ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ. Ιωαννίδου – Παπά, Ε.Δ.
Αρ. Αγωγής: 4741/14
ΜΕΤΑΞΥ:
ΒΑΣΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ εκ Λεμεσού
Ενάγοντας
ΚΑΙ
AIG EUROPE LIMITED εκ Λευκωσίας
Εναγομένης
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12 Ιουλίου 2024
ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ:
Για τον Ενάγοντα: κ.Μ.Αναστασίου, κα Α.Αγαθοκλέους για Ευαγόρας Αναστασίου και Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε
Για τους Εναγόμενους: κ.Χρ.Δημητριάδης για Κώστας Δημητριάδης Δ.Ε.Π.Ε
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ο ενάγων με την αγωγή του αξιώνει ειδικές και γενικές αποζημιώσεις, τόκους και έξοδα κατόπιν τροχαίου δυστυχήματος που συνέβηκε στις 20.12.11 στην Λεμεσό, λόγω ισχυριζόμενης αμέλειας του O.Wolff οδηγού αυτοκινήτου το οποίο ήταν ασφαλισμένο από την εναγόμενη υπό την ιδιότητα της ως ασφαλιστική εταιρεία υπόχρεη να καλύψει οποιαδήποτε ποσά θα επιδικαστούν από το δικαστήριο υπέρ του ενάγοντα.
ΔΙΚΟΓΡΑΦΗΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Σύμφωνα με την έκθεση απαίτησης (Ε/Α στο εξής) ο ενάγων κατά πάντα ουσιώδη για την παρούσα αγωγή ήταν ο οδηγός της μοτοσυκλέττας με αριθμό εγγραφής [ ] (μοτοσυκλέτα στο εξής) και ο O.Wolff ήταν ο οδηγός του αυτοκινήτου (όχημα στο εξής) με αριθμό εγγραφής [ ]. Το όχημα που οδηγούσε ο τελευταίος καλυπτόταν με ασφαλιστήριο έγγραφο το οποίο η εναγόμενη εξέδωσε και παρέδωσε προς αυτόν και/ή προς τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη του εν λόγω οχήματος και/ή προς εξουσιοδοτημένο πρόσωπο και/ή αντιπρόσωπο του.
Κατά ή περί την 20/12/11 και ενώ ο Ενάγοντας οδηγούσε την ως άνω μοτοσυκλέτα επί της οδού Στρατηγού Τιμάγια στη Λεμεσό με νότια κατεύθυνση, ο O.Wolff ο οποίος κατά τον αυτό χρόνο οδηγούσε το όχημα με εξ΄ αντιθέτου κατεύθυνση σε ένα σημείο της εν θέματι οδού τόσο αμελώς και/ή κατά παράβαση των νομίμων καθηκόντων του έστριψε δεξιά με κατεύθυνση παρακείμενο γυμναστήριο με αποτέλεσμα να ανακόψει την κανονική πορεία της μοτοσυκλέτας του Ενάγοντα και να επέλθει σύγκρουση η οποία ήτο σφοδρή, ο Ενάγοντας εκτινάχθηκε στο οδόστρωμα με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρές σωματικές βλάβες, ειδικές ζημιές και άλλα έξοδα.
Ο Ενάγοντας ισχυρίζεται ότι το ως άνω δυστύχημα οφείλεται στην αποκλειστική αμέλεια και/ή παράβαση των νομίμων καθηκόντων του O.Wolff οδηγού του οχήματος.
Ο ενάγων από το δυστύχημα υπέστη σωματικές βλάβες μεταξύ άλλων θλάση αυχένα, κάταγμα 2ης και 3ης πλευράς, εξάρθρημα αριστερής ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης, εκδορές και αιματώματα κάτω άκρων.
Οι ειδικές ζημιές τις οποίες έχει υποστεί ο ενάγων από το δυστύχημα (παράγραφοι α – ια της Ε/Α) έχουν δηλωθεί εκ συμφώνου ως παραδεκτά γεγονότα και αναφέρονται πιο κάτω.
Στην Έκθεση Υπεράσπισης του (Ε/Υ στο εξής) η εναγόμενη παραδέχεται ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο ο ενάγων και ο O.Wolff οδηγούσαν την μοτοσυκλέτα και το όχημα αντίστοιχα και το όχημα καλυπτόταν με ασφαλιστήριο έγγραφο το οποίο η εναγόμενη εξέδωσε και παρέδωσε προς τον O.Wolff και/ή προς τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου με αριθμό εγγραφής [ ] και/ή προς εξουσιοδοτημένο πρόσωπο και/ή αντιπρόσωπο του και ότι ο οδηγός ήταν αμελής με αποτέλεσμα να ανακόψει την ελεύθερη πορεία της μοτοσυκλέτας του ενάγοντα. Η εναγόμενη παραδέχεται πλήρη ευθύνη και είναι υπόχρεη να καλύψει οποιαδήποτε ποσά θα επιδικαστούν από το δικαστήριο υπέρ του ενάγοντα. Επικαλείται ότι η όλη κατάσταση των τραυματισμών του ενάγοντα παρουσιάζεται ως υπερβολική απ΄ότι είναι στην πραγματικότητα.
Στην Απάντηση του ο ενάγων ισχυρίζεται ότι έχει υποστεί σωματικές βλάβες συνεπεία του δυστυχήματος ως η Ε/Α του οι οποίες είναι πραγματικές και επαναλαμβάνει τις θέσεις του.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ
Για την απόδειξη της υπόθεσης κατέθεσε ο ενάγων ως ΜΕ1, ο Δρ.Φ.Συμιλλίδης ως ΜΕ2 και ο Δρ. Ν.Χριστοδούλου ως ΜΕ3.
Προς υπεράσπιση της εναγόμενης κατέθεσε ένας μάρτυρας ήτοι ο Δρ. Στ.Ιωσηφίδης ως ΜΥ1.
Κατά την ακροαματική διαδικασία κατατέθηκαν συνολικά 6 τεκμήρια και η γραπτή δήλωση του ενάγοντα (τεκμ.Α).
Επίσης κατατέθηκαν εκ συμφώνου ως παραδεκτά γεγονότα τα οποία εγκρίθηκαν από το δικαστήριο τα εξής:
οι ειδικές ζημιές του ενάγοντα (α – ια της E/A) και συμφωνήθηκαν οι απώλειες απολαβών από τις 20.12.11 - 16.12.12 στο ποσό των €10.000 (ιβ).
Τα πιο πάνω παραδεκτά γεγονότα καθίστανται ευρήματα του δικαστηρίου.
Είναι παραδεκτό και το θέμα της ευθύνης της εναγόμενης και παρέμεινε για εκδίκαση το θέμα των γενικών αποζημιώσεων του ενάγοντα ως επίσης οι απώλειες απολαβών του από αναγκαστική διακοπή εργοδότησης €4700, η μελλοντική χειρουργική επέμβαση €5500 και μελλοντικά έξοδα φυσιοθεραπείας €400 (παρ.ειδικών ζημιών ιγ – ιε).
ΜΕ1 ήταν ο ενάγων ο οποίος κατέθεσε και υιοθέτησε στο δικαστήριο την γραπτή του δήλωση τεκμήριο Α ως επίσης και τα τεκμήρια 1 - 4 τα οποία κατείχε. Αυτός περιέγραψε τι επακολούθησε του δυστυχήματος, ήτοι τις επισκέψεις του σε Ιατρούς και πώς εξελίχθηκε η υγεία του συνεπεία αυτού και τί αξιώνει με την παρούσα αγωγή.
ΜΕ2 ήταν ο Φ.Συμιλλίδης Ορθοπεδικός Χειρουργός τον οποίο επισκέφθηκε ο ενάγων 6 ημέρες μετά την έξοδο του από το Νοσοκομείο. Αυτός χειρούργησε τον ενάγοντα στον αριστερό του ώμο και ετοίμασε τα ιατρικά του πιστοποιητικά τεκμήρια 1α, β, γ τα οποία υιοθέτησε στο Δικαστήριο.
ΜΕ3 ήταν ο Ν.Χριστοδούλου Ιατρός με ειδικότητα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης. Ο ενάγοντας τον επισκέφθηκε στο ιατρείο του στις 27.5.13 κατόπιν παραπομπής από θεράποντα ιατρό του για να του κάνει ηλεκτρομυογράφημα. Επίσης τον επισκέφθηκε και τον Νοέμβριο του 2017 που τον παρέπεμψε η ασφάλεια. Αυτός υιοθέτησε στο Δικαστήριο το ιατρικό πιστοποιητικό ημερ.26.6.13 τεκμήριο 2 και την ηλεκτρομυογραφική έκθεση του τεκμήριο 5.
ΜΥ1 ήταν ο Iατρός Στ.Ιωσηφίδης Χειρουργός, Oρθοπεδικός, Tραυματιολόγος, τα προσόντα του οποίου δεν αμφισβητήθηκαν από την πλευρά του ενάγοντα. Είπε ότι γνωρίζει τον ενάγοντα γιατί ήταν κάτω από την ιατρική του επίβλεψη από το 2008 όταν τον είχε επισκεφθεί για ένα εργατικό ατύχημα με τραυματισμό στην αριστερή ακρωμιοκλειδική άρθρωση. Το 2017 του είχε ζητηθεί από την εναγόμενη να εξετάσει τον ενάγοντα γι΄αυτό το περιστατικό. Ο ΜΥ1 συνέταξε ιατρική έκθεση τεκμ.6 για τον ενάγοντα η οποία δεν ζητήθηκε εκ μέρους της εναγόμενης κατά την κυρίως εξέταση του όπως αυτή κατατεθεί και είπε ότι δεν την έχει στη κατοχή του. Αυτή κατατέθηκε μετά που του την υπέδειξε ο κος Αναστασίου. Τα ιατρικά πιστοποιητικά του ΜΕ2 τα είχε ξαναδεί όταν του ζητήθηκε να παρουσιαστεί στο Δικαστήριο.
Το πλήρες περιεχόμενο της μαρτυρίας των μαρτύρων βρίσκεται καταγραμμένο στα πρακτικά του Δικαστηρίου και μαζί με το περιεχόμενο των τεκμηρίων έχουν μελετηθεί και λαμβάνονται υπόψη στο σύνολο τους και θα γίνεται αναφορά στο βαθμό που είναι αναγκαίο για σκοπούς αξιολόγησης.
ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΜΕΝΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ
Είναι αποδεκτό ότι ο ενάγοντας από το δυστύχημα τραυματίστηκε με θλάση αυχένα, κάταγμα 2ης και 3ης αριστερής πλευράς, με εκδορές και αιματώματα άνω άκρων, εξάρθρωση αρ.ώμου όπου και υποβλήθηκε σε εγχείρηση του στις 20.11.12.
Αυτό που αμφισβητείται είναι κατά πόσο η κατ΄ισχυρισμό ύπαρξη κήλης δίσκου στον Α5 με Α6 αυχενικό σπόνδυλο είναι απότοκο ή όχι του δυστυχήματος.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ
Σκοπός της αξιολόγησης της μαρτυρίας είναι να μπορέσει το Δικαστήριο να προβεί σε διαπιστώσεις αναφορικά με τα πραγματικά γεγονότα και, στη βάση των δικών του ευρημάτων ως προς τα γεγονότα, να εξετάσει στη συνέχεια κατά πόσον ο διάδικος που φέρει το βάρος της απόδειξης, το έχει αποσείσει στον βαθμό που απαιτείται. Ωστόσο, η αξιοπιστία εκτιμάται αυτοτελώς και ανεξαρτήτως επιπέδου απόδειξης (Barry Wynne v. David Costakis Mavronicola κ.α. (2009) 1(β) Α.Α.Δ. 1138, Αθανασίου κ.α. ν Κουνούνη (1997) 1 Α.Α.Δ. 614)) και η μαρτυρία εξετάζεται από τo Δικαστήριο συνολικά και όχι αποσπασματικά.
