ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ

ΕΝΩΠΙΟΝ: Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.

 

 

 

Αγωγή αρ. 523/2016

 

 

 

1.      THE PERFORMING RIGHT SOCIETY LTD

2.      Α.Ε.Π.Ι. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Α.Ε. μέσω της πληρεξουσίου αντιπροσώπου της ΛΙΑΝΑΣ ΜΗΛΕΑ

 

 

Ενάγουσες

 

 

ν.

 

 

 

 

Α. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LIMITED

 

 

Εναγόμενη

 

_____________________

 

Ημερομηνία: 02 Σεπτεμβρίου 2024

Εμφανίσεις:

Λ. Βραχίμης για Ελένη Βραχίμη & Σία, για την Ενάγουσα 1

Μη προώθηση, για την Ενάγουσα 2

Γ. Πιττάτζης για Γ.Φ. Πιττάτζης ΔΕΠΕ, για την Εναγόμενη

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Το πλαίσιο της διαφοράς

 

Η εκδοχή των Εναγουσών

 

1.      Οι Ενάγουσες είναι εταιρείες που έχουν εγγραφεί η μία στο Ηνωμένο Βασίλειο και η άλλη στην Ελλάδα. Είναι συλλογικά σωματεία διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, εκδοχείς και υπεύθυνοι για τη διαχείριση του δικαιώματος εκτέλεσης, μετάδοσης ή παρουσίασης προς το κοινό ή εκπομπής μουσικών έργων, καθώς και εξουσιοδότησης ή παροχής άδειας για τέτοιες πράξεις («δικαίωμα μετάδοσης»), αναφορικά με μουσικά έργα («ρεπερτόριο») για τα οποία υφίσταται το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας με βάση τον νόμο. Το ρεπερτόριο των Εναγουσών περιλαμβάνει τα μουσικά έργα συνθετών, στιχουργών και δημιουργών που είναι μέλη των Εναγουσών και έχουν εκχωρήσει απευθείας τα δικαιώματά τους στα έργα, περιλαμβανομένου του δικαιώματος μετάδοσης, στις Ενάγουσες ή σε εταιρείες που συνδέονται με τις Ενάγουσες με συμφωνίες αμοιβαίας αντιπροσώπευσης. Αναφέρονται λεπτομερώς, στην αγωγή, συνολικά 17 μουσικά έργα.

 

2.      Είναι η θέση των Εναγουσών πως η Εναγόμενη, Κυπριακή εταιρεία που είναι ιδιοκτήτρια και διαχειρίστρια του ξενοδοχείου King Evelthon Beach Hotel στην Πάφο, μεταξύ της 21ης Μαρτίου 2015 και της 11ης Ιουνίου 2015, στο εν λόγω ξενοδοχείο, είχε προσβάλει το δικαίωμα μετάδοσης γιατί προέβη στην ή επέτρεψε ή προκάλεσε την παρουσίαση ή μετάδοση στο κοινό ή την καλωδιακή αναμετάδοση ή εκπομπή των 17 μουσικών έργων του ρεπερτορίου των Εναγουσών, ή κατέστησε αυτά προσιτά στο κοινό, χωρίς τη συγκατάθεση των Εναγουσών και χωρίς να είχε εκδοθεί προς την Εναγόμενη σχετική άδεια, κατόπιν καταβολής των καθορισμένων τελών, εν γνώσει του ρόλου των Εναγουσών. Εάν η Εναγόμενη δεν εμποδιστεί με διάταγμα, είναι η θέση των Εναγουσών, θα συνεχίσει να το πράττει. Με βάση τις διατιμήσεις των Εναγουσών, το ποσό που όφειλε να καταβάλει η Εναγόμενη για την έκδοση άδειας για την τέλεση των ειρημένων πράξεων σε σχέση με το ρεπερτόριο των Εναγουσών στο εν λόγω ξενοδοχείο ανέρχονται σε €14.747,01 για το πρώτο έτος άδειας και σε €9.498,42 για κάθε επόμενο έτος. Οι Ενάγουσες αξιώνουν διάταγμα που να εμποδίζει την Εναγόμενη να μεταδίδει ή να εκτελεί ή να επιτρέπει ή να προκαλεί τη μετάδοση ή εκτέλεση στο ένδικο ξενοδοχείο των 17 μουσικών έργων που αναφέρονται στην αγωγή χωρίς τη συγκατάθεση των Εναγουσών ή την έκδοση σχετικής άδειας, καθώς και αποζημιώσεις για την προσβολή του δικαιώματος.

 

3.      Η Εναγόμενη, με την υπεράσπισή της, ως τροποποιήθηκε, δεν αποδέχεται τις αξιώσεις των Εναγουσών, και το σύνολο των ισχυρισμών τους ότι εκπροσωπούν συγκεκριμένο ρεπερτόριο και το δικαίωμα διανομής, που παραβίασε η Εναγόμενη σε ξενοδοχείο της στην Πάφο, μεταδίδοντας τα μουσικά έργα. Δέχεται πως οι Ενάγουσες εκπροσωπούν κάποια πνευματικά δικαιώματα. Ωστόσο, όπως αναφέρει, οι Ενάγουσες, προ ετών, εμφανίστηκαν στην Κυπριακή αγορά, παριστάνοντας πως εκπροσωπούν όλα τα δικαιώματα σε ότι αφορά όλα τα μουσικά έργα και «απειλούσαν» τους ξενοδόχους και τους ιδιοκτήτες κέντρων αναψυχής ότι η χρήση οποιουδήποτε μουσικού έργου σε δημόσιους χώρους συνιστούσε παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Όταν ζητήθηκε προσδιορισμός του ρεπερτορίου, έλεγαν ότι εκπροσωπούν όλα τα δικαιώματα επί όλων των μουσικών έργων. Όλα τα χρόνια, οι Ενάγουσες διώκουν ποινικά και αστικά. Προ ετών, σταδιακά, παρουσιάστηκαν στην αγορά ακόμα τρεις εταιρείες, η Asteras, η Grammo και η Dionysos, οι οποίες άρχισαν να ζητούν η κάθε μία ξεχωριστά από τους ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων και των κέντρων αναψυχής τα συγγενικά δικαιώματα, να διώκουν για παραβίαση δικαιωμάτων των πελατών τους, για τα ίδια μουσικά έργα που υποτίθεται εκπροσωπούσαν οι Ενάγουσες, εισπράττοντας πολλά χρήματα. Μετά τη εμφάνιση των τριών νέων εταιρειών, η Εναγόμενη διαπίστωσε πως οι παραστάσεις των Εναγουσών ότι εκπροσωπούν όλα τα μουσικά έργα και όλα τα δικαιώματα επί των μουσικών έργων ήταν ψευδείς. Η Εναγόμενη, όπως όλοι οι ξενοδόχοι, βρίσκεται σε διάλογο με φορείς για να διαμορφωθεί το νομικό καθεστώς και να γνωρίζει με ποιους πρέπει να υπογράφει συμβόλαια, εάν έχει υποχρέωση, και ποια είναι τα λογικά ποσά που πρέπει να πληρώνονται για τέτοια δικαιώματα. Μέχρι να ξεκαθαρίσει αυτό το σκηνικό, όπως θέτει, δεν αποδέχεται να καταβάλει οποιονδήποτε τέτοια δικαιώματα. Η Εναγόμενη είχε εγείρει ανταπαίτηση, που δεν αποσύρθηκε ούτε τροποποιήθηκε, με την οποία, στη βάση της ίδιας βάσης γεγονότων, αξιώνει αναγνωριστική απόφαση ότι το συμβόλαιο με τις Ενάγουσες είναι άκυρο λόγω ψευδούς παράστασης ή απάτης, και απόφαση με την οποία να ακυρώνεται.

 

4.      Με την απάντηση στην υπεράσπιση και την υπεράσπιση στην ανταπαίτηση που καταχώρισαν οι Ενάγουσες, αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς και τις αξιώσεις της Εναγόμενης, επιμένοντας στη δική τους εκδοχή, και προβάλλοντας πως δεν υπήρξε κάποιο συμβόλαιο, αλλά ούτε και παράσταση εκπροσώπησης δικαιωμάτων που δεν εκπροσωπούν.

 

5.      Εκ των δικογράφων, επίδικα θέματα είναι εάν οι Ενάγουσες εκπροσωπούν το ρεπερτόριο που αναφέρουν και εάν η Εναγόμενη μετέδωσε το συγκεκριμένο ρεπερτόριο κατά παράβαση κάποιας υποχρέωσής της, κατά τρόπο ώστε να υπάρχει παραβίαση και ζημιά των εκπροσωπούμενων, που να νομιμοποιεί τις Ενάγουσες στην αξίωσή τους, για αποζημίωση ή και άλλη θεραπεία.

 

6.      Στο στάδιο της ακρόασης, η αγωγή προωθήθηκε μόνον όσον αφορά την απαίτηση της Ενάγουσας 1. Δηλώθηκε πως η Ενάγουσα 2 έχει διαλυθεί.

 

7.      Η ανταπαίτηση δεν προωθήθηκε.

 

Διαδικασία

 

8.      Για την απόδειξη της απαίτησής της, η Ενάγουσα 1 προσκόμισε μαρτυρία από τον Μιχάλη Σκουφαρίδη (ΜΕ1), ο οποίος δεν αντεξετάστηκε, έγινε αποδεκτή η μαρτυρία του, ενώ δηλώθηκαν σειρά παραδεκτών γεγονότων και εγγράφων που περιέχουν δηλώσεις γεγονότων.

 

9.      Μετά την παρουσίαση της μαρτυρίας, οι δικηγόροι των δύο πλευρών αγόρευσαν, εξαντλώντας την επιχειρηματολογία τους, προς υποστήριξη των εκατέρωθεν θέσεων.

 

10.   Είναι σε γνώση μου ό,τι καταχωρίστηκε και αναφέρθηκε, στην ολοκληρωμένη του μορφή, ακόμα κι αν δεν γίνεται αυτούσια, ειδική ή λεπτομερής αναφορά.

 

Πραγματικό πλαίσιο

 

11.   Τα γεγονότα που δεν αμφισβητήθηκαν ή συνομολογούνται, και συνιστούν και το πραγματικό πλαίσιο της διαφοράς, είναι τα εξής[1]:

 

11.1.       Ο συνεταιρισμός Ρ .Μ. Σκουφαρίδης & Σία και μετέπειτα η εταιρεία Ρ. Μ. Σκουφαρίδης & Σία Λτδ («η Σκουφαρίδης»), κατά τον ουσιώδη χρόνο, ήταν αντιπρόσωποι της Ενάγουσας 1 στην Κύπρο και ανάμεσα στις δραστηριότητές της ήταν η έκδοση αδειών εκ μέρους της Ενάγουσας 1, για τη δημόσια μετάδοση, εκτέλεση ή εκπομπή μουσικής που ανήκει στο ρεπερτόριο της Ενάγουσας 1, η έκδοση τιμολογίων, η παρακολούθηση των λογιστικών και των εισπράξεων που αφορούν τις άδεις και η μαρτυρία στις σχετικές υποθέσεις.

 

11.2.       Η Εναγόμενη είναι Κυπριακή εταιρεία (Τ1, Τ24) και σε κάθε ουσιώδη χρόνο ήταν και είναι η ιδιοκτήτρια και υπεύθυνη για τη λειτουργία του ξενοδοχείου King Eventhon Beach Hotel στην Πάφο («King Evelthon»).

 

11.3.       Η Ενάγουσα 1 συστάθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1914 σύμφωνα με την ισχύουσα εκεί νομοθεσία (Τ2) και ο κατάλογος των μελών της αποτελείται από συνθέτες μουσικής, στιχουργούς των οποίων οι στίχοι συνδέονται με μουσικά έργα, εκδότες τέτοιας μουσικής και στίχων και τους διαδόχους των τίτλων συνθετών ή στιχουργών που έχουν αποβιώσει. Ο κύριος σκοπός της Ενάγουσας 1 είναι η διαχείριση του μέρους των πνευματικών δικαιωμάτων μουσικών έργων και των στίχων που συνδέονται με αυτά που σχετίζεται με τη δημόσια εκτέλεση, μετάδοση ή εκπομπή των μουσικών έργων και στίχων, σύμφωνα με την εκάστοτε νομοθεσία, ανά το παγκόσμιο (Τ3, Τ23). Η Ενάγουσα 1 έχει γραφείο εργασιών στην Κύπρο (Τ4) και έχει εξουσιοδοτήσει την Σκουφαρίδης να δέχεται επιδόσεις εκ μέρους της στην Κύπρο (Τ5). Τα τρία αυτά δικαιώματα γενικά ονομάζονται στη μουσική βιομηχανία ως «τα δικαιώματα δημόσιας εκτέλεσης» (performing rights). Η Ενάγουσα 1 έκανε όλες τις διαδικασίες για να εγγραφεί ως Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης και είναι νόμιμος Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης.

 

11.4.       Στις πλείστες χώρες όπου υφίσταται νομοθεσία για την πνευματική ιδιοκτησία, οι οποίες είναι μέλη της Σύμβασης της Βέρνης ή της Οικουμενικής Σύμβασης Πνευματικών Δικαιωμάτων, υπάρχουν οργανισμοί ανάλογοι με την Ενάγουσα 1 και καθένας από αυτούς είναι συνδεδεμένος με όλους τους άλλους με συμβόλαιο αμοιβαίας εκπροσώπησης. Η Ενάγουσα 1 δεν έχει κερδοσκοπικό σκοπό. Ασχολείται με την έκδοση αδειών δημόσιας μετάδοσης, εκτέλεσης ή εκπομπής στους χρήστες. Όλα τα δικαιώματα που εισπράττει τα διανέμει στα μέλη της και στα μέλη παρόμοιων οργανισμών σε άλλες χώρες με τους οποίους είναι συνδεδεμένη, αφαιρώντας μόνο τα διοικητικά ή λειτουργικά της έξοδα. Η Ενάγουσα 1 απαιτεί από κάθε μέλος της, τη στιγμή που αυτό γίνεται μέλος της, να εκχωρήσει στην ίδια το δικαίωμα δημόσιας εκτέλεσης που κατέχει. Η υποχρέωση της πραγματοποίησης της εκχώρησης αυτής περιλαμβάνεται στο άρθρο 7 του Καταστατικού της.

 

11.5.       Το σύστημα με το οποίο η Ενάγουσα 1 και παρόμοιοι οργανισμοί διαχειρίζονται τα δικαιώματα αυτά αναγνωρίζεται γενικά ως απαραίτητο για την κατοχύρωση των συμφερόντων τόσο των δικαιούχων όσο και των χρηστών των πνευματικών δικαιωμάτων. Σημαίνει πως κανένας δικαιούχος δεν θα έχει την υποχρέωση να επιχειρήσει να έρθει σε επαφή με όλα τα πρόσωπα ή οργανισμούς που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν το έργο του, κάτι που θα ήταν αδύνατο να γίνει. Από τη σκοπιά των χρηστών της μουσικής, το σύστημα αυτό σημαίνει ότι οι ίδιοι δεν είναι υπόχρεοι να έρθουν σε επαφή απευθείας με όλους τους δημιουργούς των έργων τα οποία οι ίδιοι επιθυμούν να εκμεταλλευτούν, κάτι που, και πάλι, στις πλείστες περιπτώσεις, θα ήταν αδύνατο.

 

11.6.       Η Ενάγουσα 1 έχει πάνω από 160.000,00 μέλη. Κάθε συνθέτης ή στιχουργός ο οποίος διαμένει στο Ηνωμένο Βασίλειο, του οποίου τα μουσικά έργα εκτελούνται ή μεταδίδονται δημόσια ή εκπέμπονται σε οποιοδήποτε ουσιώδη βαθμό θα είναι, σχεδόν χωρίς εξαίρεση, μέλος της Ενάγουσας 1. Ως εκ τούτου, ως αποτέλεσμα της εκχώρησης που γίνεται από τα μέλη της, ως τα δείγματα που προσκομίστηκαν (Τ6, Τ7), η Ενάγουσα 1 είναι η κάτοχος του δικαιώματος δημόσιας εκτέλεσης ουσιαστικά όλου του ρεπερτορίου μουσικών έργων που προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Ενάγουσα 1 έχει επίσης μέλη από χώρες της Κοινοπολιτείας που δεν έχουν άλλο οργανισμό συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, περιλαμβανομένης της Κύπρου, καθώς και μέλη που διαμένουν σε άλλες χώρες, που επιλέγουν να εκχωρήσουν τα δικαιώματά τους στην Ενάγουσα 1, περιλαμβανομένων συνθετών και στιχουργών από την Ελλάδα. Στις χώρες της Κοινοπολιείας, όπου δεν υπάρχει τοπική οργάνωση συλλογικής διαχείρισης αντίστοιχη με την Ενάγουσα 1, η Ενάγουσα 1 προσφέρει τις ίδιες υπηρεσίες προς τους συνθέτες, στιχουργούς και εκδότες μουσικής όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο συνολικός αριθμός προσώπων που εκπροσωπούνται από την Ενάγουσα 1, σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, περιλαμβανομένων μελών της και μελών των διαφόρων συνδεδεμένων οργανισμών, υπερβαίνουν το 1.500.000, με μουσικά έργα που υπερβαίνουν τα 38.000.000. Το έργο της Ενάγουσας 1 αφορά την έκδοση αδειών σε χρήστες μουσικής, για τη χρήση του ρεπερτορίου της και την είσπραξη δικαιωμάτων με βάση τις άδειες, και η διανομή των εισπραχθέντων δικαιωμάτων στους δικαιούχους/μέλη της και μέλη συνδεδεμένων οργανισμών.

 

11.7.       Σχετικά με την έκδοση αδειών, εκτός από ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, οι άδειες που εκδίδει η Ενάγουσα 1 δεν αφορούν συγκεκριμένα έργα, αλλά είναι γενικές άδειες ώστε ο αδειούχος να έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει όλα ή οποιαδήποτε έργα ανήκουν στο ρεπερτόριο της Ενάγουσας 1. Εκδίδονται σε ετήσια βάση και ανανεώνονται αυτόματα κάθε έτος, εκτός εάν τερματιστούν με έγγραφη ειδοποίηση. Τα ετήσια δικαιώματα υπολογίζονται με βάση τις διατιμήσεις της Ενάγουσας 1 που αφορούν την κατηγορία στην οποία ανήκει ο κάθε χρήστης. Η γενική άδεια δίδει το δικαίωμα στον χρήστη της μουσικής να μεταδώσει, εκτελέσει, ή εκπέμψει όλα ή οποιαδήποτε από τα μουσικά έργα έχουν δημιουργηθεί και στα οποία υφίσταται δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας. Ως αποτέλεσμα των συμφωνιών αμοιβαίας εκπροσώπησης, η δυνατότητα αυτή υπάρχει ανά το παγκόσμιο.

 

11.8.       Σχετικά με τη διανομή, υπάρχει κεντρικό σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών στο οποίο είναι συνδεδεμένοι όλοι οι οργανισμοί που συνδέονται μεταξύ τους με συμφωνίες αμοιβαίας αντιπροσώπευσης και τηρούνται αρχεία των μελών τους. Σε τακτά χρονικά διαστήματα, και σε κάθε περίπτωση όχι αργότερα από μία φορά τον χρόνο, γίνεται ανάλυση των καταστάσεων από τον κάθε οργανισμό, σχετικά με το τι έχει λάβει από τους χρήστες της μουσικής, καθορίζεται το ποσοστό των δικαιωμάτων που εισπράχθηκαν τη συγκεκριμένη περίοδο, που αναλογούν στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο και προχωρά στη διανομή, πληρώνοντας τα αναλογούντα δικαιώματα.

 

11.9.       Οι εκχωρήσεις που γίνονται από τα μέλη δεν περιορίζονται στα υφιστάμενα δικαιώματα δημόσιας εκτέλεσης, αλλά εκτείνονται και σε αυτά που θα αποκτηθούν, κατ’ επέκταση τα έργα που θα δημιουργηθούν. Επομένως, δεν είναι αναγκαίο να υπογράφεται νέα εκχώρηση κάθε φορά που το μέλος αποκτά νέα δικαιώματα ή δημιουργεί νέο έργο.

 

11.10.     Οι Κύπριοι συνθέτες, για πολλά χρόνια, εγγράφονταν στην Ενάγουσα 1 μέσω της Σκουφαρίδης, μέσω της οποίας, επίσης, καταβάλλονταν τα οφειλόμενα ποσά. Η Ενάγουσα 1 έστελνε τον κατάλογο των ποσών που έπρεπε να καταβληθούν στον Κύπριο δικαιούχο και η Κυπριακή εταιρεία εξέδιδε επιταγές εκ μέρους της Ενάγουσας 1 από τον τοπικό λογαριασμό της Ενάγουσας 1.

 

11.11.     Τα κριτήρια καθορισμού των διατιμήσεων καθορίζονται ανάλογα με τη σημασία που δίδει ο χρήστης στη μουσική και την αξία που έχει η μουσική για τον χρήστη. Οι διατιμήσεις της Ενάγουσας 1 για τα ξενοδοχεία εκτίθενται στη διατίμηση «Η», στην οποία επεξηγείται αναλυτικά η διατίμηση. Έχουν προσκομιστεί οι διατιμήσεις «Η» (Τ8). Το ποσό που καταβάλλεται για το πρώτο έτος άδειας είναι το διπλάσιο του ποσού που καταβάλλεται για τα επόμενα, ώστε να καλυφθούν τα αρχικά διοικητικά ή λειτουργικά έξοδα που σχετίζονται με τη διαδικασία της έκδοσης της άδειας. Το αυξημένο ποσό καταβάλλεται και σε περίπτωση που ο χρήστης δεν υπέβαλε αίτηση και δεν έλαβε άδεια πριν την άσκηση του δικαιώματος δημόσιας εκτέλεσης.

 

11.12.     Το King Evelthon είναι ξενοδοχείο 5 αστέρων, αδειοδοτημένο από τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, με 768 κλίνες και 375 δωμάτια. Όπως προκύπτει από τη διαχρονική προβολή του ιδίου του ξενοδοχείου, διαθέτει τρία εστιατόρια αλά καρτ που λειτουργούν από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο, εστιατόριο μπουφέ (συνολικά τέσσερα εστιατόρια), μπαρ στο λόμπυ, τρία εξωτερικά μπαρ που λειτουργούν από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο (συνολικά τρία μπαρς), σπα και γυμναστήριο. Το ξενοδοχείο άρχισε να λειτουργεί το 2015 (T9, Τ10, Τ11, T18, T19, T20, T21). Στις διαφημίσεις του ξενοδοχείου, υπάρχει ειδική μνεία στις παροχές στα δωμάτια σχετική με την ύπαρξη τηλεόρασης και καλωδιακής τηλεόρασης, ώστε η παρουσίαση του ξενοδοχείου να γίνει πιο ελκυστική.

 

11.13.     Μετά την έναρξη της λειτουργίας του ξενοδοχείου, εκπρόσωποι της Ενάγουσας 1 επικοινώνησαν με το ξενοδοχείο, για την έκδοση της άδειας. Την ευθύνη για την επαφή αυτή είχε η Λιάνα Μηλέα, που απεβίωσε. Είχαν δοθεί οδηγίες στην Ολένα Νόβακ («η Ολένα»), που τότε εργάζονταν για την Σκουφαρίδης, να επισκεφθεί το ξενοδοχείο, για να λάβει μαρτυρία για τη μετάδοση μουσικής από το ξενοδοχείο. Η Ολένα διανυκτέρευσε στο ξενοδοχείο την 21.03.2015 μέχρι και την 22.03.2015, καταβάλλοντας χρήματα για τη διαμονή της (Τ12). Κατά την πρώτη διανυκτέρευσή της, διαπίστωσε πως στο δωμάτιο του ξενοδοχείου μεταδίδονταν μέσω του κεντρικού συστήματος τηλεόρασης διάφορα τηλεοπτικά κανάλια, Κυπριακά και ξένα, που περιλάμβαναν μουσική. Είχαν μεταδοθεί από τα εν λόγω κανάλια τα εξής έργα, που περιλαμβάνονταν στο ρεπερτόριο της Ενάγουσας 1:

 

(i)     «Girls on Fire», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Taylor Andy, Taylor John, Le Bon Simon John Charles, Taylor Roger Andrew, Rhodes Nic, Gloucester Place Music Ltd.

(ii)    «Πέτρινο Ποτάμι», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Κώστας Κακογιάννης.

(iii)   «Romeo Must Die, You are not from Brighton», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Cook Norman, Kean Marie Lincoln, Fisher Trevor, Edwards Delmar Lovell, Campell Paul Jonathan, Universal Music Publishing Ltd, (formerly) Polygram Music Public.

(iv)   «Uefa Frauen Champion League» συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Kremer Andrew Myer, Hum Tracks

(v)    «Richard III: Reburial», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Vaugham William Ralph, Daryl Neil Alexander Griffith, Ian Robert Hughes, Luke Parmeter Richards, Terry Howard Devine-King, Judith Weir, Judith Caroline Bingham, David Wulstan, Oxford University Press, K.P.M. Music Ltd, Audio Network Plc

(vi)   «Titans at the Table, Retro Metro 2», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Timothy John Reilly, Jason Matthew Redder, Barrie James Gledden, Audio Network Plc

(vii) «Anger Management», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Robin Hugh Gibb, Maurice Ernest Gibb, Barry Alan Gibb, Lloud James Neal, Peter Alan Green, Keith Richard, Michael Philip Jagger, Spirit Music Publishing Ltd, Bourne Music Ltd, Onward Music Ltd, Westminster Music Ltd

 

11.14.     Μετά τη διαπίστωση αυτή από την Ολένα, την 10.06.2015, στάλθηκε από τη Λιάνα Μηλέα, εκ μέρους της Ενάγουσας 1, επιστολή στον διευθυντή του ξενοδοχείου Χρίστο Πετεινό (Τ13), με την οποία ενημερώθηκε για το γεγονός ότι στο ξενοδοχείο γίνονταν μετάδοση μουσικής του ρεπερτορίου της Ενάγουσας χωρίς άδεια της και ζητήθηκε, εντός 15 ημερών, να υπάρξει επικοινωνία, για τη διευθέτηση της εκκρεμότητας.

 

11.15.     Την 11.06.2015, έγινε δεύτερη επίσκεψη της Ολένα στο ξενοδοχείο, όπου διαπιστώθηκε η μετάδοση της πιο κάτω μουσικής, του ρεπερτορίου της Ενάγουσας 1 στους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου:

 

(i)     «You’re my Best Friend», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Deacon John Richard, Emi Music Publishing Ltd

(ii)    «You’re more than a Number in my Little Red Book», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Greenway Roger Reginald, Mac Aulay Tomy, Universal/Dick James Music Ltd, Universal Publishing Ltd

(iii)   «Emotion», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Gibb Robin Hugh, Universal Music Publishing MGB Ltd, Warner Chappell Music Ltd

(iv)   «All Rise», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Erriksen Mikkel, Webbe Simon Soloman, Hermansen Tor Erik, Rustan Haligeir, Stephen Daniel Cordell, Sony/ATV Music Publishing (UK) Ltd, Universal Music Publishing Ltd, Emi Music Publishing Ltd

(v)    «Throwing All Away», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Collins Phillip David Charles, Butherford Michael, Banks Anthony George, Imagem Music

(vi)   «All Cried Out», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Lowe Cass, Secon Lucas, Manson Jacob, Englefield Adam, Keen Rachel, Donald George Mclean

(vii) «She’s the One», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Karl Edmon De Vere Wllinger, Polygram Music Publishing Ltd, Universal Music Publishing Ltd

(viii)   «Superheroes», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Sheehan Mark Anthony, O Dononghue Daniel John, Barry Jammes, Global Talent Publishing, Kobalt Music Publishing Ltd

(ix)   «Labour of Love», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Kane Gregory Philip, Kane Patrick Mark, Universal Music Publishing MGB Ltd, Kobalt Music Publishing Ltd

(x)    «For Your Babies», συνθέτης/στιχουργός/δικαιούχος: Michael James Hucknall, Emi Songs Ltd

 

11.16.     Σε σχέση με τη μετάδοση της προαναφερόμενης μουσικής, που πράγματι μεταδόθηκε κατά τις προαναφερόμενες ημερομηνίες, ζητήθηκε από την Ενάγουσα 1 και απέστειλε τα φύλλα ροής (cue sheets) που αφορούν τις ταινίες που μεταδόθηκαν όπως περιγράφονται πιο πάνω, στα οποία καταγράφονται τα μουσικά έργα που περιλαμβάνονται στις ταινίες αυτές, καθώς και τα στοιχεία των συνθετών/στιχουργών και δικαιούχων των πνευματικών δικαιωμάτων γι’ αυτά (T17). Ζητήθηκαν επίσης οι εκχωρήσεις των δικαιωμάτων των συγκεκριμένων δημιουργών, που πράγματι έχουν εκχωρήσει τα δικαιώματά τους σε σχέση με τη δημόσια εκτέλεση, μετάδοση, παρουσίαση ή εκπομπή αυτών των έργων τους στην Ενάγουσα 1 και πρόκειται για έργα του ρεπερτορίου της Ενάγουσας 1. Τα δε φυσικά πρόσωπα που αναφέρονται ανάμεσα στους δικαιούχους των προαναφερόμενων έργων ήταν, κατά πάντα ουσιώδη χρόνο, πολίτες κράτους μέλους της Σύμβασης της Βέρνης και είχαν και έχουν τη συνήθη διαμονή τους σε ένα τέτοιο κράτος. Η δε διάρκεια προστασίας των μουσικών έργων που αναφέρονται δεν έχει λήξει και κατά πάντα ουσιώδη χρόνο υφίστατο και υφίσταται πνευματικό δικαίωμα επί αυτών, αναγνωρισμένο από τη νομοθεσία.

 

11.17.     Με βάση τις διατιμήσεις, η οφειλή της Εναγόμενης για το King Evelthon καθορίστηκε στα €14.747,01 για τον πρώτο χρόνο έκδοσης της άδειας, και για τα κάθε επόμενο χρόνο στα €9.498,42.

 

11.18.     Λόγω της μη ανταπόκρισης της Εναγόμενης, στάλθηκε επιστολή από τους δικηγόρους της Ενάγουσας 1, ημερομηνίας 29.09.2015 (Τ14), στην οποία, όμως, και πάλι, δεν υπήρξε ανταπόκριση, όπως ούτε στην επιστολή ημερομηνίας 04.11.2015 (Τ15). Την 18.11.2015, εστάλη επιστολή από τους δικηγόρους της Εναγόμενης (Τ16), με την οποία είχαν αναφέρει πως διακόπτουν όλα και κάθε συμβόλαιο που υπογράφθηκε γιατί κατά τη θέση τους υπήρξε απάτη, καθώς, ενώ πληρώθηκαν τεράστια ποσά για τη νομιμότητα, διαπιστώθηκε ότι η Ενάγουσα 1 λάμβανε χρήματα για τα οποία δεν είχε δικαίωμα. Στο μεταξύ, το ξενοδοχείο συνέχισε να λειτουργεί και να μεταδίδει μουσική σε όλους τους χώρους του και να διατηρεί κεντρικό σύστημα τηλεόρασης στα δωμάτια που έχουν τηλεοράσεις, χωρίς την εξασφάλιση άδειας. Προσπάθεια διευθέτησης που έγινε δεν καρποφόρησε, και κατ’ εξακολούθηση παραβιάζονται τα δικαιώματα των εκπροσωπούμενων δημιουργών και δικαιούχων.

 

11.19.     Άλλοι οργανισμοί όπως ο Asteras (προηγούμενα CNR) ή η GRAMMO εκπροσωπούν διαφορετικά δικαιώματα από αυτά που εκπροσωπεί η Ενάγουσα 1 (Τ22).

 

Νομικές πτυχές και εξέταση

 

12.    Είναι η θέση της πλευράς της Ενάγουσας 1 πως, στη βάση των πιο πάνω γεγονότων, έχει αποδειχθεί η απαίτηση της Ενάγουσας 1. Αντίθεση είναι η θέση της πλευράς της Εναγόμενης.

 

Η προσέγγιση της Ενάγουσας 1

 

13.   Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία της πλευράς της Ενάγουσας 1, με βάση το άρθρο 7 § 1(α) του περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμου 59/1976, το πνευματικό δικαίωμα ιδιοκτησίας και το συγγενικό δικαίωμα συνίσταται στο αποκλειστικό δικαίωμα ελέγχου της διενέργειας στη Δημοκρατία, μεταξύ άλλων, της μετάδοσης προς το κοινό των έργων καθώς και της παρουσίασής τους στο κοινό.

 

14.   Η «μετάδοση προς το κοινό» περιλαμβάνει, επιπρόσθετα, με βάση το άρθρο 2, οποιαδήποτε ζωντανή παράσταση ή εκτέλεση, κάθε μέθοδο οπτικής ή ακουστικής παράστασης, περιλαμβανομένης της παρουσίασης με βοήθεια συσκευής λήψης εκπομπών. Τα προστατευόμενα με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας έργα με βάση το άρθρο 3 § 1(α)(iii) περιλαμβάνουν μουσικά έργα, ενώ με βάση το άρθρο 3 § 1(α)(iii) περιλαμβάνουν και φιλολογικά έργα, δηλαδή στίχους που συνοδεύουν τα μουσικά έργα. Μουσικό έργο, στο άρθρο 2, σημαίνει κάθε μουσικό έργο, ανεξάρτητα από τη μουσική ποιότητα.

 

15.   Με βάση το άρθρο 13 § 3(α), σε αγωγή για προσβολή δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας θεωρείται ότι έργο προστατεύεται με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, εκτός εάν ο εναγόμενος εγείρει αυτό ως επίδικο θέμα. Στην παρούσα περίπτωση, δεν εγέρθηκε, ενώ είναι παραδεκτό πως τα ένδικα έργα προστατεύονται. Με βάση το άρθρο 13 § 3(γ), μέχρι απόδειξης του αντιθέτου, τα έργα θεωρούνται ότι είναι πρωτότυπα.

 

16.   Με βάση το άρθρο 6 § 1, ο νόμος εφαρμόζεται επίσης επί αντικειμένων προστασίας που πρέπει να προστατεύονται δυνάμει διεθνών συνθηκών ή συμβάσεων που δεσμεύουν τη Δημοκρατία. Μια τέτοια συμφωνία, είναι η Σύμβαση της Βέρνης, στην οποία γίνεται ρητή αναφορά στον νόμο, δηλαδή η Διεθνής Σύμβασης της Βέρνης της 9ης Σεπτεμβρίου 1886 δια την Προστασία των Λογοτεχνικών και Καλλιτεχνικών Έργων που κυρώθηκε με τον περί της Συμβάσεως της Βέρνης για την Προστασία των Φιλολογικών και Καλλιτεχνικών Έργων (Κυρωτικό) Νόμο 86/1979. Η προστασία των έργων δυνάμει της Σύμβασης της Βέρνης (ΣτΒ) αυτής προκύπτει από το κείμενό της που έχει κυρωθεί και άρα αποτελεί μέρος του εσωτερικού δικαίου με αυξημένη ισχύ. Ούτως ή άλλως, η ΣτΒ ενσωματώνεται και στον Ν.59/1976 με ρητή αναφορά σε αυτήν τόσο στο άρθρο 2 όσο και, μεταξύ άλλων, στα άρθρα 2(α)(β) και 5(γ) του νόμου.

 

17.   Με βάση το άρθρο 1 ΣτΒ, αυτή εφαρμόζεται σε φιλολογικά και καλλιτεχνικά έργα και με βάση το άρθρο 2 § 1, ο όρος «φιλολογικά και καλλιτεχνικά έργα» περιλαμβάνει μουσικές συνθέσεις με ή χωρίς λέξεις. Με βάση το άρθρο 5, οι δημιουργοί απολαμβάνουν στις λοιπές χώρες μέλη της ΣτΒ τα δικαιώματα που οι σχετικοί νόμοι παρέχουν στους υπηκόους των χωρών αυτών, ενώ με βάση το άρθρο 3 § 1, η ΣτΒ προστατεύει τα έργα δημιουργών υπηκόων μιας εκ των χωρών μελών της ΣτΒ και με βάση το άρθρο 3 § 2 δημιουργών που δεν είναι υπήκοοι μιας εκ των χωρών μελών της ΣτΒ αλλά έχουν τη συνήθη διαμονή τους σε τέτοια χώρα.

 

18.   Όσον αφορά την προσβολή του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, με βάση το άρθρο 13 § 1 Ν.59/1976, το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας προσβάλλεται από όποιο πρόσωπο προβαίνει, προκαλεί ή επιτρέπει σε άλλο πρόσωπο να προβεί, χωρίς την άδεια του δικαιούχου, στην τέλεση πράξης η οποία ελέγχεται από δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, περιλαμβανομένης της μετάδοσης προς το κοινό καθώς και της παρουσίασης προς το κοινό έργων. Με βάση το άρθρο 13 § 4 του νόμου, τηρουμένων των διατάξεών του, οι προσβολές κατά του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας είναι αγώγιμες με αίτηση του δικαιούχου της πνευματικής ιδιοκτησίας. Με βάση το άρθρο 13 § 5 του νόμου, σε κάθε αγωγή για προσβολή κατά του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, ο ενάγων δύναται να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα θεραπείας με τη μορφή αποζημίωσης, απαγορευτικού διατάγματος, κατάθεσης λογαριασμών ή άλλως πώς, τα οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει σε κάθε αντίστοιχη διαδικασία σε σχέση με την προσβολή άλλων δικαιωμάτων.

 

19.   Σύμφωνα με το άρθρο 13 § 14, «δικαιούχος πνευματικής ιδιοκτησίας» με βάση το άρθρο 13 σημαίνει τον δημιουργό, τον αρχικό δικαιούχο, τον εκδοχέα ή τον αποκλειστικό αδειούχο, αναλόγως της περίπτωσης, του σχετικού μέρους του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας. Έτσι, ο εκδοχέας, δηλαδή το πρόσωπο στο οποίο έχει εκχωρηθεί το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας ή μέρους του από τον αρχικό δικαιούχο, έχει ανεξάρτητο αγώγιμο δικαίωμα για την παραβίαση του πνευματικού δικαιώματος στο έργο αυτό. Σύμφωνα με το άρθρο 11 § 1, ο αρχικός δικαιούχος είναι ο δημιουργός του έργου. Με βάση το άρθρο 12 § 1, το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας είναι μεταβιβάσιμο είτε δια εκχώρησης είτε με διάταξη τελευταίας βούλησης ή εκ του νόμου, ως κινητή περιουσία. Με βάση το άρθρο 12 § 7, μπορεί έγκυρα να εκχωρηθούν από έναν δημιουργό και τα δικαιώματά του σε σχέση με μελλοντικά έργα, που μπορεί να δημιουργήσει, επίσης, ως κινητή περιουσία.

 

20.   Με βάση την απόφαση του ΔΕΕ στην Sociedad General de Autores v. Editores de España (SGAE), C-306/05, 07.12.2006, η διανομή σήματος στα δωμάτια από ξενοδοχειακό συγκρότημα μέσω συσκευών τηλεόρασης σε πελάτες που διαμένουν στα δωμάτια του συγκροτήματος αυτού, ασχέτως της τεχνικής μετάδοσης του χρησιμοποιούμενου σήματος, συνιστά πράξη παρουσίασης στο κοινό υπό την έννοια του άρθρου 3 § 1 της υπό αναφορά εκεί Οδηγίας.

 

21.   Με βάση τα πιο πάνω, εισηγείται η Ενάγουσα 1, η Ενάγουσα 1 κατέστη νόμιμη δικαιούχος για τα ένδικα έργα μετά από εκχώρηση από τους δημιουργούς τους και άρα έχει το δικαίωμα ελέγχου της μετάδοσης ή παρουσίασης στο κοινό των έργων αυτών. Τα έργα αυτά κατέστησαν μέρος του ρεπερτορίου της Ενάγουσας 1 και καλύπτονται από τις άδειες που εκδίδει στους χρήστες. Σε σχέση με τα ένδικα έργα, υπάρχει δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας προστατευόμενο από τον νόμο. Η Εναγόμενη προσέβαλε το δικαίωμα το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας της Ενάγουσας 1 με το να μεταδώσει δημόσια τα έργα του ρεπερτορίου της, τόσο στα δωμάτια του ξενοδοχείου όσο και στους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου, όπως είναι τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα. Συνεχίζει μέχρι και σήμερα να το μεταδίδει μουσικά έργα του ρεπερτορίου της Ενάγουσας 1. Για την εξασφάλιση άδειας για τη μετάδοση αυτή, η Εναγόμενη θα έπρεπε να καταβάλει δικαιώματα, €14.741,10 για τον πρώτο χρόνο άδειας και €9.498,42 για κάθε επόμενο.

 

22.   Συναφώς, όπως αναφέρει ο συνήγορος της Ενάγουσας 1, στην υπόθεση General Tire and Rubber Company v. Firestone Tyre and Rubber Company Limited [1975] F.S.R. 273, του House of Lords, που αφορούσε την παραβίαση πατέντας, αποφασίστηκε ότι το μέτρο της αποζημίωσης σε υπόθεση παραβίασης πατέντας, εκεί όπου οι ενάγοντες παραχωρούν άδειες έναντι αμοιβής για χρήση, ήταν ίση προς το ποσό που θα κατέβαλλαν οι εναγόμενοι εάν εξασφάλιζαν την άδεια αυτή. Γίνεται παραπομπή στο απόσπασμα από την απόφαση του Lord Wilberforce: “Other patents of inventions are exploited through the granting of licences for royalty payments. In these cases, if an infringer uses the invention without a licence, the measure of the damages he must pay will be the sums which he would have paid by way of royalty if instead of acting illegally, he had acted legally”. Γίνεται επίσης παραπομπή στο σύγγραμμα Copinger and Skone James on Copyright Vol. 1, 15th Edition, par. 22-162, page 1071: “it has not been held that the principles set out in the patent case of General Tire and Rubber Company v. Firestone Tyre and Rubber Company Ltd are applicable in copyright cases” και στις par.22-163, page 1072: “The second group of cases is where the right is exploited by the grant of licenses for royalty payments. If the infringer uses the right without a license, the measure of damage is the amount he would have had to pay by way of royalty instead of acting illegally”. Εισηγείται, η Ενάγουσα 1, πως θα πρέπει να καταβληθεί για το έτος 2015 ποσό €14.741,10 και στη συνέχεια, για τα έτη 2016-2024, δηλαδή για τα επόμενα εννέα χρόνια, για κάθε χρόνο, €9.498,42, περιορίζοντας την απαίτηση στις €100.000,00. Επίσης, είναι η εισήγηση από πλευράς Ενάγουσας 1, θα πρέπει να εκδοθεί και απαγορευτικό διάταγμα, εφόσον η Εναγόμενη προτίθεται να συνεχίσει να λειτουργεί το ξενοδοχείο μεταδίδοντας μουσική του ρεπερτορίου της Ενάγουσας 1, χωρίς να εξασφαλίσει άδεια. Γίνεται παραπομπή επίσης στην Performing Right Society Ltd v. Herlequin Record Shops Ltd [1979] 1 WLR 851.

 

Η προσέγγιση της Εναγόμενης

 

23.   Από την άλλη πλευρά, η θέση της πλευράς της Εναγόμενης είναι πως δεν μπορεί, η πλευρά της Ενάγουσας 1, να επικαλείται το άρθρο 13 § 3 Ν.59/1976, γιατί αμφισβητήθηκε από μέρους της Εναγόμενης το δικαίωμα της Ενάγουσας 1, προβάλλοντας απάτη. Σχετική, όπως αναφέρει, είναι η παράγραφος 9(κ) του δικογράφου της. Περί απάτης έγινε ο λόγος και στο Τ16, στην επιστολή των δικηγόρων της Εναγόμενης. Ο λόγος που δεν προσφέρθηκε μαρτυρία από την Εναγόμενη, όπως θέτει ο δικηγόρος της, είναι επειδή ήταν εν γνώσει της η μαρτυρία που προσφέρθηκε από την Ενάγουσα 1.

 

24.   Δεν θεωρεί, η Εναγόμενη, πως ο νόμος είναι με το μέρος της Ενάγουσας 1, θέτοντας τα εξής ερωτήματα: εκπομπή ή εκτέλεση, καλωδιακή μετάδοση ή όχι, Ευρώπη ή ΣτΒ. Κι αν είναι Ευρώπη, έδωσε μαρτυρία ότι δεν είναι εκπομπή και ότι δημοσίευση έγινε για πρώτη φορά όπως προβλέπει το άρθρο 4(β)(i) N.59/1976 και ότι ούτως ή άλλως επειδή είναι νομικό πρόσωπο εφαρμόζεται και η επιφύλαξη του άρθρου 4; Ποιο άρθρο του Ν.59/1976 εφαρμόζεται, το άρθρο 4 ή το άρθρο 6, εφόσον γίνεται αναφορά σε κράτη μέλη της Ε.Ε. ή της ΣτΒ. Δεν είναι τα ίδια, ούτε η παρεχόμενη προστασία, όπως θέτει.

 

25.   Κατά τη θέση της Εναγόμενης, το άρθρο 4, προκειμένου περί εκπομπής, προβλέπει ότι, κατά τον χρόνο της εκπομπής, πρέπει να υπάρχει προσοντούχο πρόσωπο, που είναι φυσικό πρόσωπο. Πρέπει, όπως ερμηνεύει, να είναι μέλος της Ε.Ε. κατά τον χρόνο της γένεσης του δικαιώματος προκειμένου περί εκπομπής κατά την χρόνο πραγματοποίησης της εκπομπής. Υπάρχει επιφύλαξη για τα νομικά πρόσωπα, στα οποία έγινε εκχώρηση, εφόσον συνδέονται αδιάλειπτα με την οικονομία του κράτους μέλους, κ.λπ.. Κατά την Εναγόμενη, δεν προσφέρθηκε μαρτυρία ότι επρόκειτο περί εκπομπής, αλλά διαζευκτική και ασαφής μαρτυρία για «μετάδοση, εκτέλεση ή εκπομπή», αφήνοντας αδιευκρίνιστο εάν επρόκειτο για μετάδοση στο κοινό, καλωδιακή μετάδοση, εκπομπή, ταινίες ή κάτι άλλο, που είναι διαφορετικές εκδηλώσεις με διαφορετική νομική αντιμετώπιση, κι αν μεταδίδονταν για πρώτη φορά στην Κύπρο ή έγιναν στην Κύπρο. Έτσι, κατά την Εναγόμενη, δεν αποδείχθηκε παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Θέτει επιπλέον σειρά, κυρίως ερωτημάτων, όπως, για παράδειγμα, κατά πόσο η Κύπρος μπορεί να παρέχει μεγαλύτερη προστασία σε πολίτες άλλων κρατών από αυτήν που έχουν ή δεν έχουν στα δικά τους κράτη.

 

26.   Όσον αφορά τη ΣτΒ, είναι η θέση της Εναγόμενης, πως έναντι αυτής, υπερτερεί το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, και πως η ΣτΒ ισχύει εκεί όπου δεν εφαρμόζεται το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.

 

27.   Τέλος, η πλευρά της Εναγόμενης δεν αποδέχεται την ερμηνεία της Ενάγουσας 1 που απολήγει σε συνεχιζόμενη παραβίαση, θεωρώντας ότι ήταν ασαφές όσα λέχθηκαν περί «υπόκρουσης», ενώ δεν υπάρχει μαρτυρία για άλλες ημερομηνίες πλην των 21.03.2015 και 11.06.2015 πως έγινε χρήση της μουσικής τους.

 

Η προσέγγιση του Δικαστηρίου

 

28.   Για την προσέγγιση του Δικαστηρίου, λαμβάνονται υπόψη όλα τα προαναφερόμενα, όπως και οι διευκρινίσεις που δόθηκαν.

 

29.   Η πνευματική ιδιοκτησία είναι το αποκλειστικό δικαίωμα του δημιουργού στη διαχείριση του πνευματικού του έργου, στην άσκηση όλων των εξουσιών που συνυφαίνονται με αυτό, περιουσιακών ή ηθικών. Πνευματικό έργο είναι κάθε δημιούργημα λόγου, τέχνης, ή επιστήμης. Τα μουσικά έργα, που απασχολούν στην προκειμένη περίπτωση, είναι έργα δημιουργών που έχουν τέτοιο αποκλειστικό δικαίωμα σε αυτά. Οι πρώτες νομοθετικές ρυθμίσεις εντοπίζονται στην Αγγλία (Copyright Act 1709), στη Γαλλία και στις ΗΠΑ. Το δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται από το άρθρο 27 της Οικουμενικής Διακήρυξης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και από το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, εμπίπτον στην έννοια της ιδιοκτησίας.

 

30.   Τα δικαιώματα πάνω στα άυλα αγαθά, όπως τα προϊόντα διάνοιας, τα δικαιώματα της πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν έχουν χωρικά όρια, να περιορίζονται σε ορισμένα κράτη, είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν σε πολλά μέρη του κόσμου συγχρόνως, είτε υπάρχει νομική προστασία είτε όχι, νόμιμα ή παράνομα· λόγος για τον οποίο εξάλλου κατέστη αναγκαία, εδώ και αιώνες, η διεθνής προστασία. Υπάρχει μια σειρά πολυμερών Διεθνών Συμβάσεων, αλλά και Ευρωπαϊκών πράξεων, που συνθέτουν το διεθνές δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας, ανάμεσα στις οποίες είναι και η ΣτΒ, που απασχόλησε την επιχειρηματολογία των δύο πλευρών.

 

31.   Η ΣτΒ είχε υπογραφθεί μετά τη Συνθήκη των Παρισίων για τη Βιομηχανική Ιδιοκτησία, του 1883. Της ΣτΒ ακολούθησε, στη Ρώμη, η Διεθνής Σύμβαση για την προστασία των ερμηνευτών, των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών και των παραγωγών φωνογραφημάτων, το 1961. Το 1967 ιδρύθηκε, μέσω του ΟΗΕ, ο World Intellectual Property Oragnisation (WIPO), για την ενθάρρυνση, μεταξύ άλλων, της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας. Το 1994, υπογράφθηκε η πολυμερής Συμφωνία TRIPS (Trade Related Aspects of Intellectual Property) του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου – Συμφωνία για τα Δικαιώματα Διανοητικής Ιδιοκτησίας στον Τομέα του Εμπορίου – η οποία περιλαμβάνεται στη Τελική Πράξη του Γύρου της Ουρουγουάης. Η Συμφωνία TRIPS εγκρίθηκε εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με την απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994, σχετικά με την εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σύναψη των συμφωνιών που απέρρευσαν από τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994). Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα (πλέον Ε.Ε.), με την Απόφασή της 2000/278/ΕΚ, προχώρησε επίσης στις συνθήκες του WIPO  για τα πνευματικά δικαιώματα και για τις εκτελέσεις και τα φωνογραφήματα, προς προσαρμογή της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων στην εποχή και τις ανάγκες του διαδικτύου (συμβάσεις WIPO). Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, μεταξύ άλλων, υπήρξαν  και η (καταργηθείσα δια της Οδηγίας 2006/116/EK) Οδηγία 93/98 περί εναρμονίσεως της διάρκειας προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενών δικαιωμάτων και η Οδηγία 2001/29 περί εναρμονίσεως ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία των πληροφοριών (Infosoc Directive), για σκοπούς εναρμόνισης με τις οποίες είχαν ψηφιστεί ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος 128(I)/2002 και έπειτα ο περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (Τροποποιητικός) Νόμος 128(I)/2004· η Οδηγία 2014/26/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 για τη συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων καθώς και για τη χορήγηση πολυεδαφικών αδειών για επιγραμμικές χρήσεις μουσικών έργων στην εσωτερική αγορά, που μεταφέρθηκε με τον εναρμονιστικό Ν.65(Ι)/2017 (CRM Directive)· η Οδηγία 2019/790 για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή ενιαία αγορά και την τροποποίηση των Οδηγιών 96/9 και 2001/29, που μεταφέρθηκε με τον περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (Τροποποιητικός) Νόμο 155(I)/2022.

 

32.   Είναι επίσης χρήσιμο να αναφερθεί, έχοντας υπόψη τα ερωτήματα που έθεσε η πλευρά της Εναγόμενης, πως στο δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας, επειδή όσον αφορά τα έργα υπάρχει παγκοσμιότητα, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, στην ανάγκη διεθνοποίησης της προστασίας τους, απαντά η αρχή της εδαφικότητας. Κάθε κράτος διαθέτει νομοθεσία που απηχεί τις κοινωνικές και πολιτισμικές αντιλήψεις της, μεταξύ άλλων, σε συνάρτηση και με τον ρόλο του δημιουργού. Οι προϋποθέσεις προστασίας, η κτήση, το περιεχόμενο και η έκταση της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων και των συγγενικών δικαιωμάτων κρίνονται από το δίκαιο της χώρας, στην οποία προκύπτει το ζήτημα της προστασίας (lex loci protectionis). Οι διεθνείς Συμβάσεις, όπως και η ΣτΒ, στηρίζονται σε αυτήν την αρχή, με βάση την οποία οι δικαιούχοι δεν έχουν ένα διεθνές δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά αποκτούν παράλληλα δικαιώματα, μια δέσμη δικαιωμάτων, υπό τύπο μωσαϊκού, σε διάφορα συμβαλλόμενα κράτη. Στην προκειμένη περίπτωση, όπου η χώρα προστασίας είναι η Κύπρος, εφαρμόζεται η εγχώρια νομοθεσία, δηλαδή ο Ν.59/1976, αλλά και οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες, που ενσωματώθηκαν στους εγχώριους νόμους. Προδήλως, έτσι, δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ της ΣτΒ και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου, όπως εκφράστηκε από την πλευρά της Εναγόμενης. Απεναντίας, η διαχρονική προσπάθεια των νομοθετικών εξελίξεων, σε διεθνές και ευρωπαϊκό, κατ’ επέκταση και σε εγχώριο επίπεδο, ήταν η επίτευξη τουλάχιστον ενός βαθμού – στο μέτρο του εφικτού – ομοιομορφίας στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Δεν επιτεύχθηκε απόλυτα προς το παρόν, πρόκειται για μια συνεχή προσπάθεια, ωστόσο δεν δικαιολογείται και η αντίληψη πως υπάρχει σύγκρουση μεταξύ κανόνων προστασίας, σε βαθμό που να αφήνει εκτεθειμένους τους δημιουργούς έργων, με ειδικότερη μάλιστα αναφορά το εγχώριο δίκαιο.

 

33.   Οι λόγοι που οδήγησαν στη συνομολόγηση της ΣτΒ ήταν ο κίνδυνος ο δημιουργός να μην μπορεί να αμειφθεί για τη χρήση του έργου του σε χώρες άλλες από τη δική του. Πρόκειται για τη σημαντικότερη πράξη στο διεθνές επίπεδο. Ιδρύει μια διεθνή ένωση για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, με δικά της όργανα και οργάνωση, και θεσπίζει κανόνες ουσιαστικού δικαίου, που, προκειμένου να παρέχουν ένα ελάχιστο επίπεδο προστασίας, προσανατολίζονται στην εξομοίωση αλλοδαπών και ημεδαπών, στην κοινή αναγνώριση ορισμένων μορφών προστατευόμενης πνευματικής ιδιοκτησίας, στην καθιέρωση της αρχής ότι δεν χρειάζονται διατυπώσεις για να αποκτηθεί το δικαίωμα του δημιουργού στο έργο του, την υιοθέτηση κανόνων σύγκρουσης, κ.λπ..

 

34.   Η διαχείριση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας μπορεί να είναι είτε ατομική είτε συλλογική. Η αυτοδιαχείριση μπορεί να μην είναι εύκολη. Δεν απαγορεύεται ένας δημιουργός να αναθέσει σε άλλο πρόσωπο τη διαχείριση και προστασία του πνευματικού του δικαιώματος, ώστε το άλλο πρόσωπο να διαχειρίζεται και να διαπραγματεύεται με τους χρήστες την αμοιβή του δημιουργού. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης προέκυψαν από την ανάγκη των δημιουργών να συσπειρωθούν, για την καλύτερη δυνατή προστασία τους. Στη μουσική, που είναι αρκετά παραγωγικός τομέας, το πρώτο σωματείο διαχείρισης ήταν στη Γαλλία. Δεν ανάγεται σε πρωτογενή πηγή η πληροφορία, που επικράτησε στην έρευνα, πως αφορμή ήταν η επίσκεψη, περί το 1847, ενός συνθέτη σε ένα καφέ στο Παρίσι, όπου ακούγονταν ένα έργο του, χωρίς ο ίδιος να είχε δώσει την άδεια του για κάτι τέτοιο, αρνήθηκε να πληρώσει τον λογαριασμό, εφόσον ο ιδιοκτήτης του καφέ αποκόμιζε κέρδος με τη συμβολή του δικού του έργου, κινήθηκε δικαστικά, με τελικό αποτέλεσμα την αναγνώριση του δικαιώματος δημόσιας εκτέλεσης των έργων τους. Ακολούθησαν, στη διάρκεια των επόμενων ετών, περαιτέρω οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, που ανήγαγαν τη συλλογική διαχείριση σε θεσμό, ενώ η λογική είναι λίγο-πολύ η ίδια, η αποτροπή αποκόμισης οικονομικού οφέλους εκ της εκμετάλλευσης των έργων των δημιουργών.

 

35.   Επειδή το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας δημιουργείται αυτόματα, με τη δημιουργία του έργου, όταν ένας δημιουργός ή ο εκδοχέας των δικαιωμάτων του, οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, διεκδικεί την αμοιβή του δημιουργού, για χρήση που έργου του, που μαρτυρείται και εν τέλει είναι αποδεκτό πως έλαβε χώρα, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες και σε συγκεκριμένο χώρο, εάν υπάρχει υπεράσπιση πως τα συγκεκριμένα έργα δεν προστατεύονται με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, θα πρέπει να είναι συγκεκριμένη και σαφής. Να εξηγεί τον λόγο για τον οποίο δεν προστατεύονται με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ είναι έργα συγκεκριμένων δημιουργών (π.χ. παρήλθε η περίοδος προστασίας, δεν είναι πράγματι δικά τους έργα, κ.λπ.). Στην προκειμένη περίπτωση, δεν τέθηκε τέτοια επιδικία, ούτε θα μπορούσε να τεθεί, εκ της γενικής άρνησης της Εναγόμενης, που εστίαζε κυρίως στο δικαίωμα της Ενάγουσας 1, ως οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, να διεκδικεί, εκ των γεγονότων που η ίδια εξέλαβε πως αφήνουν περιθώριο για απάτη.

 

36.   Επίσης, το ζήτημα δεν είναι ως προς την περιγραφή του τρόπου παραβίασης, πώς τεχνικά έλαβε χώρα, αλλά στην ουσία του ότι υπήρξε παραβίαση γιατί έργα των συγκεκριμένων δημιουργών, ως μαρτυρήθηκε και εν τέλει έγινε αποδεκτό, ακούστηκαν (με οποιονδήποτε τρόπο κι αν ακούστηκαν) στους χώρους του συγκεκριμένου ξενοδοχείου, χωρίς προηγουμένως να έχει εξασφαλιστεί άδεια για την χρησιμοποίησή τους.

 

37.   Συναφώς, η χρησιμοποίηση των μουσικών έργων μπορεί να γίνει με οποιονδήποτε τρόπο. Η περιγραφή των τρόπων χρησιμοποίησης από τον ΜΕ1, που δεν είναι νομικός, περιγράφοντας τα συγκεκριμένα γεγονότα πως πρόσωπο μετέβη στο ξενοδοχείο και άκουσε τη συγκεκριμένη μουσική, στο δωμάτιο, μέσω της τηλεόρασης που υπήρχε στο δωμάτιο, και στους κοινόχρηστους χώρους, απολήγει στο ότι ο δημιουργός, κατ’ επέκταση και ο εκδοχέας του, δεν είναι υποχρεωμένος να αποδείξει τον τρόπο με τον οποίο εξωτερικεύτηκε ο ήχος, αλλά το γεγονός ότι έγινε δημόσια χρήση των έργων από την Εναγόμενη, προς όφελός της, ότι υπήρξε παραβίαση.

 

38.   Αυτό που εκλήφθηκε πως προβλημάτισε την Εναγόμενη είναι πως δεν είναι δυνατόν οποιαδήποτε επιχείρηση έχει ραδιόφωνο ή τηλεόραση στον χώρο της, ακόμα και εντός των δωματίων, παρέχοντας απλώς φυσικά μέσα, να πρέπει να καταβάλλει τεράστια ποσά σε οργανισμούς που φέρονται πως εκπροσωπούν δικαιούχους των έργων που δυνητικά μπορούν να ακουστούν δι’ αυτών των συσκευών, που θα μπορούσαν να είναι απεριόριστοι, και που ακούγονται χωρίς η ίδια η επιχείρηση να επιλέγει τους συγκεκριμένους δημιουργούς ή τα συγκεκριμένα έργα. Αν και είναι κατανοητή η διάσταση που δίδεται και από την Εναγόμενη, και η όλη προσπάθειά της να βρει μονοπάτι διαφυγής, μέσω της διατύπωσης των νομοθετικών διατάξεων της εγχώριας νομοθεσίας, σε συνάρτηση με την τεχνικότητά του όλου θέματος, πρόκειται για θέμα που ήδη απασχόλησε δικαστικά.

 

39.   Ειδικότερα, στην Sociedad General de Autores v. Editores de España (SGAE), C-306/05, 07.12.2006, στην οποία παρέπεμψε και η πλευρά της Ενάγουσας 1, απασχόλησε όμοιο ζήτημα. Στα γεγονότα της υπόθεσης εκείνης, η SGAE, οργανισμός που διαχειρίζεται τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην Ισπανία, θεώρησε ότι η χρήση συσκευών τηλεόρασης και συσκευών αναμετάδοσης μουσικής εντός του ξενοδοχείου, ιδιοκτήτρια του οποίου ήταν η εταιρία Rafael, τη δεδομένη χρονική περίοδο που απασχόλησε, συνιστούσε πράξεις παρουσίασης στο κοινό έργων που ανήκουν στο ρεπερτόριο που διαχειρίζεται. Εκτιμώντας ότι οι πράξεις αυτές εκτελέσθηκαν κατά προσβολή των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των έργων αυτών, άσκησε αγωγή αποζημίωσης κατά της εταιρίας Rafael ενώπιον του πρωτοδικείου της Βαρκελώνης. Με απόφασή του, το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε εν μέρει την αγωγή. Έκρινε, συγκεκριμένα, ότι η χρήση συσκευών τηλεόρασης στα δωμάτια του ξενοδοχείου δεν συνεπάγονταν πράξεις παρουσίασης στο κοινό των έργων που διαχειριζόταν η SGAE. Έκρινε βάσιμη την αγωγή της SGAE μόνον όσον αφορά την παγκοίνως γνωστή ύπαρξη, εντός των ξενοδοχείων, κοινόχρηστων χώρων εξοπλισμένων με συσκευές τηλεόρασης όπου μεταδίδεται μουσική. Αμφότερες η SGAE και η εταιρία Rafael άσκησαν έφεση. Το Audiencia Provincial de Barcelona, υπέβαλε στο ΔΕΕ προδικαστικά ερωτήματα, κατά πόσο συνιστά η εγκατάσταση στα δωμάτια ενός ξενοδοχείου συσκευών τηλεόρασης, μέσω των οποίων αναμεταδίδεται καλωδιακώς το τηλεοπτικό σήμα που λαμβάνεται μέσω δορυφόρου ή μέσω επιγείου δικτύου, πράξη παρουσίασης στο κοινό καλυπτόμενη από τη σκοπούμενη εναρμόνιση των εθνικών κανονιστικών ρυθμίσεων περί προστασίας των δικαιωμάτων του δημιουργού, την οποία προβλέπει το άρθρο 3 της Οδηγίας 2001/29· και κατά πόσο αντιβαίνει η ερμηνεία ότι το δωμάτιο ξενοδοχείου αποτελεί αμιγώς ιδιωτικό χώρο, ώστε να μη θεωρείται πλέον ως παρουσίαση στο κοινό η παρουσίαση που πραγματοποιείται μέσω συσκευών τηλεόρασης διά των οποίων αναμεταδίδεται το τηλεοπτικό σήμα που λαμβάνει προηγουμένως το ξενοδοχείο, στη διαλαμβανόμενη από την Οδηγία 2001/29 προστασία των δικαιωμάτων του δημιουργού· κατά πόσο είναι δυνατόν να θεωρηθεί, για τους σκοπούς της προβλεπόμενης από την Οδηγία 2001/29 προστασίας των δικαιωμάτων του δημιουργού έναντι πράξεων παρουσίασης στο κοινό, ότι η παρουσίαση που πραγματοποιείται μέσω συσκευής τηλεόρασης ευρισκόμενης εντός υπνοδωματίου ξενοδοχείου είναι δημόσια ως εκ του λόγου ότι πρόσβαση στο έργο έχει κοινό που εναλλάσσεται.

 

40.   Εισαγωγικά, λέχθηκε από το ΔΕΕ, πως εφαρμόζεται η Οδηγία 2001/29, που έχει εφαρμογή σε όλες τις παρουσιάσεις προστατευόμενων έργων στο κοινό. Από τις επιταγές που απορρέουν τόσο από την ενιαία εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου όσο και από την αρχή της ισότητας, προκύπτει ότι το γράμμα μιας διάταξης του κοινοτικού δικαίου, η οποία, όπως οι διατάξεις της Οδηγίας 2001/29, δεν περιέχει καμία ρητή παραπομπή στο δίκαιο των κρατών μελών για τον προσδιορισμό της έννοιας και του περιεχομένου της πρέπει κανονικά να ερμηνεύεται, σε όλη την Κοινότητα, κατά τρόπο αυτοτελή και ενιαίο. Οπότε, ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να υποστηρίξει λυσιτελώς ότι απόκειται στα κράτη μέλη να ερμηνεύσουν την έννοια λ.χ. του «κοινού» στην οποία παραπέμπει η Οδηγία 2001/29, χωρίς να δίνει τον ορισμό της.

 

41.   Επί των προδικαστικών ερωτημάτων, όπως επισημάνθηκε, η Οδηγία 2001/29 δεν διευκρινίζει η ίδια την έννοια της «παρουσιάσεως στο κοινό». Κατά πάγια νομολογία, για την ερμηνεία διάταξης του κοινοτικού δικαίου, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνον το γράμμα της, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται και οι σκοποί που επιδιώκονται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος. Εξάλλου, οι διατάξεις του κοινοτικού δικαίου πρέπει να ερμηνεύονται, στο μέτρο του δυνατού, υπό το φως του διεθνούς δικαίου, ειδικότερα όταν οι διατάξεις αυτές αποβλέπουν ακριβώς στο να θέσουν σε εφαρμογή διεθνή συμφωνία συναφθείσα από την Κοινότητα. Όπως προκύπτει από την εικοστή τρίτη αιτιολογική σκέψη της Οδηγίας 2001/29, η έννοια της «παρουσιάσεως στο κοινό» πρέπει να νοείται υπό ευρεία έννοια. Η ερμηνεία αυτή είναι αναγκαία για την επίτευξη του κύριου σκοπού της εν λόγω Οδηγίας, ο οποίος, όπως προκύπτει από την ένατη και δέκατη αιτιολογική σκέψη της, συνίσταται στην καθιέρωση υψηλότερου επιπέδου προστασίας υπέρ, μεταξύ άλλων, των δημιουργών, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν εύλογη αμοιβή για τη χρήση των έργων τους, ιδίως στην περίπτωση παρουσίασης στο κοινό.

 

42.   Το ΔΕΕ έχει κρίνει ότι ως «κοινό» νοείται ακαθόριστος αριθμός δυνητικών τηλεθεατών. Σ’ ένα πλαίσιο όπως της υπόθεσης αυτής, επιβάλλεται μία συνολική προσέγγιση, για την οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη, αφενός, όχι μόνον οι πελάτες που διαμένουν στα δωμάτια του ξενοδοχειακού συγκροτήματος, αλλά και οι πελάτες που βρίσκονται σε κάθε άλλο χώρο του εν λόγω συγκροτήματος και έχουν στη διάθεσή τους συσκευή τηλεόρασης που είναι τοποθετημένη εκεί. Πρέπει, αφετέρου, να ληφθεί υπόψη η περίσταση ότι, συνήθως, οι πελάτες της μονάδας αυτής εναλλάσσονται ταχέως. Πρόκειται γενικώς για ένα αρκετά μεγάλο αριθμό προσώπων, οπότε πρέπει να θεωρηθούν ως κοινό λαμβανομένου υπόψη του κύριου σκοπού της Οδηγίας 2001/29. Λαμβάνοντας υπόψη, εξάλλου, τα σωρευτικά αποτελέσματα που απορρέουν από τη διάθεση των έργων προς αυτούς τους δυνητικούς τηλεθεατές, η διάθεση αυτή μπορεί να αποκτήσει στο πλαίσιο αυτό μεγάλη σημασία. Δεν ασκεί επιρροή, επομένως, το ότι μοναδικοί αποδέκτες είναι οι ένοικοι των δωματίων και ότι αυτοί, χωριστά λαμβανόμενοι, αντιπροσωπεύουν περιορισμένο οικονομικό μέγεθος για το ξενοδοχειακό συγκρότημα. Πρέπει επίσης να τονιστεί ότι παρουσίαση που διενεργείται υπό συνθήκες όπως αυτές αναλύεται, σύμφωνα με το άρθρο 11α, πρώτο εδάφιο, στοιχείο ii, της ΣτΒ, ως παρουσίαση που πραγματοποιείται από οργανισμό διαφορετικό από αυτόν από τον οποίο προέρχεται. Έτσι, η μετάδοση αυτή πραγματοποιείται προς κοινό διαφορετικό από το κοινό της πρωτότυπης παρουσίασης του έργου, ΣτΒ, επεξηγηματικό έγγραφο που κατάρτισε ο WIPO το οποίο, αν και δεν έχει υποχρεωτική νομική ισχύ, συμβάλλει στην ερμηνεία της εν λόγω σύμβασης, ο δημιουργός, επιτρέποντας αυτόν τον τρόπο εκμετάλλευσης του έργου του, λαμβάνει υπόψη του μόνον τους άμεσους χρήστες, ήτοι τους κατόχους συσκευών λήψης οι οποίοι, μεμονωμένα ή στο πλαίσιο του ιδιωτικού ή οικογενειακού τους περιβάλλοντος, λαμβάνουν τις εκπομπές. Σύμφωνα με τον οδηγό αυτό, από τη στιγμή που η λήψη γίνεται για να μεταδοθεί σε ακροατήριο μεγαλύτερης κλίμακας, και ενίοτε με κερδοσκοπικό σκοπό, ένα νέο τμήμα του κοινού αποκτά πρόσβαση στην ακρόαση ή στη θέαση του έργου, η δε παρουσίαση της εκπομπής μέσω μεγαφώνου ή αναλόγου μέσου παύει να αποτελεί απλή λήψη αυτής καθαυτής της εκπομπής, αλλά ανεξάρτητη πράξη με την οποία το εκπεμπόμενο έργο παρουσιάζεται σε ένα νέο κοινό. Όπως διευκρινίζει ο εν λόγω οδηγός, η δημόσια αυτή λήψη ενεργοποιεί το αποκλειστικό δικαίωμα του δημιουργού να παράσχει τη σχετική άδεια.

 

43.   Πάντως, όπως λέχθηκε από το ΔΕΕ, η πελατεία ξενοδοχειακού συγκροτήματος αποτελεί νέο κοινό. Συγκεκριμένα, η διανομή του εκπεμπόμενου έργου στην πελατεία αυτή μέσω συσκευών τηλεόρασης δεν αποτελεί απλώς τεχνικό μέσο για την εξασφάλιση ή τη βελτίωση της λήψης του πρωτοτύπου της εκπομπής εντός της ζώνης κάλυψής της. Αντιθέτως, το ξενοδοχειακό συγκρότημα είναι ο οργανισμός που παρεμβάλλεται, με πλήρη επίγνωση των συνεπειών της συμπεριφοράς του, για να δώσει στους πελάτες του πρόσβαση στο προστατευόμενο έργο. Συγκεκριμένα, ελλείψει της παρέμβασης αυτής, οι συγκεκριμένοι πελάτες, ευρισκόμενοι εντός της ζώνης αυτής, δεν θα μπορούσαν, κατ’ αρχήν, να έχουν πρόσβαση στο μεταδιδόμενο έργο. Στη συνέχεια, από το άρθρο 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29 και από το άρθρο 8 της συνθήκης του WIPO για το δικαίωμα του δημιουργού απορρέει ότι, για να υπάρξει παρουσίαση στο κοινό, αρκεί να τεθεί το έργο στη διάθεση του κοινού με αποτέλεσμα τα πρόσωπα που το συνθέτουν να έχουν πρόσβαση σε αυτό. Επομένως, δεν είναι κρίσιμο συναφώς το ότι οι πελάτες που δεν έθεσαν σε λειτουργία τη συσκευή τηλεόρασης δεν είχαν πραγματική πρόσβαση στα έργα. Εξάλλου, η μεσολάβηση του ξενοδοχειακού συγκροτήματος από όπου παρέχεται στους πελάτες του πρόσβαση στο μεταδιδόμενο έργο πρέπει να θεωρηθεί ως παροχή πρόσθετης υπηρεσίας η οποία πραγματοποιείται με σκοπό τον προσπορισμό ορισμένου οφέλους. Δεν μπορεί, πράγματι, να αμφισβητηθεί σοβαρά ότι η προσφορά της υπηρεσίας αυτής δεν επηρεάζει την ποιοτική κατάταξη του ξενοδοχείου και, επομένως, την τιμή των δωματίων. Επομένως, ακόμη κι αν θεωρηθεί ότι η επιδίωξη κερδοσκοπικού σκοπού δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη παρουσίασης στο κοινό, εν πάση περιπτώσει δεν αμφισβητείται ότι, υπό συνθήκες όπως αυτές, η παρουσίαση έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα.

 

44.   Όσον αφορά το ερώτημα αν η εγκατάσταση συσκευών τηλεόρασης στα δωμάτια ξενοδοχειακού συγκροτήματος συνιστά, από μόνη της, πράξη παρουσίασης στο κοινό υπό την έννοια του άρθρου 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29, πρέπει να υπογραμμιστεί, κατά το ΔΕΕ, ότι το γράμμα της εικοστής έβδομης αιτιολογικής σκέψης της Οδηγίας ορίζει, σύμφωνα με το άρθρο 8 της συνθήκης του WIPO για το δικαίωμα του δημιουργού, ότι: «η απλή παροχή των υλικών μέσων για τη διευκόλυνση ή την πραγματοποίηση της παρουσίασης δεν αποτελεί καθαυτή παρουσίαση κατά την έννοια της [εν λόγω ] οδηγίας». Ωστόσο, μολονότι η παροχή απλώς των υλικών εγκαταστάσεων, η οποία προϋποθέτει, συνήθως, πέραν του ξενοδοχειακού συγκροτήματος, επιχειρήσεις που εξειδικεύονται στην πώληση ή την εκμίσθωση συσκευών τηλεόρασης, δεν συνιστά, από μόνη της, παρουσίαση υπό την έννοια της Οδηγίας 2001/29, παρ’ όλ’ αυτά η εγκατάσταση αυτή μπορεί να καταστήσει τεχνικά δυνατή την πρόσβαση του κοινού στα μεταδιδόμενα έργα. Επομένως, εάν, μέσω συσκευών τηλεόρασης που έχουν εγκατασταθεί με τον τρόπο αυτό, το ξενοδοχειακό συγκρότημα διανέμει το σήμα στους πελάτες του που διαμένουν στα δωμάτια του συγκροτήματος αυτού, πρόκειται για παρουσίαση στο κοινό, χωρίς να έχει σημασία ποια είναι η τεχνική μετάδοσης του χρησιμοποιούμενου σήματος. Κατά συνέπεια, η απάντηση του ΔΕΕ ήταν ότι, μολονότι η παροχή απλώς των υλικών εγκαταστάσεων δεν συνιστά, από μόνη της, παρουσίαση υπό την έννοια της Οδηγίας 2001/29, η διανομή σήματος από ξενοδοχειακό συγκρότημα μέσω συσκευών τηλεόρασης σε πελάτες που διαμένουν στα δωμάτια του συγκροτήματος αυτού συνιστά, ασχέτως της τεχνικής μετάδοσης του χρησιμοποιούμενου σήματος, πράξη παρουσίασης στο κοινό υπό την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της Οδηγίας αυτής.

 

45.   Δεν έγινε δεκτή από το ΔΕΕ η άποψη ότι επιβάλλεται να διαχωριστούν οι πράξεις παρουσίασης ή διάθεσης των έργων που πραγματοποιούνται στο ιδιωτικό πλαίσιο των δωματίων ξενοδοχειακού συγκροτήματος, από τις ίδιες πράξεις που πραγματοποιούνται σε δημόσιους χώρους στο ίδιο αυτό συγκρότημα. Λέχθηκε πως, όπως προκύπτει τόσο από το γράμμα όσο και από το πνεύμα των άρθρων 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29 και 8 της συνθήκης του WIPO για το δικαίωμα του δημιουργού, τα οποία απαιτούν αμφότερα άδεια του δημιουργού όχι μόνο για τις αναμεταδόσεις σε δημόσιο ή σε ανοικτό στο κοινό χώρο, αλλά και για τις πράξεις παρουσίασης με τις οποίες το κοινό αποκτά πρόσβαση στο έργο, ο ιδιωτικός ή δημόσιος χαρακτήρας του χώρου στον οποίο λαμβάνει χώρα η παρουσίαση δεν ασκεί επιρροή. Εξάλλου, σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές της Οδηγίας 2001/29 και της συνθήκης του WIPO για το δικαίωμα του δημιουργού, το δικαίωμα παρουσίασης στο κοινό περιλαμβάνει τη διάθεση των έργων στο κοινό κατά τρόπον ώστε να μπορεί ο καθένας να έχει πρόσβαση σε αυτά από τον τόπο και κατά τον χρόνο της προσωπικής του επιλογής. Πάντως, το εν λόγω δικαίωμα της διάθεσης και, κατά συνέπεια, της παρουσίασης στο κοινό θα καθίστατο άνευ περιεχομένου αν δεν περιελάμβανε και τις παρουσιάσεις που πραγματοποιούνται σε ιδιωτικούς χώρους. Τα δωμάτια, από τη στιγμή που διατίθενται στους πελάτες, δεν μπορούν να θεωρηθούν ως εμπίπτοντα στην ιδιωτική σφαίρα. Ο ιδιωτικός χαρακτήρας των δωματίων ξενοδοχειακού συγκροτήματος δεν κωλύει το να αποτελεί η πράξη παρουσίασης έργου που πραγματοποιείται εκεί μέσω συσκευών τηλεόρασης πράξη παρουσίασης στο κοινό υπό την έννοια του άρθρου 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29.

 

46.   Ο λόγος της C-306/05 μπορεί να λεχθεί πως επεκτάθηκε στην Gesellschaft für musikalische Aufführungs- und mechanische Vervielfältigungsrechte eV (GEMA) v. GL, C‑135/23, 20.06.2024. Εκεί, ο GEMA, οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στον χώρο της μουσικής, άσκησε ενώπιον ειρηνοδικείου στη Γερμανία αγωγή αποζημιώσεως με βάση δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, στρεφόμενη κατά του GL, o οποίος εκμεταλλεύονταν πολυκατοικία με 18 διαμερίσματα, για τον λόγο ότι ο GL διέθετε εντός των διαμερισμάτων αυτών συσκευές τηλεόρασης εξοπλισμένες με εσωτερικές κεραίες οι οποίες καθιστούσαν δυνατή τη λήψη σημάτων και τη μετάδοση στα διαμερίσματα αυτά εκπομπών, ιδίως μουσικής, κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας. Το προδικαστικό ερώτημα ήταν εάν μια τέτοια διάθεση συνιστά «παρουσίαση στο κοινό» υπό την έννοια του άρθρου 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29, λαμβανομένου υπόψη, ειδικότερα, του γεγονότος ότι το επίμαχο κτίριο δεν διέθετε «κεντρική κεραία» που να καθιστά δυνατή τη διανομή των σημάτων στα εν λόγω διαμερίσματα, και με δεδομένο τον λόγο της C-306/05. Αντίθετα, στην Stim v. Sami, C-753/18, 02.04.2020, είχε προκύψει πως η παροχή ραδιοφωνικού δέκτη σε ενοικιαζόμενα οχήματα δεν συνιστούσε τέτοια «παρουσίαση στο κοινό». Προς μια τέτοια κατεύθυνση ήταν και Blue Air Aviation, C‑775/21 και C‑826/21, 20.04.2023. Είχε σταλεί το προδικαστικό ερώτημα, εκτιμώντας ότι η νομολογία δεν ήταν σαφής.

 

47.   Επισημάνθηκε τότε εκ νέου, από το ΔΕΕ, ότι, κατά το άρθρο 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29, τα κράτη μέλη παρέχουν στους δημιουργούς το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν κάθε παρουσίαση στο κοινό των έργων τους, ενσυρμάτως ή ασυρμάτως, καθώς και να καθιστούν προσιτά τα έργα τους στο κοινό κατά τρόπο ώστε οποιοσδήποτε να έχει πρόσβαση σε αυτά όπου και όταν επιλέγει ο ίδιος. Δυνάμει της διάταξης αυτής οι δημιουργοί έχουν δικαίωμα προληπτικής παρέμβασης, το οποίο τους επιτρέπει να παρεμβάλλονται μεταξύ των δυνητικών χρηστών του έργου τους και της παρουσίασης στο κοινό στην οποία προτίθενται να προβούν οι χρήστες αυτοί, προκειμένου να την απαγορεύσουν. Δεδομένου ότι το άρθρο 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29 δεν ορίζει την έννοια της «παρουσίασης στο κοινό», το νόημα και η εμβέλειά της πρέπει να προσδιοριστούν βάσει των σκοπών που επιδιώκει η Οδηγία και του πλαισίου στο οποίο εντάσσεται η εν λόγω διάταξη. Πρέπει, όπως υπογραμμίζει η αιτιολογική σκέψη 23 της ίδιας Οδηγίας, να ερμηνεύεται ευρέως, ως καλύπτουσα κάθε παρουσίαση σε κοινό το οποίο δεν παρίσταται στον τόπο της παρουσίασης και, ως εκ τούτου, κάθε σχετική μετάδοση ή αναμετάδοση ενός έργου στο κοινό με ενσύρματα ή ασύρματα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της ραδιοτηλεοπτικής εκπομπής. Πράγματι, από τις αιτιολογικές σκέψεις 4, 9 και 10 της εν λόγω Οδηγίας προκύπτει ότι κύριος σκοπός της είναι η καθιέρωση υψηλού επιπέδου προστασίας των δημιουργών ώστε να μπορούν να λαμβάνουν εύλογη αμοιβή για τη χρήση των έργων τους, ιδίως σε περίπτωση παρουσίασής τους στο κοινό. Από την αιτιολογική σκέψη 27 της Οδηγίας 2001/29, η οποία επαναλαμβάνει σχεδόν αυτούσια την κοινή δήλωση σχετικά με το άρθρο 8 της Συνθήκης του WIPO, προκύπτει ότι «η απλή παροχή των υλικών μέσων για τη διευκόλυνση ή την πραγματοποίηση της παρουσίασης δεν αποτελεί καθαυτή παρουσίαση κατά την έννοια της […] οδηγίας».

 

48.   Κατά πάγια νομολογία, αναφέρθηκε, η έννοια της «παρουσίασης στο κοινό», κατά το άρθρο 3  §1, απαρτίζεται από δύο σωρευτικά στοιχεία, ήτοι από μια πράξη παρουσίασης έργου και από την παρουσίαση του έργου αυτού σε κοινό, και απαιτεί εξατομικευμένη εκτίμηση. Στο πλαίσιο μιας τέτοιας εκτίμησης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη διάφορα συμπληρωματικά κριτήρια, τα οποία δεν είναι αυτοτελή, αλλά αλληλένδετα μεταξύ τους. Τα κριτήρια αυτά πρέπει να εφαρμόζονται μεμονωμένα αλλά και συνδυαζόμενα μεταξύ τους, δεδομένου ότι η βαρύτητά τους ενδέχεται να ποικίλλει, ανάλογα με τη συγκεκριμένη περίπτωση. Μεταξύ των κριτηρίων αυτών, το ΔΕΕ έχει τονίσει ότι καθοριστική σημασία έχει ο ρόλος του χρήστη και το αν η παρέμβασή του είναι ηθελημένη. Συγκεκριμένα, ο εν λόγω χρήστης προβαίνει σε «πράξη παρουσίασης» όταν παρεμβαίνει, έχοντας πλήρη επίγνωση των συνεπειών της συμπεριφοράς του, για να παράσχει στους πελάτες του πρόσβαση σε προστατευόμενο έργο, ιδίως μάλιστα όταν, χωρίς την παρέμβαση αυτή, οι συγκεκριμένοι πελάτες δεν θα μπορούσαν κατ’ αρχήν να έχουν πρόσβαση στο μεταδιδόμενο έργο. Εξάλλου, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι δεν στερείται σημασίας ο κερδοσκοπικός χαρακτήρας μιας παρουσίασης στο κοινό, έστω και αν ο χαρακτήρας αυτός δεν αποτελεί κατ’ ανάγκην απαραίτητη προϋπόθεση η οποία έχει καθοριστική σημασία για την ίδια την ύπαρξη μιας τέτοιας παρουσίασης. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο έκρινε ότι μπορεί να είναι κρίσιμη η «δεκτικότητα» του κοινού, υπό την έννοια ότι η μετάδοση προστατευόμενων έργων έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα όταν ο χρήστης δύναται να αντλήσει από αυτήν οικονομικό όφελος, συνδεόμενο προς την ελκυστικότητα και, κατά συνέπεια, τη μεγαλύτερη πελατεία της επιχείρησης όπου αυτός προβαίνει στην εν λόγω μετάδοση, ενώ, αντιθέτως, ο εν λόγω κερδοσκοπικός χαρακτήρας ελλείπει όταν το ενδιαφερόμενο κοινό δεν αποδίδει καμία σημασία σε μια τέτοια μετάδοση.

 

49.   Επομένως, από τη νομολογία του ΔΕΕ προκύπτει ότι ο καθοριστικός ρόλος του χρήστη όσον αφορά την παροχή στους πελάτες του πρόσβασης σε προστατευόμενα έργα και το αν η παρέμβασή του είναι ηθελημένη, ιδίως αν αυτή έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αποτελούν ειδικότερα τα στοιχεία εκείνα τα οποία καθιστούν δυνατή τη διάκριση μεταξύ, αφενός, της «παρουσίασης στο κοινό» υπό την έννοια της διάταξης αυτής και, αφετέρου, της «απλής παροχής των υλικών μέσων» υπό την έννοια της αιτιολογικής σκέψης 27 της Οδηγίας. Υπό το πρίσμα των αρχών αυτών, το ΔΕΕ έχει κρίνει ότι ούτε η παροχή ραδιοφωνικού δέκτη ενσωματωμένου σε ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο, ο οποίος καθιστά δυνατή, χωρίς καμία πρόσθετη παρέμβαση εκ μέρους της εταιρίας εκμίσθωσης των οχημάτων, τη λήψη του σήματος της επίγειας ραδιοφωνικής μετάδοσης που είναι διαθέσιμη στη ζώνη όπου βρίσκεται το όχημα, ούτε η παροχή μεγαφωνικού εξοπλισμού και, ενδεχομένως, λογισμικού που καθιστούν δυνατή τη μετάδοση μουσικής υπόκρουσης, συνιστούν «πράξεις παρουσίασης». Πράγματι, τέτοιες πράξεις συνιστούν, κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, «παροχή των υλικών μέσων» υπό την έννοια της αιτιολογικής σκέψης 27 της Οδηγίας 2001/29. Συναφώς, το Δικαστήριο επισήμανε μεταξύ άλλων ότι, αν απλώς και μόνον το γεγονός ότι η χρήση εξοπλισμού είναι αναγκαία προκειμένου το κοινό να έχει πράγματι τη δυνατότητα πρόσβασης στο έργο συνεπαγόταν αυτομάτως τον χαρακτηρισμό της παρέμβασης του προσώπου που καθιστά τα έργα προσιτά ως πράξης «παρουσίασης στο κοινό», κάθε «παροχή των υλικών μέσων για τη διευκόλυνση ή την πραγματοποίηση της παρουσίασης» θα αποτελούσε τέτοια πράξη, πράγμα το οποίο αποκλείει ωστόσο ρητώς η αιτιολογική σκέψη 27 της Οδηγίας 2001/29, η οποία επαναλαμβάνει, κατ’ ουσία, την κοινή δήλωση σχετικά με το άρθρο 8 της Συνθήκης του WIPO.

 

50.   Αντιθέτως, το ΔΕΕ έχει κρίνει, όσον αφορά τα πρόσωπα που εκμεταλλεύονται καφέ-εστιατόριο, ξενοδοχείο, λουτροθεραπευτήριο ή κέντρο αποκατάστασης, ότι τα πρόσωπα αυτά προβαίνουν σε πράξη παρουσίασης στην περίπτωση κατά την οποία μεταδίδουν ηθελημένως στους πελάτες τους προστατευόμενα έργα, διανέμοντας επί τούτω σήμα μέσω τηλεοπτικών ή ραδιοφωνικών δεκτών τους οποίους έχουν εγκαταστήσει στην επιχείρησή τους (η παραπομπή στις προαναφερόμενες αποφάσεις αλλά και στις Football Association Premier League κ.λπ., C‑403/08 και C‑429/08, 04.10.2011, OSA, C‑351/12, 27,02.2014, και Reha Training, C‑117/15, 31.05.2016). Με τη νομολογία αυτή, το ΔΕΕ έχει κρίνει, κατ’ ουσία, ότι οσάκις ο φορέας εκμετάλλευσης παρέχει οικειοθελώς στους πελάτες του σήματα και συσκευές τηλεόρασης ή ραδιοφώνου οι οποίες καθιστούν δυνατή τη μετάδοση κωδικοποιημένων στα σήματα αυτά εκπομπών και τις οποίες έχει εγκαταστήσει σε περισσότερα σημεία του χώρου τον οποίο εκμεταλλεύεται, πρόκειται για πράξεις «παρουσίασης στο κοινό» υπό την έννοια του άρθρου 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29, χωρίς να έχει σημασία η τεχνική μετάδοσης του χρησιμοποιούμενου σήματος.

 

51.   Με το σκεπτικό αυτό, και με βάση τα δεδομένα της περίπτωσης, το ΔΕΕ έκρινε πως, υπό την επιφύλαξη της επαλήθευσης από το αιτούν εθνικό δικαστήριο, το πρόσωπο που εκμεταλλεύεται πολυκατοικία, εξοπλίζοντας τα διαμερίσματα με συσκευές τηλεόρασης και εσωτερικές κεραίες οι οποίες, χωρίς άλλη παρέμβαση, λαμβάνουν σήματα και καθιστούν δυνατή τη μετάδοση εκπομπών, ιδίως μουσικής, στα εν λόγω διαμερίσματα, πραγματοποιεί ηθελημένως παρέμβαση προκειμένου να παράσχει στους πελάτες του πρόσβαση σε τέτοιες εκπομπές, εντός των μισθωμένων διαμερισμάτων και κατά τη διάρκεια της περιόδου μίσθωσης, χωρίς να είναι καθοριστικό το αν οι πελάτες χρησιμοποιούν ή όχι τη δυνατότητα αυτή.

 

52.   Επιπλέον, η παρέμβαση του εν λόγω φορέα εκμετάλλευσης η οποία παρέχει πρόσβαση σε ραδιοτηλεοπτικώς μεταδιδόμενα έργα στους πελάτες του πρέπει να θεωρηθεί ως παροχή πρόσθετης υπηρεσίας η οποία πραγματοποιείται με σκοπό τον προσπορισμό ορισμένου οφέλους. Η προσφορά της υπηρεσίας αυτής επηρεάζει την ποιοτική κατάταξη των επίμαχων διαμερισμάτων και, ως εκ τούτου, το ύψος του μισθώματος των διαμερισμάτων αυτών ή την ελκυστικότητά τους και, κατά συνέπεια, το μέγεθος της πελατείας της επιχείρησης. Επομένως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η προσφορά μιας τέτοιας υπηρεσίας αποδεικνύει τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα της παρουσίασης, κατά την έννοια της νομολογίας.

 

53.   Δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι οι επίμαχες συσκευές τηλεόρασης συνδέονται με «εσωτερική» κεραία και όχι με «κεντρική» κεραία. Μια τέτοια διάκριση μεταξύ κεντρικών και εσωτερικών κεραιών δεν θα ήταν σύμφωνη με την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας, σύμφωνα με την οποία η νομοθεσία πρέπει να καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των προσώπων κατά τρόπο γενικό, ώστε να μην ευνοείται η χρήση μιας τεχνολογίας εις βάρος μιας άλλης (Austro-Mechana, C‑433/20, 24.03.2022, κ.α.). 

 

54.   Προκειμένου να υφίσταται «παρουσίαση στο κοινό», κατά την έννοια του άρθρου 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29, πρέπει τα προστατευόμενα έργα να παρουσιάζονται πράγματι σε κοινό. Το Δικαστήριο έχει διευκρινίσει συναφώς ότι η έννοια του «κοινού» αφορά έναν απροσδιόριστο αριθμό δυνητικών αποδεκτών και, επιπλέον, προϋποθέτει έναν αρκετά μεγάλο αριθμό προσώπων. Επομένως, η έννοια του «κοινού» περιλαμβάνει ένα ορισμένο ελάχιστο όριο, πράγμα που αποκλείει από την έννοια αυτή έναν εξαιρετικά μικρό ή και ασήμαντο αριθμό ενδιαφερομένων. Προκειμένου να καθορισθεί ο αριθμός αυτός, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, μεταξύ άλλων, ο αριθμός των προσώπων που μπορούν να έχουν ταυτόχρονα πρόσβαση στο ίδιο έργο, αλλά και ο αριθμός των προσώπων που μπορούν να έχουν διαδοχικά πρόσβαση σε αυτό. Εάν τα διαμερίσματα αποτελούν αντικείμενο βραχυχρόνιας μίσθωσης, ιδίως ως τουριστικά καταλύματα, οι μισθωτές τους πρέπει να χαρακτηριστούν ως «κοινό», διότι αποτελούν, όπως και οι πελάτες ξενοδοχειακού συγκροτήματος, απροσδιόριστο αριθμό δυνητικών αποδεκτών [βλ. και Phonographic Performance (Ireland), C‑162/10, 15.03.2012]. Προκειμένου να χαρακτηριστεί ως «παρουσίαση στο κοινό» υπό την έννοια του άρθρου 3 § 1 της Οδηγίας 2001/29, πρέπει ένα προστατευόμενο έργο να παρουσιάζεται με ειδικό τεχνικό τρόπο, διαφορετικό από όσους έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι πρότινος ή, άλλως, σε «νέο κοινό», το οποίο δεν είχε ήδη ληφθεί υπόψη από τον δικαιούχο όταν επέτρεψε την αρχική παρουσίαση του έργου του στο κοινό. Οι μισθωτές διαμερισμάτων πολυκατοικίας τα οποία αποτελούν αντικείμενο βραχυχρόνιων μισθώσεων, ιδίως ως τουριστικά καταλύματα, μπορούν να αποτελέσουν τέτοιο «νέο» κοινό, δεδομένου ότι τα πρόσωπα αυτά, μολονότι ευρίσκονται εντός της ζώνης κάλυψης της εν λόγω εκπομπής, εντούτοις δεν θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στο διανεμόμενο έργο χωρίς την παρέμβαση του προσώπου που εκμεταλλεύεται την πολυκατοικία, το οποίο εγκαθιστά στα διαμερίσματα αυτά συσκευές τηλεόρασης με εσωτερική κεραία. Αντιθέτως, αν τα επίμαχα διαμερίσματα εκμισθώνονται σε μισθωτές οι οποίοι έχουν σ’ αυτά την κύρια ή και τη δευτερεύουσα κατοικία τους, οι μισθωτές αυτοί δεν μπορούν να θεωρηθούν ως «νέο κοινό» κατά την έννοια της νομολογίας.

 

55.   Έχοντας υπόψη το νομικό πλαίσιο, καταρχάς, η θέση της Εναγόμενης ότι στην Κυπριακή Δημοκρατία τα δικαιώματα των δημιουργών συγκεκριμένων έργων, που είναι τα ένδικα έργα, δεν προστατεύονται από τη νομοθεσία, επειδή οι δημιουργοί δεν είναι «προσοντούχοι», με σεβασμό, έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με τη ΣτΒ, αλλά και με όλα τα προαναφερόμενα. Τα υφιστάμενα δικαιώματα των συγκεκριμένων δημιουργών δεν υπόκεινται σε διακριτή διαδικασία αναγνώρισης με βάση το εγχώριο δίκαιο, ούτε η προστασία τους τελεί υπό αίρεση, εφόσον χρησιμοποιούνται και προσβάλλονται στην Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι άμεσα προστατεύσιμα με βάση, μεταξύ άλλων, και τα άρθρα 3, 6 Ν.59/1976.

 

56.   Η Ενάγουσα 1 απέδειξε, στη βάση των γεγονότων που εκτέθηκαν στο Δικαστήριο, ότι χρησιμοποιήθηκαν έργα του ρεπερτορίου της από την Εναγόμενη, ξενοδοχειακή μονάδα με πολλές κλίνες και δωμάτια, που κατέχει και διαχειρίζεται το ξενοδοχείο σε κερδοσκοπική βάση, κατά τρόπο που συνιστά παρουσίαση σε κοινό, έχοντας διανθίσει, το ξενοδοχείο, το περιβάλλον των δωματίων και των άλλων χώρων του, με τους ήχους των έργων αυτών, και κατά τεκμήριο προσθέτοντας έτσι στην ποιότητα των υπηρεσιών του, χωρίς να έχει εκδοθεί προηγουμένως άδεια, που να της δίδει την εκ μέρους των εκπροσωπούμενων δημιουργών άδεια χρήσης. Ήταν εν γνώσει της Εναγόμενης ότι θα έπρεπε να εξασφαλίσει άδεια. Δεν υπάρχει μαρτυρία από πλευράς Εναγόμενης που να αντικρούει αυτήν την πραγματική εκδοχή και να δίδει κάποιαν άλλη ή να προσθέτει δεδομένα που να αποκλίνουν από την προσέγγιση που διαφώτισε και το ΔΕΕ με τις αποφάσεις του. Δεν ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίο τεχνικά έγινε η παρουσίαση στο κοινό.

 

57.   Η Ενάγουσα 1 έχει επίσης αποδείξει, στη βάση των γεγονότων που εκτέθηκαν στο Δικαστήριο, ότι πράγματι είναι η εκδοχέας των δικαιωμάτων των δημιουργών των έργων που παρουσιάστηκαν στο κοινό, κατά τον Μάρτιο του 2015 και τον Ιούνιο του 2015, οι οποίοι, κατά τον ουσιώδη χρόνο, ήταν μέλη της, προσκομίζοντας και τα σχετικά εκχωρητήρια. Έχει επίσης αποδείξει τις διατιμήσεις της, και δεν τέθηκε ζήτημα πως δεν είναι ορθές ή είναι υπέρογκες ή ότι έγινε κάποιο διάβημα για την αλλαγή τους. Η Ενάγουσα 1 είναι αδιαμφισβήτητα οργανισμός συλλογικής διαχείρισης. Η μετέπειτα θέσπιση του Ν.65(Ι)/2017 δεν επηρεάζει είτε την υπόσταση είτε την αξίωσή της. Ο εν λόγω νόμος, στη μεταβατική του διάταξη, έδιδε τη δυνατότητα στους υφιστάμενους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης να εγγραφούν με βάση τον νέο νόμο. Η αξίωση της Ενάγουσας 1 είχε ήδη ασκηθεί, για τις παραβιάσεις που έγιναν το 2015.

 

58.   Η Ενάγουσα 1, ως τέτοιος οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, εκδοχέας νόμιμων δικαιωμάτων, νομιμοποιείται ενεργητικά να ασκεί αγωγή εναντίον του προσβολέα, μεταξύ άλλων, για τη διεκδίκηση των οφειλόμενων δικαιωμάτων των εκπροσωπούμενων δικαιούχων, τα οποία ενσωματώνονται σε άδειες που χορηγεί, και αναφορικά με τα οποία μεσολαβεί η διαδικασία της διανομής, που ενέχει και το συμφέρον του ιδίου του οργανισμού. Έχω την άποψη, γνωρίζοντας και τον λόγο των Kapiostro ry v. Telia Finland Oyj, C-201/2022, 23.11.2023 και Cooperatieve Vereniging SNB-React U.A. v. Deepak Mehta, C-521/2017, 07.08.2018, αλλά και την εναρμονισμένη εγχώρια νομοθεσία, πως μπορεί να το πράττει ιδίω ονόματι, και χωρίς τη συνένωση, ως διαδίκων, των ιδίων των δημιουργών. Η αναγκαστική ομοδικία των δημιουργών, ιδίως όταν δεν διεκδικούνται άλλες θεραπείες που να βασίζονται στην ηθική διάσταση του δικαιώματος, θα καθιστούσε το έργο των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, και τους σκοπούς θεσμοθέτησής τους, γράμμα κενό, επαναφέροντας εμπόδια που εδώ και αιώνες το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας προσπαθεί να υπερβεί  ‒ καταφέρνοντάς τα σε κάποιο βαθμό ‒, ρίχνοντας κατακόρυφα το επίπεδο της παρεχόμενης προστασίας. Δεν απαιτήθηκε ούτε από το Δικαστήριο η συνένωση οποιουδήποτε άλλου προσώπου, ενώ τυχόν κακή συνένωση, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει, στο εγχώριο δίκαιο, λόγο απόρριψης της αγωγής. Ο λόγος της Performing Right Society Ltd v. London Theatre of Varieties Ltd [1924] A.C. 1, βάσει της τότε ισχύουσας αγγλικής νομοθεσίας, δεν έχει πλέον ή πάντα εφαρμογή, ιδίως όταν ο λόγος δεν είναι για τίτλο που αποκτά ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης εξ επιεικείας (βλ. και Performing Right Society Ltd v. B4U Network (Europe) Ltd [2013] EWCA Civ 1236)[2].

 

59.   Όταν διαπιστωθεί παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, όπως στην προκειμένη περίπτωση, το Δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει αποζημίωση. Όπως με κάθε αδικοπραγία, οι αποζημιώσεις περιορίζονται σε αυτές τις ζημιές που απορρέουν άμεσα και φυσικά από την αδικοπραγία αυτή. Το μέτρο των αποζημιώσεων λειτουργεί και εδώ, όπως σε κάθε άλλη περίπτωση, στη βάση της αποκατάστασης της ζημιάς που έχει προκληθεί συνεπεία της παραβίασης. Όταν ο εναγόμενος γνώριζε, ή είχε βάσιμους λόγους να γνωρίζει ότι συμμετείχε σε παραβατική δραστηριότητα, η αποζημίωση πρέπει να είναι ανάλογη με την πραγματική ζημία που υπέστη ο ενάγων ως αποτέλεσμα της παραβίασης. Κατά την επιδίκαση τέτοιων αποζημιώσεων, δυνατόν να λαμβάνονται υπόψη οι αρνητικές οικονομικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων τυχόν διαφυγόντων κερδών που υπέστη ο ενάγων, και τυχόν αθέμιτων κερδών που πραγματοποιήθηκαν από τον εναγόμενο, αλλά και στοιχεία εκτός από οικονομικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ηθικής βλάβης που προκλήθηκε στον ενάγοντα από την παράβαση. Ή, όπου ενδείκνυται, μπορούν να βασιστούν στα δικαιώματα ή τις αμοιβές που θα οφείλονταν εάν ο εναγόμενος είχε λάβει άδεια. Το Δικαστήριο μπορεί, λαμβανομένων υπόψη όλων των περιστάσεων, και ιδίως της κατάφωρης παραβίασης, και κάθε όφελος που αποκομίζει ο εναγόμενος λόγω της παραβίασης, να επιδικάσει πρόσθετες αποζημιώσεις όπως η δικαιοσύνη της υπόθεσης μπορεί να απαιτήσει[3].

 

60.   Η γενόμενη παράβαση, το έτος 2015, συνέβη εγνωσμένα και συνειδητά από μέρους της Εναγόμενης. Γνώριζε ότι η παρουσίαση στο κοινό μουσικών έργων χωρίς την προηγούμενη εξασφάλιση άδειας από την Ενάγουσα 1, που ήταν ο φορέας που εκπροσωπεί τους δημιουργούς, δεν ήταν νόμιμη. Ήταν κατάφορη, απορρέουσα από την αντίληψη, παρά τις διαφορετικές παραστάσεις της Ενάγουσας 1, ότι η Ενάγουσα 1 εισπράττει πολλά χρήματα, χωρίς να διασφαλίζει ότι όντως εκπροσωπεί τους δημιουργούς, και ότι υπάρχει περιθώριο απάτης. Με χρήση αυτής της αντίληψης, παρουσιάζονταν στο κοινό το ρεπερτόριο της Ενάγουσας 1, έργα που ανήκουν σε συγκεκριμένους δημιουργούς που εκπροσωπούνται από την Ενάγουσα 1, χωρίς την εξασφάλιση σχετικής άδειας από την Ενάγουσα 1, και βασικά παραγνωρίζοντας προκλητικά τον ρόλο της. Δεν είχαν πληρωθεί τα σχετικά δικαιώματα στην Ενάγουσα για το συγκεκριμένο ξενοδοχείο, για το έτος 2015, και αυτά ήταν €14.747,01, με δεδομένο ότι δεν είχε εκδοθεί οποτεδήποτε ξανά άδεια για το συγκεκριμένο ξενοδοχείο. Οι διατιμήσεις που προσκομίστηκαν λειτουργούν με τέτοιο τρόπο, χωρίς να παρέχουν τη δυνατότητα σε χρήστη με περισσότερα ξενοδοχεία να εξασφαλίζει μία ετήσια άδεια, σε όμοιο κόστος, για όλες τις εγκαταστάσεις του. Η Ενάγουσα 1 υπέστη ζημιά ύψους €14.747,01, που αντιστοιχεί στο κόστος της άδειας για το King Evelthon, για το έτος 2015, την οποία δεν θα είχε υποστεί, εάν δεν υπήρχε η παραβίαση, εάν δηλαδή η Εναγόμενη εξασφάλιζε άδεια για τη χρήση του ένδικου ρεπερτορίου της. Η Ενάγουσα 1 δεν εκθέτει οποιαδήποτε άλλη ζημιά πλην της απώλειας των εσόδων από την άδεια του 2015. Μπορεί να επιδικαστεί προς όφελος της Ενάγουσας 1 το ποσό των €14.747,01.

 

61.   Η προσπάθεια της Ενάγουσας 1, στο στάδιο της ακρόασης, για διεκδίκηση αποζημιώσεων για συνεχιζόμενη παραβίαση εκφεύγει από το γεγονοτικό πλαίσιο της αγωγής της, που είναι για ήδη γενόμενη προσβολή, το 2015, και για περαιτέρω πρόληψη, δια απαγορευτικού διατάγματος. Είναι κατ’ ακρίβεια αξίωση για νέες παραβιάσεις, νέες αδικοπραγίες, σε κάθε επόμενο έτος. Η αργοπορία στην έναρξη της εκδίκασης της αγωγής δημιουργεί τη συνθήκη να εκδίδεται απόφαση του Δικαστηρίου το 2024, για παραβιάσεις που έγιναν το 2015, χωρίς κάτι τέτοιο να δίδει τη δυνατότητα επιδίκασης αποζημίωσης και για αδικοπραγίες που έλαβαν χώρα μετά από την καταχώριση της αγωγής. Δεν είχε εκδοθεί κάποιο ενδιάμεσο απαγορευτικό διάταγμα. Επίσης, δεν τροποποιήθηκε η αγωγή για να περιλάβει οποιαδήποτε άλλη παραβίαση και ζημιά.

 

62.   Όσον αφορά την έκδοση απαγορευτικού διατάγματος, το ενδιαφέρον της Ενάγουσας 1 είναι προδήλως η είσπραξη των δικαιωμάτων των ετήσιων αδειών, και όχι το να μη μεταδίδει η Εναγόμενη μουσική του ρεπερτορίου της, ωστόσο η δεδηλωμένη επαναληψιμότητα και ο ακόμα υφιστάμενος κίνδυνος παραβίασης, παρουσίασης στο κοινό ρεπερτορίου της Ενάγουσας 1 χωρίς την άδεια της, λόγω της διαφωνίας της Εναγόμενης ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του ζητήματος και την αδυναμία εύρεσης λύσης, δικαιολογούν τη δικαστική παρέμβαση που ζητείται από την Ενάγουσα 1, με διάταγμα, λαμβάνοντας υπόψη την προτεινόμενη διατύπωση.

 

63.   Σχετικά με τα έξοδα, δεν προκύπτει λόγος απόκλισής τους από το αποτέλεσμα της αγωγής.

 

64.   Δεν είναι δυνατόν να επιδικαστούν έξοδα εναντίον της Ενάγουσας 2 λόγω της μη προώθησης της απαίτησής της, εφόσον η μη προώθηση της απαίτησής της συνοδεύτηκε από τη δήλωση πως δεν υφίσταται πλέον το νομικό πρόσωπο. Η πλευρά της Εναγόμενης δεν φρόντισε για οποιαδήποτε επαναφορά.

 

65.   Η Εναγόμενη είχε ανταπαίτηση, όπως προκύπτει από τον φάκελο της υπόθεσης, την οποία δεν προώθησε. Το να μην τη θυμάται, δεν δικαιολογεί οποιονδήποτε άλλο χειρισμό ως προς τα έξοδά της, πλην αυτού που ορίζει το αποτέλεσμα.

 

Κατάληξη

 

66.   Ως εκ των ανωτέρω:

 

Α. Εκδίδεται απόφαση υπέρ της Ενάγουσας 1 και εναντίον της Εναγόμενης για το ποσό των  €14.747,01, πλέον νόμιμος τόκος, πλέον για τα έξοδα της αγωγής, όπως υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.

 

Β. Η αγωγή όσον αφορά την απαίτηση της Ενάγουσας 2 απορρίπτεται, καμία διαταγή για έξοδα.

 

Γ. Η ανταπαίτηση της Εναγόμενης εναντίον της Ενάγουσας 1 απορρίπτεται, με έξοδα υπέρ της Ενάγουσας 1 και εναντίον της Εναγόμενης, όπως υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.

 

Δ. Η ανταπαίτηση της Εναγόμενης εναντίον της Ενάγουσας 2 απορρίπτεται, καμία διαταγή για έξοδα.

 

Ε. Εκδίδεται διάταγμα με το οποίο απαγορεύεται στην Εναγόμενη, τους διευθυντές, υπαλλήλους ή αντιπροσώπους της, από το να παραβιάζει το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας της Ενάγουσας 1 με το να μεταδίδει ή παρουσιάζει ή και επιτρέπει ή και προκαλεί τη μετάδοση ή παρουσίαση στο κοινό, στον χώρο του ξενοδοχείου που επί του παρόντος λειτουργεί με την επωνυμία King Evelthon Beach Hotel στην Πάφο, οποιωνδήποτε μουσικών έργων των οποίων το δικαίωμα δημόσιας μετάδοσης έχει εκχωρηθεί στην Ενάγουσα 1.

 

(Υπ.) ………………………

Χρ. Μίτλεττον, Ε.Δ.

Πιστό Αντίγραφο

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗΣ

 


[1] Έγγραφο Α, 26.02.2024 – άρθρο 25 περί Αποδείξεως Νόμος Κεφ.9, Έγγραφο Β, 24.05.2024.

[2] Βλ. Σύμβαση TRIPS, και Οδηγία 2004/48/ΕΚ, και άρθρο 13 Ν.59/1976, και Halsbury's Laws of England Copyright (Volume 23 (2023)) / 2. Copyright / (7) Dealings with Rights in Copyright Works / (ii) Assignment / 643. Future copyright - 647. Rights of assignee.

[3] Halsbury's Laws of England / Copyright (Volume 23 (2023)) / 2. Copyright / (11) Civil Actions and Remedies / (ii) Particular Remedies / c. Damages / 836. Damages for infringement.

 

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο