ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ
Ενώπιον: Γ. Κ. Βλάμη, Π.Ε.Δ.
Συνενωμένες Αγωγές Αρ.: 188/2014 & 435/2014
Αρ. Αγωγής: 188/2014
Μεταξύ:
Νεόφυτου Λεμονάρη, από την Πάφο
Ενάγοντος
και
1. Φίλιππου Δαμιανού, από την Πάφο
2. Iliyana Iliev Veleva, από την Πάφο
3. Κόσμος Ασφαλιστική Εταιρεία (Δημόσια) Λτδ
4. Commercial General Insurance Ltd
Εναγομένων
Αρ. Αγωγής: 435/2014
Μεταξύ:
Φίλιππου Δαμιανού, από την Πάφο
Ενάγοντος
και
1. Iliyana Iliev Veleva, από την Πάφο
2. Commercial General Insurance Ltd
Εναγομένων
Ημερομηνία: 19.07.24
Εμφανίσεις:
Για Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 188/2014: κα Δ. Ανδρέου Χ’ Σάββα
Για Εναγομένους 1 & 3 στην αγωγή αρ. 188/2014: κος Α. Κόνιας
Για Εναγομένους 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/2014: κος Γ. Κωνσταντίνου
Για Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 435/2014: κα Ν. Κωνσταντίνου
Για Εναγομένους 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/2014: κος Γ. Κωνσταντίνου
ΑΠΟΦΑΣΗ
Δυνάμει δικαστικού διατάγματος οι αγωγές 188/14 και 435/14 με οδηγό την αγωγή υπ' αριθμό 188/14 συνενώθηκαν αναφορικά με όλα τα επίδικα θέματα. Το δυστύχημα που συνέβηκε στις 02.11.12 στην Λεωφόρο Μεσόγης στην Πάφο αποτέλεσε την αιτία καταχώρησης των εν λόγω συνενωμένων αγωγών.
Εμπλεκόμενα οχήματα ήταν το μοτοποδήλατο με αρ. εγγραφής [ ] που τη στιγμή εκείνη οδηγείτο από τον Εναγόμενο 1 της αγωγής αρ. 188/14 και παράλληλα Ενάγοντα της αγωγής αρ. 435/14 με συνεπιβάτη τον Ενάγοντα της αγωγής αρ. 188/14 και το μηχανοκίνητο όχημα με αρ. εγγραφής [ ] που οδηγός του κατά το χρόνο εκείνο ήταν η Εναγόμενη 2 της αγωγής αρ. 188/14 και παράλληλα Εναγόμενη 1 της αγωγής αρ. 435/14. Κατά τον ουσιώδη για τις αγωγές χρόνο το μηχανοκίνητο όχημα εισήλθε στη Λεωφόρο Μεσόγης από τη Λεωφόρο Πετριδίων με κατεύθυνση την Μεσόγη και όταν εισήλθε προπορευόταν του μοτοποδηλάτου που ακολουθούσε βόρεια κατεύθυνση από Πάφο προς Μεσόγη. Το δυστύχημα συνέβηκε στη Λεωφόρο Μεσόγης.
Εναγόμενες 3 και 4 στην αγωγή αρ. 188/14 είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες κάλυπταν την αστική ευθύνη των ιδιοκτητών των ενεχομένων οχημάτων. Να σημειωθεί ότι η Εναγόμενη 4 στην αγωγή αρ. 188/14 είναι παράλληλα η Εναγόμενη 2 στην αγωγή αρ. 435/14.
Κοινές δηλώσεις διαδίκων:
Κατά την εκδίκαση των συνενωμένων αγωγών οι διάδικοι προέβηκαν στις πιο κάτω κοινές και συνάμα δεσμευτικές για τους ιδίους δηλώσεις ενώπιον του Δικαστηρίου:
(1) Υπήρξε σύγκρουση των δύο πιο πάνω ενεχομένων οχημάτων.
(2) Το δυστύχημα συνέβηκε στην προαναφερόμενη τοποθεσία κατά την πιο πάνω ημερομηνία.
(3) Οδηγοί των ενεχομένων οχημάτων είναι τα πρόσωπα που έχουν αναφερθεί πιο πάνω ενώ στο μοτοποδήλατο επέβαινε ως συνεπιβάτης ο Ενάγοντας της αγωγής αρ. 188/14.
(4) Το νομικό καθεστώς των Εναγομένων 3 και 4 εταιρειών στην αγωγή αρ. 188/14 με την τελευταία να είναι η Εναγόμενη 2 στην αγωγή αρ. 435/14, είναι αυτό που έχει σημειωθεί πιο πάνω.
(5) Από το δυστύχημα τραυματίστηκε ο Ενάγοντας της αγωγής αρ. 188/14 (συνεπιβάτης στο μοτοποδήλατο) και ο Εναγόμενος 1 της αγωγής αρ. 188/14 (οδηγός του μοτοποδηλάτου) που παράλληλα είναι ο Ενάγοντας της αγωγής αρ. 435/14.
(6) Ο Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 188/14 (συνεπιβάτης στο μοτοποδήλατο) δεν φέρει οποιαδήποτε ευθύνη για την πρόκληση του επίδικου δυστυχήματος.
(7) Η εξέταση της γενεσιουργού αιτίας πρόκλησης του δυστυχήματος θα επικεντρωθεί μεταξύ του Εναγομένου 1 στην αγωγή αρ. 188/14 (παράλληλα Ενάγοντος στην αγωγή αρ. 435/14) και της Εναγομένης 2 στην αγωγή αρ. 188/14 (παράλληλα Εναγομένης 1 στην αγωγή αρ. 435/14), ως οδηγοί των ενεχομένων οχημάτων κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος.
(8) Ο Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 188/14 (συνεπιβάτης στο μοτοποδήλατο) δικαιούται στην επιδίκαση γενικών και ειδικών αποζημιώσεων ύψους €325.000 επί πλήρους ευθύνης αναφορικά με το δυστύχημα, ποσό το οποίο θα φέρει νόμιμο τόκο από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης.
(9) Ο Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 435/14 (οδηγός του μοτοποδηλάτου) δικαιούται στην επιδίκαση γενικών και ειδικών αποζημιώσεων ύψους €15.630 επί πλήρους ευθύνης αναφορικά με το δυστύχημα, ποσό το οποίο θα φέρει νόμιμο τόκο από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης.
Οι πιο πάνω δεσμευτικές δηλώσεις των διαδίκων συνιστούν παραδεκτά γεγονότα, τα οποία εγκρίθηκαν από το Δικαστήριο και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των ευρημάτων του.
Ευθύνη Ενάγοντα της αγωγής αρ. 188/14:
Από τα πιο πάνω διαπιστώνεται ότι εκ συμφώνου ο Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 188/14 (συνεπιβάτης στο μοτοποδήλατο) ουδεμία ευθύνη φέρει για την πρόκληση του επίδικου δυστυχήματος. Η πλήρης απαλλαγή του από οποιαδήποτε ευθύνη σημαίνει ότι δεν υφίσταται θέμα αποκλειστικής και/ή συντρέχουσας αμέλειας και/ή από οποιαδήποτε άλλης μορφής ευθύνης που θα μπορούσε του είχε αποδοθεί.
Επίδικα θέματα των συνενωμένων αγωγών:
Επίδικο ζήτημα που παρέμεινε για εκδίκαση στις συνενωμένες αγωγές είναι ο καταμερισμός ευθύνης μεταξύ των Εναγομένων 1 και 2 στην αγωγή αρ. 188/14 στην πρόκληση του επίδικου δυστυχήματος. Όπως θα διαφανεί από την μαρτυρία που συνοπτικά παρατίθεται πιο κάτω, για το ζήτημα αυτό οι εν λόγω Εναγόμενοι παρουσίασαν δύο εκ διαμέτρου αντίθετες εκδοχές Με τον καταμερισμό της ευθύνης θα καθοριστεί η συνεισφορά τους στο δηλωμένο ποσό που θα πρέπει να πληρωθεί στον Ενάγοντα της αγωγής αρ. 188/14.
Η επίλυση του πιο πάνω θέματος θα καθορίσει αυτόματα το αποτέλεσμα της ευθύνης και στην αγωγή αρ. 435/14 αφού ο Ενάγοντας και η Εναγόμενη 1 εκεί είναι παράλληλα οι Εναγόμενοι 1 και 2 στην αγωγή αρ. 188/14. Η έκβαση στο επίδικο θέμα της ευθύνης θα καθορίσει το ακριβές ποσό που ενδεχομένως να πρέπει να καταβληθεί στον Ενάγοντα της αγωγής αρ. 435/14 αφού το ποσό που συμφωνήθηκε ως γενικές και ειδικές αποζημιώσεις είναι επί πλήρους ευθύνης.
Γραπτή ειδοποίηση προς συνεναγόμενο (Εναγομένων 1 & 3
προς Εναγομένων 2 & 4 – αγωγής αρ. 188/14):
Με γραπτή ειδοποίηση προς συνεναγόμενο δυνάμει της Δ.10 Θ.12(1) των Παλαιών Διαδικαστικών Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας που καταχώρισαν οι Εναγόμενοι 1 & 3 εναντίον των Εναγομένων 2 & 4, το ένα ζεύγος Εναγομένων θεωρεί το άλλο ζεύγος αποκλειστικά υπεύθυνο για την πρόκληση του επιδίκου δυστυχήματος λόγω αμέλειας και/ή λόγω παράβασης θέσμιων καθηκόντων από μέρους τους. Γι’ αυτό σε περίπτωση που οποιοδήποτε ζεύγος θεωρηθεί υπεύθυνο το ένα ζεύγος Εναγομένων αξιώνει εναντίον του άλλου ζεύγους συνεισφορά σε σχέση με οποιαδήποτε αποζημίωση την οποίαν ο Ενάγοντας δύναται να ανακτήσει δια της αγωγής του κατά το ποσοστό που ήθελε αποφασιστεί από το Δικαστήριο στο τέλος της εκδίκασης, περιλαμβανομένου τόκου και δικηγορικών εξόδων.
Οι δικογραφημένες εκδοχές των Εναγομένων 1 – 4
(στην αγωγή αρ. 188/14):
Όπως ήδη έχει λεχθεί, η πλευρά των Εναγομένων 1 & 3 ισχυρίζεται ότι το επίδικο δυστύχημα οφείλεται στην αποκλειστική και/ή συντρέχουσα αμέλεια της Εναγομένης 2 και/ή στην από μέρους της παράβαση των εκ του νόμου απορρεόντων νόμιμων καθηκόντων της, η οποία οδηγούσε το εμπλεκόμενο αυτοκίνητο το οποίο κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν ασφαλισμένο στην Εναγόμενη 4 ασφαλιστική εταιρεία. Είναι η δικογραφημένη θέση των Εναγομένων 1 & 3 ότι ο Εναγόμενος 1 οδηγούσε νόμιμα και κανονικό το εμπλεκόμενο μοτοποδήλατο κατά μήκος της Λεωφόρου Μεσόγης με κατεύθυνση από Πάφο προς Μεσόγη όταν η Εναγόμενη 2 που οδηγούσε το όχημα της κατά μήκος της Λεωφόρου Πετριδίων εισήλθε απότομα στην Λεωφόρο Μεσόγης με κατεύθυνση την Μεσόγη παραλείποντας να αναμένει τη διέλευση του μοτοποδηλάτου που οδηγούσε ο Εναγόμενος 1 με αποτέλεσμα να ανακόψει την πορεία του θέτοντας τον Εναγόμενο 1 σε δίλημμα και/ή σε αγωνία της στιγμής. Λεπτομέρειες της ευθύνης που αποδίδεται στην Εναγόμενη 2 παρέχονται υπό τα σημεία (α) μέχρι (ξ) της §8 της έκθεσης υπεράσπισης των Εναγομένων 1 & 3.
Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η δικογραφημένη εκδοχή των Εναγομένων 2 & 4, οι οποίοι επικαλούνται ότι το υπ’ αναφορά οδικό ατύχημα προκλήθηκε λόγω αποκλειστική και/ή συντρέχουσα αμέλεια του Εναγομένου 1 καθώς επίσης στην παράβαση θέσμιων καθηκόντων από μέρους του, ο οποίος οδηγούσε το εμπλεκόμενο μοτοποδήλατο που κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν ασφαλισμένο στην Εναγόμενη 3 ασφαλιστική εταιρεία, το οποίο συγκρούστηκε με το άλλο εμπλεκόμενο όχημα που εκείνη τη στιγμή οδηγούσε η Εναγόμενη 2. Σύμφωνα με τους Εναγομένους 2 & 4, ο Εναγόμενος 1 οδηγούσε τη μεγάλου κυβισμού μοτοσικλέτα του με υπερβολική και/ή επικίνδυνη ταχύτητα και αφού παρέλειψε να αντιληφθεί την παρουσία του οχήματος της Εναγομένης 2 που προπορευόταν και να χρησιμοποιήσει τα φρένα της διατηρώντας απόσταση ασφαλείας, συγκρούστηκε με το όχημα της. Λεπτομέρειες της ευθύνης που αποδίδεται στον Εναγόμενο 1 παρέχονται υπό τα σημεία (α) μέχρι (θ) της §8 της έκθεσης υπεράσπισης των Εναγομένων 2 & 4.
Προσαχθείσα μαρτυρία:
Στα πλαίσια της ακροαματικής διαδικασίας προσήλθαν πέντε μάρτυρες εκ μέρους και για λογαριασμό του Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 188/14. Ακολούθως για την απόδειξη της εκδοχής τους, η πλευρά των Εναγομένων 1 & 3 στην αγωγή αρ. 188/14 μαζί με τον Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 435/14 παρουσίασε ένα μάρτυρα ενώ για την στοιχειοθέτηση της δικής τους εκδοχής οι Εναγόμενοι 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και παράλληλα Εναγόμενοι 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14 παρουσίασαν δύο μάρτυρες.
Κατά την εκδίκαση της υπόθεσης κατατέθηκαν 18 τεκμήρια.
Θα σκιαγραφήσω τώρα την ουσία της μαρτυρίας που παρουσιάστηκε ενώπιον μου.
ΜΕ1 ήταν ο Βρυώνης Χαραλάμπους, ο οποίος κατά το χρόνος της εμφάνισης του στο Δικαστήριο, δηλαδή στις 16.12.22, υπηρετούσε στο Ποινικό Πρωτοκολλητείο του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου. Προσερχόμενος είχε στην κατοχή του τον φάκελο της ποινικής υπόθεσης αρ. 956/14 που αφορούσε κατηγορία αμελούς οδήγησης εναντίον του Εναγομένου 1 στην αγωγή αρ. 188/14 και παράλληλα Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 435/14 (οδηγού του εμπλεκομένου μοτοποδηλάτου). Στην κυρίως εξέταση του κατέθεσε τα πιο κάτω έγγραφα που αποτελούν μέρος του αστυνομικού φακέλου με αριθμό τροχαίας ΜΕ341/2013:
Τεκμήριο Α προς αναγνώριση - δέσμη καταθέσεων από πρόσωπα που σχετίζονται με το επίμαχο δυστύχημα
Τεκμήριο Β προς αναγνώριση - 45 έγχρωμες φωτογραφίες της σκηνής του δυστυχήματος
Τεκμήριο Γ προς αναγνώριση - 30 έγχρωμες φωτογραφίες ζημιών από τα ενεχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα
Τεκμήριο 1 – Ψηφιακό δίσκο κλειστού κυκλώματος κάμερας της σκηνής του
επιδίκου δυστυχήματος
Να σημειωθεί ότι ο μάρτυρας αυτός δεν αντεξετάστηκε από τους συνηγόρους των υπολοίπων διαδίκων. Απλά ο ευπαίδευτος συνήγορος των Εναγομένων 1 & 3 στην αγωγή αρ. 188/14 ζήτησε από τον μάρτυρα να καταθέσει έγγραφο που περιέχει τις προδιαγραφές του επίδικου μοτοποδηλάτου που είχε κατατεθεί στα πλαίσια της ποινικής διαδικασίας, πράγμα που ο μάρτυρας έπραξε. Το έγγραφο αυτό είναι το Τεκμήριο 2.
ΜΕ2 ήταν ο αστυφύλακας 1142 Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, ο οποίος υπηρετεί στην Τροχαία Πάφου. Δεν ήταν ο εξεταστής του τροχαίου ατυχήματος αλλά βοήθησε στη διερεύνηση του. Οι ενέργειες και οι παρατηρήσεις στις οποίες προέβηκε περιγράφονται σε γραπτή κατάθεση του στα πλαίσια εξέτασης του δυστυχήματος που παρουσιάστηκε ως Τεκμήριο 3. Ο εν λόγω μάρτυρας αντεξετάστηκε από τους συνηγόρους των εμπλεκομένων οχημάτων.
Συνοψίζοντας την μαρτυρία του μπορεί να αναφερθεί ότι ήταν ένας από τους αστυνομικούς που μετέβησαν στη σκηνή του δυστυχήματος περί ώρα 10:25 π.μ. και συγκεκριμένα λίγο μετά που αυτό συνέβηκε. Ήταν αυτός που ετοίμασε τόσο το πρόχειρο σχεδιάγραμμα (Τεκμήριο 4) όσο και το συμμετρικό σχέδιο κλίμακας 1:250 με βάση τις μετρήσεις στις οποίες προέβηκε (Τεκμήριο 5). Είναι κάτοχος πιστοποιητικού στη διερεύνηση και σχεδιαγράφηση δυστυχημάτων και σκηνών εγκλήματος. Παράλληλα, ως ειδικός φωτογράφος της Αστυνομίας που είναι, την ίδια έλαβε φωτογραφίες από τη σκηνή του δυστυχήματος καθώς επίσης στις 10.11.12 φωτογραφίες ζημιών στα ενεχόμενα οχήματα που είχαν εκείνη την ημέρα μεταφερθεί στην Τροχαία Πάφου, οι οποίες φωτογραφίες κατατέθηκαν σε βιβλιάρια με ευρετήρια (Τεκμήρια 6 & 7).
Όταν μετέβηκε στο χώρο, βρισκόταν η οδηγός του αυτοκινήτου η οποία του ανάφερε πως είχε μετακινήσει το όχημα της από το χώρο και το είχε σταθμεύσει εκτός του δρόμου. Αντίθετα το μοτοποδήλατο βρισκόταν στην τελική του θέση. Επιθεώρησε τη σκηνή και εντόπισε σημεία στην άσφαλτο που σχετίζονται με το δυστύχημα περιλαμβανομένου του σημείου σύγκρουσης, τα οποία μαζί με τις μετρήσεις που έκαμε κατέγραψε στο πρόχειρο σχεδιάγραμμα που ετοίμασε. Τέτοια σημεία είπε ότι ήταν μαύρισμα στην άσφαλτο που προκλήθηκε από τον μπροστινό τροχό του μοτοποδηλάτου κατά τη σύγκρουση του με το αυτοκίνητο (σημείο αρ. 1 στο πρόχειρο σχέδιο), δύο εκδορές στην άσφαλτο που προκλήθηκαν κατά την πτώση του μοτοποδηλάτου (σημεία αρ. 2 & 3 στο πρόχειρο σχέδιο), εκδορά στην άσφαλτο που προκλήθηκε από τον πισινό τροχό του μοτοποδηλάτου (σημείο αρ. 4 στο πρόχειρο σχέδιο), μαύρισμα που προκλήθηκε από τον πισινό τροχό του μοτοποδηλάτου όταν κατέληγε στην τελική του θέση καθώς επίσης εκδορά από το δεξιό τιμόνι στην τελική του θέση (σημείο αρ. 5 στο πρόχειρο σχέδιο), ένα δεξιό παπούτσι που υπήρχε στη διαπλάτυνση (σημείο αρ. 6 στο πρόχειρο σχέδιο), κηλίδες αίματος στην άσφαλτο και κηλίδα αίματος στο σημείο που υποδείχτηκε από την οδηγό του αυτοκινήτου ότι είχε πέσει ο συνοδηγός του μοτοποδηλάτου – Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 188/14 (σημείο αρ. 7 στο πρόχειρο σχέδιο).
Ο μάρτυρας εξήγησε το πρόχειρο σχεδιάγραμμα που ετοίμασε την ημέρα του δυστυχήματος στην οδηγό του αυτοκινήτου, η οποία συμφώνησε και το υπέγραψε. Σημείο σύγκρουσης προσδιορίζεται το ‘χ’. Πριν από το σημείο σύγκρουσης δεν εντοπίστηκαν ίχνη τροχοπέδησης. Όπως εξήγησε, εντοπίζεται λόγω του ότι μετά το σημείο αυτό υπήρχε μαύρισμα από τον τροχό του μοτοποδηλάτου που επήλθε από τη σύγκρουση. Επειδή ο οδηγός και ο συνοδηγός του μοτοποδηλάτου είχαν μεταφερθεί με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο ο ίδιος δεν τους υπέδειξε το πρόχειρο σχέδιο. Σε σχετική ερώτηση που του υπεβλήθηκε κατά την αντεξέταση του, ο μάρτυρας είπε ότι στο συμμετρικό σχέδιο παρουσιάζονται περισσότερες σχεδιαγραφήσεις και μετρήσεις από ότι στο πρόχειρο σχέδιο επειδή μετά το πρόχειρο και για την ετοιμασία του συμμετρικού σχεδιαγράμματος της σκηνής που έγινε μετέπειτα χρειάστηκε να προβεί σε συμπληρωματικές μετρήσεις και περαιτέρω αποτύπωση του χώρου, γεγονός όμως που δεν ανέφερε στο ημερολόγιο έρευνας. Επίσης επισήμανε ένα σφάλμα στο πρόχειρο λέγοντας ότι η αναφορά σε ‘Rialas σκαλιά’ είναι λανθασμένη και ότι έπρεπε να έλεγε ‘CMC Electric’, κάτι που σημειώνεται στο συμμετρικό σχέδιο. Ακόμη είπε ότι σε αντίθεση με το πρόχειρο σχέδιο, στο συμμετρικό σημειώνεται η θέση κάμερας παρακολούθησης επειδή αυτή εντοπίστηκε μετά την εκπόνηση του πρόχειρου σχεδιαγράμματος. Επιπλέον στο συμμετρικό σχέδιο (Τεκμήριο 5) υπάρχει ένα δεύτερο σημείο ‘χ’ το οποίο είναι εκεί όπου το μοτοποδήλατο άρχισε να σέρνεται στο έδαφος.
Σύμφωνα με τον μάρτυρα, το όριο ταχύτητα στη Λεωφόρο Μεσόγης είναι 50 χλμ. Η λεωφόρος αυτή είναι ο δρόμος που έχει προτεραιότητα διέλευσης οχημάτων. Με βάση την πορεία των δύο ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων, στο σημείο που έγινε το δυστύχημα ο δρόμος είναι ευθύς και λίγο ανηφορικός. Ο δρόμος είναι διπλής κατεύθυνσης, δηλαδή μία λωρίδα για τα οχήματα που κατευθύνονται προς Μεσόγη και μία λωρίδα αντίθετης πορείας προς Πάφο. Οι δύο αυτές λωρίδες διαχωρίζονται από κτιστή νησίδα. Πλησιάζοντας προς τα φώτα τροχαίας με τη Λεωφόρο Τάσσου Παπαδόπουλου (προς Πάφο), οι λωρίδες αυξάνονται σε τρεις. Στο δε σημείο που έγινε το δυστύχημα (έξω από το κατάστημα ηλεκτρικών ειδών CMC) υπάρχει διαπλάτυνση πλάτους 3 μέτρων. Ο φωτισμός ήταν πολύ ικανοποιητικός.
Οχήματα που έρχονται από το δρόμο των Πετριδίων με σκοπό να εισέλθουν στη Λεωφόρο Μεσόγης έχουν καθαρή και απρόσκοπτη ορατότητα. Το πλάτος της οδού Πετριδίων εκεί που είναι διακεκομμένη γραμμή είναι 7,20 μέτρα. Ο ίδιος μέτρησε την ορατότητα με κορδέλα από το κέντρο της παρόδου (σημείο Β1). Η έκταση της ορατότητας από το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ μέχρι τα φώτα τροχαίας υπολογίστηκε σε 150 μέτρα.
Σύμφωνα με τον ΜΕ2, η διακεκομμένη γραμμή είναι το σημείο που ο οδηγός έχει υποχρέωση να ελαττώσει ταχύτητα, να ελέγξει την κίνηση της Λεωφόρου Μεσόγης και μετά να εισέλθει σ’ αυτήν. Με βάση ακόμη τα ευρήματα του, το όχημα διένυσε απόσταση 48,30 μέτρα προτού συγκρουστεί με το μοτοποδήλατο. Το δε μοτοποδήλατο διένυσε απόσταση 24.20 μέτρα μετά τη σύγκρουση και μέχρι να ακινητοποιηθεί. Ο μάρτυρας χαρακτηρίζει τη σύγκρουση σφοδρότατη και ένεκα της μεγάλης ένστασης και σε συνάρτηση με τις ζημιές που προκλήθηκαν στα ενεχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα, συμπεραίνει ότι το μοτοποδήλατο κινείτο με αυξημένη ταχύτητα. Παρόλα αυτά δεν έγινε έρευνα για τις ταχύτητες των εμπλεκομένων μηχανοκινήτων οχημάτων.
Καταγράφοντας τις ζημιές ο μάρτυρας είπε ότι στο ενεχόμενο μοτοποδήλατο υπήρχε ζημιά στο μπροστινό μέρος, στράβωσαν οι περόνες προς τα πίσω και σημεία επαφής στο δεξιό τιμόνι, στο πατήδι, προστατευτικό μηχανής, στη δεξιά πλευρά του εξώστ και στο πισινό φτερό. Στο άλλο όχημα υπήρχε ζημιά στον πισινό προφυλακτήρα προς την αριστερή μεριά, στην πόρτα του πισινού καπό, το πίσω γυαλί είχε σπάσει όπως και το πίσω αριστερό φανάρι.
Επόμενος μάρτυρας που παρουσιάστηκε ενώπιον του Δικαστηρίου ήταν ο Αστυφύλακας 2521 Μιχάλης Μιχαήλ (ΜΕ3), ο οποίος κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος υπηρετούσε στον Κλάδο Διερεύνησης Τροχαίων Ατυχημάτων της Τροχαίας Πάφου. Είναι ο εξεταστής του δυστυχήματος. Έτυχε εκπαίδευσης στη διερεύνηση τροχαίων ατυχημάτων στην Αστυνομική Ακαδημία. Έκτοτε και μέχρι σήμερα διερεύνησε πάνω από 1.000 δυστυχήματα. Μέρος της μαρτυρίας του αποτελεί η γραπτή κατάθεση του ημερ. 23.11.13 ως εξεταστής του συγκεκριμένου δυστυχήματος (Τεκμήριο 8). Επίσης υπό την ιδιότητα του αυτή έλαβε κατάθεση ημερ. 03.11.12 από την οδηγό του αυτοκινήτου (Τεκμήριο 9 – για τον περιορισμένο σκοπό του επιδίκου ζητήματος) και δύο καταθέσεις ημερ. 13.11.12 και 21.04.13 αντίστοιχα από τον οδηγό του μοτοποδηλάτου (Τεκμήρια 10Α και 10Β). Ακόμη στα πλαίσια των καθηκόντων του παρέλαβε από συνάδελφο του ένα σφραγισμένο ψηφιακό δίσκο στον οποίον είναι καταγραμμένα δεδομένα που αφορούν το επίδικο δυστύχημα από κάμερα ασφαλείας του καταστήματος CMC Electric Limited το οποίο βρίσκεται στη Λεωφόρο Μεσόγης (Τεκμήριο 1). Το Τεκμήριο 1 έτυχε δημόσιας προβολής.
Συνοπτική καταγραφή της μαρτυρίας του περιλαμβάνει αναφορά του ότι στις 02.11.12 και περί ώρα 22:15 λήφθηκε κλήση στην υπηρεσία του ότι περί ώρα 22:10 στην Λεωφόρο Μεσόγης, πλησίον του καταστήματος φωτιστικών ειδών VIOFOS, συνέβηκε σοβαρό τροχαίο ατύχημα με τραυματίες και ενεχόμενα οχήματα ένα μοτοποδήλατο με αρ. εγγραφής [ ] και ένα αυτοκίνητο με αρ. εγγραφής [ ]. Σύμφωνα με τον μάρτυρα, από εξετάσεις που έγιναν, ο οδηγός του μοτοποδηλάτου δεν έφερε κράνος ασφαλείας. Τόσο ο ίδιος όσο και ο συνεπιβάτης του μοτοποδηλάτου τραυματίστηκαν σοβαρά. Ο ίδιος μετέβηκε στη σκηνή του δυστυχήματος την επομένη ημέρα που αυτό συνέβηκε (δηλαδή στις 03.11.12) για αυτοψία του χώρου. Ακολούθως μετά από μερικές ημέρες μετέβηκε ξανά στη σκηνή μαζί με τον ΜΕ2 με τον οποίον έλεγξαν το συμμετρικό σχέδιο που είχε ετοιμάσει στη βάση των μετρήσεων που είχε κάνει (Τεκμήριο 5) και τις φωτογραφίες που είχε λάβει από τη σκηνή. Ο ίδιος μετέβηκε και τρίτη φορά στη σκηνή, πάλι μαζί με τον ΜΕ2 αλλά αυτή τη φορά και με τον οδηγό του μοτοποδηλάτου στις 21.04.23 προκειμένου ο τελευταίος να υποδείξει το σημείο σύγκρουσης που ο ίδιος θεωρούσε ότι ήταν. Ωστόσο εξαιτίας των τραυμάτων του δεν ήταν σε θέση να το υποδείξει και γι’ αυτό δεν υπέγραψε το πρόχειρο σχεδιάγραμμα που του υποδείχτηκε (Τεκμήριο 4).