Κατ' αρχή, θα πρέπει να λεχθεί ότι η παρούσα υπόθεση ως πολιτική τοιαύτη κρίνεται επί του ισοζυγίου των πιθανοτήτων και ένας μάρτυρας μπορεί να γίνει πιστευτός είτε εξ' ολοκλήρου είτε μερικώς (Βλ. Αγαπίου ν. Παναγιώτου (1988) 1 ΑΑΔ 263 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Μανώλη (1995) 2 ΑΑΔ 207). Λέχθηκε, επίσης, ότι η επιλεκτική αποδοχή μέρους της μαρτυρίας ενός μάρτυρα δεν είναι επιλήψιμη (Βλ. Χάρης Χρίστου ν. Ευγενία Khoreva (2002) 1 ΑΑΔ 454).
Ο ΜΕ1 μου έκανε καλή εντύπωση καταθέτοντας ενώπιον μου. Από τις θέσεις του αποδέχομαι ότι το επάγγελμα του ήταν και είναι οικοδόμος. Αυτός ξεκίνησε να εργάζεται από τότε που τελείωσε την στρατιωτική του θητεία και εργάστηκε για 12 χρόνια μέχρι την ημέρα του δυστυχήματος. Είναι βαριά δουλειά και εργαζόταν σε διάφορα εργοτάξια και ανύψωνε και βάρη. Πρόσφατα εργάζεται σε εργοληπτική εταιρεία με πλήρη απασχόληση. Στο εργοτάξιο πάει με το αυτοκίνητό του.
Αποδέχομαι ότι είναι γραμμένος στο Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓΕΣΥ) και έχει και προσωπικό γιατρό. Όταν έγινε το δυστύχημα ήρθε ασθενοφόρο και τον πήρε στο Νοσοκομείο όπου παρέμεινε για δύο ημέρες και εκεί του λήφθηκαν και ακτινογραφίες. Αυτή του η θέση δεν αμφισβητήθηκε. Μετά πήγε στον Δρ.Συμιλλίδη θέση η οποία υποστηρίζεται και από τον ΜΕ2, ο οποίος τον παρέπεμψε για φυσιοθεραπείες, κάτι που αναφέρεται στο ιατρικό πιστοποιητικό του (τεκμ.1α).
Αποδέχομαι την θέση του ΜΕ1 ότι λόγω του πόνου συνεπεία των τραυματισμών του του δόθηκε αναρρωτική άδεια (τεκμ.1α σελ.2) με απώλειες απολαβών από τις 20.12.11 – 16.12.12.
Αποδέχομαι την θέση του ότι επισκεπτόταν και άλλους γιατρούς, αυτό υποστήριξε και ο ΜΕ2 με κάποια δυσαρέσκεια θα έλεγα. Ο ενάγων παρουσίασε ενώπιον μου το ιατρικό πιστοποιητικό ημερ.20.5.22 τεκμ.3 του Δρ.Ν.Νεοφύτου Νευροχειρουργού ο οποίος φαίνεται εκ πρώτης όψεως να τον εξέτασε 24.3.22 δηλαδή 11 χρόνια μετά το δυστύχημα. Ενόψει της μη παρουσίας στο δικαστήριο του συγκεκριμένου Ιατρού για να καταθέσει και ν΄αντεξεταστεί αναφορικά με την κατ΄ισχυρισμό εξέταση του ενάγοντα απ΄αυτόν και για τα ευρήματα του δεν δύναται αυτό να προβεί σε οποιοδήποτε συμπέρασμα. Να υπομνήσω ότι το τεκμ.3 κατατέθηκε μόνο για τον συγκεκριμένο σκοπό ότι ο ενάγων το κατέχει και όχι για την αλήθεια του περιεχομένου του.
Για το γεγονός ότι αυτός είχε συνεχείς πόνους στον αυχένα και ημικρανίες στο κεφάλι παραπέμφθηκε και υποβλήθηκε σε μαγνητική τομογραφία δεν αμφισβητήθηκε, θέση την οποία αποδέχομαι. Στο δικαστήριο κατατέθηκε αντίγραφο της έκθεσης της μαγνητικής τομογραφίας ημερ.15.12.21 (τεκμ.4) που φαίνεται να καταγράφηκε από τον Δρ.Γ.Μαρκίδη. Αναφορικά με την αποδεικτική βαρύτητα της έκθεσης του Δρ.Μαρκίδη ισχύουν τα ίδια που ανέφερα πιο πάνω για τον Δρ.Ν.Νεοφύτου. Συνεπώς ενόψει της μη παρουσίας του στο δικαστήριο και της μη προσαγωγής και επεξήγησης των απεικονήσεων σε συνάρτηση με την έκθεση της μαγνητικής τομογραφίας τεκμ.4 δεν προβαίνω σε κανένα εύρημα για το περιεχόμενο της.
Η κατάθεση τεκμηρίων ως έγγραφα τα οποία ήταν στην κατοχή του διάδικου, δεν συνιστά ότι κατατίθενται και για την αλήθεια του περιεχομένου τους. Σχετική είναι η απόφαση Τσαρτσαλής Χρήστος και άλλων v. Ρένου Βέγκλη (2006) 1 Α.Α.Δ. σελίδα 907.
Δηλαδή ο ενάγοντας δεν παρουσίασε στο δικαστήριο τα πιο πάνω πρόσωπα – ειδικούς γιατρούς (Νευροχειρουργό και Ακτινολόγο) τα οποία κατάρτισαν τόσο το τεκμ.3 όσο και το τεκμ.4. Το περιεχόμενο τους συνιστά εξ΄ ακοής μαρτυρία και θα πρέπει να τύχει σχετικής αξιολόγησης σύμφωνα με το άρθρο 27 του Περί Αποδείξεως Νόμου (Κεφ. 9).
Όπως καθορίζεται στο άρθρο 27(1) κατά την αξιολόγηση της βαρύτητας που θα προσδοθεί στην εξ ακοής μαρτυρία, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη το σύνολο των περιστάσεων, από τις οποίες μπορεί εύλογα να συναχθεί συμπέρασμα αναφορικά με την αποδεικτική αξία της εν λόγω μαρτυρίας.
Σύμφωνα με το εδάφιο 2 του άρθρου 27, το Δικαστήριο πρέπει να λάβει υπόψη, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
(α) Κατά πόσο θα ήταν εύλογο και εφικτό ο διάδικος, που έχει προσαγάγει τη μαρτυρία, να είχε κλητεύσει ως μάρτυρα στη διαδικασία το πρόσωπο που έκαμε την αρχική δήλωση·
[…]
(γ) το βαθμό της εξ ακοής μαρτυρίας, δηλαδή κατά πόσο η μαρτυρία περιλαμβάνει εξ ακοής μαρτυρία πέραν του πρώτου βαθμού·
Πρέπει, επομένως, να λεχθεί ότι καμία εξήγηση δεν έχει δοθεί από τον ενάγοντα για τον λόγο που ο Δρ.Ν.Νεοφύτου και ο Δρ.Γ.Μαρκίδης δεν έχουν παρουσιαστεί για να καταθέσουν ενόρκως και ν΄αντεξεταστούν.
Τέλος, όπως διαλαμβάνει το εδάφιο 3 του άρθρου 27:
(3) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, κατά την αξιολόγηση της βαρύτητας που προσδίδεται από το Δικαστήριο σε εξ ακοής μαρτυρία, λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη το κατά πόσο ο διάδικος θα μπορούσε να προσκομίσει την καλύτερη δυνατή μαρτυρία και δεν το έπραξε.
Στην Στέλιος Αποστολίδης v. Παντελή Ζούλη (2001) 1 ΑΑΔ 1695, το Εφετείο εξέτασε την αποδεικτική αξία γραπτής κατάθεσης εναγόμενου προς την αστυνομία όταν ο εναγόμενος δεν δίνει μαρτυρία ενόρκως ενώπιον του δικαστηρίου και αποφάσισε ότι:
«Έχουμε καταλήξει ότι ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν ασχολήθηκε με την κατάθεση του εφεσείοντα προς την αστυνομία (τεκμήριο 8). Γιατί αυτή δεν είχε καμιά αποδεικτική αξία, νοουμένου ότι ο ίδιος ο εφεσείων δεν έδωσε ένορκη μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου και να υποστεί το βάσανο της αντεξέτασης για να κριθεί η αξιοπιστία της. Νομολογική βάση για την κατάληξη μας αυτή είναι η απόφαση Έλλη Δημητρίου ν. Μάριου Δημητριάδη, ανήλικου (2000)1 Α.Α.Δ. 1654.»
Καλύτερη δυνατή μαρτυρία στην παρούσα περίπτωση θα ήταν η ένορκη μαρτυρία των πιο πάνω κάτι που δεν έγινε.
Η παράλειψη του Ενάγοντα να μην προσφέρει την καλύτερη δυνατή μαρτυρία για να προβάλει τις θέσεις του έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα να μην δοθεί από το δικαστήριο οποιαδήποτε αποδεικτική αξία στο περιεχόμενο του τεκμηρίου 3 και 4.
Δεν αποδέχομαι την θέση του ότι στον ΜΕ3 πήγε μόνο μία φορά το 2013 γιατί από την ηλεκτρομυογραφική έκθεση του ΜΕ3 (ημερ.30.11.17 τεκμ.5) διαπιστώνεται ότι τον επισκέφθηκε και το 2017. Επίσης είχε αναφέρει ότι ο ΜΕ2 τον είχε δει για τελευταία φορά πριν κανένα χρόνο περίπου (από την ημέρα που κατέθετε) ενώ ο ΜΕ2 είπε ότι τον είχε δει τον Νοέμβριο του 2023, θέση που αποδέχομαι.
Συνακόλουθα ο ΜΕ1 κρίνεται ως αξιόπιστος μάρτυρας πλην της πιο πάνω παραγράφου.
Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο ενάγοντας υπέστη από το δυστύχημα τις σωματικές βλάβες που ο ίδιος υποστηρίζει, δηλαδή την θλάση στον αυχένα του, κάταγμα 2ης και 3ης πλευράς αριστερά, εξάρθρημα αρ.ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης, εκδορές και αιματώματα κάτω άκρων. Οι πόνοι στον ώμο του σε απαγωγή και προσαγωγή του επιβεβαιώνονται από το γεγονός της χειρουργικής επέμβασης του στο εν λόγω σημείο έντεκα μήνες μετά από το δυστύχημα ήτοι στις 20.11.12 από τον ΜΕ2. Το θέμα της κήλης στον αυχένα του ΜΕ1 θα σχολιαστεί πιο κάτω.
Ο ΜΕ2, η ΜΕ3 και ο ΜΥ1 Ιατροί κατέθεσαν ως εμπειρογνώμονες. Όσον αφορά την προσέγγιση και εξέταση μαρτυρίας εμπειρογνώμονα υπάρχει πληθώρα νομολογίας (βλ. Φιλίππου ν. Οδυσσέως (1989) 1 C.L.R. 1, Θεοσκέπαστη Φαρμ ν. Δημοκρατίας (1990) 2 Α.Α.Δ. 984, Ευαγγέλου ν. Αμπίζας (1982) 1 C.L.R. 41 και Νικολάου ν. Σταύρου (1992) 1Β Α.Α.Δ. 746), Χαραλάμπους ν. Αβραάμ κ.α. (1999) 1 Α.Α.Δ. 1441). Σύμφωνα με αυτή το Δικαστήριο θα πρέπει πρώτα να πεισθεί ότι ο μάρτυρας είναι εμπειρογνώμονας στον τομέα που καταθέτει και στην συνέχεια να εξετάσει αν με την μαρτυρία του έχει δώσει τα αναγκαία επιστημονικά κριτήρια ώστε να καταστήσει ικανό το Δικαστήριο να ελέγξει την ακρίβεια των συμπερασμάτων του, προκειμένου να σχηματίσει την δική του ανεξάρτητη κρίση, με εφαρμογή των κριτηρίων πάνω στα γεγονότα που θα αποδειχθούν με μαρτυρία.
Επί του προκειμένου αναφορικά με το κατά πόσο οι μάρτυρες Ιατροί είναι εμπειρογνώμονες, στην ειδικότητα του έκαστος αυτό δεν αμφισβητήθηκε. Συναφώς η μαρτυρία τους θα προσεγγιστεί και θα αξιολογηθεί με βάση τις αρχές που διέπουν την αξιολόγηση και προσέγγιση εμπειρογνωμόνων μαρτύρων.
Ο ΜΕ2 αποδέχομαι ότι είναι Ορθοπεδικός Χειρουργός και ετοίμασε για τον ΜΕ1 τα ιατρικά του πιστοποιητικά τεκμήρια 1α, β, γ.
Αποδέχομαι ότι τον ενάγοντα τον είδε 8 ημέρες μετά από το δυστύχημα το 2011 και από το 2011 και σε άλλες περιπτώσεις στα επόμενα έτη μέχρι και πρόσφατα ήτοι στις 15.11.23 αφού του ζήτησε ο ίδιος (ο ΜΕ2) να τον δει, εφόσον κλήθηκε για να καταθέσει στο Δικαστήριο.
Ειδικότερα στις 28.12.11 τον επισκέφθηκε ο παραπονούμενος και του παραπονέθηκε για κεφαλαλγία, ζάλη και τάση για εμετό. Είχε πόνο και δυσκαμψία στην περιοχή του αυχένα, εκδορές και αιματώματα κάτω άκρων, έντονο πόνο του αριστερού ημιθώρακα ο οποίος επιτείνετο ιδιαίτερα με τις αναπνευστικές κινήσεις, βήξιμο ή φτέρνισμα. Οι κινήσεις του αριστερού ώμου ήταν άκρως επώδυνες και περιορισμένες με μεγάλο αιμάτωμα/διόγκωση. Οι ακτινογραφίες του Νοσοκομείου Λεμεσού έδειξαν κάταγμα 2ης και 3ης πλευράς.
Αποδέχομαι ότι ο ΜΕ2 διέγνωσε την θλάση του αυχένα (η οποία είναι η ρήξη των συνδέσμων - των μαλακών μορίων στον αυχένα), τα πιο πάνω κατάγματα, το εξάρθρημα αρ.ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης, εκδορές στα κάτω άκρα και οι ποδοκνημικές παρουσίαζαν διόγκωση, αιματώματα στην έσω επιφάνεια και παρουσίασε μεγάλη δυσκολία στη βάδιση με συνεχή πόνο.
Αποδέχομαι ότι ο ΜΕ2 του συνέστησε χρήση αυχενικού κολάρου, του έγινε ακινητοποίηση αριστερού ώμου με ειδικό κηδεμόνα ανάρτησης, χορήγηση ειδικού κορσέ για κατάγματα πλευρών (Rib belt), του συνέστησε φυσιοθεραπεία και εξέταση από νευρολόγο και του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια από 20/12/11- 16/12/12.
Επίσης αποδέχομαι ότι του συνέστησε μαγνητική τομογραφία επί συνέχισης των ενοχλημάτων για αποκλεισμό κάκωσης μεσοσπονδύλιου δίσκου (τεκμ.1 α).
Η διόγκωση και το αιμάτωμα υποχώρησαν μετά πάροδο τριών (3) εβδομάδων και οι εκδορές επουλώθηκαν έχοντας αφήσει αλλαγή στη χροιά του δέρματος.
Οι κύριες ενοχλήσεις του μετά το 2012 ήταν στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης με επέκταση πόνου στο αριστερό άνω άκρο.
Αποδέχομαι ακόμη ότι το 2018 τον επισκέφθηκε με πόνο στο αριστερό άνω άκρο. Παρόμοια ενοχλήματα είχε και το 2016, 2017 με αντανάκλαση του πόνου στον αριστερό ώμο και του σύστηνε ξεκούραση, φάρμακα και φυσιοθεραπεία και την λήψη γνώμης από Νευροχειρουργό, εφόσον οι ενοχλήσεις του συνεχίζονταν.
Αποδέχομαι την θέση του ότι στα πιστοποιητικά του τεκμήρια 1α, β δεν καταγράφει ότι ο ενάγων είχε ενοχλήσεις στον αυχένα με αντανάκλαση στο ώμο. Αποδέχομαι ότι στο ιατρικό πιστοποιητικό του τεκμ.1γ αναφέρει ότι ο ενάγων είχε σταλεί για μαγνητική τομογραφία την οποία έκανε στις 2.7.13 που έδειξε κήλη δίσκου στο μεσοδιάστημα 5ου και 6ου αυχενικού σπονδύλου.
Αποδέχομαι ότι δεν κρατά αντίγραφα παραπεμπτικών ή των συνταγών γιατί αυτά δίνονται στον ασθενή. Επίσης ότι τα παραπεμπτικά που έλαβε ο ενάγων για μαγνητική τομογραφία για τον αρ.ώμο (η οποία έγινε στις 11.1.12) και η άλλη για τον αυχένα στις 2.7.13 δεν δόθηκαν από τον ΜΕ2 αλλά από άλλο συνάδελφο του.
Την έκθεση της μαγνητικής τομογραφίας (τεκμήριο 4) την είχε δει τον Νοέμβριο του 2023 όχι όμως τις απεικονίσεις αυτής. Αποδέχομαι ότι δεν είναι ειδικός για τις κήλες που φαίνεται να παρουσιάζονται στον αυχένα του ενάγοντα.
Αποδέχομαι ότι ο ενάγοντας του είχε παρουσιάσει μία μαγνητική τομογραφία του 2021, αυτό υποστηρίζεται και από την έκθεση μαγνητικής τομογραφίας του Δρ.Μαρκίδη (τεκμ.4) ημερ.15.12.21.
Επίσης αποδέχομαι ότι του είχε πει ότι εξετάστηκε από τον Νευροχειρουργό Ν.Νεοφύτου ο οποίος φαίνεται να τον εξέτασε στις 24.3.22 (τεκμ.3).
Οι αναφορές του ΜΕ2 στο τεκμ.1α ότι ο ενάγων είχε πολύ έντονες ενοχλήσεις στον αρ.ώμο επιβεβαιώθηκαν αφού τελικώς ο δεύτερος υποβλήθηκε σε εγχείρηση στον ώμο του στις 20.11.12, δηλαδή του έγινε αρθροσκοπική ακρομιοπλαστική και καθαρισμός Distal End Clavicle (τεκμ.1β).
Αποδέχομαι την θέση του ότι για τα κατάγματα των πλευρών όταν επουλώθηκαν δεν χρειαζόταν καμιά ιδιαίτερη αγωγή ή παρακολούθηση.
Όταν ερωτήθηκε αντεξεταζόμενος εάν η ρήξη του δίσκου στον αυχένα ήταν οξεία είπε ότι θα μπορούσε να φανεί εάν υπήρχε πρόσφατη μαγνητική τομογραφία η οποία όμως δεν υπήρχε αλλά ήταν του 2013, ενάμισι χρόνο μετά το δυστύχημα. Συνεπώς δεν μπορούσε ν΄απαντήσει στην απουσία μαγνητικής τομογραφίας σε χρόνο πλησίον του δυστυχήματος.
Οι αναφορές του για το θέμα της αυχενικής κήλης όπως ότι αυτή ήταν αποτέλεσμα τροχαίου δεν τις αποδέχομαι, εφόσον ο ίδιος είπε ότι δεν είναι ειδικός και αυτός εισηγήθηκε στον ΜΕ1 να επισκεφθεί Νευροχειρουργό.
Επίσης η αναφορά του ΜΕ2 ότι ο ενάγων θα αναπτύξει μελλοντικά περιαρθρίτιδα δεν επεξηγήθηκε με οποιονδήποτε τρόπο και δεν την αποδέχομαι.
Δεν αποδέχομαι την θέση του ΜΕ2 στο πιστοποιητικό του τεκμ.1γ ότι «το βέβαιο είναι ότι δεν υπήρχαν ενοχλήσεις προ του ατυχήματος από την αυχενική μοίρα» γιατί ασφαλώς είναι στον ίδιο τον ενάγοντα να το αναφέρει αλλά και σύμφωνα με τον ίδιο αλλά και τον ΜΥ1 δεν έχω ενώπιον μου οποιοδήποτε στοιχείο ή μαγνητική τομογραφία που να καταδεικνύει την κατάσταση στα εν λόγω σημεία του αυχένα αμέσως πριν το δυστύχημα και αμέσως μετά ή πλησίον του δυστυχήματος.
Συνακόλουθα αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΕ2 πλην των πιο πάνω αναφερθέντων θέσεων.
Ο ΜΕ3 μου έκανε καλή εντύπωση και αποδέχομαι την ειδικότητα του ως γιατρός με ειδικότητα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης που έχει σχέση με το μυοσκελετικό και νευρικό σύστημα, άλλωστε αυτή δεν αμφισβητήθηκε, ως πιο πάνω αναφέρθηκε.
Αποδέχομαι ότι είδε τον ενάγοντα το 2013 όταν προσήλθε στο ιατρείο του για ιατρική εξέταση παραπονούμενος κυρίως για πόνο στην περιοχή του αυχένα, πόνο και μούδιασμα στο αρ. άνω άκρο. Αποδέχομαι ότι δεν ήταν ο πρώτος γιατρός που τον είδε.
Αποδέχομαι ότι από την κλινική εξέταση του διαπιστώθηκαν περιορισμένες και επώδυνες οι κινήσεις του αυχένα με δυσκαμψία, μειωμένο αρ.βραχιονοκερκιδικό Α6, υπαισθησία κατανομής αρ.Α6 νευρικής ρίζας, αδυναμία μυών νευρουμένων από την Α6 αρ. νευρική ρίζα.
Αποδέχομαι την θέση του ότι η ηλεκτρομυογραφική εξέταση δείχνει την λειτουργία του νευρικού συστήματος, το νευρικό των ριζών και από εκεί συμπεραίνουν αν έχει λειτουργικό πρόβλημα η επηρεασμένη νευρική ρίζα.
