ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
Ενώπιον: Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου, Α. Ε. Δ.
Ημερομηνία: 26/06/2024
Αρ. Απαίτησης: 342/24
Επί τοις αφορώσι τον Βαλεντίνο Κώστα (ΑΔΤ.801372), τέως εκ Λευκωσίας, αποβιώσαντας
Αποβιώσαντας
-και-
Επί τοις αφορώσι την Αίτηση διά περιορισμένη παραχώρηση εγγράφων διαχειρίσεως (limited grant of letters od administration) της περιουσίας του αποβιώσαντα Βαλεντίνου Κώστα (ΑΔΤ.801372), τέως εκ Λευκωσίας
Εμφανίσεις:
Για Αιτητές: κα Κ. Ιωάννου για Χρ. Ιωάννου ΔΕΠΕ
Αίτηση Ημερομηνίας 09/04/2024
ΑΠΟΦΑΣΗ
Η παρούσα Αίτηση, έχει καταχωρηθεί από πιστωτή του αποβιώσαντα ο οποίος είχε την ιδιότητα του πρωτοφειλέτη και την ιδιότητα του εγγυητή για χρέη που παραχωρήθηκαν σε τρίτα άτομα. Ισχυρίζεται ότι το χρέος οφείλεται και ότι εκκρεμούν δύο αγωγές, η 1701/2014 και η 762/2014 ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου για ανάκτηση των χρεών. Ο αποθανόντας απεβίωσε την 23/10/2023 και από πληροφορίες διαθέσιμες στους Αιτητές, δεν υπήρξε ενδιαφέρον από οποιονδήποτε συγγενή του αποβιώσαντα να εξασφαλίσει έγγραφα διαχείρισης της περιουσίας του. Η παρούσα Αίτηση, έχει επιδοθεί σε πρόσωπο με όνομα Gemma Louise Costa χωρίς να είναι γνωστό η συγγένεια αυτού του προσώπου με τον αποβιώσαντα, καθώς και χωρίς να αναφέρουν οι Αιτητές κατά πόσο υπάρχουν άλλα πρόσωπα που έχουν συγγένεια με τον αποβιώσαντα και που θα είχαν μεγαλύτερο συμφέρον από τους πιστωτές να τους χορηγηθεί διάταγμα διαχείρισης της περιουσίας του αποβιώσαντα. Επίσης δεν έχουν παραθέσει κανένα στοιχείο, ως προς την αξία της περιουσίας του αποβιώσαντα.
Σκοπός της Αίτησης τους, ως ανέφεραν, ήταν να διοριστεί κάποιος Χρηστάκης Κωνσταντίνου προς τον σκοπό προώθησης εκποίησης σε σχέση με ακίνητα στην περιουσία του αποβιώσαντα που επιβαρύνεται με την υποθήκη Υ1681/2007 και προς τον σκοπό συνέχισης της αγωγής 1701/2014 εναντίον του διαχειριστή της περιουσίας του αποβιώσαντα για ανάκτηση οφειλόμενων ποσών που πηγάζουν από τα έγγραφα εγγύησης ημερομηνίας 27/05/2003. Ζήτησαν προκειμένου να τους παραχωρηθεί η περιορισμένη διαχείριση όπως την αποκάλεσαν, να μην υποχρεωθεί ο διορισθέντας διαχειριστής εκ μέρους των Αιτητών ως πιστωτές του αποβιώσαντα να παραχωρήσει οποιανδήποτε εγγύηση.
Ο ειδικός σκοπός της περιορισμένης διαχείρισης, δεν έχει προσδιοριστεί με σαφήνεια, με αποτέλεσμα να μην είναι κατανοητό ποιος είναι ο συγκεκριμένος σκοπός του διορισμού του προτεινόμενου διαχειριστή ως έμπιστο αντιπρόσωπο των πιστωτών.
Το Δικαστήριο έχει διακριτική εξουσία να διορίσει πρόσωπα, στα οποία θα χορηγείται διαχείριση και το άρθρο 17 του Κεφ.189 είναι σχετικό:
17. Κατά τη χoρήγηση διαχείρισης, τo Δικαστήριo λαμβάvει υπόψη τα δικαιώματα κάθε πρoσώπoυ πoυ έχει συμφέρov στηv κληρovoμιά τoυ απoθαvόvτoς ή στo πρoϊόv της πώλησης αυτής και ειδικότερα διαχείριση με επισυvημμέvη διαθήκη δύvαται vα χoρηγηθεί σε κληρoδόχo και oπoιαδήπoτε τέτoια διαχείριση, δύvαται vα περιoρίζεται με oπoιoνδήπoτε τρόπo ως τo Δικαστήριo ήθελε κρίvει σκόπιμo:
(β) αv λόγω της αφερεγγυότητας της κληρovoμιάς τoυ απoθαvόvτoς ή λόγω oπoιωvδήπoτε άλλωv ειδικώv περιστάσεωv, φαίvεται στo Δικαστήριo αvαγκαίo ή πρόσφoρo vα διoρίσει ως διαχειριστή πρόσωπo άλλo από τo πρόσωπo τo oπoίo, ελλείψει της διάταξης αυτής, θα δικαιoύτo κατά vόμω στη χoρήγηση της διαχείρισης, τo Δικαστήριo δύvαται κατά τη διακριτική τoυ εξoυσία, αvεξάρτητα από oπoιαδήπoτε διάταξη τoυ Νόμoυ αυτoύ, vα διoρίσει ως διαχειριστή πρόσωπo τo oπoίo κρίvει κατάλληλo και oπoιαδήπoτε διαχείριση πoυ χoρηγήθηκε δυvάμει της διάταξης αυτής, δύvαται vα περιoρίζεται με oπoιoνδήπoτε τρόπo ως τo Δικαστήριo ήθελε κρίvει σκόπιμo.
Αναμφίβολα οι Αιτητές έχουν υποδεέστερο συμφέρον στην κληρονομιά του αποθανόντος, ως πιστωτές αυτού έναντι τον κατά νόμο συμφέροντος των νόμιμων κληρονόμων του αποθανόντα, ώστε να τους παραχωρηθεί η διαχείριση της περιουσίας του σε αποκλεισμό των κληρονόμων. Κάτι τέτοιο δικαιολογείται ως προνοεί το άρθρο 17 πιο πάνω, όταν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις. Το άρθρο 17 είναι όμοιο με το αγγλικό section 116 Senior Courts Act, το οποίο προνοεί ότι το Δικαστήριο δύναται να αποκλείσει πρόσωπο ως διαχειριστή που έχει κατά νόμο δικαίωμα μόνο όταν συντρέχουν ειδικές περιστάσεις και όταν είναι αναγκαίο και εφικτό υπό τις περιστάσεις να διοριστεί τέτοιο πρόσωπο ως διαχειριστής. Και οι δύο προϋποθέσεις, πρέπει να ικανοποιηθούν. Σε κάθε περίπτωση, μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις δικαιολογείται η παράκαμψη του προσώπου που έχει κατά νόμο δικαίωμα να του παραχωρηθούν έγγραφα διαχείρισης. (βλ. Williams Mortimer and Sunnucks Executors Administrators and Probate Sweet and Maxwell 20th edition Discretionary Grants par 26-04). Η παράγραφος 789 του συγγράμματος Halsbury’s Laws of England, Wills and Intestacy (Volume 102(2021), είναι επεξηγηματική ως προς την ολοκλήρωση της διαδικασίας αποκλεισμού που θα πρέπει να ακολουθηθεί, προκειμένου πρόσωπο που έχει το συμφέρον του πιστωτή να αποκτήσει έγγραφα διαχείρισης.
If all persons entitled to a grant in priority have been cleared off a grant may be made to a creditor.
