ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Κ. Πασιαρδή, Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 2134/2017
Μεταξύ:
1. Άγγελου Ρενκώ
2. Χάριας Αντωνίου
Ενάγοντες
-και-
ALLTIME TOURIST COMPLEX LTD, οι οποίοι συναλλάσσονται με την Εμπορική Επωνυμία St Raphael Resort
Εναγομένων
Ημερομηνία: 09 Αυγούστου 2024
Εμφανίσεις:
Για τους Ενάγοντες: κα Θ. Χαραλάμπους μαζί με κ. Μ. Χρίστου για Χαραλάμπους & Χρίστου Δ.Ε.Π.Ε
Για τους Εναγόμενους: κα Α. Μαλαχτού για Chrysses Demetriades & Co LLC
ΑΠΟΦΑΣΗ
Εισαγωγή - Δικόγραφα
1. Στις 19/07/2017 οι Ενάγοντες καταχώρησαν την παρούσα αγωγή με κλητήριο ένταλμα γενικώς οπισθογραφημένο και σύμφωνα με την Έκθεση Απαίτησης ημερομηνίας 16/01/2019 αξιώνουν το ποσό των €2,000 πλέον νόμιμους τόκους ως προκαταβολή που κατέβαλαν όταν σύναψαν συμφωνία να διεξάγουν την δεξίωση του γάμου τους στις 27/01/2018, στο ξενοδοχείο St Raphael Resort στην Λεμεσό, το οποίο λειτουργούν οι Εναγόμενοι, για το συνολικό ποσό των €23,000 (εφεξής η «Συμφωνία Δεξίωσης»). Στην Έκθεση Απαίτησης δικογραφείται ότι ήταν ρητός και/ή εξυπακουόμενος όρος ότι η δεξίωση θα πραγματοποιείτο στις 27/01/2018 και ότι θα παρέχονταν στους ίδιους και στους καλεσμένους τους υπηρεσίες ξενοδοχείου 5 αστέρων αναφορικά με την ποιότητα, ποσότητα και χρόνο διεξαγωγής της δεξίωσης και ο οποίος κατά τους Ενάγοντες παραβιάστηκε.
2. Περαιτέρω, προωθείται η θέση ότι οι Εναγόμενοι τερμάτισαν μονομερώς την συμφωνία στις 05/05/2017 λόγω εργασιών ανακαίνισης που θα διεξάγονταν μεταξύ Νοεμβρίου 2017 και Μαρτίου 2018 και ότι οι Εναγόμενοι προέτρεψαν τους Εναγόμενους να εξεύρουν άλλο ξενοδοχείο ως εναλλακτική επιλογή καθότι οι χώροι του ξενοδοχείου δεν θα ήταν κατάλληλοι και/ή ασφαλείς και χωρίς το κατάλληλο προσωπικό. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω ενεργειών οι Ενάγοντες ισχυρίζονται ότι αναγκάστηκαν να συνάψουν νέα συμφωνία με άλλο πεντάστερο ξενοδοχείο για το ποσό των €33,000 και αξιώνουν την διαφορά των €10,000 ως αποζημιώσεις. Παρά τις επανειλημμένες οχλήσεις τους οι Ενάγοντες ισχυρίζονται ότι οι Εναγόμενοι παρέλειψαν και αρνήθηκαν να επιστρέψουν την προκαταβολή.
3. Με την Υπεράσπιση τους οι Εναγόμενοι αποδέχονται τους ισχυρισμούς των Εναγόντων σχετικά με την σύναψη της Συμφωνίας Δεξίωσης το συμφωνηθέν ποσό, την πληρωμή της προκαταβολής αλλά και τον ισχυρισμό περί ύπαρξης όρου με τον οποίο οι Ενάγοντες θα λάμβαναν υπηρεσίες ξενοδοχείου 5 αστέρων αναφορικά με την ποιότητα, ποσότητα και χρόνο διεξαγωγής. Εντούτοις, αρνούνται ότι τερμάτισαν την Συμφωνία και ισχυρίζονται ότι η δεξίωση θα μπορούσε να διεκπεραιωθεί κατά την ημερομηνία που είχε συμφωνηθεί και με τον τρόπο που είχε συμφωνηθεί. Σε σχέση με τα έργα ανακαίνισης αυτά αφορούσαν την ανέγερση πύργου δίπλα και εκτός του ξενοδοχείου που δεν θα επηρέαζαν την δεξίωση γάμου και ότι μπορούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Επιπλέον, δικογραφούν ρητά ότι η αίθουσα δεξιώσεων απείχε από τον χώρο όπου και πραγματοποιήθηκαν 3 γαμήλιες τελετές κατά την διεξαγωγή των εργασιών.
4. Σε σχέση με την δικογραφημένη θέση για εξέταση εναλλακτικών λύσεων αναφέρουν ότι αυτό ήταν αποτέλεσμα της συμπεριφοράς των Εναγόντων που δεν πίστεψαν τους αντιπρόσωπους των Εναγομένων ότι μπορούσε να διεκπεραιωθεί η δεξίωση, θέση που απορρίφθηκε από τους Ενάγοντες, χωρίς καμία βάσιμη αιτιολογία. Επιπλέον, διατείνονται ότι είναι οι Ενάγοντες που τερμάτισαν την συμφωνία και ότι ουδέποτε αρνήθηκαν να επιστρέψουν την προκαταβολή, παρόλο που είναι οι Ενάγοντες που τερμάτισαν την Συμφωνία Δεξίωσης.
5. Με την Απάντηση τους οι Ενάγοντες επαναλαμβάνουν τις θέσεις που προέβαλαν με την Έκθεση Απαίτησης τους και προσθέτουν ότι τους αναφέρθηκε προφορικά ότι το ξενοδοχείο δεν θα μπορούσε να τους εξυπηρετήσει το ξενοδοχείο, καθότι θα έμοιαζε με εργοτάξιο και ότι 3 άλλες προγραμματισμένες δεξιώσεις είχαν ακυρωθεί. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι τα άλλα ξενοδοχεία που τους προτάθηκαν τα όποια δεν ήταν αντίστοιχης ποιότητας και ότι τα μόνα διαθέσιμα πεντάστερα ξενοδοχεία ήταν το Four Seasons και το Amathus. Όταν οι Ενάγοντες ζήτησαν συνεισφορά για την διαφορά της νέας συμφωνίας από τους Εναγόμενους, αυτοί αρνήθηκαν και τότε μόνο τους ανέφεραν ότι θα μπορούσαν να διεκπεραιώσουν την δεξίωση παρά την ανακαίνιση. Περαιτέρω προβάλλουν την θέση ότι οι ίδιοι ουδέποτε άλλαξαν γνώμη για διεκπεραίωση της δεξίωσης τους στο ξενοδοχείο των Εναγομένων.
Διαδικασία
6. Προς υποστήριξη της απαίτησης των Εναγόντων, δόθηκε μαρτυρία από την Ενάγουσα 2 (ME1) και από την αδελφή της κα. Ζήνα Αντωνίου (ΜΕ2) και προς υποστήριξη της υπεράσπισης των Εναγομένων δόθηκε μαρτυρία από τον κ. Σάκη Ιωάννου (MY), πρώην υπάλληλο των Εναγομένων, οι οποίοι αμφότεροι αντεξετάσθηκαν. Το σύνολο της προφορικής μαρτυρίας είναι καταγεγραμμένο στα πρακτικά που τηρήθηκαν και σημειώνω ότι η έγγραφη μαρτυρία, αποτελούμενη από τις γραπτές δηλώσεις των μαρτύρων μαζί με όλα τα Τεκμήρια βρίσκονται στον φάκελο της διαδικασίας. Μετά την παρουσίαση του συνόλου της μαρτυρίας, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των διαδίκων παρέδωσαν τις γραπτές τους αγορεύσεις προωθώντας τις εκατέρωθεν θέσεις τους.
7. Επισημαίνω, ότι τα επιχειρήματα και όλη η μαρτυρία που προσκομίσθηκε, αμφοτέρων των πλευρών, εξετάστηκαν σε όλη τους την εμβέλεια από το Δικαστήριο χωρίς να υπάρχει ανάγκη ειδικής επίκλησής τους καθότι δεν αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αιτιολόγησης δικαστικής απόφασης ειδική αναφορά ή πραγμάτευση κάθε επιχειρήματος που προβάλλεται (BITONIC LTD v. BΑNK OF MOSCOW-BANK JOINT STOCK COMPANY ΠΡΩΗΝ JOINT STOCK COMMERCIAL BANK "BANK OF MOSCOW" (OPEN JOINT-STOCK COMPANY), Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 117/2018, 16/3/2022, ECLI:CY:AD:2022:A113, Νίκος Οδυσσέα ν. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 490).
Μαρτυρία
8. Στην παρούσα ενότητα θα συνοψίσω την μαρτυρία των διαδίκων και επισημαίνω ότι δεν είναι αναγκαίο για το Δικαστήριο να παραθέτει ολόκληρη την μαρτυρία που παρουσίασε η κάθε πλευρά ή να αναφέρεται σε όλες τις πτυχές της. Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω θα προχωρήσω να παραθέσω όσο το δυνατό πιο περιεκτικά την μαρτυρία του κάθε μάρτυρα, έχοντας όμως υπόψη το σύνολο της μαρτυρίας για σκοπούς αξιολόγησης της (Χρυσούλλα Καννάουρου κ.α. v. Ανδρέα Στατιώτη (1990) 1 Α.Α.Δ. 35).
Σύνοψη μαρτυρίας Ενάγουσας 2 (ΜΕ1)
10. Περιγράφει την αναστάτωση που υπέστη καθότι είχε προβεί σε όλες τις ετοιμασίες (φωτογράφο, ανθοπώλη, κομμωτήριο, DJ) και είχε ήδη κοινοποιήσει την ημερομηνία στους καλεσμένους της και για αυτό διευθέτησε συνάντηση κατ΄ ιδίαν με τον MY. Έπειτα, αναφέρεται σε συνάντηση ημερομηνίας 05/05/2017 με τον MY προκειμένου να τους εξηγήσει τις επιλογές τους όπου και ο ίδιος τους ανέφερε ότι 3 δεξιώσεις από τις 5 που ήταν προγραμματισμένες ακυρώθηκαν. Σύμφωνα με την ΜΕ1 ο ΜΥ τους είπε ότι το ξενοδοχείο δεν θα λειτουργούσε αλλά θα υπήρχαν καθαρίστριες για τις τουαλέτες και το υπόλοιπο αναγκαίο προσωπικό αλλά δεν θα υπήρχαν άτομα στην ρεσεψιόν. Έπειτα συζήτησαν ως εναλλακτικές επιλογές άλλα ξενοδοχεία τα οποία απέρριψε καθότι ήταν 4 αστέρων. Αναφέρεται στην συνέχεια σε εισήγηση του ΜΥ να επικοινωνήσει με την διεύθυνση ξενοδοχείου Amathus που ήταν και το μόνο πεντάστερο του οποίου οι τιμές θα προσομοίαζαν των Εναγομένων και που ήταν και το μόνο άλλο διαθέσιμο ξενοδοχείο που θα λειτουργούσε τους χειμερινούς μήνες, με σκοπό να τους κάνει καλύτερη τιμή και ότι θα έκαναν προσπάθειες για να καλύψουν μέρος της διαφοράς του κόστους.
11. Περαιτέρω, δήλωσε ότι μετά από λίγες μέρες επικοινώνησε ο ΜΥ εκ νέου και τους είπε ότι οι Εναγόμενοι δεν ήταν διατεθειμένοι να καλύψουν οποιαδήποτε έξοδα για την δεξίωση γάμου στο Amathus. Στις 22/05/20217 αναφέρεται σε φαξ και ηλεκτρονικό μήνυμα ίδιου περιεχομένου προς τους Εναγόμενους εξιστορώντας τα γεγονότα και εκφράζοντας την δυσαρέσκεια της και τους κάλεσε να της επιστρέψουν το ποσό των €2,000 και να πληρώσουν την διαφορά που θα προέκυπτε από νέα συμφωνία που θα σύναπτε με άλλο ξενοδοχείο. Επισυνάπτει επιστολή ημερομηνίας 27/05/2017 όπου ο Διευθύνων Σύμβουλος των Εναγομένων κ. Δημήτρης Δημητρίου απάντησε στην επιστολή της και τους ανέφερε ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό για επισκέπτες αλλά ότι ο γάμος μπορούσε να διεξαχθεί κανονικά. Η ίδια πιστεύει ότι αυτό έγινε για να αποφύγει το ξενοδοχείο να καλύψει την διαφορά της νέας συμφωνίας και ότι ο κος Δημητρίου προσπαθούσε να αποκρύψει ότι η ανακαίνιση θα επεκτεινόταν όχι μόνο στο πλάι του ξενοδοχείου αλλά και σε άλλους χώρους συμπεριλαμβανομένου της αίθουσας δεξίωσης. Επισύναψε σχετικό δημοσίευμα ημερομηνίας 23/01/2017 από ηλεκτρονική εφημερίδα στο οποίο περιγράφονται οι εργασίες ανακαίνισης που θα πραγματοποιούνταν και που κατά την ίδια καταδεικνύει ότι θα ήταν μεγάλης έκτασης.
12. Σχολιάζοντας εκ νέου την επιστολή ημερομηνίας 27/05/2017 αναφέρεται στις διευκολύνσεις στις οποίες θα μπορούσαν να προβούν οι Εναγόμενοι σε σχέση με την ύπαρξη ξεχωριστής εισόδου και εξόδου των οχημάτων της ανακαίνισης και ότι θα μπορούσε να ανεγερθεί προπέτασμα για να μην υπάρχει οπτική επαφή μεταξύ του ξενοδοχείου και των χώρων και αναφέρει ότι είχε ενημερώσει και άλλα ζευγάρια 9-12 μήνες προηγουμένως.
13. Σε άλλο μέρος της μαρτυρίας της αναφέρει ουσιαστικά ότι βρέθηκε προ τετελεσμένων και ότι οι εναλλακτικές που τους προτάθηκαν (διεξαγωγή της δεξίωσης με τις εισηγήσεις των Εναγομένων, μετακίνηση της ημερομηνίας δεξίωσης σε άλλη ημερομηνία, εξεύρεση άλλου ξενοδοχείου αλλά χωρίς συνεισφορά στα έξοδα) ήταν ουσιαστικά τελεσίγραφα. Επεξηγεί γιατί δεν αποδέχτηκε οτιδήποτε από τα πιο πάνω και ειδικότερα περιγράφει ότι οι Εναγόμενοι ανέμεναν «να υποκύψουμε και να δεχτούμε να τελεστεί ο γάμος μας μέσα στις βρωμιές και τις σκαλωσιές, με το ξενοδοχείο κλειστό, χωρίς ρεσεψιόν».
14. Το υπόλοιπο μέρος της μαρτυρίας σχετίζεται με τις ενέργειες της βάσει των οποίων οι Ενάγοντες έκλεισαν την δεξίωση του γάμου τους στο ξενοδοχείο Amathus η οποία πραγματοποιήθηκε στις 27/01/2018, καταβάλλοντας το ποσό των €33,000, όπως επίσης και για το γεγονός ότι οι Εναγόμενοι αρνήθηκαν να επιστρέψουν το ποσό της προκαταβολής που είχαν καταβάλει.
15. Αντεξετασθείσα κατόπιν υποβολής της συνηγόρου των Εναγομένων σε σχέση με την συνάντηση της με τον ΜΥ συμφώνησε ότι της δόθηκαν αριθμός επιλογών συμπεριλαμβανομένου και της χρήσης της υφιστάμενης αίθουσας. Εντούτοις για την ίδια δεν αποτελούσε καλή επιλογή με δεδομένο ότι το μπαρ, λόμπι και τουαλέτες θα ήταν κλειστά ούτε αποτελούσε επιλογή να φέρουν καθαρίστριες για τον χώρο. Διερωτήθηκε που θα καθόταν ο κόσμος να περιμένει.
16. Σε σχετική υποβολή συμφώνησε με την συνήγορο των Εναγομένων ότι δεν της αναφέρθηκε ότι θα γινόταν ανακαίνιση στην αίθουσα του ξενοδοχείου αλλά στο ξενοδοχείο και συμφώνησε ότι στην παράγραφο 6 της γραπτής δήλωσης όντως προέβη σε αναφορά ότι της είχε λεχθεί ότι θα γινόταν ανακαίνιση στο Panorama Hall (αίθουσα δεξίωσης). Επέμεινε στην θέση της ότι το ξενοδοχείο δεν θα μπορούσε να την εξυπηρετήσει και ότι θα ήταν κλειστό και δεν γνωρίζει για άλλους γάμους που θα πραγματοποιούνταν στο ξενοδοχείο, παρά την σχετική υποβολή με την οποία της υποβλήθηκε ότι ουδέποτε της αναφέρθηκε ότι θα ακυρωνόταν ο γάμος και ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό γενικότερα, καθότι δεν θα είχε νόημα να προβούν σε εισηγήσεις και να επεξηγούν που θα γίνονταν οι εργασίες ανακαίνισης αν το ξενοδοχείο θα ήταν εξ ολοκλήρου κλειστό.