Τον υπέβαλε σε ηλεκτρομυογράφημα, είδε την λειτουργικότητα των αυχενικών σπονδύλων του ενάγοντα και αυτό υπέδειξε επηρεασμό των μέσων αυχενικών ριζών δηλαδή παρουσίαζε βαθμό δυσλειτουργίας της Α6 αρ.νευρικής ρίζας (τεκμ.2).
Επίσης αποδέχομαι ότι αυτά που καταγράφει στο τεκμήριο δύο (με αριθμό 3, 4, 5) ότι είναι μειωμένο το αρ.βραχιονοκερκιδικό Α6, υπαισθησία κατανομής αρ.Α6 νευρικής ρίζας, αδυναμία μυών νευρουμένων από την Α6 αρ.νευρική ρίζα είναι εξειδικευμένα ευρήματα και αφορούν τον ίδιο.
Αυτός δεν μπορούσε να πει πως προκλήθηκαν αυτά.
Συμφώνησε με την θέση της υπεράσπισης ότι τα συμπτώματα στον αυχένα του ενάγοντα που αναφέρονται στο τεκμήριο 2 ήταν αρκετά έντονα.
Αποδέχομαι ότι αυτός τον ξαναείδε 4 χρόνια μετά ήτοι το 2017 και τον υπέβαλε σε ηλεκτρομυογράφημα το οποίο καταδεικνύει επηρεασμό των μέσων αυχενικών ριζών όπως το ηλεκτρομυογράφημα του ενάγοντα του 2013. Αυτός κατέγραψε την έκθεση τεκμ.5. Ακόμη αποδέχομαι ότι δεν τον έχει εξετάσει πρόσφατα.
Αποδέχομαι την μαρτυρία του και ειδικότερα καθ΄όσον αφορά την βλάβη που παρατηρήθηκε στον αυχένα του και δη τον βαθμό δυσλειτουργίας της Α6 αρ. νευρικής ρίζας, κατόπιν της κλινικής εξέτασης του ενάγοντα απ΄αυτόν και των δύο ηλεκτρομυογραφημάτων.
Συνακόλουθα η μαρτυρία του ΜΕ3 κρίνεται αξιόπιστη στο σύνολο της.
ΜΥ1
Η μαρτυρία του επικεντρώθηκε ειδικότερα στην ύπαρξη της κατ΄ισχυρισμό κήλης στον αυχενικό δίσκο Α5 και Α6 και στην αιτία πρόκλησης της.
Η θέση του ότι μία κήλη αυχενικού σπονδύλου μπορεί να προκληθεί από πτώση από μεγάλο ύψος, ή από ένα έντονο διάστρεμμα του αυχένα, θώρακα ή οσφυϊκής μοίρας ανάλογα με το επίπεδο δεν συνδέθηκε με σαφή τρόπο σε συνάρτηση με την κατ΄ισχυρισμό κήλη του ενάγοντα.
Αυτός υποστήριξε ότι «τα συμπτώματα μίας κήλης είναι ο έντονος πόνος στο σημείο του αυχένα με πιθανή αντανάκλαση στην περιοχή του ώμου και της ωμοπλάτης». Οι πιο πάνω αναφορές του μάρτυρα δεν έρχονται σε αντίθεση με τον ενάγοντα ο οποίος είχε υποστεί θλάση αυχένα και από την ημέρα του δυστυχήματος και μετέπειτα παραπονείτο για πόνο στον αυχένα με αντανάκλαση του πόνου στον ώμο. Δεν διαφεύγει του δικαστηρίου ότι ο ΜΕ2 (θέση την οποία αποδέχομαι) είπε ότι ακόμη και έμπειροι γιατροί δυσκολεύονται να εντοπίσουν την προέλευση του πόνου, μάλιστα ο ενάγοντας εγχειρίστηκε στον ώμο του ένα χρόνο μετά το δυστύχημα.
Στο σημείο αυτό εφόσον ο ίδιος έχει αναφέρει ότι για να διαπιστωθεί μία κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου στον Α5 και Α6 ότι είναι τραυματικής αιτιολογίας θα πρέπει να γίνει μαγνητική τομογραφία μετά το τραυματικό συμβάν κάτι το οποίο δεν έγινε, αλλά ούτε και ο ίδιος τον εξέτασε αμέσως μετά το δυστύχημα αποδέχομαι την θέση του ότι δεν δύναται ν΄απαντήσει αν αυτή είναι απότοκο του δυστυχήματος.
Επίσης έχει αναφέρει ότι η κήλη που παρουσίαζε ο ενάγων δεν είναι το ίδιο με την δισκοπροβολή στον Α5 με Α6 που φαίνεται να έχει, ως αναφέρει η έκθεση του Δρ.Μαρκίδη τεκμ.4. Στην απουσία του εν λόγω γιατρού δεν μπορεί να γίνει σύγκριση με τα όσα αναφέρει ο ΜΥ1.
Αποδέχομαι την θέση του ότι δεν μπορεί να γνωρίζει μετά βεβαιότητας και τεκμηριωμένα πώς εξελίχθηκε η αποθεραπεία του ενάγοντα μετά το ατύχημα αφού δεν τον είχε δει και εξετάσει τον επίδικο χρόνο αλλά μεταγενέστερα στις 28.9.17.
Αποδέχομαι επίσης την θέση του ότι στον αυχένα του ενάγοντα υπήρχε επηρεασμός στην νευρική ρίζα, ως συνάδει και με του ΜΕ3. Μάλιστα στο πιστοποιητικό του τεκμήριο 6 (στη σελίδα 2) αναφέρει ότι σύμφωνα με την κλινική εξέταση του στον ενάγοντα αυτός παρουσίαζε μία ελαφριά δυσκαμψία της αυχενικής μοίρας, αδυναμία του αριστερού άνω μέλους, μούδιασμα και αίσθημα τραβήγματος στην περιοχή της αριστερής ωμοπλάτης.
Αυτός εξέτασε τον ενάγοντα έξι χρόνια μετά το δυστύχημα (28.9.17) και βεβαίως ο ΜΕ2 ήταν σε καλύτερη θέση να εκφράσει γνώμη και άποψη για την κλινική του κατάσταση ο οποίος τον εξέτασε 8 ημέρες μετά το δυστύχημα και συνέχιζε να τον παρακολουθεί και τα επόμενα χρόνια.
Δεν αποδέχομαι την θέση του ότι παρακολουθούσε τον ενάγοντα από το 2008 για άλλο τραυματισμό στην ακρωμιοκλειδική άρθρωση γιατί αυτός δεν παρουσίασε οποιοδήποτε στοιχείο για να την υποστηρίξει. Διερωτώμαι πώς θα μπορούσε να θυμάται μετά από τόσα χρόνια τον ενάγοντα και το πρόβλημα του, ούτε και υπέδειξε ποιά είναι η σχετικότητα με το δυστύχημα και τον τραυματισμό του ενάγοντα το 2011.
Σε κάθε περίπτωση εάν όντως ήταν ασθενής του προγενέστερα αλλά και εάν το κατ΄ισχυρισμό τραύμα του το 2008 συνδεόταν με οποιαδήποτε βλάβη του με το δυστύχημα του 2011 θα του εζητείτο να παρουσιάσει στοιχεία και μία περαιτέρω λεπτομερή μαρτυρία ενώπιον μου, κάτι που δεν έπραξε.
Δεν αποδέχομαι την θέση του κατά την κυρίως εξέταση του ότι δεν γνωρίζει εάν τα ιατρικά πιστοποιητικά του ΜΕ2 (τεκμ.1 α – γ) του είχαν παρουσιαστεί κατά την κλινική εξέταση του ενάγοντα, καθότι στην έκθεση του τεκμ.6 αναφέρει ότι αυτά προσκομίστηκαν εκείνη την ημέρα.
Συνακόλουθα η μαρτυρία του στον βαθμό που συνάδει με την μαρτυρία του ΜΕ2 και ΜΕ3 και ειδικότερα ότι δεν δύναται να καταλήξει κανένας απ΄αυτούς ότι η κήλη στον αυχένα είναι απότοκο του δυστυχήματος γίνεται αποδεκτή. Επίσης ν΄αναφέρω ότι ο ΜΥ1 σε κανένα σημείο της μαρτυρίας του δεν ερωτήθηκε για τις λοιπές σωματικές βλάβες του ενάγοντα. Το αμφισβητούμενο ήταν το σημείο στον αυχένα, ως πιο πάνω αναφέρθηκε.
ΤΕΛΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ
Μετά την ολοκλήρωση της μαρτυρίας των 2 πλευρών οι ευπαίδευτοι συνήγοροι αυτών προχώρησαν σε νομική επιχειρηματολογία μέσω γραπτών αγορεύσεων που ετοίμασαν και υπέβαλαν στο Δικαστήριο προς διευκόλυνση του και επεξήγησαν προφορικώς το περιεχόμενο τους.
Δεν κρίνω σκόπιμο και χρήσιμο να παραθέσω το περιεχόμενο των γραπτών αγορεύσεων των ευπαιδεύτων συνηγόρων αφού αυτές βρίσκονται στο φάκελο του Δικαστηρίου ως μέρος των επισυνημμένων εγγράφων. Αυτές έχουν εξεταστεί με τη δέουσα προσοχή και σοβαρότητα, λαμβάνονται υπόψη στο σύνολο τους και αξιολογούνται από το Δικαστήριο.
ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Με βάση την πιο πάνω αξιολόγηση και τα παραδεκτά γεγονότα διαπιστώνεται πως τα ουσιώδη πραγματικά γεγονότα που διέπουν την παρούσα αγωγή και τα οποία αποτελούν ευρήματα του Δικαστηρίου έχουν ως ακολούθως:
Κατά πάντα ουσιώδη για την παρούσα αγωγή χρόνο ο Ενάγοντας ήταν ηλικίας 32 ετών, υπάλληλος της εταιρείας Κ.Λ ΧΡΙΣΤΟΦΗ ΤΡΑΝΣ ΛΤΔ ως επίσης και υπάλληλος παράδοσης έτοιμου φαγητού στην εταιρεία ZLATKO HOLDINGS LTD.
Το κύριο επάγγελμα του ήταν οικοδόμος.
Στις 20.12.11 ο Ενάγοντας ήταν οδηγός της μοτοσυκλέττας με αριθμό εγγραφής ΚVD 314 και ο O.Wolff ήταν ο οδηγός του αυτοκινήτου με αριθμό εγγραφής ΚUT 570 ο οποίος καλυπτόταν με ασφαλιστήριο έγγραφο το οποίο η εναγόμενη εξέδωσε και παρέδωσε προς τον τελευταίο και/ή προς τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου με αριθμό εγγραφής ΚUT 570.
Κατά ή περί την 20/12/11 και ενώ ο Ενάγοντας οδηγούσε την ως άνω μοτοσυκλέτα επί της οδού Στρατηγού Τιμάγια στη Λεμεσό με νότια κατεύθυνση, ο O.Wolff ο οποίος κατά τον ίδιο χρόνο οδηγούσε το αυτοκίνητο με αριθμό εγγραφής ΚUT 570 εξ΄αντιθέτου, σ΄ένα σημείο της εν λόγω οδού αμελώς και/ή κατά παράβαση των νομίμων καθηκόντων του έστριψε δεξιά με κατεύθυνση παρακείμενο γυμναστήριο με αποτέλεσμα να ανακόψει την κανονική πορεία της μοτοσυκλέτας του Ενάγοντα και να επέλθει σύγκρουση.
Συνεπεία της σύγκρουσης ο Ενάγοντας εκτινάχθηκε στο οδόστρωμα με αποτέλεσμα να υποστεί σωματικές βλάβες, ειδικές ζημιές και άλλα έξοδα.
Αυτός μετά το δυστύχημα μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού όπου και κρατήθηκε για νοσηλεία μέχρι τις 22.12.11 και υποβλήθηκε σε ακτινογραφίες πλευρών, αριστερού ώμου, αυχένα και θώρακα οι οποίες κατέδειξαν κάταγμα 2ης και 3ης πλευράς.
Στις 28.12.11 επισκέφθηκε τον Δρ.Φ.Συμιλλίδη ΜΕ2 Ορθοπεδικό Χειρουργό παραπονούμενος για κεφαλαλγία, ζάλη και τάση για εμετό, για πόνο και δυσκαμψία στην περιοχή του αυχένα, εκδορές κάτω άκρων, έντονο πόνο του αριστερού ημιθώρακα ο οποίος επιτείνετο ιδιαίτερα με τις αναπνευστικές κινήσεις, βήξιμο ή φτέρνισμα. Οι κινήσεις του αριστερού ώμου ήταν άκρως επώδυνες και περιορισμένες με μεγάλο αιμάτωμα/διόγκωση.
Ο ενάγων υπέστη θλάση του αυχένα, τα πιο πάνω κατάγματα, εξάρθρημα αρ.ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης, εκδορές στα κάτω άκρα, οι ποδοκνημικές παρουσίαζαν διόγκωση, αιματώματα στην έσω επιφάνεια και παρουσίασε μεγάλη δυσκολία στη βάδιση με συνεχή πόνο. Αυτές οι σωματικές βλάβες του ενάγοντα διαγνώστηκαν από τον ΜΕ2 κατά την πρώτη του επίσκεψη.
Η διόγκωση και το αιμάτωμα υποχώρησαν μετά πάροδο τριών (3) εβδομάδων και οι εκδορές επουλώθηκαν έχοντας αφήσει αλλαγή στη χροιά του δέρματος.
Ο ΜΕ2 του συνέστησε χρήση αυχενικού κολάρου, του έγινε ακινητοποίηση αριστερού ώμου με ειδικό κηδεμόνα ανάρτησης, χορήγηση ειδικού κορσέ για κατάγματα πλευρών (Rib belt), του συνέστησε φυσιοθεραπεία και εξέταση από νευρολόγο και του χορηγήθηκε αναρρωτική άδεια από 20/12/11- 16/12/12.
Τον ενάγοντα τον είδε από το 2011 που έγινε το δυστύχημα και σε άλλες περιπτώσεις στα επόμενα έτη μέχρι και την 15.11.23 πριν να καταθέσει στο Δικαστήριο.
Οι κύριες ενοχλήσεις του μετά το 2012 ήταν στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης με επέκταση πόνου στο αριστερό άνω άκρο και του σύστηνε ξεκούραση, φάρμακα και φυσιοθεραπεία και την λήψη γνώμης από Νευροχειρουργό εφόσον οι ενοχλήσεις του συνεχίζονταν.
Ο ΜΕ2 ετοίμασε για τον ΜΕ1 τα ιατρικά του πιστοποιητικά (τεκμήρια 1α, β, γ).
Τα ενοχλήματα από τον αριστερό του ώμο ήταν πολύ έντονα και παραπονείτο σε απαγωγή και προσαγωγή του ώμου και στις 20.11.12 ο ΜΕ2 χειρούργησε τον ώμο του ενάγοντα δηλαδή του έγινε αρθροσκοπική ακρομιοπλαστική και καθαρισμός Distal End Clavicle (τεκμ.1β).
Για τα κατάγματα των πλευρών στο αριστερό ημιθωράκιο όταν επουλώθηκαν δεν χρειαζόταν καμιά ιδιαίτερη αγωγή ή παρακολούθηση αλλά έχει παραμείνει μια παραμόρφωση και προπέτεια πλευρών αριστερά παραστερνικά.
Τα παραπεμπτικά που έλαβε ο ενάγων για μαγνητική τομογραφία για τον αρ.ώμο (η οποία έγινε στις 11.1.12) και η άλλη για τον αυχένα στις 2.7.13 δεν δόθηκαν από τον ΜΕ2 αλλά από άλλο συνάδελφο του.
Στις 27/5/13 επισκέφθηκε τον ΜΕ3 για ιατρική εξέταση και εκτίμηση της κατάστασης του, παραπονούμενος κυρίως για πόνο στην περιοχή του αυχένα και μούδιασμα στο αριστερό άνω άκρο. Η κλινική του εξέταση κατέδειξε ότι οι παθητικές κινήσεις στον αυχένα ήταν όλες περιορισμένες και επώδυνες, είχε δυσκαμψία στον αυχένα, στα τενόντια αντανακλαστικά ήταν μειωμένο το αρ.βραχιονοκερκιδικό (Α6), είχε υπαισθησία κατανομής αριστεράς Α6 νευρικής ρίζας και αδυναμία μυών νευρουμένων από την Α6 αρ. νευρική ρίζα.
Αυτός υποβλήθηκε σε ηλεκτρομυογράφημα και ταχύτητες αγωγιμότητας νεύρων του αριστερού άνω άκρου τα οποία έδειξαν ότι η κινητική ταχύτητα αγωγής του αριστερού μέσου νεύρου από τον νωτιαίο μυελό μέχρι το σημείο ERB είναι σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με τις καταγραφείσες τιμές και βρίσκεται κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα (38m/sec). Αυτό υποδηλώνει επηρεασμό των μέσων αυχενικών ριζών και παρουσιάζει βαθμό δυσλειτουργίας της Α6 αριστερής νευρικής ρίζας. Του χορηγήθηκε αναλγητική και αντιφλεγμονώδης φαρμακευτική αγωγή, οδηγίες για ανάπαυση και φυσιοθεραπεία (τεκμ.2).
Επίσης ο ενάγοντας επισκέφθηκε τον ΜΕ3 και το 2017 και τον υπέβαλε σε ηλεκτρομυογράφημα με τα ίδια αποτελέσματα ως το 2013 (τεκμ.5).
Ειδικότερα οι ειδικές ζημιές του ενάγοντα για διάφορα ιατρικά έξοδα ανέρχονται στο ποσό των €7687,98 (α – ια της E/A) και οι απώλειες απολαβών του από τις 20.12.11 - 16.12.12 στο ποσό των €10.000 (ιβ).
Ο ενάγων εξετάστηκε από τον ΜΥ1 στις 28.9.17 για αξιολόγηση της κατάστασης του κατόπιν παραπομπής από την εναγόμενη. Ο ενάγων του παραπονέθηκε για πόνο παρά του στέρνου του ανώτερου αριστερού τριτημορίου, δηλαδή τα σημεία των πλευρικών καταγμάτων και οπτικώς ήταν ορατή μία ήπια διόγκωση των μαλακών μορίων της περιοχής. Κλινικά παρουσίαζε μία δυσκαμψία της αυχενικής μοίρας και αδυναμία του αριστερού άνω μέλους.
Ο ενάγοντας είχε παρουσιάσει στον ΜΕ2 την έκθεση της μαγνητικής τομογραφίας του 2021 (τεκμ.4 ημερ.15.12.21) και του είχε πει ότι εξετάστηκε από τον Νευροχειρουργό Ν.Νεοφύτου ο οποίος φαίνεται να τον εξέτασε στις 24.3.22 (τεκμ.3).
ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ
Έχοντας υπόψιν τα πιο πάνω ευρήματα του Δικαστηρίου θα προχωρήσω στην συνέχεια στην εξέταση των θεμάτων που είναι αμφισβητούμενα ειδικότερα η κατ΄ισχυρισμό σωματική βλάβη του ενάγοντα στον αυχένα του και ότι αυτή είναι απότοκο του εν λόγω δυστυχήματος.
Η παρούσα υπόθεση είναι πολιτική και το βάρος απόδειξης βρίσκεται γενικά στους ώμους του Ενάγοντα να αποδείξει τους ισχυρισμούς του στη βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων. Σύμφωνα με την κυπριακή νομολογία, η απόσειση του βάρους απόδειξης θα αποτιμηθεί υπό το φως της μαρτυρίας που θα κριθεί αξιόπιστη, πάντοτε στο μέτρο του ισοζυγίου των πιθανοτήτων. Αναξιόπιστη μαρτυρία δεν αποτελεί αποδεικτικό υλικό αλλά μόνο αξιόπιστη μαρτυρία βαρύνει την πλάστιγγα των πιθανοτήτων (Miorage v. Radivojenik (1998) 1(Β) Α.Α.Δ. 1162 και Αθανασίου κ.α. v. Κουνούνη (1997) 1(Β) Α.Α.Δ. 614).
Ειδικότερα ο ενάγων θα πρέπει να αποδείξει τους τραυματισμούς του αλλά και την αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της αμέλειας του ασφαλισμένου της εναγόμενης και των ζημιών που υπέστη (Ράλλης Μακρίδης & Υιοί Λτδ ν. Λουκά (2003) 1 ΑΑΔ 447).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο ενάγων από το δυστύχημα είχε τραυματιστεί και μεταξύ άλλων σωματικών βλαβών ως πιο πάνω αναλυτικά αναφέρθηκε είχε πόνο και δυσκαμψία στην περιοχή του αυχένα και ο ΜΕ2 διέγνωσε θλάση στον αυχένα.
Επίσης με βάση τον ΜΕ2 ο ενάγοντας στάληκε για μαγνητική τομογραφία (αυτό δεν αμφισβητήθηκε) η οποία έγινε στις 2.7.13 ήτοι ενάμιση χρόνο μετά, οπότε δεν θα μπορούσε να δείξει αν ήταν οξεία η ρήξη στο επίδικο σημείο του αυχένα (Α5 με Α6).
Τόσο ο ΜΕ2 όσο και ο ΜΥ1 ανέφεραν ότι δεν μπορεί να λεχθεί με βεβαιότητα εάν αυτή η κήλη δίσκου στο μεσοδιάστημα 5ου και 6ου αυχενικού σπονδύλου είναι προηγούμενο ή επακόλουθο του δυστυχήματος.
Επίσης ο ΜΕ3 είδε και υπέβαλε τον ενάγοντα σε ηλεκτρομυογράφημα για πρώτη φορά το 2013 και όχι αμέσως μετά το δυστύχημα και ο ίδιος ο Μ.Ε.3 αποδέκτηκε ότι δεν γνωρίζει την γενεσιουργό αιτία των συμπτωμάτων που εντόπισε το 2013. Ο ίδιος εξέτασε τον Ενάγοντα μια φορά στις 27/5/2013 και ξανά τον Νοέμβριο του 2017.
Δεν υπάρχει καμία μαρτυρία ενώπιον μου για την κατάσταση του αυχένα του ενάγοντα αμέσως πριν το δυστύχημα, ούτε και αμέσως μετά για να διαφαίνεται με απόλυτη βεβαιότητα ότι η αιτία πρόκλησης της κήλης στον αυχένα του είναι το εν λόγω δυστύχημα. Μάλιστα στο τρίτο ιατρικό πιστοποιητικό του ΜΕ2 (τεκμ.1γ) στο οποίο γίνεται αναφορά ότι ο ΜΕ1 στις 2.7.13 (ενάμιση χρόνο μετά το δυστύχημα) υποβλήθηκε σε μαγνητική τομογραφία που έδειξε κήλη δίσκου στο μεσοδιάστημα 5ου και 6ου αυχενικού σπονδύλου δεν αναφέρεται ότι αυτή είναι οξεία. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν παρουσιάστηκαν ούτε οι απεικονίσεις της τότε μαγνητικής τομογραφίας, ούτε ιατρικό πιστοποιητικό, ούτε οποιοσδήποτε γιατρός για να καταθέσει περί τούτου.
Συνεπώς παρά την ύπαρξη αυτής η οποία φαίνεται ακόμη να ταλαιπωρεί τον ΜΕ1 εντούτοις δεν υποστηρίχθηκε με ιατρική μαρτυρία ότι αυτή προκλήθηκε συνεπεία του δυστυχήματος.
Δηλαδή ο ενάγων δεν απέδειξε την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας της κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου με το επίδικο δυστύχημα, σε αντίθεση με τις άλλες σωματικές βλάβες τις οποίες έχει αποδείξει, ως όφειλε (και δεν αμφισβητούνται).
Αναφορικά με την θέση του ενάγοντα ότι έχει υποπέσει σε μελαγχολία και ψυχική αναστάτωση με αποτέλεσμα να έχει επηρεαστεί σε σοβαρό βαθμό η προσωπική και η κοινωνική του ζωή και η εκ μέρους του άσκηση αθλητικών και άλλων καθημερινών δραστηριοτήτων κρίνεται ότι δεν καλύπτονται από οποιαδήποτε επαρκή και/ή ιατρική μαρτυρία και ως εκ τούτου δεν αποδείχθηκαν και απορρίπτονται.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ
Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω είναι παραδεκτό το θέμα της ευθύνης των εναγομένων και παρέμεινε για εκδίκαση το θέμα των γενικών αποζημιώσεων του ενάγοντα ως επίσης οι απώλειες απολαβών του από αναγκαστική διακοπή εργοδότησης ύψους €4700, η μελλοντική χειρουργική επέμβαση €5500 και μελλοντικά έξοδα φυσιοθεραπείας €400 (παρ.ειδικών ζημιών ιγ – ιε στην Ε/Α).
Σε σχέση με τις αρχές που πρέπει να διέπουν τον καθορισμό αποζημιώσεων και καθοδηγούν το Δικαστήριο ως προς το ύψος των γενικών αποζημιώσεων για τους τραυματισμούς συνεπεία του δυστυχήματος καθώς και για τον πόνο και ταλαιπωρία που υφίσταται κάποιος εξ αυτών, στην υπόθεση Χαριλάου ν. Νικολάου (2003) 1Γ Α.Α.Δ 1460, όπου συνοψίζεται η σχετική νομολογία, αναφέρεται ότι στόχος των αποζημιώσεων που επιδικάζονται είναι να αποδοθεί δικαιοσύνη στην απώλεια και στη ζημιά του διαδίκου που τραυματίστηκε χωρίς να εναποτίθεται υπέρμετρο βάρος πάνω στον αδικοπραγούντα. Το ποσό που επιδικάζεται πρέπει να είναι κοινωνικά αποδεκτό και συνεπώς η κοινωνική δεοντολογία κατά τον ουσιώδη χρόνο είναι σε κάθε περίπτωση παράγοντας σχετικός προς το έργο του Δικαστηρίου ειδικά σε σχέση με μη χρηματική απώλεια. Η χρηματική ζημιά, ως περισσότερο επιδεκτική μαθηματικού υπολογισμού εξαρτάται λιγότερο από κοινωνικά κριτήρια. Στόχος του εγχειρήματος είναι η κατάληξη, στο τέλος της πορείας, σε αριθμό που είναι δίκαιος και εύλογος υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης. Η αποζημίωση για αστικά αδικήματα δεν έχει σκοπό την τιμωρία του αδικοπραγούντα αλλά την αποκατάσταση. Η ίδια η ατέλεια του χρήματος ως μέσου για αποκατάσταση δεν πρέπει να επενεργεί προς επαύξηση των αποζημιώσεων. Η νομολογία έχει επιδείξει μια σταθερή αύξηση του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων. Έχει τονίσει την ανάγκη για μια πιο δίκαιη και φιλελεύθερη αποτίμηση του ανθρώπινου πόνου και των πολλαπλών στερήσεων που προκαλούν οι αναπηρίες στα θύματα. Πρέπει, επίσης, να λαμβάνεται υπόψη η συνεχής μείωση της αξία του χρήματος. (Βλ. Κουμπαρή κ.α. ν. Φούτρη (2001) 1 Α.Α.Δ. 921, Paraskevaides (Overseas) Ltd v. Christofi (1982) 1 C.L.R. 789, Παναγή ν. Θεοδώρου (1992) 1 Α.Α.Δ. 1303, Μαυροπετρή ν. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66, Μιχαήλ κ.ά. ν. Φίλιος Γ. Συκοπετρίτης Λτδ. κ.ά. (2000) 1 Α.Α.Δ. 1049 και Ταμπούρα ν. Κολάνη (2008) 1Α Α.Α.Δ. 384).
Από την άλλη, ως έχει νομολογηθεί, η αυξητική τάση στις αποζημιώσεις δεν αποτελεί και οδικό χάρτη για αιτιολόγηση παροχής αυξανόμενων ποσών σε κάθε περίπτωση. Η τάση της ακολουθούμενης ανοδικής πορείας στην επιδίκαση αποζημιώσεων πρέπει να περιορίζεται εντός των σωστών πλαισίων της λογικής και δίκαιης αποζημίωσης (βλ. Μερακλή κ.α. ν. Ταλιώτη (1997) 1 Α.Α.Δ. 1148). Η δε απόδοση αποζημιώσεων πρέπει να αντανακλά και να αντικατοπτρίζει την αγοραστική αξία του χρήματος σε δεδομένη στιγμή, ώστε με εύλογο τρόπο να προσεγγίζεται τουλάχιστο χρηματικά η αποκατάσταση της ζημιάς (βλ. Lankuttis v. Νικόλα (2002) 1 Α.Α.Δ. 1128).
Από την σχετική νομολογία προκύπτει επίσης ότι δεν υπάρχει ξεκαθαρισμένο και επακριβές κονδύλι για κάθε τραύμα ξεχωριστά. Περαιτέρω για τον καθορισμό των γενικών αποζημιώσεων στη Νικολάου ανωτέρω λέχθηκε ότι το Δικαστήριο δεν πρέπει απαραίτητα και σε κάθε περίπτωση να αναφέρεται σε οποιανδήποτε νομολογία για παρόμοια τραύματα ώστε να καθοδηγηθεί επί του ορθού ποσού που θα πρέπει να επιδικάσει. Προηγούμενες αποφάσεις δεν αποτελούν δεσμευτικό προηγούμενο υπό την έννοια της αρχής του stare decisis αλλά παρέχουν καθοδήγηση. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ιδιάζουσες περιστάσεις ή τραύματα, το Δικαστήριο ενδεχομένως να ανατρέξει σε νομολογία για να αντλήσει καθοδήγηση.
Είναι εύρημα του δικαστηρίου ότι ο ενάγων υπέστη θλάση αυχένα, κάταγμα 2ης και 3ης αρ.πλευράς από τα οποία παρέμεινε μία παραμόρφωση και προπέτεια πλευρών αριστερά παραστερνικά, εξάρθρημα αρ.ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης και υποβλήθηκε σε εγχείρηση 11 μήνες μετά, εκδορές και αιματώματα κάτω άκρων.
Κατά τον καθορισμό των Γενικών Αποζημιώσεων και αντλώντας καθοδήγηση από αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου έλαβα υπόψιν μου ότι κάθε υπόθεση έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και ότι είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθούν δύο υποθέσεις με τα ίδια ακριβώς στοιχεία [Σπύρου ν. Χ"Χαραλάμπους (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 298].
ΘΛΑΣΗ ΑΥΧΕΝΑ, ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ, ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΑΚΡΩΜ.ΑΡΘΡΩΣΗΣ
· Στην Χριστοδούλου ν. Μουζουράκη, Αγωγή 2283/2010 Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου, ημερ. 5.10.2015, με σοβαρότερους τραυματισμούς από την παρούσα, η ενάγουσα υπέστη κρανιοεγκεφαλική κάκωση, κάκωση αυχενικής, θωρακικής και οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης με εμπιεστικό κάταγμα του σώματος του Α7 και Θ2 σπονδύλου με πρόσθια σφηνοειδή παραμόρφωση. Υπέστη επίσης ευθειασμό και διάστρεμμα αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης. Και τα δύο κατάγματα που δεν ήταν σοβαρά αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά και είχαν επουλωθεί πλήρως, παρότι υπάρχει κίνδυνος αλλαγής της γραμμικότητας της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα να παρουσιάσει χρόνιο άλγος. Απότοκο του δυστυχήματος ήταν και αιμωδίες των άνω άκρων καθώς και σύσπαση των ιναυχενικών μυών ενώ κατά τη στροφή της κεφαλής αναπαραγόταν το αίσθημα πόνου στον αυχένα και επιτεινόταν το αίσθημα της ζάλης. Το αίσθημα του πόνου επιτεινόταν και κατά την κλίση της κεφαλής. Περαιτέρω απότοκο των τραυματισμών ήταν ο περιορισμός της πρόσθιας και οπίσθιας κλίσης της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης κατά 30 μοίρες και της πλάγιας κλίσης κατά 60 μοίρες. Εξαιτίας των δύο καταγμάτων αρχικά, δηλαδή αμέσως μετά το δυστύχημα και την πρώτη μετατραυματική περίοδο ένιωθε έντονο πόνο και δυσκαμψία στον αυχένα, πόνο στη σπονδυλική στήλη και σε διάφορα άλλα μέρη του σώματος, είχε ζάλη και πονοκεφάλους, συμπτώματα τα οποία σταδιακά αποκαταστάθηκαν. Στο νοσοκομείο όπου διακομίστηκε την ημέρα του δυστυχήματος τής τοποθετήθηκε αυχενικό κολάρο το οποίο της αφαιρέθηκε σε ιδιωτική κλινική. Εκεί της τοποθετήθηκε νάρθηκας, τον οποίο έφερε περίπου για περίοδο τριών μηνών, με τον οποίο ακινητοποιήθηκε ο αυχένας και ο θώρακας. Παρέμεινε για νοσηλεία στο νοσοκομείο για 4 μέρες και ακολούθως για 10 μέρες σε κλινική. Τέλος της δόθηκε αναρρωτική άδεια για περίοδο τριών μηνών. Δεν μπορούσε να εξασκεί χειρωνακτική εργασία γιατί η σωματική κόπωση και άσκηση και η άρση βαρέων αντικειμένων θα επιδείνωνε την κλινική της κατάσταση. Έχρηζε δε ιατρικής παρακολούθησης, φυσιοθεραπειών και φαρμακευτικής αγωγής. Της επιδικάσθηκε ποσό €23.000 ως γενικές αποζημιώσεις.
· Στην υπόθεση Συκοπετρίτης Λτδ v. Αθηνάκη (2005) 1 ΑΑΔ 844, που προσομοιάζει κάπως με την παρούσα ο Ενάγων 62 ετών είχε υποστεί συντριπτικό κάταγμα μεσότητας δεξιάς κλείδας και αιμάτωμα, διάστρεμμα αριστερού ώμου, είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση κατά την οποία χρησιμοποιήθηκε πλάκα και βίδες και οστικό μόσχευμα από τη λεκάνη, το κάταγμα της κλείδας επουλώθηκε μετά πάροδο 4 μηνών περίπου, όμως λόγω των έντονων ενοχλημάτων, της αδυναμίας και του πόνου κατά τις κινήσεις του αριστερού ώμου υπεβλήθη σε αποσυμπίεση η οποία έγινε κάτω από γενική νάρκωση, είχε μόνιμα κατάλοιπα, ενοχλήματα και πόνο περιοδικά στην περιοχή τόσο του δεξιού όσο και του αριστερού ώμου ο οποίος επιτείνετο μετά από κινήσεις και χειρωνακτική εργασία και είχε πιθανότητα για ανάπτυξη μετατραυματικής οστεοαρθρίτιδας. Επιδικάστηκαν γενικές αποζημιώσεις Λ.Κ. 15.000 (€25893).
· Στην Αγωγή 6264/04 Στ.Χρίστου v Α.Διαβαστός Λτδ, ημερ.25.2.09 του Επαρχ.Δικαστηρίου Λεμεσού ο ενάγοντας λόγω των κτυπημάτων του στην άσφαλτο και του τραυματισμού του υπέστηκε όπως διαπιστώθηκε αργότερα συντριπτικό κάταγμα αριστεράς κλείδας και εξάρθρωση ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης. Αρχικά έγινε ακινητοποίηση του κατάγματος και στη συνέχεια ο ενάγοντας εισήχθη στο χειρουργείο, εκεί υπό γενική νάρκωση έγινε ανάταξη του κατάγματος και σταθεροποίηση διά βελόνων τύπου k-wires. Μετά έγινε ακτινολογικός έλεγχος ο οποίος έδειξε ικανοποιητική θέση του κατάγματος, γι΄ αυτό την ίδια μέρα ο ενάγοντας εξήλθε του Νοσοκομείου και παρακολουθείτο στα εξωτερικά ιατρεία. Διαπιστώθηκε ότι υπήρχε επιφανειακή μόλυνση στην πήλη λόγω των βελόνων και έγινε καθαρισμός. Του αφαιρέθηκαν οι βελόνες και έγινε κινητοποίηση. Υπήρξαν στο ενδιάμεσο ακόμη δύο επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία. Υπήρχε περιορισμός της πλήρους απαγωγής αριστερού ώμου κατά 15 μοίρες, και έφερε παραμόρφωση στην αριστερή ωμική ζώνη λόγω υπεξάρθρωσης της ακρομιοκλειδικής άρθρωσης, στοιχεία τα οποία θα παραμείνουν μόνιμα. Αναφορικά με τα περιθώρια θεραπείας, 6 χρόνια μετά από τον τραυματισμό δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της κινητικότητας με χειρουργική επέμβαση, ως προς το θέμα των πόνων δικαιολογούνται κάποιοι πόνοι με την αλλαγή του καιρού που πιθανόν να βελτιωθούν με τη χειρουργική επέμβαση. Ως συνέπεια των πιο πάνω ο ενάγοντας έχει την ελάττωση της κινητικότητας του αριστερού χεριού και αδυναμία να σηκώνει βάρη με το αριστερό του χέρι σε ύψος πέραν των 165 μοιρών, ενώ δεν έχει παραμείνει οποιαδήποτε μυική ατροφία σ΄ αυτό. Με βάση τον τραυματισμό που ο ενάγοντας υπέστηκε και τις συνέπειες αυτού μπορεί να κάνει οποιαδήποτε εργασία η οποία όμως να μην εμπλέκει άρση ή ανύψωση βαρών του αριστερού του χεριού. Η απουσία από την εργασία του δικαιολογείτο για 3 μήνες. Λόγω της προπέτειας που έχει παραμείνει στον αριστερό του ώμο χρειάζεται να υποστεί μελλοντική χειρουργική επέμβαση για σκοπούς αφαίρεσης της η οποία θα έχει μόνο αισθητικό χαρακτήρα αφού δεν θα προσφέρει οτιδήποτε στην κινητικότητα του αριστερού χεριού. Κρίθηκε ότι οι σωματικές βλάβες του ενάγοντα στην αγωγή Συκοπετρίτης πιο πάνω ήταν σοβαρότερες και επιδικάστηκαν €20.000,00 ως γενικές αποζημιώσεις.
· Στην Κωνσταντινίδης ν. Παπαμιλτιάδους κ.α. (2007) 1 Α.Α.Δ 733 (σοβαρότερες βλάβες απ΄την παρούσα) επικυρώθηκε η πρωτόδικη απόφαση που επίδικασε ποσό Λ.Κ.15,000 (€25893) όπου η εφεσίβλητη/ενάγουσα στην 6108/99 ήταν τότε 53 ετών και η εργασία της ήταν χειρωνακτική. Από το δυστύχημα υπέστη: (1) κάταγμα του κάτω άκρου της κερκίδος αριστερά (2) τραύματα στο δεξιό γόνατο και στο βλεννογόνο του κάτω χείλους και (3) διάφορους μώλωπες. Έγινε συρραφή των τραυμάτων και ακινητοποίηση του κατάγματος της αριστερής πηχεοκαρπικής σε γύψο. Παρέμεινε στο γύψο για 2 μήνες και εκτός εργασίας για 3 μήνες. Τέσσερα (4) χρόνια μετά το δυστύχημα παραπονείτο για αδυναμία και πόνο στο αριστερό άνω άκρο. Διαπιστώθηκε μικρή παραμόρφωση και μικρός περιορισμός της κινητικότητας της αριστερής πηχεοκαρπικής. Επίσης παρουσιάζετo με πιο αδύνατη δύναμη συσφίξεως αριστερά. Από τα κλινικά και ακτινολογικά ευρήματα δικαιολογούνται τα παράπονα της που την αφήνουν με μικρό βαθμό μόνιμης ανικανότητας. Το ενδαρθρικό κάταγμα στην αριστερή πηχειοκαρπική άρθρωση θα δημιουργήσει μετατραυματική αρθρίτιδα με επακόλουθο πόνο και δυσκαμψία. Μέχρι σήμερα έχει πόνο και κατά καιρούς παίρνει παυσίπονα.
· Στην L.P. Transbeton Ltd v. Σταύρου κ.α. (2009) 1Α Α.Α.Δ 304 επιδικάσθηκε από το Πρωτόδικο Δικαστήριο ποσό Λ.Κ.2,500 (€4315) σε 37χρονο άνδρα, ο οποίος υπέστη υπέστη αιμάτωμα περιοφθαλμικά του αριστερού ματιού και βλεφάρου καθώς και εγκεφαλική διάσειση καθώς και διάστρεμμα της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή θλάση των συνδέσμων των αρθρικών θυλάκων των μικροαυχενικών αρθρώσεων και ενοχλήσεις και ταλαιπωρία από ζάλη, κεφαλαλγία, πονοκεφάλους, δυσκαμψία και αιμωδία του δεξιού άνω άκρου και του δεξιού χεριού, του οποίου οι κινήσεις ήταν επώδυνες και περιορισμένες. Συνέπεια του τραυματισμού του έμεινε εκτός εργασίας για δύο περίπου μήνες. Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώθηκε από το Εφετείο.
Είναι προφανές ότι το ύψος των αποζημιώσεων που επιδικάστηκαν στις πιο πάνω υποθέσεις δεν αντιστοιχούν πλήρως, ως προς τα τραύματα και τις συνέπειες αυτών, με την παρούσα ενώ πρόκειται και για μερικές εξ΄αυτών που εκδόθηκαν χρόνια πριν την παρούσα.
Λαμβάνω δε ιδιαίτερα υπόψη μου ότι ο ενάγων κατά τον χρόνο του δυστυχήματος ήταν 32 ετών και το κύριο επάγγελμα του ως οικοδόμος. Ότι αυτός μετά το δυστύχημα μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού όπου και κρατήθηκε για νοσηλεία μέχρι τις 22.12.11 και υποβλήθηκε σε ακτινογραφίες πλευρών, αριστερού ώμου, αυχένα και θώρακα οι οποίες κατέδειξαν κάταγμα 2ης και 3ης πλευράς.
Στις 28.12.11 επισκέφθηκε τον Δρ.Φ.Συμιλλίδη Ορθοπεδικό Χειρουργό παραπονούμενος για κεφαλαλγία, ζάλη και τάση για εμετό, για πόνο και δυσκαμψία στην περιοχή του αυχένα, εκδορές κάτω άκρων, έντονο πόνο του αριστερού ημιθώρακα ο οποίος επιτείνετο ιδιαίτερα με τις αναπνευστικές κινήσεις, βήξιμο ή φτέρνισμα. Οι κινήσεις του αριστερού ώμου ήταν άκρως επώδυνες και περιορισμένες με μεγάλο αιμάτωμα/διόγκωση.
Ο ενάγων υπέστη θλάση του αυχένα, τα πιο πάνω κατάγματα, εξάρθρημα αρ.ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης, εκδορές στα κάτω άκρα, οι ποδοκνημικές παρουσίαζαν διόγκωση, αιματώματα στην έσω επιφάνεια και παρουσίασε μεγάλη δυσκολία στη βάδιση με συνεχή πόνο.
Η διόγκωση και το αιμάτωμα υποχώρησαν μετά πάροδο τριών (3) εβδομάδων και οι εκδορές επουλώθηκαν έχοντας αφήσει αλλαγή στη χροιά του δέρματος.
Ο ΜΕ2 προέβηκε σε ακινητοποίηση του αριστερού ώμου του με ειδικό κηδεμόνα ανάρτησης, χορήγηση ειδικού κορσέ για κατάγματα πλευρών (Rib belt) και του χορήγησε αναρρωτική άδεια από 20/12/11- 16/12/12.
Ο ενάγων είχε επισκεφθεί τον ΜΕ2 και πάλιν με αντανάκλαση έντονου πόνου στον αριστερό ώμο του, σε απαγωγή και προσαγωγή και τελικώς στις 20.11.12 ο δεύτερος τον χειρούργησε (στον ώμο), δηλαδή του έγινε αρθροσκοπική ακρομιοπλαστική και καθαρισμός Distal End Clavicle (τεκμ.1β).
Για τα κατάγματα των πλευρών όταν επουλώθηκαν δεν χρειαζόταν καμιά ιδιαίτερη αγωγή ή παρακολούθηση αλλά από αυτά έχει παραμείνει μια παραμόρφωση και προπέτεια πλευρών αριστερά παραστερνικά.
Ενόψει όλων των πιο πάνω κρίνω πως ένα ποσό της τάξης των €18.000 επί πλήρους ευθύνης, είναι δίκαιη και εύλογη αποζημίωση στον Ενάγοντα για τις σωματικές βλάβες, τον πόνο και την ταλαιπωρία που υπέστη.
ΑΠΩΛΕΙΑ ΑΠΟΛΑΒΩΝ
Στην Ε/Α του (στις Ειδικές Ζημιές του) ο ενάγων αξιώνει ποσό €4700 ως απώλειες απολαβών από αναγκαστική διακοπή εργοδότησης.
Ως λέχθηκε στην Γενικός Εισαγγελέας ν. Στυλιανού κ.ά. (2002) 1Γ Α.Α.Δ. 1718, οι απώλειες των εισοδημάτων μέχρι την ημερομηνία της ακρόασης επιδικάζονται υπό μορφή ειδικών αποζημιώσεων ενώ ως προς μελλοντικό χρόνο υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων. Στην ίδια απόφαση γίνεται παραπομπή στην Fysco Constructing Co Ltd ν. Γεωργίου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1014, όπου αναφέρεται ότι επιδίκαση γενικών αποζημιώσεων σε σχέση με απώλεια απολαβών είναι μέθοδος επιτρεπτή και αποτελεί λύση ανάγκης στις περιπτώσεις που τα δεδομένα, ενώ αποκαλύπτουν απώλεια ή ουσιαστικό μελλοντικό κίνδυνο απώλειας, δεν δείχνουν ως εκ της φύσεως των πραγμάτων, άμεση επίδραση στα εισοδήματα του τραυματισμένου και επομένως δεν επιτρέπουν αριθμητικό υπολογισμό.
Για να επιδικασθεί σημαντικό ποσό για μελλοντική μείωση ικανότητας για εργασία πρέπει να καταδειχθεί ότι η πιθανότητα απώλειας εργασίας στο μέλλον λόγω των κακώσεων είναι πραγματική ή ουσιαστική και όχι μικρή.
Αυτό που διαφαίνεται από την προσκομισθείσα από τον ενάγοντα μαρτυρία είναι ότι δεν παρουσίασε οποιαδήποτε συγκεκριμένα στοιχεία για τις απολαβές του για την περίοδο πριν αλλά και μετά το ατύχημα (πχ.από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις) παρά τις δικογραφημένες αναφορές του ότι λάμβανε μισθούς €300 ως υπάλληλος στην εταιρεία Κ.Λ. ΧΡΙΣΤΟΦΗ ΤΡΑΝΣ ΛΤΔ, ως παραδότης έτοιμου φαγητού σ΄άλλη εταιρεία και ως οικοδόμος €400 εβδομαδιαίως.
Να αναφέρω ότι στο δικόγραφο του γίνεται μνεία ότι το κύριο επάγγελμα του είναι οικοδόμος και απολύθηκε από την εργασία του κατά ή περί το έτος 2012 ένεκα της οικοδομικής κρίσης που άρχισε στην Κύπρο και λάμβανε €400. Δηλαδή δεν αναφέρει στο δικόγραφο του ότι σταμάτησε λόγω των σωματικών βλαβών που υπέστη, συνεπεία του ατυχήματος. Δεν δόθηκε καμία επαρκής μαρτυρία του μηνιαίου μισθού του ως οικοδόμος και ποιά ακριβώς ήταν η μείωση αυτού.
Ακόμη ενώ έχουν γίνει παραδεκτό γεγονός οι απώλειες απολαβών από τις 20.12.11 έως τις 16.12.12 εντούτοις δεν δόθηκε σαφής μαρτυρία για την αξίωση του για απώλειες απολαβών από αναγκαστική διακοπή εργοδότησης και ποιά ακριβώς χρονική περίοδο αφορά. Οι αναφορές του ΜΕ1 ενόρκως για την χρονική περίοδο που έλαβε άδεια ήταν γενικές και δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη.
Επίσης η δικογραφημένη θέση του ότι θα ασκεί μόνο βοηθητικές εργασίες και θα έχει πάντοτε μελλοντικές απώλειες απολαβών κατά προσέγγιση της τάξης των €700 μηνιαίως και επιπλέον των προβλεπομένων προσαυξήσεων δεν υποστηρίχθηκε με οποιοδήποτε τρόπο για να δύναται το δικαστήριο να προβεί στον υπολογισμό αυτών. Ούτε και αιτιολόγησε την αναφορά του για το πιο πάνω ποσό.
Ακόμη ούτε η θέση του ότι στο μέλλον θα υφίσταται μόνιμη ανικανότητα τεκμηριώθηκε με οποιαδήποτε ιατρική μαρτυρία. Το γεγονός της υποβολής αίτησης του για μερική αναπηρία δεν υποστηρίχθηκε με οποιοδήποτε τρόπο, για την οποία δεν έλαβε ακόμη απάντηση, ως είπε.
Ως εκ τούτου, η αξίωση του ενάγοντα για απώλεια μελλοντικών απολαβών δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται.
Οι αξιώσεις του ενάγοντα για μελλοντική χειρουργική επέμβαση ύψους €5500 και για μελλοντικά έξοδα φυσιοθεραπείας ύψους €400 τα οποία περιλαμβάνονται στις ειδικές ζημιές υπό παράγραφο ιγ και ιδ – ιε στην Ε/Α δεν έχουν αποδειχθεί με οποιαδήποτε συγκεκριμένη ιατρική μαρτυρία. Για την αναγκαιότητα χειρουργικής επέμβασης ο ΜΕ1 είπε ότι πρέπει να υποβληθεί «σε εγχείρηση» «που του συνέστησαν» χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες περί τούτου δηλαδή δεν παρουσιάστηκε οτιδήποτε που να υποδεικνύει ποιά επακριβώς είναι αυτή η εγχείρηση, σε ποιό μέρος του σώματος του, τι περιλαμβάνει το ποσό των €5500 και ποιοί γιατροί του την συνέστησαν.
Να υπομνήσω ότι ο ΜΕ2 ότι του ανέφερε να επισκεφθεί νευρολόγο και νευροχειρουργό γιατρούς τους οποίους δεν παρουσίασε στο δικαστήριο. Οι απλές αναφορές του στο δικόγραφο του ότι αξιώνει αυτά τα ποσά θεωρώ ότι δεν επαρκούν για να του επιδικαστούν. Συνεπώς αυτές δεν αποδείχθηκαν και απορρίπτονται.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω κατατέθηκαν εκ συμφώνου ως παραδεκτά γεγονότα οι ειδικές ζημιές του ενάγοντα (α – ια της E/A) ήτοι:
α. Ιατρικά έξοδα Δρ. Φίλιππου Σιμιλλίδη €650
β. Έξοδα χειρουργικής επέμβασης (αρθροσκοπική ακρομιοπλαστική και καθαρισμός Distal anti Clavicle αρ.ώμου) € 2500
γ. Έξοδα MRI €200
δ. Iατρικά έξοδα Δρ. Νικόλα Χριστοδούλου €400
ε. Έξοδα Δρ. Κοντοζή €500
στ. Έξοδα Αγιου Εφραίμ €480
ζ. Έξοδα Δρ. Στέλιου Γεωργαλλίδη €360
η. Έξοδα Πολυκλινικής <Υγεία> €1312.74
θ. Έξοδα Tiger Therapy Center €1200
ι. Έξοδα Δρ. Χατζηβασίλη €19
ια. Φάρμακα €66,24
ιβ. Απώλειες απολαβών από 20/12/11 μέχρι 16/12/12 €10.000
Δηλαδή συνολικό ποσό €17687,98 επιδικάζεται προς όφελος του ενάγοντα.
ΤΟΚΟΣ
Το ζήτημα του τόκου εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του εκδικάζοντος Δικαστηρίου σύμφωνα με το άρθρο 58Α του Περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, Κεφ. 148. Τα κριτήρια που διέπουν την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου να επιδικάσει τόκο και από πότε, καθορίζονται στο Νόμο και επεξηγούνται στη Νομολογία (Δέστε άρθρο 33 του Νόμου 14/60, όπως διαμορφώθηκε από το Νόμο 156/85, το Νόμο 102(1)/96 και το Νόμο 49(1)/97 και τις αποφάσεις Φοινικαρίδης, Fysco v. Γεωργίου (1991) 1 ΑΑΔ 1014 και Μιχαήλ κ.α. v. Φίλιος Γ. Συκοπετρίτης Λίμιτεδ (2000) 1 ΑΑΔ 1049, μεταξύ άλλων).
Ο χρόνος καταχώρισης της αγωγής σε σχέση με τη γένεση του αγώγιμου δικαιώματος λαμβάνεται υπόψιν, και τυχόν καθυστέρηση πρέπει να αιτιολογείται (Δέστε Χρυσάνθου κ.α. v. Φραντζή (2010) 1 ΑΑΔ 1295, Ismail v. Αντωνίου κ.α. Πολιτική Έφεση 333/2009 ημερομηνίας 12.2.2014, ECLI:CY:AD:2014:A107, Heavens Garden Waterpark Ltd v. Πελεντρίδης, Πολιτική Έφεση 150/2011, ημερομηνίας 22.3.2017 και Συκοπετρίτης v. Χριστοδούλου (2004) 1 ΑΑΔ 218).
Το άρθρο 58(Α) του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, προβλέπει την επιδίκαση συγκεκριμένου τόκου αναφορικά µε ολόκληρο ή µέρος του ποσού των αποζηµιώσεων που έχουν επιδικαστεί, για ολόκληρη ή για µέρος της περιόδου µεταξύ της ηµεροµηνίας κατά την οποία γεννήθηκε το αγώγιµο δικαίωµα και της ηµεροµηνίας καταχώρησης της αγωγής, εκτός εάν το Δικαστήριο ικανοποιηθεί ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι περί του αντιθέτου.
Στην παρούσα το κλητήριο ένταλμα του ενάγοντα καταχωρίστηκε στις 10.11.14 και η έκθεση απαίτησης του στις 11.2.19. Οι σωματικές του βλάβες (πλην της κήλης στον αυχένα) αναφορικά με τις γενικές αποζημιώσεις φαίνεται ν΄αποκρυσταλλώθηκαν το 2012. Ο ίδιος δεν αιτιολόγησε την καθυστέρηση καταχώρησης της έκθεσης απαίτησης του το 2019 δηλαδή 8 χρόνια μετά το δυστύχημα. Συνεπώς ο τόκος επί των γενικών αποζημιώσεων θεωρώ ορθό και δίκαιο να υπολογίζεται από τις 11.2.19.
Αναφορικά με τις ειδικές ζημιές του ενάγοντα ο συνήγορος του δήλωσε ότι ο τόκος επ΄αυτών να υπολογιστεί από τις 28.9.23 - ημερομηνία που έχουν δηλωθεί ως παραδεκτά γεγονότα (πλην των αξιώσεων του για απώλειες απολαβών, μελλοντικής χειρουργικής επέμβασης και μελλοντικών εξόδων φυσιοθεραπείας οι οποίες απορρίφθηκαν). Συνεπώς αυτές θα φέρουν τόκο απ΄αυτή την ημερομηνία.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Εν κατακλείδι η αγωγή επιτυγχάνει και εκδίδεται απόφαση υπέρ του ενάγοντα και εναντίον της εναγομένης, επί πλήρους ευθύνης, ως ακολούθως:
Τέλος τα έξοδα της αγωγής, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή στην κλίμακα του ποσού της απόφασης και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο, επιδικάζονται υπέρ του ενάγοντα και εναντίον της εναγόμενης.
(Υπ.) ………………………
Γ. Ιωαννίδου – Παπά, Ε.Δ.
ΠΙΣΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗΣ