ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Ενώπιον: Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου, Α. Ε. Δ.
Αρ. Αίτησης: 589/22
Ημερομηνία: 08/07/2024
Αναφορικά με τον αποβιώσαντα Νίκο Εφραίμ (ΑΔΤ197233) Τέως από Λευκωσία
-και-
Αναφορικά με τον περί Διαχείρισης Κληρονομίων Αποθανόντων Νόμο, Κεφ. 189
-και-
Αναφορικά με τους περί Διαχειρίσεως Περιουσιών Κανονισμούς του 1955
Εμφανίσεις:
Για Αιτητές: κα Ξ. Κόκκινου
Για Καθ’ ης η Αίτηση: κος Ρ. Μαππουρίδης
ΑΠΟΦΑΣΗ
Στις 14 Νοεμβρίου 2022 εκδόθηκε διάταγμα ως ακολούθως :
Ας γίνει γνωστό, ότι την 14ην ημέρα του μηνός Νοεμβρίου 2022 εχορηγήθη υπό του Δικαστηρίου Περιορισμένο Παραχωρητήριο εις την Ιωάννα Χαραλάμπους (ΑΔΤ.[ ]), από τη Λευκωσία αναφορικά με την περιουσία του Νίκου Εφραίμ (ΑΔΤ.197233) τέως από τη Λευκωσία, ο οποίος απεβίωσε την 17ην ημέρα του μηνός Δεκεμβρίου 2018 στη Λευκωσία, εξ’ αδιαθέτου κληρονομούμενος και ο οποίος κατά τον χρόνο του θανάτου του είχε τον μόνιμο τόπο διαμονής του στη Λευκωσία, εντός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου τούτου. Το εν λόγω περιορισμένο παραχωρητήριο χορηγείται για τον ειδικό σκοπό της εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης ημερομηνίας 07/09/2018, συνολικού ποσού €961.875 πλέον νόμιμο τόκο, πλέον έξοδα συνολικού ποσού €7.191,74.
Νόμιμοι κληρονόμοι του αποβιώσαντα έχουν καταχωρήσει την παρούσα αίτηση και ζητούν την έκδοση των ακόλουθων διαταγμάτων:
Α. Διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο να παραμερίζεται και/ή ακυρώνεται το διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο χορηγήθηκε περιορισμένο παραχωρητήριο ημερομηνίας 14/11/2022 στην Ιωάννα Χαραλάμπους (ΑΔΤ.[ ]) από τη Λευκωσία για τον ειδικό σκοπό της εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης ημερομηνίας 07/09/2018 της αγωγής 9129/2007 Ε.Δ.Λ.
Β. Διάταγμα του Δικαστηρίου με το οποίο να διατάσσεται η παύση της Ιωάννας Χαραλάμπους (ΑΔΤ.[ ]) ως ειδική διαχειρίστρια της περιουσίας του αποβιώσαντος Νίκου Εφραίμ (ΑΔΤ.197233), τέως από Λευκωσία.
Η νομική βάση της αίτησης είναι τα άρθρα 2,17,19,23,31,34,52,53,55, 57 και 58 του περί Διαχείρισης Κληρονομιών Νόμου Κεφ. 189 και οι Διαταγές 42,48,55,57 και 64 των παλαιών θεσμών της Πολιτικής Δικονομίας.
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ
Τα γεγονότα που υποστηρίζουν το αίτημα περιέχονται σε ένορκη δήλωση που έχει συντάξει ένας εκ των νόμιμων κληρονόμων του αποβιώσαντα. Πρόκειται για υιό του αποθανόντα. Η άλλη κληρονόμος είναι σύζυγος του αποθανόντα ηλικίας 86 ετών. Αναφέρει ότι κατά ή περί τον Οκτώβριο 2023 έλαβε γνώση δικαστικής διαδικασίας ήτοι, της Αίτησης ημερομηνίας 25/8/2023 πιστωτή του αποθανόντα τη Demetra Holdings PLC. Η εν λόγω Αίτηση καταχωρήθηκε στα πλαίσια της αγωγής 9129/2007 και αφορά μέτρο εκτέλεσης κατά της περιουσίας του αποθανόντα δηλαδή, πώληση ακινήτου με αριθμό εγγραφής 2/1100 για την πληρωμή του εξ’ αποφάσεως χρέους δυνάμει δικαστικής απόφασης ημερομηνίας 07/09/2018 που εκδόθηκε στα πλαίσια της αγωγής 9129/2007. Στις 14/11/2022 παραχωρήθηκε περιορισμένο παραχωρητήριο στην Καθ’ ης η Αίτηση που είναι δικηγόρος που εκπροσωπούσε τους πιστωτές στην αγωγή 9129/2007 και το παραχωρητήριο εκδόθηκε για τον σκοπό της εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης στα πλαίσια της αγωγής 9129/2007.
Ουδέποτε παρέλαβε την Αίτηση ημερομηνίας 02/08/2022 βάσει της οποίας εκδόθηκε το διάταγμα ημερομηνίας 14/11/2022. Επίσης, ουδέποτε παρέλαβε την επιστολή ημερομηνίας 15/3/2023 ή την επιστολή ημερομηνίας 04/04/2023. Έλαβε γνώση του διορισμού της Καθ’ ης η Αίτηση ως ειδική διαχειρίστρια όταν έλαβε γνώση της Αίτησης ημερομηνίας 25/08/2023. Η επίδοση της Αίτησης ημερομηνίας 25/8/2023 και της επιστολής ημερομηνίας 15/03/2023 αφέθηκαν στην παρουσία της μητέρας του ομνύοντα και σημειώθηκε στην ένορκη δήλωση της επίδοσης ότι παρέλαβε την Αίτηση ως ‘μητέρα συγκάτοικος’. Η επίδοση είναι λανθασμένη διότι διαμένει στο εξωτερικό και όταν έρχεται στην Κύπρο διαμένει σε άλλη διεύθυνση. Η μητέρα του είναι 86 ετών δεν έχει καμία γνώση για τις υποθέσεις του αποβιώσαντα και σίγουρα δεν αντιλήφθηκε αυτά που άφησε στην διεύθυνση της ο επιδότης. Ο επιδότης επισκέφθηκε τη μητέρα του στις 12/09/2022 αλλά η ένορκη δήλωση του επιδότη αναφέρει ότι η επίδοση πραγματοποιήθηκε στις 26/09/2022. Η μητέρα του δεν μπόρεσε να αντιδράσει στην Αίτηση ημερομηνίας 02/08/2022 εξαιτίας προχωρημένης ηλικίας και επειδή δεν ήταν γνώστης των υποθέσεων του αποθανόντα. Ο επιδότης δεν της εξήγησε τι ήταν αυτό που της παρέδωσε αναφέρθηκε μόνο σε έγγραφα. Η συνήθης διαμονή του είναι στο Λονδίνο και έρχεται σε άλλη διεύθυνση όταν επισκέπτεται την Κύπρο.
Είναι η θέση των κληρονόμων ότι η Καθ’ ης η Αίτηση, δεν θα έπρεπε να είχε διοριστεί ως ειδικός διαχειριστής για τον περιορισμένο σκοπό της εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης, καθότι ήταν η δικηγόρος που χειρίστηκε την ακρόαση της αγωγής 9129/2017. Ήταν άμεσα εμπλεκόμενη στην ακρόαση και ως τέτοια δεν είναι ανεξάρτητο, αμερόληπτο και ουδέτερο πρόσωπο. Όπως φαίνεται από τις επιστολές και ηλεκτρονικά μηνύματα Τεκμήριο 17, αυτά απευθύνονται στην Καθ’ ης η Αίτηση, ως δικηγόρο του γραφείου του κυρίου Μαππουρίδη και Συνεργάτες ΔΕΠΕ. Τα πλείστα από αυτά είναι προγενέστερα της έκδοσης του διατάγματος ημερομηνίας 14/11/2022 για χορήγηση περιορισμένου παραχωρητηρίου στην Καθ’ ης η Αίτηση. Επίσης η επιστολή της Ελληνικής Τράπεζας ημερομηνίας 31/05/2022 αναφέρει συγκεκριμένα ‘’σε απάντηση της επιστολής σας ημερομηνίας 11/04/2022 κατ’ εντολή του πελάτη σας Δήμητρα Επενδυτική Δημόσια Λτδ’’. Δεν είναι ορθό η Καθ’ ης η Αίτηση να ενεργεί υπό δύο ιδιότητες; Παρουσιάζεται ως δικηγόρος των πελατών της/εξ’ αποφάσεως πιστωτές του αποβιώσαντος Νίκου Εφραίμ και ως ειδική διαχειρίστρια της περιουσίας του για περιορισμένο σκοπό.
Από έρευνα που έχουν διεξάγει οι δικηγόροι των πιστωτών στο κτηματολόγιο προκύπτει ότι η διαχειρίστρια είναι άτομο που εργάζεται σε δικηγορικό οίκο που εκπροσωπεί τους Αιτητές. Η διαχειρίστρια δεν είναι ένα ανεξάρτητο, αμερόληπτο και ουδέτερο πρόσωπο. Κάποιους μήνες πριν την αποστολή της επιστολής ημερομηνίας 11/04/2022 ως δικηγόρος των πιστωτών ζητούσε στοιχεία για τους λογαριασμούς του αποβιώσαντα.
Ο διευθυντής των εξ’ αποφάσεως πιστωτών, στην ένορκο δήλωση που συνόδευε την Αίτηση ημερομηνίας 02/08/2022 για έκδοση περιορισμένου παραχωρητηρίου, αναφέρει ότι την έρευνα στα τραπεζικά ιδρύματα την διενήργησε η Αιτήτρια, δηλαδή η Demetra Holding Plc. Στην πραγματικότητα η έρευνα έγινε από τη δικηγόρο της Αιτήτριας Καθ’ ης η Αίτηση, η οποία λίγους μήνες μετά διορίστηκε ως ειδική διαχειρίστρια της περιουσίας του αποβιώσαντος.
Το επίδικο ακίνητο με αριθμό εγγραφής 2/1100 είναι βεβαρημένο με αρκετά εμπράγματα βάρη όπως υποθήκη και άλλα ΜΕΜΟ. Τα στοιχεία που έχει στην κατοχή της η διαχειρίστρια, είναι λανθασμένα. Η ειδική διαχειρίστρια δεν θα υποστηρίζει όλα τα συμφέροντα ενδιαφερόμενων προσώπων.
Η Καθ’ ης η Αίτηση διαχειρίστρια έχει καταχωρήσει ένσταση και έχει προβάλει τους ακόλουθους λόγους ένστασης:
1. Οι Αιτητές στερούνται εννόμου συμφέροντος και/ή έχουν κώλυμα προώθησης της παρούσας Αίτησης, λόγω προηγούμενης τους συμπεριφοράς.
2. Η παρούσα Αίτηση προωθείται από τους Αιτητές καταχρηστικά και/ή κακόπιστα και/ή καθυστερημένα και/ή αδικαιολόγητα.
3. Η παρούσα Αίτηση αποτελεί κατάχρηση της διαδικαστικής διαδικασίας και με την προώθηση της σπαταλείται πολύτιμος δικαστικός χρόνος.
4. Δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις έκδοσης του αιτούμενου διατάγματος και/ή οι Αιτητές δεν αιτούνται διαζευκτικά της παύσης της ειδικής διαχειρίστριας, την αντικατάσταση της με άλλο πρόσωπο, το οποίο δύναται να υποδειχθεί από τους Αιτητές αφού προβάλουν εύλογο προς τούτο λόγο, για σκοπούς προώθησης της διαχείρισης ειδικού σκοπού της περιουσίας του αποβιώσαντος, ως το διάταγμα που εκδόθηκε από το Σεβαστό Δικαστήριο.
5. Οι λόγοι που προωθούνται μέσω της ένορκης δήλωσης που συνοδεύει την Αίτηση, είναι αόριστοι και/ή ανεδαφικοί και προβάλλονται χωρίς να τίθεται το πραγματικό και νομικό υπόβαθρο αυτών.
6. Οι Καθ’ ων η Αίτηση επιφυλάσσουν το δικαίωμα τους, να προσθέσουν οποιονδήποτε λόγο ένστασης, αν τέτοιος προκύψει από τις περιστάσεις.
Η ένσταση στηρίζεται σε ένορκη δήλωση που έχει ετοιμάσει η διαχειρίστρια καθ’ ης η αίτηση. Αναφέρει ότι την 07/09/2018 εκδόθηκε απόφαση υπέρ της Demetra Holdings PLC και εναντίον του αποβιώσαντα για το ποσό των €961.875 πλέον έξοδα της αγωγής. Μετά την έκδοση της απόφασης ο Νίκος Εφραίμ απεβίωσε. Εναντίον της πρωτόδικης απόφασης καταχωρήθηκε ειδοποίηση έφεσης ημερομηνίας 19/10/2018. Το ένταλμα κινητών ημερομηνίας 04/12/2018 επιστράφηκε ανεκτέλεστο την 15/01/2019 εξαιτίας του θανάτου του Νίκου Εφραίμ. Με επιστολή ημερομηνίας 04/02/2019 οι δικηγόροι της Demetra Holding ρώτησαν κατά πόσο οι κληρονόμοι είχαν πρόθεση να καταχωρήσουν Αίτηση διαχείρισης και οι δικηγόροι του αποθανόντα ανέφεραν επί της ίδιας επιστολής ότι δεν έχουν πρόθεση να προβούν σε διαδικασία διαχείρισης καθότι ο αποβιώσας δεν είχε κατά την ημέρα του θανάτου οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία. Με επιστολή των δικηγόρων της Demetra ημερομηνίας 14/03/2019 και 05/08/2020 ρώτησαν τους δικηγόρους του αποθανόντα κατά πόσο θα προωθούσαν την Έφεση 320/2018. Πληροφορήθηκαν ότι δεν θα προωθούσαν την Έφεση και αυτή αποσύρθηκε στις 19/04/2021. Ο αποβιώσαντας απεβίωσε την 17/12/2018.
Παρά την αναφορά των δικηγόρων του αποβιώσαντα ότι αυτός στερείται περιουσίας, μετά από έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λευκωσίας, φάνηκε ότι ο αποβιώσας είχε εγγεγραμμένο επ’ ονόματι του το ακίνητο και/ή οικόπεδο με αριθμό εγγραφής 2/1100, Φ/Σχ. 21/55Ε2, τεμάχιο 1056, μερίδιο 1/1 με δημοσιευμένη φορολογική αξία κατά την 01/0/2018 €401.200,00. Προς εξασφάλιση του εξ’ αποφάσεως ποσού, η Αιτήτρια προχώρησε με εγγραφή ΜΕΜΟ επί του υπό αναφορά ακινήτου με αριθμό ΕΒ1998/2022 ημερομηνίας 09/05/2022.
Επιπλέον, η Αιτήτρια μέσω των δικηγόρων της, προχώρησε με έρευνα στο ενεργητικό του αποβιώσαντος στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου και δη σε έρευνα για τυχόν κατοχή μετοχών σε εταιρείες στις οποίες φαίνεται να κατέχει μετοχές και είχε οριστεί ως διευθυντής και για κατοχή τυχόν πιστώσεων και/ή καταθέσεων σε τραπεζικά ιδρύματα.