Οι Αιτητές δεν έχουν ικανοποιήσει το Δικαστήριο, ότι όλα τα πρόσωπα που έχουν δικαίωμα να ζητήσουν την παραχώρηση διαχείρισης κατά προτεραιότητα, έναντι των πιστωτών έχουν αποποιηθεί αυτού του δικαιώματος. Η Αίτηση έχει επιδοθεί σε ένα πρόσωπο που είναι άγνωστο ποια είναι η συγγενική σχέση αυτής με τον αποθανόντα. Κατά δεύτερο λόγο, δεν έχουν παραθέσει στο Δικαστήριο κατά πόσο υπάρχουν άλλοι κληρονόμοι που πιθανόν να έχουν συμφέρον στην περιουσία που να έχουν ειδοποιηθεί. Αναφέρουν μόνο, ότι από πληροφορίες διαθέσιμες, δεν υπάρχει ενδιαφέρον από άλλους να αποταθούν για τη χορήγηση εγγράφων διαχείρισης. Το νεφελώδες αποδεικτικό βάθρο πιο πάνω, δεν αποδεικνύει ότι είναι αναγκαίο και εφικτό υπό τις ειδικές περιστάσεις να γίνει τέτοια παραχώρηση. Η εξουσία του Δικαστηρίου να παραχωρήσει έγγραφα διαχείρισης σε πιστωτή για ειδικό σκοπό, είναι διακριτική. Η παραχώρηση διαχείρισης σε πιστωτή, εντάσσεται σε παραχωρητήριο που γίνεται για ειδικό δηλωμένο σκοπό στην κρίση πάντα του Δικαστηρίου (βλ. Discretionary Grants Williams Mortimer and Sunnicks Executors Administrators and Porbate Sweet and maxwell Chapter 26).
Επιπρόσθετα, οι Αιτητές με την Αίτηση τους δεν έχουν οριοθετήσει τον ειδικό σκοπό για τον οποίον ζητούν την παραχώρηση διαχείρισης με περιορισμούς. Με τον τρόπο που διατυπώνεται το αίτημα τους ως το 1 της Αίτησης, δεν εξειδικεύεται ότι ο προτεινόμενος διαχειριστής θα είναι απλός ‘nominee‘ για σκοπούς αντικατάστασης του ονόματος του στην αγωγή, έναντι του ονόματος του αποθανόντος. Τέτοιος καθορισμός επιβάλλεται, επειδή ζητούν όπως ο προτεινόμενος διαχειριστής διοριστεί για την προώθηση της εκποίησης της υποθήκης σε σχέση με τα ακίνητα που επιβαρύνονται με την υποθήκη και για τον σκοπό συνέχισης της αγωγής εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα προς ανάκτηση των οφειλόμενων ποσών στην αγωγή. Το άρθρο 19 του Κεφ.289, αφορά πρόνοια που δίδει δικαίωμα στο Δικαστήριο να θέσει χρονικό περιορισμό στη διαχείριση ειδικού σκοπού και που παραπέμπει στην πρακτική επικύρωσης διαθηκών που ακολουθείται στην Αγγλία.
19. Παραχωρητήρια δυvατόν vα περιέχoυv χρovικoύς περιoρισμoύς σχετικά με περιoυσία ή vα αφoρoύv ειδικό σκoπό και τηρoυμέvωv τωv διατάξεωv τoυ Νόμoυ αυτoύ και τωv Καvovισμώv, τo Δικαστήριo ή oι πρωτoκoλλητές, κατά τηv έκδoση τωv εv λόγω παραχωρητηρίωv, ακoλoυθoύv τηv πρακτική επικύρωσης διαθηκώv πoυ επικρατεί εκάστoτε στηv Αγγλία.