17. Δόθηκε συνέχιση στην αντεξέταση επί του σημείου και η ΜΕ1 συμφώνησε ότι της λέχθηκε κατά την συνάντηση ημερομηνίας 05/05/2017 ότι μπορούσε να πραγματοποιήσει τον γάμο στο ξενοδοχείο και οι Εναγόμενοι θα είχαν το αναγκαίο προσωπικό και υπαλλήλους για εκείνη την νύχτα. Η ίδια όμως ανέφερε ότι της λέχθηκε ότι το λόμπι, ρεσεψιόν και το μπαρ θα ήταν κλειστά και χαρακτηριστικά είπε ότι «Όταν κάνω συμφωνία με πεντάστερο ξενοδοχείο αναμένω ότι υπάρχει το λόμπι, ρεσεψιόν, μπαρ γενικά όλα τα facilities. Δεν είναι μόνο η αίθουσα».
18. Ερωτηθείσα σχετικά με το αν ζήτησε οτιδήποτε γραπτώς σε σχέση με την αναφορά της ότι οι Εναγόμενοι προσφέρθηκαν να καλύψουν την διαφορά για τα έξοδα της δεξίωσης δήλωσε ότι δεν το θεώρησε σημαντικό, ότι είχε αναστατωθεί και «Ότι λέγεται προφορικά θα δινόταν στην πορεία». Επανέλαβε ότι πίστευε ότι οι Εναγόμενοι ήταν σε συνεννόηση με άλλα ξενοδοχεία και ότι ανέμενε να της πουν αν θα κάλυπταν μέρος ή όλη την διαφορά εντούτοις της υποβλήθηκε ότι όλα τα πιο πάνω είναι εκ των υστέρων σκέψεις της, θέση την οποία και απέρριψε.
19. Σε άλλο σημείο συμφώνησε ότι στο Τεκμήριο 4 δηλαδή την επιστολή ημερομηνίας 22/05/2017 που απέστειλε η ίδια στους Εναγόμενους, ανέφερε ότι δεν θα προχωρήσει με την τέλεση της δεξίωσης του γάμου της στο St Raphael και η ίδια το απέδωσε στα όσα της λέχθηκαν προφορικά δικαιολογώντας το ότι οι Εναγόμενοι δεν θα ήταν σε θέση να πράξουν αυτά που είπαν. Της υπεδείχθη από την συνήγορο των Εναγόμενων ότι σύμφωνα με το άρθρο που προσκόμισε η ανακαίνιση για το Panorama Hall θα ολοκληρωνόταν μέχρι το τέλος Μαρτίου 2017 και άρα ο γάμος δεν θα επηρεαζόταν.
20. Συμφώνησε ότι δεν προσκόμισε φωτογραφίες της όποιας ανακαίνισης της αίθουσας όπου θα ήταν η δεξίωση και ότι η πρόσβαση στην αίθουσα της δεξίωσης είναι σε άλλο σημείο ανεξάρτητο από την ρεσεψιόν και τον πύργο όπου θα γίνονταν οι ανακαινίσεις. Εντούτοις, επέμεινε ότι θα χρησιμοποιούσε όλους τους χώρους και ότι μέχρι να ετοιμαστεί η αίθουσα μετά την χαιρέτηση ο κόσμος θα ήταν στο λόμπι. Γενικότερα, αρνήθηκε όλες τις υποβολές της συνηγόρου των Εναγομένων ως προς το ότι ο γάμος της δεν θα επηρεαζόταν και θεώρει ότι θα υπήρχαν βρωμιές στο εσωτερικό του κτηρίου από την ανακαίνιση και ότι με το να τους αναφερθεί ότι θα ήταν κλειστό αντιλήφθηκε ότι δεν θα μπορούσαν να την εξυπηρετήσουν.
21. Καταληκτικά, αντεξετάσθηκε επί του σημείου της προκαταβολής και ρωτήθηκε αν υπήρξε απάντηση στην επιστολή της με την οποία αξίωνε το ποσό της προκαταβολής. Ανέφερε ότι υπήρξε απάντηση από τους δικηγόρους των Εναγομένων με την οποία της προσφέρθηκε η επιστροφή όλου του ποσού της προκαταβολής και της υποδείχθηκε ότι δεν το δήλωσε στην γραπτή της δήλωση.
Σύνοψη μαρτυρίας κας Ζήνας Αντωνίου (ΜΕ2)
22. Η ΜΕ2 είναι αδελφή της ΜΕ1 η οποίος επανέλαβε κατ΄ ουσίαν τις θέσεις τις Ενάγουσας με σχεδόν πανομοιότυπους όρους αναφερόμενη στην επικοινωνία που είχε η ΜΕ1 με τον ΜΥ αναφορικά με το γεγονός ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό. Δήλωσε ότι ήταν παρούσα κατά την συνάντηση ημερομηνίας 05/05/2017, στην οποία επανέλαβε και η ίδια τα όσα ανέφερε η ΜΕ1 και ότι λέχθηκε αναφορικά με τις προσπάθειες της διεύθυνσης να καλύψει μέρος της διαφοράς των εξόδων και ότι μεταγενέστερα τους λέχθηκε ότι οι Εναγόμενοι είχαν αποφασίσει να μην καλύψουν οτιδήποτε. Επίσης, πρόσθεσε ότι και η ίδια συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον ΜΥ που της επιβεβαίωσε τα όσα ανέφερε στην ΜΕ1 σχετικά με την απόφαση της διεύθυνσης των Εναγομένων να μην καλύψουν έξοδα και ο οποίος την παρότρυνε να επικοινωνήσει απευθείας με τον Διευθυντή των Εναγομένων. Επισημαίνει ότι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον κο Δημητρίου σε χρόνο πριν την αποστολή της επιστολή 22/05/2017 όπως είπε και της αναφέρθηκε ότι θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η δεξίωση ακόμη και με αυτές τις συνθήκες και αυτό μπορούσε να γίνει με την πρόσληψη καθαριστριών για τις τουαλέτες και γκαρσόνια για να σερβίρουν το φαγητό. Εξέφρασε την δυσαρέσκεια της στον κο Δημητρίου για την συμπεριφορά τους αφού σύμφωνα με τα όσα της λέχθηκαν «το ξενοδοχείο θα ήταν ένα μεγάλο εργοτάξιο, κάτι που δεν εξυπηρετούσε τους Ενάγοντες αλλά ούτε ανταποκρινόταν στις προσδοκίες τους». Το υπόλοιπο μέρος της μαρτυρίας της αφορά το ζήτημα της προκαταβολής και της σύναψης συμφωνίας με το Amathus καθότι όπως επεξήγησε ήταν και το μόνο πεντάστερο ξενοδοχείο που ήταν διαθέσιμο.
23. Αντεξεταζόμενη συμφώνησε και αυτή όπως και η ΜΕ1 ότι δεν τους λέχθηκε ότι θα γινόταν ανακαίνιση στην αίθουσα αλλά στο ξενοδοχείο αν και ανέφερε ότι πίστευε ότι ο χώρος θα έμοιαζε με εργοτάξιο. Ο σκοπός της συνάντησης με τον ΜΥ ήταν να τους εξηγηθούν οι επιλογές τους και τι συνέβαινε με το ξενοδοχείο. Επανέλαβε και η ΜΕ2 ότι τους λέχθηκε ότι οι Εναγόμενοι ήταν σε συνεννόηση με άλλα ξενοδοχεία και θα κάλυπταν την διαφορά που θα κόστιζε ο γάμος. Ερωτηθείσα ως προς το περιεχόμενο της συνομιλίας κατά την συνάντηση με τον ΜΥ σε υποβολή αν τους λέχθηκε ότι θα τους πληρώσουν την διαφορά υποστήριξε ότι θα το τακτοποιούσε το ξενοδοχείο και επανέλαβε όπως και η ΜΕ1 ότι δεν θεώρησε σημαντικό να λάβουν οτιδήποτε γραπτώς.
24. Αρκετό μέρος της υπόλοιπης αντεξέτασης αναλώθηκε στον χώρο που θα διεξάγονταν οι εργασίες στο ξενοδοχείο με την ΜΕ2 να αναφέρει ότι θα υπήρχαν και στην είσοδο σκαλωσιές και όχι μόνο στην άλλη πλευρά του ξενοδοχείου όπως της υποβλήθηκε από την συνήγορο. Επισήμανε εκ νέου ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό χωρίς μπαρ, λόμπι ή κουζίνα αλλά θα άνοιγε για να διεξάγει τον γάμο με την έννοια να έρθουν οι μάγειρες και τόνισε την αλλαγή στην προσέγγιση του ξενοδοχείου που αρχικά είπε ότι δεν θα μπορούσε να διεξάγει την δεξίωση και έπειτα ότι θα άνοιγε ειδικά για τον γάμο.
25. Σε άλλο σημείο της αντεξέτασης επεξήγησε ότι στον χώρο που προηγείται της αίθουσας υπήρχε ένα λόμπι και ότι αυτό που είχαν συμφωνήσει οι Ενάγοντες θα γινόταν η χαιρέτηση στην αίθουσα Panorama Hall, να μετακινηθεί ο κόσμος στο λόμπι και έπειτα να γίνει αλλαγή της αίθουσας για να μπορέσει να εισέλθει εκ νέου ο κόσμος στον χώρο της αίθουσας.
26. Η ΜΕ2 ρωτήθηκε και για το ζήτημα της προκαταβολής και επανέλαβε ότι οι Εναγόμενοι δεν επικοινώνησαν ούτε γραπτώς ούτε προφορικώς με τους Ενάγοντες. Αμέσως μετά κατόπιν σχετικής υποβολής ότι οι Εναγόμενοι μίλησαν τηλεφωνικά με την ΜΕ2 και ότι προτάθηκε στους Ενάγοντες η επιστροφή της προκαταβολής επανέλαβε ότι υπήρξε άρνηση να επιστραφεί το ποσό. Δήλωσε άγνοια αν λέχθηκε στην ΜΕ1 να της επιστραφεί το πόσο της προκαταβολής.
Σύνοψη Μαρτυρίας κ. Σάκη Ιωάννου (ΜΥ)
27. Ο ΜY ανέφερε ότι εργαζόταν ως Food and Beverage Manager στο ξενοδοχείο κατά την επίδικη περίοδο και αναφέρει ότι αρχές Μαΐου 2017 επικοινώνησε με την ΜΕ για να την ενημερώσει ότι το ξενοδοχείο θα σταματούσε να δέχεται επισκέπτες τον χειμώνα 2017-2018 λόγω κατασκευής πύργου στην πλαϊνή πλευρά του ξενοδοχείου. Αρνήθηκε ότι ανέφερε στην Ενάγουσα 2 ότι ο γάμος θα έπρεπε να ακυρωθεί και επιβεβαιώνει την συνάντηση μαζί με την ΜΕ1 και την ΜΕ2. Επεξήγησε ότι κατά την συνάντηση τους ανέφερε τα ίδια που τους είπε τηλεφωνικώς, ότι ο γάμος θα μπορούσε να διεξαχθεί κανονικά καθότι οι εργασίες θα γίνονταν στην πλαϊνή πλευρά του ξενοδοχείο και δεν θα επηρέαζαν την διεξαγωγή του γάμου. Περαιτέρω, τους ανέφερε ότι θα υπήρχε ξεχωριστή είσοδος και έξοδος των οχημάτων και των μηχανημάτων που προέβαιναν στις εργασίες ανακαίνισης και ότι περιμετρικά θα υπήρχε παραπέτασμα για να εμποδίσει την οπτική επαφή. Επιβεβαίωσε στην ΜΕ1 ότι ο γάμος θα μπορούσε ολοκληρωθεί με επιτυχία δηλαδή θα υπήρχαν, γκαρσόνια, παρκαδόροι, καθαρίστριες, τεχνικό προσωπικό.
28. Όταν είδε τις ΜΕ1 και ΜΕ2 να είναι διστακτικές για την διεξαγωγή του γάμου εισηγήθηκε ως επιλογή την αλλαγή της ημερομηνίας του γάμου, και επίσης τους ανέφερε ότι λόγω των διασυνδέσεων του μπορούσε «να τους βοηθήσει σε ανθρώπινο επίπεδο» να βρουν άλλο χώρο και εισηγήθηκε το ξενοδοχείο Grand Resort και το Mediterranean. Τους ανέφερε ότι θα επικοινωνούσε με άλλα ξενοδοχεία της κατηγορίας του St Raphael Resort αλλά αρνήθηκε ότι το ξενοδοχείο θα έφερε οποιαδήποτε ευθύνη ως προς την διαμεσολάβηση. Αυτό έπραξε ανέφερε και ότι τα ξενοδοχεία απάντησαν ότι είχαν διαθεσιμότητα και ότι οι τιμές ήταν παρόμοιες με αυτές των Εναγομένων αλλά οι Ενάγοντες είχαν ήδη αποφασίσει να μην προχωρήσουν μαζί τους και έτσι δεν μίλησαν. Σε άλλο σημείο δήλωσε ότι διεξήχθησαν γάμοι κατά το χρονικό διάστημα που το ξενοδοχείο ήταν κλειστό για επισκέψεις και αυτοί ήταν επιτυχείς. Επιπλέον, δήλωσε ότι το Amathus έχει διαφορετική κατηγοριοποίηση από το St Raphael και θεωρεί ότι πέρσι ήταν το Νο1 ξενοδοχείο στη Λεμεσό. Καταληκτικά, δήλωσε ότι οι Ενάγοντες πρόσφεραν στους Ενάγοντες την επιστροφή των χρημάτων της προκαταβολής αλλά οι Ενάγοντες αρνήθηκαν να τα παραλάβουν.
29. Αντεξεταζόμενος ως προς τον λόγο που τηλεφώνησε στην ΜΕ1 αν δεν τέθηκε θέμα ακύρωσης εξήγησε ότι ήταν η πολιτική που ακολούθησε το ξενοδοχείο να ενημερώσει όλα τα ζευγάρια που είχαν προγραμματισμένο γάμο στο St Raphael ότι θα γίνουν έργα ανακαίνισης. Επιπλέον επεξήγησε ότι μπορεί να κλείνει το ξενοδοχείο και να μην υπάρχουν κλίνες προς επισκέπτες αλλά το ξενοδοχείο μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί το spa και άλλοι χώροι. Πρόσθεσε ακόμη ότι υπήρχε προσωπικό που εργαζόταν από τον Νοέμβριο 2017 που άρχισαν οι ανακαινίσεις και όπως είπε χαρακτηριστικά «Δεν βάζουμε λουκέτο και φεύγουμε» και ότι περίπου εργοδοτούνταν το χρονικό διάστημα της ανακαίνισης τουλάχιστο 60 άτομα.
30. Ερωτηθείς για την συνάντηση ημερομηνίας 05/05/2017 ισχυρίστηκε ότι έγινε κατόπιν αιτήματος της ΜΕ1 και ότι κατά την συνάντηση την ενημέρωσε ότι μπορούσε να πραγματοποιηθεί ο γάμος χωρίς κανένα θέμα. Ανέφερε ότι κακώς ανέφερε την λέξη «κλειστό» τηλεφωνικώς και αντιλαμβάνεται ότι κλειστό σημαίνει κάτι άλλο και ότι αυτό δημιούργησε ανασφάλεια παρά τις μετέπειτα εξηγήσεις ότι η ανακαίνιση θα ήταν στο πλάι και όχι στον χώρο του γάμου και επανέλαβε ότι η ΜΕ1 και η ΜΕ2 ήταν διστακτικές στο να γίνει ο γάμος. Ο ίδιος ανέφερε ότι δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα στην διεξαγωγή του γάμου και ότι έγιναν και άλλοι γάμοι και ότι λόγω της εμπειρίας του αν υπήρχε πρόβλημα θα ήταν ο πρώτος που θα το ανέφερε. Όντως εισηγήθηκε αν επιθυμούσαν να αλλάξουν την ημερομηνία και να πραγματοποιηθεί ο γάμος στο ξενοδοχείο ή να κοιτάξουν άλλες επιλογές και για αυτό προθυμοποιήθηκε να επικοινωνήσει και με άλλα ξενοδοχεία και αναφέρθηκε στο Grand Resort και στο Mediterranean γιατί ήθελε να υπάρχουν επιλογές. Ερωτώμενος γιατί επικοινώνησε με το Grand Resort, μετά που συμφώνησε με σχετική υποβολή ότι γνώριζε ότι τον χειμώνα το εν λόγω ξενοδοχείο είναι κλειστό και δήλωσε ότι ναι είναι κλειστό αλλά λειτουργεί ως συνεδριακός χώρος και συνεπώς θεώρησε ότι υπήρχε μια πιθανότητα να λειτουργούσε.
31. Αρνήθηκε σχετικές υποβολές περί ύπαρξης αδυναμίας τέλεσης του γάμου, ή ότι επικοινώνησε με το ξενοδοχείο Amathus για να λάβει προσφορές ή ότι δεν τελέστηκαν άλλοι γάμοι εκείνη την χρονική περίοδο. Σε άλλο μέρος της αντεξέτασης σε σχέση με το τι μπορούσαν να πράξουν οι καλεσμένοι σύμφωνα με περιεχόμενο της συμφωνίας διευκρίνισε ότι όταν κλείνει ένας γάμος για δεξίωση κλείνουν συγκεκριμένοι χώροι του ξενοδοχείου «Δεν δίνω το ξενοδοχείο» και ότι δεν ήταν μέρος της συμφωνίας να μπορεί να πάει κάποιος στο μπαρ. Επίσης διευκρίνισε ότι οι Ενάγοντες είχαν συμφωνήσει στην επιλογή όπου το δείπνο και η χαιρέτηση θα ήταν στον ίδιο χώρο. Όπως εξήγησε θα χαιρετούσε ο κόσμος, μετά θα μεταφερόταν σε άλλο λόμπι που προηγείται της αίθουσας δεξίωσης διαφορετικό από τον χώρο υποδοχής (ρεσεψιόν) για περίπου 45 λεπτά και έπειτα θα γίνονταν οι απαραίτητες ενέργειες για αλλαγή στον χώρο της αίθουσας. Σε ερώτηση αν θα μπορούσε ο κόσμος να έρθει και να πιει καφέ συμφώνησε ότι αυτό δεν θα ήταν εφικτό εξαιτίας της ανακαίνισης.
32. Του υποβλήθηκε ότι λόγω των ανακαινίσεων το επίπεδο του γάμου δεν θα ήταν το ίδιο όπως τότε που πλήρωσαν οι Ενάγοντες την προκαταβολή. Απέρριψε την εν λόγω υποβολή υπεραμύνθηκε της θέσης του ότι σε επίπεδο service θα ήταν το ίδιο. Σε ερώτηση που ακολούθησε δήλωσε ότι η μόνη διαφορά ήταν στο πόση κίνηση θα υπήρχε στο ξενοδοχείο και «δεν υπάρχει το βουητό» και επανέλαβε ότι το ξενοδοχείο δεν θα έμοιαζε με εργοτάξιο. Επίσης αντεξετάσθηκε σε σχέση με τις εργασίες που όντως έγιναν στην αίθουσα Panorama Hall με τον ΜΥ να αναφέρει ότι μόνο το χαλί άλλαξε και να διευκρινίζει ότι τα όσα αναφέρονται σε ένα δημοσίευμα έστω και από την Γενική Διευθύντρια των Εναγομένων σε προγενέστερο χρονικό σημείο πριν την τέλεση των εργασιών μπορεί να λέχθηκαν για σκοπούς μάρκετινγκ.
33. Για το ζήτημα της προκαταβολής ερωτήθηκε γιατί δεν ανέφερε το ζήτημα της επιστροφής της προκαταβολής στην γραπτή του δήλωση και της επιστολής των δικηγόρων των Εναγόμενων και απάντησε ότι η ενημέρωση που είχε ήταν ότι θα το διευθετούσε ο κος Δημητρίου αλλά γνώριζε ότι θα την επέστεφαν. Σε υποβολή ως προς το γιατί θα το έπρατταν αφού οι Ενάγοντες είχαν τερματίσει την Συμφωνία Δεξίωσης απάντησε ότι «ηθικώς ήταν σωστό» και ότι ήθελαν να προστατέψουν γενικότερα την φήμη του ξενοδοχείου και όχι μόνο ένα event.
Ευρήματα επί παραδεκτών ή μη αμφισβητουμένων γεγονότων
34. Από το σύνολο των δικογραφημένων θέσεων και του μαρτυρικού υλικού που προσκομίσθηκε προκύπτουν τα πιο κάτω ως παραδεκτά ή μη αμφισβητούμενα γεγονότα:
· Οι Ενάγοντες κατόπιν επίσκεψης τους στο ξενοδοχείο St Raphel Resort ιδιοκτησίας των Εναγομένων συμφώνησαν την διεξαγωγή της δεξίωσης του γάμου τους για το συνολικό ποσό των €23,000.
· Η Συμφωνία Δεξίωσης αφορούσε την τέλεση της δεξίωσης και χαιρέτησης στην αίθουσα Panorama Hall στο ξενοδοχείου St Raphael Resort στις 27/01/2018. Οι Ενάγοντες κατέβαλαν στις 08/10/2016 προκαταβολή ύψους €2,000 προς τους Εναγόμενους.
· Η Ενάγουσα 2 απέστειλε επιστολή ημερομηνίας 22/05/2017 με την οποία ενημέρωσε τους Εναγόμενους ότι δεν θα προχωρούσε με τη διεκπεραίωση του γάμου στο ξενοδοχείο St Raphel Resort και ζήτησε την επιστροφή της προκαταβολής που κατέβαλαν. Η προκαταβολή που κατέβαλαν οι Ενάγοντες στους Εναγόμενους δεν τους έχει επιστραφεί μέχρι και σήμερα.
· Κατά το χρονικό διάστημα του Νοεμβρίου 2017 μέχρι Μάρτιο 2018 θα υπήρχαν εργασίες ανακαίνισης σε χώρους του ξενοδοχείου.
· Οι Ενάγοντες παντρεύτηκαν στις 27/01/2018 και πραγματοποίησαν την δεξίωση του γάμου τους στο ξενοδοχείο Amathus Beach Hotel και πλήρωσαν το συνολικό ποσό των €33,000.
Για όλα τα πιο πάνω το Δικαστήριο προβαίνει σε ανάλογα ευρήματα.
Επίδικα Ζητήματα
35. Από τις έγγραφες προτάσεις και την προσκομισθείσα μαρτυρία κρίνω ότι τα μόνα επίδικα θέματα που προκύπτουν είναι τα εξής:
i. Κατά πόσο το ξενοδοχείο θα ήταν εξ ολοκλήρου κλειστό κατά την περίοδο ανακαίνισης.
ii. Κατά πόσο οι Εναγόμενοι τερμάτισαν την Συμφωνία Δεξίωσης ως η δικογραφημένη θέση των Εναγόντων.
iii. Κατά πόσοι οι ενέργειες των Εναγομένων συνιστούσαν προκαταβολική παραβίαση (anticipatory breach) ρητών και/ή εξυπακουόμενων όρων της Συμφωνίας Δεξίωσης.
iv. Αν η απάντηση στα υποσημεία i), ii) και iii) είναι ότι οι Εναγόμενοι τερμάτισαν την Συμφωνία Δεξίωσης κατά πόσο οι Ενάγοντες έχουν αποδείξει ότι υπέστηκαν ζημιά και ποιο το ύψος αυτής.
v. Κατά πόσο οι Ενάγοντες νομιμοποιούνται να αξιώνουν την προκαταβολή που κατέβαλαν.
Αξιολόγηση της μαρτυρίας
36. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας πραγματοποιείται προκειμένου να προβεί το Δικαστήριο σε ευρήματα αναφορικά με τα πραγματικά γεγονότα και στη συνέχεια στηριζόμενο σε αυτά να εξετάσει αν αυτός που έχει το βάρος της απόδειξης το έχει αποσείσει στο βαθμό που απαιτείται. Ως επί το πλείστον, ζητήματα αξιοπιστίας εγείρονται όταν υπάρχουν δύο διιστάμενες εκδοχές και το δικαστήριο θα πρέπει να επιλέξει μια από τις δύο (Wynne Barry ν. David Costaki Mavronicola, ως διαχειριστή της περιουσίας του Kωστάκη Δαυίδ Mαυρονικόλα (ανίκανου προσώπου) (2009) 1 ΑΑΔ 1138).
37. Επισημαίνεται ότι, η αξιολόγηση της μαρτυρίας περιορίζεται στην έκταση των αμφισβητούμενων γεγονότων που προκύπτουν και είναι σχετικά με τα επίδικα και δεν επεκτείνεται σε θέματα που δεν δικογραφούνται ή σε θέματα που έχουν εγερθεί πρώτη φορά είτε μέσω της μαρτυρίας είτε μέσω των αγορεύσεων των συνηγόρων των διαδίκων και άρα τέτοια μαρτυρία δεν λαμβάνεται υπόψη (Παπαγεωργίου ν Κλάππας Invstment Services Ltd (1991) 1 Α.Α.Δ. 24) και ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΗΛΙΝΑ v. PASCAL EDUCATION LTD, Πολιτική Έφεση Αρ. 222/2015, 22/11/2023). Επιπλέον, έχει λεχθεί σε πληθώρα αποφάσεων ότι μαρτυρία που κατατίθεται έστω και χωρίς ένσταση και που τελικά φαίνεται ότι δεν είναι αποδεκτή μαρτυρία πρέπει να αγνοείται κατά την τελική κρίση του Δικαστηρίου (Μελάς v. Κυριάκου (2003) 1 Α.Α.Δ. 826, DEMARI KRONOS LIMITED v. MICHAEL LESLIE GRAY κ.α., Πολιτική Έφεση Αρ. 264/2014, 22/2/2023, ECLI:CY:AD:2023:A62.
38. Στα πλαίσια της ζωντανής ατμόσφαιρας της δίκης παρακολούθησα με προσοχή τους μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον του Δικαστηρίου. Για σκοπούς αξιολόγησης έλαβα υπόψη αριθμό νομολογιακών αναγνωρισμένων παραγόντων όπως την πληρότητα και σαφήνεια και αμεσότητα στον τρόπο περιγραφής των γεγονότων την ύπαρξη γενικών και αορίστων αναφορών, υπεκφυγών ή ουσιωδών αντιφάσεων ή υπερβολών στη σχετική μαρτυρία, αλλά και την γενικότερη λογικοφάνεια της εκδοχής που προβάλλεται καθώς και την ύπαρξη ή την απουσία οποιουδήποτε προσωπικού συμφέροντος του προσώπου που προσκομίζει την μαρτυρία (Ζερβού ν. Ζερβού (2011) 1 ΑΑΔ 2192, Ομήρου ν. Δημοκρατίας (2001) 2 ΑΑΔ 506 Κυριακίδης ν. Τράπεζα Πειραιώς (Κύπρου) Λτδ, Πολιτική Έφεση 185/2012, 19/04/2018), ECLI:CY:AD:2018:A179.
39. Το Δικαστήριο προχωρεί με προσοχή στην αξιολόγηση της μαρτυρίας με αντιπαραβολή των θέσεων των διαδίκων αλλά και των τεκμηρίων που κατατέθηκαν στη διαδικασία και το περιεχόμενο, η πειστικότητα και η ποιότητα της μαρτυρίας εκάστου μάρτυρα συσχετίζεται, αντιπαραβάλλεται και διερευνάται με την αντικειμενική υπόσταση των εκατέρωθεν θέσεων ενώ υπόκειται και στη βάσανο της λογικής και της ανθρώπινης πείρας (Βλ. απόφαση (Στυλιανίδης ν. Χατζηπιέρα (1992) 1 Α.Α.Δ 1056, Χριστοφίνης ν. Φραντζή, Π.Έ. 328/2011, ημερ. 31/05/2017, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ v. ΚΩΣΤΑ ΘΕΟΔΟΤΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 40/2014, 8/6/2022), ECLI:CY:AD:2022:D243. Επισημαίνω ότι το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αποδεχτεί ή να απορρίψει είτε όλη είτε μέρος της προσκομισθείσας μαρτυρίας (Φάρμα Ρένος Χ"Ιωάννου Δημοσια Εταιρεία Λτδ ν. Χίννη (2012) 1(Β) ΑΑΔ 1331, ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ v. ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, Πολιτική Έφεση Αρ. 158/2013, 26/10/2022), ECLI:CY:AD:2022:A403.
40. Στη βάση των πιο πάνω αρχών, τυχόν μαρτυρία που προσκομίστηκε και σχετική αντεξέταση επί θεμάτων που δεν σχετίζονται με τα επίδικα θέματα, όπως αυτά προσδιορίστηκαν πιο πάνω, και που εκφεύγουν εξ ολοκλήρου των δικογραφημένων θέσεων των μερών, καθηκόντως θα αγνοηθεί και δεν θα τύχει περαιτέρω σχολιασμού. Ενδεικτικά αναφέρομαι στα ακόλουθα θέματα, ήτοι κατά πόσο όντως διεκπεραιώθηκαν οι εργασίες ανακαίνισης όπως αυτές έτυχαν αναφοράς στην προσκομισθείσα μαρτυρία και κατά πόσο τελέστηκαν άλλοι γάμοι στο ξενοδοχείο, κατά την εν λόγω χρονική περίοδο. Τα μόνα γεγονότα τα οποία είναι αναγκαία να εξετάσει το Δικαστήριο και να αξιολογήσει για σκοπούς εξαγωγής ευρημάτων είναι τα όσα λέχθηκαν μεταξύ των Εναγομένων και των Εναγόντων πριν τον τερματισμό της Συμφωνίας Δεξίωσης με δεδομένο ότι εκείνος είναι ο ουσιώδης χρόνος καθότι όπως είναι παραδεκτό μεταξύ των μερών η Συμφωνία Δεξίωσης τερματίστηκε πριν επέλθει ο χρόνος διεκπεραίωσης στην βάση προκαταβολικών παραβιάσεων. Ως εκ τούτου, τα όσα επεσυνέβηκαν μεταγενέστερα είναι άσχετα για σκοπούς της παρούσας, ούτε δύναται να ληφθούν υπόψη για σκοπούς εκ των υστέρων «επιβεβαίωσης» εικασιών και ούτε το Δικαστήριο δύναται να πιθανολογήσει για τους λόγους και τον τρόπο με τον οποίο όντως διεκπεραιώθηκαν οι όποιες εργασίες ανακαίνισης, πόσο μάλλον στηριζόμενο σε δημοσιεύματα που προηγούνται του χρόνου ολοκλήρωσης των όποιων εργασιών ανακαίνισης.
41. Περαιτέρω, σημειώνω ότι σε κανένα στάδιο της διαδικασίας δεν επικαλέστηκε οποιοσδήποτε από τους συνηγόρους ότι τυγχάνουν εφαρμογής οι κανόνες αποδοχής εξωγενούς μαρτυρίας. Στην παρούσα υπόθεση δημιουργήθηκε μια συμβατική σχέση (η Συμφωνία Δεξίωσης) των μερών στη βάση των γραπτών όρων της προσφοράς που αποστάλθηκε στους Ενάγοντες και ούτε υπάρχει δικογραφικά οποιαδήποτε αναφορά ούτε προσκομίσθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία ότι η σύμβαση ήταν μερικώς γραπτή ή μερικώς προφορική (δέστε άρθρο 10 Κεφ. 149). Η σχετική αναφορά στο άρθρο 10 του Κεφ. 149 στις αγορεύσεις των συνηγόρων των Εναγόντων όπου για πρώτη φορά παρέπεμψαν στο άρθρο 10 του Κεφ. 149 δεν διαφοροποιεί το ζήτημα και συνεπώς η εν λόγω θέση δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης. Συνιστά βασικό κανόνα σε ό,τι αφορά τις γραπτές συμβάσεις ότι οι όροι που τις συναποτελούν ρυθμίζουν τις σχέσεις των μερών, καθορίζοντας τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους, δεν επιδέχονται εξωγενή μαρτυρία προκειμένου να προσθέσει, να αφαιρέσει, να τις τροποποιήσει ή να τις αντικρούσει UNITED FIVE DEVELOPMENT CO (HOLDINGS) LTD κ.α. v. STICHTING ALTAS SPECIALS, Πολιτική Έφεση Αρ. 316/2014, 15/02/2023, ECLI:CY:AD:2023:A52, Πίγκος Εστέιτς Λτδ ν. Μιχάλη Θεόδουλου Καλογήρου, διαχειριστή της περιουσίας του αποβιώσαντος Θεόδουλου Νικόλα Καλογήρου και Άλλων (2015) 1 ΑΑΔ 1953) και κατ΄ επέκταση τέτοια μαρτυρία κρίνεται ως μη αποδεκτή μαρτυρία.
42. Περαιτέρω, επισημαίνω ότι δεν θα τύχει αξιολόγησης ούτε και η μαρτυρία που προσκόμισαν οι διάδικοι σε σχέση με το τι θεωρούν ότι ήταν οι υποχρεώσεις των μερών καθότι η ερμηνεία των όρων ενός εγγράφου αποτελεί νομικό θέμα που επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου, πόσο μάλλον όταν στην παρούσα, όπως θα αναλυθεί στην συνέχεια, η πλευρά των Εναγόντων επικαλείται την ύπαρξη εξυπακουόμενου όρου. Έχοντας υπόψη όλους τους προαναφερόμενους παράγοντες και παραμέτρους που συνιστούν μέτρο κρίσης για την αξιολόγηση ενός μάρτυρα έχω διεξέλθει την μαρτυρία και τα τεκμήρια που προσκομίστηκαν στο Δικαστήριο από έκαστο μάρτυρα με προσοχή.
Αξιολόγηση ΜΕ1
43. Η μαρτυρία της MΕ1 δεν άφησε στο Δικαστήριο θετική εντύπωση καθότι αυτή χαρακτηρίζεται από γενικές αναφορές σε πλείστα επί των κρίσιμων για την υπόθεση σημείων και η ίδια υπέπεσε σε ουσιώδεις αντιφάσεις που σχετίζονται άμεσα με τα επίδικα θέματα αλλά και με τα πλέον σημαντικά ζητήματα που απασχόλησαν το Δικαστήριο κατά την εκδίκαση της παρούσας υπόθεσης και που όπως θα εξηγήσω δεν συνάδουν με την εν γένει αντικειμενική υπόσταση των εκατέρωθεν θέσεων που προβλήθηκαν δικογραφικά αλλά και με το σύνολο της μαρτυρίας πλήττοντας καίρια την αξιοπιστία της.