Δεν έγινε γενική διαχείριση και έτσι η Demetra δεν μπορούσε να προχωρήσει στην εκτέλεση της απόφασης. Προωθήθηκε η παρούσα αίτηση ως αποτέλεσμα της οποίας εκδόθηκε το διάταγμα ημερομηνίας 14/11/2022. Η Αίτηση επιδόθηκε στους νόμιμους κληρονόμους του αποβιώσαντα. Η αρχική πληροφόρηση ήταν ότι μοναδικός κληρονόμος ήταν υιός του αποθανόντα και αυτός είναι ο λόγος που επιδόθηκε με διαφορά δύο εβδομάδων η Αίτηση σε εκείνον. Του επιδόθηκε η Αίτηση στις 12/09/2022 και στη σύζυγο του αποθανόντα την 26/09/2022. Δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι η σύζυγος του αποθανόντα δεν υπέγραψε τις παραλαβές των αιτήσεων και κάτι τέτοιο διαψεύδεται από το περιεχόμενων των Τεκμηρίων 8 και 9 επί της ένστασης.
Αναφορικά με την ικανότητα της να διαχειρίζεται ορθά την διαχείριση παραδέχθηκε ότι ήταν μια εκ των δικηγόρων της εταιρείας Demetra Holdings στα πλαίσια της αγωγής. Ο περιορισμένος σκοπός της διαχείρισης είναι η εκτέλεση της δικαστικής απόφασης. Οφείλει να λειτουργήσει υπό την αντιπροσωπευτική της ιδιότητα προκειμένου να υλοποιηθεί ο περιορισμένος ειδικός σκοπός για τον οποία παραχωρήθηκαν έγγραφα διαχείρισης, ήτοι, την εκτέλεση δικαστικής απόφασης που εκδόθηκε στα πλαίσια της αγωγής 9129/2007 ανάλογα με τη σειρά που αυτή κατέχει στον κατάλογο πιστωτών του αποβιώσαντος.
Η εξουσία του διαχειριστή με περιορισμένο παραχωρητήριο, ο διορισμός του οποίου προκύπτει από την εφαρμογή του άρθρου 19 του περί Διαχείρισης Κληρονομιών Αποθανόντων Νόμου Κεφ.189, περιορίζεται στον συγκεκριμένο σκοπό για τον οποίον χορηγήθηκαν τα έγγραφα διαχείρισης και επί του παρόντος της εκτέλεσης δικαστικής απόφασης. Ο διαχειριστής της περιουσίας με περιορισμένο παραχωρητήριο δεν εξομοιώνεται με έναν συνηθισμένο διαχειριστή της περιουσίας αποβιώσαντα, ώστε να υπέχει ευθύνη για τον τρόπο διαχείρισης της περιουσίας. Στην παρούσα περίπτωση, η εξασφάλιση του περιορισμένου παραχωρητηρίου έγινε στη βάση Αίτησης που είχε ως νομικό υπόβαθρο το άρθρο 19 του Κεφ.189 και ο σκοπός για τον οποίον χορηγήθηκε ήταν σαφής, δηλαδή η εκτέλεση της δικαστικής απόφασης, η οποία εκδόθηκε στα πλαίσια της αγωγής 9129/2007, ανάλογα με τη σειρά που αυτή κατέχει στον κατάλογο των πιστωτών του αποβιώσαντος.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Δύο είναι τα θέματα που πρέπει να επιλυθούν προκειμένου το Δικαστήριο να εξετάσει το αίτημα των κληρονόμων Αιτητών του αποβιώσαντα για παύση του διαχειριστή.
1. Κατά πόσο όλοι οι κληρονόμοι της περιουσίας έλαβαν γνώση της διαδικασίας για παραχώρηση περιορισμένης διαχείρισης;
2. Κατά πόσο δικαιολογείται υπό όλες τις περιστάσεις παύση του διαχειριστή που διορίστηκε κατόπιν αιτήματος πιστωτή του αποβιώσαντα.
Είναι αναντίλεκτο γεγονός ότι ο αποθανόντας απεβίωσε μετά την έκδοση απόφασης εναντίον του στην αγωγή 9129/2007 την 07/09/2018 και ότι συμφέρον στο κατάλοιπο της περιουσίας του την έχουν τουλάχιστον δύο κληρονόμοι, η σύζυγος του και ο υιός του εφόσον ο αποβιώσας δεν είχε συντάξει διαθήκη. Είναι ισχυρισμός των Αιτητών ότι δεν έλαβαν γνώση της διαδικασίας ως αποτέλεσμα της οποίας παραχωρήθηκε περιορισμένη διαχείριση σε αντιπρόσωπο πιστωτή του αποβιώσαντα.
Προβάλλεται ισχυρισμός εκ μέρους της συζύγου του αποβιώσαντα ότι εξαιτίας της προχωρημένης ηλικίας της και πνευματικής κατάστασης της δεν ήταν σε θέση να αντιληφθεί το αντικείμενο της αίτησης που αφορούσε την έκδοση του περιορισμένου παραχωρητηρίου που της επιδόθηκε στην οικία όπου διαμένει. Προβάλλεται, η θέση ότι ο υιός του αποθανόντα δεν έλαβε γνώση της διαδικασίας επειδή δεν είναι συγκάτοικος της μητέρας του, διαμένει στο εξωτερικό και εξαιτίας του προχωρημένου της ηλικίας της, η μητέρα του δεν ήταν σε θέση να τον ενημερώσει για τη διαδικασία.
Οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν προσκόμισαν μαρτυρία για να αντικρούσουν τον ισχυρισμό του υιού του αποβιώσαντα ότι δεν έλαβε γνώση της διαδικασίας. Έχει ορκιστεί θετικά ότι η μητέρα του δεν είναι συγκάτοικος του και διαμένει στο εξωτερικό. Συμπερασματικά προκύπτει ως γεγονός ότι όντως δεν έλαβε γνώση της Αίτησης ημερομηνίας 02/08/2022 διότι όταν έλαβε γνώση της Αίτησης 25/08/2023 και της επιστολής ημερομηνίας 15/03/2023 που επιδόθηκε στην ίδια διεύθυνση καταχώρησε την παρούσα Αίτηση και ζήτησε την παύση του διαχειριστή. Επίσης, δεν μπορεί να αληθεύει ο ισχυρισμός ότι αρχικά δεν αντιλήφθηκαν οι πιστωτές ότι η σύζυγος του αποθανόντα δεν είναι κληρονόμος του αποθανόντα. Όταν επιχείρησαν επίδοση της αίτησης στον υιό κληρονόμο του αποθανόντα στις 12/09/2023 γνώριζαν ότι το πρόσωπο που διέμενε στην συγκεκριμένη διεύθυνση ήταν η μητέρα του υιού κληρονόμου. Κατά συνέπεια, ήταν γνωστό εξ’ αρχής ότι και οι δύο ήταν κληρονόμοι του αποθανόντα.
Η εξουσία του Δικαστηρίου να παραχωρήσει διαχείριση σε πιστωτή της περιουσίας του αποθανόντα παρακάμπτοντας τους νόμιμους κληρονόμους είναι διακριτική. Η διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου να διορίσει πρόσωπα στα οποία θα χορηγηθεί διαχείριση πηγάζει από το άρθρο 17 του Κεφ.189 πιο κάτω:
Κατά τη χoρήγηση διαχείρισης τo Δικαστήριo λαμβάvει υπόψη τα δικαιώματα κάθε πρoσώπoυ πoυ έχει συμφέρov στηv κληρovoμιά τoυ απoθαvόvτoς ή στo πρoϊόv της πώλησης αυτής, και ειδικότερα διαχείριση με επισυvημμέvη διαθήκη δύvαται vα χoρηγηθεί σε κληρoδόχo, και oπoιαδήπoτε τέτoια διαχείριση δύvαται vα περιoρίζεται με oπoιoδήπoτε τρόπo ως τo Δικαστήριo ήθελε κρίvει σκόπιμo:
(β) αv λόγω της αφερεγγυότητας της κληρovoμιάς τoυ απoθαvόvτoς ή λόγω oπoιωvδήπoτε άλλωv ειδικώv περιστάσεωv, φαίvεται στo Δικαστήριo αvαγκαίo ή πρόσφoρo vα διoρίσει ως διαχειριστή πρόσωπo άλλo από τo πρόσωπo τo oπoίo, ελλείψει της διάταξης αυτής, θα δικαιoύτo κατά vόμo στη χoρήγηση της διαχείρισης, τo Δικαστήριo δύvαται κατά τη διακριτική.
Ένας ειδικός λόγος παραχώρησης διαχείρισης σε άλλο πρόσωπο από το πρόσωπο το οποίο έχει κατά νόμο δικαίωμα διαχείρισης θα μπορούσε να είναι πιστωτής του αποβιώσαντα ως πρόσωπο που έχει συμφέρον στην περιουσία του αποβιώσαντα. Αυτός ο ειδικός λόγος μπορεί να προκύψει όταν πρόσωπα που έχουν κατά νόμο δικαίωμα στην περιουσία αρνούνται ή σκόπιμα παραλείπουν να αιτηθούν να τους παραχωρηθεί διαχείριση. Αναμφίβολα οι καθ’ ων η αίτηση έχουν υποδεέστερο συμφέρον στην κληρονομιά του αποθανόντος ως πιστωτές αυτού έναντι του κατά νόμου δικαιώματος των νόμιμων κληρονόμων του αποθανόντα. Δικαιολογείται η παραχώρηση διαχείρισης σε πιστωτή, ως προνοεί το άρθρο 17, πιο πάνω, μόνο όταν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις. Το άρθρο 17 είναι όμοιο με το αγγλικό section 116 Senior Courts Act το οποίο προνοεί ότι το Δικαστήριο δύναται να αποκλείσει πρόσωπο ως διαχειριστή που έχει κατά νόμο δικαίωμα στην περιουσία μόνο όταν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις και καθίσταται αναγκαίο και επιβεβλημένο (necessary and expedient) υπό τις περιστάσεις να διορισθεί τέτοιο πρόσωπο ως διαχειριστής της περιουσίας. Και οι δύο προϋποθέσεις πρέπει να ικανοποιηθούν. Σε κάθε περίπτωση μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις δικαιολογείται η παράκαμψη του προσώπου που έχει κατά νόμο δικαίωμα να του παραχωρηθούν έγγραφα διαχείρισης. (βλ. Williams Mortimer and Sunnucks Executors Administrators and Probate Sweet and Maxwell 20th edition Discretionary Grants par 26-04. Η παράγραφος 789 του συγγράμματος Halsbury’s Laws of England , Wills and Intestacy (Volume 102(2021) είναι επεξηγηματική ως προς την πληρότητα της διαδικασίας αποκλεισμού που θα πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου πρόσωπο που έχει το συμφέρον του πιστωτή στην περιουσία του αποθανόντα να του παραχωρηθούν έγγραφα διαχείρισης.
If all persons entitled to a grant in priority have been cleared off a grant may be made to a creditor.
Δηλαδή, ο αποκλεισμός προσώπων που έχουν κατά νόμο δικαίωμα να τους παραχωρηθεί διαχείριση χωρίς να κλητευθούν, δικαιολογείται μόνο εάν διαπιστωθεί θετικά ότι οι κληρονόμοι δεν θα αποταθούν να τους χορηγηθούν έγγραφα διαχείρισης και μόνο εάν έχουν ενημερωθεί δεόντως για αίτημα των πιστωτών να αποταθούν να τους παραχωρηθεί διαχείριση για ειδικό σκοπό. (Williams Mortιmer and Sunnucks Executors, Admιnistrators and Probate Sweet and Maxwell Discretionary Grants paragraph 26-14).
Οι πιστωτές πρέπει να αποδείξουν θετικά ότι οι νόμιμοι κληρονόμοι δεν προτίθενται να αποταθούν για παραχώρηση διαχείρισης και ότι οι κληρονόμοι έχουν λάβει γνώση της διαδικασίας περιορισμένης παραχώρησης για ειδικό σκοπό και συγκατατίθενται ή δεν ενδιαφέρονται να παρέμβουν στην παραχώρηση. Στην υπόθεση In Re Bishop (1913) 57 Sol Jo 611, 108 LT 928 παραχωρήθηκε διαχείριση σε πιστωτή μόνο επειδή η περιουσία του αποβιώσαντα ήταν μικρής αξίας και επειδή η μαρτυρία κατέδειξε θετικά (clearly showed) ότι η κληρονόμος και χήρα του αποβιώσαντα είχε αρνηθεί να αιτηθεί για παραχώρηση διαχείρισης. Απέφευγε την επίδοση της Αίτησης του πιστωτή και ενημερώθηκε δεόντως για την προώθηση της Αίτησης του πιστωτή. Στην παρούσα περίπτωση κάτι τέτοιο δεν αποδεικνύεται θετικά. Οι Καθ’ ων η Αίτηση πληροφορήθηκαν το 2019 από δικηγόρο του αποθανόντα πως οι κληρονόμοι δεν έχουν πρόθεση να προβούν σε διαδικασία διαχείρισης διότι ο αποβιώσαντας δεν είχε κατά την ημέρα του θανάτου του οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία. Καμία άλλη έρευνα δεν έγινε για να διαπιστωθούν οι προθέσεις των κληρονόμων παρόλο ότι οι πιστωτές διαπίστωσαν την ύπαρξη περιουσίας στο όνομα του αποθανόντα και γνώριζαν ότι υπήρχε κληρονόμος του αποβιώσαντα.
Δεν έχει τεθεί ενώπιον μου θετική μαρτυρία ότι και οι δύο κληρονόμοι έλαβαν γνώση της αίτησης 2 Αυγούστου 2022 ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να τοποθετηθούν ενόψει του τρόπου που επιδόθηκε η αίτηση. Ο υιός του αποβιώσαντα ισχυρίζεται ότι δεν είναι συγκάτοικος της μητέρας του ως αναφέρεται στην ένορκη δήλωση του επιδότη. Ισχυρίζεται ότι διαμένει στο εξωτερικό και όταν έρχεται Κύπρο διαμένει σε άλλη διεύθυνση. Ισχυρίζεται ότι έλαβε γνώση της παραχώρησης περιορισμένης διαχείρισης τον Οκτώβριο 2023. Οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν έχουν προβάλει ισχυρισμό ότι ο εν λόγω κληρονόμος έλαβε γνώση της Αίτησης 02/08/2022 πριν την έκδοση του διατάγματος ημερομηνίας 14/11/2022. Επιχειρηματολογούν ότι ο ισχυρισμός ότι διαμένει στο εξωτερικό και δεν είναι συγκάτοικος της μητέρας του τίθεται χωρίς πραγματικό υπόβαθρο. Στην υπόθεση Ζωή Νικολάου ν. Hellenic Bank Public Company ημερομηνίας 10/10/2017 Πολιτική Έφεση 130/2012 το Ανώτατο Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη διαχρονική αρχή, ότι σκοπός της επίδοσης είναι να λάβει γνώση κάθε ενδιαφερόμενο πρόσωπο της διαδικασίας που διενεργείται εναντίον του ώστε να δράσει έγκαιρα και αποτελεσματικά κατά την Υπεράσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων του. Στην υπόθεση Ζωή Νικολάου, πιο πάνω, το Δικαστήριο επεξήγησε ότι για τον προσδιορισμό του όρου μέλους της οικογένειας δεν αποκλείεται η διεύρυνση του όρου για σκοπούς επίδοσης ανάλογα με τις περιστάσεις της υπόθεσης. Σε εκείνη την υπόθεση κρίθηκε ότι μητέρα και ενήλικη θυγατέρα που κατοικούσαν στον ίδιο χώρο ήταν καθόλα νομότυπη επίδοση εφόσον σύμφωνα με τις πρόνοιες της Δ.5 θ.2[1] « σκοπός του νομοθέτη ήταν να διευκολύνει την επίδοση όπου αυτή δεν είναι δυνατό να γίνει προσωπικά στον διάδικο, φέροντας σε γνώση του το δικόγραφο του οποίου επιδιώκεται η επίδοση. Εφόσον υιός και μητέρα δεν διαμένουν μαζί στην ίδια διεύθυνση και η μητέρα είναι 86 ετών δεν πληρούνται οι τυπικές προϋποθέσεις για έγκυρη επίδοση δικαστικών εγγράφων. Σε κάθε περίπτωση, δεν έχει καταδειχθεί θετικά ότι και οι δύο κληρονόμοι-Αιτητές έλαβαν γνώση της Αίτησης 02/08/2022 πριν την έκδοση του διατάγματος.
Αναφορικά με τη χήρα, προβάλλεται ισχυρισμός ότι εξαιτίας το προχωρημένο της ηλικίας της δεν ήταν σε θέση να αντιληφθεί το περιεχόμενο της αίτησης. Οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν αμφισβήτησαν τον πιο πάνω ισχυρισμό. Στην υπόθεση Re Atherton’s Goods [1892] P 104, η μοναδική κληρονόμος του αποβιώσαντα επρόκειτο για ανίκανο πνευματικό πρόσωπο. Σε εκείνην την περίπτωση, εκδόθηκε περιορισμένη διαχείριση με ειδικό σκοπό σε πιστωτή αφού πρώτα ικανοποιήθηκε το Δικαστήριο ότι η Αίτηση παραχώρησης της διαχείρισης είχε επιδοθεί στον κηδεμόνα της που έλαβε γνώση της Αίτησης. Σκοπός των ένορκων δηλώσεων στα πλαίσια της εναρκτήριας αίτησης στην οποία διεκδικείται συγκεκριμένο νομικό δικαίωμα είναι επιβεβαίωση γεγονότων που θεμελιώνουν την αξίωση του Αιτητή ώστε αυτός να αποδείξει ότι δικαιούται την συγκεκριμένη θεραπεία. Προβάλλεται ισχυρισμός ότι ο ένας κληρονόμος δεν έλαβε γνώση της αίτησης για τους λόγους που εκτίθενται στην Αίτηση και ότι η άλλος κληρονόμος είναι προχωρημένης ηλικίας με αποτέλεσμα να μην κατανοήσει το περιεχόμενο των εγγράφων που της επιδόθηκαν. Οι πιο πάνω ισχυρισμοί δεν καταρρίπτονται και οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν έχουν καταδείξει ότι οι κληρονόμοι του αποθανόντα είχαν συγκατατεθεί στην παραχώρηση της περιορισμένης διαχείρισης με ειδικό σκοπό ή ότι γνώριζαν για την διαδικασία και επέλεξαν να μην επέμβουν. Δεν δύναται να αποκλειστεί το δικαίωμα των κληρονόμων να τους παραχωρηθούν έγγραφα διαχείρισης χωρίς να λάβουν γνώση της διαδικασίας που θα τους στερήσει το νομικό τους δικαίωμα.
Οι Αιτητές δεν έχουν ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι όλα τα πρόσωπα, που έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την παραχώρηση διαχείρισης κατά προτεραιότητα έναντι των πιστωτών, έχουν αποποιηθεί αυτό το δικαίωμα. Αναφέρουν μόνο ότι από πληροφορίες που έλαβαν από Δικηγόρο του αποθανόντα το 2019 δεν υπάρχει ενδιαφέρον για την χορήγηση εγγράφων διαχείρισης επειδή ο αποθανόντας δεν είχε περιουσία. Τελικά έχει φανεί ότι ο αποθανόντας έχει ακίνητη και κινητή περιουσία. Επομένως, κάποιες πληροφορίες που κατείχαν για την περιουσία του αποβιώσαντα ήταν λανθασμένες. Δεν έγινε άλλη έρευνα σε σχέση με τις προθέσεις των γνωστών κληρονόμων. Υπάρχει όμως ως δεδομένο ότι μέχρι το 2022 κανείς δεν είχε αποταθεί για την παραχώρηση γενικής διαχείρισης. Το νεφελώδης αποδεικτικό βάθρο, πιο πάνω, δεν καταδεικνύει ότι οι κληρονόμοι συγκατατέθηκαν, δεν ενδιαφέρονται ή ανέχονται την παραχώρηση διαχείρισης με ειδικό σκοπό σε πιστωτή του Ενάγοντα. Η καταχώρηση της παρούσας αίτησης είναι γεγονός από μόνο του που καταδεικνύει ότι οι κληρονόμοι του αποβιώσαντα αντιστέκονται σθεναρά σε τέτοια παραχώρηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κληρονόμοι του αποθανόντα μπορούν ετσιθελικά να εμποδίσουν την εκτέλεση δικαστικής απόφασης κατά της περιουσίας του αποθανόντα όμως προκειμένου να παραχωρηθεί διαχείριση σε πιστωτή πρέπει να συντρέχουν ειδικές περιστάσεις που καθιστούν το μέτρο αναγκαίο και επιβεβλημένο υπό τις περιστάσεις. Η εξουσία του Δικαστηρίου να παραχωρήσει έγγραφα διαχείρισης σε πιστωτή για ειδικό σκοπό είναι διακριτική .Η παραχώρηση διαχείρισης σε πιστωτή εντάσσεται σε παραχωρητήριο που γίνεται για ειδικό δηλωμένο σκοπό στην κρίση πάντα του Δικαστηρίου (βλ. Discretionary Grants Williams Mortimer and Sunnicks Executors Administrators and Prοbate Sweet and Μaxwell Chapter 26)
Με την Αίτηση τους οι πιστωτές, είχαν οριοθετήσει ότι ο ειδικός σκοπός της παραχώρησης, είναι η εκτέλεση της δικαστικής απόφασης ημερομηνίας 07/09/2018 κατά της περιουσίας του αποβιώσαντα. Στις 09/05/2022 καταχωρήθηκε το ΜΕΜΟ ΕΒ 1998/2022 έναντι ακίνητης περιουσίας του αποβιώσαντα. Περαιτέρω, την 25/08/2023 καταχώρησαν Αίτηση στο Δικαστήριο για την πώληση του οικοπέδου που βαρύνεται με το ΜΕΜΟ ώστε το προϊόν της πώλησης να χρησιμοποιηθεί για την πληρωμή της δικαστικής απόφασης. Με την ένσταση τους οι Καθ’ ων η Αίτηση αναφέρουν ότι ο αποθανόντας είχε μετοχές σε κάποιες εταιρείες και αναφέρουν ότι δεν ήταν σε θέση να ερευνήσουν κατά πόσο ο αποθανόντας είχε τραπεζικούς λογαριασμούς επειδή οι τράπεζες στις οποίες αποτάθηκαν δεν ήταν διατεθειμένες να τους εφοδιάσουν με τέτοιες πληροφορίες ως απλοί πιστωτές του αποθανόντας. Το διάταγμα παραχώρησης της διαχείρισης δεν οριοθετεί τα μέτρα εκτέλεσης που θα λάβει ο διαχειριστής αλλά και ούτε οριοθετεί το δικαίωμα του διαχειριστή σε σχέση με τη διαχείριση της περιουσίας του αποβιώσαντα. Δεν εξειδικεύεται κατά πόσο ο προτεινόμενος διαχειριστής θα είναι απλός ‘nominee ‘ για σκοπούς επίδοσης των μέτρων εκτέλεσης που θα διεξάγουν οι πιστωτές κατά της περιουσίας του αποβιώσαντα ή αν ο διαχειριστής έμπρακτα θα διευκολύνει και θα εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα των πιστωτών κατά τη διαχείριση της περιουσίας.
Το άρθρο 19 του Κεφ.289, αφορά πρόνοια που δίδει δικαίωμα στο Δικαστήριο να θέσει χρονικό περιορισμό στην διαχείριση ειδικού σκοπού και που παραπέμπει στην πρακτική επικύρωσης διαθηκών που ακολουθείται στην Αγγλία.
19. Παραχωρητήρια δυvατό vα περιέχoυv χρovικoύς περιoρισμoύς σχετικά με περιoυσία, ή vα αφoρoύv ειδικό σκoπό, και τηρoυμέvωv τωv διατάξεωv τoυ Νόμoυ αυτoύ και τωv Καvovισμώv, τo Δικαστήριo ή oι πρωτoκoλλητές, κατά τηv έκδoση τωv εv λόγω παραχωρητηρίωv, ακoλoυθoύv τηv πρακτική επικύρωσης διαθηκώv πoυ επικρατεί εκάστoτε στηv Αγγλία.
Ο ειδικός σκοπός πρέπει να προσδιορίζεται με σαφήνεια ώστε το Δικαστήριο να κρίνει κατά πόσο θα ασκήσει τη διακριτική του εξουσία υπέρ της έκδοσης διαταγής για περιορισμένο παραχωρητήριο σε πιστωτή ή αντιπρόσωπο του πιστωτή. Στην υπόθεση Ανδρομάχη Μηνά ν. Εθνική Τράπεζα Ελλάδος ημερομηνίας 17 Νοεμβρίου 2017 Πολιτική Έφεση 376 το Ανώτατο Δικαστήριο σχολίασε σε obiter dicta της απόφασης τις γενικές αρχές που διέπουν την παραχώρηση περιορισμένων διαχειρίσεων. Σε περίπτωση αποθανόντα που απεβίωσε χωρίς περιουσία το Δικαστήριο επιδέχεται τη λύση του διορισμού διαχειριστή ως ‘nominee’ εκ μέρους πιστωτή για την έγερση ή συνέχιση αγωγής εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα. Όταν όμως ο διαχειριστής πρόκειται να διαχειριστεί την περιουσία του αποθανόντα έστω και για σκοπούς εκτέλεσης δικαστικής απόφασης πρέπει να ενεργήσει μέσα στα πλαίσια του νόμου δεν θεωρείται ότι είναι απλά ένας ‘’nominee’’. H υπόθεση Newry & Morne Health & Social Services Trust v Quigley [2005] Lexis Citation 2943 είναι σχετική:
A grant may be given to a creditor of the deceased in order that he may be able to recover his debt. He must administer the whole estate according to law’.
Το λεκτικό του διατάγματος ημερομηνίας 19/11/2022 παραχώρησης διαχείρισης, είναι γενικό και κάνει αναφορά σε εκτέλεση της απόφασης. Δεν προσδιορίζεται ο ειδικός σκοπός της παραχώρησης ώστε να διαφανεί ότι η διαχειρίστρια που υπήρξε δικηγόρος και ενεργεί εκ μέρους του πιστωτή θα ενεργήσει ως απλή ‘nominee’ και ότι δεν θα ασχοληθεί με δραστηριότητα που να επηρεάζει τη γενική διαχείριση περιουσίας του αποθανόντος. Η διαχειρίστρια δεν έχει ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι δεν θα έχει καμία αρμοδιότητα πέραν της τυπικής αντικατάστασης του ονόματος του αποθανόντα με το δικό της στα πλαίσια της αγωγής για συνέχιση της δικαστικής διαδικασίας ή για να διευκολυνθεί η επίδοση εγγράφων που αφορούν την εκτέλεση της απόφασης. Το να ενεργήσει ως διαχειριστής με τον ειδικό σκοπό της εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης μπορεί να περιλαμβάνει, επί παραδείγματι και αίτημα της στις τράπεζες για να αποκαλύψουν τραπεζικούς λογαριασμούς που αφορούν τον αποβιώσαντα. Σε τέτοιαν περίπτωση, θολώνει η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του διαχειριστή ειδικού σκοπού και του διαχειριστή που κατέχει γενικές εξουσίες σε σχέση με την διάθεση της περιουσίας του αποβιώσαντα. Καταπιάνεται με το συγκεκριμένο ζήτημα το σύγγραμμα Tristam and Coote’s Probate Practice par. 1137 Grant limited to a claim εις το οποίο αναφέρεται ότι ο προσδιορισμός του σκοπού και των όρων εντολής του προτεινόμενου διαχειριστή είναι απαραίτητος προκειμένου να παραχωρηθεί διαχείριση με ειδικό σκοπό. ‘the claim or proceedings must be identified in the statement of truth so far as possible and will be specified in the grant.
Βοηθητική επί του θέματος είναι, επίσης, η Αγγλική υπόθεση Pratt v. London Passenger Transport Board v. Vandekar [1937] 1 ALL ER 473 εις την οποίαν το Δικαστήριο αναγνώρισε την ανάγκη να διοριστεί αντιπρόσωπος της περιουσίας του αποθανόντα που δεν είναι γενικός αντιπρόσωπος ώστε να διευκολυνθεί η συνέχιση ή έγερση αγωγής κατά της περιουσίας του αποθανόντα. Στην ίδια απόφαση το Δικαστήριο είχε εκθέσει προβληματισμό κατά πόσο δικαιολογείται το μέτρο της παραχώρησης διαχείρισης με ειδικό σκοπό σε τουλάχιστον 3 περιπτώσεις ως ακολούθως:
-First where the estate of the deceased person is that which is being administered in the suit,
-secondly where the interest of the deceased person is adverse to that of the plaintiff,
-thirdly where the representative of the deceased person has active duties to perform’.
Στην προκειμένη περίπτωση το διάταγμα δεν καθορίζει τους όρους εντολής του προτεινόμενου διαχειριστή ώστε να διαφανεί ότι ο ρόλος του θα είναι εντελώς τυπικός και ότι δεν θα έχει καμία σχέση ή επαφή με τη διαχείριση της περιουσίας. Στην αγγλική υπόθεση Re Fraser Goods (1867) LR 1 P&D 327 το Δικαστήριο επεξήγησε ότι σε περίπτωση που το μόνο πρόσωπο που είχε ενδιαφέρον στην περιουσία του αποβιώσαντα είχε αποβιώσει, χωρίς να του παραχωρηθεί διαχείριση και ο αντιπρόσωπος αυτού συγκατατέθηκε να δοθεί διαχείριση στον πιστωτή του, ώστε να συνεχίσει η αγωγή εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα, θεωρήθηκε ορθή η πρακτική παραχώρησης διαχείρισης με ειδικό σκοπό. Επίσης στην υπόθεση Atherton' s Goods Re [1892] P 104, ο αποβιώσαντας απεβίωσε και άφησε διαθήκη εις την οποίαν είχε αναθέσει στη σύζυγο του, καθήκον να εκτελέσει τη διαθήκη του. Η σύζυγος όμως, επρόκειτο για πρόσωπο με ψυχική διαταραχή που ζούσε έγκλειστη σε ίδρυμα. Όταν ο πιστωτής επιχείρησε να επιδώσει την Αίτηση για την παραχώρηση διαχείρισης με ειδικό σκοπό, ο κηδεμόνας της δεν επέτρεψε προσωπική επίδοση της αίτησης στην σύζυγο του πιστωτή Σε εκείνην την περίπτωση, το Δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του εξουσία υπέρ του πιστωτή για την παραχώρηση διαχείρισης για περιορισμένο και ειδικό σκοπό. Στην υπόθεση In Re Knight [1939] 3 All ER 928, παραχωρήθηκε διαχείριση εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα στο όνομα του Official Solicitor της κυβέρνησης με σκοπό την συνέχιση αγωγής που αφορούσε αστικό αδίκημα σε δυστύχημα. Το διάταγμα της περιορισμένης διαχείρισης καθόριζε ρητώς ότι το παραχωρητήριο θα έπαυε να υφίσταται με την αποπεράτωση της αγωγής. Σε αντίθεση με τις πιο πάνω περιπτώσεις, στην υπόθεση In The Good's pf P Richardson [1861‑73] All ER Rep Ext 1287. το Δικαστήριο αρνήθηκε να ασκήσει τη διακριτική του εξουσία υπέρ της παραχώρησης διαχείρισης σε ‘nominee’ της επιζώντα κληρονόμου η οποία ήταν ηλικιωμένη γυναίκα 81 ετών που κατ' ισχυρισμό των Αιτητών, ήταν ανίκανη να διαχειρίζεται τις υποθέσεις της.
Οι ειδικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παραχώρηση της διαχείρισης σε πρόσωπο που θα υποδείξει ο πιστωτής θα πρέπει να αφορούν την περιουσία ή την διαχείριση της περιουσίας. (βλ. In Re Taylor [1950] 2 ALL ER 446) ‘Special Circumstances relate only to special circumstances in connection with the estate itself or the administration of the estate. It is complained on behalf of the respondent that what is to be dome in this case is to use the machinery of this section which is designed solely to deal with the question of administration for the ulterior purpose of controlling the disposition of the respondents estate and inhibiting her from enjoying it or from dealing with her own property in the way in which she wishes to deal with it’ Παρόμοιο παράπονο προβάλουν οι Αιτητές στην παρούσα περίπτωση, επειδή υποψιάζονται ότι πρόσωπο που υπήρξε δικηγόρος των πιστωτών θα διαθέσει την περιουσία του αποθανόντα με συγκεκριμένο τρόπο.
Επίσης απόσπασμα της υπόθεσης In the Goods of P Richardson, πιο πάνω, είναι σχετικό επειδή περιγράφει με τον πιο παραστατικό τρόπο γιατί το Δικαστήριο θα πρέπει να είναι φειδωλό στην παραχώρηση διαχείρισης σε τρίτα πρόσωπα και μόνο σε περιπτώσεις όταν τέτοια παραχώρηση είναι απολύτως αναγκαία και επιβεβλημένη για τον ειδικό σκοπό που εξειδικεύεται στην παραχώρηση:
The court granted that application under the 73rd section; but the court cannot make the grant which is now asked for under the section without laying down the rule that whenever the parties interested like to consent that some person nominated by them shall take the grant, the court will make the grant to such nominee. If all the suitors in this court and all the applicants for grants were persons of intelligence and knowledge of business matters, such a rule would be unobjectionable. Persons of intelligence and education, knowing their own rights, may be permitted without objection to transfer to third persons the right of dealing with property in which they alone are concerned. But the court must bear in mind that the suitors and applicants for grants in this court are many of those persons who have had no opportunity of knowing their own rights, and the danger that besets them by transferring their rights to other parties. It would, therefore be unwise of the court to depart from the old established rule that administration should go to the person who is by law entitled to the property. That rule is the basis of the practice that has been acted on by the Ecclesiastical Courts for centuries, and it is a sound rule, to depart from which might lead to dangerous consequences. On that ground, therefore, I decline to make the grant. Then comes the question whether there are in this case any such special circumstances as existed in the other cases. I think there are none. The application simply rests on the ground that all the parties interested consent. The motion is rejected.
Για τους λόγους που έχω εξηγήσει, πιο πάνω, και στην βάση του πραγματικού πλαισίου ενώπιον μου θεωρώ ότι οι πιστωτές κατά τον χρόνο έκδοσης του διατάγματος δεν είχαν εξασφαλίσει τη συγκατάθεση των κληρονόμων ή εναλλακτικά ότι είχαν καθηκόντως ενημερώσει τους κληρονόμους για την αναγκαιότητα παραχώρησης διαχείρισης σε τρίτο πρόσωπο για συγκεκριμένο και διατυπωμένο ειδικό σκοπό. Μέχρι σήμερα δεν έχουν ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι έχουν εξαντλήσει την προσπάθεια τους να εκτελέσουν την δικαστική απόφαση και ότι έχουν προσκρούσει στο εμπόδιο της άρνησης ή παράλειψης των κληρονόμων να αποταθούν για την παραχώρηση γενικής διαχείρισης. Δεν έχουν καταδείξει την αναγκαιότητα παραχώρησης διαχείρισης σε τρίτο πρόσωπο για συγκεκριμένο και διατυπωμένο ειδικό σκοπό. Δεν έχουν προσδιορίσει τον ειδικό σκοπό της διαχείρισης με την αναγκαία σαφήνεια ώστε να είναι κατανοητό κατά πόσο ο ρόλος του προτεινόμενου διαχειριστή, θα περιορίζεται σε ‘nominee‘. Επιπρόσθετα, δεν έχουν υποδείξει το μέγεθος και την ποιότητα της περιουσιακής κατάστασης του αποθανόντα ώστε να μπορεί το Δικαστήριο να αξιολογήσει κατά πόσο συντρέχουν ειδικές περιστάσεις που καθιστούν την παραχώρηση διαχείρισης με ειδικό σκοπό σε πιστωτή αναγκαία και επιβεβλημένη. Ο φόβος των Αιτητών ότι με το εν λόγω διάταγμα δεν έχουν οριοθετηθεί οι εξουσίες του διαχειριστή σε σχέση με την διάθεση της περιουσίας δεν είναι αδικαιολόγητος. Η διαχειρίστρια έχει αποστείλει επιστολή ημερομηνίας 15/03/2023 στους κληρονόμους και τους έχει διαμηνύσει ότι ‘με βάση το διάταγμα θα ζητήσει από τραπεζικούς οργανισμούς να διευκρινιστεί κατά πόσο υπάρχει οποιοδήποτε ποσό κατατεθειμένο προς ικανοποίηση του χρέους και στην συνέχεια στα πλαίσια των εξουσιών μου ως διαχειριστής θα προχωρήσω σε εκτίμηση της αξίας του ακινήτου προς ικανοποίηση οποιουδήποτε μέρους του χρέους παραμείνει ανεξόφλητο.’ Υπό το πρίσμα της δικαιοδοτικής εμβέλειας της διαδικασίας εκτέλεσης και ως διαχειρίστρια που έχει διοριστεί θεωρητικά έχει την εξουσία να διαχειρίζεται την περιουσία με οποιονδήποτε τρόπο που να αφορά την εκτέλεση. Δεν αποκλείεται η περιεκτική διάθεση της περιουσίας με τρόπο που προσομοιάζει με γενική διαχείριση. Οι Καθ’ ων η Αίτηση δεν έχουν καταδείξει με την μαρτυρία τους ότι οι δύο κληρονόμοι με την συμπεριφορά τους παρεμπόδιζαν την εκτέλεση της απόφασης. Σε κάθε περίπτωση εάν η καθυστέρηση των κληρονόμων να αποταθούν στο Δικαστήριο για την παραχώρηση γενικής διαχείρισης ήταν το μοναδικό εμπόδιο στην εκτέλεση της απόφασης θα μπορούσαν να αποταθούν στο Δικαστήριο στη βάση το άρθρου 53 του Κεφ. 189 και να ζητήσουν επίλυση του ζητήματος που επηρεάζει τα συμφέροντα τους ως πρόσωπα που αξιώνουν έναντι της περιουσίας ως πιστωτές χωρίς διαχείριση της κληρovoμιάς σε Δικαστήριo. Οι πρόνοιες της Δ.9 κανονισμός 13 των παλαιών θεσμών της Πολιτικής Δικονομίας ως προς την πιθανότητα του πιστωτή να στραφεί απευθείας εναντίον της περιουσίας του αποθανόντα χωρίς διαχείριση είναι επίσης σχετικός:
Ο. 9. r13. If in any cause, matter, or other proceeding it shall appear to the Court or a Judge that any deceased person who was interested in the cause or matter in question has no personal representative in Cyprus, the Court or Judge may, in the cases mentioned below, proceed in the absence of any person representing the estate of the deceased person, or may appoint some person to represent his estate for all the purposes of the cause, matter or other proceeding on such notice to such persons (if any) as the Court or Judge shall think fit, either specially or generally by public advertisement, and the order so made, and any order consequent thereon, shall bind the estate of the deceased person in the same manner in every respect as if a duly constituted personal representative of the deceased had been a party to the cause, matter, or proceeding.
The cases above referred to are--
(a) where there are other parties to the action in the same interest as the deceased;
(b) where the deceased was an accounting party and without beneficial interest and died insolvent;
(c) where the interest of the deceased in the proceeding was small and contingent, or where useless delay and expense would be caused by appointing a person to represent his estate;
(d) where the deceased died after appearance or the time therefore had lapsed, leaving heirs residing abroad.
Στην πραγματικότητα η πιο πάνω δυνατότητα που δίδει την ευχέρεια συνέχισης απαίτησης απευθείας εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα είναι εναλλακτικός τρόπος προώθησης της εκτέλεσης κατά της περιουσίας του αποβιώσαντα. (βλ. Tristam and Coote’s Probate Practice, Chapter 11 Limited Grants par. 11383 Proceedings against a deceased’s estate. Court’s power to dispense with grant. If it shall appear that any deceased person who was interested in the matter or question has no personal representative, to proceed in the absence of representative or to appoint some person to represent his estate…The estate of the deceased person is then bound by the proceedings in the same way as if a duly constituted personal representative had been a party). Στην υπόθεση Silber’s Settlement RE Public trustee v Silber [1920] WN 77 το συμφέρον του αποθανόντα στην περιουσία ήταν ελάχιστο επειδή υπήρχαν χρέη που υπερέβαιναν την αξία της περιουσίας. Οι νόμιμοι κληρονόμοι αποφάσισαν εκείνο το διάστημα να μην αποταθούν για την παραχώρηση διαχείρισης. Tο Δικαστήριο επέτρεψε τη διαδικασία να προχωρήσει απευθείας εναντίον της περιουσίας διότι ο διορισμός προσωπικού αντιπροσώπου του αποθανόντα θα προκαλούσε αχρείαστα έξοδα και ταλαιπωρία στη διαδικασία. Η ακίνητη περιουσία του αποβιώσαντα ως καταδεικνύει η έρευνα του Κτηματολογίου, έχει σωρεία επιβαρύνσεων από πιστωτές και οι πιστωτές που έχουν συμφέρον στην περιουσία θα μπορούσαν να αποταθούν στο Δικαστήριο να προχωρήσουν απευθείας εναντίον της περιουσίας παράλληλα επιδίδοντας την Αίτηση στους κληρονόμους ώστε να προβούν στα δέοντα για την εκπροσώπηση των συμφερόντων τους ως κληρονόμοι. Οι εξ’ αποφάσεως πιστωτές του αποβιώσαντα αντ’ αυτού, προτίμησαν να επιδώσουν την Αίτηση στην ηλικιωμένη σύζυγο του αποβιώσαντα χωρίς να γνωρίζουν στην πραγματικότητα κατά πόσο ο υιός της ήταν ο συγκάτοικος της και χωρίς να κάνουν ικανοποιητική έρευνα ως προς τις προθέσεις των κληρονόμων σε σχέση με την παραχώρηση διαχείρισης. Ακόμη και πριν την έκδοση του διατάγματος τον Μάιο 2022 δεν αντιμετώπιζαν προβλήματα εκτέλεσης της απόφασης καθότι προχώρησαν σε εγγραφή της απόφασης με ΜΕΜΟ στο Κτηματολόγιο εναντίον του οικοπέδου με αριθμό εγγραφής 2/1100. Η Αίτηση για πώληση της εν λόγω ακίνητης ιδιοκτησίας καταχωρήθηκε την 25/08/2023 από τους πιστωτές. Προκύπτει ότι δεν έχουν καταδειχθεί ειδικές περιστάσεις που να καθιστούν αναγκαία και επιβεβλημένη την παραχώρηση διαχείρισης ακαθόριστη ως προς την εμβέλεια της για να προωθείται γενικά ο σκοπός της εκτέλεσης της δικαστικής απόφασης. Σε κάθε περίπτωση δεν θεωρώ ότι το Δικαστήριο με το διάταγμα ημερομηνίας 14/11/2022 να εξουσιοδότησε τη διαχειρίστρια που είναι αντιπρόσωπος των πιστωτών να ζητεί από τις τράπεζες στοιχεία για τραπεζικούς λογαριασμούς του αποθανόντα επί της ευκαιρίας έκδοσης διατάγματος με σκοπό την εκτέλεση της δικαστικής απόφασης. Ως συνέπεια αυτού, δικαιολογείται η παύση της δυνάμει το άρθρο 52. Το άρθρο 52 δίδει δικαίωμα στο Δικαστήριο για αντικατάσταση του διαχειριστή στην περίπτωση παύσης του προηγούμενου. Νοείται ότι τα πρόσωπα που έχουν κατά νόμο συμφέρον να τους παραχωρηθεί διαχείριση έχουν προτεραιότητα έναντι πιστωτών. Σε κάθε περίπτωση οι Αιτητές ως κληρονόμοι του αποθανόντα έχουν καταχωρήσει την παρούσα εναρκτήρια Αίτηση διότι δεν ενημερώθηκαν δεόντως για την προοπτική της παραχώρησης διαχείρισης σε τρίτο άτομο ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να τοποθετηθούν. Κατά δεύτερο λόγο, ζητούν την επίλυση ζητήματος πoυ επηρεάζει τα δικαιώματα ή τα συμφέρovτα τoυς ως πρόσωπα εκ τoυ vόμoυ κληρovόμoι δυνάμει του άρθρου 53 του Κεφ.189 εξαιτίας του κινδύνου τελικά η διαχείριση να μην είναι για ειδικό σκοπό που περιορίζεται στο αναγκαίο και επιβεβλημένο υπό τις περιστάσεις. Δικαιολογείται και εκδίδεται διάταγμα ως το Β της Αίτησης. Ως προς την αναγκαιότητα αντικατάστασης του διαχειριστή θα αποφασίσω αφού ακούσω τα μέρη την 09/07/2024 και ώρα 08:30 π. μ. Ως αποτέλεσμα της έκδοσης του Β, το Α της Αίτησης είναι άνευ αντικειμένου και απορρίπτεται. Τα έξοδα της Αίτησης επιδικάζονται υπέρ των Αιτητών και εναντίον των Καθ’ ων η Αίτηση όπως αυτά υπολογιστούν από τον πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
(Υπ.)……………….
Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου, Α. Ε. Δ.