ECLI:CY:EDPAF:2023:A134
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.
Αγωγή αρ. 805/2023
ΑΛΕΞ ΛΟΪΖΟΥ
Ενάγων
ν.
MARCEL JAMES BARTLETT
Εναγόμενος
Ημερομηνία: 30 Οκτωβρίου 2023
Εμφανίσεις:
Για τον Ενάγοντα: Χ. Ζόππος
Α Π Ο Φ Α Σ Η
1. Ο Ενάγων προσκόμισε μαρτυρία, για να αποδείξει την υπόθεσή του και να καθοριστούν από το Δικαστήριο αποζημιώσεις. Ο Εναγόμενος παρέλειψε να εμφανιστεί στη διαδικασία της αγωγής, παρόλο που του επιδόθηκε προσωπικά το Κλητήριο Ένταλμα από την 31.08.2023 και η επίδοση, ως βεβαιώνεται ενόρκως από τον ιδιώτη δικαστικό επιδότη, είναι νομότυπη.
2. Τα γεγονότα, ως εκτίθενται ενόρκως από τον Ενάγοντα, είναι τα εξής: Την 30.06.2023, ο Εναγόμενος ήταν προσκεκλημένος στη μπυραρία Lion Pub, στη Γεροσκήπου, όπου, απρόκλητα, επιτέθηκε στον Ενάγοντα. Έσπασε πρώτα ένα μπουκάλι μπύρας, το οποίο μετέτρεψε σε επιθετικό όργανο, και με αυτό προκάλεσε στον Ενάγοντα ένα θλαστικό τραύμα 2-3 εκατοστά στην αριστερή πλάγια τραχηλική χώρα και μικρότερα θλαστικά τραύματα στο δεξί χέρι (στην παλάμη και στον παράμεσο δάκτυλο), τα οποία αιμορραγούσαν. Μετά το περιστατικό, ο Ενάγων μεταφέρθηκε στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών (ΤΑΕΠ) του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου. Εκεί έγινε καθαρισμός, περιποίηση, συρραφή και επίδεση των τραυμάτων, χορηγήθηκε ορός και αντιτετανικός εμβολιασμός, δόθηκε αντιβιοτική αγωγή και αναρρωτική άδεια από 01.07.2023 μέχρι 06.07.2013. Ο Ενάγων προσκομίζει ιατρικό πιστοποιητικό, φωτογραφίες που απεικονίζουν τα τραύματα, και την άδεια ασθενείας. Παρέμειναν, όμως εξηγεί, δύσμορφες ουλές στα σημεία των τραυμάτων, μέχρι και σήμερα, ενώ υπέστη πόνο και ταλαιπωρία από το συμβάν και μέχρι την ανάρρωσή του. Ζητά γενικές αποζημιώσεις. Επίσης, επειδή τα τραύματα προκλήθηκαν από βίαιη επίθεση, στη θέα τρίτων, ισχυρίζεται πως υπέστη ταπείνωση, κατά τρόπο που εισηγείται πως θα πρέπει να επιδικαστούν και παραδειγματικές αποζημιώσεις. Το περιστατικό καταγγέλθηκε στην Αστυνομία, που προχώρησε με ποινική δίωξη εναντίον του Εναγόμενου. Προσκομίστηκε βεβαίωση καταγγελίας. Αξιώνονται και €62,00 για τα έξοδα έκδοσης του ιατρικού πιστοποιητικού, με βάση σχετική απόδειξη πληρωμής.
3. Ο συνήγορος του Ενάγοντος, στην αγόρευσή του, θέτει ένα πλαίσιο Λ.Κ.1.500,00 – Λ.Κ.3.500,00 βάσει των Χαραλάμπους ν. Αναστασιάδη (2003) 1 ΑΑΔ 1709, Κωνσταντίνου ν. Σταύρου (Αρ. 2) (1995) 1 ΑΑΔ 453, Μερακλή ν. Ταλιώτη (1997) 1 ΑΑΔ 1148, για τραυματισμούς παρόμοιας φύσης ή ελαφρότερους, και εισηγείται ένα ποσό γενικών αποζημιώσεων €5.500,00. Στη βάση των αρχών για την επαύξηση των αποζημιώσεων, θέτει πως θα πρέπει να επιδικαστεί εναντίον του Εναγόμενου ποσό €9.500,00, πλέον το ποσό της ειδικής ζημιάς.