Εφόσον η διαχείριση έχει ειδικό σκοπό, όφειλαν οι Αιτητές να προσδιορίσουν τον ειδικό σκοπό ώστε εν τέλει το Δικαστήριο, να κρίνει κατά πόσο θα ασκήσει τη διακριτική του εξουσία υπέρ της έκδοσης διαταγής για περιορισμένο παραχωρητήριο. Η υπόθεση Ανδρομάχη Μηνά ν. Εθνική Τράπεζα Ελλάδος ημερομηνίας 17/11/2017 Πολιτική Έφεση 376/2011 που επικαλέστηκαν οι Αιτητές για να προωθήσουν τις θέσεις τους, δεν θεωρώ ότι τους βοηθά. Σε εκείνην την περίπτωση, το δραστικό μέρος της απόφασης (ratio decidendi) αφορούσε την κρίση του Δικαστηρίου ότι δεν μπορούσε η αποβιώσασα σύζυγος να διοριστεί ως διαχειρίστρια του αποθανόντα, ώστε να προωθήσει Έφεση κατά της πρωτόδικης κρίσης που αφορούσε την περιουσία του αποθανόντα, παρά τη θέληση της να αναλάβει τέτοια δέσμευση. Το Ανώτατο Δικαστήριο σχολίασε σε obiter dicta τις γενικές αρχές που διέπουν την παραχώρηση περιορισμένων διαχειρίσεων. Επεξήγησε ότι το Δικαστήριο που παραχωρεί διαχείριση με περιορισμένες εξουσίες, δεν απαιτεί εγγύηση σε αντίθεση με γενική διαχείριση της περιουσίας του αποβιώσαντα στην οποίαν συνήθως δίδεται διαταγή, όπως ο διαχειριστής υπογράψει εγγύηση για πιστή εκτέλεση των καθηκόντων του. Έγινε παραπομπή του παραδείγματος του αποθανόντα που απεβίωσε χωρίς περιουσία και επεξήγησε γιατί αυτή είναι ειδική περίπτωση που να επιτρέπει, ως επιτακτική και επιβεβλημένη λύση, τον διορισμό διαχειριστή ως nominee για έγερση ή συνέχιση αγωγής από πιστωτή εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα. Όταν όμως ο διαχειριστής πρόκειται να διαχειριστεί την περιουσία του αποθανόντα, έστω και για σκοπούς εκτέλεσης δικαστικής απόφασης, πρέπει να ενεργήσει μέσα στα πλαίσια του νόμου, δεν θεωρείται ότι είναι απλά ένας nominee. H υπόθεση Newry & Morne Health & Social Services Trust v Quigley [2005] Lexis Citation 2943 είναι σχετική:
A grant may be given to a creditor of the deceased in order that he may be able to recover his debt. He must administer the whole estate according to law’.
Οι Αιτητές έχουν διαμηνύσει ότι δεν επιθυμούν να τους παραχωρηθεί γενική διαχείριση της περιουσίας του αποθανόντα στον προτεινόμενο διαχειριστή που είναι αντιπρόσωπος του πιστωτή, αλλά δεν έχουν προσδιορίσει τον ειδικό σκοπό της παραχώρησης ώστε να διαφανεί ότι το πρόσωπο αυτό, θα ενεργήσει ως απλός nominee που δεν θα ασχοληθεί με δραστηριότητα που να επηρεάζει την περιουσία του αποθανόντος. Η υποχρέωση των Αιτητών να ικανοποιήσουν το Δικαστήριο ότι ο αντιπρόσωπος τους δεν θα έχει καμία αρμοδιότητα πέραν της τυπικής αντικατάστασης του ονόματος του αποθανόντα με αυτό του προτεινόμενου διαχειριστή για συνέχιση της δικαστικής διαδικασίας, επιβάλλεται. Καταπιάνεται με το συγκεκριμένο ζήτημα το σύγγραμμα Tristam and Coote’s Probate Practice par. 1137 Grant limited to a claim εις το οποίο αναφέρεται ότι ο ακριβώς προσδιορισμός του σκοπού και των όρων εντολής του προτεινόμενου διαχειριστή, είναι απαραίτητος προκειμένου να παραχωρηθεί διαχείριση με ειδικό σκοπό «the claim or proceedings must be identified in the statement of truth so far as possible and will be specified in the grant».
Στην αγγλική υπόθεση Pratt v. London Passenger Transport Board v. Vandekar [1937] 1 ALL ER 473, το Δικαστήριο αναγνώρισε την ανάγκη να διοριστεί αντιπρόσωπος της περιουσίας του αποθανόντα που δεν είναι γενικός αντιπρόσωπος ώστε να διευκολυνθεί η συνέχιση ή έγερση αγωγής κατά της περιουσίας του αποθανόντα, όμως στην ίδια απόφαση το Δικαστήριο είχε εκθέσει προβληματισμό κατά πόσο δικαιολογείται το μέτρο της παραχώρησης διαχείρισης με ειδικό σκοπό σε τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις ως ακολούθως:
-First where the estate of the deceased person is that which is being administered in the suit,
-secondly where the interest of the deceased person is adverse to that of the plaintiff,
-thirdly where the representative of the deceased person has active duties to perform’.
Οι Αιτητές δεν έχουν καθορίσει τους όρους εντολής του προτεινόμενου διαχειριστή, ώστε να διαφανεί ότι ο ρόλος του θα είναι εντελώς παθητικός και ότι δεν θα έχει καμία σχέση ή επαφή με τη διαχείριση της περιουσίας. Τέτοιες Αιτήσεις δεν πρέπει να θεωρηθούν ότι απαιτούν απλά την τυπική έγκριση του Δικαστηρίου (rubber stamping), εφόσον ο Αιτητής πρέπει να ικανοποιήσει τον Αιτητή ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις για την άσκηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου υπέρ της παραχώρησης διαχείρισης σε πιστωτή για ειδικό σκοπό. Στην αγγλική υπόθεση Re Fraser Goods (1867) LR 1 P&D 327, το Δικαστήριο επεξήγησε ότι σε περίπτωση που το μόνο πρόσωπο που είχε ενδιαφέρον στην περιουσία του αποβιώσαντα είχε αποβιώσει, χωρίς να του παραχωρηθεί διαχείριση και ο αντιπρόσωπος αυτού συγκατατέθηκε να δοθεί διαχείριση στον πιστωτή του, ώστε να συνεχίσει η αγωγή εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα, θεωρήθηκε ορθή η πρακτική παραχώρησης διαχείρισης με ειδικό σκοπό. Επίσης στην υπόθεση Atherton' s Goods Re [1892] P 104, ο αποβιώσαντας απεβίωσε και άφησε διαθήκη εις την οποίαν είχε αναθέσει στη σύζυγο του, καθήκον να εκτελέσει τη διαθήκη του. Η σύζυγος όμως, επρόκειτο για πρόσωπο με ψυχική διαταραχή που ζούσε έγκλειστη σε ίδρυμα. Όταν ο πιστωτής επιχείρησε να επιδώσει την Αίτηση για την παραχώρηση διαχείρισης με ειδικό σκοπό, ο κηδεμόνας της συζύγου δεν επέτρεψε προσωπική επίδοση της Αίτησης στη σύζυγο. Σε εκείνην την περίπτωση, το Δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του εξουσία υπέρ του πιστωτή για την παραχώρηση διαχείρισης για περιορισμένο και ειδικό σκοπό. Στην υπόθεση In the Goob' s of Knight [1939] 3 All ER 928, παραχωρήθηκε διαχείριση εναντίον της περιουσίας του αποβιώσαντα στο όνομα του Official Solicitor της κυβέρνησης με σκοπό τη συνέχιση αγωγής που αφορούσε αστικό αδίκημα σε δυστύχημα. Επί του διατάγματος της περιορισμένης διαχείρισης, είχε καταγραφεί ότι το παραχωρητήριο θα έπαυε να υφίσταται με την αποπεράτωση της αγωγής. Σε αντίθεση με τις πιο πάνω περιπτώσεις, στην υπόθεση In The Good's οf P Richardson [1861‑73] All ER Rep Ext 1287, το Δικαστήριο αρνήθηκε να ασκήσει τη διακριτική του εξουσία υπέρ της παραχώρησης διαχείρισης σε ‘nominee’ της επιζώντα κληρονόμου, η οποία ήταν ηλικιωμένη γυναίκα 81 ετών που κατ' ισχυρισμόν των Αιτητών, ήταν ανίκανη να διαχειρίζεται τις υποθέσεις της.
Για τους λόγους που έχω εξηγήσει πιο πάνω, θεωρώ ότι οι Αιτητές δεν έχουν εξαντλήσει όλες τις προσπάθειες τους να υποδείξουν στο Δικαστήριο ότι έχουν εξασφαλίσει τη συγκατάθεση ή έχουν ενημερώσει τους κληρονόμους για την αναγκαιότητα παραχώρησης διαχείρισης με ειδικό σκοπό. Δεύτερον, με την Αίτηση τους δεν έχουν προσδιορίσει τον ειδικό σκοπό της διαχείρισης με την αναγκαία σαφήνεια ώστε να είναι κατανοητό κατά πόσο ο ρόλος του προτεινόμενου διαχειριστή, θα περιορίζεται σε ‘nominee’. Τρίτο, δεν έχουν υποδείξει το μέγεθος και την ποιότητα της περιουσιακής κατάστασης του αποθανόντα ώστε να μπορεί το Δικαστήριο να αξιολογήσει κατά πόσο συντρέχουν ειδικές περιστάσεις που καθιστούν την παραχώρηση διαχείρισης με ειδικό σκοπό σε πιστωτή επιβεβλημένη. Ενόψει των πιο πάνω, δεν έχω ικανοποιηθεί ότι υπό τις περιστάσεις δεν είναι αναγκαία η υπογραφή εγγύησης εκ μέρους του προτεινόμενου διαχειριστή. Ούτε έχει υποδειχθεί κατ’ εξαίρεση ότι κάτι τέτοιο δικαιολογείται επειδή ο διαχειριστής δεν θα αναμειχθεί ή να κληθεί να διαχειριστεί την περιουσία του αποβιώσαντα. Στο σύγγραμμα Williams, Mortimer and Sunnucks πιο πάνω, παράγραφος 2145 επεξηγείται ότι είναι στη διακριτική εξουσία του Δικαστηρίου να διατάξει την καταβολή εγγύησης για την παραχώρηση διαχείρισης και ότι στην περίπτωση που παραχωρείται διαχείριση σε πιστωτή του αποθανόντα, συνήθως επιβάλλεται το μέτρο (a guarantee was not required unless it was proposed to grant administration to a creditor). Η λογική παραχώρησης τέτοιας εγγύησης, είναι για να ενεργεί πάντα ο προτεινόμενος διαχειριστής προς όφελος της περιουσίας και ενδιαφερόμενων προσώπων της κληρονομιάς. Εφόσον στην παρούσα περίπτωση, δεν έχει διευκρινιστεί κατά πόσο ο προτεινόμενος διαχειριστής θα διαχειριστεί περιουσία, δικαιολογείται η καταβολή εγγύησης στην περίπτωση που εκδοθεί το διάταγμα ως το A της Αίτησης. Η Αίτηση ορίζεται για τα περαιτέρω, την 08/07/2024 η ώρα 08:30 το πρωί ώστε οι Αιτητές να προσκομίσουν στοιχεία σε σχέση με τα πιο πάνω και για να εξεταστεί κατά πόσο μπορεί να ικανοποιηθεί το αίτημα τους. Στην περίπτωση που επιλέξουν να μην προσκομίσουν τα στοιχεία που έχουν ζητηθεί, το αίτημα τους θα απορριφθεί.
(Υπ.)………………..
Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου, Α. Ε. Δ.