Στα πλαίσια της διερεύνησης του δυστυχήματος ο ΜΕ3 κατέληξε στα πιο κάτω συμπεράσματα:
(α) Κατά την ώρα του δυστυχήματος ο καιρός ήταν αίθριος.
(β) Ο φωτισμός στο σημείο που έγινε το δυστύχημα είναι αρκετά ικανοποιητικός επειδή στο μέρος υπάρχουν μεταλλικοί ηλεκτρικοί λαμπτήρες του Δήμου Πάφου.
(γ) Ο δρόμος ήταν στεγνός, ασφαλτοστρωμένος και γενικά σε καλή κατάσταση.
(ε) Ο δρόμος είναι λίγο ανηφορικός με ορατότητα γύρω στα 200 μέτρα.
(στ) Ο δρόμος είναι διπλής κατευθύνσεως με δύο λωρίδες κυκλοφορίας, ήτοι μία για κάθε κατεύθυνση, οι οποίες χωρίζονται από κτιστή διαχωριστική νησίδα και άσπρη συνεχή γραμμή.
(ζ) Στο σημείο που έγινε το δυστύχημα υπάρχει ασφάλτινη διαπλάτυνση.
(η) Η περιοχή είναι κατοικημένη και με βάση πινακίδα τροχαίας το ανώτατο όριο ταχύτητας είναι 50 χλμ ανά ώρα.
(θ) Η οδηγός του αυτοκινήτου πλησιάζοντας στη συμβολή της οδού Πετριδίου και της Λεωφόρου Μεσόγης και προτού ξεπεράσει τη διακεκομμένη γραμμή που χωρίζει τους δύο δρόμους, είχε καθαρή, απρόσκοπτη και ικανοποιητική ορατότητα 100-150 μέτρων περίπου της τροχαίας κίνησης που ερχόταν από τα δεξιά της, δηλαδή από την κατεύθυνση που ερχόταν το μοτοποδήλατο και μέχρι και τη συμβολή που ελέγχεται από τα πρώτα φανάρια τροχαίας ελεγχόμενης διασταύρωσης που υπάρχει νοτιότερα του σημείου σύγκρουσης και είναι πάνω στη Λεωφόρο Ελλάδος.
(ι) Καθαρή, απρόσκοπτη και ικανοποιητική ορατότητα υπάρχει και μέχρι τα δεύτερα φανάρια τροχαίας ελεγχόμενης διασταύρωσης που είναι επίσης νοτιότερα του σημείου σύγκρουσης και βρίσκονται επί της Λεωφόρου Μεσόγης και η απόσταση από εκεί που εισήλθε η οδηγός του αυτοκινήτου υπολογίζεται σε 150-200 μέτρα περίπου.
(κ) Η σύγκρουση ήταν σφοδρή.
(λ) Στους ενεχόμενους οδηγούς διενεργήθηκε έλεγχος αλκοόλης με μηδενική ένδειξη.
Αναφερόμενος στην οδό Πετριδίου και στη Λεωφόρο Μεσόγης, ο μάρτυρας είπε ότι υπάρχει διακεκομμένη γραμμή μέσα στη συμβολή τους πράγμα που σημαίνει ότι τα οχήματα που επιχειρούν να εισέλθουν από την οδό Πετριδίων στη Λεωφόρο Μεσόγης δεν είναι υποχρεωμένα να σταματήσουν εντελώς αλλά οφείλουν να ελέγξουν την τροχαία κίνηση ενόσω το όχημα βρίσκεται σε κίνηση και να εισέλθουν στη Λεωφόρο Μεσόγης νοουμένου ότι το οπτικό πεδίο είναι καθαρό και το επιτρέπει η τροχαία κίνηση της Λεωφόρου Μεσόγης επειδή προτεραιότητα κίνησης έχουν τα οχήματα που βρίσκονται στη Λεωφόρο Μεσόγης.
Περαιτέρω ο μάρτυρας ανάφερε ότι δεν έγινε έλεγχος ταχύτητας των ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων που θα οδηγούσε στον υπολογισμό της επειδή δεν υπήρχαν ίχνη τροχοπέδησης στο σημείο σύγκρουσης και ούτε εκείνη τη στιγμή κάποιος μετρητής ταχυτήτων. Επίσης δεν εξετάστηκε το βάρος οποιουδήποτε από τα μηχανοκίνητα οχήματα που εμπλέκονται στο δυστύχημα. Ούτε έγινε αναπαράσταση του δυστυχήματος ή crash test για να γίνει γνωστή η έκταση των ζημιών σε σχέση με τις ταχύτητες. Επομένως, όπως είπε, εύρημα της αστυνομίας για επιστημονικό υπολογισμό της ταχύτητας των ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων, δεν υπάρχει.
Μέσα από τη δημόσια προβολή του ψηφιακού δίσκου (Τεκμήριο 1) ο μάρτυρας αναγνωρίζει ότι το βίντεο δεν καταγράφει τη στιγμή της σύγκρουσης. Εκείνο όμως που ο μάρτυρας υπέδειξε επειδή φαίνεται είναι ότι ο καταγεγραμμένος χρόνος του βίντεο 23:12:43 είναι η χρονική στιγμή που το αυτοκίνητο εισέρχεται και ευθυγραμμίζεται εντός της Λεωφόρου Μεσόγης με κατεύθυνση βόρεια από Πάφο προς Μεσόγη. Επίσης σημείωσε ότι ένα δευτερόλεπτο μετά, δηλαδή στον καταγεγραμμένο χρόνο του βίντεο 23:12:44, φαίνεται να ξεπροβάλλουν τα φώτα του μοτοποδηλάτου. Παρόλα αυτά, ο μάρτυρας είπε δεν υπάρχει εύρημα της αστυνομίας σε ότι αφορά τον υπολογισμό της απόστασης που υπήρχε μεταξύ του μοτοποδηλάτου και του αυτοκινήτου στο χρονικό σημείο 23:12:44.
Καταλήγοντας ο ΜΕ3 ανάφερε ότι δεν είναι σε θέση να πει εάν ο οδηγός του μοτοποδηλάτου είχε χρησιμοποιήσει τα φρένα. Επίσης δεν ήταν σίγουρος να πει αν το μοτοποδήλατο κινείτο με πορεία ταχύτητας στο ανώτατο επιτρεπτό όριο, δηλαδή τα 50 χλμ ανά ώρα, το δυστύχημα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
Ακολούθως προσήλθε ως μάρτυρας ο Μάριος Μαυρέσιης (ΜΕ4). Ο εν λόγω μάρτυρας αφού υιοθέτησε τη γραπτή κατάθεση που έδωσε στην αστυνομία κατά τη διερεύνηση του δυστυχήματος (Τεκμήριο 11), υπεβλήθηκε σε αντεξέταση.
Περίληψη της μαρτυρίας του περιλαμβάνει αναφορά ότι στις 02.11.12 και περί ώρα 22:00 οδηγούσε το αυτοκίνητο του στην οδό Πετριδίων. Πλησιάζοντας τα φώτα τροχαίας απέναντι του είχε τη Λεωφόρο Τάσσου Παπαδόπουλου ενώ δεξιά και αριστερά του είχε την Λεωφόρο Μεσόγης. Φθάνοντας στα φώτα τροχαίας πήρε τη δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας με πρόθεση να στρίψει δεξιά ώστε να κατευθυνθεί από τη Λεωφόρο Μεσόγης στο αρτοποιείο Ζορμπάς που βρίσκεται στη Λεωφόρο Ελλάδος. Στα φώτα τροχαίας σταμάτησε επειδή το φανάρι ήταν κόκκινο. Το αυτοκίνητο του ήταν το πρώτο και μοναδικό όχημα που ήταν εκεί σταματημένο. Ξαφνικά ενώ το όχημα του ήταν ακινητοποιημένο, ο μάρτυρας άκουσε θόρυβο μοτοποδηλάτου και από 2-5 δευτερόλεπτα περίπου αφού άκουσε το θόρυβο, ο εν λόγω μάρτυρας είδε να περνά αστραπιαία από μπροστά του με ιλιγγιώδη ταχύτητα ένα μοτοποδήλατο μεγάλου κυβισμού με πορεία από τη Λεωφόρο Ελλάδος προς τη Λεωφόρο Μεσόγης, στο οποίο μοτοποδήλατο επέβαιναν δύο άτομα. Σε σχέση με την τοποθεσία του οχήματος του μάρτυρα, το μοτοποδήλατο κινείτο από δεξιά προς αριστερά. Ο μάρτυρας υπολογίζει ότι από τη στιγμή που το όχημα του σταμάτησε στα φώτα διασταύρωσης μέχρι που πέρασε το μοτοποδήλατο από μπροστά του παρήλθε χρόνος 40-60 δευτερόλεπτα.
Ακολούθως, σε κλάσματα δευτερολέπτου που ο μάρτυρας στην αντεξέταση του διευκρίνισε ότι επρόκειτο για 4 δευτερόλεπτα περίπου, ο μάρτυρας άκουσε ένα δυνατό θόρυβο και είδε τους δύο επιβαίνοντες του μοτοποδηλάτου να εκτινάσσονται στον αέρα. Τη σκηνή αυτή ο μάρτυρας μπόρεσε να τη δει επειδή μετά το κατάστημα Viofos προς Μεσόγη υπάρχει οδικός φωτισμός από ηλεκτρικό λαμπτήρα. Ο δε δρόμος είναι ευθύς με ορατότητα 100-150 μέτρα περίπου. Όταν προσέγγισε το σημείο σύγκρουσης αντιλήφθηκε ότι το μοτοποδήλατο είχε συγκρουστεί πίσω από ένα αυτοκίνητο. Ο μάρτυρας διευκρίνισε ότι δεν είδε τη σύγκρουση των δύο οχημάτων και ούτε το σημείο αυτής.
Τελευταίος μάρτυρας για την πλευρά του Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 188/14 ήταν η αρχιαστυφύλακας 3257 Μαρίνα Ευδοκίου (ΜΕ5), η οποία κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος υπηρετούσε στο Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων Πάφου. Η γραπτή κατάθεση ημερ. 03.11.12 που έδωσε στην υπηρεσία της για τη διερεύνηση του τροχαίου ατυχήματος και κατατέθηκε ως Τεκμήριο 12 στις παρούσες συνενωμένες υποθέσεις, ουσιαστικά αποτέλεσε την κυρίως εξέταση της. Ακολούθησε η αντεξέταση της από τους συνηγόρους των υπόλοιπων διαδίκων.
Με βάση τη μαρτυρία της η ΜΕ5 στις 02.11.12 και περί ώρα 22:10 ήταν συνοδηγός σε υπηρεσιακό όχημα που κατευθυνόταν από τη Μεσόγη προς το κέντρο της Πάφου. Κάποια στιγμή παρά το κατάστημα Youpis η μάρτυρας πρόσεξε το εμπλεκόμενο σαλούν αυτοκίνητο να έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση με χαμηλή ταχύτητα σε σχέση με την ταχύτητα του αστυνομικού οχήματος και με αναμμένα τα μπροστινά φώτα πορείας. Την ίδια στιγμή άκουσε δυνατό θόρυβο διερχόμενου μοτοποδηλάτου μεγάλου κυβισμού που κινείτο στην ίδια κατεύθυνση με το αυτοκίνητο και σε ελάχιστο χρόνο είδε το μοτοποδήλατο να συγκρούεται στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Σύμφωνα με την μάρτυρα, η σύγκρουση ήταν σφοδρή. Οι δύο επιβαίνοντες του μοτοποδηλάτου εκτινάχτηκαν στον αέρα ενώ το μοτοποδήλατο ανατράπηκε στην άσφαλτο στο ύψος του καταστήματος Rialas Bathroom Gallery. Το αυτοκίνητο συνέχισε την πορεία του μετά τη σύγκρουση και σταμάτησε στην αριστερή διαπλάτυνση του δρόμου σύμφωνα με την πορεία του, θέση στην οποίαν παρέμεινε χωρίς να μετακινηθεί. Η μάρτυρας δεν πρόσεξε εάν τα πισινά φώτα του οχήματος ήταν αναμμένα. Παράλληλα η μάρτυρας πρόσεξε ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου όχι μόνο δεν φορούσε κράνος ασφαλείας αλλά ούτε το είχε μαζί του.
Μοναδικός μάρτυρας για τους Εναγομένους 1 & 2 στην αγωγή αρ. 188/14 και συνάμα για τον Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 435/14 ήταν ο εν λόγω Ενάγοντας – Φίλιππος Δαμιανός (ΜΥΕνων 1 & 3). Οι δύο γραπτές καταθέσεις του ημερ. 13.11.12 και 21.04.13 που δόθηκαν στην αστυνομία στα πλαίσια διερεύνησης του δυστυχήματος και τις οποίες υιοθέτησε, αποτέλεσαν μέρος της κυρίως εξέτασης του (Τεκμήρια 10Α & 10Β). Η κυρίως εξέταση του συμπληρώθηκε με ένορκη προφορική μαρτυρία του. Στη συνέχεια ο μάρτυρας υπεβλήθηκε σε αντεξέταση από τον ευπαίδευτο συνήγορο των Εναγομένων 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και ταυτόχρονα Εναγομένους 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14.
Συνοψίζοντας το περιεχόμενο της μαρτυρίας του μάρτυρα μπορεί να λεχθεί ότι ο συγκεκριμένος μάρτυρας εργάζεται ως πωλητής εξαρτημάτων οχημάτων και είναι ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης του εμπλεκομένου μοτοποδηλάτου. Όπως είπε, το εν λόγω μοτοποδήλατο είναι μεγάλου κυβισμού και όταν κινείται στο δρόμο κάνει μεγαλύτερο θόρυβο από ένα άλλο μικρού κυβισμού. Μάλιστα επειδή υπήρχε διαβαθμισμένη εξάτμιση στη μηχανή το συγκεκριμένο μοτοποδήλατο όταν κινείτο έκανε αρκετά μεγαλύτερο θόρυβο από άλλη μεγάλου κυβισμού μοτοσικλέτα.
Σύμφωνα με τον μάρτυρα, την ημέρα που συνέβηκε το δυστύχημα οδηγούσε το μοτοποδήλατο με συνεπιβάτη τον Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 188/14. Αμφότεροι φορούσαν κράνος ασφαλείας. Ο καιρός ήταν αίθριος. Το μοτοποδήλατο κινείτο με αναμμένα φώτα και με «κανονική ταχύτητα», δίχως ο μάρτυρας να την καθορίζει επ’ ακριβώς αλλά να την υπολογίζει γύρω στα 40 χλμ ανά ώρα, στη Λεωφόρο Ελλάδας κατευθυνόμενο βόρεια από Πάφο προς Μεσόγη. Πλησιάζοντας σε φώτα τροχαίας πιο πάνω από την υπεραγορά Lidl με κατεύθυνση προς Μεσόγη, το μοτοποδήλατο ελάττωσε ταχύτητα χωρίς όμως ο μάρτυρας να μπορεί να την προσδιορίσει. Εκεί δεν προπορεύονταν άλλα οχήματα και ο μάρτυρας είχε μπροστά του καθαρό οπτικό πεδίο πέραν των 150 μέτρων. Η αναφορά αυτή κάλυπτε τα φώτα της Λεωφόρου Ελλάδος προς τη Λεωφόρο Μεσόγης. Σε απόσταση περίπου 30 μέτρων από τα φώτα τροχαίας, το φανάρι άναψε πράσινο. Περνώντας τη διασταύρωση των φώτων τροχαίας το μοτοποδήλατο ανάπτυξε ταχύτητα η οποία ήταν μεγαλύτερη από αυτή που κινείτο προτού ελαττώσει στα φώτα τροχαίας, χωρίς όμως πάλι να είναι σε θέση να την καθορίσει.
Ενώ ο μάρτυρας οδηγούσε το μοτοποδήλατο του στο κέντρο της λωρίδας κυκλοφορίας του στη Λεωφόρο Μεσόγης, ξαφνικά είδε μπροστά του σε πολύ κοντινή απόσταση που υπολόγισε περίπου σε 4-6 μέτρα, το άλλο εμπλεκόμενο αυτοκίνητο, με το πίσω μέρος του οποίου συγκρούστηκε το μπροστινό μέρος του μοτοποδηλάτου. Επειδή τα πράγματα εξελίχτηκαν πολύ γρήγορα και επειδή ο μάρτυρας αντιλήφθηκε την παρουσία του αυτοκινήτου σε πολύ μικρή απόσταση, δεν θυμάται αν προέβηκε ενστικτωδώς σε οποιοδήποτε ενέργεια ή ελιγμό για να αποφύγει τη σύγκρουση. Επίσης ο μάρτυρας δεν θυμάται αν το αυτοκίνητο κινείτο έχοντας αναμμένα τα πισινά φώτα του. Ούτε θυμάται σε ποιο σημείο στη Λεωφόρο Μεσόγης αντιλήφθηκε το αυτοκίνητο στο δρόμο.
Περαιτέρω ο μάρτυρας αρνήθηκε ότι οδηγούσε το μοτοποδήλατο του με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Παράλληλα δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει πως ενώ το συμμετρικό σχεδιάγραμμα (Τεκμήριο 5) παρουσιάζει το αυτοκίνητο να εισέρχεται στη Λεωφόρο Μεσόγης από την οδό Πετριδίων να είχε διανύσει 49 μέτρα περίπου μέχρι το σημείο σύγκρουσης, ο ίδιος αντιλήφθηκε την παρουσία του αυτοκινήτου σε απόσταση μόλις 4 μέτρα περίπου πριν από την σύγκρουση. Είναι η θέση του μάρτυρα ότι ο ίδιος είχε προτεραιότητα χρήσης του δρόμου και ότι η οδηγός του αυτοκινήτου που θα έπρεπε να είχε σταματήσει, προφανώς για να του δώσει προτεραιότητα, δεν το έπραξε. Σύμφωνα ακόμη με τον μάρτυρα, η οδηγός του αυτοκινήτου τον επισκέφθηκε στο νοσοκομείο εκφράζοντας τις απολογίες της «που δεν τον είδε».
Στις 21.04.13 ο μάρτυρας μετέβηκε στη Λεωφόρο Μεσόγης μαζί με τους ΜΕ2 και ΜΕ3 για τους υποδείξει το σημείο σύγκρουσης που ο ίδιος θεωρεί. Στη σκηνή του δυστυχήματος ο ΜΕ2 του υπέδειξε το πρόχειρο σχεδιάγραμμα (Τεκμήριο 4) και αφού του το εξήγησε του ζήτησε να του υποδείξει σε πιο σημείο του δρόμου ο μάρτυρας θεωρούσε ότι είχε επέλθει η σύγκρουση. Επειδή λόγω των τραυμάτων του ο μάρτυρας δεν θυμόταν, δεν μπορούσε να υποδείξει το σημείο που ο ίδιος θεωρούσε ότι είχε γίνει η σύγκρουση. Εφόσον δεν ήταν σε θέση να υποδείξει το σημείο σύγκρουσης, ο μάρτυρας δεν υπέγραψε το πρόχειρο σχεδιάγραμμα.
Εκ μέρους και για λογαριασμό των Εναγομένων 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και ταυτόχρονα Εναγομένων 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14 παρουσιάστηκαν δύο μάρτυρες. Αμφότεροι κατάθεσαν υπό τον ιδιότητα του εμπειρογνώμονα.
Ο πρώτος που προσήλθε στο Δικαστήριο ήταν ο Γεώργιος Καραθανάσης (ΜΥ1Ενων 2 & 4). Είναι διπλωματούχος μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών και πληροφορικής από την Πολυτεχνική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών. Αποφοίτησε το έτος 2011. Έπειτα έτυχε εκπαίδευσης σε θέματα εξετάσεως ψηφιακών πειστηρίων, φορητών συσκευών, φωτογραφιών και βίντεο. Είναι καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών στη Διαχείριση Ηλεκτρονικών Εγγράφων. Παράλληλα είναι εγγεγραμμένος στους Πίνακες Πραγματογνωμόνων στα Δικαστήρια της Ελλάδας. Από το έτος 2012 μέχρι σήμερα έχει καταθέσει ως εμπειρογνώμονας σε περισσότερες από 150 υποθέσεις στην Ελλάδα. Επίσης χρησιμοποιήθηκε σε υποθέσεις στην Κύπρο ως μάρτυρας ειδικών γνώσεων από τη Νομική Υπηρεσία αλλά και από ιδιώτες δικηγόρους για λογαριασμό διαδίκων. Η μαρτυρία του στις υποθέσεις αυτές αφορούσε ανάλυση βίντεο, φωτογραφιών, ψηφιακών πειστηρίων και εξέταση χρονικής διάρκειας μετάβασης οχημάτων σε συγκεκριμένη απόσταση, όπως αυτή φαίνεται από μία κάμερα σε άλλη. Τα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά προσόντα του μάρτυρα κατατέθηκαν ως Τεκμήριο 14.
Στην παρούσα υπόθεση ο μάρτυρας έλαβε εντολή από την πλευρά των Εναγομένων 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και ταυτόχρονα Εναγομένων 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14 να προβεί σε εργαστηριακή ανάλυση βιντεοληπτικού υλικού με σκοπό τη διερεύνηση της γνησιότητας του αρχείου, να αποτυπώσει με μεγαλύτερη ευκρίνεια όσα μπορούν να εμφανιστούν στο βίντεο καθώς και του ρυθμού καταγραφής εικόνας κατά τη διέλευση των δύο οχημάτων που ενέχονται στο επίμαχο δυστύχημα σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Για τη διεκπεραίωση των καθηκόντων του, ο μάρτυρας έλαβε το υπό εξέταση βίντεο υπό τη μορφή ψηφιακού δίσκου κλειστού κυκλώματος κάμερας της σκηνής του δυστυχήματος (Τεκμήριο 1). Δεν αμφισβητείται ότι το Τεκμήριο 1, το οποίο προβλήθηκε δημόσια κατά τη διάρκεια της ακρόασης, καταγράφει την κίνηση των δύο εμπλεκομένων στο τροχαίο ατύχημα οχημάτων όπως αυτή η διέλευση απεικονίζεται στο κλειστό κύκλωμα καμερών που βρίσκονταν στη σκηνή του δυστυχήματος. Παράλληλα ο μάρτυρας παρέλαβε υλικό φωτογραφιών καθώς επίσης διαδικτυακή σήμανση μέσω του δορυφορικού λογισμικού ανοικτή χρήσης (open source software – Google Earth) που του απέστειλε ηλεκτρονικά ένας άλλος τεχνικός σύμβουλος επί τροχαίων ατυχημάτων (Θράσος Ο’ Μαχόνυ), ο οποίος επίσης είχε διοριστεί από τους ίδιους διαδίκους και είχε λάβει όταν μετέβηκε τη σκηνή του δυστυχήματος. Ο μάρτυρας δεν επισκέφθηκε τον τόπο του τροχαίου ατυχήματος.
Με βάση το βίντεο (Τεκμήριο 1) και το φωτογραφικό υλικό που του αποστάληκαν, ο μάρτυρας ετοίμασε έκθεση, η οποία παρουσιάστηκε ως Τεκμήριο 13. Ο μάρτυρας πραγματοποίησε ανάλυση του περιεχομένου του βιντεοληπτικού υλικού και διαπίστωσε ότι δεν έχει υποστεί οποιαδήποτε επεξεργασία, δηλαδή μοντάζ, αποκοπή καρέ στην αρχή ή στο τέλος του, έκτοτε της εξαγωγής του από το κλειστό κύκλωμα καταγραφής εικόνας. Το βίντεο αποτελείται από διάφορες καταγεγραμμένες εικόνες, για την αποκωδικοποίηση των οποίων ο μάρτυρας ενεργοποίησε το λογισμικό που προτείνεται από την κατασκευάστρια εταιρεία. Ο μάρτυρας προέβηκε σε ανάλυση των δύο εμπλεκομένων οχημάτων σε σχέση με τις καταγραμμένες εικόνες και τους χρόνους διέλευσης. Ειδικότερα ο μάρτυρας διερεύνησε και ανέλυσε την πλήρη εμφάνιση του αυτοκινήτου πριν την είσοδο στο κεντρικό δρόμο διαμέσου του κόμβου, όταν εισήλθε στον κεντρικό δρόμο και μέχρι το τέλος της απόστασης που χρησιμοποιήθηκε από την κάμερα. Εφαρμόζοντας την ίδια τεχνική, ο μάρτυρας εξέτασε την πορεία του μοτοποδηλάτου με το που εισήλθε στη Λεωφόρο Μεσόγης. Ο μάρτυρας διευκρίνισε ότι για την ορθή μέτρηση των καρέ καταγραφής χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό αναπαραγωγής του βίντεο όπως του παραδόθηκε από το καταγραφικό σύστημα τους σημείου τοποθέτησης και με τη χρήση της αναπαραγωγής καρέ προς καρέ.
Όπως ο μάρτυρας είπε, για την διέλευση των οχημάτων χρησιμοποιήθηκε το ίδιο σημείο ως αρχή και το ίδιο σημείο ως τέλος της διέλευσης. Το έπραξε τοποθετώντας και αντιπαραβάλλοντας τις δύο εικόνες στις οποίες παρουσιάζονται ξεχωριστά η διέλευση των δύο ενεχομένων οχημάτων σε σχέση με το μοναδικό σταθερό σημείο που είχε που ήταν η διαγράμμιση του πεζοδρομίου της παράπλευρης οδού. Με αναφορά σε φωτογραφίες από τη σκηνή του δυστυχήματος που του υποδείχτηκαν (Τεκμήριο 15), ο μάρτυρας ανάφερε ότι ως χρόνο έναρξης της καταγραφής θεώρησε την έναρξη εισόδου της παρόδου στην κεντρική αρτηρία ενώ, όπως είπε, το τέλος της καταμέτρησης της απόστασης που διανύουν τα ενεχόμενα οχήματα είναι αυτό που φαίνεται με το πέρας της εμβέλειας καταγραφής της εικόνας όπου εκεί δημιουργείται μία κάθετη νοητή γραμμή στο δρόμο που μπορεί να εκληφθεί ως ένα σταθερό σημείο.
Ο μάρτυρας, αφού έλαβε υπόψη του ποσοστό δυνατότητας σφάλματος κατά τρόπο που να μην είναι εις βάρος των ενεχομένων οδηγών με τον τρόπο που το εξήγησε, κατέληξε στα εξής ευρήματα τα οποία καταγράφει στο πόρισμα του:
(α) Η διάρκεια της διέλευσης του ενεχομένου αυτοκινήτου είναι 4,95 δευτερόλεπτα από την είσοδο του κόμβου στην κεντρική οδό μέχρι το πέρας της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο.
(β) Η διάρκεια διέλευσης του ενεχομένου μοτοποδηλάτου για την ίδια απόσταση είναι 1,3 δευτερόλεπτα.
Τελευταίος μάρτυρας ήταν ο Θράσος Ο’ Μαχόνυ (ΜΥ2Ενων 2 & 4). Ειδικεύεται στη διερεύνηση, ανάλυση και αναπαράσταση δυστυχημάτων. Την 01.08.13 έλαβε οδηγίες από την πλευρά των Εναγομένων 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και ταυτόχρονα Εναγομένων 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14 να προβεί σε διερεύνηση και ανάλυση του επίμαχου δυστυχήματος.
Βασιζόμενος:
(α) στην έκθεση και το συμμετρικό σχεδιάγραμμα της αστυνομίας,
(β) σε φωτογραφίες των δύο ενεχομένων οχημάτων και του επίμαχου δρόμου που λήφθηκαν αμέσως μετά το συμβάν από την εταιρεία Οδικής Βοήθειας Rescue Line,
(γ) στη δήλωση της οδηγού του ενεχομένου αυτοκινήτου προς την εταιρεία Οδικής Βοήθειας Rescue Line,
(δ) στις καταθέσεις που έδωσαν στην αστυνομία οι οδηγοί των δύο εμπλεκομένων οχημάτων, η αυτόπτης μάρτυρας αστυφύλακας 3257 Ευδοκίου, οι αστυφύλακες της Τροχαίας Πάφου 2521 Μιχαήλ & 1142 Κωνσταντίνου και του Μάριου Μαυρέσιη που βρισκόταν πιο κάτω του σημείου σύγκρουσης,
(ε) στις φωτογραφίες των δύο ενεχομένων οχημάτων που λήφθηκαν από μέλος της αστυνομίας,
(στ) στις φωτογραφίες της σκηνής του δυστυχήματος που λήφθηκαν από μέλος της αστυνομίας,
(ζ) στο βιντεοληπτικό υλικό που λήφθηκε από κάμερα κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης η οποία ήταν τοποθετημένη στην πρόσοψη του καταστήματος CMC Electric,
(η) σε παρατηρήσεις, μετρήσεις και φωτογραφίες που ο ίδιος έλαβε σε σχέση με το χώρο και την τροχαία κίνηση της περιοχής μετά από επίσκεψη του στη σκηνή του δυστυχήματος στις 09.08.13 (ημέρα),
(θ) στο πόρισμα του κυρίου Καραθανάση (ΜΥ2Ενων 2 & 4),
έγγραφα που του αποστάληκαν και μελέτησε, ο ίδιος ετοίμασε τη δική του έκθεση η οποία παρουσιάστηκε ως Τεκμήριο 16. Η εν λόγω έκθεση περιλαμβάνει γεγονότα που αναφέρονται στην έκθεση της αστυνομίας, φωτογραφίες της εταιρείας Οδικής Βοήθειας Rescue Line, φωτογραφίες που ο ίδιος είχε λάβει από την επίσκεψη του στη σκηνή του δυστυχήματος (Παραρτήματα 1 & 2), περιγραφή του χώρου όπου συνέβηκε το εν λόγω δυστύχημα, επιπλέον φωτογραφίες και αεροφωτογραφίες της περιοχής, ανάλυση των συνθηκών του δυστυχήματος και υπολογισμό της ταχύτητας που κινούνταν τα δύο ενεχόμενα οχήματα τη στιγμή της σύγκρουσης τους και η καταγραφή των συμπερασμάτων του μάρτυρα.
Περαιτέρω στα πλαίσια της ένορκης κατάθεσης του, ο μάρτυρας έθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου ως Τεκμήριο 17 πέντε έγχρωμες φωτογραφίες, τρεις εκ των οποίων είχαν ληφθεί από τον ίδιο όταν επισκέφθηκε τη σκηνή του δυστυχήματος, η τέταρτη λήφθηκε πάλι από τον ίδιο αλλά από το Google Earth και η πέμπτη φωτογραφία λήφθηκε από το βίντεο της κάμερας κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης έξω από το κατάστημα CMC Electric. Σε σχέση με τη φωτογραφία του Google Earth, ο μάρτυρας αποκάλυψε ότι την έλαβε λίγες ημέρες πριν από την εμφάνιση του στο παρόν Δικαστήριο στις 31.05.23 αλλά διαβεβαίωσε ότι ουδεμία αλλαγή έχει επέλθει στη σκηνή από την επίσκεψη του στη σκηνή μέχρι την ημέρα τις 31.05.23 που μετέβηκε εκ νέου στο χώρο.
Επίσης χρησιμοποιώντας δεδομένα που υπέδειξε, ο μάρτυρας προέβηκε σε αναπαράσταση του επίμαχου δυστυχήματος σε βίντεο το οποίο παρουσιάστηκε ως Τεκμήριο 18.
Σύμφωνα με τον μάρτυρα, για τους οδηγούς που κινούνται στην Οδό Πετριδίων με πρόθεση να εισέλθουν στη Λεωφόρο Μεσόγης επιτρέπεται μόνο η στροφή αριστερά. Δεν υπάρχει σήμα για αναγκαστική ακινητοποίηση του οχήματος αλλά μόνο σημα τροχαίας με τόξο προς τα αριστερά και σήμα διάβασης πεζών. Στη συμβολή των δύο δρόμων υπάρχει άσπρη διακεκομμένη γραμμή, την απόσταση της οποίας ο μάρτυρας μέτρησε σε 8 μέτρα περίπου αντίς 7,2 μέτρα που είναι η μέτρηση της αστυνομίας. Παράλληλα είπε ότι η απόσταση από το μέσο της εξόδου και συνάμα εισόδου στη Λεωφόρο Μεσόγης μέχρι το πέρας της εμβέλειας της κάμερας που είναι τοποθετημένη στο κατάστημα CMC Electric ανέρχεται στα 42-43 μέτρα. Χρησιμοποιώντας ως δεδομένο αυτό καθώς και τη διάρκεια διέλευσης των ενεχομένων οχημάτων που χρειάστηκε για να καλύψουν την απόσταση αυτή η οποία υπολογίστηκε από τον προηγούμενο μάρτυρα Καραθανάση μέσα από την έκθεση του (Τεκμήριο 13 – 4,95 δευτερόλεπτα για το αυτοκίνητο και 1,30 δευτερόλεπτα για το μοτοποδήλατο) σε μαθηματικό τύπο που καταγράφει τη δική του έκθεση, ο μάρτυρας υπολόγισε την μέση ωριαία ταχύτητα διέλευσης του αυτοκινήτου σε 31 χιλιόμετρα ανά ώρα και του μοτοποδηλάτου σε 117,7 χιλιόμετρα ανά ώρα. Ακόμη ο μάρτυρας είπε μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ το αυτοκίνητο χρειάστηκε επιπρόσθετα 0,7 δευτερόλεπτα ενώ το μοτοποδήλατο άλλα 0,18 δευτερόλεπτα. Επομένως ο συνολικός χρόνος που χρειάστηκε το αυτοκίνητο για να καλύψει την απόσταση από την είσοδο στη Λεωφόρο Μεσόγης ερχόμενος από την οδό Πετριδίων μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ ανέρχεται στα 5,65 δευτερόλεπτα περίπου (4,95 + 0,7) ενώ για το μοτοποδήλατο στα 1,48 δευτερόλεπτα περίπου (1,3 + 0,18).
Όπως ο μάρτυρας εξήγησε, τη χρονική στιγμή που το μοτοποδήλατο βρισκόταν πριν τη διασταύρωση της Οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης, το αυτοκίνητο είχε ήδη εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης από την οδό Πετριδίων και μάλιστα είχε ευθυγραμμιστεί με τον δρόμο. Ο μάρτυρας ακόμη είπε ότι η ορατότητα του οδηγού του μοτοποδηλάτου προς το αυτοκίνητο ήταν απρόσκοπτη από την πρώτη στιγμή που αυτό εισήλθε από τον κόμβο της παρόδου μέσα στον κύριο δρόμο. Είναι δε η άποψη του ότι το μοτοποδήλατο ήταν ορατό στην οδηγό του αυτοκινήτου είτε σταματούσε είτε δεν σταματούσε στην πάροδο επειδή όταν το όχημα παίρνει την κλίση έχει ορατότητα στα δεξιά ενώ κινείται. Επίσης αποτελεί συμπέρασμα του ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου είχε χρόνο πέραν των 5 δευτερολέπτων για να προβεί σε ενέργειες αποφυγής της σύγκρουσης.
Περαιτέρω σύμφωνα με τον μάρτυρα, από το σημείο ‘χ’ της σύγκρουσης μέχρι την τελική του θέση το μοτοποδήλατο σύρθηκε σε απόσταση 24,10 μέτρα στο έδαφος. Επιπλέον είναι η θέση του μάρτυρα ότι το μοτοποδήλατο ουδέποτε ελάττωσε ταχύτητα. Ο μάρτυρας επισήμανε ότι μεταξύ των δύο ενεχομένων οχημάτων υπήρχε πολύ μεγάλη διαφορά ταχύτητας στην περιοχή του σημείου σύγκρουσης ‘χ’. Καταλήγοντας ο μάρτυρας ανάφερε ότι το εξώστ του μοτοποδηλάτου δεν τοποθετήθηκε εργοστασιακά από τον κατασκευαστή, πράγμα που επιφέρει στο εν λόγω όχημα επιπλέον ιπποδύναμη / ανάπτυξη ταχύτητας και περισσότερη ένταση ήχου.
Τελικές Αγορεύσεις:
Στις αγορεύσεις τους τόσο οι Εναγόμενοι 1 & 3 όσο και οι Εναγόμενοι 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και συνάμα Ενάγοντας και Εναγόμενοι 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14 προσπάθησαν με εμπεριστατωμένη νομική επιχειρηματολογία αλλά και με σχολιασμό μερών της προσκομισθείσας μαρτυρίας καθώς και με αναφορά σε κυπριακά νομικά συγγράμματα και παραπομπή σε κυπριακή νομολογία που θεωρούν ότι υποστηρίζουν την εκδοχή τους, να πείσουν για την ορθότητα των θέσεων και εισηγήσεων τους. Το περιεχόμενο τους δεν χρειάζεται να επαναδιατυπωθεί καθότι δεν θα εξυπηρετήσει οποιοδήποτε πρακτικό σκοπό. Εκεί και όπου κρίνεται ότι χρειάζεται θα γίνεται ειδική αναφορά σε νομικά επιχειρήματα των συνηγόρων.
Η δε πλευρά του Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 188/14 απλά επανέλαβε τις συμφωνημένες δηλώσεις που έχουν καταγραφεί πιο πάνω, στις οποίες προκύπτει ότι αυτός δεν ευθύνεται για την πρόκληση του επιδίκου δυστυχήματος και ότι θα λάβει τις αποζημιώσεις που έχουν συμφωνηθεί ανάμεσα στους διαδίκους. Περαιτέρω η ευπαίδευτη συνήγορος του ευσεβάστως εισηγήθηκε ότι «στην περίπτωση που απορριφθεί η υπόθεση εναντίον οποιουδήποτε Εναγομένου στην αγωγή αρ. 188/14, ο Ενάγοντας δεν θα πρέπει να καταβάλει δικηγορικά έξοδα στον επιτυχών Εναγόμενο αλλά, δυνάμει των αρχών Bullock Order και Sanderson Order να καταβληθούν σ’ αυτόν από τον άλλο Εναγόμενο, εναντίον του οποίου θα εκδοθεί αποκλειστικά η σχετική απόφαση.»
Παραδεκτά γεγονότα και μη αμφισβητούμενα γεγονότα:
Προτού ασχοληθώ με την αξιολόγηση της προσαχθείσας μαρτυρίας θεωρώ χρήσιμο να αναφερθώ σε γεγονότα που προκύπτουν να είναι παραδεκτά μέσα από τα δικόγραφα καθώς επίσης σε γεγονότα που είτε αποτελούν κοινό έδαφος των διαδίκων είτε δεν αμφισβητήθηκαν μέσα από την εκδίκαση των συνενωμένων αγωγών.
Κατ’ αρχάς θα παραπέμψω στις κοινές δεσμευτικές δηλώσεις των διαδίκων, τις οποίες έχω καταγράψει προηγουμένως. Δεν χρειάζεται να τις επαναλάβω. Χωρίς αμφιβολία αποτελούν παραδεκτά γεγονότα, τα οποία έχουν εγκριθεί από το Δικαστήριο.
Περαιτέρω σημειώνω τα εξής, τα οποία επίσης έχουν εγκριθεί και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των ευρημάτων του Δικαστηρίου:
(1) Ο Εναγόμενος 1 στην αγωγή αρ. 188/14 κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν ιδιοκτήτης και οδηγός του μοτοποδηλάτου με αρ. εγγραφής ΚΧΒ026.
(2) Ο μάρτυρας Γεώργιος Καραθανάσης στην ποινική υπόθεση με αριθμό 5686/12 του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λάρνακας-Αμμοχώστου και στην ποινική υπόθεση Κακουργιοδικείου Λευκωσίας που αφορούσε ναρκωτικά με κατηγορούμενο τον Ζαβράντωνα έδωσε μαρτυρία αναφορικά με ανάλυση βίντεο και φωτογραφίες.
(3) Ο μάρτυρας Γεώργιος Καραθανάσης ετοίμασε την έκθεση του (Τεκμήριο 13) βάση του ψηφιακού δίσκου κλειστού κυκλώματος κάμερας της σκηνής του επιδίκου δυστυχήματος (Τεκμήριο 1) το οποίο προβλήθηκε δημόσια στο Δικαστήριο.
(4) Εναντίον του Εναγομένου 1 στην αγωγή αρ. 188/14 και Ενάγοντα στην αγωγή αρ. 435/14 έχει καταχωρηθεί η ποινική υπόθεση με αριθμό 956/14 Ε. Δ. Πάφου και η οποία έχει εκδικαστεί.
(5) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony είναι πτυχιούχος μηχανολόγος μηχανικός του Πανεπιστημίου Νάπολης της Ιταλίας με εξειδίκευση στις μελέτες και αναπαραστάσεις οδικών ατυχημάτων στο Πανεπιστήμιο Φλωρεντίας της Ιταλίας.
(6) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony είναι Chartered Mechanical Engineering.
(7) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony είναι μέλος του ΕΤΕΚ με αριθμό Α017627.
(8) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony είναι καταχωρημένος στο μητρώο πραγματογνωμόνων του ΕΤΕΚ με αριθμό 19, το οποίο συμπεριλαμβάνει εξειδικεύσεις μελετών και αναπαραστάσεων οδικών ατυχημάτων.
(9) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony λειτουργεί τεχνικό γραφείο από το 1988.
(10) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony έχει εξετάσει εκατοντάδες οδικά ατυχήματα.
(11) Ο μάρτυρας Thrasos O’Mahony έχει παρουσιαστεί σε όλα τα Δικαστήρια της Κύπρου σχετικά με πάρα πολλές ποινικές υποθέσεις και αγωγές.
(12) Κατά τον ουσιώδη χρόνο της κατάβασης του στο Δικαστήριο (16.12.22), ο Μ.Ε.1 (Βρυώνης Χαραλάμπους) υπηρετούσε στο Ποινικό Πρωτοκολλητείο του Ε.Δ. Πάφου.
(13) Το δυστύχημα συνέβηκε περί ώρα 22:10 κατά την ημερομηνία, στην τοποθεσία και με ενεχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα αυτά που ήδη αναφέρθηκαν προηγουμένως.
(14) Αμέσως μετά τη σύγκρουση και προτού μεταβεί ο ΜΕ2 που ετοίμασε το πρόχειρο σχεδιάγραμμα και εκπόνησε το συμμετρικό σχέδιο της σκηνής του δυστυχήματος, η οδηγός του αυτοκινήτου μετακίνησε το όχημα της από την τελική του θέση σταθμεύοντας το εκτός του δρόμου.
(15) Όταν ο ΜΕ2 μετέβηκε στη σκηνή του δυστυχήματος το μοτοποδήλατο βρισκόταν στην τελική θέση του μετά τη σύγκρουση.
(16) Το ενεχόμενο μοτοποδήλατο ήταν μεγάλου κυβισμού και σ’ αυτό επέβαιναν δύο άτομα, ήτοι ο οδηγός που είναι ο Εναγόμενος 1 στην αγγή αρ. 188/14 και συνάμα Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 435/14 και συνεπιβάτης ο Ενάγοντας στην αγωγή αρ. 188/14.
(17) Κατά την ώρα του δυστυχήματος ο καιρός ήταν αίθριος.
(18) Ο φωτισμός στο σημείο που έγινε το δυστύχημα είναι αρκετά ικανοποιητικός επειδή στο μέρος υπάρχουν μεταλλικοί ηλεκτρικοί λαμπτήρες του Δήμου Πάφου.
(19) Ο δρόμος ήταν στεγνός, ασφαλτοστρωμένος και γενικά σε καλή ανάσταση.
(20) Ο δρόμος είναι διπλής κατεύθυνσης, δηλαδή μία λωρίδα για τα οχήματα που κατευθύνονται από Πάφο προς Μεσόγη και μία λωρίδα αντίθετης πορείας από Μεσόγη προς Πάφο, οι οποίες χωρίζονται από κτιστή διαχωριστική νησίδα και άσπρη συνεχή γραμμή.
(21) Στο σημείο που έγινε το δυστύχημα (έξω από το κατάστημα ηλεκτρικών ειδών ‘CMC Electric’) υπάρχει ασφάλτινη διαπλάτυνση.
(22) Το αυτοκίνητο εισήλθε στη Λεωφόρο Μεσόγης από κόμβο της οδού Πετριδίων με κατεύθυνση την Μεσόγη (έχοντας πίσω του την Πάφο) ενώ το μοτοποδήλατο κινείτο στη Λεωφόρο Μεσόγης με κατεύθυνση από Πάφο προς Μεσόγη.
(23) Η οδηγός του αυτοκινήτου πλησιάζοντας στη συμβολή της οδού Πετριδίου και της Λεωφόρου Μεσόγης και προτού ξεπεράσει τη διακεκομμένη γραμμή που χωρίζει τους δύο δρόμους, είχε καθαρή, απρόσκοπτη και ικανοποιητική ορατότητα μέχρι 200 μέτρων περίπου της τροχαίας κίνησης που ερχόταν από τα δεξιά της, δηλαδή από την κατεύθυνση της Λεωφόρου Μεσόγης που ερχόταν το μοτοποδήλατο, επειδή όταν το αυτοκίνητο παίρνει την κλίση έχει ορατότητα στα δεξιά ενώ κινείται.
(24) Με βάση την πορεία των δύο ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων, στο σημείο που έγινε το δυστύχημα ο δρόμος είναι ευθύς και λίγο ανηφορικός.
(25) Η πορεία των δύο ενεχομένων οχημάτων στη Λεωφόρο Μεσόγης καταγράφηκε από κάμερα κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης η οποία ήταν τοποθετημένη στην πρόσοψη του καταστήματος ‘CMC Electric’.
(26) Η περιοχή είναι κατοικημένη και με βάση πινακίδα τροχαίας το ανώτατο όριο ταχύτητας είναι 50 χιλιόμετρα ανά ώρα.
(27) Πλησιάζοντας προς τα φώτα τροχαίας με τη Λεωφόρο Τάσσου Παπαδόπουλου (προς Πάφο), οι λωρίδες αυξάνονται σε τρεις.
(28) Στη συμβολή της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης δεν υπάρχει σήμα τροχαίας ΑΛΤ που να υποχρεώνει τα οχήματα να σταματήσουν εντελώς αλλά υπάρχει διακεκομμένη γραμμή με σήμα τροχαίας για πορεία προς τα αριστερά.
(29) Προτεραιότητα κίνησης έχουν τα οχήματα που βρίσκονται στη Λεωφόρο Μεσόγης.
(30) Τα οχήματα που επιχειρούν να εισέλθουν από την οδό Πετριδίων στη Λεωφόρο Μεσόγης οφείλουν να ελέγξουν την τροχαία κίνηση ενόσω το όχημα βρίσκεται σε κίνηση και να εισέλθουν στη Λεωφόρο Μεσόγης νοουμένου ότι το οπτικό πεδίο είναι καθαρό και το επιτρέπει η τροχαία κίνηση της Λεωφόρου Μεσόγης.
(31) Η σύγκρουση ήταν σφοδρή.
(32) Στο μοτοποδήλατο υπήρχε ζημιά στο μπροστινό μέρος, στράβωσαν οι περόνες προς τα πίσω και σημεία επαφής στο δεξιό τιμόνι, στο πατήδι, προστατευτικό μηχανής, στη δεξιά πλευρά του εξώστ και στο πισινό φτερό, ενώ στο αυτοκίνητο υπήρχε ζημιά στον πισινό προφυλακτήρα προς την αριστερή μεριά, στην πόρτα του πισινού καπό, στο πίσω γυαλί που είχε σπάσει όπως και στο πίσω αριστερό φανάρι.
(33) Στους ενεχόμενους οδηγούς διενεργήθηκε έλεγχος αλκοόλης με μηδενική ένδειξη.
Στρέφω ευθύς την προσοχή μου στην αξιολόγηση της προσαχθείσας μαρτυρίας.
Αξιολόγηση μαρτυρίας:
Η αξιολόγηση του μαρτυρικού υλικού που παρουσιάζεται στη δίκη αποτελεί σημαντικό καθήκον του Δικαστηρίου. Πρόκειται για πολυσύνθετο και λεπτό έργο μεγάλης σημασίας που πρέπει να εκτελείται με προσοχή και επιμέλεια. Στην υπόθεση C & A Pelekanos Associates Ltd (1999) 1(B) Α.Α.Δ. 1273 λέχθηκαν, μεταξύ άλλων, τα πιο κάτω:
«Η αξιολόγηση προφορικής μαρτυρίας είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την αξιοπιστία του μάρτυρα. Η εντύπωση που αφήνει στο δικαστήριο, αγαθή ή δυσμενής, είναι παράγων εξαιρετικής σπουδαιότητας για την κρίση της αξιοπιστίας. Ο τελευταίος είναι όρος πολυσήμαντος. Η εμφάνιση και συμπεριφορά του μάρτυρα ενόσω καταθέτει, οι αντιδράσεις του, κατά πόσο δηλαδή είναι φυσικές ή αφύσικες, ο τρόπος που απαντά, η νευρικότητα ή η επιφυλακτικότητα του, ή η ιδιοσυγκρασία που εκδηλώνει, είναι μεταξύ των σημείων που μόνο ο πρωτόδικος δικαστής που τον είδε και τον άκουσε μπορεί να παρατηρήσει. Και στη συνέχεια να τα χρησιμοποιήσει υπό το πρίσμα της πείρας που διαθέτει και της γνώσης του της ανθρώπινης φύσης για να εκτελέσει το πιο σημαντικό και δυσκολότερο ίσως καθήκον του, την εύρεση της αλήθειας.»
Κατά την ακροαματική διαδικασία παρακολούθησα με ιδιαίτερη προσοχή τους μάρτυρες που προσήλθαν. Πρόκειται για τους άμεσα εμπλεκόμενους και πρωταγωνιστές της υπόθεσης αυτής. Ενόσω αυτοί κατέθεταν στη ζωντανή ατμόσφαιρα της δίκης είχα την ευκαιρία να δω τον τρόπο που απαντούσαν τις διάφορες ερωτήσεις που τους υποβάλλονταν, την πηγή της γνώσης τους, το καλό ή κακό μνημονικό τους, την παρουσία ή απουσία είτε ουσιαστικών αντιφάσεων είτε υπερβολών στην μαρτυρία τους και την εν γένει συμπεριφορά τους στο εδώλιο του μάρτυρα (Χρίστου ν. Ηροδότου κ.ά. (2008) 1(Α) Α.Α.Δ. 676, Γεώργιος και Σπύρος Τσαππή Λτδ ν. Πολυβίου (2009) 1(Α) Α.Α.Δ. 339 και Κυριάκου ν. Γ. Νικόλας (Μακρή) Λτδ (2009) 1(Β) Α.Α.Δ. 869).
Η αξιολόγηση της μαρτυρίας των εν λόγω μαρτύρων έγινε με βάση το περιεχόμενο, την ποιότητα, την πειστικότητα και τη σύγκριση της με το υπόλοιπο μαρτυρικό υλικό. Τα όσα αναφέρονται από τους μάρτυρες συναρτώνται, αντιπαραβάλλονται και συγκρίνονται με το υπόλοιπο μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιον μου αλλά και με τις δικογραφημένες θέσεις των μερών προκειμένου να διερευνηθεί η αντικειμενικότητα των εκατέρωθεν εκδοχών (Mossa (Mussa) Mohammed Mustafa ν. Ανδρέα Κακουρή κ.α. (2002) 1 Α.Α.Δ. 165). Το δε μαρτυρικό υλικό δεν εξετάστηκε μικροσκοπικά ή αποσπασματικά αλλά αξιολογήθηκε ως ενιαίο σύνολο και με λογική προσέγγιση επί της ουσίας του.
Να αναφέρω από τώρα ότι έχω θέσει ενώπιον μου το σύνολο του μαρτυρικού υλικού που έχει προσαχθεί, περιλαμβανομένου το περιεχόμενο των εγγράφων που κατατέθηκαν ως τεκμήρια. Έχω ακόμη θέσει ενώπιον μου τα γεγονότα που προκύπτουν να είναι παραδεκτά μέσα από τα δικόγραφα καθώς και τα γεγονότα που είτε αποτελούν κοινό έδαφος των μερών είτε δεν έχουν αμφισβητηθεί από τους διαδίκους. Περαιτέρω έχω λάβει υπόψη μου τις εμπεριστατωμένες νομικές επιχειρηματολογίες των συνηγόρων, οι οποίες οφείλω να πω ότι επικεντρώθηκαν στα ουσιώδη ζητήματα της υπόθεσης. Να σημειωθεί επίσης ότι η αξιολόγηση του μαρτυρικού υλικού έγινε έχοντας κατά νου όλες τις εισηγήσεις των μερών.
Με γνώμονα τα πιο πάνω προχωρώ σε αξιολόγηση της μαρτυρίας που τέθηκε ενώπιον μου, πάντοτε σε σχέση με τα επίδικα θέματα της υπόθεσης. Η αξιολόγηση των μαρτύρων και γενικότερα του συνόλου του μαρτυρικού υλικού που τέθηκε ενώπιον μου έγινε με βάση τη σειρά η οποία κατά κρίση μου αποτελεί την καλύτερη δομή της απόφασης μου. Προς επίτευξη του στόχου αυτού θεωρώ σκόπιμο να αξιολογήσω πρώτα τον αστυνομικό εξεταστή της υπόθεσης, ακολούθως τους μάρτυρες γεγονότων και στο τέλος τους μάρτυρες που κατέθεσαν υπό την ιδιότητα του πραγματογνώμονα.
Ο ΜΕ1 ήταν ένας μάρτυρας του οποίου η μαρτυρία δεν περιλαμβάνει οποιαδήποτε αναφορά που να χρήζει σχολιασμού. Το γεγονός ότι δεν αντεξετάστηκε από οποιονδήποτε συνήγορο διαδίκου καθιστά αντιληπτό ότι η μαρτυρία του δεν προσθέτει οτιδήποτε το σημαντικό στο μοναδικό επίδικο θέμα των συνενωμένων αγωγών που τελεί υπό εξέταση. Πρόκειται για λειτουργό στο Ποινικό Πρωτοκολλητείο του Ε.Δ. Πάφου, ο οποίος εμφανίστηκε στο Δικαστήριο απλά για να καταθέσει το περιεχόμενο του δικαστηριακού φακέλου της ποινικής υπόθεσης στα πλαίσια της οποίας εξετάστηκε το επίδικο δυστύχημα από μέλη της αστυνομίας. Τα έγγραφα αυτά αποτελούν μέρος του μαρτυρικού υλικού που τέθηκαν ενώπιων μου και αξιολογήθηκαν με βάση τις σχετικές αρχές αξιολόγησης που έχουν εξηγηθεί προηγουμένως.
Έχοντας υπόψη μου τα πιο πάνω, η μαρτυρία του συγκεκριμένου μάρτυρα δεν έχει είτε αποδεικτική είτε πειστική αξία για να μπορεί να της αποδοθεί οποιαδήποτε βαρύτητα.
Ο ΜΕ2 σε γενικές γραμμές άφησε θετικές εντυπώσεις στο Δικαστήριο. Πρόκειται για μέλος της αστυνομίας που συμμετείχε ενεργά στη διερεύνηση του δυστυχήματος. Βοήθησε τον αστυνομικό εξεταστή να εξετάσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες αυτό συνέβηκε. Ήταν από τους πρώτους αστυνομικούς που βρέθηκαν στη σκηνή του δυστυχήματος ευθύς με το που ειδοποιήθηκε η αστυνομία, πράγμα που έγινε λίγα λεπτά μετά που το τροχαίο ατύχημα είχε συμβεί. Δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω ότι το δυστύχημα συνέβηκε περί ώρα 22:10 και ο εν λόγω μάρτυρας μετέβηκε στο χώρο του δυστυχήματος περί ώρα 22:25, γεγονότα τα οποία αποδέχομαι.
Ο βαθμός εμπλοκής του συγκεκριμένου μάρτυρα φαίνεται από τις ενέργειες στις οποίες προέβηκε και περιγράφονται μέσα από την μαρτυρία του. Ειδικότερα επιθεώρησε το χώρο, έλαβε φωτογραφίες της σκηνής του δυστυχήματος και των ζημιών στα ενεχόμενα οχήματα (Τεκμήρια 6 & 7), προέβηκε σε μετρήσεις, βάση των μετρήσεων ετοίμασε αυθημερόν πρόχειρο σχεδιάγραμμα το οποίο υπέδειξε και εξήγησε στην οδηγό του ενεχομένου αυτοκινήτου που το υπέγραψε (Τεκμήριο 4), ακολούθως βάση των μετρήσεων αυτών και άλλων περαιτέρω μετρήσεων στις οποίες προέβηκε τις επόμενες ημέρες μαζί με επιπλέον επιτόπια εξέταση του μέρους και από τις φωτογραφίες της σκηνής που ο ίδιος έλαβε, εκπόνησε συμμετρικό σχεδιάγραμμα της σκηνής του δυστυχήματος (Τεκμήριο 5). Ακολούθως, έπειτα από λίγες ημέρες, συνόδευσε τον αστυνομικό εξεταστή στη σκηνή του δυστυχήματος, ενώ μετά από 5 ½ μήνες μετέβηκε εκ νέου στο χώρο μαζί με τον αστυνομικό εξεταστή και τον οδηγό του ενεχομένου μοτοποδηλάτου προκειμένου ο τελευταίος να τους υποδείξει το σημείο σύγκρουσης που ο ίδιος θεωρούσε.
Η μαρτυρία του ΜΕ2 είναι σαφής και συγκεκριμένη. Σε σχέση με τις αναφορές του ο μάρτυρας προέβηκε σε εξηγήσεις. Μπορεί να λεχθεί ότι η μαρτυρία διαχωρίζεται σε τρία μέρη.
Η πρώτη πτυχή της μαρτυρία του περιλαμβάνει αναφορές που είτε αποτελούν κοινό έδαφος των διαδίκων είτε δεν έχουν αμφισβητηθεί από οποιονδήποτε. Έχουν καταγραφεί προηγουμένως. Εν πάση περιπτώσει, η μη αντεξέταση του μάρτυρα στο συγκεκριμένο κομμάτι καθιστά αποδεχτές για τα μέρη τις εν λόγω αναφορές του (Πιριλλίδη v. Δήμου Λεμεσού, Πολιτική Έφεση Αρ. 331/2015 ημερ. 11.12.17), ECLI:CY:AD:2017:B454. Χωρίς αμφιβολία γίνονται αποδεκτές και αποτελούν ευρήματα του Δικαστηρίου. Τέτοιες αναφορές καλύπτουν παρατηρήσεις του μάρτυρα σε σχέση με τη μορφολογία της σκηνής του δυστυχήματος και την ευρύτερη περιοχή, οι οποίες πηγάζουν από την κατόπτευση του χώρου από τον ίδιο και από τις φωτογραφίες που αυτός έλαβε. Για παράδειγμα:
(α) τα οχήματα που κινούνται στη Λεωφόρο Μεσόγης έχουν προτεραιότητα διέλευσης,
(β) η διακεκομμένη γραμμή στον κόμβο εξόδου από την οδό Πετριδίων είναι το σημείο όπου ο οδηγός έχει υποχρέωση να ελαττώσει ταχύτητα, να ελέγξει την κίνηση της Λεωφόρου Μεσόγης και μετά να εισέλθει σ’ αυτήν στρίβοντας αριστερά,
(γ) στο σημείο σύγκρουσης ο δρόμος είναι ευθύς και λίγο ανηφορικός,
(δ) ο δρόμος στη σκηνή του δυστυχήματος είναι διπλής κατεύθυνσης, δηλαδή μία λωρίδα για τα οχήματα που κατευθύνονται προς Μεσόγη και μία λωρίδα αντίθετης κατεύθυνσης προς Πάφο,
(ε) οι δύο αυτές λωρίδες έξω από το κατάστημα ‘CMC Electric’ διαχωρίζονται από κτιστή νησίδα,
(στ) πλησιάζοντας προς τα φώτα τροχαίας με τη Λεωφόρο Τάσσου Παπαδόπουλου (προς Πάφο), οι λωρίδες κυκλοφορίας αυξάνονται σε τρεις,
(ζ) το όριο ταχύτητας στη Λεωφόρο Μεσόγης είναι 50 χιλιόμετρα ανά ώρα,
(η) το ενεχόμενο μοτοποδήλατο παρέμεινε στην τελική του θέση μετά τη σύγκρουση,
(θ) η οδηγός του ενεχομένου αυτοκινήτου είχε μετακινήσει το όχημα της από την τελική θέση του σταθμεύοντας το εκτός του δρόμου.
Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται οι αναφορές του μάρτυρα για τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος. Ενδεικτικά αναφέρω ότι υπάρχει ικανοποιητικός φωτισμός και καθαρή και απρόσκοπτη ορατότητα από το σημείο σύγκρουσης μέχρι τα φώτα τροχαίας. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο τα αποδέχομαι.
Δεν έχω ακόμη κανένα ενδοιασμό ότι οι ζημιές που προκλήθηκαν στα ενεχόμενα μηχανοκίνητα οχήματα είναι αυτές που ο μάρτυρας κατέγραψε. Ο μάρτυρας ήταν αυτός που τις φωτογράφισε. Οι φωτογραφίες που έλαβε απεικονίζουν τις ζημιές που μάρτυρας καταγράφει. Σε κάθε περίπτωση οι ζημιές δεν έχουν αμφισβητηθεί από οποιονδήποτε διάδικο. Συνεπώς αποδέχομαι ότι στο ενεχόμενο μοτοποδήλατο:
· προκλήθηκε ζημιά στο μπροστινό μέρος,
· στράβωσαν οι περόνες προς τα πίσω,
· στράβωσαν τα σημεία επαφής στο δεξιό τιμόνι,
· στράβωσαν τα σημεία επαφής στο πατήδι, προστατευτικό μηχανής, στη δεξιά πλευρά του εξώστ και στο πισινό φτερό.
Την ίδια στιγμή αποδέχομαι ότι στο ενεχόμενο αυτοκίνητο:
· προκλήθηκε ζημιά στον πισινό προφυλακτήρα προς την αριστερή μεριά,
· προκλήθηκε ζημιά στην πόρτα του πισινού καπό,
· έχει σπάσει το πίσω γυαλί του,
· έχει σπάσει το πίσω αριστερό φανάρι του.
Το εύρημα του εν λόγω μάρτυρα ότι η σύγκρουση των ενεχομένων οχημάτων ήταν σφοδρή με βρίσκει σύμφωνο. Οι φωτογραφίες που έλαβε ο μάρτυρας αυτός, ιδιαίτερα αυτές με αρ. 19-29 του Τεκμηρίου 7, αποτυπώνουν το βαθμό, την έκταση και τη σοβαρότητα των ζημιών. Τα δεδομένα που αποτυπώνονται στις φωτογραφίες επιβεβαιώνουν το εύρημα του ΜΕ2.
Περαιτέρω η αναφορά του μάρτυρα ότι στην άσφαλτο της σκηνής του δυστυχήματος δεν υπήρχαν ίχνη τροχοπέδησης δεν έχει αμφισβητηθεί. Ούτε έχουν αμφισβητηθεί τα σημεία που ο ίδιος εντόπισε στο χώρο καθώς και οι εξηγήσεις που αυτός έδωσε για την ύπαρξη τους, όπως ενδεικτικά αναφέρω μαύρισμα στην άσφαλτο που προκλήθηκε από τον μπροστινό τροχό του μοτοποδηλάτου κατά τη σύγκρουση του με το αυτοκίνητο, δύο εκδορές στην άσφαλτο που προέκυψαν κατά την πτώση του μοτοποδηλάτου, μαύρισμα και μία άλλη εκδορά στην άσφαλτο που προκλήθηκαν από τον πισινό τροχό του μοτοποδηλάτου. Οι παρατηρήσεις αυτές του μάρτυρα γίνονται αποδεκτές.
Έχει λεχθεί προηγουμένως ότι ο μάρτυρας εκπόνησε συμμετρικό σχέδιο της σκηνής του δυστυχήματος (Τεκμήριο 5). Σε κάποιο στάδιο της αντεξέτασης του ο μάρτυρας προσδιόρισε το Τεκμήριο 5 είναι «συμμετρικό σχέδιο κλίμακας 1:250». Με κάθε σεβασμό στο μάρτυρα, πρόκειται για ανακριβή δήλωση, η οποία όμως είναι ήσσονος σημασίας. Το Τεκμήριο 5 είναι συμμετρικό σχεδιάγραμμα και δεν εκπονήθηκε στη βάση οποιασδήποτε κλίμακας. Το ότι στη γραπτή του κατάθεση ο μάρτυρας δεν επικαλείται ότι η εκπόνηση του Τεκμηρίου 5 βασίζεται σε οποιαδήποτε κλίμακα, επιβεβαιώνει το σκεπτικό αυτό. Αν το έγγραφο αυτό εδραζόταν σε οποιαδήποτε κλίμακα, το ακριβές μέγεθος της θα σημειωνόταν ώστε να ήταν υπόψη του αναγνώστη.
Είναι γεγονός ότι στο συμμετρικό σχέδιο παρουσιάζονται περισσότερες σχεδιαγραφήσεις και μετρήσεις από ότι στο πρόχειρο σχέδιο. Ο μάρτυρας το αναγνώρισε και έδωσε τη δική του εξήγηση, την οποίαν κρίνω ότι συνάδει με τη σφαίρα της κοινής λογικής και ως εκ τούτου αποδέχομαι. Δεν μπορεί να θεωρηθεί μεμπτή η κρίση του μάρτυρα ότι για σκοπούς ετοιμασίας ενός λεπτομερούς και ολοκληρωμένου συμμετρικού σχεδίου χρειαζόταν να προβεί σε συμπληρωματικές μετρήσεις και περαιτέρω αποτύπωση ευρύτερου χώρου. Εξάλλου μέσα από την αντεξέταση του μάρτυρα δεν εγέρθηκε ζήτημα ότι η αποτύπωση του ευρύτερου χώρου που παρουσιάζεται στο Τεκμήριο 5 είναι εσφαλμένη. Η αναγκαιότητα στη διενέργεια τέτοιας πράξης της προκειμένου να επιτευχθεί ο προφανής στόχος της ετοιμασίας ενός λεπτομερούς και ολοκληρωμένου συμμετρικού σχεδίου δεν μειώνεται από την παράλειψη του μάρτυρα να αναφέρει τις επιπλέον ενέργειες του στο ημερολόγιο έρευνας και στο να προβλέψει ότι θα του ζητηθούν να παρουσιάσει τις πρόχειρες σημειώσεις του. Μπορεί να λεχθεί ότι το συμμετρικό σχεδιάγραμμα εμπλουτίστηκε σε σχέση με το πρόχειρο σχέδιο υπό την έννοια ότι περιέχει επιπλέον αναγκαίες μετρήσεις και χρήσιμα επεκτείνεται στην αποτύπωση ευρύτερου χώρου.
Άλλη μία διαφορά μεταξύ του πρόχειρου σχεδίου και του συμμετρικού σχεδιαγράμματος που ο μάρτυρας υπέδειξε στην ένορκη μαρτυρία του είναι ότι η αναφορά στο πρόχειρο σχέδιο σε σημείο με την ονομασία ‘Rialas’ είναι εσφαλμένη ενώ η ορθή είναι ‘CMC Electric’, στοιχείο που μετέφερε στο συμμετρικό σχεδιάγραμμα. Δεν αμφισβητήθηκε η ορθότητα αυτής της διόρθωσης, την οποίαν και αποδέχομαι. Από τα λεγόμενα του μάρτυρα συνάγεται ότι ο ίδιος διαπίστωσε αυτήν την ανακρίβεια μετά που ετοίμασε το πρόχειρο σχέδιο και αφού επισκέφθηκε εκ νέου τη σκηνή του δυστυχήματος και προέβηκε στις επιπλέον μετρήσεις. Ομοίως, όπως ο μάρτυρας επίσης εξήγησε, τότε εντόπισε την κάμερα κλειστού κυκλώματος έξω από το κατάστημα ‘CMC Electric’, στοιχείο που επίσης πρόσθεσε στο συμμετρικό σχεδιάγραμμα σε αντίθεση με το πρόχειρο σχέδιο. Πρόκειται για λογικές εξηγήσεις που αποδέχομαι. Θα πρέπει βέβαια να λεχθεί ότι η ορθότητα αυτών των διορθώσεων δεν αμφισβητήθηκε από οποιονδήποτε διάδικο.
Σε καμία περίπτωση το Τεκμήριο 5 αποτυπώνει λανθασμένο σκηνικό και ούτε έχει λεχθεί κάτι τέτοιο. Τελικώς μπορεί να λεχθεί ότι με τον εμπλουτισμό του το συμμετρικό σχέδιο κατέστη αρκετά παραστατικό και παρέχει σαφή εικόνα της επί τόπου πραγματικής κατάστασης.
Οι διαφορές μεταξύ πρόχειρου και συμμετρικού σχεδίου απασχόλησαν το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Ιωάννου v. Αστυνομίας (2009) 2 Α.Α.Δ. 279, το οποίο συμφώνησε με την προσέγγιση του πρωτόδικου δικαστηρίου. Σχετικό είναι το πιο κάτω απόσπασμα:
«Επειδή έγινε επανειλημμένως λόγος από την Υπεράσπιση για διαφορές μεταξύ του πρόχειρου και του συμμετρικού, θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω ότι η εξήγηση που έδωσαν οι Μ.Κ.1 και 2 συνάδει πλήρως με την κοινή λογική. Είναι αυτονόητο ότι ένας αστυνομικός ο οποίος ετοιμάζει σχέδιο στη σκηνή ενός δυστυχήματος θα σκιτσάρει πρόχειρα με το χέρι όσο καλύτερα μπορεί τον δρόμο, τα εμπλεκόμενα οχήματα, τα ίχνη κ.ο.κ. Δεν είναι λογικό να αναμένει κανείς από αυτόν να αποτυπώσει σε ένα πρόχειρο σκίτσο όλα αυτά τα σημεία με απόλυτη συμμετρία. Αυτό όμως που οφείλει να διασφαλίσει είναι ότι θα καταγράψει με ακρίβεια στο πρόχειρο τις μετρήσεις στις οποίες προέβη, χρησιμοποιώντας βασική γραμμή μέτρησης η οποία να ξεκινά από συγκεκριμένο σταθερό σημείο, ούτως ώστε όταν οι μετρήσεις αυτές μεταφερθούν και αποτυπωθούν επακριβώς σε συμμετρικό σχέδιο, η εικόνα που θα παρουσιάζει αυτό να αντανακλά την πραγματικότητα. Στην προκειμένη περίπτωση, έχω ικανοποιηθεί πλήρως ότι αυτό έχει συμβεί.»
Με λίγα λόγια αυτό που λέχθηκε είναι ότι είναι λογικό και αναμενόμενο το συμμετρικό σχεδιάγραμμα να διαφέρει από το πρόχειρο σχέδιο. Όπως εξηγήθηκε, δεν αναμένεται το πρόχειρο σχέδιο να περιλαμβάνει όλα τα δεδομένα με ακρίβεια και με απόλυτη συμμετρία. Αρκεί οι μετρήσεις που φαίνονται ότι λήφθηκαν να είναι ορθές. Η πιο πάνω αναφορά βρίσκει έρεισμα εδώ και υποστηρίζει το πιο πάνω σκεπτικό του Δικαστηρίου.
Το συμμετρικό σχεδιάγραμμα της σκηνής του δυστυχήματος έχει τη σημασία του στην προσπάθεια που καταβάλλεται για την εξακρίβωση των συνθηκών πρόκλησης του (Knell v. Αστυνομίας (1994) 2 Α.Α.Δ. 51). Γενικότερα η πραγματική μαρτυρία (Τεκμήριο 1 συμμετρικό σχεδιάγραμμα, Τεκμήριο 2 πρόχειρο σχεδιάγραμμα & Τεκμήριο 3 φωτογραφίες από την σκηνή) ιχνηλατεί τα περιστατικά που περιβάλλουν το δυστύχημα, αποτελεί καλό οδηγό για την κρίση, τον έλεγχο της ακρίβειας και την διακρίβωση της αξιοπιστίας των μαρτύρων, βοηθά στην καλύτερη κατανόηση των συνθηκών του δυστυχήματος και στην εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων (Ευαγγέλου v. Γιαννακού (1992) 1 Α.Α.Δ. 1243, Νικήτα v. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (2003) 1 Α.Α.Δ. 344).
Το συμμετρικό σχεδιάγραμμα που ετοίμασε ο ΜΕ2 αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης μέσα από την μαρτυρία του. Ένα από τα θέματα που μας απασχόλησε κατά την αντεξέταση του ήταν η θέση του σημείου σύγκρουσης ‘χ’. Η αναφορά του ευπαιδεύτου συνηγόρου των Εναγομένων 1 & 3 στην αγωγή αρ. 188/14 ότι ο αστυνομικός εξεταστής δεν υποδεικνύει το σημείο σύγκρουσης είναι ορθή με την οποίαν συμφωνώ (σελίδες 5-6 σημείο 10 γραπτής αγόρευσης κυρίου Κόνια). Η υπόθεση Ευθυμίου v. Γεωργίου (2002) 1 Α.Α.Δ. 1280 στην οποίαν με παρέπεμψε ο κύριος Κόνιας υποστηρίζει την τοποθέτηση αυτή. Ωστόσο αυτό που γίνεται αντιληπτό μέσα από την μαρτυρία του, είναι ότι ο ΜΕ2 στην ουσία δεν υπέδειξε το σημείο σύγκρουσης. Εκείνος που βασικά το ανέδειξε είναι η οδηγός του ενεχομένου αυτοκινήτου όταν αυθημερόν της υποδείχτηκε το πρόχειρο σχέδιο, το οποίο υπέγραψε ως ορθό. Ζητήθηκε και από τον οδηγό του ενεχομένου μοτοποδηλάτου να υποδείξει εκείνο που αυτός θεωρούσε ως σημείο σύγκρουσης, πλην όμως δεν ήταν σε θέση να το πράξει. Το αν ο ΜΕ2 θεωρεί ορθή την εν λόγω υπόδειξη της οδηγού του αυτοκινήτου εξηγώντας ότι δικαιολογείται από τα στοιχεία που εντόπισε στην άσφαλτο και έχω κάνει αναφορά προηγουμένως, είναι άνευ σημασίας. Επειδή δεν έχει οποιαδήποτε χρησιμότητα δεν λαμβάνεται υπόψη. Είναι κάτω από αυτό το πνεύμα που ο ΜΕ2 επικαλέστηκε την εμπειρία του στη διερεύνηση δυστυχημάτων για να δικαιολογήσει την τοποθέτηση του. Επαναλαμβάνω ότι αυτό δεν λαμβάνεται υπόψη.
Αυτό που βέβαια έχει σημασία είναι η κρίση του Δικαστηρίου για αν το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ επί του Τεκμηρίου 5 είναι ή όχι ορθό. Εξετάζοντας το θέμα αυτό, δέχομαι την ορθότητα τοποθέτησης σημείων και μετρήσεων που διενεργήθηκαν από τον ΜΕ2 τα οποία σημειώνονται στο Τεκμήριο 5 και ουδέποτε αποτέλεσαν σημείο διαφωνίας των διαδίκων. Τα καταγράφω αμέσως πιο κάτω και αποτελούν μέρος των ευρημάτων του Δικαστηρίου:
(α) Κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος η πορεία του μοτοποδηλάτου σημειώνεται με το σημείο ‘Α’ επί του Τεκμηρίου 5.
(β) Κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος η πορεία του αυτοκινήτου σημειώνεται με το σημείο ‘Β’ επί του Τεκμηρίου 5.
(γ) Στην αριστερή πλευρά του δρόμου όταν ένα όχημα εισέλθει από την οδό Πετριδίων στη Λεωφόρο Μεσόγης υπάρχει ασφάλτινη διαπλάτυνση κυμαινόμενου μεγέθους.
(δ) Έξω από το κατάστημα ‘CMC Electric’ υπάρχει διαπλάτυνση δρόμου πλάτους 3 μέτρων.
(ε) Στην πρόσοψη του καταστήματος ‘CMC Electric’ υπάρχει τοποθετημένη κάμερα παρακολούθησης κλειστού κυκλώματος, η οποία τη στιγμή που το δυστύχημα συνέβηκε βρισκόταν σε λειτουργία.
(στ) Σταθερό σημείο για τη διεξαγωγή μετρήσεων είναι ένας μεταλλικός φωτιστικός πάσσαλος της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (σημεία ‘Ο’ και ‘Ο1’ επί του Τεκμηρίου 5).
(ζ) Οι δύο εξ’ αντιθέτου λωρίδες κυκλοφορίας που υπάρχουν από το σημείο που ένα όχημα εισέλθει από την οδό Πετριδίων στη Λεωφόρο Μεσόγης μέχρι το σημείο που ήταν η τελική θέση του μοτοποδηλάτου διαχωρίζονται από κτιστή και από ζωγραφιστή νησίδα κυμαινόμενου πλάτους.
(η) Στο σημείο έξω από το κατάστημα ‘CMC Electric’ και συγκεκριμένα στην αρχή της ζωγραφιστής νησίδας, η λωρίδα κυκλοφορίας με κατεύθυνση από Πάφο προς Μεσόγη είχε πλάτος 4,70 μέτρα και η εξ’ αντιθέτου λωρίδα κυκλοφορίας, δηλαδή αυτή με κατεύθυνση από Μεσόγη προς Πάφο είχε πλάτος 4,50 μέτρα.
(θ) Το πλάτος του δρόμου στο σημείο που υπάρχει διακεκομμένη γραμμή στη συμβολή της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης (παρά το κατάστημα Viofos επί του Τεκμηρίου 5) όπου υπάρχει σήμα τροχαίας για πορεία προς τα αριστερά, είναι 7,20 μέτρα (σημείο ‘Β1’ επί του Τεκμηρίου 5).
(ι) Η τελική θέση του ενεχομένου μοτοποδηλάτου βρίσκεται επί του σημείου Α7 στο Τεκμήριο 5.
Δεν έχω ενώπιον μου οποιαδήποτε στοιχεία που να με καθοδηγούν ώστε να μπορώ να καθορίσω την τελική θέση του αυτοκινήτου. Το αυτοκίνητο εντοπίστηκε από τον ΜΕ2 ακινητοποιημένο στην άκρια έξω από το δρόμο αλλά, όπως λέχθηκε, το είχε μετακινήσει η οδηγός του. Συνεπώς η τελική θέση του αυτοκινήτου είναι άγνωστη.
Τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με τις εικόνες που έχουν καταγραφεί στην κάμερα, το γεγονός ότι δεν υπήρχαν ίχνη τροχοπέδησης, τα σημεία που εντοπίστηκαν στην άσφαλτο και αφορούν το μοτοποδήλατο (σημεία ‘Α1’ μέχρι ‘Α6’ επί του Τεκμηρίου 5), άλλα επικουρικά στοιχεία που εντοπίστηκαν στην άσφαλτο και σχετίζονται με το επίδικο δυστύχημα (σημεία ‘Γ’, ‘Δ’ και ‘Ε’ επί του Τεκμηρίου 5) και οι φωτογραφίες που λήφθηκαν, είναι δεδομένα που επιβεβαιώνουν ότι σημείο σύγκρουσης είναι το ‘χ’ επί του Τεκμηρίου 5, ως υπέδειξε η οδηγός του αυτοκινήτου. Συνεπώς κρίνω ότι η σύγκρουση των δύο ενεχομένων οχημάτων συνέβηκε στο σημείο ‘χ’ επί του Τεκμηρίου 5.
Δεν διαφεύγει της προσοχής μου το παράπονο των Εναγομένων 1 και 3 στην αγωγή αρ. 188/14 ότι ενώ στο πρόχειρο σχέδιο ο ΜΕ2 τοποθέτησε δύο σημεία σύγκρουσης ‘χ’ στο συμμετρικό σχεδιάγραμμα μετέφερε μόνο το ένα (σελίδα 5 σημείο 10 γραπτής αγόρευσης κυρίου Κόνια). Με κάθε σεβασμό, το παράπονο τους δεν στερείται βάσης. Δεν πρόκειται για δύο σημεία σύγκρουσης. Το δεύτερο σημείο ‘χ’ επί του πρόχειρου σχεδίου (Τεκμηρίου 4) λέχθηκε πως είναι το σημείο που το μοτοποδήλατο κινείτο ακυβέρνητο αμέσως μετά τη σύγκρουση του με το αυτοκίνητο (πρώτο σημείο ‘χ’ επί του Τεκμηρίου 4). Στο συμμετρικό σχεδιάγραμμα (Τεκμήριο 5) η απόσταση αυτή προκύπτει από τα σημεία ‘χ’ και ‘Α7’ που περιλαμβάνονται στο Τεκμήριο 5. Επομένως διαπιστώνω ότι αμφότερες πληροφορίες έχουν μεταφερθεί από το Τεκμήριο 4 στο Τεκμήριο 5.
Παράλληλα έχει λεχθεί ότι μετά το δυστύχημα, το μοτοποδήλατο δεν παρέμεινε στο ίδιο σημείο ‘χ’ που συγκρούστηκε με το αυτοκίνητο. Όπως έχω αναφέρει, η τελική θέση του μοτοποδηλάτου είναι διαφορετική από αυτή του σημείου σύγκρουσης ‘χ’. Με βάση αυτό το στοιχείο και τις αποστάσεις που μετρήθηκαν έχοντας το σημείο ‘Ο’ επί του Τεκμηρίου 5 ως το σταθερό σημείο βάση του οποίου πραγματοποιήθηκαν οι μετρήσεις, προκύπτει ότι αμέσως μετά τη σύγκρουση το μοτοποδήλατο διάνυσε απόσταση 24,45 μέτρα μέχρι να ακινητοποιηθεί στην τελική του θέση (η επί του Τεκμηρίου 5 απόσταση μεταξύ σημείων ‘Α7 που είναι η τελική θέση του μοτοποδηλάτου και ‘χ’ που είναι το σημείο σύγκρουσης – 49,40 μέτρα μείον 24,95 μέτρα). Κατ’ ανάλογο τρόπο, αποδέχομαι ότι η απόσταση που το μοτοποδήλατο διάνυσε από την είσοδο του στη Λεωφόρο Μεσόγης (στη συμβολή της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης) μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ με το αυτοκίνητο ανέρχεται στα 48,30 μέτρα. Δηλαδή η απόσταση μεταξύ της διακεκομμένης γραμμής στη συμβολή της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης (σημείου ‘Β1’ επί του Τεκμηρίου 5) μέχρι το σημείο σύγκρουσης (σημείο ‘χ’ επί του Τεκμηρίου 5) είναι 48,30 μέτρα.
Από τη μαρτυρία του ΜΕ2 δεν αποδέχομαι την αναφορά του ότι το μοτοποδήλατο κινείτο με αυξημένη ταχύτητα. Εφόσον δεν έγινε οποιαδήποτε ενέργεια από μέρους της αστυνομίας για την εξακρίβωση της ταχύτητας με την οποίαν κινούνταν τα ενεχόμενα οχήματα καθ’ οιονδήποτε σημείο της πορείας τους, η εν λόγω αναφορά του συνιστά αυθαίρετο συμπέρασμα που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Πρόκειται για ατυχή αναφορά που όμως δεν πλήττει την αξιοπιστία του μάρτυρα, η οποία παρέμεινε ακλόνητη μέχρι το τέλος.
Συνοψίζοντας μπορεί να λεχθεί ότι αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΕ2 περιλαμβανομένου των Τεκμηρίων 2-7 που αποτελούν μέρος της, στο βαθμό και την έκταση που έχει σχολιαστεί πιο πάνω (Agapiou v. Panayiotou (1988) 1 C.L.R. 257 και Theomaria Estates Ltd v. Samuel Mason κ.α. (2005) 1 Α.Α.Δ. 256), ως αληθή και αξιόπιστη και ότι το περιεχόμενο της εκφράζει την αληθινή όψη των γεγονότων.
ΜΕ3 ήταν ο αστυνομικός εξεταστής του δυστυχήματος. Το άτομο που επιφορτίστηκε την ευθύνη να διερευνήσει το επίδικο οδικό ατύχημα. Αν μάλιστα κάποιος αναλογιστεί την δήλωση του περί εκπαίδευσης του στην Αστυνομική Ακαδημία στη διερεύνηση δυστυχημάτων και εξέτασης πέραν των 1.000 δυστυχημάτων στην επαγγελματική του σταδιοδρομία, αναφορά του η οποία δεν αμφισβητήθηκε, τότε σίγουρα πρόκειται για μέλος της αστυνομίας με μεγάλη εμπειρία στην εξέταση τροχαίων ατυχημάτων.
Σε γενικές γραμμές ο μάρτυρας αυτός μου έκανε καλή εντύπωση. Οι ενέργειες στις οποίες προέβηκε ήταν συγκεκριμένες. Τις αποκάλυψε και τις περιέγραψε με απλό και κατανοητό τρόπο, χωρίς δόση υπερβολής και δίχως να υποπέσει σε ουσιώδεις αντιφάσεις που θα κλόνιζαν την αξιοπιστία του.
Η μαρτυρία του μπορεί να διαχωριστεί σε τρεις ενότητες.
Η πρώτη πτυχή περιλαμβάνει γεγονότα που αποτελούν κοινό έδαφος των διαδίκων. Χωρίς δεύτερη σκέψη το αποδέχομαι. Τέτοια γεγονότα είναι αναφορές για τις καιρικές συνθήκες που ίσχυαν τη στιγμή του δυστυχήματος, την ποιότητα του φωτισμού που υπήρχε τότε, την κατάσταση του δρόμου όταν συνέβηκε το οδικό ατύχημα, η δυνατότητα ορατότητας στη Λεωφόρο Μεσόγης, η μορφολογία του δρόμου και της περιοχής, το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας, η ένταση της σύγκρουσης και ο έλεγχος αλκοόλης στους οδηγούς των ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων.
Το δεύτερο σκέλος της μαρτυρίας περιέχει αναφορές σε ότι αφορά τη χρήση της Λεωφόρου Μεσόγης, εξήγησε τις πορείες των ενεχομένων οχημάτων και παραπέμπει σε ενέργειες που έγιναν από τον ΜΕ3 στα πλαίσια διερεύνησης του δυστυχήματος, τις οποίες περιέγραψε και επεξήγησε. Το μέρος αυτό της μαρτυρίας του ΜΕ3 επιβεβαιώνεται από πραγματική μαρτυρία αλλά και από τη μαρτυρία του ΜΕ2 που είχε ενεργό ρόλο στην εξέταση του οδικού ατυχήματος. Τα δεδομένα αυτά καθιστούν το κομμάτι αυτό της μαρτυρίας του ΜΕ3 πειστικό απέναντι στο Δικαστήριο, το οποίο και αποδέχομαι.
Υπό την ιδιότητα του αστυνομικού εξεταστή έλαβε καταθέσεις από τους οδηγούς των ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων. Τα Τεκμήρια 9, 10Α & 10Β αποδεικνύουν τη λήψη της ενέργειας αυτής. Παράλληλα στα πλαίσια των καθηκόντων του παρέλαβε από συνάδελφο του εικόνες από κάμερα κλειστού κυκλώματος που εντόπισε στην περιοχή όταν μετέβηκε εκεί. Η ύπαρξη του Τεκμηρίου 1 καθιστά την εν λόγω αναφορά του μάρτυρα αληθή.
Περαιτέρω ήταν αυτός που μετέβηκε στη σκηνή του δυστυχήματος την επομένη ημέρα που αυτό συνέβηκε (δηλαδή στις 03.11.12) για αυτοψία του χώρου. Ακολούθως ήταν αυτός που μετά από μερικές ημέρες μετέβηκε ξανά στη σκηνή μαζί με τον ΜΕ2 με τον οποίον έλεγξαν το συμμετρικό σχέδιο που είχε ετοιμάσει στη βάση των μετρήσεων που είχε κάνει (Τεκμήριο 5) και τις φωτογραφίες που είχε λάβει από τη σκηνή. Κατά τις επισκέψεις αυτές ο μάρτυρας εντόπισε κάμεσα κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης στην πρόσοψη του καταστήματος ‘CMC Electric’. Ήταν αυτός που μετέβηκε και τρίτη φορά στη σκηνή, πάλι μαζί με τον ΜΕ2 αλλά αυτή τη φορά και με τον οδηγό του μοτοποδηλάτου στις 21.04.23 προκειμένου ο τελευταίος να υποδείξει το σημείο σύγκρουσης που ο ίδιος θεωρούσε ότι ήταν, χωρίς όμως αυτό να γίνει κατορθωτό. Πρόκειται για ενέργειες που ουδείς αμφισβήτησε μέσα από την εκδίκαση της υπόθεσης.
Επιπλέον στην κατηγορία αυτή εντάσσεται η εξήγηση του μάρτυρα ως προς το ποιοι οδηγοί έχουν προτεραιότητα χρήσης της Λεωφόρου Μεσόγης. Αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι τα οχήματα που κινούνται εντός της λεωφόρου αυτής έχουν προτεραιότητα χρήσης της. Επίσης αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι ένα όχημα που έρχεται από την Οδό Πετριδίων με σκοπό να εισέλθει εντός της Λεωφόρου Μεσόγης, παρόλο ότι δεν έχει υποχρέωση να ακινητοποιηθεί, εντούτοις οφείλει να ελέγξει την τροχαία κίνηση που υπάρχει στη Λεωφόρο Μεσόγης και εφόσον αυτή το επιτρέπει υπό την έννοια ότι το οπτικό πεδίο είναι καθαρό τότε να εισέλθει εντός της Λεωφόρου Μεσόγης.
Περαιτέρω δέχομαι την πορεία κίνησης των ενεχομένων μηχανοκινήτων οχημάτων, όπως αυτή υποδείχτηκε από τον ΜΕ3 και αποτυπώνεται στο συμμετρικό σχεδιάγραμμα (Τεκμήριο 5). Στο σημείο αυτό θεωρώ χρήσιμο να αναφέρω ότι οι πορείες των ενεχομένων οχημάτων, οι οποίες αποτυπώνονται στο Τεκμήριο 5 δεν τελούν υπό αμφισβήτηση. Επιπροσθέτως δέχομαι την αναφορά του μάρτυρα ότι ο οδηγός ενός οχήματος που πλησιάζει στη συμβολή της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης κοιτάζοντας δεξιά έχει τη δυνατότητα να δει τα φανάρια στα φώτα τροχαίας.
Επίσης η παρατήρηση του μάρτυρα ότι δεν υπήρχαν ίχνη τροχοπέδησης στην άσφαλτο όχι μόνο δεν αμφισβητήθηκε από οποιονδήποτε διάδικο αλλά επιβεβαιώνεται τόσο από τις φωτογραφίες που λήφθηκαν όσο και από τον ΜΕ2. Ακόμη, ένεκα της μεγάλης εμπειρίας του ΜΕ3, δέχομαι την αναφορά του ότι ένα όχημα που φέρει σύστημα φρένων Anti-Lock Braking System (ABS) τις περισσότερες φορές δεν αφήνει ίχνη τροχοπέδησης στην άσφαλτο και τούτο επειδή πρόκειται για σύστημα που δεν κλειδώνει τελείως τον τροχό ώστε να αφεθεί ίχνος στο δρόμο.
Επίσης δέχομαι την τοποθέτηση του ΜΕ3 ότι δεν έγινε έλεγχος της ταχύτητας των ενεχομένων οχημάτων. Πρόκειται για μία αναφορά η οποία δεν αμφισβητήθηκε από οποιονδήποτε διάδικο. Αντίθετα επιβεβαιώθηκε από τον ΜΕ2. Παράλληλα δεν έχω λόγο να διαφωνήσω με την εξήγηση που ο ΜΕ3 έδωσε για την μη δυνατότητα ελέγχου της ταχύτητας, η οποία είναι η απουσία ίχνους τροχοπέδησης και η ανυπαρξία μετρητή ταχύτητας.
Τα πιο πάνω συνιστούν μέρος των ευρημάτων του Δικαστηρίου.
Στην τρίτη ενότητα της μαρτυρίας του ΜΕ3 ανήκουν οι διαπιστώσεις - τα συμπεράσματα του. Μέρος από αυτά γίνονται αποδεκτά και ορισμένα από αυτά δεν γίνονται για τους λόγους που εξηγούνται πιο κάτω.
Μία διαπίστωση που γίνεται δεκτή είναι ότι η οδηγός του αυτοκινήτου πλησιάζοντας στη συμβολή της οδού Πετριδίων και της Λεωφόρου Μεσόγης και προτού ξεπεράσει τη διακεκομμένη γραμμή που χωρίζει τους δύο δρόμους (σημείο ‘Β1’ επί του Τεκμηρίου 5) είχε καθαρή και απρόσκοπτη ορατότητα 100 μέτρων της τροχαίας κίνησης που ερχόταν από τα δεξιά, δηλαδή από την πλευρά που κινείτο το μοτοποδήλατο και μέχρι τη συμβολή που ελέγχεται από τα φανάρια τροχαίας νοτιότερα προς τα κάτω του συμμετρικού σχεδιαγράμματος, εκεί που αρχίζει η κτιστή νησίδα που είναι τα φανάρια και ξεκινά η Λεωφόρος Μεσόγης. Η πιο πάνω απόσταση μετρήθηκε από τους ΜΕ2 και ΜΕ3 και η ορθότητα της δεν αμφισβητήθηκε από οποιονδήποτε διάδικο.
Κατ’ ανάλογο τρόπο κρίνω ορθή την αναντίλεκτη διαπίστωση του ΜΕ3 ότι από το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ μέχρι τα δεύτερα φώτα της διασταύρωσης πάνω στη Λεωφόρο Μεσόγης που βρίσκεται νότια του Τεκμηρίου 5 υπάρχει ορατότητα 150-200 μέτρα περίπου. Αναντίλεκτη παρέμεινε και η παρατήρηση του με την οποίαν επιβεβαιώνεται η μέτρηση του ΜΕ2 σχετικά με την απόσταση από το σημείο ‘Β1’ μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ που ανέρχεται στα 48,30 μέτρα, μέτρηση η οποία δεν αμφισβητήθηκε.
Επίσης αποδέχομαι τις διαπιστώσεις του μάρτυρα μέσα από τις εικόνες που καταγράφηκαν στην κάμερα κλειστού κυκλώματος (Τεκμήριο 1). Παρακολούθηση του Τεκμηρίου 1 καθιστά αντιληπτό ότι:
(α) η οδηγός φαίνεται να μην σταματά στη διακεκομμένη γραμμή της συμβολής της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης (σημείο ‘Β1’ επί του Τεκμηρίου 5),
(β) προτού το αυτοκίνητο συγκρουστεί με το μοτοποδήλατο ευθυγραμμίστηκε εντός της Λεωφόρου Μεσόγης,
(γ) το χρονικό σημείο που το αυτοκίνητο εισέρχεται και ευθυγραμμίζεται εντός της Λεωφόρου Μεσόγης είναι 23:12:43,
(δ) στο χρονικό σημείο 23:12:44, δηλαδή στο επόμενο δευτερόλεπτο, φαίνονται τα φώτα του διερχομένου μοτοποδηλάτου,
(ε) η στιγμή της σύγκρουσης του μοτοποδηλάτου με το αυτοκίνητο δεν καταγράφεται μέσα από το Τεκμήριο 1.
Επίσης συμφωνώ με το εύρημα του ΜΕ3 ότι το μοτοποδήλατο συγκρούστηκε στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Αυτό αποδεικνύεται από τα κτυπημένα μέρη των ενεχομένων οχημάτων, οι οποίες ζημιές απεικονίζονται στις φωτογραφίες που λήφθηκαν (Τεκμήρια 6 & 7).
Τα πιο πάνω προδιαγράφουν το βαθμό και την έκταση της διερεύνησης που έγινε. Θα πρέπει να λεχθεί ότι από ένα έμπειρο στην εξέταση δυστυχημάτων αστυνομικό, όπως είναι ο ΜΕ3, ανέμενα βαθύτερη διερεύνηση και περισσότερο σχολαστική. Η λήψη επιπλέον ενεργειών και σημαντικών μετρήσεων θα οδηγούσε στη συμπλήρωση κενών με αποτέλεσμα η εξέταση του δυστυχήματος να ήταν καλύτερη και ουσιαστικότερη. Αυτό θα βοηθούσε και συνεπώς θα διαφώτιζε περισσότερο το Δικαστήριο στη διαπίστωση της αλήθειας. Ενδεικτικά αναφέρω τα πιο κάτω που χωρίς αμφιβολία αν γίνονταν, τα αποτελέσματα τους θα καθιστούσαν ευκολότερο το έργο του Δικαστηρίου. Προς πίστη του ο μάρτυρας τα αποκάλυψε χωρίς υπεκφυγή, στοιχείο που ενισχύει την ειλικρίνεια του. Ειδικότερα:
(1) θα μπορούσε να είχε μετρηθεί η απόσταση μεταξύ του μοτοποδηλάτου και του αυτοκινήτου τόσο στο χρονικό σημείο 23:12:43 όσο και στο χρονικό σημείο 23:12:44,
(2) θα μπορούσε να είχε υπολογιστεί η ταχύτητα είτε του μοτοποδηλάτου είτε του αυτοκινήτου τόσο στο χρονικό σημείο 23:12:43 όσο στο χρονικό σημείο 23:12:44 με τη χρήση επιστημονικών μέσων και μεθόδων,
(3) θα μπορούσε να είχε μετρηθεί η απόσταση από τα πρώτα φώτα τροχαίας μέχρι τα δεύτερα φώτα τροχαίας στη Λεωφόρο Μεσόγης,
(4) θα μπορούσε να είχε μετρηθεί το βάρος των ενεχομένων οχημάτων,
(5) θα μπορούσαν να είχαν εξεταστεί οι τεχνικές προδιαγραφές των ενεχομένων οχημάτων,
(6) θα μπορούσε να είχε γίνει ο έλεγχος τύπου crash test για να συγκριθούν οι ζημιές με τις ταχύτητες,
(7) θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί αναπαράσταση του επίδικου δυστυχήματος.
Η μη πραγματοποίηση των πιο πάνω δεν εμπόδισε τον ΜΕ3 να προβεί σε επιπρόσθετα συμπεράσματα, τα οποία όμως ελέγχονται και δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά. Μπορεί να λεχθεί όμως ότι τα συμπεράσματα αυτά δεν αρκούν για να πλήξουν την ειλικρίνεια και ακεραιότητα του μάρτυρα, η αξιοπιστία του οποίου παρέμεινε σε υψηλό επίπεδο.
Ένα συμπέρασμα του ΜΕ3 που ελέγχεται είναι η θέση του ότι το μοτοποδήλατο κινείτο με ταχύτητα που υπερέβαινε το επιτρεπτό όριο. Ο εν λόγω μάρτυρας κατέληξε σε τέτοιο συμπέρασμα επικαλούμενος τις σοβαρές ζημιές που προκλήθηκαν στα ενεχόμενα οχήματα. Με κάθε σεβασμό στον ΜΕ3, ο βαθμός σοβαρότητας των ζημιών δεν είναι ο αποκλειστικός και συνάμα μοναδικός παράγοντας που καθορίζει την ορθότητα της εν λόγω αναφοράς. Υπάρχουν διάφορα επιστημονικά και πραγματικά στοιχεία που θα πρέπει να τύχουν συνδυασμένη επεξεργασία προκειμένου ένα τέτοιο συμπέρασμα να είναι ασφαλές. Η απουσία τέτοιων δεδομένων καθιστά τέτοιο εύρημα ακροσφαλές.
Προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του, ο ΜΕ3 επικαλέστηκε την ύπαρξη μαρτυρίας. Η μαρτυρία αυτή δεν προσδιορίζεται από πού προέρχεται ενώ την ίδια στιγμή στερείται ουσιαστικών λεπτομερειών. Τυχόν αποδοχή της θέσης του εν λόγω μάρτυρα με την οποία ουσιαστικά εικάζεται το ενδεχόμενο ταχύτητας του μοτοποδηλάτου πέραν του επιτρεπτού ορίου κατά το χρόνο του δυστυχήματος, θα ισοδυναμούσε με εκδήλωση συμπεριφοράς εμπειρογνώμονα από μέρους του Δικαστηρίου, πράγμα ανεπίτρεπτο (Χ'' Αδάμου και άλλος v. Παναγή και άλλος, Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 334/2011 και 396/2011 ημερ. 10.01.17 και Χρίστου v. Χρίστου και άλλος, Πολιτική Έφεση Αρ. 250/10 ημερ. 07.07.15).
Συνεπώς πρόκειται για ένα γενικό και αόριστο συμπέρασμα που παρέμεινε εκτεθειμένο.
Ένα άλλο συμπέρασμα του ΜΕ3 που ελέγχεται είναι η διαπίστωση του ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου δεν χρησιμοποίησε τα φρένα. Προς τούτο επικαλείται υπάρχουσα μαρτυρία, χωρίς όμως να την προσδιορίζει. Πρόκειται για μία γενική και αόριστη θέση που δεν εξειδικεύει ποια είναι η μαρτυρία πάνω στην οποίαν βασίστηκε για να καταλήξει στην εν λόγω διαπίστωση, παρόλο ότι ερωτήθηκε επίμονα μέσα από την αντεξέταση του από τον κύριο Κόνια.
Επίσης ο μάρτυρας εξέφρασε το συμπέρασμα ότι η κλίση αριστερά ολόκληρου του μοτοποδηλάτου που έχει συγκρουστεί με το αυτοκίνητο, όπως φαίνεται στη φωτογραφία 23 του Τεκμηρίου 7, οφείλεται στην επαφή των δύο ενεχομένων οχημάτων. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι ο τρόπος που συγκρούστηκαν τα ενεχόμενα οχήματα ήταν σε ευθεία πορεία χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε ελιγμός από τον οδηγό του μοτοποδηλάτου προς αποφυγή της σύγκρουσης. Πρόκειται για μία διαπίστωση που συνιστά εικασία και σαφώς ελέγχεται. Δεν στηρίζεται σε επιστημονικά στοιχεία και πραγματικά δεδομένα, όπως για παράδειγμα δεν βασίζεται σε αποστάσεις, ταχύτητες, σε έλεγχο μηχανικής κατάστασης οχημάτων, αναπαράσταση επίδικου δυστυχήματος, μελέτη προδιαγραφών των ενεχομένων οχημάτων. Το δε Τεκμήριο 1, όπως αναγνώρισε ευθέως ο ΜΕ2, δεν καταγράφει τη σκηνή της σύγκρουσης ώστε να επιβεβαιώνεται ο μάρτυρας. Η εμπειρία που επικαλέστηκε δεν μπορεί να αντικαταστήσει τα αναγκαία δεδομένα που απαιτούνται για την ορθότητα και ασφάλεια του συμπεράσματος.
Κάτω από αυτά τα δεδομένα, αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΕ3 περιλαμβανομένου των Τεκμηρίων 1 & 8 που αποτελούν μέρος της, στο βαθμό και την έκταση που έχει εξηγηθεί, ως αληθή και αξιόπιστη και ότι αυτή πρεσβεύει την πραγματικότητα.
Σε σχέση με το Τεκμήριο 9 που είναι η γραπτή κατάθεση της οδηγού του αυτοκινήτου στην αστυνομία, διευκρινίζεται ότι δεν αξιολογήθηκε για την αλήθεια του περιεχομένου της. Σαφώς πρόκειται για εξ’ ακοής μαρτυρία του εν λόγω ατόμου. Η αξιολόγηση της βαρύτητας εξ’ ακοής μαρτυρίας υπόκειται στις παραμέτρους που εκτίθενται κατά τρόπο μη εξαντλητικό στο άρθρο 27 του Κεφ.9. Η μαρτυρία αυτή μεταφέρθηκε στη δικαστική αίθουσα από τον αστυνομικό εξεταστή που έλαβε την κατάθεση.
Με γνώμονα την αντίθετη εκδοχή των Εναγομένων 1 & 3 στην αγωγή αρ. 188/14, το πιο πάνω πρόσωπο μπορούσε να είχε κληθεί ενώπιον του Δικαστηρίου για να δώσει ένορκη μαρτυρία. Ωστόσο δεν προσήλθε για να υποστηρίξει την μαρτυρία της και να υποστεί τη βάσανο της αντεξέτασης. Η μαρτυρία της δεν αναλύθηκε, δεν σχολιάστηκε και ούτε επεξηγήθηκε. Κατά συνέπεια ουδεμία βαρύτητα αποδίδω στο εν λόγω έγγραφο και κατ’ επέκταση ουδεμία αποδεικτική αξία μπορεί αυτό να έχει.
Ο ΜΕ4 ήταν αυτόπτης μάρτυρας, ο οποίος δημιούργησε θετική εικόνα στο Δικαστήριο. Προσήλθε με αίσθημα ευθύνης και σεβασμό απέναντι στη δικαιοσύνη. Ήταν ευθύς και σαφής στις τοποθετήσεις του. Με σταθερότητα και συνέπεια απαντούσε στις ερωτήσεις που του υπεβλήθηκαν χωρίς τάση υπεκφυγής. Σε κανένα στάδιο ο συγκεκριμένος μάρτυρας μου έδωσε την εντύπωση ότι κατασκεύαζε αναφορές. Αντίθετα εκείνο που εισέπραξα είναι ότι αυτά που ο εν λόγω μάρτυρας προσωπικά βίωσε σε σχέση με το επίδικο δυστύχημα ήταν αυτά που ανάφερε στο Δικαστήριο χωρίς περιστροφές. Σαφώς πρόκειται για στοιχείο που τον καθιστά ειλικρινή μάρτυρα. Παράλληλα το γεγονός ότι δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με το δυστύχημα και ούτε οποιοδήποτε συμφέρον από την έκβαση της υπόθεσης, καθιστά την μαρτυρία του ανεξάρτητη.
Ωστόσο ένα σημείο από τη μαρτυρία του που ελέγχεται είναι η αναφορά του ότι το μοτοποδήλατο πέρασε με ιλιγγιώδη ταχύτητα μπροστά από το όχημα του όταν αυτό βρισκόταν ακινητοποιημένο στην Οδό Πετριδίων στη διασταύρωση των φώτων τροχαίας με τη Λεωφόρο Μεσόγης. Ο χαρακτηρισμός σε ιλιγγιώδη ταχύτητα για το μοτοποδήλατο είναι υποκειμενικός και δεν στηρίζεται σε οποιαδήποτε επιστημονικά δεδομένα. Ο μάρτυρας δεν είναι εμπειρογνώμονας ταχύτητας οχημάτων και ούτε προέβηκε σε οποιαδήποτε ενέργεια για να υπολογίσει την ταχύτητα του μοτοποδηλάτου. Η απόδοση σε ιλιγγιώδη ταχύτητα δεν αποδεικνύει αυτόματα υπέρβαση του επιτρεπόμενου ορίου ταχύτητας. Το γεγονός ότι το μοτοποδήλατο κάλυψε απόσταση 100-150 μέτρα σε χρονικό διάστημα 4 δευτερολέπτων, ως ανάφερε ο μάρτυρας, δεν καταδεικνύει ότι το μοτοποδήλατο κινείτο με ταχύτητα μεγαλύτερη των 50 χιλιομέτρων ανά ώρα που είναι το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας στη Λεωφόρο Μεσόγης. Συνεπώς η τοποθέτηση του αυτή δεν μπορεί να γίνει δεκτή.
Θεωρώ ότι ο μάρτυρας με την πιο πάνω αναφορά του δεν είχε πρόθεση να πλήξει την υπόθεση του οδηγού του μοτοποδηλάτου. Απλά ο μάρτυρας από τον τρόπο που πέρασε από μπροστά του το μοτοποδήλατο θεώρησε ότι κινείτο με μεγάλη ταχύτητα. Η αξιοπιστία του μάρτυρα δεν έχει υποστεί ρήγμα ένεκα αυτού του ήσσονος θέματος, το επίπεδο της οποίας παρέμεινε αναλλοίωτα υψηλό μέχρι το τέλος.
Το υπόλοιπο μέρος της μαρτυρίας του ΜΕ4 είναι πειστικό και ως εκ τούτου το αποδέχομαι. Με παραστατικότητα ο μάρτυρας ανάφερε την πορεία και την τοποθεσία του οχήματος του, πότε και από πού αντιλήφθηκε το μοτοποδήλατο που ερχόταν και ακολούθως τι ακριβώς ο ίδιος πρόσεξε από το δυστύχημα. Αναφέρθηκε σε χρόνους, στην κατάσταση φωτισμού τη δεδομένη χρονική στιγμή, στη μορφολογία της Λεωφόρου Μεσόγης από εκεί που βρισκόταν μέχρι το χώρο σύγκρουσης και στην έκταση του πεδίου ορατότητας από εκεί που βρισκόταν μέχρι το χώρο σύγκρουσης. Η πλειονότητα αυτών των λεπτομερειών επιβεβαιώνονται από πραγματική μαρτυρία, όπως για παράδειγμα κάμερα κλειστού κυκλώματος, συμμετρικό σχεδιάγραμμα και φωτογραφίες από τη σκηνή του δυστυχήματος, δεδομένα που καθιστούν την μαρτυρία του συγκεκριμένου μάρτυρα πειστική απέναντι στο Δικαστήριο (Ζαμπάς v. A & G Tsiarkezos Constructions Ltd (1998) 1 Α.Α.Δ. 820). Τα υπόλοιπα δεν αντικρούστηκαν από άλλη μαρτυρία.
Η πλευρά του οδηγού του μοτοποδηλάτου διερωτήθηκε ότι αφού ο μάρτυρας παρακολουθούσε την πορεία του μοτοποδηλάτου και είδε τον οδηγό και τον συνοδηγό του να εκτινάσσονται τότε λογικά θα μπορούσε να δει το αυτοκίνητο που συγκρούστηκε με το μοτοποδήλατο (σελίδα 8 γραπτή αγόρευση κυρίου Κόνια). Με κάθε σεβασμό ο μάρτυρας δεν παρακολούθησε την πορεία του μοτοποδηλάτου. Αυτό που στην μαρτυρία του είπε είναι ότι το μοτοποδήλατο πέρασε από μπροστά του όταν το όχημα του ήταν ακινητοποιημένος στα φώτα τροχαίας της οδού Πετριδίων. Δεν είπε ότι το βλέμμα του έλεγχε την πορεία του μοτοποδηλάτου αφότου πέρασε από μπροστά του. Εκείνο που είπε είναι ότι έστρεψε το βλέμμα του και είδε τους δύο επιβαίνοντες του μοτοποδηλάτου να εκτινάσσονται στον αέρα όταν άκουσε δυνατό θόρυβο. Προς πίστη του ο μάρτυρας ανάφερε ότι δεν είδε τη σύγκρουση των δύο οχημάτων και ούτε το σημείο αυτής.
Ο μάρτυρας δεν είδε το αυτοκίνητο να εισέρχεται ή να οδηγείται στη Λεωφόρο Μεσόγης απλά επειδή είναι εμφανές ότι η προσοχή του δεν ήταν στραμμένη στα αριστερά του όπου εκείνη τη στιγμή κινείτο το αυτοκίνητο αλλά στα δεξιά που είχε πρόθεση να εισέλθει από την οδό Πετριδίων στη Λεωφόρο Μεσόγης με κατεύθυνση την Πάφο προφανώς μόλις το φανάρι γινόταν πράσινο. Με κάθε σεβασμό, σε αντίθεση με τη θέση της πλευράς του οδηγού του μοτοποδηλάτου, δεν έχω διαπιστώσει οποιαδήποτε δόση υπερβολής στη μαρτυρία του συγκεκριμένου μάρτυρα, η οποία να υπερβαίνει το όριο που αναμένεται λογικά αναμένεται να υπάρξει από ένα πρόσωπο που έρχεται μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα να καταθέσει ενώπιον του Δικαστηρίου.
Με εξαίρεση το πιο πάνω σημείο στο οποίο έκανα αναφορά, αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΕ4 ως αληθή και αξιόπιστη και ότι αντιπροσωπεύει τα γεγονότα που ο μάρτυρας αυτός έχει βιώσει, περιλαμβανομένου του Τεκμηρίου 11 που αποτελεί μέρος της.
Συνεπώς τα ακόλουθα που περιλαμβάνονται στην μαρτυρία του ΜΕ4 αποτελούν ευρήματα του Δικαστηρίου:
Στις 02.11.12 και περί ώρα 22:00 ο ΜΕ4 οδηγούσε το αυτοκίνητο του στην οδό Πετριδίων. Πλησιάζοντας τα φώτα τροχαίας απέναντι του είχε τη Λεωφόρο Τάσσου Παπαδόπουλου ενώ δεξιά και αριστερά του είχε την Λεωφόρο Μεσόγης. Φθάνοντας στα φώτα τροχαίας πήρε τη δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας με πρόθεση να στρίψει δεξιά ώστε να κατευθυνθεί από τη Λεωφόρο Μεσόγης στο αρτοποιείο Ζορμπάς που βρίσκεται στη Λεωφόρο Ελλάδος. Στα φώτα τροχαίας σταμάτησε επειδή το φανάρι ήταν κόκκινο. Το αυτοκίνητο του ήταν το πρώτο και μοναδικό όχημα που ήταν εκεί σταματημένο. Ξαφνικά ενώ το όχημα του ήταν ακινητοποιημένο, ο μάρτυρας άκουσε θόρυβο μοτοποδηλάτου και μετά από 2-5 δευτερόλεπτα περίπου αφού άκουσε το θόρυβο, ο εν λόγω μάρτυρας είδε να περνά αστραπιαία από μπροστά του ένα μοτοποδήλατο μεγάλου κυβισμού με πορεία από τη Λεωφόρο Ελλάδος προς τη Λεωφόρο Μεσόγης, στο οποίο μοτοποδήλατο επέβαιναν δύο άτομα. Σε σχέση με την τοποθεσία του οχήματος του μάρτυρα, το μοτοποδήλατο κινείτο από δεξιά προς αριστερά. Από τη στιγμή που το όχημα του σταμάτησε στα φώτα διασταύρωσης μέχρι που πέρασε το μοτοποδήλατο από μπροστά του παρήλθε χρόνος 40-60 δευτερόλεπτα.
Ακολούθως, σε διάστημα 4 δευτερολέπτων περίπου, ο μάρτυρας άκουσε ένα δυνατό θόρυβο και τότε είδε τους δύο επιβαίνοντες του μοτοποδηλάτου να εκτινάσσονται στον αέρα. Μετά το κατάστημα Viofos προς Μεσόγη υπάρχει οδικός φωτισμός από ηλεκτρικό λαμπτήρα. Ο δε δρόμος είναι ευθύς με ορατότητα 100-150 μέτρα περίπου. Όταν προσέγγισε το σημείο σύγκρουσης αντιλήφθηκε ότι το μοτοποδήλατο είχε συγκρουστεί πίσω από ένα αυτοκίνητο.
Η ΜΕ5 ήταν ένας άλλος αυτόπτης μάρτυρας που επίσης έκανε καλή εντύπωση στο Δικαστήριο. Πρόκειται για άτομο χωρίς όφελος από το αποτέλεσμα εκδίκασης της υπόθεσης και δίχως να διατηρεί οποιαδήποτε σχέση με τους διαδίκους. Αυτό το δεδομένο καθιστά την μαρτυρία της ανεξάρτητη. Με σεβασμό στο Δικαστήριο και με εμφανές το αίσθημα της υποχρέωσης να διαφωτίσει το Δικαστήριο, ήλθε και εξιστόρησε τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν και όπως η ίδια τα έζησε. Ήταν σαφής και κατατοπιστική στις αναφορές της. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για μάρτυρα αληθείας. Έντιμα και ειλικρινά απάντησε επί της ουσίας στις ερωτήσεις που της υπεβλήθηκαν χωρίς τάση υπερβολής και δίχως να προβαίνει σε εικασίες ή υποθετικά σενάρια.
Εκεί που δεν γνώριζε ή που δεν ήταν σίγουρη για κάτι, το έλεγε ευθαρσώς από την αρχή. Ενδεικτικά αναφέρω την ευθέως αναφορά της ότι δεν είχε προσέξει εάν τα πισινά φώτα του οχήματος ήταν αναμμένα σε αντίθεση με τα φώτα πορείας του που ήταν σε θέση να πει ότι ήταν αναμμένα. Ομοίως δεν ήταν σε θέση να αναφέρει για το μοτοποδήλατο, πράγμα που αποκάλυψε χωρίς περιστροφές. Δεν ήταν ακόμη σε θέση να προσδιορίσει την απόσταση που είχε το όχημα που ήταν συνοδηγός από το σημείο σύγκρουσης, πράγμα που το ξεκαθάρισε μόλις ερωτήθηκε. Αυτά είναι στοιχεία που αναδεικνύουν την ειλικρίνεια της.
Η μαρτυρία της χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και ευθύτητα χωρίς να δημιουργήσει την εικόνα ότι είχε προετοιμάσει τις τοποθετήσεις της από πριν. Παράλληλα υποστηρίζεται από πραγματική μαρτυρία (συμμετρικό σχεδιάγραμα, φωτογραφίες σκηνής του δυστυχήματος, φωτογραφίες ζημιών στα ενεχόμενα οχήματα), γεγονός που την καθιστά πειστική (Ζαμπάς v. A & G Tsiarkezos Constructions Ltd (πιο πάνω)). Σε κανένα στάδιο της μαρτυρίας της έδειξε να αμφιταλαντεύεται και να υπέπεσε σε ουσιώδεις αντιφάσεις με αποτέλεσμα η αξιοπιστία της να παραμείνει ακλόνητη.
Κατά συνέπεια αποδέχομαι την μαρτυρία της ΜΕ5 στην ολότητα της, περιλαμβανομένου του Τεκμηρίου 12 που αποτελεί μέρος της.
Τα πιο κάτω αντλήθηκαν από την μαρτυρία της ΜΕ5 και αποτελούν μέρος των ευρημάτων του Δικαστηρίου:
Στις 02.11.12 και περί ώρα 22:10 η ΜΕ5 ήταν συνοδηγός σε υπηρεσιακό όχημα που κινείτο στη Λεωφόρο Μεσόγης με κατεύθυνση από τη Μεσόγη προς το κέντρο της Πάφου. Κάποια στιγμή παρά το κατάστημα Youpis η μάρτυρας πρόσεξε το εμπλεκόμενο σαλούν αυτοκίνητο να έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση με χαμηλή ταχύτητα σε σχέση με την ταχύτητα του αστυνομικού οχήματος και με αναμμένα τα μπροστινά φώτα πορείας. Την ίδια στιγμή άκουσε δυνατό θόρυβο διερχόμενου μοτοποδηλάτου μεγάλου κυβισμού που κινείτο στην ίδια κατεύθυνση με το αυτοκίνητο και σε ελάχιστο χρόνο είδε το μοτοποδήλατο να συγκρούεται στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου.
Η σύγκρουση ήταν σφοδρή. Οι δύο επιβαίνοντες του μοτοποδηλάτου εκτινάχτηκαν στον αέρα ενώ το μοτοποδήλατο ανατράπηκε στην άσφαλτο στο ύψος του καταστήματος Rialas Bathroom Gallery. Το αυτοκίνητο συνέχισε την πορεία του μετά τη σύγκρουση και σταμάτησε στην αριστερή διαπλάτυνση του δρόμου σύμφωνα με την πορεία του, θέση στην οποίαν παρέμεινε χωρίς να μετακινηθεί. Ο οδηγός του μοτοποδηλάτου όχι μόνο δεν φορούσε κράνος ασφαλείας αλλά ούτε το είχε μαζί του.
Ο οδηγός του μοτοποδηλάτου – Ενάγοντας στην αγωγή αρ 435/14 και συνάμα Εναγόμενος 1 στην αγωγή αρ. 188/14 (ΜΥΕνων 1 & 3) δεν έκανε καθόλου καλή εντύπωση στο Δικαστήριο. Είναι φανερό ότι προσήλθε στο Δικαστήριο με μοναδικό σκοπό όχι για να πει την αλήθεια αλλά για να βοηθήσει την εκδοχή του. Εκείνο που αισθάνθηκα, παρακολουθώντας τη συμπεριφορά του από το εδώλιο του μάρτυρα στη ζωντανή ατμόσφαιρα της δίκης, είναι ότι δεν ήταν ειλικρινής μάρτυρας. Η εντύπωση που αποκόμισα ήταν ότι ο ίδιος γνωρίζει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβηκε το επίμαχο δυστύχημα, πλην όμως περιορίστηκε να αναφέρει εκείνα που δεν θα μπορούσαν να εκθέσουν αρνητικά την εκδοχή του. Ως ένας εκ των δύο ενεχομένων οδηγών στο δυστύχημα, ο μάρτυρας αυτός έχει συμφέρον από το αποτέλεσμα της υπόθεσης και γι’ αυτό εστίασε την προσοχή του να βλάψει την υπόθεση του άλλου ενεχομένου οδηγού. Η μνήμη του ήταν επιλεκτική. Ήταν προσεχτικός στις αναφορές του επιλέγοντας τι θα έλεγε και πως θα το έλεγε αποφεύγοντας να δίδει λεπτομέρειες, ώστε να μην βλάψει την υπόθεση του. Σε καίρια ερωτήματα που θεωρούσε ότι αν απαντούσε θα προκαλούσε ζημιά στην υπόθεση του, δεν τοποθετείτο προβάλλοντας αδυναμία στο να το πράξει. Σε τελευταία ανάλυση δεν θεωρώ τον ΜΥΕνων 1 & 3 μάρτυρα αλήθειας. Η δε μαρτυρία του χαρακτηρίζεται από ουσιώδη κενά και αδυναμίες.
Όλα αυτά είναι παράμετροι που έχουν μολύνει την αξιοπιστία του μάρτυρα και κατ’ επέκταση εκμηδενίσει την πειστικότητα της μαρτυρίας του. Δεν μπορώ να βασιστώ στην μαρτυρία του συγκεκριμένου μάρτυρα και με ασφάλεια να καταλήξω σε οποιαδήποτε ευρήματα και συμπεράσματα. Κατά συνέπεια, δεν αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΥΕνων 1 & 3, περιλαμβανομένου των Τεκμηρίων 10Α και 10Β που αποτελούν μέρος της, ως αληθή και αξιόπιστη και ότι αυτή αντιπροσωπεύει τα γεγονότα που πραγματικά έχουν διαδραματιστεί κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος.
Προς τεκμηρίωση των πιο πάνω ενδεικτικά αναφέρω τα εξής:
Ο μάρτυρας ανάφερε ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος ο ίδιος φορούσε κράνος ασφαλείας. Πρόκειται για αναφορά που στερείται θεμελίωσης και παρέμεινε σε επίπεδο λεκτικού ισχυρισμού. Αν όντως φορούσε κράνος ασφαλείας θα ήταν σε θέση να μας αναφέρει το χρώμα, τον τύπο και τη μάρκα του κράνους που επικαλείται ότι φορούσε δίδοντας μας λεπτομερή περιγραφή του. Δεν το έπραξε όμως. Θα μπορούσε να το παρουσιάσει στο Δικαστήριο και να το καταθέσει ως τεκμήριο. Δεν το έπραξε. Θα μπορούσε να παρουσιάσει φωτογραφία του την οποίαν και αυτήν να κατέθετε ως τεκμήριο. Ούτε αυτό έπραξε. Ως ένας εκ των δύο ενεχομένων οδηγών στο δυστύχημα, ο μάρτυρας έχει συμφέρον να προβάλει αυτήν την εκδοχή επειδή βοηθά την υπόθεση του εις βάρος της υπόθεσης του άλλου ενεχομένου οδηγού του οχήματος. Η ΜΕ5 (αυτόπτης μάρτυρας) που είχε την ευκαιρία να δει από κοντά την πορεία του ενεχομένου μοτοποδηλάτου τη στιγμή της σύγκρουσης του με το αυτοκίνητο δεν είχε λόγο να πει ψέματα όταν στην μαρτυρία της έλεγε ότι ο μάρτυρας αυτός όχι μόνο δεν φορούσε κράνος ασφαλείας αλλά ούτε το είχε μαζί του, αφού κανένα όφελος θα εισπράξει από το αποτέλεσμα που θα έχει η εκδίκαση αυτής της υπόθεσης. Ούτε και σχετίζεται με οποιονδήποτε διάδικο για να έχει η ίδια κίνητρο να κατασκευάσει εκδοχή. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η εκδοχή της ΜΕ5 δεν αμφισβητήθηκε μέσα από την αντεξέταση της.
Επίσης ο μάρτυρας στην μαρτυρία του επικαλέστηκε ότι κινείτο αρχικά στη Λεωφόρο Μεσόγης με συγκεκριμένη ταχύτητα. Ο ίδιος δεν ξεκαθαρίζει από πού πηγάζει η αναφορά του σε «γύρω στα 40 χιλιόμετρα ανά ώρα» που ήταν το ύψος της ταχύτητας που επικαλέστηκε ότι αρχικά κινείτο το μοτοποδήλατο που οδηγούσε κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος. Χωρίς ο ίδιος να διευκρινίζει πως έχει καταλήξει στο ύψος της ταχύτητας που επικαλείται, έστω αν αυτό που είπε φαίνεται να είναι εκ του προχείρου, η εν λόγω αναφορά του έγινε επειδή βολεύει την υπόθεση του αφού στόχος του ήταν να καταδείξει στο Δικαστήριο ότι οδηγούσε εντός του μέγιστου επιτρεπομένου ορίου ταχύτητας.
Περαιτέρω ενώ προηγουμένως με ευκολία υπέδειξε στο Δικαστήριο την αρχική ταχύτητα που κινείτο το μοτοποδήλατο του στη Λεωφόρο Μεσόγης, στη συνέχεια προέβαλε αδυναμία να προσδιορίσει περίπου το ύψος της ταχύτητας που ανέπτυξε μετά το πέρας της διασταύρωσης στα φώτα τροχαίας από την υπεραγορά ‘Lidl’ με κατεύθυνση προς Μεσόγη. Προφανώς ο μάρτυρας δεν ήθελε να δημιουργήσει την εντύπωση σε κάποιο λογικά σκεπτόμενο άτομο ότι οδηγούσε με υπερβολική ταχύτητα.
Ακόμη στο καίριο ερώτημα σε ποιο σημείο της Λεωφόρου Μεσόγης είδε το άλλο ενεχόμενο όχημα, ο μάρτυρας δεν μπορούσε να τοποθετηθεί επικαλούμενος ότι «τα πράγματα έγιναν πολύ γρήγορα». Πρόκειται για γενική, αόριστη και ασαφής τοποθέτηση που στερείται λογικής. Ενώ είναι σε θέση να πει την απόσταση που αντιλήφθηκε για πρώτη φορά την παρουσία του αυτοκινήτου, επικαλείται αδυναμία να προσδιορίσει σε ποιο σημείο της λεωφόρου ήταν αυτό. Προφανώς επιθυμεί να αφήσει το ζήτημα αυτό να αιωρείται επειδή γνωρίζει ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση από τη συμβολή της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης μέχρι το σημείο σύγκρουσης, το ενεχόμενο αυτοκίνητο εισήλθε και ευθυγραμμίστηκε εντός της Λεωφόρου Μεσόγης, μεγάλο πεδίο καθαρής και απρόσκοπτης ορατότητας από το σημείο σύγκρουσης μέχρι και τα φώτα διασταύρωσης της Λεωφόρου Ελλάδος προς το δρόμο της Μεσόγης, ικανοποιητικός φωτισμός, αίθριος καιρός, ευθύς δρόμος, στεγνός ασφαλτοστρωμένος και σε καλή κατάσταση.
Επιπλέον στο ουσιαστικό ερώτημα πως εξηγεί το γεγονός ότι στη Λεωφόρο Μεσόγης που ο δρόμος είναι ευθεία ο ίδιος παρέλειψε να παρατηρήσει το αυτοκίνητο με το οποίο συγκρούστηκε, ο μάρτυρας δεν ήταν σε θέση να δώσει οποιαδήποτε πειστική δικαιολογία. Απλά ήταν για τον ίδιο βολικό να προβάλει αδυναμία στο να τοποθετηθεί στην ερώτηση που του υπεβλήθηκε και αυτό έπραξε.
Επιπροσθέτως ο μάρτυρας δεν είναι σίγουρος αν χρησιμοποίησε τα φρένα του μοτοποδηλάτου του για να αποφύγει τη σύγκρουση, δεν θυμάται αν προέβηκε σε οποιαδήποτε άλλη αποτρεπτική ενέργεια και δεν θυμάται αν το αυτοκίνητο με το οποίο συγκρούστηκε είχε σε λειτουργία τα πισινά του φώτα. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά ζητήματα που αν διευκρινίζονταν από τον μάρτυρα θα μπορούσαν να διαφωτίσουν περισσότερο το Δικαστήριο σε σχέση με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το επίδικο δυστύχημα προκλήθηκε.
Ολοκληρώνω την αξιολόγηση μου με τις μαρτυρίες του Γεώργιου Καραθανάση (ΜΥ1Ενων 2 & 4) και Θράσου Ο’ Μαχόνυ (ΜΥ2Ενων 2 & 4), οι οποίοι κατέθεσαν υπό τον μανδύα του εμπειρογνώμονα.
Σε σχέση με την αξιολόγηση μαρτυρίας ατόμου που καταθέτει με την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα, το Δικαστήριο θα πρέπει πρώτα να πεισθεί ότι ο μάρτυρας είναι εμπειρογνώμονας στο τομέα που καταθέτει. Ποιος μπορεί να θεωρηθεί πραγματογνώμονας και να καταθέσει στο Δικαστήριο υπό αυτή την ιδιότητα εξηγείται μέσα από την υπόθεση Νικολάου v. Δημοκρατίας Ποινική Έφεση Αρ. 162/2014 ημερομηνίας 02.05.17, ECLI:CY:AD:2017:B154, στην οποίαν και παραπέμπω. Εφόσον το Δικαστήριο κρίνει ότι ο εν λόγω μάρτυρας είναι όντως εμπειρογνώμονας στον τομέα που κλήθηκε να καταθέσει, προχωρεί να εξετάσει αν με τη μαρτυρία του έχει δώσει τα αναγκαία επιστημονικά κριτήρια έτσι ώστε να καταστήσει ικανό το Δικαστήριο να ελέγξει την ακρίβεια των συμπερασμάτων του, προκειμένου να σχηματίσει τη δική του ανεξάρτητη κρίση με την εφαρμογή των κριτηρίων πάνω στα γεγονότα που έχουν αποδειχθεί με μαρτυρία. Η μαρτυρία εμπειρογνωμόνων δεν δεσμεύει το Δικαστήριο αλλά απλώς το βοηθά και αφού λάβει υπόψη και την υπόλοιπη μαρτυρία να καταλήξει στα δικά του ανεξάρτητα συμπεράσματα (Πιττάλης v. Ianira Enterprises Ltd κ.α. (1997) 1 Α.Α.Δ. 814). Όπως ακόμη λέχθηκε στην υπόθεση R. v. Matheson [1958] 2 All E.R. 87, το Δικαστήριο δικαιούται να διαφοροποιήσει τη θέση του και να μη δεχθεί τη μαρτυρία ενός εμπειρογνώμονα νοουμένου ότι υπάρχουν οι συνθήκες εκείνες που να δικαιολογούν τέτοια κατάληξη και το Δικαστήριο να εξηγεί γιατί.
Ο ΜΥ1Ενων 2 & 4 (Γεώργιος Καραθανάσης) κατέθεσε δια ζώσης υπό την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα. Παρουσιάστηκε από τους Εναγομένους 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και την ίδια στιγμή Εναγομένους 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14. Θα πρέπει να λεχθεί ότι τα ακαδημαϊκά του προσόντα και η επαγγελματική εμπειρία του και γενικότερα η ενασχόληση του με το αντικείμενο για το οποίο κλήθηκε στο Δικαστήριο δεν αμφισβητούνται (Τεκμήριο 14). Κατ’ επέκταση μπορεί να λεχθεί ότι η εμπειρογνωμοσύνη του εν λόγω μάρτυρα δεν αμφισβητείται. Παρόλα αυτά, κάθε ίχνος ενδεχόμενης αμφιβολίας επί της επάρκειας των προσόντων, γνώσεων και εμπειρίας του εν λόγω μάρτυρα στον τομέα εξειδίκευσης του εξαφανίζεται κατόπιν μελέτης του βιογραφικού του σημειώματος, το οποίο αποδέχομαι, το περιεχόμενο του οποίου ουδείς έχει αμφισβητήσει.
Εν πάση περιπτώσει, ο εν λόγω μάρτυρας ετοίμασε επιστημονική έκθεση, το περιεχόμενο της οποίας εξήγησε και ανέλυσε. Στα πλαίσια της ένορκης μαρτυρίας του το πόρισμα του μάρτυρα κατατέθηκε ως Τεκμήριο 13. Όπως ο μάρτυρας αναφέρει στη σελίδα 2 §2 του Τεκμηρίου 13, «Σκοπός της εργαστηριακής έκθεσης ήταν η ανάλυση του βιντεοληπτικού υλικού αφενός για τη διακρίβωση της γνησιότητας του και αφετέρου για την ευκρινέστερη απεικόνιση του επίμαχου περιστατικού καθώς και την καταγραφή του ρυθμού καταγραφής καρέ (fps) κατά τις επίμαχες διελεύσεις των δύο οχημάτων.» Τα πιο πάνω προδιαγράφουν το αντικείμενο που ο μάρτυρας κλήθηκε να καταθέσει στο Δικαστήριο.
Ο μάρτυρας αυτός είναι διπλωματούχος στον τομέα της μηχανικής ηλεκτρονικών υπολογιστών και πληροφορικής. Από το έτος 2011 που αποφοίτησε μέχρι σήμερα ασχολείται με τη διαχείριση ηλεκτρονικών εγγράφων, στην ανάλυση βίντεο, φωτογραφιών, ψηφιακών πειστηρίων και εξέταση χρονικής διάρκειας μετάβασης οχημάτων σε συγκεκριμένη απόσταση, όπως αυτή φαίνεται από μια κάμερα σε άλλη. Έτυχε επαγγελματική εκπαίδευση γι’ αυτό. Παράλληλα είνει μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Είναι Στα 13 χρόνια περίπου της επαγγελματικής του εμπειρίας χρησιμοποιήθηκε ως εμπειρογνώμονας στα Δικαστήρια της Ελλάδας σε περισσότερες από 150 υποθέσεις. Επίσης χρησιμοποιήθηκε ως τεχνικός σύμβουλος από τη Νομική Υπηρεσία στην Κύπρο σε υπόθεση ενώπιον κυπριακού Δικαστηρίου στην οποίαν κατέθεσε υπό την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα αναλύοντας αποστάσεις και χρόνους διέλευσης οχημάτων. Επίσης κατέθεσε ως μάρτυρας ειδικών γνώσεων εκ μέρους του κυπριακού κράτους για την ανάλυση κινητού τηλεφώνου.
Τα ακαδημαϊκά του προσόντα σε συνδυασμό με την πλούσια επαγγελματική εμπειρία που διαθέτει τόσο σε θεωρητικό (Καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών στη Διαχείριση Ηλεκτρονικών Εγγράφων) όσο και σε πρακτικό επίπεδο (εγγεγραμμένος στους πίνακες Πραγματογνωμόνων των Δικαστηρίων στην Ελλάδα), όπως αυτά έχουν εξηγηθεί, του επιτρέπουν να καταθέσει μαρτυρία για τα εξειδικευμένα ζητήματα που κλήθηκε να μαρτυρήσει υπό την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα (Σιακόλα v. Αστυνομίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 110), Yaacoub v. Δημοκρατίας Ποινική Έφεση 72/13 ημερ. 19.03.14, Ακρίδας v. Eman (Buses) Ltd και άλλων (2012) 1(Α) Α.Α.Δ. 355).
Το πρώτο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η έκθεση του εν λόγω μάρτυρα αφορά τη γνησιότητα του Τεκμηρίου 1. Το Τεκμήριο 1, όπως ήδη λέχθηκε, είναι ψηφιακός δίσκος κλειστού κυκλώματος κάμερας της σκηνής του επιδίκου δυστυχήματος. Περιέχει βιντεοληπτικό υλικό που καταγράφηκε από την κάμερα κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης που κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος ήταν τοποθετημένη στην πρόσοψη του καταστήματος ηλεκτρικών ειδών ‘CMC Electric’. Κατόπιν ανάλυση του περιεχομένου του βιντεοληπτικού υλικού που πραγματοποίησε ο μάρτυρας, διαπιστώθηκε ότι το Τεκμήριο 1 δεν έχει υποστεί οποιαδήποτε επεξεργασία ή παρέμβαση, δηλαδή μοντάζ, αποκοπή καρέ στην αρχή ή στο τέλος του, έκτοτε της εξαγωγής του από το κλειστό κύκλωμα καταγραφής εικόνας. Αυτός καταδεικνύει ότι το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 1 είναι προϊόν γνήσιας αντιγραφής του από την κάμερα κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης, η οποία είναι η πηγή τροφοδότησης του βιντεοληπτικού υλικού στο Τεκμήριο 1. Επειδή το εύρημα αυτό δεν αμφισβητείται, δεν χρειάζεται να επεκταθώ.
Επίσης είναι παραδεκτή η αναφορά του μάρτυρα ότι η έκθεση του (Τεκμήριο 13) ετοιμάστηκε με βάση το βιντεοληπτικό υλικό (Τεκμήριο 1) και το φωτογραφικό υλικό που του είχε αποσταλεί. Έχω ήδη αναφερθεί στη γνησιότητα του Τεκμηρίου 1. Παράλληλα δεν τελεί υπό αμφισβήτηση η γνησιότητα αυτών που απεικονίζονται στο φωτογραφικό υλικό και ότι αυτά πραγματικά υπήρχαν στον χώρο κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος. Η μη αμφισβήτηση των δεδομένων αυτών καθιστά αχρείαστο οποιοδήποτε περαιτέρω σχολιασμό στο ζήτημα αυτό.
Έχω μελετήσει με προσοχή και επιμέλεια το περιεχόμενο της ένορκης κατάθεσης του καθώς και την επιστημονική του έκθεση. Ο εν λόγω μάρτυρας δημιούργησε θετική εικόνα στο Δικαστήριο. Έδωσε ξεκάθαρες και επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις. Ο μάρτυρας με τρόπο σαφή και ακριβή:
(α) αναφέρει ποιο ήταν το αντικείμενο της έκθεσης του,
(β) διευκρινίζει πάνω σε ποιο υλικό στηρίχτηκε για να ετοιμάσει το πόρισμα του,
(γ) επισημαίνει τη μεθοδολογία που ακολούθησε και την πρακτική που εφάρμοσε για την ορθή μέτρηση των καρέ καταγραφής κάθε δευτερολέπτου,
(δ) εξηγεί ορισμένες τεχνικές ορολογίες που χρησιμοποιούνται στο κείμενο του πορίσματος ώστε αυτό να μπορεί να γίνει αντιληπτό από τον μέσο αναγνώστη αλλά και κατανοητό και από το Δικαστήριο,
(ε) περιγράφει τις ενέργειες στις οποίες προέβηκε,
(στ) εξηγεί πως καταλήγει στις επιστημονικές διαπιστώσεις του,
(ζ) καταγράφει τα επιστημονικά ευρήματα και συμπεράσματα του, τα οποία και επεξηγεί.
Από τα πιο πάνω φαίνεται ότι η μαρτυρία του συγκεκριμένου μάρτυρα είναι επιστημονικά συγκροτημένη. Υπάρχει επιστημονική αλληλουχία και συσχετισμός ανάμεσα στις ενέργειες που ο εν λόγω μάρτυρας προέβηκε και στο σκεπτικό του σε σχέση με τις επιστημονικές διαπιστώσεις του. Έχω ικανοποιηθεί και κατ’ επέκταση πειστεί από τον τρόπο, το σκεπτικό και τις εξηγήσεις του μάρτυρα, με βάση τα οποία κατέληξε στις διαπιστώσεις και στα συμπεράσματα, τα οποία και αποδέχομαι. Συνακόλουθα οι επιστημονικές διαπιστώσεις, ευρήματα και συμπεράσματα του εν λόγω μάρτυρα καθώς επίσης οι αναφορές του που αφορούν τη μεθοδολογία και πρακτική που ακολούθησε και περιγράφονται κατά την παράθεση της μαρτυρίας του μάρτυρα καθίστανται μέρος των ευρημάτων του Δικαστηρίου.
Στη βάση πιο πάνω αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΥ1Ενων 2 & 4, περιλαμβανομένου της επιστημονικής έκθεσης του και διάφορα καταγεγραμμένα πλάνα από εικόνες της κάμερας κλειστού κυκλώματος που ήταν εγκατεστημένη στην πρόσοψη του καταστήματος ηλεκτρικών ειδών «CMC Electric» που ο μάρτυρας έχει αναγνωρίσει και δεν αμφισβητήθηκε η γνησιότητα αυτών που απεικονίζονται και τα οποία αποτελούν μέρος της (Τεκμήρια 13 & 15), ως επιστημονικά ορθή, αληθή και αξιόπιστη.
Εκείνο που παρατηρώ είναι ότι το βιντεοληπτικό υλικό έτυχε επιστημονικής ανάλυσης από τον μάρτυρα. Σ’ αυτό απεικονίζονται σκηνές στις οποίες καταγράφεται η διέλευση των δύο ενεχομένων οχημάτων. Διαφωτίζοντας το Δικαστήριο ο μάρτυρας υπέδειξε ότι για να υπολογιστεί ο χρόνος διέλευσης των ενεχομένων οχημάτων, πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη κοινή αρχή και συγκεκριμένο κοινό τέλος μίας συγκεκριμένης διαδρομής. Δηλαδή δύο σταθερά κοινά σημεία, το ένα η αρχή και το άλλο το τέλος μιας πορείας. Η εν λόγω θέση του εμπειρογνώμονα είναι λογικά και συνάμα πειστική.
Αφετηρία καταγραφής του χρόνου διέλευσης για αμφότερα ενεχόμενα οχήματα καθορίστηκε να είναι το σημείο του κόμβου από το οποίο κάποιος εισέρχεται στη Λεωφόρο Μεσόγης από την οδό Πετριδίων (δηλαδή η έναρξη εισόδου της παρόδου στην κεντρική αρτηρία) και τέλος είναι το τέλος του πλαισίου καταγραφής της κάμερας που βρίσκεται στην πρόσοψη του καταστήματος ηλεκτρικών ειδών ‘CMC Electric’, από την οποίαν μεταφέρθηκαν οι σκηνές στο Τεκμήριο 1 χωρίς οποιαδήποτε επεξεργασία λη παρέμβαση. Ο μάρτυρας με σαφήνεια εξήγησε ότι οι φωτογραφίες 8 & 10 της έκθεσης του αποτυπώνουν το σημείο αφετηρίας της διαδρομής, έχοντας υπόψη του ότι το ενεχόμενο αυτοκίνητο εισερχόταν στη Λεωφόρο Μεσόγης από την παράπλευρο οδό Πετριδίων ενώ το ενεχόμενο μοτοποδήλατο κατευθυνόταν με ευθεία πορεία στη Λεωφόρο Μεσόγης περνώντας από το σημείο του κόμβου. Σταθερό σημείο διέλευσης λήφθηκε η διαγράμμιση του πεζοδρομίου της παράπλευρης οδού Πετριδίων. Ο μάρτυρας δεν υπολόγισε με ακρίβεια το μέγεθος του στομίου της διαγράμμισης του πεζοδρομίου. Δεν παραγνωρίζω ότι τα πιο πάνω είναι κατά προσέγγιση. Ωστόσο, υπό τα δεδομένα που ο μάρτυρας έθεσε ενώπιον του Δικαστηρίου, το περιθώριο σφάλματος δεν μπορεί παρά να είναι αμελητέο. Ο μάρτυρας ακόμη εξήγησε με απλότητα πως κατάφερε να εντοπίσει το σταθερό σημείο που χρησιμοποίησε και ακολούθως να αποτυπώσει την αφετηρία καταγραφής του χρόνου διέλευσης για αμφότερα ενεχόμενα οχήματα.
Η εξακρίβωση του αριθμού των καρέ ανά δευτερόλεπτο ήταν η μέθοδος που ο μάρτυρας χρησιμοποίησε για την ανάλυση του βιντεοληπτικού υλικού. Για την ορθή μέτρηση τους ο μάρτυρας χρησιμοποίησε το λογισμικό αναπαραγωγής του βίντεο και την αναπαραγωγή καρέ προς καρέ. Ο μάρτυρας μελέτησε πόσα καρέ ανά δευτερόλεπτο κατέγραφε το εν λόγω βίντεο. Δεν τα μέτρησε αριθμητικά με την ένδειξη του «player» και εξήγησε γιατί, εξήγηση που βρίσκω λογική και ως εκ τούτου αποδέχομαι. Αυτό θα βοηθούσε στην καταγραφή του χρόνου διέλευσης των δύο ενεχομένων οχημάτων. Διαπιστώθηκε ότι ο ρυθμός καταγραφής κατά μέσο όρο ήταν 20 καρέ ανά δευτερόλεπτο αλλά δεν ήταν σταθερός. Ακριβώς λόγω του ότι ο ρυθμός καταγραφής δεν ήταν σταθερός, ο μάρτυρας έλαβε υπόψη του στατιστικό λάθος ίσο με μισό δέκατο του δευτερολέπτου προς όφελος των ενεχομένων οδηγών. Με βάση αυτό το σκεπτικό του προσεγγίζεται η πραγματικότητα. Δεν θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερο εφόσον ο μέσος όρος ήταν 20 καρέ ανά δευτερόλεπτο, δηλαδή κάθε καρέ καταγράφεται ανά 0,05 δευτερόλεπτο. Πρόκειται για δεδομένα και συλλογισμό που δεν έχουν καταρριφθεί από άλλη επιστημονική μαρτυρία. Επίσης προς αντιμετώπιση των περιπτώσεων να μην φαίνεται ένα καρέ να αλλάζει, να προστίθεται δηλαδή το προηγούμενο, ο μάρτυρας είχε την υπομονή να παρακολουθήσει το βίντεο εκατοντάδες φορές για να υπολογίσει τους χρόνους. Η θέση του αυτή παρέμεινε αναντίλεκτη.
