσεως χρέος (βλ. Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. v. Κωνσταντίνου (ανωτέρω) και Κλεοβούλου v. Μινέρβα Ασφαλιστική Εταιρεία Λτδ (ανωτέρω).
Το Δικαστήριο σε αυτή τη διαδικασία, η οποία είναι ανακριτικής φύσης, έχει και το ίδιο υποχρέωση να ερευνήσει τις οικονομικές συνθήκες του χρεώστη και αν προκύψει από την ανάκριση αυτή ότι υπάρχει περίπτωση να μην πληγεί η αξιοπρεπής διαβίωσή του, τότε θα πρέπει να εκδίδεται το κατάλληλο διάταγμα.
Το γεγονός ότι ο Καθ΄ ου η Αίτηση δεν εργάζεται δεν αποτελεί από μόνο του λόγο για τη μη έκδοση οποιουδήποτε διατάγματος εναντίον του. Στην απόφαση Σωτηρίου ν. Universal Bank Public LTD (ανωτέρω) διαβάζονται τα ακόλουθα σχετικά:
« H διαχρονική προσέγγιση της νομολογίας εναποθέτει στον εξ' αποφάσεως οφειλέτη την υποχρέωση να αναζητήσει προσοδοφόρα απασχόληση και να εργαστεί για να αποπληρώσει τα δικαστικά του χρέη. Έτσι στην Χριστάκη ή άλλως Παναγιώτου ν. Μιχαήλ (1998) 1(Α) Α.Α.Δ. 422, κρίθηκε ότι τα προβλήματα υγείας της εφεσείουσας που μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, η αφοσίωση της προς τον συμβίο της τον οποίο ήθελε να φροντίζει και οι ευθύνες της προς το παιδί της που διέμενε μαζί τους, δεν αποτελούσαν ακόμα και σωρευτικά ιδωμένα, βάσιμες αιτίες για τη μη αναζήτηση εργασίας από μέρους της. Αναφέρθηκε πως η κατάληξη ότι μπορούσε να εργοδοτηθεί δεν ήταν μόνο εύλογη αλλά και επιβεβλημένη. Η ίδια προσέγγιση ακολουθήθηκε στην Προκοπίου κ.ά. ν. Ανδρέας Λάμπρου Λτδ (2004) 1(Α) Α.Α.Δ. 310 και στη Λουγκρίδης ν. Eurolife Limited (2004) 1 (B) A.A.Δ. 886.»
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο δεν μπορεί να αγνοηθεί ότι ο Καθ΄ου η αίτηση είναι 72 ετών, ότι επέλεξε να μην προσκομίσει οποιοδήποτε έγγραφο όπως καταστάσεις λογαριασμού και καταστάσεις των επιδομάτων που λαμβάνει, παρά το γεγονός ότι τα ποσά που είχε αναφέρει προφορικά στο Δικαστήριο ήταν κατά πολύ διαφοροποιημένα από αυτά που κατέγραψε στην Ένστασή του. Παρά τους ισχυρισμούς του, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι υπάρχει ένα χρέος το οποίο θα πρέπει να εξοφληθεί.
Ο Καθ' ου η Αίτηση θεωρώ ότι δεν μετέφερε στο Δικαστήριο την πραγματική οικονομική του κατάσταση. Σημειώνω ότι, παρά το γεγονός ότι η πλευρά των Αιτητών αμφισβήτησε τους ισχυρισμούς του, ο ίδιος δεν παρουσίασε οποιαδήποτε μαρτυρία για τα έξοδά του, προς επίρρωση της θέσης του ότι δυσκολεύεται στην καθημερινότητά του. Η πιο πάνω διαπίστωση σημαίνει ωστόσο ότι όλα όσα ανέφερε ο Καθ' ου η Αίτηση καθίστανται άνευ οποιασδήποτε αποδεικτικής αξίας καθώς η αναγκαιότητα αλλά και το ύψος των εξόδων που ανέφερε στη μαρτυρία του θα κριθούν από το Δικαστήριο. Όπως επίσης θα κριθεί από το Δικαστήριο το κατά πόσο, αφού συνυπολογιστούν τα εισοδήματα και τα αναγκαία έξοδα του, υπάρχει η δυνατότητα έκδοσης διατάγματος για αποπληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους με μηνιαίες δόσεις.
Ο Καθ΄ου η αίτηση, ως προκύπτει από τα όσα έχει αναφέρει, έχει εισόδημα €1.094 και έχει έξοδα €615. Δεν ανέφερε ότι έχει χρέη ή ότι πληρώνει οποιοδήποτε άλλο ποσό. Το Δικαστήριο θεωρεί, με όσα ο ίδιος ο Καθ΄ου η αίτηση έχει αναφέρει, ότι έχει τη δυνατότητα και ικανότητα να καταβάλλει κάποιο ποσό. Συνεπώς, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να εκδοθεί κάποιο διάταγμα με το οποίο να διατάσσεται να πληρώνει ένα ποσό μηνιαίως για εξόφληση των εξόδων που έχουν υπολογιστεί εναντίον του.
Ασκώντας κάθε δυνατή επιείκεια και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των στοιχείων που τέθηκαν αναφορικά με τις οικονομικές ανάγκες για συντήρηση, διατροφή και τις δυνατότητες του Καθ΄ ου η Αίτηση, συνυπολογίζοντας ότι δεν έχει οποιεσδήποτε υποχρεώσεις, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι είναι ασφαλές και δίκαιο να εκδώσω διάταγμα με το οποίο να διατάσσεται ο Καθ΄ου η Αίτηση να πληρώνει το ποσό των €100- μηνιαίως, για εξόφληση του εξ’ αποφάσεως χρέους του.
Συνεπακόλουθα της πιο πάνω κατάληξής μου, εκδίδεται διάταγμα με το οποίο διατάσσεται ο Καθ΄ ου η Αίτηση να πληρώνει €100- το μήνα, από 01/08/2024 μέχρι εξοφλήσεως του εξ αποφάσεως χρέους, πλέον έξοδα της παρούσας διαδικασίας, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
(Υπ.) .................................................
Ε. Γεωργίου-Αντωνίου, Π.Ε.Δ.
Πιστόν Αντίγραφον
Πρωτοκολλητής