44. Επισημαίνω ότι κατά την προσκόμιση της μαρτυρίας της ΜΕ1 ήταν διάχυτη μια πικρία η οποία είναι κατανοητή ως ένα βαθμό καθότι το αντικείμενο της Συμφωνίας Δεξίωσης ήταν η τέλεση της δεξίωσης του γάμου της. Είναι απόλυτα κατανοητή η επιθυμία του κάθε ζευγαριού να κυλήσουν όλα ομαλά κατά την τέλεση μιας δεξίωσης γάμου ενόψει της σπουδαιότητας που έχει το εν λόγω συμβάν στη ζωή ενός ζευγαριού, εντούτοις αποφαίνομαι ότι αυτή η πικρία σε συνδυασμό με τις αντιφάσεις στις οποίες θα αναφερθώ επηρέασε καίρια το περιεχόμενο της μαρτυρίας της σε βαθμό που θα ήταν ακρασφαλές να στηριχθεί το Δικαστήριο στο περιεχόμενο της, όπως θα εξηγήσω στην συνέχεια. Ειδικότερα, κρίνω ότι η αναφορά της ΜΕ1 ότι «Την προκαταβολή μας είχαν πει να την δώσουν και να λήξει το θέμα αλλά για μένα δεν είχε λήξει» είναι αρκούντως διαφωτιστική ως προς τις προθέσεις της στην προώθηση της παρούσας, ώστε να καθίσταται αντιληπτό ότι η ΜΕ1 επιθυμεί να τιμωρήσει το ξενοδοχείο για τον τρόπο που ενήργησε θέτοντας την, όπως η ίδια το περιγράφει, «προ τετελεσμένων» 7 μήνες πριν την τέλεση του γάμου της. Η εν λόγω αντίληψη μου, ως προς την αξιοπιστία της ΜΕ1 ενισχύεται και από το γεγονός ότι η ίδια ανέφερε για πρώτη φορά κατά την αντεξέταση της ότι με επιστολή των δικηγόρων τους οι Εναγόμενοι πρόσφεραν πίσω την προκαταβολή που καταβλήθηκε κάτι που εύλογα θα αναμένετο να το είχε αναφέρει κατά την κυρίως εξέταση της και το οποίο ουδόλως δικαιολογήθηκε. Απεναντίας, η αρχική της θέση ήταν ότι το ξενοδοχείο αρνήθηκε να επιστρέψει την προκαταβολή, θέση την οποία αποδίδω στην προσπάθεια της να δημιουργήσει μια άκρως αρνητική εικόνα αναφορικά με το ξενοδοχείο.
45. Στρεφόμενος εκ νέου στην μαρτυρία της, η ΜΕ1 προώθησε ως κύριο άξονα της απαίτησης της τόσο δικογραφικά αλλά και μέσω της μαρτυρίας της ότι το ξενοδοχείο και ειδικότερα η αίθουσα του ξενοδοχείου Panorama Hall θα ήταν κλειστό για την περίοδο Νοέμβριου 2017, δηλαδή δεν θα λειτουργούσε και ότι της λέχθηκε τηλεφωνικά από τον ΜΥ ότι θα έπρεπε να ακυρώσει τον γάμο της. Η μαρτυρία της ήταν ότι το ίδιο της λέχθηκε και κατά την συνάντηση της κατ’ ιδίαν με τον ΜΥ στις 05/05/2017. Στην παρούσα υπόθεση φαίνεται να υπήρξε μια παρερμηνεία και απόδοση υπέρμετρης σημασίας στην λέξη «κλειστό», που συμφώνησε ο ΜΥ ότι αναφέρθηκε τηλεφωνικά στην ΜΕ1, με τον ΜΥ να υποστηρίζει ότι αυτό αφορούσε την δυνατότητα να δέχεται επισκέπτες και την ΜΕ1 να φαίνεται να το εκλαμβάνει ότι δεν θα λειτουργούσε καθόλου. Αν και είναι κατανοητό ότι η χρήση της λέξης «κλειστό» δύναται να οδηγήσει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα και παρερμηνείες, όπως άλλωστε παραδέχθηκε και ο ΜΥ δημιουργώντας κάποια ανασφάλεια, εντούτοις κρίνω η διατήρηση της εν λόγω αντίληψης μετά και την συνάντηση ημερομηνίας 05/05/2017 και το περιεχόμενο αυτής δεν δικαιολογείτο και θα αναμενόταν να μην υπήρχε συνέχιση στην προώθηση του εν λόγω ζητήματος τόσο δικογραφικά όσο και μέσω της μαρτυρίας. Η απόλυτη αυτή θέση ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό, δηλαδή ότι δεν θα υπήρχε η δυνατότητα τέλεσης της δεξίωσης καθώς και το γεγονός ότι όπως διατείνεται η ΜΕ1 της λέχθηκε ότι έπρεπε να ακυρώσει τον γάμο της διαφοροποιήθηκαν σχεδόν άμεσα κατά την αντεξέταση της όπου πρώτα η ΜΕ1 συμφώνησε ότι δεν της είχε λεχθεί κάτι για την αίθουσα Panorama Hall αλλά και κατά δεύτερο αντικρούεται από την ίδια την μαρτυρία που προσκόμισε.
46. Ειδικότερα, μετά τις αναφορές περί ανάγκης ακύρωσης του γάμου σε μεταγενέστερο σημείο της γραπτής της δήλωσης η ΜΕ1 επεξηγεί γιατί δεν την ικανοποιούσαν οι ενέργειες στις οποίες θα προέβαιναν οι Εναγόμενοι για να ελαχιστοποιήσουν την οπτική επαφή με τις εργασίες ανακαίνισης αλλά και τον τρόπο πρόσβασης στην αίθουσα (κάτι που επαναλαμβάνει και στην επιστολή ημερομηνίας 22/05/2017 που απέστειλε η ίδια). Ως εκ τούτου, αντικειμενικά εξεταζόμενη η θέση ότι της λέχθηκε ότι θα έπρεπε να ακυρώσει τον γάμο της αντίκειται και στην κοινή λογική καθότι όπως ορθά αναδείχθηκε από την αντεξέταση της συνηγόρου των Εναγομένων, αν είχε αναφερθεί στην ΜΕ1 ότι το ξενοδοχείο θα ήταν καθ’ όλα κλειστό δεν θα υπήρχε νόημα να επεξηγηθεί στην ΜΕ1 οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η Συμφωνία Δεξίωσης και επισημαίνω ότι η σχετική μαρτυρία του ΜΥ επί του σημείου δεν αμφισβητήθηκε.
47. Όπως είναι καλά νομολογημένο η έκταση της μεταβολής ενός μάρτυρα από τις δικογραφημένες του θέσεις επιδρά δυσμενώς και στην αξιοπιστία του (Βαθούλα Δημήτρη Δημητριάδη ν. Alexander Kravtchenko (2013) 1 ΑΑΔ 1133 και Πουρίκκος ν. Σάββα (1991) 1 ΑΑΔ 507, Ζαβρού v. Χαραλάμπους, (1996) 1 ΑΑΔ 447) Παπά ν. D. STAVRINOS CONSTRUCTIONS LTD Πολ. Έφεση 217/08, ημερομηνίας 21/02/2017), ECLI:CY:AD:2017:A56 Συνεπώς, η ευρύτερη θέση της μαρτυρίας της ΜΕ1 ότι της λέχθηκε ότι θα έπρεπε να ακυρώσει τον γάμο της απορρίπτεται συλλήβδην.
48. Επιπλέον, παρατηρώ ότι υπάρχουν ουσιαστικά κενά και αδυναμίες στην αντίληψη και κατ’ επέκταση στην ποιότητα της μαρτυρίας της ΜΕ1 ότι το ξενοδοχείο θα αδυνατούσε να παρέχει τις συμφωνηθείσες υπηρεσίες αν και το ποιες θα ήταν αυτές, όπως θα εξηγήσω στην συνέχεια κατά την ανάλυση της νομικής πτυχής της υπόθεσης, διαπνέεται εξ ολοκλήρου από αοριστία με συνέπεια εν τέλει, οι πλείστοι εκ των ισχυρισμών της να παραμείνουν μετέωροι και άνευ πραγματικού ερείσματος. Συγκεκριμένα, η ΜΕ1 δημιούργησε και προώθησε μια πλασματική εικόνα αδυναμίας εκπλήρωσης των αδιευκρίνιστων υποχρεώσεων των Εναγομένων από άποψης παροχής των υπηρεσιών τέλεσης της δεξίωσης γάμου, όπως θα επεξηγήσω στην νομική πτυχή της παρούσα απόφασης. Όλη η υπόθεση της ΜΕ1 στηρίζεται σε εικασίες και πιθανολογήσεις και προσωπικές εκτιμήσεις της ίδιας περί ύπαρξης βρωμιών ή ότι το ξενοδοχείο θα έμοιαζε στο σύνολο του ως εργοτάξιο ή ότι δεν θα υπήρχε το αναγκαίο προσωπικό χωρίς η ίδια φυσικά να αναφέρει ή να προσκομίζει μαρτυρία ότι ήταν σε θέση να γνωρίζει την έκταση των όποιων εργασιών ανακαίνισης, πέραν των όσων της είχαν αναφερθεί από τους Εναγόμενους, κατά την ημερομηνία που θα τελείτο ο γάμος της ή κατά το χρονικό σημείο που απέστειλε την επιστολή ημερομηνίας 22/05/2017 προς τους Εναγομένους (Τεκμήριο 6 – επιστολή τερματισμού). Ούτε και φυσικά προσκόμισε οποιαδήποτε μαρτυρία που να καταδείκνυε τον όποιο επηρεασμό της αίθουσας όπου θα τελείτο η δεξίωση αλλά απεναντίας, σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται ότι της είχαν λεχθεί, το πιο πάνω σκέλος της μαρτυρίας της, αντιπαραβάλλεται και έρχεται ξεκάθαρα και σε αντίθεση με την αναντίλεκτη θέση του ΜΥ ότι η ανακαίνιση αφορούσε την ανέγερση πύργου δίπλα από το ξενοδοχείο.
49. Επιπλέον, δεν προσκομίσθηκε οποιαδήποτε πειστική ή συγκεκριμένη μαρτυρία ότι δεν θα υπήρχε το αναγκαίο προσωπικό κατά την ημερομηνία του γάμου της με δεδομένο την αναντίλεκτη και πάλι μαρτυρία του ΜΥ ότι το ξενοδοχείο συνέχιζε να λειτουργεί και να εργοδοτεί περί των 60 ατόμων κατά την περίοδο των ανακαινίσεων αλλά και ότι μπορούσε να στελεχωθεί με το αναγκαίο προσωπικό για τους σκοπούς της δεξίωση, αν αυτό κρινόταν απαραίτητο. Η ως άνω υπερβολική προσέγγιση της ΜΕ1 που και πάλι στηρίζεται σε εικασίες, είναι έκδηλα ανεπαρκής για να υποστηρίξει την επιμονή της στον ισχυρισμό ότι οι Εναγόμενοι δεν θα της παρείχαν ικανοποιητικού επιπέδου υπηρεσίες θέση για την οποία το βάρος απόδειξης φέρει η ίδια, κάτι το οποίο φαίνεται να αγνοεί. Παρεμβάλλω εδώ την εξής αναφορά από την γραπτή δήλωση της ΜΕ1: «το γεγονός ότι οι Εναγόμενοι ισχυρίζονταν ότι μπορούσαν να διεξαγάγουν τον γάμο μας δεν σημαίνει ότι μπορούσαν κιόλας να το πράξουν ή να το πράξουν έτσι όπως συμφωνήθηκε» που καταδεικνύει τον εσφαλμένο τρόπο προσέγγισης του ζητήματος ως προς το βάρος απόδειξης, πόσο μάλλον όταν είναι η πλευρά της ΜΕ1 που απέστειλε την επιστολή ημερομηνίας 22/05/2017 ενημερώνοντας τους Εναγόμενους ότι δεν επιθυμούσε να προχωρήσει με την δεξίωση γάμου και συνεπώς η εν λόγω θέση απορρίπτεται.
50. Περαιτέρω, παρατηρώ ότι η ΜΕ1 φαίνεται να αντιμετώπιζε την Συμφωνία Δεξίωσης ωσάν να αποτελούσε συμφωνία «ενοικίασης» όλου του ξενοδοχείου και των χώρων του ανεξαιρέτως εγείροντας ζητήματα σε σχέση με το μπαρ, ρεσεψιόν, ενώ το μόνο που προκύπτει ως παραδεκτό γεγονός μεταξύ των μερών ήταν ότι το μόνο που συμφωνήθηκε ήταν η διεκπεραίωση της δεξίωσης του γάμου σε συγκεκριμένο χώρο του ξενοδοχείου ήτοι στην αίθουσα Panorama Hall. Δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί, πως με τον πρόχειρο και νομικά απροστάτευτο τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να πορευτούν οι Ενάγοντες - τουλάχιστον από πλευράς του έκδηλα ανεπαρκούς περιεχομένου της Συμφωνίας Δεξίωσης - εξέθεσαν τους εαυτούς τους σε κινδύνους και παρερμηνείες με αποτέλεσμα να στηρίζονται σε υποκειμενικές αντιλήψεις για τον χώρο που συμφωνήθηκε, αλλά και για το υποκειμενικό και αναμενόμενο επίπεδο των υπηρεσιών που θα τους παρέχονταν χωρίς καν να προσφερθεί οποιαδήποτε μαρτυρία ότι αναφέρθηκε ή συμφωνήθηκε κάτι πιο συγκεκριμένο μεταξύ των μερών πέραν της συμφωνηθείσας αίθουσας. Σε κάθε περίπτωση στην απουσία, όπως έχω ήδη αναφέρει, επίκλησης οποιασδήποτε εξαίρεσης στην προσκόμιση εξωγενούς μαρτυρίας το εν λόγω σκέλος της μαρτυρίας της αποτελεί μη αποδεκτή μαρτυρία καθότι με αυτή καθίσταται αντιληπτή η προσπάθεια να προστεθούν υποχρεώσεις στο περιεχόμενο της Συμφωνίας Δεξίωσης, με σκοπό να καλυφθούν εκ των υστέρων οι εν λόγω αδυναμίες.
51. Είναι ακριβώς για αυτό τον λόγο που όταν πρόσωπα συνάπτουν συμφωνίες πρέπει να δίδουν την απαραίτητη προσοχή και να συμπεριλαμβάνουν όρους με τους οποίους να καθορίζονται με όσο δυνατόν περισσότερη σαφήνεια οι νομικές υποχρεώσεις και δικαιώματα των μερών αντί ουσιαστικά να αφήνονται τα πράγματα στην τύχη και δη για ένα τέτοιο σημαντικό γεγονός, κάτι που δυστυχώς είναι έκδηλα ορατό στην παρούσα και που συνέδραμε στην δημιουργία της παρούσας διαφοράς.
52. Περαιτέρω, δεν μπορώ να δεχθώ την θέση της ΜΕ1, ότι οι Εναγόμενοι μέσω του ΜΥ αποδέχθηκαν αρχικά να καλύψουν κάποιο κόστος για την όποια νέα συμφωνία γάμου σύναπταν με τυχόν άλλα ξενοδοχεία οι Ενάγοντες και έπειτα αρνήθηκαν να καλύψουν τα έξοδα της δεξίωσης τους για την τέλεση της δεξίωσης στο ξενοδοχείο Amathus. Η εν λόγω αναφορά πέραν του ότι είναι γενική και αόριστη καθότι δεν παρατέθηκε οποιαδήποτε λεπτομέρεια του τι ακριβώς λέχθηκε από τον ΜΥ βρίσκεται και σε διάσταση με τα όσα ανέφερε η ΜΕ2 επί του σημείου όπου ανέφερε κατά την αντεξέταση της ότι ο ΜΥ «δεν είπε την λέξη πληρώνω αλλά ότι θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε και είπε ότι μιλά εκ μέρους του ξενοδοχείου» ώστε το όλο περιεχόμενο της συνομιλίας επί του σημείου, αν όντως συζητήθηκε κάτι τέτοιο, να τίθεται εν αμφιβόλω. Κατά την κρίση μου ακόμη και αν μπορούσε να γίνει αποδεκτό ότι λέχθηκε κάτι αντίστοιχο με τα πιο πάνω, αποφαίνομαι ότι το πιο πάνω λεκτικό δεν είναι ικανό για να υποστηρίξει την θέση ότι οι Εναγόμενοι είχαν δεσμευτεί και συμφώνησαν σε οτιδήποτε.
53. Προσθέτω ότι ως ζήτημα κοινής λογικής υπάρχει εγγενής αδυναμία στην αποδοχή της πιο πάνω θέσης καθότι θα ήταν παράλογο να είχαν δεσμευτεί οι Εναγόμενοι για κάλυψη οποιουδήποτε ποσού κατά το εν λόγω χρονικό σημείο που πραγματοποιήθηκε η συνάντηση και να παρέμεναν εκτεθειμένοι στην καταβολή οποιασδήποτε τυχόν απροσδιόριστου ποσού με δεδομένο ότι δεν προσκομίσθηκε καμία μαρτυρία ότι οι Εναγόμενοι είχαν ήδη λάβει προσφορές από άλλα ξενοδοχεία ως προς το κόστος διεξαγωγής της δεξίωσης. Από τα όσα αναφέρονται πιο πάνω ο εν λόγω ισχυρισμός περί δέσμευσης δεν συνάδει με τα υπόλοιπα γεγονότα αλλά και ούτε συνάδει με την έγγραφη μαρτυρία που προσκόμισε. Ειδικότερα, είναι άξιο να αναφερθεί ότι στην επιστολή της Ενάγουσας ημερομηνίας 22/05/2017 (Τεκμήριο 4) δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά σε τέτοια δέσμευση των Εναγομένων και θα αναμένετο αν ίσχυε κάτι τέτοιο να υπήρχε αναφορά στην εν λόγω δέσμευση κάλυψης έστω μέρος των εξόδων της διαφοράς, στη βάση των όσων συζητήθηκαν με τον κο Σάκη αλλά αντιθέτως αυτό που αναφέρεται είναι η υποκειμενική θέση ότι «Θεωρούμε ότι η ακύρωση της συμφωνίας μας οφείλεται αποκλειστικά σε δική σας υπαιτιότητα και ότι θα πρέπει να καταβάλετε το υπόλοιπο ποσό και/ή τη διαφορά που προκύπτει με τη συμφωνία με άλλο ξενοδοχείο για τη δεξίωση του γάμου μας». Επιπλέον, θεωρώ ότι στερείται πειστικότητας η θέση ότι η ΜΕ1 δεν ζήτησε οτιδήποτε γραπτώς σε σχέση με το εν λόγω ζήτημα αποδίδοντας το στην αναστάτωση της και ότι δεν το θεώρησε σημαντικό. Αντίκειται στην κοινή λογική από την μια η ΜΕ1 να παρουσιάζει μια απελπιστική και εκβιαστική κατάσταση όπου κατά την ίδια βρέθηκε προ τετελεσμένων και με ορατό το ενδεχόμενο η ίδια να αναγκαζόταν να τελέσει την δεξίωση του γάμου της σε άλλο ξενοδοχείο με όλα τα συνεπαγόμενα έξοδα επικαλούμενη στην επιστολή της ότι «…έχουμε υποστεί ζημιές και απώλειες καθότι δεν δύναται να βρούμε άλλο ξενοδοχείο στη ίδια τιμή…» και από την άλλη να μην είχε προσπαθήσει την ίδια στιγμή να διασφαλίσει με κάποιο χειροπιαστό τρόπο τα όποια δικαιώματα της. Απεναντίας εξετάζοντας αντικειμενικά το ζήτημα στην βάση της προσκομισθείσας μαρτυρίας κρίνω ότι ο ισχυρισμός ότι οι Εναγόμενοι συμφωνήσαν να πληρώσουν οποιαδήποτε διαφορά αποτελεί εκ των υστέρων σκέψεις της ΜΕ1, καθότι κατά την αντίληψη της οι Εναγόμενοι έπρεπε να επωμιστούν το κόστος της διαφοράς για την τέλεση του δεξίωσης σε άλλο ξενοδοχείο.
54. Παρομοίως αντιφατικό και συνακόλουθα απορρίπτεται το σκέλος της μαρτυρίας της ΜΕ1 ότι οι Εναγόμενοι με την επιστολή τους ημερομηνίας 27/05/2017 άλλαξαν την στάση τους ως προς τις αναφορές τους περί δυνατότητας τέλεσης του γάμου. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΜΕ1 δεν τους είχε ξανααναφέρθει ότι θα μπορούσε το ξενοδοχείο να διεξάγει τον γάμο της χωρίς κανένα πρόβλημα και το αποδίδει ως μια προσπάθεια αποφυγής της όποιας αποζημίωσης ενώ αυτό ακριβώς της αναφέρθηκε από τον ΜΥ κατά την συνάντηση τους στις 05/05/2017, τα οποία δεν αμφισβητήθηκαν, δηλαδή σε χρόνο πριν την αποστολή της επιστολής του κου Δημητρίου ημερομηνίας 27/05/2017, ότι το ξενοδοχείο θα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει την δεξίωση γάμου. Το γεγονός ότι συζητήθηκε η δυνατότητα τέλεσης της δεξίωσης του γάμου στο ξενοδοχείο προκύπτει άλλωστε και από την ίδια την επιστολή της ΜΕ1 ημερομηνίας 05/05/2017 και αφήνω επί μέρους το τι αντιλήφθηκε η ίδια ως προς την επάρκεια του προσωπικού και της κατάστασης του ξενοδοχείου, καθότι η τοποθέτηση της ήταν ότι υπήρξε μεταβολή στην θέση των Εναγομένων.
55. Ομοίως απορρίπτω και την θέση της ΜΕ1 ότι το μόνο άλλο διαθέσιμο και αντίστοιχου επιπέδου ξενοδοχείο ήταν το Amathus καθότι καμία μαρτυρία ή λεπτομέρειες προσπαθειών επικοινωνίας με άλλα ξενοδοχεία δεν προσκομίστηκαν, τι απαντήσεις έλαβαν, τι ήταν το ύψος των εν λόγω προτάσεων αν λήφθηκαν, για να εξετάσει την αντίστοιχη θέση περί μη διαθεσιμότητας άλλων πεντάστερων ξενοδοχείων. Τα πιο πάνω εύλογα θα αναμένετο να είχαν παρουσιαστεί με ανάλογη μαρτυρία είτε αυτή ήταν τηλεφωνική επικοινωνία είτε γραπτή προς υποστήριξη των ισχυρισμών της. Καταληκτικά αποφαίνομαι ότι εξεταζόμενη συνολικά η μαρτυρία της ΜΕ1 αντιπαραβολλόμενη και με την υπόλοιπη μαρτυρία που προσκομίστηκε στην παρούσα, καθιστά ακροσφαλές και αβέβαιο το δικαστικό έργο εξαγωγής ευρημάτων στην βάση της και συνεπώς δεν αποδέχομαι την μαρτυρία της την οποία και απορρίπτω στην ολότητα της.
Αξιολόγηση ΜΕ2
56. Η μαρτυρία της ΜΕ2 άφησε θετική εντύπωση στο Δικαστήριο και κρίνεται εν γένει αξιόπιστη. Η ΜΕ2 απαντούσε με άμεσο τρόπο σε σχέση με τα γεγονότα για τα οποία είχε η ίδια προσωπικά γνώση και τα οποία δεν αποτελούσαν επανάληψη των όσων της μετέφερε η αδελφή της δηλαδή η ΜΕ1. Από τον τρόπο που προσκόμιζε μαρτυρία αντιλήφθηκα ότι η ίδια ήταν πιο ψύχραιμη, συναισθηματικά αποστασιοποιήμενη από τα γεγονότα και ήταν σε θέση να προσκομίσει σαφώς καλύτερης ποιότητας μαρτυρία συγκριτικά με την ΜΕ1. Η θετική εντύπωση που αποκόμισα από την μαρτυρία της ΜΕ2 απορρέει και από το γεγονός ότι η τελευταία προσκόμιζε μαρτυρία με περισσότερη λεπτομέρεια και ευθύτητα και δεν προσπάθησε να διατυπώσει απόλυτες και αντιφατικές στην ολότητα τους θέσεις όπως έπραξε η ΜΕ1 (όπως για παράδειγμα όταν περιέγραψε τον σκοπό της συνάντησης με τον ΜΥ, ή τις αναφορές της ότι δεν τους είχε λεχθεί ότι το ξενοδοχείο θα «πλήρωνε» κάποιο ποσό ακόμα και όταν αυτές οι εκφάνσεις της μαρτυρίας της αναμφίβολα έπλητταν τις δικογραφημένες θέσεις των Εναγόντων.
57. Έχοντας αναφέρει τα πιο πάνω δυστυχώς σε άλλα σημεία η μαρτυρία της αποτελούσε απλή επανάληψη των θέσεων της ΜΕ1 και σε σχέση με την εν λόγω μαρτυρία δεν κατέστη δυνατό για την ίδια να αποστασιοποιηθεί εντελώς από την επιθυμία της να βοηθήσει την αδελφή της, υπέπεσε στις ίδιες αντιφάσεις ως προς το περιεχόμενο της επικοινωνίας της με τον ΜΥ, θέματα για τα οποία ούτως ή άλλως δεν είχε ιδία γνώση, ενώ σε άλλα η μαρτυρία της παρουσιάζει τις ίδιες εγγενής αδυναμίες παράθεσης λεπτομερειών και ενδεικτικά αναφέρομαι στο περιεχόμενο της συνάντησης με τον ΜΥ και το τι κατ’ ισχυρισμό συμφώνησαν οι Εναγόμενοι να πράξουν. Ομοίως δεν κατέστη αντιληπτό ούτε επεξηγήθηκε πώς η ίδια θα είχε γνώση για το που θα τελούνταν οι εργασίες ανακαίνισης και ότι θα επεκτείνονταν και σε άλλα σημεία του ξενοδοχείου. Ως εκ των πιο πάνω, φυσικά δεν μπορώ να δεχθώ το μέρος της μαρτυρίας της που ταυτίζεται με την μαρτυρία της ΜΕ1 την οποία έχω απορρίψει στην ολότητα της, καθότι οι ομοιότητες στη μαρτυρία της ΜΕ1 και της ΜΕ2 επί συγκεκριμένων σημείων δεν επιτρέπουν διαφορετική κατάληξη. Εντούτοις, σημειώνω ότι η όλη εικόνα που αποκόμισα δεν ήταν τέτοια ώστε να μπορεί να λεχθεί ότι δεν μπορεί να αποδοθεί καμία βαρύτητα στην μαρτυρία της.
58. Συνεπώς, κρίνω ότι μπορώ να αποδεχθώ τους ισχυρισμούς της ΜΕ2 σε σχέση με το περιεχόμενο της τηλεφωνικής της επικοινωνίας με τον κο Δημητρίου, δεδομένου ότι η εν λόγω μαρτυρία της παρέμεινε αναντίλεκτη και συνάδει τόσο σε σχέση με την αντικειμενική θεώρηση των πραγμάτων, αλλά και με τα όσα ανέφερε ο ΜΥ, καθώς επίσης και το μέρος της μαρτυρίας της που σχετίζεται με τον χώρο όπου θα λάμβανε μέρος το δείπνο και η χαιρέτηση κατά την δεξίωση του γάμου που και πάλι συνάδουν με τα όσα ανέφερε ο ΜΥ στην δική του μαρτυρία.
Αξιολόγηση ΜΥ
59. Η μαρτυρία που προσκόμισε ο ΜΥ άφησε θετική εντύπωση στο Δικαστήριο και κρίνω ότι ο μάρτυρας προσήλθε για να πει την αλήθεια και να περιγράψει τα γεγονότα όπως ο ίδιος τα βίωσε κατά τον επίδικο χρόνο. Ο ΜΥ ήταν σταθερός στις θέσεις του ενώ η μαρτυρία αν και λιτή διέπετο από σαφήνεια και αμεσότητα χωρίς αυτή να παρουσιάζει οποιεσδήποτε αντιφάσεις ή αδυναμίες που να κλονίζουν την αξιοπιστία του. Ο ΜΥ ήταν σταθερός στην θέση του ότι ουδέποτε ανέφερε την ΜΕ ότι θα έπρεπε να ακυρωθεί ο γάμος κατά την προγραμματισμένη ημερομηνία αλλά ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό για ανακαίνιση και δεν θα δεχόταν επισκέπτες για την περίοδο Νοεμβρίου 2017 - Μαρτίου 2018 δίδοντας επαρκή επεξήγηση για τον λόγο για τον οποίο επικοινώνησε με την Ενάγουσα 2 και παρείχε λεπτομέρειες ως προς το περιεχόμενο της κατ’ ιδίαν συνάντησης τους. Ενδεικτικό της ειλικρινείας του είναι και το γεγονός ότι ουσιαστικά δεν δίστασε να αναγνωρίσει το λεκτικό ατόπημα, όπως το χαρακτηρίζω, της χρήσης της λέξης «κλειστό» κατά την τηλεφωνική επικοινωνία τους και πως αυτό μπορούσε να παρερμηνευτεί και να προκαλέσει ανησυχία στην ΜΕ1.
60. Δεν συμφωνώ με την εισήγηση της συνηγόρου των Εναγόντων ότι ο εν λόγω μάρτυρας υπέπεσε σε αντιφάσεις τόσο σε σχέση με τον λόγο για τον οποίο επικοινώνησε με την ΜΕ1 όσο και για τις εξηγήσεις που έδωσε ότι το ξενοδοχείο μπορούσε να παρέχει τις υπηρεσίες με τον τρόπο που εισηγήθηκε. Απεναντίας, παρέμεινε σταθερός κατά την αντεξέταση του και κρίνω ότι είναι απόλυτα λογικό και αληθοφανές για ένα ξενοδοχείο στο οποίο ένα ζευγάρι είχε συμφωνήσει να τελέσει τον γάμο του, να προβεί σε ενημέρωση του ζευγαριού στα πλαίσια εφαρμογής της πολιτικής του Ξενοδοχείου με σκοπό την ενημέρωση ότι θα υπήρχαν εργασίες ανακαίνισης για να μην πληροφορηθούν από τρίτους για αυτές, κάτι που εύλογα κρίνω θα δημιουργούσε ακόμη περισσότερες ανησυχία. Όπως εξελίχθηκαν τα γεγονότα στην συνέχεια τους παρείχαν λεπτομέρειες σε σχέση με τις διευθετήσεις που θα γίνονταν από μεριάς του ξενοδοχείου σε σχέση με την είσοδο και έξοδο οχημάτων αλλά και σε σχέση με την κατασκευή παραπετάσματος για να μην υπάρχει οπτική έστω επαφή με τον χώρο των εργασιών που θα τελούνταν στο πλάι του κτηρίου θέσεις που ουδόλως αμφισβητήθηκαν. Γενικότερα τα όσα κατέθεσε βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με τις δικογραφημένες θέσεις των Εναγόντων και την έγγραφη μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου ως προς τις ενέργειες στις οποίες θα προέβαιναν οι Εναγόμενοι ώστε να είναι σε θέση να διεκπεραιώσουν την δεξίωση του γάμου των Εναγόντων στον χώρο της αίθουσας (δέστε επιστολή ημερομηνίας 27/05/2017). Παρομοίως δεν αμφισβητήθηκε ούτε η μαρτυρία του σε σχέση με το γεγονός ότι κατά την διάρκεια των εργασιών ανακαίνισης το ξενοδοχείο εργοδοτούσε προσωπικό όπως ούτε και αμφισβητήθηκε με οποιαδήποτε μαρτυρία η δυνατότητα παροχής του αναγκαίου προσωπικού για την τέλεση της δεξίωσης κατά την συμφωνηθείσα ημερομηνία, αν και υπογραμμίζω ότι καμία πλευρά δεν ανέφερε οτιδήποτε πιο συγκεκριμένο επί του σημείου.
61. Περαιτέρω, απορρίπτω την κατ΄ ισχυρισμό διάσταση που προσπαθεί να αναδείξει η πλευρά των Εναγόντων από το γεγονός ότι θα υπήρχαν έργα ανακαίνισης σε άλλο μέρος του ξενοδοχείου, άσχετο με την αίθουσα δεξιώσεων και ότι το γεγονός ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό για τους επισκέπτες θα επηρέαζε δίχως άλλο την τέλεση της δεξίωσης του γάμου. Ακριβώς το αντίθετο υποστήριξε και η πλευρά των Εναγόμενων τόσο δικογραφικά όσο και μέσω του συνόλου της μαρτυρίας τους με το βάρος απόδειξης της εν λόγω θέσης να βαραίνει τους Ενάγοντες. Τυχόν υιοθέτηση των θέσεων των Εναγόντων που αποτελεί ξεκάθαρα μια πιθανολόγηση και υπενθυμίζω ότι Δικαστήριο δεν επιτρέπεται να πιθανολογεί σε επίπεδο εικασιών, ως προς τα γεγονότα της υπόθεσης όπως έχει υποδειχθεί στην απόφαση Κύπρος Ξενοφώντος ν. Κ.Ν Zoo Bar Restaurant Ltd Πολιτική Έφεση 477/2011 ημερομηνίας 15/12/2016, πόσο μάλλον στα πλαίσια ανεύρεσης αντιφάσεων με σκοπό να πληγεί η αξιοπιστία μάρτυρα. Ενδεχομένως μια τέτοια θέση να είχε έρεισμα αν για παράδειγμα καταδεικνύετο με σχετική μαρτυρία ότι για παράδειγμα δεν θα υπήρχε άλλος τρόπος πρόσβασης στην αίθουσα δεξιώσεων, λόγω των έργων ανακαίνισης κάτι που δεν ίσχυε στην παρούσα καθότι όπως επεξήγησε ο ΜΥ υπήρχε πρόσβαση στον χώρο της δεξίωσης από άλλο σημείο, πέραν του ρεσέψιον και συνεπώς αποδέχομαι και αυτή την πτυχή της μαρτυρίας του.
62. Η όλη προσπάθεια ανάδειξης αντιφάσεων επί του σημείου προκύπτει από το γεγονός ότι οι Ενάγοντες και οι συνήγοροι τους όπως ανέφερα, αντιμετωπίζουν λανθασμένα την Συμφωνία Δεξίωσης ωσάν να αποτελούσε συμφωνία «ενοικίασης» όλου του ξενοδοχείου και όλων των χώρων του.
63. Πέραν των πιο πάνω, έχω ήδη αναφέρει ότι η έκταση των εργασιών που όντως πραγματοποιήθηκαν στο ξενοδοχείο είναι αδιάφορη και συνεπώς δεν προκύπτει ουδεμία αντίφαση σε σχέση με αυτά που ανέφερε ο ΜΥ επί του σημείου όπως και αδιάφορες είναι και οι φωτογραφίες της Γενικής Διευθύντριας κατά τον χρόνο διεκπεραίωσης των εργασιών. Παρενθετικά όμως σημειώνω ότι, στον βαθμό που μπορεί να εξαχθεί οτιδήποτε από το Τεκμήριο 6 (δημοσίευμα για τις εργασίες ανακαίνισης στο ξενοδοχείο) αυτό που προκύπτει είναι ότι οι εργασίες για την αίθουσα Panorama Hall θα είχαν ολοκληρωθεί πριν την τέλεση της δεξίωσης. Συνεπώς δεν είναι αντιληπτό πώς η όποια αναφορά στο δημοσίευμα σε εκτέλεση άλλων εργασιών ανακαίνισης ενισχύει την υπόθεση των Εναγόντων, στην απουσία οποιασδήποτε μαρτυρίας ότι θα υπήρχαν έργα ανακαίνισης εντός της αίθουσας κατά την περίοδο όπου θα τελείτο η δεξίωση του γάμου. Σε σχέση με τα όσα ανέφερε ενόρκως ο ΜΥ ως προς τις εργασίες που όντως εκτελέστηκαν παρατηρώ ότι δεν προσκομίστηκε καμία μαρτυρία που να αντικρούει τις θέσεις του επί του σημείου ή που να είναι ικανή σε κάθε περίπτωση να επηρεάσει την αξιοπιστία του. Όσον αφορά τις εικασίες της συνηγόρου των Εναγόντων, ως προς το επίπεδο γνώσης μεταξύ της Γενικής Διευθύντριας των Εναγομένων και των όσων ανέφερε ο ΜΥ ως προς τις εργασίες που όντως έγιναν τονίζω εκ νέου ότι και αυτά αποτελούν αόριστες εικασίες και πιθανολογήσεις της συνηγόρου των Εναγόντων που δεν υποστηρίχθηκαν από οποιαδήποτε μαρτυρία και επαναλαμβάνω, ότι το Δικαστήριο δεν επιτρέπεται να πιθανολογεί σε επίπεδο εικασιών, ως προς τα γεγονότα της υπόθεσης (Κ.Ν Zoo Bar Restaurant Ltd ανωτέρω), ούτε και οι αγορεύσεις συνιστούν αποδεκτή μέθοδο προσκόμισης μαρτυρίας (El Fath Co For International Trade S.A.E v. E.D.T. Shipping κ.ά. (1992) 1ΑΑΔ 1255).
64. Επιπλέον, προσθέτω ότι κρίνω ως αληθοφανή και πειστική την εξήγηση που έδωσε ο μάρτυρας ότι «ηθικά» επέλεξαν να επιστρέψουν την προκαταβολή κάτι που συναρτάται και εξετάζεται και με το αντικείμενο της Συμφωνίας Δεξίωσης, ήτοι την τέλεση γαμήλιας δεξίωσης, που εν τέλει δεν θα προχωρούσε. Το ως άνω, κατά την κρίση μου καταδεικνύει ακριβώς αυτό που ανέφερε ο μάρτυρας ότι δηλαδή επιθυμούσαν να προστατέψουν την φήμη του ξενοδοχείου και η προστασία της φήμης ως θέμα λογικής αποτελεί ουσιαστικό παράγοντα εξισορρόπησης των διαφόρων επιχειρηματικών επιλογών μιας εταιρείας χωρίς φυσικά να μπορεί να λεχθεί ότι η εν λόγω επιλογή υποδηλοί την αποδοχή οποιαδήποτε ευθύνη, πόσον μάλλον όταν οι Ενάγοντες κατά τον χρόνο που πρόσφεραν την επιστροφή της προκαταβολής είχαν ήδη ενημερώσει τους Εναγόμενους ότι δεν επιθυμούσαν να προβούν στην δεξίωση του γάμου τους στο ξενοδοχείου τους.
65. Επιπρόσθετα, αποδέχομαι ως αληθοφανή και την θέση του ότι ο ίδιος προσπάθησε σε ανθρώπινο επίπεδο όπως το έθεσε να βοηθήσει τους Ενάγοντες μετά που αντιλήφθηκε την δυσπιστία της Ενάγουσας 2 να προχωρήσει με την τέλεση της δεξίωσης, ούτε και επιθυμούσε να μετακινήσει την ημερομηνία γάμου χωρίς όμως αυτό να δημιουργεί δίχως άλλο οποιαδήποτε νομική υποχρέωση. Είναι απόλυτα λογική και κατανοητή η επιθυμία του να επιθυμεί να πράξει κάτι τέτοιο ενόψει της, όπως έχω ήδη επισημάνει βαρύτητας που αποδίδεται σε μια δεξίωση γάμου ένεκα και της ιδιότητας του ως Food and Beverage Manager με εμπειρία 17 χρόνων όπως ανέφερε και άρα αντιλαμβανόμενος ότι η ΜΕ1 δεν ήταν ευχαριστημένη παρά τις διευκρινήσεις του. Σε κάθε περίπτωση όπως έχω εξηγήσει θεωρώ ότι θα ήταν παράλογο να είχε δεσμευτεί για κάλυψη οποιουδήποτε ποσού κατά το εν λόγω χρονικό σημείο που πραγματοποιήθηκε η συνάντηση αφήνοντας εκτεθειμένο. Σε σχέση με την ύπαρξη εναλλακτικών επιλογών ξενοδοχείων για την τέλεση της δεξίωσης γάμου η μαρτυρία του ΜΥ όπως και της Ενάγουσας παρέμεινε γενική και αόριστη και πάσχει από τις ίδιες αδυναμίες που έχω ήδη επισημάνει κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας της ΜΕ1 και συνεπώς δεν αποδέχομαι το εν λόγω σκέλος της μαρτυρίας του ΜΥ.
66. Η θέση της συνηγόρου των Εναγόντων ότι ο ΜΥ ήρθε να δώσει μαρτυρία για να «καλύψει» τους πρώην εργοδότες του στερείται ερείσματος. Απεναντίας, κατά την κρίση μου, το γεγονός ότι είναι πρώην εργοδότης ενδεχομένως να προσμετρά υπέρ του παρά το αντίθετο ακριβώς λόγω της έλλειψης κατάδειξης οποιουδήποτε οφέλους από την προσκόμιση της μαρτυρίας του, χωρίς φυσικά η μαρτυρία του να καθίσταται αξιόπιστη δίχως άλλο για αυτό τον λόγο, ενόψει και των όσων έχω ήδη αναφέρει.
67. Υπό το φως όλων των ανωτέρω αλλά και εν γένει κατόπιν εξέτασης του συνόλου της μαρτυρίας του ΜΥ, η οποία προσεγγίστηκε με την αντικειμενική υπόσταση των εκατέρωθεν θέσεων αποδέχομαι τη μαρτυρία του στο σύνολο της, πλην του μέρους που αφορά την ύπαρξη εναλλακτικών ξενοδοχείων ως αξιόπιστη για σκοπούς εξαγωγής ευρημάτων.
Ευρήματα
68. Πέραν των ευρημάτων του Δικαστηρίου τα οποία ήδη παρατέθηκαν στην ενότητα των παραδεκτών και μη αμφισβητούμενων γεγονότων προβαίνω στα ακόλουθα ευρήματα τα οποία σχετίζονται με τα επίδικα θέματα:
· Οι Εναγόμενοι δεν ανέφεραν στους Ενάγοντες ότι θα έπρεπε να ακυρώσουν τον γάμο τους και ότι δεν ήταν πρόθυμοι να διεκπεραιώσουν την δεξίωση του γάμου τους κατά την συμφωνηθείσα ημερομηνία.
· Οι Εναγόμενοι ενημέρωσαν τους Ενάγοντες για τις διευθετήσεις στις οποίες θα προέβαιναν στον χώρο του ξενοδοχείου, σε σχέση με τις εργασίες ανακαίνισης (ξεχωριστή είσοδος οχημάτων και κατασκευή παραπετάσματος) και για την δυνατότητα τους να στελεχώσουν με το αναγκαίο προσωπικό όλα τα απαραίτητα τμήματα για σκοπούς διεξαγωγής της δεξίωσης κατά την συνάντηση ημερομηνίας 05/05/2017, παρά το γεγονός ότι το ξενοδοχείο θα ήταν κλειστό για επισκέπτες και δεν θα υπήρχε λειτουργία ρεσεψιόν και μπαρ.
· Κατά τον χρόνο που θα πραγματοποιείτο η δεξίωση γάμου δεν θα υπήρχαν οποιεσδήποτε εργασίες ανακαίνισης στην αίθουσα Panorama Hall όπου θα πραγματοποιείτο η δεξίωση γάμου. Οι εργασίες αφορούσαν την κατασκευή πύργου δίπλα από το ξενοδοχείο που ήταν και το μόνο δεδομένο από άποψη έκτασης των εργασιών ανακαίνισης που γνώριζαν κατά τον χρόνο που αποστάλθηκε η επιστολή ημερομηνίας 22/05/2017.
· Οι Εναγόμενοι ουδέποτε συμφώνησαν στην πληρωμή ή κάλυψη είτε όλων των εξόδων είτε μέρος της διαφοράς που θα προέκυπτε από την σύναψη νέας συμφωνίας για τέλεση της δεξίωσης γάμου των Εναγόντων σε άλλο ξενοδοχείο.
· Οι Εναγόμενοι πρόσφεραν στους Ενάγοντες την επιστροφή της προκαταβολής του ποσού των €2,000 που είχαν πληρώσει, μέσω επιστολής των δικηγόρων των Εναγομένων.
Νομική Πτυχή και Συμπεράσματα
69. Στις αστικές υποθέσεις όπως έχει επανειλημμένως νομολογηθεί η απόδειξη της υπόθεσης κρίνεται με βάση το ισοζύγιο των πιθανοτήτων, ενώ το βάρος απόδειξης βρίσκεται στους ώμους του εκάστοτε ενάγοντα, να αποδείξει τους ισχυρισμούς του που θεμελιώνουν την αξίωση του. Η απόσειση του βάρους αυτού, συναρτάται αποκλειστικά με την μαρτυρία η οποία κρίνεται αποδεκτή και αξιόπιστη (Demil Imports Exports Ltd ν. Zήνων η Kωνσταντινίδης Λτδ (2011) 1 ΑΑΔ 462). Το κριτήριο είναι κατά πόσο ο διάδικος που φέρει το βάρος της απόδειξης (onus of proof) ικανοποίησε το Δικαστήριο, με επαρκή αποδεικτικά στοιχεία, ότι η θέση του ή η εκδοχή του είναι πιο πιθανή παρά όχι (is more probable than not) (Μαρσέλ κ.α ν. Λαϊκής Κυπριακής Τράπεζας Λτδ (2001) 1 (Γ) Α.Α.Δ. 1858, ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ ν. ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΧΛΩΡΑΚΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 214/2013, 24/6/2019), ECLI:CY:AD:2019:A238.
70. Η αξίωση των Εναγόντων εδράζεται κατά κύριο λόγο στην βάση προκαταβολικής παράβασης του εξυπακουόμενου όρου της Συμφωνίας Δεξίωσης, όπως αυτός τέθηκε στην παράγραφο 6 της Έκθεσης Απαίτησης μιας και ούτε προσδιορίστηκε ούτε και προσκομίσθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία σχετικά με την παραβίαση ρητών όρων της Συμφωνίας Δεξίωσης, πλην του όρου που καθόριζε την ημερομηνία τέλεσης της δεξίωσης. Οι συνέπειες μιας παράβασης και τα δικαιώματα που απορρέουν στο αθώο μέρος όπως και οι θεραπείες που μπορεί να αξιώσει ένεκα της παράβασης, εξαρτώνται από το είδος της παράβασης και τη σημασία του όρου που παραβιάστηκε, δηλαδή κατά πόσο αυτός ο όρος ήταν ουσιώδης σε συνάρτηση με το αντικείμενο της σύμβασης και είναι ζήτημα που εναπόκειται στα μέρη σε κάθε σύμβαση να καθορίσουν ρητά Μίκης Κυριάκου ν Μαρία Φιλή (2004) 1 Α.Α.Δ. 1811 ή εκεί που τα μέρη δεν το πράττουν εναπόκειται στο Δικαστήριο να προβεί στην κατηγοριοποίηση του όρου (Hong Kong Fir Shipping Co v Kawasaki Kisen Kaisha [1962] 2 QB 26) λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση που η παράβαση της σύμβασης πραγματικά έχει από την ερμηνεία των προνοιών της συνολικά.
71. Στο δίκαιο των συμβάσεων έχει πλειστάκις νομολογηθεί ότι εκεί που όταν το ένα συμβαλλόμενο μέρος με λέξεις ή συμπεριφορά δείχνει την πρόθεση του να μην εκπληρώσει ή ευθέως δηλώνει ότι δεν θα μπορέσει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που ανέλαβε βάσει της συμφωνίας σε κάποιο ουσιαστικό της μέρος υπάρχει αποκήρυξη της συμφωνίας. Ειδικότερα στο σύγγραμμα Chitty ανωτέρω καταγράφονται τα εξής:
“A renunciation of a contract occurs when one party by words or conduct evinces an intention not to perform, or expressly declares that he is or will be unable to perform, his obligations under the contract in some essential respect. The renunciation may occur before or at the time fixed for performance. An absolute refusal by one party to perform his side of the contract will entitle the other party to terminate further performance of the contract, as will also a clear and unambiguous assertion by one party that he will be unable to perform when the time for performance should arrive.208 Short of such an express refusal or declaration, however, the test is to ascertain whether the action or actions of the party in default are such as to lead a reasonable person to conclude that he no longer intends to be bound by its provisions.209 The renunciation is then evidenced by conduct.
72. Περαιτέρω, όταν το ένα συμβαλλόμενο μέρος παραβιάζει προκαταβολικά τις υποχρεώσεις του εκδηλώνοντας ουσιαστικά την πρόθεσή του να αποκηρύξει τη συμφωνία, το αθώο μέρος έχει την επιλογή και το δικαίωμα είτε να αποδεχθεί την αποκήρυξη οπόταν η συμφωνία θεωρείται τερματισθείσα, είτε να μην αποδεχθεί την αποκήρυξη και να επιβεβαιώσει την ισχύ της συμφωνίας οπόταν η συμφωνία εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ με δικαίωμα να αξιώσει αποζημιώσεις για την παράβαση. Ειδικότερα, στην παράγραφο 28-066 του συγγράμματος Chitty (ανωτέρω) αναφέρονται τα εξής αναφορικά με την επιλογή της αποδοχής της αποκήρυξης:
“Where there is an anticipatory breach, or the breach of an executory contract, and the innocent party wishes to terminate further performance of the contract, he must, in the language traditionally employed by the courts, “accept the repudiation”.332 An act of acceptance of a repudiation requires no particular form.333 It is usually done by communicating the decision to terminate to the party in default,334 although it may be sufficient to lead evidence of an:
“Unequivocal overt act which is inconsistent with the subsistence of the contract … without any concurrent manifestation of intent directed to the other party.”
73. Στην έκταση που οι Ενάγοντες στήριξαν την αξίωση τους στην παραβίαση του ρητού όρου και όχι του εξυπακουόμενου όπως δικογραφικά προωθήθηκε, ότι η δεξίωση δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στις 27/01/2018, με βάση την αποδεκτή μαρτυρία ενώπιον μου, κρίνω ότι η εν λόγω υποχρέωση δεν παραβιάστηκε καθότι ουδέποτε λέχθηκε από τους Εναγόμενους ότι αδυνατούσαν να τελέσουν την δεξίωση γάμου κατά την εν λόγω ημερομηνία. Στην συνέχεια θα εξετάσω την θέση των Εναγόντων ότι οι Εναγόμενοι παραβίασαν εξυπακουόμενο όρο στην βάση των ευρημάτων που έχω ήδη αναφέρει.
Ύπαρξη και παραβίαση εξυπακουόμενου όρου
74. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω τα όσα αναφέρθηκαν στην πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου Ε. ΜΙΧΑΗΛ ν. KWONG κ.α., Πολιτική Έφεση αρ. 264/2013, 6/12/2019, ECLI:CY:AD:2019:A513 λέχθηκαν τα εξής αναφορικά με την ερμηνεία μιας σύμβασης:
Το ζήτημα της ερμηνείας μιας συμφωνίας είναι ζήτημα που εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του δικαστηρίου. Το δικαστήριο είναι αποκλειστικά υπεύθυνο για να δώσει την ορθή ερμηνεία στο λεκτικό που οι συμβαλλόμενοι επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν. Το αντικείμενο της ερμηνευτικής διαδικασίας είναι η ανεύρεση της ορθής έννοιας της συμφωνίας, λαμβανομένων υπόψιν των γεγονότων υπό τα οποία υπεγράφη. Υπάρχει νομολογία σύμφωνα με την οποία η ερμηνεία μιας συμφωνίας έχει σκοπό την διαπίστωση της κοινής πρόθεσης των συμβαλλομένων. Αυτό όμως έχει την έννοια της διαπίστωσης του πώς ένα εύλογο πρόσωπο, στη θέση των συμβαλλομένων, θα εννοούσε τις λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν στη συμφωνία (Δέστε Chitty on Contracts, Τόμος 1, Γενικές Αρχές, παράγραφοι 13-041 και επόμενες, σελ. 1037 και επόμενες, και την υπόθεση In Investors Compensation Scheme Ltd v. West Bromwich Building Society (1998) 1 W.L.R. 896, 912).
75. Περαιτέρω, στο σύγγραμμα Chitty on Contracts, 35th edition καταγράφονται τα ακόλουθα στην παράγραφο 16-054:
The court is concerned both to identify the “objective meaning of the language which the parties have chosen” and to ascertain “what a reasonable person … would have understood the parties to have meant”. It can thus be seen that the courts are not concerned to identify the subjective understandings of the parties to the contract or the meaning which they subjectively ascribe to the term in dispute and such evidence is therefore inadmissible. Thus the agreement must be interpreted objectively. In Investors Compensation Scheme Ltd v West Bromwich Building Society Lord Hoffmann said:
“Interpretation is the ascertainment of the meaning which the document would convey to a reasonable person having all the background knowledge which would reasonably have been available to the parties in the situation in which they were at the time of the contract.”
76. Όπως έχω ήδη αναφέρει η πλευρά των Εναγόντων εισηγήθηκε ότι υφίστατο στην Συμφωνία Δεξίωσης ο εξής εξυπακουόμενος όρος «Περαιτέρω ήτο ρητός και/ή εξυπακουόμενος και/ή ουσιώδης όρος της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας ότι οι Ενάγοντες επιλέγοντας το ξενοδοχείο θα λάμβαναν υπηρεσίες 5 αστέρων, οι οποίες θα παρέχονταν σε αυτούς και στους καλεσμένους τους απρόσκοπτα και χωρίς περιορισμούς όσον αφορά στην ποιότητα, την ποσότητα και τον χρόνο διεξαγωγής της δεξίωσης». Κατόπιν μελέτης του εγγράφου που κατά τους διαδίκους αποτελεί την Συμφωνία προκύπτει ότι δεν υπάρχει τέτοιος ρητός όρος ούτε και προσκομίσθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία περί ύπαρξης τέτοιου ρητού όρου και συνεπώς η εν λόγω επιχειρηματολογία θα εξεταστεί μόνο στην έκταση που αφορά την ύπαρξη ενός τέτοιου εξυπακουόμενου όρου.
77. Οι αρχές με βάση τις οποίες διαπιστώνεται η ύπαρξη εξυπακουόμενου όρου συγκεφαλαιώνονται στην απόφαση Ergo Constructions Ltd ν. Tanielo Holding Ltd (2012) 1 ΑΑΔ 539, όπου με αναφορά στη σχετική νομολογία, λέχθηκαν τα ακόλουθα:
«Η ύπαρξη εξυπακουόμενου όρου σε συμφωνία διαπιστώνεται από το δικαστήριο, το οποίο, μέσα από το λεκτικό της, αναζητεί τις προθέσεις των συμβαλλομένων. Κριτήριο για τα όσα διατυπώνονται σ' αυτήν είναι η έννοια την οποία μεταδίδει το κείμενό της στο μέσο λογικό άνθρωπο - (βλ. Εθνική Τράπεζα ν. Χατζηνέστορος (1989) 1 Α.Α.Δ. (Ε) 204· Γεωργ. Ετ. Φούτας ν. Εταιρεία Βάσος Λτδ. (1993) 1 Α.Α.Δ. 168· Λάμπρου ν. Παράσχου κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 397 και Οικονόμου κ.ά. ν. Ττοφίνη κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 436). Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη Θεολόγου κ.ά. ν. Κτηματικής Ετ. Νέμεσις Λτδ (1998) 1 Α.Α.Δ. 407:- (σελ. 413)
«..., συνεχής είναι η τάση προς εναρμόνιση των αρχών ερμηνείας των συμβάσεων με τα κρατούντα στην καθημερινή ζωή. Το κριτήριο είναι η έννοια την οποία μεταδίδει το κείμενο της συμφωνίας στο μέσο λογικό άνθρωπο. Για το σκοπό αυτό μπορεί να εμπλουτισθεί η γνώση με την αποκάλυψη του υπόβαθρου της συμφωνίας, εξαιρουμένων πάντοτε των διαπραγματεύσεων, καθώς και μονομερών δηλώσεων και υποκειμενικών προθέσεων των συμβαλλομένων.»
Στην Τσιαλής ν. Χατζηανδρέου (Τσιαλή) (2000) 1 Α.Α.Δ. 1250, σε σχέση με τον εξυπακουόμενο όρο, αναφέρεται ότι:- (σελ. 1258-1259)
«Η διακρίβωση εξυπακουόμενου όρου ως θέμα ερμηνείας της συμφωνίας είναι παλαιόθεν γνώρισμα του έργου του δικαστηρίου, εδραζόμενη στην αναγνώριση ότι τα μέρη δεν διατυπώνουν πάντοτε ρητά στη γραπτή τους συμφωνία παρά μόνο τα βασικά της στοιχεία, αφήνοντας άλλα να προκύπτουν έστω και αν δεν ελέχθησαν. Η διακρίβωση εξυπακουόμενου όρου αποδίδεται στην ανάγκη να δοθεί αποτελεσματικότητα και πληρότητα στη συμφωνία, εκφράζοντας εκείνο που, αν και δεν ελέχθη, αντιπροσωπεύει την εμφανή και αναγκαία πρόθεση των μερών. Η κλασσική διατύπωση της αρχής προέρχεται από τον Bowen L.J., στην υπόθεση The Moorcock [1889] 14 P.D. 64, στη σ. 68».
78. Περαιτέρω, στο σύγγραμμα του Π. Πολυβίου «Το Δίκαιο των Συμβάσεων», στις σελίδες 554-556, με σχετικές νομολογιακές παραπομπές καταγράφεται ότι η ύπαρξη εξυπακουόμενων όρων μπορεί να προκύψει απευθείας είτε από τον Νόμο, είτε ως αποτέλεσμα μιας καλά καθιερωμένης πρακτικής ή εθίμου στον κλάδο που οι συμβαλλόμενοι δραστηριοποιούνται. Εντούτοις, η συμπερίληψη εξυπακουόμενου όρου συνιστά εξαιρετικό μέτρο και δεν εξαρτάται από το κατά πόσον είναι λογικό να υπάρχει, αλλά από το εάν ο εξυπακουόμενος όρος είναι απόλυτα αναγκαίος και απαραίτητος για να αποδοθεί εμπορική λειτουργικότητα στην εκάστοτε σύμβαση. Το κατά πόσο ενδείκνυται για το Δικαστήριο να συμπεράνει την ύπαρξη ενός εξυπακουόμενου όρου εξετάζεται με αναφορά στα γεγονότα που υφίσταντο κατά τον χρόνο σύναψης της σύμβασης (Klaturov κατά Revetas Capital Advisors LLP [2023] EWHC 2671 (Comm.
79. Στην Αγγλική απόφαση Marks & Spencer plc v BNP Paribas Securities Services Trust Company (Jersey) Ltd [2015] UKSC 72 επαναβεβαιώθηκαν οι διαχρονικές νομολογιακές προϋποθέσεις που έθεσαν τα Δικαστήρια του Κοινοδικαίου που πρέπει να πληρούνται πριν το Δικαστήριο να δύναται να συμπεράνει την ύπαρξη εξυπακουόμενου όρου ως ακολούθως:
“[F]or a term to be implied, the following conditions (which may overlap) must be satisfied: (1) it must be reasonable and equitable; (2) it must be necessary to give business efficacy to the contract, so that no term will be implied if the contract is effective without it; (3) it must be so obvious that ‘it goes without saying’; (4) it must be capable of clear expression; (5) it must not contradict any express term of the contract.”
(η έμφαση είναι του παρόντος Δικαστηρίου)
80. Έχω προβληματιστεί ιδιαίτερα από τον τρόπο με τον οποίο προωθήθηκε δικογραφικά εκατέρωθεν το ζήτημα ύπαρξης του προαναφερθέντος εξυπακουόμενου όρου και κατ’ επέκταση πώς αυτό έπρεπε να τύχει εξέτασης από το Δικαστήριο με δεδομένο ότι i) οι Ενάγοντες προωθούν την απαίτηση τους στην βάση προκαταβολικών παραβιάσεων (anticipatory breach) εξυπακουόμενων όρων της Συμφωνίας και παρεμβάλλω ότι δεν παραπέμφθηκα σε υπόθεση που να εξετάστηκε αντίστοιχο ζήτημα και ii) ότι δικογραφικά με την Υπεράσπιση της η πλευρά των Εναγομένων έχει αποδεχτεί την ύπαρξη του εν λόγω όρου, όπως αυτός διατυπώθηκε από τους Ενάγοντες. Έχω ήδη παραπέμψει στην νομολογιακή αρχή ότι η ερμηνεία συμβάσεων και προσθέτω προπάντων η εξακρίβωση ή μη της ύπαρξης εξυπακουόμενων όρων εμπίπτει στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Συνεπώς έχω καταλήξει ότι δεν δεσμεύομαι από το περιεχόμενο και την διατύπωση του εξυπακουόμενου όρου που έχουν καθορίσει τα μέρη, ιδίως μάλιστα όταν κατά την άποψη μου, όπως θα εξηγήσω στην συνέχεια, ο κατ’ ισχυρισμό εξυπακουόμενος όρος στερείται οποιασδήποτε εννοιολογικής σημασίας από την οποία να προκύπτει κάποια βεβαιότητα ως προς τι ακριβώς επιβάλλει σε σχέση με τις νομικές υποχρεώσεις που οι Ενάγοντες ισχυρίζονται ότι όφειλαν σε αυτούς οι Εναγόμενοι. Η εν λόγω εννοιολογική αδυναμία καθιστά αδύνατη την εξέταση και εφαρμογή ενός τέτοιου όρου όπως αυτός δικογραφήθηκε στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης. Αποφαίνομαι ότι εσφαλμένα τόσο οι διάδικοι όσο και οι συνήγοροι τους δεν έστρεψαν την προσοχή τους στο συγκεκριμένο ζήτημα και απεναντίας προσέγγισαν το όλο ζήτημα ως δεδομένο.
81. Ένας εξυπακουόμενος όρος, όπως και ένας ρητός όρος, με δεδομένο ότι προωθείται η θέση ότι ο εξυπακουόμενος όρος αποτελεί μέρος της συμφωνίας πρέπει να είναι διατυπωμένος με σαφήνεια ώστε να μπορεί να του αποδοθεί νόημα και να τύχει εφαρμογής από το Δικαστήριο κάτι που αναμφίβολα αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση στην εξέταση του κατά πόσο ο εν λόγω όρος είναι εύλογος. Στα πλαίσια εξέτασης του κατά πόσο ο εν λόγω εξυπακουόμενος όρος έχει διατυπωθεί με σαφήνεια και ευκρίνεια όπως άλλοτε απαιτείται νομολογιακά προτίθεμαι να εφαρμόσω κατ’ αναλογία τις αρχές με τις οποίες το Δικαστήριο εξετάζει ευρύτερα την σαφήνεια όρων όταν εξετάζει κατά πόσο υπάρχει ή μη μια δεσμευτική συμφωνία. Στην απόφαση ΑΒΑΡΑΤΖΗΣ ν. MELNYK κ.α., ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 371/2012, 13/11/2018, ECLI:CY:AD:2018:A495 λέχθηκαν τα εξής:
«Ο βέβαιος καθορισμός των ουσιωδών όρων της συμφωνίας αποτελεί προϋπόθεση για την εγκυρότητα της. Το βασικό κριτήριο είναι κατά πόσο τρίτος ο οποίος ειλικρινά αναζητεί να προσδιορίσει το περιεχόμενο της συμφωνίας είναι σε θέση να το πράξει. Οι ουσιώδεις όροι μιας συγκεκριμένης συμφωνίας εξαρτώνται από το αντικείμενο και το περιεχόμενο της. (βλ. Φοινιώτης ν. Greenmar Nav. κ.ά. (1990) 1 Α.Α.Δ. 686 και Saab and Another v. Holy Monastery of Ay. Neophytos (1982) 1 C.L.R. 499).
Στην υπόθεση May and Butcher v. R. (1934) 2 KB 17 κρίθηκε από το Δικαστήριο ότι συμφωνία που προνοούσε ότι «η τιμή και η ημερομηνία καταβολής του τιμήματος» θα καθορίζοντο από καιρού εις καιρόν δεν ήταν δεσμευτική γιατί ορισμένα βασικά θέματα δεν είχαν καθοριστεί. Στην περίπτωση που η κατ' ισχυρισμόν σύμβαση είναι ασαφής ή ατελής ή σαφώς προνοεί τη λήψη περαιτέρω διεργασιών για να ολοκληρωθεί η συνομολόγηση της, τότε δεν υπάρχει δεσμευτική νομικά σύμβαση και το Δικαστήριο θα αρνηθεί να την εφαρμόσει. (βλ. Mamidoil - Jet Οil Greek Petroleum Co SA v. Okta, Crude Oil Refinery AD (2001) 2 Lloyd' s Rep. 76)
Στην υπόθεση Jet 2.com Ltd v. Blackpool Airport Ltd (2012) EWCA Civ. 417, αναφέρθηκε από το Δικαστήριο ότι υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ ενός όρου του οποίου το περιεχόμενο είναι τόσον ασαφές κατά τρόπο που να μη δημιουργεί δεσμευτική υποχρέωση και ενός όρου που δημιουργεί μεν δεσμευτική υποχρέωση, της οποίας όμως είναι δύσκολος ο καθορισμός της ακριβούς έκτασης της εκ των προτέρων, αλλά, εν πάση περιπτώσει μπορεί να εφαρμοσθεί.
Αν όμως ο πυρήνας του όρου χαρακτηρίζεται από σαφήνεια τότε το Δικαστήριο θα είναι έτοιμο να τον ερμηνεύσει και να τον εφαρμόσει, άσχετο αν είναι ιδιαίτερα δύσκολη η διεργασία της ερμηνείας και εφαρμογής σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (βλ. σύγγραμμα του Π. Πολυβίου «Το Δίκαιο των Συμβάσεων», Τόμος Β σελ. 533)».
82. Στην προαναφερόμενη σελ. 533 πριν το πιο πάνω απόσπασμα που έχω παραθέσει καταγράφονται τα εξής τα οποία και υιοθετώ πλήρως: «Ανεξάρτητα από την ορολογία που έχουν χρησιμοποιήσει τα μέρη, το θέμα είναι κατά πόσο το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να ερμηνεύσει και να εφαρμόσει τη σύμβαση των μερών. Εάν κάποιος όρος συμβατικός όρος είναι ασαφής υπό την έννοια ότι το Δικαστήριο δεν μπορεί να καθορίσει την έννοια του, τότε ο όρος αυτός θα κριθεί άκυρος λόγω ασάφειας».
83. Περαιτέρω, άμεσα συνυφασμένο με τα πιο πάνω είναι και το γεγονός ότι νομολογιακά έχει κριθεί ότι στις περιπτώσεις που μια σύμβαση επιβάλλει σε ένα συμβαλλόμενο μέρος μια υποχρέωση αλλά δεν προσδιορίζει πώς πρέπει να εκτελεστεί αυτή η υποχρέωση, όπως στην παρούσα, το Δικαστήριο δύναται να καταλήξει σε συγκεκριμένες περιστάσεις ανάλογα και με το αντικείμενο της σύμβασης, ότι υπάρχει ένας εξυπακουόμενος όρος ότι η εκτέλεση πρέπει να είναι «εύλογη» (reasonable), κάτι που όμως δεν προσφέρει επαρκή βεβαιότητα στην υποχρέωση εκτός και αν καταδειχθεί η ύπαρξη αντικειμενικών κριτηρίων βάσει των οποίων μπορεί να αξιολογηθεί η έννοια της εύλογης εκτέλεσης της υποχρέωσης, σύμφωνα με τις συνήθεις πρακτικές του εκάστοτε επιχειρηματικού τομέα στον οποίο εντάσσεται το αντικείμενο της σύμβασης το οποίο καλείται να εξετάσει το Δικαστήριο (Durham Tees Valley Airport Ltd v Bmibaby Ltd a.o [2010] EWCA Civ 485). Συγκεκριμένα στην απόφαση Durham Tees ανωτέρω του Αγγλικού Εφετείου, το σκεπτικό της οποίας υιοθετώ, λέχθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής τα οποία είναι σχετικά με το ζήτημα που καλείται να εξετάσει το Δικαστήριο:
«Although a criterion of reasonableness may remove uncertainty in some cases (e.g. a tenancy under which the tenant agrees to pay a reasonable rent), these are largely cases in which objective criteria exist to enable the court to determine what would be reasonable in terms of quantity or price. In the present case no such criteria exist. The assessment of damages would be impossible for the same reason. The court would be unable to specify what level of performance was necessary in order to constitute compliance with the contract. The judge therefore dismissed the action.
53. This brings me therefore to the first ground of appeal. The judge's assessment of whether the contract was enforceable absent the implied term is largely confined to the passage in paragraphs 90-92 of his judgment quoted above. This is largely explicable in the light of Mr Brealey's reliance on an implied term in his client's pleading and his acceptance in argument that it was necessary for the court to decide how many flights and passengers there should have been. The judge therefore embarked on a detailed examination of the law on implied terms and concluded that the term contended for could not be implied and did not, in any event, resolve the problem of uncertainty created by the absence of any minimum standards of performance. Having reached that conclusion he treated the issue of certainty as resolved in favour of the respondents.
[…]For a contract to be binding its terms must be “sufficiently definite to enable the court to give it a practical meaning. Its terms must be so definite, or capable of being made definite without further agreement of the parties, that the promises and performances to be rendered by each party are reasonably certain”: see G. Scammell and Nephew Limited v H C and J G Ouston [1941] AC 251 at p. 268. But in applying this test the court has an established reluctance to strike down what were obviously intended to be legally enforceable commercial agreements. In Hillas & Co Ltd v Arcos Ltd (1932) 147 LT 503 at page 504 Lord Wright said:—
“The document of 21 May 1930, cannot be regarded as other than inartistic, and may appear repellent to the trained sense of an equity draftsman. But it is clear that the parties both intended to make a contract and thought they had done so. Businessmen often record the most important agreements in crude and summary fashion; modes of expression sufficient and clear to them in the course of their business may appear to those unfamiliar with the business far from complete or precise. It is accordingly the duty of the court to construe such documents fairly and broadly, without being too astute or subtle in finding defects, but, on the contrary, the court should seek to apply the old maxim of English law verba ita sunt intelligenda ut res magis valeat quam pereat . That maxim, however, does not mean that the court is to make a contract for the parties, or to go outside the words they have used, except in so far as there are appropriate implications of law, as, for instance, the implication of what is just and reasonable to be ascertained by the court as a matter of machinery where the contractual intention is clear but the contract is silent on some detail. Thus, in contracts for future performance over a period the parties may neither be able nor desire to specify many matters of detail, but leave them to be adjusted in the working out of the contract. Save for the legal implication I have mentioned, such contracts might well be incomplete or uncertain; with that implication in reserve they are neither incomplete nor uncertain … ”
56. Many of the cases in which this issue has arisen involve contracts for the supply of goods where either quantity, quality or price is expressed in non-specific terms. In Hillas & Co Ltd v Arcos Ltd itself the timber sold was to be “of fair specification”. The court's attitude has been to attempt to give effect to the contract by resorting to market rates and prices or to trade standards which provide objective criteria for the determination of what the parties agreed. Where such criteria exist and are ascertainable then a term of reasonableness is often implied in order to incorporate them as the measure of performance required under the contract. This is no more than part of the process of construction which the court is required to undertake.
(η έμφαση είναι του Δικαστηρίου)
84. Ως εκ των πιο πάνω, αποφαίνομαι ότι ένας εξυπακουόμενος όρος όχι μόνο πρέπει να αποδίδεται με σαφήνεια αλλά προπάντων δεν μπορεί να εισαγάγει οποιοδήποτε είδος αβεβαιότητας στο σύνολο της σύμβασης την οποία το Δικαστήριο καλείται να εξετάσει και όταν αυτός ο όρος δεν μπορεί να καταστεί σαφής σε πρώτο στάδιο από τους υπόλοιπους όρους της σύμβασης και σε δεύτερο στάδιο ανατρέχοντας σε εξωγενή αντικειμενικά κριτήρια με βάση τα οποία μπορεί να αποδοθεί κάποια έννοια ή σημασία στον επίδικο όρο τότε αυτός ο όρος θεωρείται ασαφής ώστε να μην δύναται αντικειμενικά εξεταζόμενος να θεωρηθεί ως ένας εύλογος εξυπακουόμενος όρος που τα μέρη έχουν συμφωνήσει.
85. Κατά την κρίση μου, και κατ’ εφαρμογή των πιο πάνω αρχών ο υπό εξέταση εξυπακουόμενος όρος διαπνέεται ξεκάθαρα από αοριστία και ασάφεια ως αποτέλεσμα της χρήσης των λέξεων «υπηρεσίες ξενοδοχείου 5 αστέρων» και την διασύνδεση αυτών με τις λέξεις «ποιότητα και ποσότητα», λέξεις και έννοιες που συνήθως καλείται το Δικαστήριο να εξετάσει ως επί το πλείστον σε συμφωνίες πώλησης αγαθών, κάτι που φυσικά δεν ισχύει στην παρούσα. Ειδικότερα, από τον τρόπο σύνταξης του εν λόγω όρου, καθίσταται αντιληπτή η προσπάθεια των Εναγόντων να καθιερώσουν ένα συγκρίσιμο μέτρο αναφοράς βάσει του οποίου ισχυρίζονται ότι θα έπρεπε οι Εναγόμενοι να είχαν λειτουργήσει και να παρείχαν τις υπηρεσίες τους και το οποίο κατ΄ ισχυρισμό παραβιάστηκε προκαταβολικά. Εντούτοις, παρατηρώ ότι δεν έχουν τεθεί ενώπιον μου με οποιοδήποτε τρόπο αντικειμενικά κριτήρια ώστε το Δικαστήριο να δύναται να εξετάσει και να κρίνει το ίδιο τι όντως συνιστά υπηρεσίες ξενοδοχείου 5 αστέρων κάτι το οποίο παρέμεινε άγνωστο και απροσδιόριστο (δέστε κατ΄ αναλογία Durham Tees ανωτέρω και Phillips Petroleum Company Limited v Enron Europe Limited 1997 CLC 329 ανεξάρτητα από το γεγονός ότι απουσιάζει η όποια αναφορά σε εύλογη εκτέλεση παροχής υπηρεσιών. Συνεπώς, αποφαίνομαι ότι στην απουσία προσκόμισης αξιόπιστης μαρτυρίας και αντικειμενικών κριτηρίων ως προς το τι συνιστά «υπηρεσίες ξενοδοχείου 5 αστέρων» το περιεχόμενο του εξυπακουόμενου όρου καθίσταται επιδεκτικό αριθμού υποκειμενικών ερμηνειών, όπως άλλωστε διαφάνηκε και από την μαρτυρία που προσκομίσθηκε στην παρούσα από τους διαδίκους, με κάθε έναν από αυτούς να προβάλει την δική του υποκειμενική θεώρηση με αποτέλεσμα το όλο εγχείρημα καθορισμού νομικών υποχρεώσεων βάσει του εν λόγω όρου καθίσταται εξ ολοκλήρου αδύνατο.
86. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να στηριχθεί στην υποκειμενική άποψη των μερών ως προς το εν λόγω ζήτημα και τυχόν υιοθέτηση μιας τέτοιας προσέγγισης θα ήταν εσφαλμένη, καθότι στα πλαίσια του ερμηνευτικού έργου του Δικαστήριού, προτού το Δικαστήριο συμπεράνει τον σκοπό και την ανάγκη ύπαρξης ενός εξυπακουόμενου όρου εξετάζει αντικειμενικά κατά πόσο ο εν λόγω όρος είναι αναγκαίος για να αποδοθεί λειτουργικότητα στην σύμβαση κάτι το οποίο σαφώς δεν προκύπτει από τις δηλώσεις ενός μέρους κατά τη διαπραγμάτευση ή από τις υποκειμενικές του απόψεις ή αντιλήψεις. Προσθέτω ότι ούτε είναι ορθό για το Δικαστήριο να πιθανολογήσει και να προσδώσει το ίδιο νόημα στον υπό εξέταση εξυπακουόμενο όρο, κατ’ ουσία αναδιαμορφώνοντας και επαναδιατυπώνοντας το περιεχόμενο της Συμφωνίας Δεξίωσης και κατ’ επέκταση τις νομικές υποχρεώσεις των Εναγομένων κατά τρόπο που να είναι πιο δίκαιος ή εύλογος για τα μέρη. Όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε στην απόφαση Marks & Spencer ανωτέρω “Secondly, a term should not be implied into a detailed commercial contract merely because it appears fair or merely because one considers that the parties would have agreed it if it had been suggested to them. Those are necessary but not sufficient grounds for including a term.”
87. Χαρακτηριστικό της αοριστίας του εν λόγω όρου, είναι το γεγονός ότι αυτός ουσιαστικά διασυνδέθηκε από την πλευρά των Εναγόντων ως υποχρέωση λειτουργίας στην ρεσεψιόν του ξενοδοχείου ή του μπαρ θέματα τα οποία δεν αποτελούσαν ρητούς όρους της Συμφωνίας Δεξίωσης, ούτε και φυσικά προσκομίσθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία ότι συζητήθηκαν μεταξύ των μερών, άλλοτε διασυνδέθηκε ως ζήτημα μη ύπαρξης εργασιών ανακαίνισης, άλλοτε τέθηκε γενικά και αόριστα ως ζήτημα μη ύπαρξης επαρκούς προσωπικού για εξυπηρέτηση των αναγκών της δεξίωσης το σύνολο των οποίων κατά τους Ενάγοντες οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι δεν θα παρέχονταν σε αυτούς υπηρεσίες πεντάστερου ξενοδοχείου.
88. Αποφαίνομαι ότι τα εν λόγω κενά και αδυναμίες τόσο από δικογραφικής άποψης όσο και από άποψης προσκόμισης μαρτυρίας και η απλή αναφορά οι Ενάγοντες «θα λάμβαναν υπηρεσίες ξενοδοχείου 5 αστέρων» δεν ικανοποιούν τις νομολογιακές προϋποθέσεις ώστε ο εξυπακουόμενος όρος να μπορεί να αποκτήσει επαρκές νόημα για να δύναται να εφαρμοστεί από το Δικαστήριο και συνεπώς δεν έχει καταδειχθεί ότι δικαιολογείται το Δικαστήριο να συμπεράνει την ύπαρξη ενός τέτοιου όρου. Προσθέτω ότι ούτε καταδείχθηκε με αξιόπιστη μαρτυρία ούτε και προωθήθηκε δικογραφικά ή άλλως πώς ότι η ύπαρξη τέτοιου όρου, όπως αυτός διατυπώθηκε ήταν αναγκαία ή προφανής για να αποδοθεί στην Συμφωνία Δεξίωσης εμπορική λειτουργικότητα. Συγκεφαλαιώνοντας, καταλήγω ότι στην απουσία αντικειμενικών κριτηρίων ως προς τις υπηρεσίες πεντάστερου ξενοδοχείου το Δικαστήριο δεν μπορεί να προσδωθεί περιεχόμενο στον δικογραφημένο εξυπακουόμενο όρο και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να διευκρινιστεί ποιες είναι οι υποχρεώσεις που όφειλαν οι Εναγόμενοι βάσει του εν λόγω όρου και τις οποίες κατ’ ισχυρισμό παραβίασαν.
89. Υπό το φως όλων των ανωτέρω, ασφαλώς δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι υπήρχε κάποιος αόριστος και κενού περιεχομένου εξυπακουόμενος όρος περί παροχής υπηρεσιών ξενοδοχείου πέντε αστέρων ούτε και φυσικά προωθήθηκε η ύπαρξη οποιοσδήποτε άλλου εξυπακουόμενου όρου που προκύπτει είτε από μια καλά καθιερωμένη πρακτική ή έθιμο στον κλάδο που οι συμβαλλόμενοι δραστηριοποιούνται σε σχέση με το αντικείμενο της Συμφωνίας Δεξίωσης, ήτοι συμφωνία τέλεσης δεξίωση γάμου, και ότι ένας τέτοιος όρος παραβιάστηκε. Περαιτέρω επισημαίνω ότι το βάρος απόδειξης, σαφής διατύπωσης του εξυπακουόμενου όρου και προσκόμισης ανάλογης μαρτυρίας για την ύπαρξη του βαραίνει την πλευρά που επιθυμεί να επικαλεστεί τον εν λόγω όρο, δηλαδή τους Ενάγοντες στην παρούσα, πόσο μάλλον δε όταν προωθείται αγώγιμο δικαίωμα στην βάση παραβίασης εξυπακουόμενων υποχρεώσεων που δεν επήλθαν ακόμη και που συνεπώς κατά την άποψη μου αυξάνει την ανάγκη διατύπωσης εξυπακουόμενων όρων με σαφήνεια.
90. Εφόσον, έχει κριθεί ότι δεν παραβιάστηκε οποιοσδήποτε ρητός όρος και το Δικαστήριο έχει απορρίψει την ύπαρξη του εξυπακουόμενου όρου καθίσταται αντιληπτό ότι δεν μπορεί να πετύχει η εισήγηση των συνηγόρων των Εναγόντων ότι οι Εναγόμενοι παραβίασαν οποιεσδήποτε απροσδιόριστες συμβατικές τους υποχρεώσεις. Κατ’ επέκταση, δεν μπορεί ούτε να θεμελιωθεί οποιαδήποτε ευθύνη για τυχόν ζημιές που τυχόν υπέστηκαν οι Ενάγοντες με το να προβούν σε συμφωνία με νέο ξενοδοχείο και αφήνω επί μέρους τα ζητήματα της ανεπάρκειας της μαρτυρίας ως προς την υποχρέωση του εκάστοτε διαδίκου σε υπόθεση παραβίασης σύμβασης να προβεί σε εύλογες ενέργειες μετριασμού της ζημιάς του. Δυνάμει όλων των πιο πάνω, το Δικαστήριο καταλήγει ότι οι Ενάγοντες δεν έχουν αποδείξει την παραβίαση της Συμφωνίας Δεξίωσης στην βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων, μη αποσείοντας από τους ώμους τους το βάρος απόδειξης που τους αναλογούσε και η απαίτηση τους απορρίπτεται.
91. Στρέφομαι τώρα στο περιεχόμενο της επιστολής ημερομηνίας 22/05/2017 που απέστειλε η πλευρά των Εναγόντων στους Εναγόμενους. Με δεδομένο ότι έχω καταλήξει ότι δεν υπήρχε παραβίαση οποιονδήποτε υποχρεώσεων από τους Εναγόμενους κατά τον χρόνο αποστολής της, η αποστολή της επιστολής είχε ως συνέπεια τον μη νόμιμο τερματισμό της επίδικης Συμφωνίας Δεξίωσης από τους ίδιους.
92. Προτού ολοκληρώσω την παρούσα ενότητα επιθυμώ να αναφέρω ότι στο στάδιο των αγορεύσεων οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των Εναγόντων επιχειρηματολόγησαν ότι οι Εναγόμενοι ήταν αμελείς και ότι τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 51(2)(ε) του Κεφ. 148. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι είναι νομολογιακά αναγνωρισμένο και επιτρεπτό να προωθείται ταυτόχρονα η βάση αγωγής της παράβασης σύμβασης και της αμέλειας. Αν και είναι ορθό ότι δύναται υπό συγκεκριμένες περιστάσεις να προωθούνται ταυτόχρονα οι εν λόγω βάσεις αγωγής, σημειώνω ότι στα πλαίσια της παρούσας υπόθεσης ούτε δικογραφικά ούτε μέσω της προσκομισθείσας μαρτυρίας δεν προωθήθηκε η παρούσα υπόθεση στην βάση του αστικού αδικήματος της αμέλειας. Ως εκ τούτου, είναι ανεξήγητη η προώθηση ενός τέτοιου ισχυρισμού στο στάδιο των αγορεύσεων, πόσο μάλλον όταν δεν τελέστηκε καν η δεξίωση γάμου και άρα παραμένει άγνωστο πώς θα μπορούσε καν να στοιχειοθετηθεί αμέλεια σε σχέση με υπηρεσίες που δεν παρασχέθηκαν. Σε κάθε περίπτωση η εν λόγω επιχειρηματολογία αβίαστα απορρίπτεται.
Προκαταβολή
93. Έχω ήδη αναφέρει ότι αποδέχομαι ως εύρημα ότι οι Εναγόμενοι προσφέρθηκαν να επιστρέψουν το ποσό της προκαταβολής στους Ενάγοντες. Δεν έχει επεξηγηθεί επαρκώς στα πλαίσια εκδίκασης της παρούσας διαδικασίας ο λόγος για τον οποίο οι Ενάγοντες δεν ζήτησαν να λάβουν αυτό το ποσό μετά την σχετική επιστολή των δικηγόρων των Εναγομένων μετά που το ποσό αυτό προσφέρθηκε και αυτή η πτυχή της παρούσας υπόθεσης παραμένει άγνωστη στο Δικαστήριο. Εντούτοις είναι καλά νομολογημένο ότι η ανάκτηση χρημάτων που πληρώθηκαν χωρίς αντάλλαγμα είναι επιτρεπτή ανεξάρτητα από τον λόγο ή την υπαιτιότητα του προσώπου, στην προκειμένη των Εναγόντων, που οδήγησε στον τερματισμό της συμφωνίας (Οδυσσέως ν. Χαρίτου (2004) 1(Β) Α.Α.Δ 1061 και Αγαπίου κ.α ν. Λεωνίδου (2007) 1Α Α.Α.Δ 50). Με δεδομένο την πιο πάνω κατάληξη μου η επιχειρηματολογία της ευπαίδευτης συνηγόρου των Εναγόμενων αναφορικά με την εφαρμογή ή μη των αρχών του αδικαιολόγητου πλουτισμού δεν έχει έρεισμα στα γεγονότα της παρούσας. Συνεπώς έχω ικανοποιηθεί ότι οι Ενάγοντες έχουν αποδείξει ότι δικαιούνται να τους επιστραφεί το ποσό των €2,000 που κατέβαλαν ως προκαταβολή.
Κατάληξη
94. Στη βάση όλων των πιο πάνω, εκδίδεται απόφαση υπέρ των Εναγόντων και εναντίον των Εναγόμενων για το ποσό των €2,000. Εντούτοις με δεδομένο ότι οι Εναγόμενοι πρόσφεραν το εν λόγω ποσό στους Ενάγοντες οι οποίοι για άγνωστους λόγους δεν το παρέλαβαν, ασκώντας την διακριτική μου ευχέρεια έχω αποφασίσει να μην επιδικάσω οποιονδήποτε τόκο επί του εν λόγω ποσού. Επιπλέον, με δεδομένο ότι οι Ενάγοντες έχουν πετύχει στην αξίωση τους για το εν λόγω ποσό αλλά έχουν αποτύχει να καταδείξουν παράβαση της Σύμβασης Δεξίωσης, προπάντων ως αποτέλεσμα του τρόπου που συγκεχυμένα προσεγγίστηκε εκατέρωθεν το ζήτημα της ύπαρξης του εξυπακουόμενου όρου κρίνω ορθό και δίκαιο, υπό τις περιστάσεις, όπως η κάθε πλευρά επωμιστεί τα έξοδα της.
(Υπ.) ……………………………….
Κ. Πασιαρδής, Ε.Δ.
Πιστό αντίγραφο
Πρωτοκολλητής