Ο χρόνος διέλευσης των οχημάτων υπολογίστηκε στη βάση των δευτερολέπτων που δείχνουν τα καρέ, περιλαμβανομένου του στατιστικού σφάλματος και με βάση την ίδια απόσταση, δηλαδή το ίδιο σημείο αφετηρίας και το ίδιο σημείο ως το τέλος της καταγραφής που ήταν το τέλος του πλαισίου καταγραφής της κάμερας.
Δεν διαφεύγει της προσοχής μου ότι ενώ η προσμέτρηση του χρόνου διέλευσης για το ενεχόμενο μοτοποδήλατο άρχισε να γίνεται όταν αυτό ευθυγραμμίζεται και κινείται στη Λεωφόρο Μεσόγης για το ενεχόμενο αυτοκίνητο η προσμέτρηση του χρόνου διέλευσης του άρχισε να γίνεται όταν αυτό εξέρχεται της παρόδου και πριν αυτό ευθυγραμμιστεί πλήρως στη Λεωφόρο Μεσόγης. Ωστόσο, από τα δεδομένα που ο μάρτυρας χρησιμοποίησε, το περιθώριο σφάλματος δεν μπορεί παρά να από πολύ μικρό έως αμελητέο.
Έχοντας υπόψη μου τα πιο πάνω αποτελούν ευρήματα του Δικαστηρίου τα εξής:
Το ενεχόμενο αυτοκίνητο προσέγγισε την είσοδο στη Λεωφόρο Μεσόγης μέσω του κόμβου από την Οδό Πετριδίων στο χρονικό σημείο 23:12:41 σε σχέση με την ώρα της κάμερας, η οποία δεν αντιστοιχεί στον πραγματικό χρόνο. Από τη στιγμή της προσέγγισης το αυτοκίνητο χρειάστηκε ένα δευτερόλεπτο για να εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης. Η διάρκεια της διέλευσης του αυτοκινήτου στη Λεωφόρο Μεσόγης από το σημείο εισόδου μέχρι το τέλος του πλαισίου καταγραφής της κάμερας ήταν 4,95 δευτερόλεπτα.
Το δε μοτοποδήλατο εμφανίζεται στο σημείο του κόμβου στο χρονικό σημείο 23:12:46 σε σχέση με την ώρα της κάμερας, η οποία, όπως λέχθηκε, δεν αντιστοιχεί στον πραγματικό χρόνο. Η διάρκεια της διέλευσης του μοτοποδηλάτου στη Λεωφόρο Μεσόγης από τον κόμβο μέχρι το τέλος του πλαισίου καταγραφής της κάμερας ήταν 1,3 δευτερόλεπτα.
Ο ΜΥ2Ενων 2 & 4 (Thrasos O’ Mahoney) ήταν ο δεύτερος μάρτυρας των Εναγομένων 2 & 4 στην αγωγή αρ. 188/14 και παράλληλα Εναγομένων 1 & 2 στην αγωγή αρ. 435/14 ο οποίος επίσης κατέθεσε δια ζώσης υπό την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα. Τα ακαδημαϊκά του προσόντα και η επαγγελματική εμπειρία που διαθέτει αποτελούν μέρος των παραδεκτών γεγονότων. Είναι πτυχιούχος μηχανολόγος μηχανικός με εξειδίκευση στη μελέτη και αναπαράσταση οδικών ατυχημάτων. Μέχρι σήμερα μάχιμος επιστήμονας ασκώντας την επιστήμη του πτυχίου του αλλά και της εξειδίκευσης του. Η επαγγελματική του εμπειρία στους τομείς αυτούς είναι πολύ μεγάλη αφού μέχρι τη στιγμή της ένορκης κατάθεσης του στο Δικαστήριο (31.05.23) ανέρχεται στα 35 έτη περίπου. Καθ’ όλη αυτή τη διάρκεια εμφανίστηκε ως μάρτυρας σε ποινικές υποθέσεις και σε αγωγές που αφορούσαν μελέτη και αναπαράσταση δυστυχημάτων. Στο διάστημα αυτό ο μάρτυρας έχει εξετάσει εκατοντάδες οδικά ατυχήματα. Είναι εγγεγραμμένο μέλος του ΕΤΕΚ και καταχωρημένος στο μητρώο πραγματογνωμόνων του για τη μελέτη και αναπαράσταση οδικών ατυχημάτων.
Με γνώμονα ότι στα πλαίσια εκδίκασης των εν λόγω συνενωμένων αγωγών ο μάρτυρας κλήθηκε στο Δικαστήριο για να επεξηγήσει διερεύνηση, ανάλυση και αναπαράσταση που έκανε για το επίδικο δυστύχημα, προκύπτει η σχετικότητα του αντικειμένου που ασκεί επαγγελματικά με το λόγο που κατέθεσε ως μάρτυρας. Εν πάση περιπτώσει, η άρρηκτη διασύνδεση αυτών των δύο στοιχείων δεν αμφισβητείται.
Από τα πιο πάνω μπορεί να λεχθεί ότι η εμπειρογνωμοσύνη του εν λόγω μάρτυρα δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφιβολία. Σε τελευταία ανάλυση ο μάρτυρας, εκτός από ακαδημαϊκά προσόντα, έχει να επιδείξει μεγάλη επαγγελματική εμπειρία τόσο στην επιστήμη της πτυχιακής σπουδής του όσο και στο αντικείμενο εξειδίκευσης του. Τα δύο αυτά δεδομένα σχετίζονται στενά μεταξύ τους και του επιτρέπουν να καταθέσει μαρτυρία για τα εξειδικευμένα ζητήματα που κλήθηκε να μαρτυρήσει υπό την ιδιότητα του εμπειρογνώμονα.
Έχω μελετήσει με προσοχή και επιμέλεια το περιεχόμενο της ένορκης κατάθεσης του συγκεκριμένου μάρτυρα καθώς και την επιστημονική του έκθεση που ο ίδιος ετοίμασε στα πλαίσια των οδηγιών που έλαβε (Τεκμήριο 16). Η εντύπωση που έχω σχηματίσει για τον υπό αξιολόγηση μάρτυρα είναι πολύ καλή. Παρά την έντονη αντεξέταση που έτυχε, ήταν σταθερός και συνεπής στις τοποθετήσεις του. Ο μάρτυρας προέβαλε τις επιστημονικές θέσεις του δίχως παλινδρομήσεις, υποχωρήσεις ή διαφοροποιήσεις. Οι αναφορές του χαρακτηρίζονται από σαφήνεια και υποστηρίζονται μέσα από επιστημονικά δεδομένα, ο τρόπος χρήσης των οποίων έχει εξηγηθεί. Το γεγονός αυτό καθιστά το σκεπτικό τους πειστικό στο Δικαστήριο. Η ένορκη μαρτυρία του εν λόγω μάρτυρα έχει διαφωτίσει το Δικαστήριο δίδοντας του τα αναγκαία επιστημονικά εχέγγυα ώστε να μπορεί να ελέγξει την ουσία των επιστημονικών επιχειρημάτων του προκειμένου αυτό να σχηματίσει τη δική του ανεξάρτητη κρίση με την εφαρμογή των εξειδικευμένων κριτηρίων πάνω στα γεγονότα της υπόθεσης και να καταλήξει έτσι στα δικά του ανεξάρτητα συμπεράσματα.
Όλη η ένορκη μαρτυρία του εν λόγω εμπειρογνώμονα περιστρέφεται γύρω από την επιστημονική του έκθεση στην οποίαν περιλαμβάνονται δύο παραρτήματα που αποτελούνται από έγχρωμες φωτογραφίες (Τεκμήριο 16). Η δομή του εν λόγω πορίσματος είναι απλή και κατανοητή βοηθώντας το Δικαστήριο να αντιληφθεί το σκεπτικό του μάρτυρα. Το περιεχόμενο του πορίσματος είναι εμπεριστατωμένο και τεκμηριωμένο. Επιστημονικές αναφορές του εγγράφου επεξηγούνται και αναλύονται. Εκεί όπου χρειάστηκε να διευκρινιστούν πτυχές του εγγράφου, ο μάρτυρας το έπραξε μέσα από την ένορκη μαρτυρία του. Παράλληλα στην έκθεση περιγράφονται οι παρατηρήσεις του μάρτυρα και πως ο μάρτυρας καταλήγει στα ευρήματα που καταγράφονται. Επίσης σημειώνονται τα επιστημονικά συμπεράσματα του, τα οποία και επεξηγούνται.
Για καλύτερη αντίληψη των πιο πάνω θα πρέπει να λεχθεί ότι μέσα από το Τεκμήριο 16 ο μάρτυρας αναφέρει πότε έλαβε οδηγίες, από ποιον τις έλαβε και ποιες ήταν αυτές οι εντολές που έλαβε. Αναλυτικά παρατίθενται τα έγγραφα που ο μάρτυρας έχει μελετήσει προκειμένου να διεκπεραιώσει τις εντολές που έλαβε. Για την καταγραφή των διαπιστώσεων του ο ίδιος επισκέφθηκε τη σκηνή του δυστυχήματος προβαίνοντας εκεί σε διάφορες μετρήσεις, σημείωση παρατηρήσεων και λήψη αριθμό φωτογραφιών. Ο μάρτυρας επισκέφθηκε τη σκηνή σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα της ημερομηνίας που συνέβηκε το δυστύχημα. Ουδείς αμφισβήτησε ότι κατά το χρόνο της επίσκεψης η σκηνή και γενικότερα η περιοχή όπου συνέβηκε το δυστύχημα είχε αλλοιωθεί.
Προτού όμως ο μάρτυρας είναι σε θέση να ετοιμάσει το πόρισμα του, προμηθεύεται επιπρόσθετα έγγραφα τα οποία και αυτά μελέτησε, ανάμεσα στα οποία το βιντεοληπτικό υλικό που λήφθηκε από την κάμερα κλειστού κυκλώματος που κατά τον ουσιώδη χρόνο ήταν τοποθετημένη στην πρόσοψη του καταστήματος ηλεκτρικών ειδών «CMC Electric» και την έκθεση του ΜΥ1Ενων 2 & 4 (Καραθανάση). Χρησιμοποιώντας δικά του στοιχεία καθώς επίσης δεδομένα από έγγραφα που έχει προσδιορίσει, τα οποία δεδομένα άλλων εγγράφων είτε δεν έτυχαν αμφισβήτησης είτε δεν αντικρούστηκαν ή καταρρίφθηκαν από άλλη μαρτυρία, ως μέρη εξίσωσης μαθηματικών φόρμουλων, ο μάρτυρας καταλήγει σε επιστημονικά αποτελέσματα, βάση των οποίων εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα τα οποία επεξηγεί και σχολιάζει.
Στο σημείο αυτό οφείλω να διευκρινίσω ότι για σκοπούς αξιολόγησης της μαρτυρίας του περιλαμβανομένης της έκθεσης του (Τεκμήριο 16) με κατάληξη τα επιστημονικά ευρήματα και συμπεράσματα του, λήφθηκαν υπόψη μόνο τα δεδομένα που πηγάζουν μέσα από πραγματική μαρτυρία, επιστημονικά αποτελέσματα του εμπειρογνώμονα Καραθανάση καθώς επίσης στοιχεία που προκύπτουν μέσα από προσωπικές ενέργειες του μάρτυρα. Οποιεσδήποτε εξ’ ακοής αναφορές του που προέρχονται από μαρτυρίες μαρτύρων που ήδη αξιολογήθηκαν ή άλλων προσώπων που δεν κλήθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, δεν έχουν ληφθεί υπόψη.
Έχοντας υπόψη μου τα πιο πάνω, αποδέχομαι την μαρτυρία του ΜΥ2Ενων 2 & 4 υπό το φως του πιο πάνω σχολιασμού, περιλαμβανομένου του επιστημονικού πορίσματος του και διάφορες έγχρωμες φωτογραφίες που έχει αναγνωρίσει και δεν αμφισβητήθηκε η γνησιότητα αυτών που απεικονίζονται και τα οποία αποτελούν μέρος της (Τεκμήρια 16 & 17), ως επιστημονικά ορθή, αληθή και αξιόπιστη.
Σε ότι αφορά το Τεκμήριο 18 που είναι αναπαράσταση δυστυχήματος με τα ενεχόμενα οχήματα, λαμβάνοντας υπόψη ταχύτητες ύψους 40 χλμ ανά ώρα, 60 χλμ ανά ώρα και 80 χλμ ανά ώρα για το μοτοποδήλατο, δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω ότι αν ήταν εκείνες οι ταχύτητες του μοτοποδηλάτου η σύγκρουση των εν λόγω οχημάτων θα γινόταν με τον τρόπο που υποδεικνύει η αναπαράσταση μέσα από τα επισυνημμένα αρχεία βίντεο. Ωστόσο δεν υιοθετώ ότι η ταχύτητα του μοτοποδηλάτου κατά τον ουσιώδη χρόνο της σύγκρουσης ήταν οποιαδήποτε από αυτή που επισημαίνεται στα ηλεκτρονικά αρχεία της αναπαράστασης. Επειδή όμως τα δεδομένα που οδήγησαν στην σύγκρουση είναι διαφορετικά από αυτά βάση των οποίων έγιναν οι αναπαραστάσεις του δυστυχήματος, το Τεκμήριο 18 δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε αποδεικτική αξία αφού δεν αντικατοπτρίζει το πραγματικό σκηνικό. Έχω ήδη αναφερθεί στα πραγματικά δεδομένα της υπόθεσης, τα οποία και συνεχίζω να αναλύω στη συνέχεια.
Πυρήνας των εντολών για την ετοιμασία του πορίσματος ήταν ο υπολογισμός των ταχυτήτων με τις οποίες κινούνταν τα δύο ενεχόμενα οχήματα τη στιγμή της σύγκρουσης στο σημείο ‘χ’ επί του συμμετρικού σχεδίου (Τεκμήριο 5). Απαραίτητη προϋπόθεση για τον υπολογισμό των ταχυτήτων ήταν να καταστούν γνωστοί οι χρόνοι διέλευσης τους στο σημείο σύγκρουσης ‘χ’.
Προς επίτευξη του σκοπού αυτού ο μάρτυρας χρησιμοποίησε δεδομένα από την έκθεση Καραθανάση, τα οποία έχουν κριθεί ως ορθά από το Δικαστήριο για τους λόγους που εξηγήθηκαν μέσα από την αξιολόγηση της μαρτυρίας του εν λόγω μάρτυρα. Ειδικότερα λήφθηκε ως δεδομένο η διάρκεια διέλευσης του ενεχομένου αυτοκινήτου από την είσοδο του κόμβου μέχρι το τέλος της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο που υπολογίστηκε από τον Καραθανάση σε 4,95 δευτερόλεπτα. Ομοίως λήφθηκε το αντίστοιχο δεδομένο για το ενεχόμενο μοτοποδήλατο που υπολογίστηκε από τον Καραθανάση σε 1,3 δευτερόλεπτα. Παράλληλα ο ΜΥ2Ενων 2 & 4 μέτρησε την απόσταση από την είσοδο του κόμβου μέχρι το τέλος της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο, την οποίαν υπολόγισε σε 42-43 μέτρα. Δεν έχω κανένα λόγο να αμφιβάλλω για την ορθότητα της μέτρησης αυτής και ως εκ τούτου την αποδέχομαι. Πρόκειται για μέτρηση που ουδέποτε τελούσε υπό αμφισβήτηση.
Με τη χρήση μαθηματικής φόρμουλας που περιγράφει στο πόρισμα του, στην οποίαν μέρη της εξίσωσης είναι τα πιο πάνω δεδομένα, ο μάρτυρας υπολόγισε την μέση ωριαία ταχύτητα του ενεχομένου αυτοκινήτου μέχρι το πέρας της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο στα 31 χλμ ανά ώρα. Με τον ίδιο τρόπο ο μάρτυρας υπολόγισε την μέση ωριαία ταχύτητα του ενεχομένου μοτοποδηλάτου μέχρι το πέρας της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο στα 117,7 χλμ ανά ώρα. Το σκεπτικό του μάρτυρα είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο και ως εκ τούτου το αποδέχομαι.
Επόμενος στόχος είναι ο υπολογισμός της επιπρόσθετης διάρκειας διέλευσης των δύο ενεχομένων οχημάτων από το πέρας της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’. Από το συμμετρικό σχέδιο προκύπτει ότι η απόσταση από το πέρας της εμβέλειας καταγραφής εικόνας του βίντεο μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ ανέρχεται στα 6 μέτρα περίπου. Εφαρμόζοντας την μαθηματική μέθοδο των τριών (διάρκεια διέλευσης αυτοκινήτου 4,95 δευτερόλεπτα σε απόσταση 42-43 μέτρα και του μοτοποδηλάτου 1,3 δευτερόλεπτα για την ίδια απόσταση οπότε πόσος είναι ο επιπλέον χρόνος διέλευσης των οχημάτων σε επιπλέον απόσταση 6 μέτρων περίπου) υπολογίζεται ότι η επιπλέον τέτοια διάρκεια διέλευσης του αυτοκινήτου ανέρχεται σε 0,7 δευτερόλεπτα και για το μοτοποδήλατο σε 0,18 δευτερόλεπτα. Συνολικά δε η διάρκεια διέλευσης του αυτοκινήτου από τον κόμβο μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ ανέρχεται στα 5,65 δευτερόλεπτα περίπου (4,95 συν 0,7) ενώ για το μοτοποδήλατο ανέρχεται στα 1,48 δευτερόλεπτα περίπου (1,3 συν 0,18). Τα πιο πάνω δικαιολογούνται επιστημονικά και γι’ αυτό τα αποδέχομαι.
Με βάση τα πιο πάνω είναι εύλογο το επιστημονικό εύρημα του μάρτυρα ότι όταν το αυτοκίνητο εισερχόταν από τον κόμβο στη Λεωφόρο Μεσόγης το μοτοποδήλατο βρισκόταν πίσω από το αυτοκίνητο εντός της Λεωφόρου Μεσόγης σε χρονική απόσταση 4,17 δευτερόλεπτα (5,65 μείον 1,48). Επομένως γίνεται αποδεκτό. Αποδεκτό είναι ακόμη το εύρημα ότι τη στιγμή της σύγκρουσης το αυτοκίνητο ήταν ευθυγραμμισμένο εντός της Λεωφόρου Μεσόγης.
Παράλληλα το εύρημα του μάρτυρα ότι η ορατότητα του οδηγού του μοτοποδηλάτου προς το ενεχόμενο αυτοκίνητο ήταν απρόσκοπτη από την πρώτη στιγμή που αυτό εισήλθε από τον κόμβο της παρόδου μέσα στην Λεωφόρο Μεσόγης, χωρίς να μου διαφεύγει ότι το δυστύχημα συνέβηκε σε νυχτερινή ώρα, κρίνω ότι δικαιολογείται από πραγματική μαρτυρία (συμμετρικό σχέδιο και φωτογραφίες της σκηνής), από άλλη αναντίλεκτη μαρτυρία (αντίστοιχα κομμάτια μαρτυρίας ΜΕ2 και ΜΕ3 που δεν αμφισβητήθηκαν) σε συνδυασμό με το γεγονός ότι κατά τον ουσιώδη χρόνο του δυστυχήματος ο φωτισμός ήταν ικανοποιητικός λόγω ύπαρξης ηλεκτρικών λαμπτήρων στην περιοχή που ήταν σε λειτουργία, τα μπροστινά φώτα του μοτοποδηλάτου ήταν σε λειτουργία, τα μπροστινά φώτα του αυτοκινήτου ήταν επίσης σε λειτουργία και ο καιρός ήταν αίθριος. Συνεπώς το αποδέχομαι.
Ο μάρτυρας ακόμη υπολόγισε την ταχύτητα που το μοτοποδήλατο είχε μετά τη σύγκρουση όταν αυτό συρόταν στο έδαφος. Με τη χρήση μαθηματικής φόρμουλας που περιγράφει στην έκθεση του και με δεδομένα ως μέρη της εξίσωσης ο συντελεστής τριβής του μοτοποδηλάτου που σύρεται στην άσφαλτο, την σταθερά της βαρύτητας και την απόσταση ολίσθησης του μοτοποδηλάτου στην άσφαλτο που έχει υπολογιστεί (προφανώς ο αριθμός 24,10 μέτρα είναι τυπογραφικό λάθος και το ορθό που έχει υπολογιστεί είναι 24,45 μέτρα) η ταχύτητα που το μοτοποδήλατο είχε μετά τη σύγκρουση όταν αυτό συρόταν στο έδαφος ανέρχεται περίπου στα 49,5 χλμ ανά ώρα. Δεν θεωρώ ότι το εμφανές τυπογραφικό λάθος οδηγεί σε μεγάλη απόκλιση από αυτό που πραγματικά είναι χρησιμοποιώντας την ορθή παράμετρο.
Αυτό που προκύπτει από τα πιο πάνω και αποτελεί επιστημονικό συμπέρασμα του μάρτυρα, χωρίς να επηρεάζεται από την πιο πάνω διόρθωση, είναι ότι η πιο πάνω υπολογισθείσα συνολική διάρκεια διέλευσης του αυτοκινήτου 5,65 δευτερόλεπτα περίπου από τον κόμβο μέχρι το σημείο σύγκρουσης ‘χ’ ήταν ο χρόνος που ο οδηγός του μοτοποδηλάτου είχε στη διάθεση του για να προβεί σε ενέργειες αποφυγής της σύγκρουσης. Πρόκειται για εύρημα που εδράζεται σε επιστημονικά δεδομένα και ως εκ τούτου αποδέχομαι.
Παρόλο ότι ο μάρτυρας δεν το αναφέρει, ίσως επειδή δεν ήταν μέρος των εντολών του, θα έλεγα ότι κατ’ αντίστοιχο τρόπο, εφόσον το ενεχόμενο αυτοκίνητο εισήλθε στη Λεωφόρο Μεσόγης από τον κόμβο της οδού Πετριδίων χωρίς να σταματήσει και δίχως να έχει τεθεί ενώπιον μου οποιαδήποτε μαρτυρία που να καταδεικνύει ότι εισήλθε στην κεντρική αρτηρία ελαττώνοντας ταχύτητα, σημαίνει ότι τη στιγμή που το αυτοκίνητο βρισκόταν στη διακεκομμένη γραμμή του κόμβου το μοτοποδήλατο βρισκόταν στα δεξιά της σε χρονική απόσταση 5,65 δευτερόλεπτα περίπου. Αυτό είναι ένα άλλο δεδομένο που δεν μπορεί να παραγνωριστεί. Κατ’ επέκταση αποτελεί μέρος των ευρημάτων του Δικαστηρίου.
Για σκοπούς ολοκληρωμένης αξιολόγησης του μαρτυρικού υλικού που τέθηκε ενώπιον μου, οφείλω να σημειώσω ότι ουδεμία βαρύτητα αποδίδω στο Τεκμήριο ‘Δ’ προς αναγνώριση. Πρόκειται για έγγραφο που δεν μετατράπηκε σε κανονικό τεκμήριο για να αξιολογηθεί κατά την εκδίκαση της υπόθεσης (Μελάς v. Κυριάκου (2003) 1Β Α.Α.Δ. 826). Περαιτέρω, για τον ίδιο λόγο, δεν αποδίδω οποιαδήποτε βαρύτητα σε όλα τα έγγραφα που δεν ζητήθηκαν να κατατεθούν ως τεκμήρια.
Ευρήματα:
Έχοντας μελετήσει και αξιολογήσει την μαρτυρία που προσάχθηκε ενώπιον μου, τα τεκμήρια που κατατέθηκαν κατά την εκδίκαση της παρούσας αγωγής και λαμβάνοντας υπόψη μου τα γεγονότα που προκύπτουν να είναι παραδεκτά μέσα από τα δικόγραφα καθώς επίσης σε γεγονότα που είτε αποτελούν κοινό έδαφος των διαδίκων είτε δεν αμφισβητήθηκαν μέσα από την εκδίκαση της αγωγής, καταλήγω στα ευρήματα που αφορούν τα πραγματικά και αληθή ουσιώδη γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τον ουσιώδη χρόνο.
Αναπόσπαστο μέρος των ευρημάτων αποτελούν τα παραδεκτά γεγονότα που προέκυψαν μέσα από τις συμφωνημένες και συνάμα δεσμευτικές δηλώσεις των διαδίκων. Δεν χρειάζεται να τις επαναλάβω. Είναι καταγραμμένες στη σελίδα 2 §4 και στην σελίδα 3 §1 της παρούσας απόφασης υπό τα σημεία (1) μέχρι (9).
Επίσης ευρήματα του Δικαστηρίου είναι τα γεγονότα εκείνα που είτε αποτελούν κοινό έδαφος των διαδίκων είτε δεν αμφισβητήθηκαν μέσα από την εκδίκαση της παρούσας αγωγής. Χωρίς να χρειάζεται να επαναδιατυπωθούν, παραπέμπω σ' αυτά (σελίδες 22-24 υπό τα σημεία (1) έως (33)).
Περαιτέρω έχω καταλήξει σε επιπλέον ευρήματα τα οποία έχω καταγράψει κατά την αξιολόγηση του μαρτυρικού υλικού. Επειδή η επανάληψη τους δεν χρησιμεύει σε οτιδήποτε, απλά θα παραπέμψω στις σελίδες που περιέχονται:
(α) σελίδα 2 §4,
(β) σελίδα 3 §1,
(γ) σελίδα 29 §2, §3 & §5,
(δ) σελίδα 33 υπό τα σημεία (α) μέχρι (ι),
(ε) σελίδα 34,
(στ) σελίδα 35 §1,
(ζ) σελίδα 36,
(η) σελίδα 37,
(θ) σελίδα 38,
(ι) σελίδα 39 §1 & §2,
(κ) σελίδα 44 §4 & §5,
(λ) σελίδα 46 §1 & §2,
(μ) σελίδα 51 §2,
(ν) σελίδα 54 §5 & §6,
(ξ) σελίδα 55 §1,
(ο) σελίδα 56 §3,
(π) σελίδες 58 & 59,
(ρ) σελίδα 60 §1 & §2.
Εξέταση επιδίκων θεμάτων – Νομική Πτυχή – Συμπεράσματα:
Θα παραθέσω τώρα τα συμπεράσματα τα οποία εξάγονται κατόπιν εξέτασης των επιδίκων ζητημάτων της αγωγής. Εκεί και όπου κρίνεται αναγκαίο θα γίνεται αναφορά της νομικής πτυχής που διέπει το συγκεκριμένο θέμα.
Όπως ήδη σημειώθηκε στην αρχή του κειμένου, μετά τα παραδεκτά γεγονότα και τις δεσμευτικές δηλώσεις των διαδίκων το μοναδικό επίδικο ζήτημα που παρέμεινε για εκδίκαση στις συνενωμένες αγωγές είναι ο καταμερισμός ευθύνης μεταξύ των Εναγομένων 1 και 2 στην αγωγή αρ. 188/14 στην πρόκληση του επίδικου δυστυχήματος. Με τον καταμερισμό της ευθύνης θα καθοριστεί η συνεισφορά τους στο δηλωμένο ποσό που θα πρέπει να πληρωθεί στον Ενάγοντα της αγωγής αρ. 188/14.
Ακόμη, όπως επίσης αναφέρθηκε, η επίλυση του πιο πάνω θέματος θα καθορίσει αυτόματα το αποτέλεσμα της ευθύνης και στην αγωγή αρ. 435/14 αφού ο Ενάγοντας και η Εναγόμενη 1 εκεί είναι παράλληλα οι Εναγόμενοι 1 και 2 στην αγωγή αρ. 188/14. Η έκβαση στο επίδικο θέμα της ευθύνης θα καθορίσει το ακριβές ποσό που ενδεχομένως να πρέπει να καταβληθεί στον Ενάγοντα της αγωγής αρ. 435/14 αφού το ποσό που συμφωνήθηκε ως γενικές και ειδικές αποζημιώσεις είναι επί πλήρους ευθύνης.
Οι αρχές της αμέλειας έχουν κωδικοποιηθεί μέσα από τον Περί Αστικών Αδικημάτων Νόμο, Κεφ. 148 μετά των συναφών τροποποιήσεων. Συγκεκριμένα, το άρθρο 51 καθορίζει την αμέλεια ως την τέλεση πράξης την οποίαν υπό τις περιστάσεις δεν θα τελούσε λογικό σωστό πρόσωπο ή την παράλειψη τέλεσης πράξης την οποίαν τέτοιο πρόσωπο θα τελούσε. Αμέλεια ακόμη μπορεί να είναι η παράλειψη καταβολής τέτοιας δεξιότητας ή επιμέλειας για την άσκηση επαγγέλματος, επιτηδεύματος ή ασχολίας όπως ένα λογικό συνετό πρόσωπο που έχει τα προσόντα για την άσκηση του επαγγέλματος αυτού, επιτηδεύματος ή ασχολίας θα κατέβαλλε υπό τις περιστάσεις.
Τα συστατικά στοιχεία που πρέπει να αποδειχθούν σε κάθε αγωγή αμέλειας είναι η ύπαρξη καθήκοντος επιμέλειας, η έλλειψη της προσήκουσας προσοχής (δηλαδή η τέλεση αμελούς πράξης ή παράλειψης) από μέρους ενός μέσου συνετού ανθρώπου, η πρόκληση ζημιάς ως αποτέλεσμα της τέλεσης αμελούς πράξης ή παράλειψης (αιτιώδης συνάφεια) και η δυνατότητα πρόβλεψης ότι η τέλεση της εν λόγω πράξης ή παράλειψης μπορεί να προκαλέσει το συγκεκριμένο ζημιογόνο αποτέλεσμα (Στρατμάρκο Λτδ v. Μιχαήλ (1989) 1 C.L.R. 453). Σχετικές λεπτομέρειες παρέχονται στο Κυπριακό Νομικό Σύγγραμμα Αρτέμη και Ερωτοκρίτου Κεφάλαιο 148: Αστικά Αδικήματα-Δίκαιο και Αποφάσεις, Τόμος 2, σελ. 103-104, στο οποίο και παραπέμπω.
Γενικά το θέμα της αμέλειας είναι ζήτημα γεγονότων και αποφασίζεται με βάση τις συνθήκες και τις περιστάσεις της κάθε υπόθεσης (Patsalides v. Yiapani (1969) 1 C.L.R. 84). Η έννοια της αμέλειας ως πραγματικού γεγονότος συνίσταται στην παράλειψη επίδειξης εύλογης προσοχής κάτω από τις συγκεκριμένες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης. Το ζήτημα αυτό συνοψίζεται στην Φοινικαρίδης v Γεωργίου κ.α. (1991) 1 Α.Α.Δ. 475 ως εξής:
“Αυτό κατά εναρμονισμό προς το θεμελιωμένο ότι η αμέλεια ως πραγματικό γεγονός συνίσταται στην παράλειψη επίδειξης εύλογης προσοχής κάτω από τις συγκεκριμένες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης. Συναφώς θα υπενθυμίζαμε πως γενικά, εφόσον η πιθανότητα δημιουργίας κινδύνου είναι εύλογα εμφανής, η παράλειψη λήψης μέτρων προφύλαξης συνιστά αμέλεια (Elpiniki Panayiotou Mavrou v Georgios Kyriakou Mavrou (1979) 1 C.L.R. 215).”
Όπως γίνεται αντιληπτό το επίμαχο δυστύχημα περιλαμβάνει δύο φάσεις που χρήζουν σχολιασμού. Πρόκειται για τη συμπεριφορά της οδηγού του αυτοκινήτου τη στιγμή που βρισκόταν στη διακεκομμένη γραμμή επιχειρώντας να στρίψει αριστερά και να εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης από τον κόμβο της οδού Πετριδίων και τη συμπεριφορά του οδηγού του μοτοποδηλάτου που την στιγμή εκείνη ερχόταν από τα δεξιά του μοτοποδηλάτου χρησιμοποιώντας την κεντρική αρτηρία.
Η νομολογία υποδεικνύει ότι κατά κανόνα καταλογίζεται αποκλειστική ευθύνη στους οδηγούς που εισέρχονται σε κύριο δρόμο από παρόδους και οι οποίοι ανακόπτουν τη νόμιμη πορεία οδηγών που κινούνται στον κύριο δρόμο, εκτός εάν συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι που δικαιολογούν όπως επιμεριστεί κάποιο ποσοστό συντρέχουσας αμέλειας στον οδηγό του κυρίου δρόμου. Όπου ο οδηγός του κύριου δρόμου εξ αντικειμένου δεν έχει δυνατότητα να αντιληφθεί άλλο όχημα που εισέρχεται στην πορεία του από πάροδο πριν αυτό εισέλθει στον κύριο δρόμο, η νομολογία είναι επιφυλακτική προτού του αποδώσει ευθύνη (Χρίστου v. Χρίστου και άλλος (2015) 1Β Α.Α.Δ. 1527).
Την ίδια στιγμή έχει λεχθεί ότι η ταχύτητα από μόνη της δεν αρκεί για να οδηγήσει σε συμπέρασμα για αμέλεια (Παύλου v. Παπακυπριανού (2000) 1Β Α.Α.Δ. 974). Δηλαδή δεν αποτελεί αυτόματα απόδειξη αμέλειας (Παπέτας v. Ανδρέου και άλλου (2001) 1Γ Α.Α.Δ. 2152). Μάλιστα ούτε συντρέχουσα αμέλεια μπορεί να στοιχειοθετήσει από μόνη της η υπερβολική ταχύτητα, εκτός αν οι υπόλοιπες λεπτομέρειες συνηγορούν στην ύπαρξη αμέλειας (Μιχαήλ v. Κυριάκου (2004) 1Γ Α.Α.Δ. 1825).
Για τον εντοπισμό αμέλειας σε ένα οδηγό μηχανοκινήτου οχήματος το κριτήριο που χρησιμοποιείται είναι αντικειμενικό. Ο οδηγός θα πρέπει να έχει συμπεριφερθεί και επιδείξει προσοχή και φροντίδα χαμηλότερου επιπέδου, υπό τις περιστάσεις, από το επίπεδο που αναμένεται από έναν λογικό, συνετό, ικανό και έμπειρο οδηγό. Το μέτρο δεν είναι εκείνο του τέλειου οδηγού, αλλά του λογικού, συνετού και ικανού οδηγού (Αριστείδου v. Πολυδώρου (2016) 1Α Α.Α.Δ. 37).
Στρεφόμενος στις υπό εκδίκαση συνενωμένες αγωγές αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι το αυτοκίνητο εισήλθε στη Λεωφόρο Μεσόγης από τον κόμβο της Οδού Πετριδίων χωρίς να σταματά στη διακεκομμένη γραμμή της συμβολής της οδού Πετριδίων με τη Λεωφόρο Μεσόγης. Είναι γεγονός ότι στον κόμβο δεν υπάρχει σήμα τροχαίας ΑΛΤ που να υποχρεώνει τα οχήματα να σταματήσουν εντελώς, αλλά ένα όχημα που επιχειρεί να εισέλθει από την οδό Πετριδίων στη Λεωφόρο Μεσόγης οφείλει να ελέγξει την τροχαία κίνηση ενόσω το όχημα βρίσκεται σε κίνηση και να εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης νοουμένου ότι το οπτικό πεδίο είναι καθαρό και το επιτρέπει η τροχαία κίνηση της Λεωφόρου Μεσόγης.
Εδώ η οδηγός του αυτοκινήτου όφειλε να πραγματοποιήσει προσεκτική κατόπτευση της τροχαίας κίνησης που υπήρχε εκείνη τη στιγμή στη Λεωφόρο Μεσόγης στην οποίαν επιθυμούσε να εισέλθει. Ήταν υποχρέωση της οδηγού του οχήματος να κοιτάξει στα δεξιά της και μόνο εφόσον ικανοποιείτο ότι ο δρόμος ήταν καθαρός να συνεχίσει την πορεία της στα αριστερά και να εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης. Αν το έπραττε θα ήταν σε θέση να αντιληφθεί την πορεία του μοτοποδηλάτου που εκείνη τη στιγμή κινείτο εντός της Λεωφόρου Μεσόγης και είχε προτεραιότητα χρήσης της εν λόγω κεντρικής αρτηρίας. Το πεδίο ορατότητας που είχε στα δεξιά της ήταν μέχρι 200 μέτρων. Ο δρόμος είναι ευθύς. Ο καιρός ήταν αίθριος. Μπορεί να ήταν νύχτα αλλά υπήρχε ικανοποιητικός φωτισμός από λαμπτήρες της Α.Η.Κ. Το μοτοποδήλατο ήταν σε χρονική απόσταση 5,65 δευτερόλεπτα περίπου μακριά της. Εκτός από την κατάσταση του δρόμου, τις πολύ καλές καιρικές συνθήκες, το μεγάλο, καθαρό και απρόσκοπτο πεδίο ορατότητας που είχε και τον ικανοποιητικό φωτισμό του δρόμου, η οδηγός του οχήματος θα μπορούσε να είχε προσέξει το μοτοποδήλατο που εκείνη τη στιγμή ερχόταν προς το μέρος της από τα μπροστινά του φώτα που ήταν σε λειτουργία. Θα μπορούσε ακόμη να είχε αντιληφθεί το μεγάλου κυβισμού μοτοποδήλατο από τον μεγάλο θόρυβο που εξέπεμπε ενώ αυτό κινείτο. Η παράλειψη της αυτή σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το αυτοκίνητο χρειάστηκε ένα δευτερόλεπτο για να εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης από τη στιγμή που την προσέγγισε από τον κόμβο της οδού Πετριδίων, καταδεικνύει ότι η οδηγός δεν προέβηκε σε προσεκτική κατόπτευση του δρόμου ως όφειλε. Δεν εκτίμησε και ούτε χειρίστηκε ορθά, ώριμα και επιμελώς την κατάσταση που είχε ενώπιον της.
Από την άλλη ο οδηγός του μοτοποδηλάτου δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Αυτός μπορούσε έγκαιρα να αντιληφθεί την είσοδο του αυτοκινήτου στη Λεωφόρο Μεσόγης αν δεν οδηγούσε με υπερβολική ταχύτητα. Η εμβέλεια της ορατότητας, η μορφολογία και η κατάσταση του δρόμου, οι καιρικές συνθήκες, ο φωτισμός της περιοχής και το γεγονός ότι τα μπροστινά φώτα του αυτοκινήτου ήταν σε λειτουργία σε συνδυασμό με την πορεία του αυτοκινήτου μέσα από την οποίαν επιχειρούσε είσοδο στη Λεωφόρο Μεσόγης, είναι παράγοντες που επέτρεπαν στον οδηγό του μοτοποδηλάτου να είχε αντιληφθεί την παρουσία του αυτοκινήτου κατά την είσοδο του στην κεντρική αρτηρία. Η σύγκρουση συνέβηκε όταν το αυτοκίνητο είχε ευθυγραμμιστεί εντός της Λεωφόρου Μεσόγης και αφού διάνυσε 48,30 μέτρα. Ο οδηγός του μοτοποδηλάτου είχε κάτι λιγότερο από 6 δευτερόλεπτα για να αντιδράσει. Ωστόσο ουδεμία αποδεκτή μαρτυρία υπάρχει που να υποδεικνύει τη λήψη οποιασδήποτε συγκεκριμένης ενέργειας από τον οδηγό του μοτοποδηλάτου εντός του εν λόγω χρονικού διαστήματος, ο οποίος οδηγούσε χωρίς να φέρει κράνος ασφαλείας. Εξ ου το μοτοποδήλατο συγκρούστηκε στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου.
Δεν παραγνωρίζω ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου κατά τον ουσιώδη χρόνο της σύγκρουσης κινείτο με υπερβολική ταχύτητα. Η υπερβολική ταχύτητα του μοτοποδηλάτου πηγάζει μέσα από την αποδεκτή μαρτυρία του εμπειρογνώμονα O’ Mahoney στην οποίαν μάλιστα έχει υπολογιστεί το ύψος της. Προκύπτει ακόμη από τη σφοδρότητα της σύγκρουσης, τις ζημιές των ενεχομένων οχημάτων (φωτογραφίες – Τεκμήρια 6 & 7), από το γεγονός ότι με τη σύγκρουση ο οδηγός και ο συνεπιβάτης του μοτοποδηλάτου εκτινάχτηκαν στον αέρα και από το γεγονός ότι αμέσως μετά τη σύγκρουση το μοτοποδήλατο διένυσε ακυβέρνητο απόσταση 24,45 μέτρα μέχρι να ακινητοποιηθεί στην τελική του θέση (συμμετρικό σχέδιο – Τεκμήριο 5).
Σε κάθε περίπτωση όμως το δυστύχημα δεν προκλήθηκε αποκλειστικά από τη μεγάλη ταχύτητα του μοτοποδηλάτου. Γενεσιουργός αιτία πρόκλησης του δυστυχήματος ήταν η απρόσεκτη απόφαση και κατ’ επέκταση η αμελής ενέργεια της οδηγού του μοτοποδηλάτου να εισέλθει στη Λεωφόρο Μεσόγης χωρίς προηγουμένως να επιδείξει τη δέουσα παρακολούθηση της τροχαίας κίνησης που επικρατούσε στον εν λόγω κεντρικό δρόμο. Αν το έπραττε θα ήταν σε θέση να εκτιμήσει ορθά την πορεία του μοτοποδηλάτου που εκείνη τη στιγμή πορευόταν στη Λεωφόρο Μεσόγης. Η οδηγός του αυτοκινήτου παρέλειψε να βεβαιωθεί ότι εκείνη τη στιγμή η τροχαία κυκλοφορία στη Λεωφόρο Μεσόγης δεν της επέτρεπε να εισέλθει με ασφάλεια στην κεντρική αρτηρία και με ασφάλεια να πορευτεί σ’ αυτήν.
Η υπερβολική, υπό τις περιστάσεις, ταχύτητα με την οποίαν κινείτο το μοτοποδήλατο δεν επέτρεψε την αποφυγή πρόκλησης του δυστυχήματος. Ακόμα όμως και το χρονικό διάστημα που είχε στη διάθεση του ο οδηγός του μοτοποδηλάτου, έστω και με ταχύτητα πέραν του διπλάσιου επιτρεπομένου ορίου, δεν κατέστη δυνατό να αξιοποιηθεί. Ο οδηγός του μοτοποδηλάτου που οδηγούσε με υπερβολική, υπό τις περιστάσεις, ταχύτητα, νύχτα, σε κεντρικό δρόμο, σε κατοικημένη περιοχή, σε ώρα που υπάρχουν άλλα οχήματα στο δρόμο ή εισέρχονται στη Λεωφόρο Μεσόγης και έχοντας άλλο άτομο ως συνεπιβάτη, το έπραξε χωρίς να φορεί κράνος ασφαλείας. Ούτε αυτός ενέργησε ως ένας προσεκτικός και συνετός οδηγός αφού δεν επέδειξε μία ώριμη και επιμελή οδική συμπεριφορά. Ο οδηγός του μοτοποδηλάτου οδηγούσε υπό περιστάσεις τέτοιες που αναδεικνύουν αιτιώδη συνάφεια πρόκλησης του δυστυχήματος και πρόκλησης τραυματισμών στον εαυτό του. Βάση αυτών καταλήγω ότι στον οδηγό του μοτοποδηλάτου μπορεί να αποδοθεί ευθύνη υπό τη μορφή συντρέχουσας αμέλειας.
Είναι προφανές ότι στους δύο ενεχομένους οδηγούς θα πρέπει να αποδοθεί και να κατανεμηθεί η ευθύνη της πρόκλησης του δυστυχήματος. Καθοριστικοί παράγοντες για τον καταμερισμό ευθύνης μεταξύ δύο οδηγών είναι η υπαιτιότητα και η αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της αμέλειας των δύο οδηγών της σύγκρουσης και της ζημιάς που προκλήθηκε και αποτελεί το αντικείμενο της δίκης (Χαραλάμπους v. Στυλιανού (1991) 1 Α.Α.Δ. 284).
Κάτω από αυτά τα δεδομένα, η οδηγός του αυτοκινήτου βαρύνεται σε ποσοστό 60% για το δυστύχημα και ο οδηγός του μοτοποδηλάτου για το υπόλοιπο ποσοστό 40%.
Μέσα από την έκθεση απαίτησης στην αγωγή αρ. 438/15 (παράγραφος 4) ο Ενάγοντας (οδηγός μοτοποδηλάτου) ισχυρίζεται ότι η συμπεριφορά της Εναγομένης 1 (οδηγός αυτοκινήτου) τον έθεσε σε δίλημμα και/ή στην αγωνία της στιγμής.
Στην υπόθεση Παύλου v. Παπακυπριανού (πιο πάνω) λέχθηκαν τα εξής σε σχέση με το θέμα αυτό:
«Καθώς έχει νομολογηθεί οι πράξεις του οδηγού ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με δίλημμα το οποίο παρουσιάζεται στο δρόμο δεν κρίνονται μικροσκοπικά. Κρίνονται υπό το πρίσμα της διλημματικής κατάστασης που προκάλεσε ο άλλος οδηγός. Ένα εσφαλμένο μέτρο που λαμβάνεται από ένα οδηγό κάτω από την αγωνία της σύγκρουσης δεν συνιστά κατ’ ανάγκη αμέλεια (Βλ. Ioannou and Another v. Michaelides (1966) 1 C.L.R. 235, Adamis and Another v. Eracleous (1982) 1 C.L.R. 746, 750, 751, Georgiades v. HadjiSavva (1984) 1 C.L.R. 597, Roussou v. Aristodemou (1989) 1 C.L.R. 12, Δημητρίου ν. Αστυνομίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 190, Κωνσταντίνου ν. Φιλίππου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1110, Κυριάκου ν. Φιλίππου (1992) 1 Α.Α.Δ. 642, Παπαχριστοδούλου ν. Χ” Νεοφύτου (1991) 1 Α.Α.Δ. 426, Κασιέρη κ.ά. ν. Κυριάκου (1997) 1 Α.Α.Δ. 1246 και Ξυπτερά, πιο πάνω).
Όπως λέχθηκε στην Adamis, πιο πάνω, (σε μετάφραση από το αγγλικό κείμενο) “οι πράξεις του οδηγού ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με δίλημμα το οποίο παρουσιάζεται στο δρόμο, κρίνονται υπό το πρίσμα της αγωνιώδους κατάστασης στην οποία ανευρίσκει τον εαυτό του, και του γεγονότος ότι ένας οδηγός κάτω από τέτοια πίεση μπορεί να επιλέξει πορεία η οποία δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη υπό τις δεδομένες συνθήκες. Δεν έχει την άνεση ή τον αναγκαίο χρόνο να αξιολογήσει διαζευκτικές λύσεις που του προσφέρονται” (Βλ. και Κωνσταντίνου ν. Φιλίππου (1991) 1 Α.Α.Δ. 1110, 1115, 1116. Βλ. επίσης Georghiades, πιο πάνω, στη σελ. 602: “... η λήψη περαιτέρω ή διαφορετικών μέτρων αποφυγής της σύγκρουσης με πιθανά καλύτερα αποτελέσματα δεν πρέπει να εξετάζεται και να μελετάται αυστηρά και με μαθηματικό τρόπο εντός της ήρεμης ατμόσφαιρας της αίθουσας του Δικαστηρίου με απόντα τα στοιχεία του πανικού και της αγωνίας ...” ).»
Στην προκειμένη περίπτωση ο οδηγός του μοτοποδηλάτου μπορούσε έγκαιρα να αντιληφθεί την είσοδο του αυτοκινήτου στη Λεωφόρο Μεσόγης αν δεν οδηγούσε με υπερβολική, υπό τις περιστάσεις, ταχύτητα. Έχω αναφέρει προηγουμένως τους λόγους που δημιουργούν συνθήκες αμέλειας και αιτιώδης συνάφειας πρόκλησης του δυστυχήματος. Εν πάση περιπτώσει, το αυτοκίνητο την στιγμή της σύγκρουσης πορευόταν εντός της Λεωφόρου Μεσόγης και προπορευόταν του μοτοποδηλάτου. Γι’ αυτό και το μοτοποδήλατο συγκρούστηκε στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Το γεγονός ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου είχε μόλις λίγα δευτερόλεπτα για να αντιδράσει όταν αντιλήφθηκε την παρουσία του αυτοκινήτου στη Λεωφόρο Μεσόγης δεν σημαίνει ότι δεν μπορούσε να είχε έγκαιρα αντιληφθεί την είσοδο της εντός της κεντρικής αρτηρίας. Αν υπέπιπτε στην αντίληψη του ότι το αυτοκίνητο εισερχόταν εντός του κεντρικού δρόμου, ο οδηγός του μοτοποδηλάτου θα ελάττωνε ταχύτητα έστω αν είχε προτεραιότητα χρήσης του δρόμου. Σε τέτοια περίπτωση θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα προς αποφυγή του δυστυχήματος, ως θα έπραττε ένας λογικός κοινός άνθρωπος. Μία τέτοια ενέργεια θα ήταν ενστικτώδες ελιγμός προς τα αριστερά όπου υπήρχε διαπλάτυνση δρόμου (συμμετρικό σχέδιο – Τεκμήριο 5). Η υπερβολική ταχύτητα που εκείνη τη στιγμή το μοτοποδήλατο είχε, δεν βοήθησε τον οδηγό του να αντιληφθεί έγκαιρα την είσοδο του αυτοκινήτου εντός της Λεωφόρου Μεσόγης. Είναι γι’ αυτό που καμία ενέργεια λήφθηκε προς αποφυγή του δυστυχήματος. Η οδική συμπεριφορά του οδηγού του μοτοποδηλάτου είναι συνυπεύθυνη για τη δημιουργία κατάστασης διλήμματος και/ή αγωνίας της στιγμής εις βάρος του εαυτού του.
Σε τελευταία ανάλυση κρίνω ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου βρέθηκε υπό το κράτος διλήμματος και/ή αγωνίας της στιγμής. Η υπερβολική, υπό τις περιστάσεις, ταχύτητα με την οποία αυτός οδηγούσε το μοτοποδήλατο του δεν του επέτρεψε να αντιδράσει έγκαιρα προ του κινδύνου που αιφνίδια παρουσιάστηκε μπροστά του, κίνδυνο που λογικά ένας συνετός μέσος οδηγός, θα μπορούσε να προΐδει (Βρυωνίδης v. Γεώργιου Σωφρονίου, ανήλικου μέσω του πατέρα του και φυσικού κηδεμόνα του Μάριου Σωφρονίου (1997) 1 Α.Α.Δ. 1181). Ωστόσο το γεγονός ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου βρέθηκε υπό το καθεστώς διλήμματος και/ή σε αγωνία της στιγμής δεν μεταβάλλει την κατάσταση πραγμάτων που επικρατούσαν κατά τη στιγμή της σύγκρουσης. Προς επίρρωση του σκεπτικού αυτού το Δικαστήριο βρήκε ότι και ο οδηγός του μοτοποδηλάτου έχει συντρέχουσα αμέλεια σε ποσοστό 40% (Αποστολίδης v. Ζούλη (2001) 1Γ Α.Α.Δ. 1695).
Τα πιο πάνω συμπεράσματα αφήνουν εκτεθειμένη σε απόρριψη και την εισήγηση της πλευράς του οδηγού του μοτοποδηλάτου ότι η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Προς τούτο επικαλείται κοντινή απόσταση που χώριζε τα δύο ενεχόμενα οχήματα (σελίδα 34 §3 γραπτής αγόρευσης κυρίου Κόνια).
Για να θεωρηθεί ότι ένα δυστύχημα ήταν αναπόφευκτο (inevitable accident) θα πρέπει να αποδειχτεί ότι όχι μόνο το αποτέλεσμα μιας αιτίας δεν ήταν προβλεπτό αλλά και ότι λήφθηκαν όλες οι δέουσες προφυλάξεις (Theodoulou v. Pelopidha (1981) 1 C.L.R. 230, Socratous v. Loizou and other (1988) 1 C.L.R. 299).
Η διαπίστωση του Δικαστηρίου ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου οδηγούσε με υπερβολική, υπό τις περιστάσεις, ταχύτητα κάτω από συνθήκες τέτοιες που αναδεικνύουν αιτιώδη συνάφεια πρόκλησης του δυστυχήματος και πρόκλησης τραυματισμών στον εαυτό του, δεν αφήνει προοπτική επιτυχίας στην προβαλλόμενη αυτή θέση του. Έχω ήδη αναφερθεί στις συνθήκες αυτές, οι οποίες με οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι ο οδηγός του μοτοποδηλάτου που επικαλέστηκε ότι το δυστύχημα ήταν αναπόφευκτο δεν έλαβε όλες τις δέουσες προφυλάξεις. Κατά συνέπεια, η θέση αυτή απορρίπτεται ως αβάσιμη.
Κατάληξη:
Προτού καταγραφεί το αποτέλεσμα των αγωγών υπ’ αριθμό 188/14 και 435/14, θα πρέπει πρώτα αυτές να αποσυνενωθούν. Ως εκ τούτου, εκδίδεται διάταγμα αποσυνένωσης των εν λόγω δύο αγωγών.
Υπό το φως όλων των πιο πάνω και για όλους τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω έχοντας κατά νου τα ευρήματα και συμπεράσματα του Δικαστηρίου, ο Ενάγοντας στην αγωγή υπ’ αριθμό 188/14 απέδειξε την υπόθεση του εναντίον όλων των Εναγομένων στη βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων. Έχοντας υπόψη μου τον πιο πάνω καταμερισμό ευθύνης σε συνάρτηση με την κοινή δεσμευτική δήλωση των διαδίκων για συμφωνημένες γενικές και ειδικές αποζημιώσεις ύψους €325.000 επί πλήρους ευθύνης, εκδίδεται απόφαση υπέρ του Ενάγοντα και εναντίον των Εναγομένων 1-4 ως εξής:
(α) εναντίον των Εναγομένων 1 & 3 αλληλέγγυα και/ή κεχωρισμένα γενικές και ειδικές αποζημιώσεις ύψους €130.000 επί τη βάση καταμερισμού ευθύνης 40% και
(β) εναντίον των Εναγομένων 2 & 4 αλληλέγγυα και/ή κεχωρισμένα γενικές και ειδικές αποζημιώσεις ύψους €195.000 επί τη βάση καταμερισμού ευθύνης 60%.
Τα πιο πάνω ποσά θα φέρουν νόμιμο τόκο από την ημερομηνία έκδοσης της δικαστικής απόφασης μέχρι πλήρους και τελείας εξόφλησης.
Περαιτέρω, υπό το φως όλων των πιο πάνω και για όλους τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω έχοντας κατά νου τα ευρήματα και συμπεράσματα του Δικαστηρίου, ο Ενάγοντας στην αγωγή υπ’ αριθμό 435/14 απέδειξε την υπόθεση του εναντίον των Εναγομένων 1 & 2 στη βάση του ισοζυγίου των πιθανοτήτων αλλά με 40% συντρέχουσα αμέλεια. Έχοντας υπόψη μου αυτό, σε συνάρτηση με την κοινή δεσμευτική δήλωση των διαδίκων για συμφωνημένες γενικές και ειδικές αποζημιώσεις ύψους €15.630 επί πλήρους ευθύνης, εκδίδεται απόφαση υπέρ του Ενάγοντα και εναντίον των Εναγομένων 1-2 αλληλέγγυα και/ή κεχωρισμένα για το ποσό των €9.378,00. Το ποσό αυτό θα φέρει νόμιμο τόκο από την ημερομηνία έκδοσης της δικαστικής απόφασης μέχρι πλήρους και τελείας εξόφλησης.
Σε σχέση με τα έξοδα της αγωγής, δεν διαπιστώνω να υπάρχει οτιδήποτε που να δικαιολογεί παρέκκλιση από το γενικό κανόνα που ισχύει για την επιδίκαση τους (άρθρο 43 του Ν.14/60, Διαταγή 59 Κανονισμός 1 των Περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Θεσμών, Θρασυβούλου v. Arto Estates Limited (1993) 1 Α.Α.Δ. 12, Ιωάννου και άλλη v. Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία Ύψωνα-Λόφου (2009) 1Β Α.Α.Δ. 875 και Χρυσοστόμου v. Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού Πολιτική Έφεση Αρ. 341/2010 ημερ. 15.10.15). Δεν υπάρχει αποχρών λόγος που να δικαιολογεί αποστέρηση των εξόδων από τον επιτυχών διάδικο και να μην τα επωμιστεί ο αποτυχών διάδικος που ευθύνεται για την γενεσιουργό αιτία των εξόδων.
Ως εκ τούτου, τα έξοδα της αγωγής υπ’ αριθμό 188/14, όπως αυτά υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο σε κλίμακα €100.000 - €500.000, επιδικάζονται υπέρ του Ενάγοντα και εναντίον των Εναγομένων 1 & 3 σε βαθμό 40% και εναντίον των Εναγομένων 2 & 4 σε βαθμό 60%.
Επιπλέον, τα έξοδα της αγωγής υπ’ αριθμό 435/14, όπως αυτά υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο σε κλίμακα €2.000 - €10.000, επιδικάζονται υπέρ του Ενάγοντα και εναντίον των Εναγομένων 1 & 2.
(Υπ.) ……..........................................
Γ. Κ. Βλάμης, Π.Ε.Δ.
Πιστό Αντίγραφο
Πρωτοκολλητής