4. Τα γεγονότα που προαναφέρθηκαν μπορούν να αναχθούν στο αστικό αδίκημα της επίθεσης που προβλέπεται και στο άρθρο 26 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου Κεφ. 148. Για να στοιχειοθετηθεί το αστικό αδίκημα της επίθεσης, χρειάζεται να αποδεικνύονται η πρόθεση χρήσης βίας κατά του προσώπου άλλου, και η χρήση βίας, ενώ αρκεί και η απειλή χρήσης βίας, στην οποία το άλλο πρόσωπο παρέχει οικειοθελή συγκατάθεση. Η πρόθεση περιέχει τη συνειδητοποίηση (adcertence) από μέρους του δράστη ότι η συμπεριφορά του συνιστά χρήση βίας ή απειλή βίας, και την επιθυμία των συνεπειών της πράξης του. Η επιθυμία δεν έχει τη θετική έννοια που είναι κοινότερα κατανοητή[1], αλλά συνιστά περισσότερο τη μη επιτυχή ψυχοπνευματική αντίσταση του δράστη στις συνέπειες που είναι το φυσικό επακόλουθο της πράξης του ή ό,τι αναμενόμενα, και άρα με βεβαιότητα, απορρέει από αυτήν· εν προκειμένω, από την απειλή χρήσης βίας, η δημιουργία πεποίθησης στο θύμα ότι θα χρησιμοποιηθεί η βία, και από τη χρήση βίας, η άσκηση της βίας· ασχέτως εάν η άσκηση της βίας θα επιφέρει όντως και φυσικό ή ηθικό ή ψυχολογικό τραυματισμό του θύματος[2].
5. Σύμφωνα με τη μαρτυρία, ο Εναγόμενος χρησιμοποίησε σπασμένο μπουκάλι μπύρας, με το οποίο εν τέλει άσκησε βία προς τον Ενάγοντα που κατέλεξε στον τραυματισμό του Ενάγοντα, κατά τρόπο απρόκλητο, λυσσαλέο και βίαιο. Μάλιστα, το έπραξε σε χώρο όπου υπήρχε κόσμος. Η συμπεριφορά του Εναγόμενου, όπως εκτέθηκε μέσα από τη μαρτυρία που προσκομίστηκε στο Δικαστήριο, πληροί τα συστατικά στοιχεία του αστικού αδικήματος της επίθεσης.
6. Για το αστικό αδίκημα της επίθεσης, είναι δυνατόν να επιδικαστούν αποζημιώσεις. Η αρχή που διέπει το υπολογισμό των αποζημιώσεων στα αστικά αδικήματα, όπως και στο αστικό αδίκημα της επίθεσης, είναι η αρχή της αποκατάστασης[3]. Με βάση αυτήν, οι (συνήθεις) αποζημιώσεις που επιδικάζονται θα πρέπει να είναι εκείνο το ποσό το οποίο θα θέσει τον ενάγοντα στην θέση στην οποία θα βρισκόταν εάν δεν διαπράττονταν το αδίκημα. Το ποσό που θα επιδικαστεί θα πρέπει να είναι δίκαιο και εύλογο, μέσα στο πλαίσιο του κοινωνικά αποδεκτού[4]. Έχει αναγνωριστεί προ ετών η τάση της νομολογίας για αύξηση των αποζημιώσεων σε σύγκριση με το ύψος των αποζημιώσεων που επιδικάζονταν στο παρελθόν[5], που αντανακλά την μεγαλύτερη ευαισθησία στον ανθρώπινο πόνο· τάση που δεν φαίνεται να έχει διαφοροποιηθεί. Οι αποζημιώσεις παραμένουν το μέσο αποτίμησης του ανθρώπινου πόνου και αντιμετώπισης των δυσχερειών που επιφέρει η σωματική βλάβη στην κάθε ξεχωριστή περίπτωση· όπως και το χρήμα παραμένει ένα φύσει ατελές μέσο για να επιφέρει την πλήρη αποκατάσταση. Ως τέτοιο, ατελές μέσο, δεν θα πρέπει να ωθεί σε μίαν ανέλεγκτη πορεία αύξησης των αποζημιώσεων[6]. Εκεί όπου υπάρχει πλήγμα στην αξιοπρέπεια του θύματος, υπάρχει και η δυνατότητα επιδίκασης επαυξημένων αποζημιώσεων, οι οποίες διακρίνονται από τις παραδειγματικές αποζημιώσεις (exemplary damages). Οι τελευταίες αποσκοπούν στην τιμωρία του παραβάτη και την αποτροπή[7]. Στη διαχρονική νομολογία[8] επιδικάζονται παραδειγματικές αποζημιώσεις για συμπεριφορά που αποτελεί αστικό αδίκημα και είναι τόσο αξιοκατάκριτη ή στοχεύει να εξευτελίσει ή να γελοιοποιήσει το θύμα ή που πηγάζει από αθέμιτο κίνητρο ή κακή πρόθεση (malice), θρασύτητα (insolence) ή αλαζονεία (arrogance)· συμπεριφορά που συναντάται και σε υποθέσεις επίθεσης[9]. Δεν επιδικάζεται διακριτά κάποιο ποσό ως παραδειγματικές αποζημιώσεις, αλλά επηρεάζεται το ύψος της συνήθους αποζημίωσης, που εν τέλει υπολογίζεται και προσδιορίζεται με βάση το σύνολο των δεδομένων.
7. Ενόψει του ότι ο υπολογισμός των αποζημιώσεων σε κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστός, η υφιστάμενη νομολογία σε σχέση με τα ποσά που επιδικάστηκαν σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να αποτελεί έναν χρήσιμο οδηγό, χωρίς όμως να δεσμεύει. Όπως έχει λεχθεί στη Νικολάου v. Επίσημου Παραλήπτη (2009) 1 ΑΑΔ 1339, και επαναλήφθηκε πολύ πρόσφατα στη Συμβούλιο Κεντρικού Σφαγείου ν. Δημητρίου, Πολιτική Έφεση 36/2015, ημερομηνίας 22.09.2023, το Δικαστήριο δεν πρέπει απαραιτήτως και σε κάθε υπόθεση να αναφέρεται σε προηγούμενες αυθεντίες πριν προβεί στον καθορισμό του ποσού των γενικών αποζημιώσεων, παρά μόνο ενδεχομένως στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν ιδιάζουσες περιστάσεις ή τραύματα. Στην προκειμένη περίπτωση, υπάρχουν ένα θλαστικό τραύμα 2-3 εκατοστά στην αριστερή πλάγια τραχηλική χώρα και μικρότερα θλαστικά τραύματα στην παλάμη και τον παράμεσο δάκτυλο του δεξιού χεριού. Είναι σε ορατά σημεία του σώματος. Υπήρξε και συρραφή τους, δηλαδή δεν ήταν επιφανειακές εκδορές, κατά τρόπο που μένουν ουλές για κάποιο (απροσδιόριστο όμως) χρονικό διάστημα, πέρα από τον φόβο, τον πόνο και την ταλαιπωρία που δημιουργείται αμέσως μετά τη δημιουργία τους και μέχρι τη λήψη της απαραίτητης ιατρικής φροντίδας ή τον σωματικό πόνο και τις ενοχλήσεις που ακολουθούν τις επόμενες ημέρες, μέχρι την επούλωση. Η θεραπεία ήταν απλή, η άδεια ασθενείας ήταν περιορισμένη, δεν αναφέρεται επηρεασμός των καθημερινών δραστηριοτήτων του Ενάγοντος ή δυσάρεστα βιώματα που να σχετίζονται με κατάλοιπες ουλές.
8. Στην Κελεσίδου ν. Σταυρινού, Πολιτική Έφεση 221/2012, ημερομηνίας 06.12.2017, ECLI:CY:AD:2017:A441, όπου υπήρχαν εκτεταμένες εκδορές, θλάσεις και μώλωπες, που επουλώθηκαν σε περίπου 15 ημέρες, αν και είχαν παραμείνει εμφανή σημάδια, χωρίς άλλο επηρεασμό του εφεσίβλητου, το ποσό των €3.500,00 κρίθηκε πως ήταν έκδηλα υπερβολικό και είχε μειωθεί κατ’ έφεση στις €2.500,00. Είναι σε επίπεδο €3.000,00 που κινείται το Δικαστήριο εδώ, λαμβάνοντας υπόψη, στην προκειμένη περίπτωση, την έκταση και τη φύση και τη θέση των τραυμάτων του Ενάγοντος. Προσδιορισμός που δεν αποκλίνει ουσιωδώς από το πλαίσιο παλαιότερης νομολογίας, που έθεσε ο συνήγορος του Ενάγοντος. Ωστόσο, η εισήγησή του για €5.500,00, έχοντας υπόψη και την επικύρωση των €6.000,00 στην οδηγό υπόθεση στις Στεφάνου ν. Αντωνίου, Πολιτική Έφεση 508/2012 κ.α., ημερομηνίας 17.12.2018, ECLI:CY:AD:2018:A545, για προδήλως σοβαρότερους τραυματισμούς (εγκεφαλική διάσειση, διάστρεμμα αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης πρώτου βαθμού, θλάση θώρακος και θωρακικής μοίρας και θλάση δεξιού μηρού) που ταλαιπώρησαν σημαντικότερα το θύμα, ή και το ίδιο στην Alfa Concrete Public Company Ltd v. Γλυκύ, Πολιτική Έφεση 316/2013, ημερομηνίας 21.07.2020, ECLI:CY:AD:2020:A253, για επίσης κάπως σοβαρότερους τραυματισμούς (βαθύ θλαστικό τραύμα στο τριχωτό της κεφαλής για το οποίο χρειάστηκαν τέσσερεις συρραφές, εγκεφαλική διάσειση με μεταδιασεισικό σύνδρομο και διάστρεμμα/θλάση της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης), που και εκεί προκάλεσαν μεγαλύτερη ταλαιπωρία, ή και την πολύμηνη έκταση της ταλαιπωρίας στην Χριστοδούλου ν. Hoffer, Πολιτική Έφεση 263/2012, ημερομηνίας 10.01.2018, όπου επικυρώθηκαν €4.500,00 για κάκωση του αυχένα, τραυματισμό στην περιοχή του θώρακα και φούσκωμα στο πηγούνι, σε συνάρτηση με την Κελεσίδου (ανωτέρω), φαίνεται ότι η κύμανση στο επίπεδο που εισηγείται η πλευρά του Ενάγοντος θα ήταν υπερβολή. Λαμβάνονται υπόψη οι επιμέρους διαφοροποιήσεις αλλά και η χρονική διάσταση από τα περιστατικά των προαναφερόμενων υποθέσεων, σε σχέση με τα υπό εξέταση γεγονότα που έλαβαν χώρα το 2023, η αγοραστική αξία του χρήματος μέσα στο σημερινό οικονομικό περιβάλλον[10], και το ποσό των €3.000,00, ως γενικές αποζημιώσεις, παραμένει σε λογικό πλαίσιο.
9. Οι τραυματισμοί δεν προκλήθηκαν στον Ενάγοντα ατυχηματικά. Η σκόπιμη, απρόκλητη και θεαματική επίθεση στον Ενάγοντα, με αιχμηρό αντικείμενο, για να τραυματιστεί, με ενδεχόμενο μάλιστα ο τραυματισμός που θα επιφέρει ένα τέτοιο όργανο, όταν στρέφεται σε περιοχές του σώματος όπως η πλάγια τραχηλική χώρα, να θέσει σε σοβαρότερο κίνδυνο τη ζωή του Ενάγοντος, είναι συμπεριφορά μη αποδεκτή και κατακριτέα σε μια πολιτισμένη κοινωνία. Δημιουργεί ευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και υποτίμηση της αξίας της ανθρώπινης ζωής. Ο Ενάγων περιέγραψε την επίθεση που υπέστη ως βίαιη και λυσσαλέα, μπροστά σε κόσμο, χωρίς να υπάρχει εύλογη αιτία για μια τέτοια συμπεριφορά. Υπό τις περιστάσεις, το ποσό των €1.000,00 ως επαύξηση είναι δίκαιο και εύλογο.
10. Καταληκτικά, το συνολικό ποσό των €4.000,00 είναι μία δίκαιη, εύλογη και επαρκής αποζημίωση του Ενάγοντος, που αντικατοπτρίζει τον πόνο και την ταλαιπωρία και το ηθικό πλήγμα που υπέστη ο Ενάγων συνεπεία της επίθεσης που δέχθηκε από τον Εναγόμενο, και παράλληλα υπενθυμίζει τη διαχρονικότητα της κοινωνικής απαξίας που βρίσκει αυτή η συμπεριφορά του Εναγόμενου.
11. Πρόσθετα, θα επιδικαστεί το ποσό των €62,00, που έχει αποδειχθεί πως καταβλήθηκε από τον Ενάγοντα, για την εξασφάλιση του ιατρικού πιστοποιητικού.
12. Ως εκ των ανωτέρω:
Α. Εκδίδεται απόφαση υπέρ του Ενάγοντος και εναντίον του Εναγόμενου για το ποσό των €4.000,00, πλέον νόμιμος τόκος ετησίως, από την 30.06.2023 μέχρι εξόφλησης.
Β. Εκδίδεται απόφαση υπέρ του Ενάγοντος και εναντίον του Εναγόμενου για το ποσό των €62,00, πλέον νόμιμος τόκος ετησίως, από την καταχώριση της αγωγής μέχρι εξόφλησης.
Γ. Εκδίδεται απόφαση υπέρ του Ενάγοντος και εναντίον του Εναγόμενου για τα έξοδα της αγωγής και της έκδοσης απόφασης όπως υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.
(Υπ.) ……………………….
Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.
Πιστό Αντίγραφο
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗΣ
[1] Βλ. και Winfield on Torts, 7η έκδοση, σελ. 17.
[2] DPP v. Smith (1961) AC 290, και Georghios Protopapas v. The Police (1962) CLR 27.
[3] Papakokkinou and Others v. Kanther (1982) 1 CLR 65.
[4] Paraskevopoulos v. Georghiou (1970) 1 CLR 116.
[5] Paraskevaides (Overseas) Ltd v. Christofi (1992) 1 CLR 789.
[7] Socrates Eliades v. Vassos Lyssarides (1979) 1 CLR 254.
[8] Papakokkinou and Others v. Kanther (1982) 1 CLR 65, Adrian Holdings Ltd v. Δημοκρατίας (1988) 1 ΑΑΔ 1836, Rookes v. Barnard [1964] 1 All E.R.367, Broome v. Cassel & Co. [1972] Α.C. 1027 και Drane v. Evangelou [1978] 1 W.L.R. 455 (C.A.), Μήτα ν. Γ. & Κ. Σοφοκλέους Λτδ (2003) 1 ΑΑΔ 1952.
[9] Stavros Gregoriades v. Evangelos Kyriakides (1970) 1 CLR 120.
[10] Christodoulides v. Kyprianou (1968) 1 CLR 130, Karavallis v. Economides (1970) 1 CLR 271.