ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Ενώπιον: Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου, Α. Ε. Δ.

                                                                                                                   Αρ. Αγωγής: 3664/16

Ημερομηνία: 08/08/2024

 

Μεταξύ:

 

                                                       Α.-Μ. Ρ., από Λευκωσία

                                                                                                                                   Ενάγουσας

                                                                     -και-

 

                                                        Π. Μ., εκ Λευκωσίας

                                                                                                                                     Εναγομένου

Εμφανίσεις:

Για Ενάγουσα: κα Στ. Μιχαήλ για Ε. Μιχαήλ & Συνεργάτες ΔΕΠΕ

Για Εναγόμενο: κα Κ. Παπαστεφάνου για Μαρκίδη, Μαρκίδη & Σία ΔΕΠΕ

 

                                                              ΑΠΟΦΑΣΗ

 

Η Ενάγουσα αξιώνει γενικές και ειδικές αποζημιώσεις για σωματικές βλάβες, ζημιές, τραυματισμούς, πόνο και ταλαιπωρία που υπέστη ένεκα ιατρικής αμέλειας κατά τη διάρκεια γυναικολογικής χειρουργικής επέμβασης στην οποίαν υποβλήθηκε την 26/01/2016 και μετέπειτα ιατρική παρακολούθηση διαβούλευση και/ή διάγνωση. Είναι δικογραφημένο, ότι ήταν 30 ετών πριν τον τραυματισμό της και έχαιρε άκρας υγείας. Ο Εναγόμενος είναι ιδιώτης γυναικολόγος μαιευτήρας και το ιατρείο του είναι στη Λευκωσία και τις χειρουργικές του επεμβάσεις, τις πραγματοποιεί, μεταξύ άλλων, και στην ιδιωτική κλινική Πολυκλινική Λευκωσίας. Μετά από εξέταση, η Ενάγουσα διαγνώστηκε με υπερηχογράφημα με κύστη στην ωοθήκη. Ο Εναγόμενος διενέργησε εξετάσεις και της συνέστησε αμέσως αφαίρεση της κύστης μέσω χειρουργικής επέμβασης. Η Ενάγουσα στηριζόμενη στις συμβουλές και συστάσεις του Εναγόμενου, συμφώνησε να υποβληθεί άμεσα σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση της κύστης και ως αποτέλεσμα, υποβλήθηκε στην άνω χειρουργική επέμβαση στις 26/01/2016 στην ιδιωτική κλινική Πολυκλινική Λευκωσίας. Ο Εναγόμενος της επιβεβαίωσε, ότι η επέμβαση είχε διενεργηθεί  επιτυχώς και της συνέστησε αποχή από την εργασία της μέχρι 20/02/2016. Στις 31/05/2016, η Ενάγουσα μετά από έντονους πόνους και εμετούς και κοιλιακό άλγος, πήγε στο Τμήμα Πρώτων Βοηθειών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Επισκέφθηκε τον Εναγόμενο και αφού αυτός την εξέτασε, της ανέφερε ότι οι πόνοι της οφείλονται σε γαστρίτιδα. Αργά το βράδυ την 01/06/2016, είχε εισαχθεί ξανά εσπευσμένα στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, διότι επέμεναν τα συμπτώματα. Κρατήθηκε για νοσηλεία στο Γενικό Νοσοκομείο και κατόπιν ιατρικών εξετάσεων, συμπεριλαμβανόμενης αξονικής τομογραφίας κοιλίας πυέλου, διαγνώστηκε στις 03/06 ότι έπασχε από αποφρακτικό ειλεό που προκλήθηκε από την παρουσία ξένου σώματος εντός της περιοχής της πυέλου. Στις 03/06/2016 διενεργήθηκε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία και συγκεκριμένα διερευνητική λαπαροτομία κατά την οποίαν αποκολλήθηκε γάζα από το λεπτό έντερο της Ενάγουσας και αφαιρέθηκε. Επίσης υποβλήθηκε σε πλύση κοιλίας και αναστροφή αποσυμφόρησης λεπτού εντέρου. Εξήλθε του νοσοκομείου στις 08/06/2016. Καταλογίζει στον Εναγόμενο ότι διεξήγαγε τη χειρουργική επέμβαση χωρίς την απαιτούμενη επιμέλεια, με αποτέλεσμα να αφήσει μέσα της γάζα μήκους 50 εκατοστών και πλάτος 9 εκατοστών και να έχει σοβαρή επιπλοκή στην υγεία της.

 

Δικογραφούνται οι λεπτομέρειες της αμέλειας ως ακολούθως:

 

Α. αμελώς δεν αφαίρεσε από την περιοχή της πυέλου της Εναγομένης κομμάτι γάζας που ο ίδιος εισήγαγε κατά τη διάρκεια της διενέργειας χειρουργικής επέμβασης στην Ενάγουσα.

Β. Αμελώς προχώρησε σε συρραφή της Ενάγουσας, ενώ στο εσωτερικό της Ενάγουσας υπήρχε κομμάτι γάζας.

Γ. Αμελώς παρέλειψε να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα ή/και την προσήκουσα προσοχή ή/και προφύλαξη ώστε να αποφευχθεί η συρραφή ξένου σώματος εντός της Ενάγουσας.

Δ. Αμέλησε να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα και/ή δεν επέδειξε την προσήκουσα επιμέλεια κατά τη διάρκεια της ιατρικής επέμβασης ώστε να αποφευχθεί η παράλειψη αφαίρεσης ξένου σώματος εντός του εσωτερικού της Ενάγουσας.

Ε. Παρέλειψε και/ή απέτυχε να προσφέρει στην Ενάγουσα την κατάλληλη ιατρική φροντίδα κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης.

Στ. Δεν ενήργησε μέσα στο πλαίσιο των παραμέτρων της ιατρικής επιστήμης στον τομέα του για την υποβολή της Ενάγουσας στην εν λόγω χειρουργική επέμβαση.

Ζ. Παρέλειψε να λάβει τις ενδεδειγμένες προφυλάξεις και/ή να δώσει την κατάλληλη προσοχή και/ή οδηγίες προς τούτο ώστε να αποφευχθεί το ζημιογόνο αποτέλεσμα.

Η. Απέτυχε να επιδείξει και/ή να ασκήσει τη δέουσα και επιβαλλόμενη ιατρική φροντίδα και προσοχή σχετικά με το συγκεκριμένο περιστατικό.

Θ. Παρέλειψε να εκτιμήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης της δικής του αμέλειας, παραλείποντας και/ή ξεχνώντας, ξένο σώμα στην κοιλιακή ή/και στην πυελική χώρα της Ενάγουσας.

Ι. Αμελώς και κατά παράβαση των νόμιμων του καθηκόντων απέτυχε να προβεί σε σωστή διάγνωση των συμπτωμάτων της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια της μετεγχειρητικής της παρακολούθησης.

Κ. Αμέλησε να προβεί στις δέουσες εξετάσεις ώστε να προβεί σε σωστή διάγνωση της υγείας της Ενάγουσας, ενώ η Ενάγουσα έφερε ενοχλήσεις και πόνους.

Λ. Αμελώς ο Εναγόμενος θεώρησε ότι οι ενοχλήσεις που ένιωθε η Ενάγουσα δεν σχετίζονται με την εγχείρηση.

Μ. Παρέλειψε να λάβει τα αναγκαία ή οποιαδήποτε μέτρα για τη σωστή διάγνωση της κατάστασης της Ενάγουσας μετά και/ή έκανε λανθασμένη διάγνωση χωρίς να γνωρίζει την αιτία επιδείνωσης της υγείας της Ενάγουσας και ενώ αυτή είχε επιδεινωθεί ραγδαία δεν έδωσε την απαιτούμενη υπό τις περιστάσεις σημασία και/ή θεραπεία για να την μετριάσει.

Ν. Γενικώς ο Εναγόμενος απέτυχε να επιδείξει προς την Ενάγουσα την απαιτούμενη και/ή εύλογη και/ή πρέπουσα και/ή προσήκουσα επιδεξιότητα και/ή τη φροντίδα και/ή την επιμέλεια όπως αναμένεται και/ή απαιτείται από έναν ικανό και έμπειρο και/ή επιδέξιο γυναικολόγο μαιευτήρα ιατρό κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης στην οποίαν υποβλήθηκε η Ενάγουσα και μετέπειτα.

 

Η Ενάγουσα στις 03/06/2016 υπέστη χειρουργική επέμβαση για αποκόλληση και αφαίρεση γάζας από το λεπτό της έντερο. Η Ενάγουσα υπέστη πόνο και ταλαιπωρία για 10 ημέρες, ενώ παρέμεινε εντός του νοσοκομείου για 8 μέρες. Η Ενάγουσα απουσίαζε από την εργασία της για 60 ημέρες, ένεκα της επέμβασης και υπέστη τις ανάλογες αποκοπές από τον μισθό της. Επίσης, ένεκα της χειρουργικής επέμβασης στις 03/06/2016 η Ενάγουσα αποκόμισε αντιαισθητική ουλή στην κάτω κοιλιακή χώρα, για την αφαίρεση της οποίας θα πρέπει να υποβληθεί σε νέα χειρουργική επέμβαση από πλαστικό χειρούργο.

 

Λεπτομέρειες ειδικών ζημιών:

1.    Χειρουργική επέμβαση από τον Εναγόμενο στις 26/01/2016                               €1.700

2.    Επίσκεψη σε Εναγόμενο στις 31/05/2016                                                             €50.00

3.    Απώλεια εισοδημάτων από απουσία 60 ημερών από την εργασία της                 €1.800

4.    Επίσκεψη σε γυναικολόγο στις 20/10/2016                                                           €50.00

5.    Απόδειξη σε χημείο (αναλύσεις αίματος) 20/10/2016                                            €60.00

6.    Επίσκεψη σε πλαστικό χειρούργο στις 03/11/2016                                               €80.00

7.    Επίσκεψη σε γυναικολόγο στις 26/01/2017                                                           €100.00

8.    Επίσκεψη σε κλινικό διατροφολόγο                                                                        €50.00

Σύνολο:                                                                                                                      €3.890

 

Λεπτομέρειες μελλοντικών εξόδων:

1.    Επέμβαση από πλαστικό χειρούργο για μερική αποκατάσταση της ουλής στην κάτω κοιλιακή χώρα                                                                                                          €8.500

2.    Απώλεια μελλοντικών απολαβών μετεγχειρητικά Χ 1 μήνα με μέσο μηνιαίο μισθό €900.00

Σύνολο:                                                                                                                                 €9.400

 

Ο Εναγόμενος καταχώρησε Υπεράσπιση. Παραδέχεται ότι περιέθαλψε την Ενάγουσα και ότι προέβη στην εν λόγω χειρουργική επέμβαση και ότι η Ενάγουσα διαγνώστηκε με κύστη στην ωοθήκη. Αφαίρεσε την κύστη μέσω χειρουργικής επέμβασης στην οποίαν μπορούσε να την διεξάγει ασφαλώς με την ενδεδειγμένη αποδεκτή ιατρική μέθοδο θεραπείας τέτοιου είδους γυναικολογικού προβλήματος. Κατέχει την απαραίτητη εξειδίκευση, εμπειρία και ικανότητα για να διεξάγει την εν λόγω επέμβαση. Υπήρξε εμπεριστατωμένη και σαφής ενημέρωση της Ενάγουσας για την κατάσταση της υγείας της και για τα αποτελέσματα της προτεινόμενης ιατρικής θεραπευτικής πράξης και τις συνέπειες και ενδεχόμενους κινδύνους από την εκτέλεση της. Η Ενάγουσα υπέγραψε οικειοθελώς δελτίο συγκατάθεσης ασθενούς. Υποστηρίζει ότι αφού προέβηκε στη δέουσα ενδεδειγμένη εξέταση της Ενάγουσας, απέκλεισε γυναικολογική αιτία και της ανέφερε, ότι η συμπτωματολογία της οφείλεται σε γαστρεντερική διαταραχή και της είπε, ότι σε περίπτωση συνέχισης κοιλιακού άλγους, να επισκεφθεί το Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Αρνείται τις λεπτομέρειες αμέλειας και τις λεπτομέρειες τραυματισμού και προσωπικών βλαβών της Ενάγουσας.

 

Περαιτέρω ο Εναγόμενος ισχυρίζεται τα ακόλουθα:

(α) ο Εναγόμενος διενήργησε την επέμβαση της Ενάγουσας με τη δέουσα επιμέλεια και φροντίδα τηρώντας τους κοινώς παραδεδειγμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης ως προσοντούχος και/ή ειδικός και/ή έμπειρος και/ή αρμόδιος και/ή πολύ καλά και/ή άριστα καταρτισμένος ιατρός.

(β) ο Εναγόμενος προέβη στη λήψη όλων των αναγκαίων και/ή ενδεδειγμένων και/ή κατάλληλων προληπτικών μέτρων και ακολούθησε πιστά τα επίσημα χειρουργικά πρωτόκολλα που διέπουν τέτοιου είδους επεμβάσεις προκειμένου να αποφευχθεί οποιοδήποτε και/ή το συγκεκριμένο περιστατικό. Ειδικότερα, ο Εναγόμενος ισχυρίζεται ότι μεταξύ των άλλων επέλεξε προς διεξαγωγή της επέμβασης το συγκεκριμένο νοσηλευτήριο, καθότι αυτό κατέχει όλες τις απαιτούμενες από το Υπουργείο Υγείας άδειες για τη νόμιμη και ασφαλή λειτουργία του, ενώ δε υποστηρίζεται από εγκεκριμένο εκπαιδευμένο νοσηλευτικό προσωπικό για τέτοιου είδους επεμβάσεις, ως επίσης επειδή διαθέτει πλήρως εξοπλισμένο ακτινολογικό τμήμα. Περιπλέον, ο Εναγόμενος ισχυρίζεται ότι για κάθε επέμβαση όμοιου τύπου επιλέγει να χρησιμοποιεί, όπως και στην προκειμένη περίπτωση χρησιμοποίησε, γάζες που περιέχουν ειδικό νήμα το οποίο δύναται να απεικονιστεί ακτινογραφικά, ούτως ώστε σε περίπτωση ασυμφωνίας του αριθμού των γαζών κατά την καταμέτρηση του υλικού πριν και μετά την επέμβαση, να είναι σε θέση να διαπιστώσει άμεσα τέτοιο τυχόν γεγονός με ακτινολογικό έλεγχο και προς τούτο να προβεί σε άμεση επίλυση του ζητήματος.

Επιπρόσθετα των ανωτέρω, ο Εναγόμενος ισχυρίζεται ότι σύμφωνα με τα ισχύοντα χειρουργικά πρωτόκολλα, σε περίπτωση απώλειας υλικών κατά τη διάρκεια εκτέλεσης τέτοιου τύπου επέμβασης, πρέπει και οφείλεται να είναι δυνατή η άμεση ανίχνευση τοιαύτης γάζας και/ή εργαλείου, προτού ο χειρούργος κλείσει την περιτοναϊκή κοιλότητα, μετά την καταμέτρηση των υλικών από το νοσηλευτικό προσωπικό και αυτό είναι δυνατό μόνο με ακτινολογικό έλεγχο. Συναφώς, αποτελεί ισχυρισμό του Εναγόμενου ότι καταδεικνύεται πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ότι στην προκειμένη περίπτωση επεσυνέβη λανθασμένη καταμέτρηση των υλικών που οδήγησε στο ατυχές περιστατικό, για το οποίο όμως ο Εναγόμενος δεν φέρει ουδεμία ευθύνη, εντούτοις την εν λόγω ευθύνη φέρει το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό του νοσηλευτηρίου, σύμφωνα πάντοτε με τα ισχύοντα χειρουργικά πρωτόκολλα, επισημαίνοντας δε ότι ποτέ δεν θα προχωρούσε στο κλείσιμο της περιτοναϊκής κοιλότητας, αν υπήρχε έστω και υποψία και τέτοιαν απώλεια υλικών.

(γ) η ιατρική φροντίδα που παρασχέθηκε στην Ενάγουσα ήταν ορθή και/ή κατάλληλη και/ή δέουσα υπό τις περιστάσεις. Η επέμβαση έγινε μελετημένα, με σύγχρονες μεθόδους, με όλα τα σύγχρονα απαραίτητα και/ή αναγκαία ιατρικά εργαλεία και/ή εξοπλισμό.

(δ) ο Εναγόμενος ισχυρίζεται ότι η Ενάγουσα κατά τη μετεγχειρητική παρακολούθησε δεν παρουσίασε κανένα απολύτως σύμπτωμα και ότι η ανάρρωση της ήταν καθ’ όλα ομαλή, φυσιολογική χωρίς να εμφανίσει οποιοδήποτε πρόβλημα.

(ε) η διάγνωση και/ή εξετάσεις και/ή ενέργειες οι οποίες ακολουθήθηκαν από τον Εναγόμενο ήταν ορθές και/ή κατάλληλες και/ή ενδεδειγμένες υπό τις περιστάσεις.

(στ) τα συμπτώματα που παρουσίασε η Ενάγουσα κατά ή περί τις 31/05/2016 χωρίς αυτά να είναι συγκεκριμένα, η κλινική της εικόνα που ήταν σε συνάρτηση με την εξέλιξη της κατάστασης της καθώς και τα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων, μελετήθηκαν και/ή λήφθηκαν υπόψη από τον Εναγόμενο ούτως ώστε να δοθεί η ορθότερη και/ή ορθότερη υπό τις περιστάσεις ιατρική συμβουλή προς την Ενάγουσα.

(ζ) ως θεράπων ιατρός, ο Εναγόμενος επέδειξε έναντι της Ενάγουσας την απαιτούμενη δεξιοτεχνία, τη δέουσα προσοχή και φροντίδα, ενήργησε δε με κάθε επιμέλεια προς εκτέλεση του καθήκοντος του όπως θα ενεργούσε κάθε πρόσωπο το οποίο επαγγέλλεται και ασκεί τη συγκεκριμένη ειδικότητα.

 

Ακόμα και αν η Ενάγουσα υπέστη τον ισχυριζόμενο τραυματισμό και/ή οποιεσδήποτε προσωπικές βλάβες, ο Εναγόμενος αρνείται την ισχυριζόμενη και/ή οποιαδήποτε αμέλεια και/ή ευθύνη για την κατάσταση της υγείας της Ενάγουσα και τις οποιεσδήποτε βλάβες εν τέλει υπέστη και υποστηρίζει ότι αυτές οφείλονται στην αποκλειστική ευθύνη του εξειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού του νοσηλευτηρίου και συγκεκριμένα στην υπαιτιότητα των νοσηλευτριών κίνησης και εργαλειοδοσίας, οι οποίες ήταν παρούσες στην επίδικη χειρουργική επέμβαση. Όφειλαν με βάση τα καθήκοντα που τους είχαν ανατεθεί να αντιληφθούν κατά την καταμέτρηση την απώλεια γάζας και να το επισημάνουν στον Εναγόμενο, ώστε εκείνος με τη σειρά του να καλέσει το ακτινολογικό προς τον σκοπό ανίχνευσης της.

 

Κατά τη διεξαγωγή του συγκεκριμένου χειρουργείου, ήτο παρούσες και οι δύο εξειδικευμένες νοσηλεύτριες του νοσηλευτηρίου, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται και τεκμηριώνεται από το τηρούμενο ‘’Βιβλίο Χειρουργικών Επεμβάσεων’’ της Πολυκλινικής Λευκωσίας. Ο Εναγόμενος, ως εκ των ανωτέρω, ισχυρίζεται ότι ακολουθώντας πιστά το χειρουργικό πρωτόκολλο, προτού κλείσει την περιτοναϊκή κοιλότητα, έθεσε διά βοής και ξεκάθαρα προς τους παριστάμενους το ερώτημα για καταμέτρηση των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν και αφού λήφθηκε η διαβεβαίωση περί της συμφωνίας εις τον αριθμό αυτών πριν και μετά την επέμβαση, προέβη έκτοτε και μόνο στην ολοκλήρωση της χειρουργικής διαδικασίας, κλείνοντας προς τούτο την κοιλία της Ενάγουσας.

 

ΜΑΡΤΥΡΙΑ

 

Πρώτος μάρτυρας, ΜΕ1, ήταν ο σύζυγος της Ενάγουσας, Μ. Ν. Συζεί με την Ενάγουσα από το 2014. Μέχρι το 2016, η Ενάγουσα δεν είχε κανένα πρόβλημα υγείας. Το 2016 η Ενάγουσα επισκέφθηκε τον Εναγόμενο για χρόνιες γυναικολογικές εξετάσεις. Πήγαινε μαζί της γι' αυτές τις εξετάσεις. Έγινε υπερηχογράφημα και ο Εναγόμενος της είπε ότι είδε κύστη στην ωοθήκη. Της συνέστησε να υποβληθεί άμεσα σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση της κύστης. Της είπε ότι είναι συνηθισμένη και ακίνδυνη επέμβαση ρουτίνας. Της είπε ότι είχε την απαραίτητη γνώση και εξειδίκευση να διεξάγει την εγχείρηση. Προγραμματίστηκε η επέμβαση στις 26/01/2016 και της αναφέρθηκε ότι θα γινόταν η εγχείρηση στην Πολυκλινική Λευκωσίας, επειδή ο ίδιος δεν διατηρούσε χειρουργείο στο ιατρείο του. Μετά την τέλεση της επέμβασης, την διαβεβαίωσε ότι είχε διεξαχθεί η εγχείρηση με πλήρη επιτυχία και χρειαζόταν ένας μήνας ανάπαυση. Πλήρωσαν το ποσό των €1.700 για τη χειρουργική επέμβαση. Δεν τους έδωσε απόδειξη. Η Ενάγουσα είχε έντονους πόνους τον Μάιο του 2016. Η κοιλιά της ήταν φουσκωμένη και έκανε συνέχεια εμετούς. Αναγκάστηκε να την μεταφέρει στις Πρώτες Βοήθειες στο Γενικό Νοσοκομείο, όπου της έβαλαν όρο και ένιωσε καλύτερα και πήγαν σπίτι τους. Υποψιάστηκαν ότι οι έντονοι πόνοι οφείλονται στην εγχείρηση. Την επόμενη ημέρα, 01/06 επισκέφθηκαν τον Εναγόμενο στο ιατρείο του. Την εξέτασε, της έκανε και υπερηχογράφημα και διαπίστωσε ότι τα συμπτώματα της οφείλονται σε γαστρίτιδα. Τα συμπτώματα δεν υποχώρησαν, αλλά επέμεναν και επιδεινώθηκαν. Οι εμετοί συνέχισαν και δεν μπορούσε να φάει οτιδήποτε για δύο μέρες, ούτε να πιεί νερό. Πήγαν στο νοσοκομείο για δεύτερη φορά και ο γιατρός την ρώτησε εάν έκανε πρόσφατα εγχείρηση. Τότε του το είπαν και τους συνέστησε να κάνει άμεσα ακτινογραφίες. Η Ενάγουσα υποβλήθηκε σε αξονική τομογραφία κοιλιάς πυέλου. Μετά την αξονική τομογραφία και κοιλιάς πυέλου, ενημερώθηκε ότι παρουσίαζε ξένο σώμα στην περιοχή της πυέλου. Έπασχε από αποφρακτικό ειλεό που προκλήθηκε εξαιτίας ύπαρξης ξένου σώματος και συγκεκριμένα γάζας εντός της περιοχής της πυέλου. Φαίνεται να ξεχάστηκε κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης από τον Εναγόμενο. Έγινε χειρουργική επέμβαση χωρίς καθυστέρηση. Κατά τη διάρκεια αυτής, αποκόλλησαν την ξεχασμένη γάζα από το λεπτό έντερο. Υποβλήθηκε σε πλύση κοιλιάς και αναστροφή αποσυμφόρησης του λεπτού εντέρου. Η κατάσταση της, της προκάλεσε σοβαρές επιπλοκές στην υγεία της που την οδήγησαν σε σοβαρή μόλυνση και σηψαιμία. Μέχρι να εντοπιστεί το πρόβλημα, πέρασαν πολύ δύσκολα και η Ενάγουσα υπέφερε από έντονους πόνους, εμετούς, έχασε κιλά και ήταν χλωμή, ταλαιπωρημένη και φοβισμένη. Νόμιζε ότι θα την έχανε. Η διορθωτική επέμβαση αποκόλλησης και αφαίρεσης της γάζας από το έντερο, της προκάλεσε έντονους πόνους και ταλαιπωρία για 10 μέρες. Έμεινε στο νοσοκομείο για 8 μέρες. Στο μέρος της κοιλιάς της, απέκτησε τεράστια μόνιμη ουλή που μέχρι σήμερα φαίνεται έντονα. Ενημέρωσε προσωπικά τον Εναγόμενο και του είπε τι έγινε. Την επισκέφθηκε ο Εναγόμενος στο νοσοκομείο 1‑2 μέρες μετά την εγχείρηση. Αντί να της ζητήσει συγγνώμη, το μόνο που της ανέφερε ήταν ότι έγινε κάποιο λάθος, δεν είναι Αμερική και δεν πρόκειται να πάρει αποζημίωση από τον ίδιο γι' αυτό του το λάθος. Η Ενάγουσα δεν μπορούσε πλέον να γυμνάζεται, να περπατά και για δύο ολόκληρους μήνες να  αυτοεξυπηρετείται. Δεν μπορούσε να συνευρεθεί μαζί του λόγω έντονων πόνων. Έκλαιγε για περισσότερο από έναν χρόνο. Έβλεπε την ουλή και ένιωθε απαίσια. Μετά από δεύτερη διορθωτική επέμβαση, πήγαν σε άλλους γιατρούς. Πήγαν σε ψυχολόγο, πήγαν και σε πλαστικό χειρούργο για να δουν αν θα μπορούν να διορθώσουν την ουλή και για να μάθουν πόσα θα κοστίσει τέτοια εγχείρηση.

 

Αντεξεταζόμενος, ανέφερε ότι απέκτησαν παιδί τέλος του Ιουλίου του 2018. Μετά από το συμβάν με τον Εναγόμενο, άλλαξαν γυναικολόγο. Δεν θυμάται αν επισκέφθηκε άλλον γιατρό η Ενάγουσα πριν τον Εναγόμενο. Αποδέχτηκε ότι η σύζυγος του έπασχε από ενδομητρίωση. Δεν θυμάται αν ο γιατρός της είχε γράψει μόνο δύο εβδομάδες άδεια και εκείνοι ζήτησαν έναν μήνα. Έχει περάσει πολύς καιρός. Επίσης ανέφερε ότι μετά την επέμβαση, επισκέφθηκαν 1‑2 φορές τον Εναγόμενο για να δει τη μετεγχειρητική πορεία της Ενάγουσας. Την αμοιβή του την πλήρωσαν σε μετρητά. Αρνήθηκε ότι δεν πλήρωσε τον γιατρό. Επίσης επέμενε, ότι του είχε ζητήσει απόδειξη. Όσον αφορά τη διάγνωση του Γενικού Νοσοκομείου, την πρώτη φορά που επισκέφθηκαν τα επείγοντα περιστατικά, δεν θυμάται τι τους είπαν, της έβαλαν όρο, της έκαναν εξετάσεις, ένιωσε καλύτερα και του είπαν ότι θα μπορούσαν να φύγουν. Δεν θυμάται τον υπεύθυνο γιατρό. Όταν πήγαν τη δεύτερη φορά και έκαναν εξετάσεις, η ακτινογραφία έδειξε σκιά ενδεικτικό ξένου σώματος. Ο αξονικός έδειξε καλύτερα ότι ήταν πιθανόν γάζα. Δεν ξέρει ποιοι και πόσα άτομα ήταν στο χειρουργείο στις 26/01/2016. Ούτε τον αριθμό γαζών που χρησιμοποιήθηκαν στην επέμβαση γνωρίζει. Δεν ξέρει τι ακριβώς είχε συμβεί ή αν μετρήθηκαν ή καταμετρήθηκαν οι γάζες κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Μετά την αφαίρεση της κύστης, δεν θυμάται αν αφόδευσε η Ενάγουσα, μάλλον αερίστηκε. Ο μόνος λόγος που 7 χρόνια μετά δεν θεράπευσαν την ουλή, είναι λόγω κόστους και επίσης ήταν δύσκολο για την Ενάγουσα μετά από αυτό που πέρασε, να υποστεί άλλη χειρουργική επέμβαση. Δεν μπορούσε να θυμηθεί κατά πόσο η Ενάγουσα είχε επισκεφθεί τον Εναγόμενο πριν τις 26/01/2016. Συμφώνησε ότι πρέπει να υπέγραψε η Ενάγουσα συγκατάθεση για την εγχείρηση.

 

Δεύτερη μάρτυρας (ΜΕ2), ήταν η Ενάγουσα που επιβεβαίωσε το περιεχόμενο της έκθεσης απαίτησης και όλα τα γεγονότα τα οποία οδήγησαν στη διεξαγωγή της πρώτης επέμβασης ρουτίνας για αφαίρεση της κύστης. Της είπε ο Εναγόμενος, ότι θα ήταν πετυχημένη η εγχείρηση και της χορήγησε άδεια ασθενείας μέχρι 20/02. Μετά από περίπου 3 μήνες, άρχισε να βιώνει έντονους πόνους, να έχει κοιλιακό άλγος και είχε συνέχεια εμετούς. Πήγαν στις Πρώτες Βοήθειες 31/05/2016 αργά το βράδυ, επειδή οι πόνοι ήταν αφόρητοι. Το σημείο που πονούσε, ήταν το σημείο που είχε γίνει χειρουργική επέμβαση και ήταν ένας από τους λόγους που επισκέφθηκε τον Εναγόμενο την 01/06/2016. Ο Εναγόμενος την εξέτασε και της είπε ότι οι πόνοι που είχε και τα άλλα συμπτώματα, οφείλονται σε γαστρίτιδα και ότι θα της περάσει. Τα συμπτώματα δεν υποχωρούσαν και την 01/06/2016 αργά το βράδυ, ο άνδρας της την μετέφερε ξανά στις Πρώτες Βοήθειες. Υποβλήθηκε σε αιματολογικές εξετάσεις και σε αξονική τομογραφία κοιλιάς και έγινε εισαγωγή της στο Γενικό Νοσοκομείο την 02/06/2016 με νοσηλευτική αξιολόγηση εισαγωγής, καθώς και με γνωμάτευση του ακτινολόγου. Της ανέφεραν ρητώς, ότι υπήρχε ξένο σώμα στο σώμα της. Ενημερώθηκε ότι έπασχε από αποφρακτικό ειλεό που προκλήθηκε λόγω της ύπαρξης γάζας εντός της περιοχής του πυέλου. Οι γιατροί την ρώτησαν από την πρώτη στιγμή, αν είχε κάνει κάποια χειρουργική επέμβαση πρόσφατα και τους ενημέρωσε. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και της αφαίρεσαν το ξένο σώμα που ξεχάστηκε από τον Εναγόμενο κατά τη χειρουργική επέμβαση τα τέλη Ιανουαρίου. Η εγχείρηση που διενήργησε ο Εναγόμενος ήταν η μοναδική επέμβαση στην οποίαν είχε υποβληθεί, αυτή της ανοικτής εκτομής κύστης στην ωοθήκη.

Ο Εναγόμενος κατά τη διεξαγωγή της χειρουργικής επέμβασης, δεν επέδειξε την προσήκουσα επιμέλεια και δεν της παρείχε την κατάλληλη ιατρική φροντίδα και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αφήσει εντός του σώματος της γάζα, η οποία είχε μήκος 50cm και πλάτος 9cm. Η αμέλεια αυτή προκάλεσε σοβαρές επιπλοκές στην υγεία της, αφού κινδύνευσε η ίδια η ζωή της. Ο Εναγόμενος δεν εκτίμησε σωστά και δεν αντιλήφθηκε τις συνέπειες ενός ενδεχόμενου λάθους του και τα μετεγχειρητικά προβλήματα που αυτό θα της προκαλούσε. Η στάση του αυτή δείχνει επαγγελματική ανευθυνότητα και αδιαφορία, αφού οι παραλείψεις του και συγκεκριμένα το να ξεχάσει γάζα εντός του σώματος της, ήταν αυτό που παραλίγο να την οδηγήσει στον θάνατο.

 

Όταν ενημερώθηκε ο Εναγόμενος από τον σύζυγο της για την κατάσταση της υγείας της, μετέβηκε χωρίς να τους ενημερώσει στο Γενικό Νοσοκομείο και της είπε επί λέξει "μην νομίζεις ότι θα πάρεις αποζημίωση γι' αυτό το λάθος, εδώ δεν είναι Αμερική". Ο Εναγόμενος δεν διερεύνησε σε βάθος την αιτία των πόνων όταν την επισκέφθηκε. Με τη λανθασμένη διάγνωση του, την ώθησε σε περαιτέρω καθυστέρηση, ταλαιπωρία και πόνο και επιδείνωση της κατάστασης που θα μπορούσε να είχε κοστίσει τη ζωή της.

 

Περί την 01/06/2016 μετά την εσπευσμένη μεταφορά της στο νοσοκομείο και τη διεξαγωγή των αιματολογικών και άλλων εξετάσεων, τις ακτινογραφίες και ακολούθως της αξονικής τομογραφίες κοιλιάς-πυέλου στις 03/06/2016 λόγω του επείγοντος και της σοβαρότητας της κατάστασης της αλλά και της επιδείνωσης της, υποβλήθηκε εκ νέου σε χειρουργική επέμβαση με ολική αναισθησία. Συγκεκριμένα, υποβλήθηκε σε διερευνητική λαπαροτομία προκειμένου να αποκολληθεί και να αφαιρεθεί η γάζα από το λεπτό της έντερο, την οποίαν ο Εναγόμενος ξέχασε και/ή αμέλησε να αφαιρέσει κατά τη χειρουργική επέμβαση που ο ίδιος διεξήγαγε στις 26/01/2016.

 

Συγκεκριμένα, υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για αποκόλληση και αφαίρεση γάζας από το λεπτό έντερο, με έντονους πόνους και ταλαιπωρία που είχε για 8-10 συνεχόμενες μέρες πριν να μεταβεί στις Πρώτες Βοήθειες και ακολούθως παρέμεινε εντός του νοσοκομείου για άλλες 8 μέρες. Λόγω τούτου, απουσίαζε από τη δουλειά της για έναν μήνα περίπου λόγω της επέμβασης για αφαίρεση της ξεχασμένης γάζας και συνεπώς υπέστηκε ανάλογες αποκοπές στον μισθό της. Κατέθεσε ως Τεκμήριο 2.24 αναλυτική κατάσταση αποδοχών ασφαλισμένου για το έτος 2016 όπου φαίνεται τους μήνες Φεβρουάριο, Ιούνιο και Ιούλιο ότι υπέστηκε αποκοπές μισθού. Όταν έγινε αυτό το περιστατικό, ο πατέρας της ήρθε αμέσως από τη Ρουμανία για να δει τι συμβαίνει, αφού είχαν ανησυχήσει πάρα πολύ οι γονείς της για την κατάσταση της υγείας της.

 

Παράλληλα, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης της, υποβλήθηκε σε πλύση κοιλίας και αναστροφή αποσυμφόρησης λεπτού εντέρου. Τελικά πήρε εξιτήριο περί τις 08/06/2016.

 

Ο Εναγόμενος συμπεριφέρθηκε σαν να μην τον ενδιέφερε η ασθενής του, δεν έδωσε σημασία στα συμπτώματα της. Ένιωθε αβοήθητη και το μόνο που ενδιέφερε τον Εναγόμενο, ήταν η πιθανότητα να υποχρεωθεί να πληρώσει αποζημιώσεις για την αμέλεια που υπέδειξε. Υπέστηκε πόνο, ταλαιπωρία, μόνιμη ουλή, ζημιές, δαπάνες και ακόμα αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους στην υγεία της με σοβαρές πιθανότητες απόφραξης του εντέρου στο μέλλον. Εξαιτίας της επέμβασης στις 03/06/2016 απέκτησε μίαν πολύ μεγάλη και αντιαισθητική και ενοχλητική ουλή στην κάτω κοιλιακή χώρα για την αφαίρεση της οποίας θα πρέπει να υποβληθεί σε νέα χειρουργική επέμβαση από πλαστικό χειρούργο. Με την πάροδο του χρόνου, έβαλε κάποια κιλά λόγω της καταθλιπτικής της διάθεσης. Μέχρι σήμερα δεν πραγματοποίησε διορθωτική επέμβαση, διότι δεν είχαν τα χρήματα. Πληροφορείται από τους γιατρούς της, ότι το κόστος τέτοιας πλαστικής επέμβασης  θα είναι πάνω από €14.000.

 

Απέρριψε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς του Εναγόμενου στην Υπεράσπιση του ότι ‘’ουδεμία ευθύνη φέρει και ότι την ευθύνη φέρει το εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό του νοσηλευτηρίου’’. Η ίδια κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, βρισκόταν υπό καθεστώς ολικής αναισθησίας και συνεπώς δεν γνώριζε και ούτε μπορούσε να γνωρίζει το νοσηλευτικό και το παραϊατρικό προσωπικό που ο Εναγόμενος επέλεξε για το χειρουργείο του. Επικοινωνία είχε αποκλειστικά μόνο με τον Εναγόμενο για τη διεξαγωγή της εν λόγω επέμβασης. Επίσης, η καταβολή της πληρωμής για τη χειρουργική επέμβαση έγινε στον ίδιο προσωπικά στο ιατρείο του.

 

Ο αρχηγός μίας χειρουργικής ομάδας είναι πάντοτε ο χειρούργος ιατρός και ως εκ τούτου, τόσο το νοσηλευτικό όσο και το βοηθητικό προσωπικό οφείλει να υπακούει στις εντολές και τις κατευθύνσεις του. Συνεπώς το οποιοδήποτε σφάλμα ή αμέλεια ή λάθος, το επωμίζεται ο χειρούργος ιατρός, ο οποίος έχει και όλην την ευθύνη για την έκβαση της επέμβασης, άρα και για τη λανθασμένη καταμέτρηση των γαζών. Ο Εναγόμενος πριν προχωρήσει στην ολοκλήρωση της χειρουργικής επέμβασης και να την ράψει, όφειλε να ελέγξει ότι δεν θα είχε μείνει οποιοδήποτε αντικείμενο μέσα στο σώμα της. Η διεκπεραίωση του χειρουργείου, θα έπρεπε να γίνει με ασφάλεια και προσοχή, υπό τη δική του ευθύνη, κάτι το οποίο δεν έγινε, αφού όντας αμελής δεν επέδειξε την προσήκουσα προσοχή και επιμέλεια, ξεχνώντας εντός του σώματος της τη γάζα.

 

Για περίοδο δύο χρόνια από την επέμβαση, δεν μπορούσε να γυμνάζεται ή να περπατά άνετα ή να σηκώνει βάρος ή να τρέχει. Απείχε από κοινωνικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, δεν μπορούσε να εξυπηρετεί τον εαυτό της, ούτε να συνευρεθεί με τον άνδρα της λόγω έντονων πόνων στην κοιλιακή χώρα. Ζητά ειδικές αποζημιώσεις ύψους €3.890 και μελλοντικές αποζημιώσεις €9.400.

 

Κατά τη διάρκεια της κυρίως εξέτασης, σήκωσε το τρικό της και έδειξε στο Δικαστήριο την ουλή που ήταν εμφανής στο μάτι από απόσταση.

 

Αντεξεταζόμενη ανέφερε, ότι είχε πάει στον γυναικολόγο της Γ. Ε. όταν διαγνώστηκε με κύστη στην ωοθήκη, αλλά επειδή ήθελε δεύτερη γνώμη, είχε πάει στον Εναγόμενο για να δει αν όντως είναι η κύστη στην ωοθήκη. Ήταν η πρώτη επέμβαση που επρόκειτο να κάνει στη ζωή της και ήταν δύσκολη απόφαση. Το παιδί της το 2018 το απέκτησε με καισαρική τομή με άλλον γυναικολόγο. Η τομή αυτή δεν είναι εμφανής στο μάτι, διότι είναι παράλληλα με τη γραμμή οριζόντια στο μπικίνι. Όταν είχε επισκεφθεί τον Εναγόμενο ήταν Παρασκευή και τη Δευτέρα 26/01 πήγε στο χειρουργείο. Τους είπε ότι η επέμβαση θα γίνει στην Πολυκλινική Λευκωσίας και δεν τους έδωσε την επιλογή εναλλακτικής εγχείρησης λαπαροτομία και λαπαροσκόπηση. Μόνο την λαπαροτομή είχε προτείνει τότε. Για την εγχείρηση, πλήρωσαν ένα ποσό πριν την εγχείρηση και μετά την εγχείρηση πλήρωσαν την Πολυκλινική Λευκωσίας. Μπορεί και να πλήρωσαν την ίδια ημέρα που έκανε την επέμβαση στην κλινική ή μπορεί να ήταν και μίαν εβδομάδα μετά την επέμβαση που πέρασαν από εκεί για να δουν αν είναι όλα καλά και πλήρωσαν όλο το ποσό. Δεν έχουν απόδειξη δυστυχώς για την πληρωμή. Μετά το χειρουργείο, ο Εναγόμενος την είδε 1‑2 φορές για να δει αν όντως πήγαν όλα καλά. Δεν θυμάται αν αφόδευσε την ημέρα μετά την εγχείρηση, αλλά το πιο πιθανόν αερίστηκε. Τα προβλήματα ξεκίνησαν μετά από 4 μήνες. Άρχισε να νιώθει έντονο πόνο και κοιλιακό άλγος περί τα τέλη Μαΐου του 2016. Άρχισε ο πόνος μέσα του Μαΐου, απλά δεν είναι ο άνθρωπος που θα πάει με το παραμικρό στο νοσοκομείο ή στις Πρώτες Βοήθειες. Η κοιλιά της φούσκωνε πάρα πολύ εκείνες τις μέρες. Αρνήθηκε την υποβολή ότι όταν πήγε στις Πρώτες Βοήθειες είχε περίοδο. Ποτέ δεν έκανε εμετούς όταν είχε περίοδο. Δέχτηκε ότι ο Εναγόμενος της είχε πει την 01/06 ότι πιθανόν να είναι γαστρίτιδα, αλλά δεν της έκανε παραπάνω έλεγχο για να δει τα συμπτώματα ότι όντως μπορεί να είναι γαστρίτιδα ή κάτι άλλο. Της έκανε μόνο ένα υπερηχογράφημα. Όταν πήγαν στις Πρώτες Βοήθειες 01/06, ήταν γύρω στις 23:53 το βράδυ και δεν την είδε κάποιος αμέσως. Στη συνέχεια αυτά που της ανέφεραν οι γιατροί, είναι ότι γλίτωσε η ζωή της παρά τρίχα. Ήταν κολλημένη η γάζα στα έντερα και δεν λειτουργούσαν  καλά τα έντερα της για 3‑4 μέρες. Αυτό της το είχε πει ο χειρούργος Γ. Λ. και άλλοι γιατροί που ήταν στο χειρουργείο. Έκανε εγχείρηση την επόμενη ημέρα, στις 03/06 και φαίνεται να ήταν κάτι το επείγον. Έκανε επέμβαση με ολική αναισθησία. Όταν της αφαίρεσαν τη γάζα, της έδειξαν ότι ήταν πολύ λερωμένη. Την μέτρησαν οι γιατροί την ώρα που της την έβγαλαν και είχε διαστάσεις 10‑15 εκατοστά, δεν θυμάται ακριβώς. Το χειρουργείο έγινε η ώρα 18:00 το απόγευμα και σημαίνει ότι ήταν 3 ώρες μέσα στο χειρουργείο το οποίο τέλειωσε η ώρα 21:30 το βράδυ.

 

Όσον αφορά κατά πόσο ενημέρωσε τον ΜΕ1 ότι είχε επισκεφθεί άλλον γυναικολόγο αρχικά πριν επισκεφθεί τον Εναγόμενο για δεύτερη γνώμη, δεν θυμάται αν τον ενημέρωσε. Μίαν εβδομάδα πριν την εγχείρηση, στις 03/06 δεν είχε αφοδεύσει, δεν μπορούσε να φάει, ούτε να πιεί νερό. Ότι  έτρωγε και ό,τι έπινε, τα έκανε εμετούς. Θυμάται ότι ήπιε κάποιο υγρό πριν γίνει το αξονικό. Θυμάται το όνομα του ιατρού Γ. Λ. στο Γενικό Νοσοκομείο. Θυμάται ότι ήταν 3 χειρούργοι μέσα και η εγχείρηση είχε διάρκεια 3 ώρες. Ανέφερε ότι για τη γάζα που αφαιρέθηκε από μέσα της, ήταν γεμάτη αίματα και ήταν βρώμικη. Της υποδείχθηκε το περιεχόμενο του ιατρικού φακέλου του νοσοκομείου και της υποβλήθηκε ότι κάποιος επενέβη στα έγγραφα και έσβησε στοιχεία. Επί του Τεκμηρίου 2.13 κάτω δεξιά, αναγνώρισε την υπογραφή της. Δεν θυμάται για ποιο πράγμα υπέγραψε. Δεν ήταν σε κατάσταση να υπογράψει, να φέρει τον νου της και να της εξηγήσουν τι πρέπει να κάνει. Οι γιατροί μιλούσαν με τον άνδρα της. Τον Εναγόμενο τον ενημέρωσε ο σύζυγος της και οι γιατροί από το νοσοκομείο και ήρθε στο νοσοκομείο χωρίς να τους ενημερώσει και ούτε καν τους είπε συγγνώμη.

 

Το 2015 εργαζόταν στο Zara. Μετά το χειρουργείο στις 03/06 έμεινε σπίτι για 2 μήνες. Στην υποβολή ότι λάμβανε επίδομα ασθενείας, ανέφερε ότι πρέπει να δει τα έγγραφα. Εάν λάμβανε επίδομα μετά από Αίτηση, το ποσό ήταν πιο χαμηλό από τον μισθό της. Για να συλλάβει δεν έκανε εξωσωματική, αλλά άλλαξε γυναικολόγο. Επίσης πήγε σε ψυχολόγο, αλλά δεν θυμάται πόσες συνεδρίες έκανε. Πήγε σε πλαστικό χειρούργο, τον Δρ. Ν. Κ. Το 2016 δεν υπήρχε ΓΕΣΥ. Έχει την εντύπωση ότι ακόμα και σήμερα, οι πλαστικοί χειρούργοι δεν είναι μέσα στο ΓΕΣΥ. Δεν γνωρίζει κατά πόσο η Πολυκλινική Λευκωσίας, το νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό, το διάλεξε η κλινική. Στην υποβολή ότι οι νοσηλευτές επιβεβαίωσαν την καταμέτρηση των γαζών τρεις φορές, απάντησε ότι κάτι δεν μέτρησαν καλά. Από τη στιγμή που βρήκαν γάζα στο σώμα της, θεωρεί τον Εναγόμενο υπεύθυνο. Το πρωτόκολλο δεν έγινε σωστά.

 

Η τρίτη μάρτυρας ΜΕ3, Ε. Δ. εργάζεται στο ιατρικό αρχείο του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Ο φάκελος είναι υπό τη φύλαξη της. Μόνο όσοι εργάζονται στο ιατρικό αρχείο έχουν πρόσβαση στους φακέλους αυτούς. Ό,τι αποστέλλεται στον φάκελο, φυλάγεται. Δεν ξέρει κατά πόσο κάποια έγγραφα παραδίδονται στον άρρωστο απευθείας ή στον γιατρό. Κατέθεσε τον φάκελο. Δεν θυμάται την Ενάγουσα. Η διαδικασία εισαγωγής των εγγράφων στον φάκελο, είναι ότι αν ο άρρωστος πάει στα εξωτερικά ιατρεία, αποστέλνεται ο φάκελος και γράφει μέσα ο γιατρός τι διέγνωσε. Αν ο άρρωστος έχει γίνει εισαγωγή, ζητείται ο φάκελος από τον θάλαμο. Ο φάκελος  αποστέλλεται στον θάλαμο, μπαίνει για νοσηλεία και όλα τα έγγραφα του αρχείου είναι κλειδωμένα. Ζητήθηκε από τον μάρτυρα να διαβάσει διάφορα στοιχεία μέσα στον φάκελο. Πριν την 01/06/16 δεν είχε ξαναέρθει στο νοσοκομείο η Ενάγουσα, εκτός και αν καταχωρήθηκε με άλλα στοιχεία. Δεν γνωρίζει κατά πόσο η περίπτωση της Ενάγουσας έχρηζε εντατικής. Επί του φακέλου καταγράφεται γενική χειρουργική Β που είναι θάλαμος. Το δελτίο αναφοράς νοσηλείας συντάσσεται από νοσηλευτές και  υπάρχουν υπογραφές των γιατρών.

Τελευταίος μάρτυρας για την Ενάγουσα, ΜΕ4, ήταν ο γιατρός Γ. Λ. γενικός χειρούργος στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας με την ειδικότητα της γενικής χειρουργικής. Με αναφορά τον ιατρικό φάκελο που τέθηκε ενώπιον του, ανέφερε ότι έγινε εισαγωγή της Ενάγουσας στις 02/06 και την είδε για πρώτη φορά όταν ανέλαβε καθήκον στις 03/06. Ήταν προγραμματισμένη να κάνει αξονική τομογραφία και την είδε το πρωί. Πιστεύει ότι πρέπει να έκανε και αναλύσεις. Είδε ακτινογραφία και διαπίστωσε διάταση του λεπτού εντέρου και εικόνα απόφραξης όπου φαινόταν ξένο σώμα. Η αξονική συνοδεύεται με γνωμάτευση που είναι το Τεκμήριο 2.7. Έδωσε εντολή να προετοιμαστεί χειρουργείο και την δήλωσε στη λίστα των επειγόντων περιστατικών. Το Τεκμήριο 6 είναι απόρρητο έγγραφο του χειρουργείου που είναι στα μητρώα του χειρουργείου. Λέει τα στοιχεία του ασθενούς, την ημερομηνία 03/06/2016 και ότι η ασθενής ήταν στη γενική χειρουργική Β. Γράφει το είδος της εγχείρησης ‘επείγον’. Χειρούργησε την άρρωστη την ίδια ημέρα. Μόλις είχε τα αποτελέσματα της αξονικής, ήταν επείγουσα η κατάσταση που έχρηζε εντατικής παρακολούθησης. Επειδή υπήρχε ξένο σώμα και απόφραξη, είχε την απόλυτη ένδειξη να προχωρήσει σε χειρουργείο. Απόφραξη σημαίνει κάποιο σημείο του εντέρου, κλείνει και δεν μπορεί να προωθηθεί το εντερικό περιεχόμενο περιφερικά προς το παχύ έντερο. Το αποτέλεσμα ήταν να αθροίζονται υγρά και αέρας μέσα στο έντερο και να διατείνεται το έντερο. Ο άρρωστος μπορεί τότε να έχει εμετούς. Πολλαπλασιάζονται τα μικρόβια μέσα στο έντερο και αν η κατάσταση παραταθεί και δεν χειρουργηθεί την κατάλληλη ώρα, μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση του εντέρου με ρήξη και τα υγρά να μπουν μέσα στην κοιλιά. Μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε θάνατο. Ήταν επικίνδυνο να αφήσουν την άρρωστη να πάει σπίτι της. Εφόσον ο αέρας δεν πάει προς το παχύ έντερο και από εκεί στην έδρα, δεν μπορεί να αποβληθεί, γι' αυτό φουσκώνει ο άρρωστος. Υπήρχε επίσχεση αερίων και κοπράνων. Με την απόφραξη ζορίζεται το έντερο με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυξημένοι ήχοι. Μετά από αυτό που έπαθε, ακόμα και η ελάχιστη τρυπούλα να γίνει, εξαιτίας χειρουργικής επέμβασης στο έντερο, μπορεί να δημιουργηθούν συμφύσεις με αποτέλεσμα να κολλήσουν τα έντερα μεταξύ τους. Οι συμφύσεις αρχίζουν από την πρώτη ημέρα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι δεν θα κάνει σύμφυση στο μέλλον. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, υπάρχει 3‑7% πιθανότητα να κάνει απόφραξη το άτομο που έχει συμφύσεις. Κάθε φορά που θα χειρουργηθεί, υπάρχει πιθανότητα για συμφύσεις. Του έχει τύχει να χειρουργήσουν άτομο μετά από 40 χρόνια, όπου έτυχαν μερικές συμφύσεις. Με αναφορά το Τεκμήριο 2.18, που είναι αναφορά που την έγραψε ο ίδιος, διάβασε το πρακτικό και εξήγησε, ότι έγινε διαχωρισμός της πάνας που καλύπτει τα σπλαχνικά γιατί ήταν κολλημένα όλα τα έντερα μαζί με τη γάζα και μαζί με την πάνα. Ήταν μία μάζα μέσα στην κοιλιά, γι' αυτό δημιουργήθηκε η απόφραξη στο λεπτό έντερο. Έγινε διαχωρισμός των εντέρων και αφαίρεση της γάζας. Τα ξεκόλλησε όλα. Η γάζα ήταν κάτω από την πύελο, αλλά δεν φαινόταν. Σιγά‑σιγά αποκάλυψε ένα μέρος και πάνω‑κάτω, δεξιά‑αριστερά την αποκόλλησαν χωρίς να κάνουν ζημιά στο έντερο. Στη χειρουργική επέμβαση, υπήρχε φόβος να ανοίξει το έντερο και να χυθούν υγρά μέσα στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Για το χειρουργείο επέλεξε ανοικτή προσπέλαση, δηλαδή άνοιξε την κοιλιά με κλασική εγχείρηση για να έχει ελεγχόμενες συνθήκες εγχειρήσεως. Σε τέτοιαν περίπτωση, μπορεί να πιάσει την τρύπα που άνοιξε και δεν θα χυνόταν μέσα στην κοιλιά κάτι και να κάνει περαιτέρω ζημιά ενόψει μολυσμένου υλικού. Στην περίπτωση της κοιλιάς, αυξάνονται οι  επιπλοκές, η νοσηρότητα και θνησιμότητα. Η αποενοποίηση, ήταν στα σημεία που κολλούσε η γάζα. Η ορογόνος είναι το έξω στρώμα του τοιχώματος του λεπτού εντέρου. Η βλεννογόνος, υποβλεννογόνος, μυϊκός χιτώνας έχει δύο στρώματα και η ορογόνος που είναι το εξωτερικό, είναι εκεί που κολλούσε η γάζα. Αν τραβηχτεί, θα ξεσχιστεί  το έντερο και θα ανοίξει και θα είναι ανάγκη να γίνει εντεροκτομή. Έδωσε ιδιαίτερη προσοχή για να μην συμβεί αυτό. Είναι με το νυστέρι που την αποκόλλησε, δηλαδή την έσχισε με το νυστέρι χιλιοστό‑χιλιοστό για να αποκολληθεί η γάζα. Η αναστροφή αποσυμφόρησης του εντέρου, έγινε όταν αφαιρέθηκε η γάζα και η γάζα δόθηκε στους νοσηλευτές για ιστολογική εξέταση. Εξαιτίας αυξημένου εντερικού περιεχομένου, λόγω απόφραξης, η κοιλιά δεν μπορούσε να κλείσει και έτσι έγινε η αναστροφή αποσυμφόρησης από το περιεχόμενο. Το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου, το κρατούσε με τα δύο του χέρια. Κρατούσε κλειστό το έντερο και με το άλλο χέρι, έφερε το περιεχόμενο του προς τα πάνω. Το έπιασε ο βοηθός του και συνέχισε παρακάτω να φέρει το περιεχόμενο προς τα πάνω, προς το στομάχι. Τα αναρρόφησε ο αναισθησιολόγος, ώστε να μειωθεί ο όγκος και να κλείσει το τοίχωμα. Θα μπορούσε να γίνει λαπαροσκοπικά αν δεν υπήρχε απόφραξη και η κατάσταση ήταν στα αρχικά στάδια, όμως το ξένο σώμα προκάλεσε αντίδραση στον οργανισμό. Παράγεται χαλάρωση στην αντίδραση τις πρώτες 2 εβδομάδες, μετά σκληραίνει και κολλά η γάζα σε αρκετά σημεία και σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, προκαλούνται διαβρώσεις εντέρου. Δηλαδή, προκαλείται το ενδεχόμενο να τρυπήσει το έντερο και να κάνει συρίγγιο. Η ανάρρωση της ήταν ταχεία, επειδή ήταν έγκυρη η επέμβαση. Δεν περίμεναν να φτάσει στο σημείο να χειροτερεύσει η κατάσταση, να κατακρημνιστεί για να την χειρουργήσουν. Την όγδοη ημέρα, έλαβε εξιτήριο. Στην ερώτηση κατά πόσο υπάρχουν άλλα περιστατικά με ξένο σώμα, γάζα, είπε ότι δεν συμβαίνουν συχνά. Είχε ακόμα μίαν περίπτωση πριν πολλά χρόνια, αλλά η γάζα δεν ήταν μέσα στην κοιλιά, ήταν στο υποδόριο διότι ήταν παχύσαρκος ο ασθενής. Είναι ένα υπαρκτό σενάριο και δεν απέκλεισε ότι μπορεί να συμβεί και στον ίδιο. Αναφορικά με την καταμέτρηση γαζών, δεν είναι ο ίδιος που μετρά, αλλά είναι καθήκον των νοσηλευτών να μετρήσουν τα εργαλεία τους. Ως χειρούργος όμως, οφείλει να ελέγχει με τον δικό του τρόπο. Υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες και κάθε νοσηλευτήριο έχει διαφορετικές κατευθυντήριες οδηγίες. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Υπάρχει μία λίστα από πράγματα που πρέπει να συμπληρωθούν και παρέπεμψε στο Τεκμήριο 2.17 που το συμπληρώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Το συγκεκριμένο προσαρμόζεται ανάλογα με τις τοπικές ανάγκες. Μπορεί να ενισχύσει τη διαδικασία της μέτρησης. Παρουσία μάρτυρα και νοσοκόμων μεγαλοφώνως, θα πουν για τις γάζες και θα τις μετρήσουν όλες. Πρώτος έλεγχος, γίνεται πριν πάρει νυστέρι στα χέρια του, θα τους ρωτήσει "είναι εντάξει όλα τα εργαλεία; Κύριε αναισθησιολόγε, μπορείς να κόψεις;". Στη διαδικασία μπορεί ανά πάσα στιγμή να τις ελέγξει, εξαρτάται από την επικινδυνότητα της εγχείρησης. Μπορεί να τους βάλει να μετρήσουν επιπρόσθετα από αυτό που είναι στη ρουτίνα ή αν δεν κάνουν κάτι καλά, να τους κάνει παρατήρηση. Αν δεν έκαναν κάτι καλά, μπορεί να τους κάνει και γραπτή καταγγελία. Πρέπει να υπάρχει σαφής λόγος να αφήσει γάζα μέσα στην κοιλιά της αρρώστου. Την βάζει μέσα και το λέει μεγαλοφώνως ότι έβαλε τη γάζα και αφήνει τη γάζα και ότι πρέπει να έχουν υπόψη τους να την βγάλουν. Τους μπλέκει ενεργά κατά διαστήματα και ρωτά "πόσες γάζες υπάρχουν μέσα;" Τους λέει, επίσης, να το γράψουν στον πίνακα πόσες γάζες υπάρχουν στο τραπέζι για να θυμηθούν στο τέλος να τις αφαιρέσουν. Πάνω στη γάζα, κρέμεται νήμα έξω από την κοιλιά για να την βγάλει εύκολα, διότι θα δει τη γάζα μέσα. Πολλές φορές, οι γάζες γίνονται ένα με το αίμα. Ελέγχει πριν κλείσει την κοιλιά, είναι ο τελευταίος χρόνος. Πρέπει να είναι ευχαριστημένος με το χειρουργικό πεδίο από την εγχείρηση που έκανε. Δεν είναι ευχάριστο να τους πει ότι όλα είναι καλά και σε δύο ώρες ο ασθενής να πεθάνει από αιμορραγικό shock επειδή δεν έλεγξε την υπόσταση. Ο τελευταίος έλεγχος, είναι που αφορά τα ξένα σώματα, έβγαζε εργαλεία που έχει βάλει μέσα βεβαιώνοντας ότι δεν τα εγκατέλειψε μέσα στην κοιλιά. Σταματά, τα πιάνει στα χέρια του τα εργαλεία ή την γάζα και τους δίνει την εντολή να καταμετρήσουν. Μόνο αν είναι σωστή η καταμέτρηση, μόνο τότε κλείνει την κοιλιά. Αφού κλείσει η απονεύρωση του έσσω στρώματος της κοιλιάς, κάνουν μόνοι τους οι νοσοκόμοι ξανά καταμέτρηση. Πολλές φορές, όταν κλείσει και το δέρμα, κάνει ξανά καταμέτρηση διότι μέχρι και την τελευταία στιγμή, μπορεί να συμβεί να πιάσει γάζα, να αιμορραγεί και να την ξεχάσει μέσα. Ακόμα και αν του πει ο νοσοκόμος, "οι γάζες σου είναι σωστές", οφείλει και πάλι να κάνει τη ρουτίνα του. Να ελέγξει την κοιλιά από μόνος του και να βεβαιωθεί. Δεν θα πιστέψει μία σωστή μέτρηση, θα κοιτάξει την κοιλιά. Η σωστή μέτρηση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον έλεγχο που κάνει ο χειρούργος μέσα στην κοιλιά. Αν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία από οποιονδήποτε, πριν φύγει ο άρρωστος από το χειρουργείο, κάνει μίαν ακτινογραφία κοιλιάς ή αν τίθεται θέμα διαδικασιών, ότι δεν του μέτρησαν καλά, για τη δική του ασφάλεια θα έκανε και πάλι ακτινογραφία. Οι γάζες φαίνονται στην ακτινογραφία για να την δουν. Γενικά όσο πιο πολλές γραμμές άμυνας υπάρχουν, τόσο πιο δύσκολο είναι να αφεθεί η γάζα, δεν υπάρχει όμως δυνατότητα να καταργηθεί εντελώς ο κίνδυνος. Ο χειρούργος ηγείται της ομάδας, δεν δίνει διαταγές από απόσταση. Είναι στην πρώτη γραμμή, ελέγχει και οφείλει να ελέγχει και οι νοσηλευτές είναι βοηθητικοί, λειτουργούν ως δικλείδες ασφάλειας, κανένας δεν είναι τέλειος.

 

Στην περίπτωση που μένει η γάζα, υπάρχει περίπτωση κάποιος να πεθάνει και να πάρει μαζί του τη γάζα ή άμεσα μετεγχειρητικά να κάνει σήψη. Μπορεί ο οργανισμός αν δεν κάνει απόστημα στην οξεία φάση, να προσπαθήσει να περιχαρακώσει το ξένο σώμα, γι' αυτό κολλά η γάζα στα έντερα. Θα το περιχαρακώσει και είναι σαν μία χειροβομβίδα που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ολοκληρωθεί με απόφραξη. Μπορεί να εκδηλωθεί και να διαβρώσει το έντερο και να κάνει διάτρηση. Υπάρχει συγκεκαλυμμένη διάτρηση και ελεύθερη διάτρηση που τρέχουν μέσα στην κοιλιά. Μπορεί να τρυπήσει κάπου και να μείνει εκεί περιχαρακωμένη και έτσι δημιουργούνται τα συρίγγια όσον αφορά την επικινδυνότητα απόφραξης. Αν είναι ατελής απόφραξη, μπορεί να δοκιμαστεί για κάποια 24ωρα συντηρητική αντιμετώπιση. Αν όχι, μπορεί να χρειαστεί ξανά χειρουργείο.

 

Όσον αφορά την κοσμητική ουλή που άφησε στο χειρουργείο, αυτό είναι ζήτημα μη προβλέψιμο. Όσο καλή φροντίδα και να κάνει κάποιος για τη συγκεκριμένη περίπτωση, η τομή ήταν κάθετη και ο λόγος είναι διότι σε μίαν τέτοια απόφραξη, ήθελε να έχει ανοιχτή την κοιλιά για να μπορεί να εργαστεί. Ήθελε να έχει δυνατότητα να επεκταθεί προς τα πάνω και να ανοίξει την κοιλιά στην περίπτωση εντοπισμού άλλων ευρημάτων. Η σωστή πολιτική των χειρούργων, είναι ότι δεν πρέπει να βασίζονται σε υποθέσεις, πρέπει να βλέπουν οι ίδιοι με τα μάτια τους πώς είναι ο άρρωστος.

 

Αντεξεταζόμενος, ανέφερε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Ενάγουσα νοσηλεύτηκε στον Β θάλαμο. Παρ' όλο ότι όλοι οι ασθενείς είναι υποψήφιοι για να κινδυνεύσει η ζωή τους, δεν μπορείς να βάλεις όλους τους ασθενείς στην εντατική. Η Ενάγουσα μπήκε στον θάλαμο, διότι έλεγξαν ότι ήταν σχετικά καλά στα ζωτικά και δεν χρειαζόταν εντατική. Η Ενάγουσα ήταν την 01/0 στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Την ώρα 23:54, έγινε εισαγωγή της Ενάγουσας στις 02/06 η ώρα 09:00 το πρωί. Μετά το χειρουργείο στις 03/06 ήταν επί καθήκον και την είδε. Κατά την επίσκεψη του, την ενημέρωσε μαζί με τον σύζυγο της, ότι είχε απόφραξη εντέρου και αφαίρεσε τη γάζα. Δεν θυμάται ακριβώς τι είπε. Πριν  την εγχείρηση τους είπε ότι είχε απόφραξη ειλεού με γάζα μέσα. Τους είπε ότι θα γίνει επέμβαση και δεν ήξερε πώς θα είναι και ότι μπορεί να χρειαστεί να κάνει εντερεκτομή ή να κόψει το παχύ έντερο ή να χρειαστεί να κάνει κολοστομίες. Υπάρχουν επιπλοκές, υπήρχαν κίνδυνοι για τη ζωή της με την επέμβαση, ενημερώθηκε πλήρως. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, χρειάστηκε συρραφή εκεί που κολλούσε ισχυρά η γάζα και τραυματίστηκε το έντερο σε σχέση με τα εργαλεία. Κατά τη διάρκεια επέμβασης, ανέφερε ότι ο εργαλειοδότης είναι στην αριστερή του μεριά δίπλα του και του δίνει αποστειρωμένα εργαλεία και πρέπει να είναι αποστειρωμένα. Η καταμέτρηση είναι μέσα στα καθήκοντα του εργαλειοδότη, όμως έτυχε να σταθεί εκεί που είναι όλες οι γάζες και να του πει "δείξε μου τις, και μέτρησε τις μπροστά στα μάτια μου". Μπορεί εκείνος να πρέπει να πάει σε επείγον διπλανό χειρουργείο, να φύγει. Η νοσοκόμα της κίνησης τότε, μπορεί να μετρήσει ενώπιον του και τις μετράνε μαζί. Ο εργαλειοδότης ασκεί έλεγχο επαγρύπνησης για να γίνονται σωστά οι διαδικασίες και ο χειρούργος είναι πάντα στην πρώτη γραμμή για να γίνονται σωστά οι διαδικασίες. Οι γάζες μετριούνται μαζί με όλους τους νοσηλευτές και μεγαλοφώνως και αυτός είναι ακόμα ένας σιωπηρός έλεγχος που κάνει ο χειρούργος που ακούει να μετράνε. Η καταμέτρηση γινόταν πριν να ξεκινήσει η εγχείρηση και αν αλλάξει η βάρδια, οφείλουν να μετρήσουν ξανά πριν παραλάβει ο άλλος, ο χειρούργος ή για οποιονδήποτε λόγο, θα πρέπει να ξαναγίνει η καταμέτρηση και μπορούν να γίνουν ενδιάμεσες μετρήσεις, αναλόγως της κρίσης του χειρούργου και την επικινδυνότητα του χειρουργείου. Αν είναι επικίνδυνο το χειρουργείο, μπορεί να αφήσουν γάζα μέσα, για παράδειγμα σε περίπτωση πολυτραυματία. Αν έκλεισε μία κοιλότητα που είναι μέσα στην κοιλιά, πρέπει να γίνει καταμέτρηση πριν κλείσει η μία κοιλότητα και να πάει σε άλλην κοιλότητα. Ο προτελευταίος χρόνος της εγχείρησης πριν κλείσει το τραύμα, είναι ο έλεγχος της κοιλιάς. Τα βλέπει σφαιρικά  όλα και βεβαιώνεται ότι είναι εντάξει και μετά ζητά καταμέτρηση. Μετά όταν κλείσει, ζητά ξανά καταμέτρηση και αυτά γίνονται αυτομάτως. Δεν χρειάζεται να τους πει να γίνει καταμέτρηση, αλλά ελέγχει. Ο χειρούργος μπορεί να τους πει τελειώνοντας το χειρουργείο, να τους πει "πού είναι οι γάζες σας; Μετρήστε τις μπροστά μου, δείξετε μου τις". Οι γάζες γράφονται πάνω στον πίνακα και προστίθενται. Μπορεί για παράδειγμα, να ξεκινήσουν με 10 μικρές γάζες, 5 πανιά και 10 μεγάλες γάζες, όταν ζητήσει κι άλλες, προστίθενται στον πίνακα. Έχουν λίστα ελέγχου που ξεκινά από το χειρουργικό τμήμα που συμπληρώνουν οι νοσηλευτές. Υπάρχει ειδική φόρμα που γράφονται πάνω οι γάζες και καταγράφεται το άθροισμα τους και υπογράφονται από τους νοσηλευτές. Τα ελέγχει και ο ίδιος. Όλα είναι υπό τον έλεγχο του ότι γίνονται σωστά. Είναι λογικό, ότι οι γάζες που δεν χρησιμοποιήθηκαν, πρέπει να ισούνται με αυτές που γράφονται στον πίνακα στην αρχή. Τις γάζες τις έχει πριν το χειρουργείο ο εργαλειοδότης. Δεν του έχει τύχει ο εργαλειοδότης να μετρήσει μία γάζα λιγότερη και να πάει η μέτρηση λάθος μετά. Συνήθως τις έχουν πάνω σε έναν πάγκο. Τις λερωμένες τις δίνουν στη νοσοκόμα που είναι μέσα στο χειρουργείο και τις βάζουν στον πάγκο. Ακόμα εκείνες που πέφτουν κάτω, τις βάζουν εκεί. Αν πέσει γάζα, οφείλει να πει μεγαλοφώνως ότι έπεσε γάζα κάτω, διότι μπορεί να γίνουν λάθη. Μία φορά, συνάδελφος του πάτησε γάζα και έψαχναν τη γάζα και ήταν κάτω από το παπούτσι του και χλόμιανε μέχρι να βρει τη γάζα. Τις γάζες του τις δίνουν, διότι δεν είναι σωστό να ανακατεύει τα χέρια του μέσα στον δίσκο να πιάνει εργαλεία ή γάζες. Το μέτρημα δεν θα χαθεί, αφού όλες οι γάζες είναι εκεί, λερώνονται, τις βάζουν εκεί που τις βάζουν. Δεν θα πρέπει να χαθεί αν είναι εκεί. Αν πέσει κάτω και λείπει η γάζα στο μέτρημα, θα το ψάχνουν. Ασκεί έλεγχο αν κάνουν τη ρουτίνα τους. Αν υπάρχει άπειρος νοσηλευτής, πρέπει να υπάρχει άλλος έμπειρος να τον βοηθήσει, γίνεται διπλός έλεγχος. Είναι υπό τη δική του ευθύνη να βεβαιωθεί μέσα στην κοιλιά, ότι δεν άφησε τίποτε, διότι υπάρχει κίνδυνος να γίνουν ανθρώπινα λάθη και καμία σωστή μέτρηση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον έλεγχο που κάνει ο χειρούργος μέσα στην κοιλιά εκείνην τη στιγμή. Ο ασθενής έχει εμπιστευτεί τη ζωή του. Ακόμα και να του πει κάποιος ότι είναι σωστή η μέτρηση, οφείλει να ψάξει στην κοιλιά πριν την κλείσει. Ο άλλος κίνδυνος, είναι ο εφησυχασμός. Ακόμα και αν του πει κάποιος ότι μέτρησε, θα κάνει παρατήρηση στον νοσηλευτή και σε μίαν περίπτωση είχε πει στον νοσηλευτή, "θα περιμένεις, ναι, καλά έκανες αν είναι σωστές", αλλά πάλι πρέπει να ελέγξει ξανά και μετά να αρχίσει να κλείνει. Μπορεί να είναι κουρασμένος, να έχει προβλήματα στο κεφάλι του.  Κανείς δεν πρέπει να τον προκαταλαμβάνει και πρέπει να γίνει σωστή διαδικασία. Επίσης, η γάζα είναι βαμβάκι που απορροφά και παίρνει το χρώμα του αίματος και μπορεί να χαθεί. Έτσι πρέπει να υπάρχει μεθοδικότητα. Εξετάζει και βλέπει όλους τους χώρους και ιδίως τα επικίνδυνα με το αίμα και ειδικά στα επικίνδυνα χειρουργεία. Ακόμα και να είναι έμπειροι οι συνεργάτες του, αυτός δεν είναι λόγος για να παρακάμπτονται οι διαδικασίες. Σκοπός τους, είναι η ασφάλεια του αρρώστου τους. Δεν έχει σχέση πόσο γνωρίζει τον άλλον. Εμπιστοσύνη έχει μόνο στον εαυτό του.

 

Στις 03/06/2016 εκείνος άνοιξε την Ενάγουσα και εκείνος έγραψε το πρακτικό της εγχείρησης. Αναγνώρισε το Τεκμήριο 2.18 και την υπογραφή του στο έγγραφο 2.27. Στο χειρουργείο 03/06/2016, έγινε καταμέτρηση και δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα. Στην καταμέτρηση, απάντησε ο εργαλειοδότης του. Έλεγξε την κοιλιά πριν κλείσει. Δεν χρειάστηκε καταμέτρηση κατά τη διάρκεια της εγχείρησης.

 

Αναφορικά με το Τεκμήριο 2.5, ήταν άποψη του ότι γράφει το όνομα "Θ." που πρέπει να ήταν ο επί καθήκοντι γιατρός κατά την εισαγωγή της Ενάγουσας. Στην υποβολή κατά πόσο η ενδομητρίωση μπορεί να προκαλέσει ειλεό, απάντησε "βεβαίως, επειδή αιμορραγεί και κάποια φορά κάνει συμφύσεις στην κοιλιά". Είναι αντίδραση λόγω του αίματος. Αντιδρά ο οργανισμός δημιουργώντας στην αρχή χαλάρωση συνδετικού ιστού και αργότερα αυτός ο ιστός, σκληραίνει και κολλάνε τα έντερα μεταξύ τους. Όλες οι επεμβάσεις δημιουργούν συμφύσεις, αν κάποιος άρρωστος χειρουργήθηκε πολλές φορές με ειλεό, του δίνουν παράταση όμως ανά πάσα στιγμή κρέμεται ο κίνδυνος να νεκρωθεί το έντερο. Μετά από 24 ώρες είναι το κριτικό όριο. Όταν αφαιρέθηκε η γάζα, ήταν εμποτισμένη με αίμα και υγρά του σώματος. Τη γάζα την έδωσε στους νοσηλευτές και την έβαλε μέσα σε ένα δοχείο για να σταλεί στο ιστοπαθολογικό. Ο εργαλειοδότης δίνει τη γάζα στις νοσοκόμες και την βάζουν σε μπουκάλι, βάζουν ταμπέλα πάνω για να σταλεί στο τέλος της εγχείρησης. Υπάρχουν μάρτυρες που τον είδαν να την δίνει. Δεν ξέρει αν επιδείχθηκε η γάζα στην ασθενή. Η γάζα δεν αλλοιώνεται σε 5 μήνες. Μία γάζα μπορεί να ταυτοποιηθεί ως γάζα διά γυμνού οφθαλμού, αν είναι μέσα της ασθενούς για 4‑5 μήνες. Στην προκειμένη περίπτωση, όλοι εκεί μπορούσαν να αναγνωρίσουν ότι ήταν γάζα. Δεν ήταν μεταλλικό το νήμα, ήταν ραφή. Έγραψε ακριβώς στο Τεκμήριο 2.27, μεταλλικό νήμα ραφής με ερωτηματικό. Το Τεκμήριο 2.16 είναι φόρμα συγκατάθεσης που δόθηκε στην Ενάγουσα για να το υπογράψει. Ο ίδιος έδωσε εντολή για τη συγκατάθεση και την συμπλήρωσε ο κύριος Φ., ένας από τους βοηθούς του μέσα στο χειρουργείο. Επί του Τεκμηρίου 2.18, εμφανίζονται κι άλλα ονόματα. Είναι ονόματα ειδικευόμενων που ήταν στο χειρουργείο στις 03/06. Η γάζα για τις ιστολογικές αποστέλνεται την επόμενη ημέρα στο ιστοπαθολογικό τμήμα. Η ιστολογική εξέταση μπορεί να γίνει και μετά από 3 μήνες, εξαρτάται από τον φόρτο εργασίας. Αναφορικά με το Τεκμήριο 4, πιστεύει ότι το υπογράφει η διευθύντρια της κλινικής της ιστοπαθολογικής. Καθυστερούν τα ιστολογικά, μπήκε στον υπολογιστή και δεν το είδε γραμμένο. Πρέπει να ήταν τέλος του μήνα και την είχε πάρει τηλέφωνο και του είπε ότι θα αναλάμβανε η ίδια, για να υπογράψει την ιστοπαθολογική έκθεση. Όσον αφορά την ημερομηνία, είναι λάθος. Μπορεί να το πέρασαν εκείνην την ημέρα και να μην μπορούσαν να το περάσουν με την παλιά ημερομηνία. Η ημερομηνία επέμβασης που φαίνεται, είναι λάθος. Η ημερομηνία επέμβασης ήταν 03/06. Δεν μπορεί να απαντήσει γιατί φαίνεται 28/06 ως η ημερομηνία παραλαβής, πρέπει να ρωτηθούν οι ίδιοι. Το πιστοποιητικό του φέρει ημερομηνία 12/07. Αποκλείει να έμεινε για τόσες μέρες η γάζα στο χειρουργείο. Φεύγουν την επόμενη ημέρα. Στην υποβολή ότι δεν μπορεί να εξαχθεί αποτέλεσμα σε σχέση με την ταυτότητα του αντικειμένου, ο μάρτυρας απάντησε "μα η γάζα τι μικροσκοπική εξέταση να γίνει; Ρωτήστε την υπεύθυνη, αλλά τι να κόψεις από τη γάζα για να το βάλεις στο μικροσκόπιο;". Η γάζα είναι από βαμβάκι πλεκόμενη ή ύφασμα που χρησιμοποιείται για να απορροφά τα υγρά του σώματος. Στην υποβολή ότι ο Εναγόμενος στις 26/01/2016 πριν κλείσει την τομή της Ενάγουσας, ζήτησε τρεις φορές καταμέτρηση των γαζών, απάντησε ότι καμία σωστή καταμέτρηση δεν αντικαθιστά, ούτε πρέπει να αντικαθιστά τον έλεγχο που κάνει ο χειρούργος μέσα στην κοιλιά πριν την κλείσει.

 

Πρώτος μάρτυρας για την Υπεράσπιση, ΜΥ1 ήταν ο Εναγόμενος ο οποίος κατέθεσε τα πτυχία του και όλες τις πληροφορίες σε σχέση με την εργασιακή του εμπειρία. Έχει την ειδικότητα της μαιευτικής, της γυναικολογικής και είναι μέλος του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου από το 1999. Αναφέρει ότι η Ενάγουσα τον επισκέφθηκε για πρώτη φορά στο ιατρείο του στις 22/01/2016 και έλαβε πρώτα το ιατρικό ιστορικό της. Του είχε αναφέρει η Ενάγουσα, ότι είχε έντονους πόνους κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρήσεως. Του δημιουργήθηκε υποψία ότι έπασχε από δυσμηνόρροια λόγω ενδομητρίωσης. Δυσκολευόταν να μείνει έγκυος. Αναφέρει ότι η ενδομητρίωση είναι χρόνια πάθηση γυναικολογικής φύσεως, η οποία προκαλεί αιμορραγία και φλεγμονώδη αντίδραση της κοιλιακής χώρας με συμφύσεις. Διεξήγαγε στην Ενάγουσα κλινική εξέταση με διακολπικό υπερηχογράφημα. Αυτό ανέδειξε κύστη στην αριστερή ωοθήκη διαστάσεων 5 επί 4 εκατοστά με έντονα απεικονιστικά χαρακτηριστικά κύστης ενδομητρίωσης. Η κύστη ενδομητρίωσης είναι η παρουσία έκτοπου ιστού ενδομήτριου εντός της ωοθήκης που οργανώνεται σε μορφή αιμορραγικού χαρακτήρα κυστικού μορφώματος. Ο ενδομήτριος ιστός υπόκειται στις ορμονικές επιδράσεις του εμμηνορρησιακού κύκλου. Πλην όμως λόγω της τοποθεσίας του, εκτός της κοιλότητας της μήτρας και εντός της ωοθήκης, παρουσιάζει κυκλικές αιμορραγίες με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται αίμα στον περιορισμένο χώρο της κύστης, το μέγεθος της οποίας σταδιακά μεγαλώνει. Η υποψία του για ενδομητρίωση, επιβεβαιώθηκε από τις ιστοπαθολογικές εξετάσεις. Δεν είχε δει την Ενάγουσα πριν τις 22/01/2016. Του μετέφερε ότι πριν από εκείνον, είχε επισκεφθεί άλλον γυναικολόγο για τους πόνους που είχε. Εξαιτίας μη έγκαιρης διάγνωσης, αυξήθηκαν οι πόνοι της. Της εξήγησε ότι η χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση της κύστης, μπορούσε να γίνει με δύο τρόπους και της έδωσε δύο επιλογές στον τρόπο διενέργειας της χειρουργικής επέμβασης. Είτε με χειρουργική επέμβαση με λαπαροτομή στην κοιλιά ή λαπαροσκόπηση. Η λαπαροτομή γίνεται στην περιοχή του υπογάστριου, δηλαδή στο χαμηλότερο μέρος της κοιλιάς. Της είπε επίσης, ότι η εγχείρηση είτε με τη μέθοδο αυτήν, είτε την άλλην, θα μπορούσε να γίνει σε ένα από τα δύο ιδιωτικά νοσοκομεία, στην Πολυκλινική Λευκωσίας ή στην Κλινική Λήδρας. Εκείνον τον χρόνο, η συνεργασία του με την Πολυκλινική Λευκωσίας, εξαντλείτο στην παραχώρηση από την Πολυκλινική σε εκείνον, του χώρου του μαιευτηρίου και του χειρουργείου προς διεξαγωγή τοκετών και των χειρουργικών επεμβάσεων που διενεργούσε, καθώς και στην προεγχειρητική και μεταχειρουργική νοσηλεία ασθενών που χειρουργούσε. Δεν είχε λόγο ως προς την επιλογή νοσηλευτικού προσωπικού, το οποίο να συμμετείχε στις χειρουργικές επεμβάσεις που διενεργούσε. Η πρώτη επαφή του με το εκάστοτε νοσηλευτικό προσωπικό κάθε φορά, γινόταν κατά τη στιγμή που εισερχόταν στο χειρουργείο προς έναρξη της χειρουργικής επέμβασης. Μετά από τις εξηγήσεις που έδωσε στην Ενάγουσα, αυτή εξέφρασε την επιθυμία να της κάνει χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση της κύστης και εκείνη του είπε ότι προτιμούσε την επέμβαση της λαπαροτομής και διάλεξε όπως λάβει χώρα στην Πολυκλινική Λευκωσίας. Της είπε ότι η αφαίρεση της κύστης, θα βοηθούσε στην προσπάθεια της να μείνει έγκυος. Της είπε ότι η χειρουργική επέμβαση θα στοίχιζε €1.700, τα €700 θα ήταν η δική του αμοιβή. Προγραμματίστηκε η επέμβαση στην Πολυκλινική Λευκωσίας που έγινε στις 26/01/2016 και η ώρα 07:00. Εκείνην την ημέρα, προσήλθε η Ενάγουσα στην Πολυκλινική. Έγινε η εισαγωγή της στον γυναικολογικό θάλαμο και προετοιμάστηκε με κλύσμα από τις νοσηλεύτριες. Δεν είχε ανάμειξη ο Εναγόμενος με την προεγχειρητική ετοιμασία της Ενάγουσας. Την είδε για πρώτη φορά στον θάλαμο της γυναικολογικής κλινικής λίγο πριν την επέμβαση. Πριν την επέμβαση, έτυχε ενημέρωσης η Ενάγουσα από τον ίδιο ως προς τον χαρακτήρα και εύρος της επέμβασης. Σε κάθε χειρουργική επέμβαση που διεξήγαγε στην Πολυκλινική, η νοσηλεύτρια θαλάμου στον οποίον ο ασθενής βρίσκεται προεγχειρητικά, οδηγεί τον ασθενή στη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας. Η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας ταυτοποιεί τον ασθενή και μετά τον οδηγεί στη χειρουργική αίθουσα και τον τοποθετεί σε χειρουργικό κρεβάτι, προβαίνοντας στις κατάλληλες προετοιμασίες. Οι νοσηλευτές επιγράφουν επί του βιβλίου χειρουργικών επεμβάσεων, τα στοιχεία του ασθενή. Πριν τη χειρουργική επέμβαση, η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας ξεκινά τη διαδικασία πλύσης και αποστείρωσης των χεριών της σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εκτός της χειρουργικής αίθουσας. Διαχωρίζεται αυτός ο χώρος με διαχωριστικού τύπου θύρα. Η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας εισέρχεται στο χειρουργείο με αποστειρωμένα ρούχα και γάντια και πρέπει να παραμένει σε όλην τη διάρκεια του χειρουργείου αποστειρωμένη. Η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας τοποθετεί τον ουροκαθετήρα και ειδική πλακέτα γείωσης στο δεξί πόδι του ασθενή. Η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας τοποθέτησε στην αποστειρωμένη επιφάνεια, τα εργαλεία, τις γάζες, τα υλικά και τα αιχμηρά αντικείμενα που απαιτούνται για τη διενέργεια της εγχείρησης.

 

Αναφορικά με τις γάζες που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια μίας χειρουργικής επέμβασης, αυτές τις παραλαμβάνει η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας η οποία τις τοποθετεί σε ανοιχτό μεταλλικό δοχείο το οποίο βρίσκεται στο δάπεδο της χειρουργικής αίθουσας. Η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας αδειάζει κατά διαστήματα το μεταλλικό αυτό δοχείο ώστε να γίνεται συνεχής έλεγχος και καταμέτρηση των χρησιμοποιηθεισών γαζών. Η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας τοποθετεί, κατά μέγεθος, τις γάζες που αφαιρεί από το μεταλλικό δοχείο τη μία δίπλα από την άλλην είτε πάνω σε απλωμένο σεντόνι πράσινου χρώματος που βρίσκεται στο δάπεδο της χειρουργικής αίθουσας είτε σε άλλο ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Σε αυτήν τη διαδικασία, ουδόλως συμμετέχει ο χειρούργος ιατρός, ούτε και έχει οπτική επαφή σε αυτήν.

 

(Α) Τα κύρια καθήκοντα και αρμοδιότητες της νοσηλεύτριας κυκλοφορίας είναι παραλαβή-υποδοχή του ασθενούς στη χειρουργική αίθουσα, η νοσηλευτική αξιολόγηση και ταυτοποίηση του ασθενούς, ο έλεγχος και συνεχής παρακολούθηση της λειτουργίας των διαφόρων συσκευών-μηχανημάτων, η ετοιμασία απαραίτητου υλικού για την επέμβαση όπως επίσης και εξοπλισμού, η αναπλήρωση με υλικά (εργαλεία, γάζες, άλλα αναλώσιμα), η καταγραφή υλικών είτε αυτά είναι εργαλεία, γάζες είτε και άλλα αναλώσιμα στον ειδικό πίνακα, η περισυλλογή τυχόν πεσμένων εργαλείων ή ακάθαρτων γαζών και η καταμέτρηση γαζών μαζί με τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας.

 

Παρουσιάστηκε έγγραφο του Υπουργείου Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας με τίτλο ‘’Κλινικές Κατευθυντήριες Οδηγίες Περιεγχειρητική Νοσηλευτική’’, το οποίο είναι αναρτημένο και δημοσίως διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και απαριθμεί τις αρμοδιότητες, καθήκοντα και ρόλο των νοσηλευτών και τη διαδικασία σε ένα χειρουργείο.

 

Παρουσίασε επίσης, έγγραφο εκδοθέν το 2009 του Υπουργείου Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας με τίτλο ‘’Εγχειρίδιο Εφαρμογής της Λίστας Ελέγχου για την ασφάλεια στις χειρουργικές επεμβάσεις’’ του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του 2008, το οποίο είναι αναρτημένο και δημοσίως διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και προνοεί, διέπει τις αρμοδιότητες, καθήκοντα και ρόλο όλων των νοσηλευτών και τη διαδικασία σε ένα χειρουργείο.

 

Τόσο το Τεκμήριο 7.12, όσο και το Τεκμήριο 7.13, τα οποία αποτύπωσαν πάγιους και προγενέστερους κανόνες και πρακτικές και τα οποία τύγχαναν εφαρμογής και εφάρμοσε κατά την επέμβαση, αναφέρουν με λεπτομέρεια τον ρόλο τα καθήκοντα και αρμοδιότητες τόσο της νοσηλεύτριας εργαλειοδοσίας όσο και της νοσηλεύτριας κυκλοφορίας.

 

Παρουσίασε επίσης, εκδοθέν τον Σεπτέμβριο του 2011 από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της Ελληνικής Δημοκρατίας-Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ τιτλοφορούμενο ‘’Τίτλος Πρωτόκολλου Καθήκοντα Νοσηλεύτριας Κυκλοφορίας’’ το οποίο αποτυπώνει πάγιους κανόνες σε σχέση με τα καθήκοντα της νοσηλεύτριας κυκλοφορίας.

 

Στις 26/01/2016 συγκεκριμένα, αφού ακολούθησε τη διαδικασία πλύσης και αποστείρωσης των χεριών του σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εκτός της χειρουργικής αίθουσας, ο οποίος χώρος διαχωρίζεται από τη χειρουργική αίθουσα με ένα διαχωριστικό τύπου θύρας, εισήλθε στη χειρουργική αίθουσα και η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας του φόρεσε τη χειρουργική αποστειρωμένη ρόμπα και γάντια. Στη χειρουργική αίθουσα, εκείνην τη στιγμή βρισκόταν η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας, η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας καθώς και η αναισθησιολόγος Δρ. Α. Φ., η οποία είχε προετοιμάσει την Ενάγουσα με αναισθησία τύπου ‘spinal’. Δεν υπήρχε κανένα άλλο πρόσωπο εντός της χειρουργικής αίθουσας εκείνην τη στιγμή.

 

Η Δρ. A. Φ. είναι συνεργάτης του για πάνω από 15 χρόνια και την διάλεξε ως αναισθησιολόγο ως δικλείδα ασφάλειας για όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις που διενεργεί. Δεν επέλεξε το νοσηλευτικό προσωπικό που συμμετείχε στην επέμβαση. Το μέγεθος και ο αριθμός των γαζών και σετ εργαλείων που χρησιμοποιούνταν σε κάθε χειρουργική επέμβαση, καθορίζονται από το είδος της χειρουργικής επέμβασης. Ενημερώνει το νοσηλευτικό προσωπικό και εκείνοι εντοπίζουν και προετοιμάζουν όλα τα απαραίτητα για τη χειρουργική επέμβαση. Στην προκείμενη περίπτωση, η επέμβαση απαιτούσε τις γάζες τις μικρές διαστάσεων 10 επί 10 εκατοστά με μεταλλικό νήμα ή μεγάλες γάζες καθορισμένων εργοστασιακών διαστάσεων 20 επί 10 με μεταλλικό νήμα.

 

Μετέπειτα διά βοής ζήτησε αφενός επιβεβαίωση ότι έγινε η καταμέτρηση των προς χρήση στην επέμβαση γαζών, την οποίαν επιβεβαίωση έλαβε διά βοής από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας και αφετέρου επιβεβαίωση ότι το αποτέλεσμα της εν λόγω καταμέτρησης ήταν ο αριθμός που αναγραφόταν στον ειδικό πίνακα.

 

Κατόπιν ζήτησε από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας να διενεργήσει έλεγχο λειτουργίας της διαθερμίας, τον οποίον διεξήγαγε ως διά βοής του επιβεβαίωσε. Μετέπειτα ρώτησε την αναισθησιολόγο, Δρ. Α. Φ., κατά πόσο η κατάσταση της Ενάγουσας επέτρεπε την έναρξη της επέμβασης και τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας κατά πόσο ήταν έτοιμη με τις γάζες, τα εργαλεία και τα υλικά ώστε να προχωρήσει στην τομή της κοιλιάς της Ενάγουσας. Τόσο η Δρ. Α. Φ., όσο και η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας του απάντησαν θετικά.

 

Προχώρησε με τομή Pfannestiel περίπου 4 εκατοστών στην κοιλιά της Ενάγουσας και προχωρώντας και διανοίγοντας τα στρώματα της κοιλιάς απέκτησε πρόσβαση στην περιτοναϊκή κοιλότητα, δηλαδή το εσωτερικό μέρος της κοιλιάς. Εκεί διαπίστωσε, ότι η κύστη ήταν επικολλημένη επί της αριστερής ωοθήκης της Ενάγουσας και ότι υπήρχαν διάχυτες εστίες ενδομητρίωσης στα κοιλιακά τοιχώματα και στην επιφάνεια της μήτρας της Ενάγουσας. Μετέπειτα προχώρησε κατά τρόπο πολύ προσεκτικό στην αποκόλληση ολόκληρης της κύστης, χωρίς αυτή να διανοιχθεί ή να τεμαχιστεί, από την ωοθήκη επιτυχώς και χωρίς να επηρεάσει ή βλάψει την ωοθήκη ή τη σάλπιγγα. Διενέργησε έλεγχο της επιφάνειας αποκόλλησης της κύστης από την ωοθήκη και προχώρησε σε αιμόσταση εκεί όπου χρειαζόταν με τη χρήση διαθερμίας.

 

Αναφορικά με την κύστη που αφαίρεσε, την παρέδωσε αμέσως στη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας η οποία την τοποθέτησε σε μικρό μεταλλικό δοχείο το οποίο βρισκόταν πάνω στην αποστειρωμένη επιφάνεια του τραπεζιού με τα εργαλεία. Έδωσε επί τόπου οδηγίες στη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας να σταλεί η κύστη για παθολοανατομική/ιστοπαθολογική εξέταση.

 

Σημείωσε, ότι κατά την επέμβαση δεν χρησιμοποίησε όλες τις γάζες που αναγράφονταν επί του πίνακα στη χειρουργική αίθουσα. Δεν υπήρξε ανάγκη να ζητήσει οποιαδήποτε επιπρόσθετα υλικά ούτε και επιπρόσθετες γάζες.

 

Ως προς τις γάζες που χρησιμοποίησε στην επέμβαση, αυτές τις παρέλαβε η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας η οποία τις τοποθέτησε σε ανοιχτό μεταλλικό δοχείο το οποίο βρισκόταν στο δάπεδο της χειρουργικής αίθουσας. Η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας άδειαζε κατά διαστήματα το μεταλλικό αυτό δοχείο προς συνεχή έλεγχο και καταμέτρηση των χρησιμοποιηθεισών γαζών. Σε αυτήν τη διαδικασία, ουδόλως συμμετείχε.

 

Μετέπειτα χρησιμοποίησε έλεγχο για αιμόσταση και διαπιστώνοντας ότι δεν υπήρχε κάποιο πρόβλημα, ανακοίνωσε στις νοσηλεύτριες και τη Δρ. Α. Φ., ότι είχε ολοκληρώσει την επέμβαση και ότι θα προχωρούσε στο κλείσιμο της κοιλιάς λέγοντας χαρακτηριστικά ‘’τελειώσαμε, κλείνουμε’’, όπως λέει πάντα σε αυτό το χρονικό σημείο των χειρουργικών επεμβάσεων που διεξάγει.

 

Ακολούθως, διενήργησε προσεκτικό δικό του έλεγχο στο χειρουργικό πεδίο και εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας της Ενάγουσας, κατά τον οποίον έλεγχο δεν εντόπισε την παρουσία οποιασδήποτε γάζας, εργαλείου, αντικειμένου ή άλλου υλικού.

 

Στο σημείο αυτό και πριν αρχίσει να κλείνει την περιτοναϊκή κοιλότητα, διά βοής ζήτησε από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας, την πρώτη καταμέτρηση των γαζών, υλικών και εργαλείων. Συγκεκριμένα και ως προς τις γάζες, έπρεπε να επιβεβαιωθεί ότι το άθροισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και αυτών που δεν χρησιμοποιήθηκαν ήταν ο ίδιος με τον αριθμό των γαζών που αναγραφόταν επί του ειδικού πίνακα στην αρχή της επέμβασης. Μετά από λίγο και ενώ έκλεινε την περιτοναϊκή κοιλότητα, η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας, η οποία προέβη στην καταμέτρηση με τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας, του έδωσε διά βοής την εν λόγω επιβεβαίωση αναφορικά με τις γάζες αλλά και τα λοιπά εργαλεία και υλικά. 

 

Μετά και πριν ολοκληρώσει το κλείσιμο της περιτοναϊκής κοιλότητας, διά βοής ζήτησε από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας τη δεύτερη καταμέτρηση των γαζών, υλικών και εργαλείων. Συγκεκριμένα και ως προς τις γάζες, έπρεπε και πάλι να επιβεβαιωθεί ότι το άρθροισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και αυτών που δεν χρησιμοποιήθηκαν ήταν ο ίδιος με τον αριθμό των γαζών που αναγραφόταν επί του ειδικού πίνακα στην αρχή της επέμβασης. Στο σημείο εκείνο, σταύρωσε τα χέρια του και δεν έκανε τίποτε απολύτως μέχρι να ολοκληρωθεί η καταμέτρηση από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας και τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας. Η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας, η οποία προέβη στην καταμέτρηση με τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας, του έδωσε διά βοής την εν λόγω επιβεβαίωση αναφορικά με τις γάζες αλλά και τα λοιπά εργαλεία και υλικά. Τότε και μόνο προχώρησε, όπως εν προκειμένω έπραξε, στο κλείσιμο της κοιλιάς.

 

Αφού έφτασε στο τελευταίο στάδιο της συρραφής του δέρματος της κοιλιάς της Ενάγουσας,  ζήτησε από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας την τρίτη καταμέτρηση των υλικών, γαζών και εργαλείων. Έπρεπε να επιβεβαιωθεί εκ νέου για το άθροισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και αυτών που δεν χρησιμοποιήθηκαν και αυτή μαζί με τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας, του έδωσε διά ζώσης επιβεβαίωση αναφορικά με τις γάζες και τα υπόλοιπα εργαλεία και υλικά. Η επέμβαση ολοκληρώθηκε η ώρα 10:00 και η Ενάγουσα μεταφέρθηκε από τις νοσηλεύτριες σε θάλαμο της Πολυκλινικής για τη μετεγχειρητική ανάρρωση της. Ο ίδιος παρέμεινε στον χώρο της Πολυκλινικής για ακόμα δύο ώρες μέχρι να ανακτήσει τις αισθήσεις της η Ενάγουσα και για να την πληροφορήσει ότι αφαιρέθηκε η κύστη από την ωοθήκη χωρίς επηρεασμό της ωοθήκης. Της μετέφερε την ύπαρξη ενδομητρίωσης σε διάχυτες εστίες και σε άλλα σημεία εκτός της ωοθήκης. Την επισκέφθηκε το βράδυ 21/06/2016 και διαπίστωσε ότι όλα έβαιναν καλώς. Συμπλήρωσε παραπεμπτικό για ιστοπαθολογική εξέταση στο οποίο αναγράφονταν τα ατομικά στοιχεία της Ενάγουσας και η ημερομηνία της επέμβασης και διενεργήθηκε η εξέταση από τη Δρ. Χ. O. Η Δρ. A. Φ. βρισκόταν καθ' όλην τη διάρκεια της επέμβασης παρούσα και την επόμενη ημέρα, την εξέτασε με στηθοσκόπιο και διαπίστωσε την παρουσία εντερικών ήχων, δηλαδή ότι τα έντερα της λειτουργούν κανονικά. Επίσης είχε ουρήσει και αέριζε όπως πληροφορήθηκε. Οι ζωτικές ενδείξεις και η γενική της κατάσταση, ήταν εντός φυσιολογικών ορίων. Της έδωσε προφορικές οδηγίες να προσέλθει στο ιατρείο του ύστερα που μίαν εβδομάδα. Έλαβε το αποτέλεσμα της διενέργειας της παθολογοανατομικής έκθεσης, με το δείγμα που είχε αποστείλει για ιστοπαθολογικές εξετάσεις. Της αφαίρεσε τη ραφή όταν την επισκέφθηκε στις 02/02/2016 και τον ευχαρίστησε για τις υπηρεσίες του. Του παρέδωσε €1.000 μετρητά με το οποίο έγινε η εξόφληση της αμοιβής της Πολυκλινικής Λευκωσίας και του υποσχέθηκε ότι θα προσερχόταν για να του δώσει το υπόλοιπο ποσό των €700. Επίσης ο Εναγόμενος, της παρέδωσε το πρωτότυπο της παθολοανατομικής έκθεσης.

 

Την 01/06/2016 η Ενάγουσα τον επισκέφθηκε μαζί με τον σύντροφο της στο ιατρείο του και του είπε ότι είχε αναγούλες και κοιλιακό άλγος και έκανε εμετούς. Διενήργησε εντός των πλαισίων της ειδικότητας του, πλήρη και λεπτομερή κλινική εξέταση και διακολπικό υπερηχογράφημα. Η αρτηριακή της πίεση και οι παλμοί της ήταν φυσιολογικοί, δεν είχε πυρετό και η κοιλιά της ήταν μαλακή χωρίς την ένδειξη τυμπανισμού. Ήταν παρόντες εντερικοί ήχοι. Έκανε δοκιμασία κυήσεως ούρων, δηλαδή test εγκυμοσύνης με αρνητικό αποτέλεσμα. Του είχε πει η Ενάγουσα, ότι αέριζε και ουρούσε κανονικά, αλλά ότι δεν αισθανόταν καλά λόγω εμετών. Της ανέφερε ότι η συμπτωματολογία πιθανόν να φαίνεται σε γαστρεντερική διαταραχή. Της συνέστησε να αποταθεί σε νοσηλευτήριο δημόσιου τομέα. Μετά την επίσκεψη στο ιατρείο του, ενημερώθηκε ότι νοσηλευόταν η Ενάγουσα στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Την επισκέφθηκε 2‑3 μέρες μετά για να της εκφράσει τη συμπάθεια του. Δεν ήταν παρών ο σύντροφος της. Μετά πληροφορήθηκε για την επίδοση της επίδικης αγωγής. Μήνες μετά την επέμβαση, στις 03/06/2016, έμαθε ότι έπασχε από αποφρακτικό ειλεό ο οποίος κατ' ισχυρισμόν προκλήθηκε από την παρουσία ξένου σώματος εντός της περιοχής της πυελού της Ενάγουσας και ότι υποβλήθηκε σε επέμβαση στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας κατά την οποίαν αποκολλήθηκε και αφαιρέθηκε γάζα από το λεπτό έντερο.

 

Η διαχείριση και καταμέτρηση των γαζών, αποτελεί καθήκον και αρμοδιότητα των νοσηλευτών και συγκεκριμένα, της νοσηλεύτριας εργαλειοδοσίας και νοσηλεύτριας κυκλοφορίας.

 

Η απώλεια της γάζας εντός της Ενάγουσας κατά τη διενέργεια της επέμβασης, 26/01/2016, οφείλεται και αποδίδεται βάσει πρωτόκολλων και κανονισμών σε λάθος καταμέτρηση από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας και τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας. Είναι άξιο απορίας, πώς είναι δυνατό μία γάζα 50 εκατοστών επί 9 εκατοστών, να χωρέσει σε μίαν τομή 4 εκατοστών.

 

Επίσης και σε σχέση με τους ισχυρισμούς της Ενάγουσας περί κινδύνου αποφρακτικού ειλεού στο μέλλον, ο κίνδυνος αποφρακτικού ειλεού προϋπήρχε της επέμβασης λόγω ενδομητρίωσης που συχνά προκαλεί συμφύσεις. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση όπου δεν διαγιγνώσκετο η ενδομητρίωση της Ενάγουσας κατά τον χρόνο που το έπραξε, θα μπορούσε στο μέλλον να είχε δημιουργήσει συμφύσεις μεταξύ των εντέρων, της μήτρας και του κοιλιακού τοιχώματος και επιπλοκές τύπου αποφρακτικού ειλεού. Περαιτέρω, συμφύσεις προκαλούνται από κάθε επιπλέον επέμβαση στην κοιλιά όπως η καισαρική τομή. Ο κίνδυνος περί αποφρακτικού ειλεού στο μέλλον δεν μπορεί να εκτιμηθεί ποσοτικά ή ποιοτικά, καθώς η αντίδραση κάθε οργανισμού είναι διαφορετική και αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων.

 

Σε σχέση με την καισαρική τομή στην οποίαν ανέφερε η Ενάγουσα ότι προέβη λόγω του ότι δεν μπορούσε να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό λόγω της επέμβασης στην οποίαν υπεβλήθη στις 03/06/2016, ανέφερε ότι κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί καθότι δεν υπάρχει ιατρικά καμία αντένδειξη διενέργειας καισαρικής τομής σε περιπτώσεις ασθενών οι οποίες στο παρελθόν είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, ως η χειρουργική επέμβαση της Ενάγουσας στις 03/06/2016 και τούτο διότι, η μήτρα της Ενάγουσας δεν επηρεάστηκε με οποιονδήποτε τρόπο.

 

Καταληκτικά επανέλαβε ότι ασκεί το επάγγελμα του ειδικού ιατρού γυναικολόγου-μαιευτήρα στην Κύπρο εδώ και 23 χρόνια και γενικά εδώ και 30 χρόνια με μακρόχρονη εμπειρία σε επεμβάσεις και ιατρικά περιστατικά ως η επέμβαση, η κύστη και η περίπτωση ενδομητρίωσης της Ενάγουσας, αντιμετωπίζοντας τα επιτυχώς. Δεν αντιμετώπισε κανένα δικαστικό μέτρο εναντίον του στη μέχρι τώρα καριέρα του.

 

Υπέδειξε κουτιά γαζών και γάζες παρόμοια με εκείνα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Ανέφερε ότι οι γάζες φέρουν μεταλλικό νήμα. Ο αριθμός γαζών που χρησιμοποιείται συνήθως, είναι στρογγυλός αριθμός των 10 γαζών σε περίπτωση μικρού χειρουργείου. Δεν υπήρχε περίπτωση να κάνει μικρή λαπαροτομή για αφαίρεση κύστης ωοθήκης και να έχει 30 γάζες, άρα δεν του είχαν ανοίξει κουτί 50 γαζών για το συγκεκριμένο χειρουργείο. Τις 10 γάζες, θα πρέπει να τις πήρε η νοσηλεύτρια του χειρουργείου και να τις τοποθέτησε σε ένα σακούλι που τις μέτρησε. Μετά εμπερικλείονται οι γάζες σε δεύτερο σακούλι και όταν μπουν στο χειρουργείο, υπάρχει ένας αριθμός γαζών μέσα στο σακούλι και εκεί είναι που ξεκινά η διαδικασία του χειρουργείου. Συνήθως αυτό που γίνεται, είναι ότι ανοίγουν το σακούλι, το ένα το εξωτερικό και αδειάζει το μικρό σακούλι με το περιεχόμενο στο τραπέζι το αποστειρωμένο. Μετά έρχεται η εργαλειοδότρια η οποία έχει αποστειρωθεί, παίρνει το σακουλάκι που είναι αποστειρωμένο, ανοίγει τις γάζες και πέφτει το σακουλάκι πάνω στο τραπέζι. Τις μετρά η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας μαζί με τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας και η καταμέτρηση αυτή, είναι ανεξάρτητη και γίνεται πριν το χειρουργείο και δεν συμμετέχει σε αυτήν την καταμέτρηση ο χειρούργος, ο οποίος δεν είναι καν παρών στην αίθουσα. Μετά αναγράφει πάνω στον ειδικό πίνακα η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας σε χώρο που είναι ευδιάκριτος τον αριθμό 10 μεγάλες, 10 μικρές. Ο χειρούργος γιατρός βρίσκεται έξω από την αίθουσα σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και πλένεται με ειδικό τρόπο. Υπάρχουν και γάζες που δεν έχουν μεταλλικό νήμα που έχουν και τις ίδιες διαστάσεις με τον ίδιο αριθμό τεμαχίων εντός του πακέτου. Στην περίπτωση της επέμβασης, έγινε αναισθησία τύπου ραχαίας αναισθησίας. Αυτή προϋποθέτει αποστείρωση του σημείου που θα γίνει η αναισθησία πριν προχωρήσει η αναισθησιολόγος στην εφαρμογή του καθετήρα. Οι συγκεκριμένες γάζες που χρησιμοποιούνται για τη διαδικασία, δεν φέρουν μεταλλικό νήμα, άρα υπάρχουν εκεί στο χειρουργείο. Μπαίνει ουροκαθετήρας και πρέπει με μία γάζα, η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας να αποστειρώσει την επιφάνεια της ουρήθρας και μετά να εφαρμόσει τον αποστειρωμένο ουροκαθετήρα στο σώμα, στην ουροδόχο κύστη. Αυτές οι γάζες είναι αποκλειστική ευθύνη της νοσηλεύτριας κυκλοφορίας να φροντίσει να μην παραμείνουν στην αίθουσα του χειρουργείου μετά τις διαδικασίες. Επίσης, πρέπει να φροντίσει να μην υπάρχει γάζα μέσα στους κάδους απόρριψης. Τρίτο πράγμα που προηγείται του οποιουδήποτε χειρουργείου, είναι ότι πρέπει να υπάρχει βεβαίωση ότι δεν υπάρχει στο πάτωμα κάποια γάζα. Αν δεν γίνει σωστή καταμέτρηση πριν το χειρουργείο, μπορεί να γίνει ψευδώς ορθή καταμέτρηση, για την οποίαν δεν ευθύνεται ο χειρούργος, διότι δεν εμπλέκεται στη διαδικασία. Η χειρουργική ομάδα είναι αρκετά μέρη και το κάθε μέρος έχει τον δικό του ρόλο, αρμοδιότητες, ευθύνες και καθήκοντα. Αν γίνει λάθος στην καταμέτρηση πριν, τότε θα γίνει λάθος και στο τέλος. Ο χειρούργος θα κλείσει την κοιλιά μόνο και εφόσον ζητήσει την καταμέτρηση και του δοθεί η ορθή καταμέτρηση, αυτή είναι η δική του ευθύνη, αυτός είναι ο ρόλος του.

 

Η παρουσία της αναισθησιολόγου, είναι αναγκαία για να υπάρχει και σταθερότητα της ομάδας και ως ασφαλιστική δικλείδα. Ξέρει ο ένας τις κινήσεις του άλλου και τις ικανότητες του άλλου. Όταν έρθει η επίμαχη στιγμή που ετοιμάζεται να κλείσει την κοιλιά, θα ζητήσει την καταμέτρηση ελπίζοντας ότι η αρχική καταμέτρηση, θα συμφωνήσει για να μπορέσει να κλείσει την κοιλιά. Λέει ότι κλείνουν και ξέρει ότι είναι έτοιμος να κλείσει την περιτονιακή κοιλότητα για να ράψει τα υπόλοιπα στρώματα. Θα χρειαστεί περίπου 20 με 25 λεπτά. Λέει στην αναισθησιολόγο για να ξέρει, πόσα φάρμακα θα χορηγήσει για να μην δώσει επιπλέον φάρμακα. Η κυρία Φ, το ξέρει διότι αυτός θα πει "κλείνουμε, μετρούμε". Δεν έχει οπτική επαφή με την αναισθησιολόγο. Αυτή είναι πίσω από παραβάν. Κάθε μέλος της χειρουργικής ομάδας, έχει τον ρόλο του να διαδραματίσει. Σε σχέση με τις νοσοκόμες, δεν τις γνωρίζει και δεν μπορεί να ξέρει ποια νοσοκόμα θα παρίσταται στη χειρουργική επέμβαση τη δεδομένη στιγμή στο χειρουργείο. Δεν είναι θέμα επιλογής ή προτίμησης από μέρους του. Αυτά τα καθορίζει η κλινική. Αν οι νοσηλεύτριες είναι έμπειρες, ικανές για να διεκπεραιώσουν την εργασία, δεν είναι ο ίδιος που το κρίνει, αλλά ο εργοδότης του. Εξάλλου η αδειοδότηση των χειρουργείων, γίνεται από το Υπουργείο Υγείας.

 

Αντεξεταζόμενος ανέφερε, ότι έλαβε σειρά από μέτρα για να προφυλάξει την Ενάγουσα από κινδύνους. Επέλεξε τη συγκεκριμένη κλινική. Δεύτερον, χρησιμοποίησε υλικά που θα μπορούσαν να ανιχνευθούν από ακτινογραφία και τρίτον, ακολούθησε πρωτόκολλα σε σχέση με την καταμέτρηση των γαζών. Ήταν θέση του, ότι ως χειρουργός δεν είχε ευθύνη για την ορθότητα της καταμέτρησης. Είχε απορία γιατί βρισκόταν ενώπιον του Δικαστηρίου. Επίσης αμφισβήτησε την ορθότητα της ιστολογικής εξέτασης σε σχέση με τη γάζα. Στη συνέχεια, είχε αναφέρει ότι το θέμα της επιλογής της κλινικής δεν ήταν του ιατρού. Προσφέρει στην ασθενή εναλλακτικές λύσεις. Διαφώνησε με τη θέση, ότι δεν έδωσε επιλογές κλινικής στην Ενάγουσα.

 

Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, έρχεται η εργαλειοδότρια στο τραπέζι, αδειάζει τον κάδο και φτάνουν στο σημείο της καταμέτρησης των γαζών. Είναι εύκολο να γίνει λάθος στην καταμέτρηση, επειδή θα μπορούσε να μείνει γάζα στο δωμάτιο από προηγούμενο χειρουργείο.

 

Αναρωτήθηκε κατά πόσο του αποδίδεται ότι έκανε τυχαία 4.500 επεμβάσεις και γέννες χωρίς τέτοιαν επιπλοκή. Αναφορικά με το θέμα της υποχρεωτικής ασφάλισης ιατρών, ήταν θέση του ότι το 2016 δεν υπήρχε τέτοια νομική υποχρέωση.

 

Ήταν θέση του, ότι η Ενάγουσα είχε έντονους πόνους κατά τη διάρκεια της περιόδου της και ότι η δική του ιστοπαθολογική εξέταση Τεκμήριο 2.2, επιβεβαιώνει διάγνωση ενδομητρίωσης. Διαφώνησε με τη θέση, ότι η Ενάγουσα ήρθε κοντά του ως επίσκεψη ρουτίνας. Επίσης ήταν θέση του, ότι της είχε επιλύσει πρόβλημα υπογονιμότητας που αντιμετώπιζε εξαιτίας ενδομητρίωσης.

 

Διαφώνησε ότι της είχε πει κατά την επίσκεψη στο ιατρείο του, ότι θα έπρεπε να χειρουργηθεί άμεσα. Από την άλλην, ήταν θέση του ότι η Ενάγουσα είχε κύστη κάποιου μεγέθους που είχε εντείνει το πρόβλημα της ενδομητρίωσης. Μαζεύεται συνεχώς αίμα κάθε εμμηνορησιακό κύκλο και αυτό μεγαλώνει την τάση. Διαφώνησε με τη θέση, ότι δεν είχε δώσει επιλογή στην Ενάγουσα του τρόπου διενέργειας της εγχείρησης.

 

Ανέφερε ότι η γάζα, δεν είναι ιατρική επιπλοκή και η λάθος καταμέτρηση δεν έχει να κάνει με τα καθήκοντα του ως ιατρός. Είναι ανεξάρτητη νοσηλευτική διαδικασία. Έκανε σύγκριση του ρόλου της νοσηλεύτριας με τον ρόλο της στενοτυπίστριας εν σχέσει με τον Δικαστή που εξυπηρετεί. Αυτός είναι ο λόγος που δημιουργούνται τα πρωτόκολλα, για να καθορίζονται οι ρόλοι και τα καθήκοντα. Ο μόνος αρμόδιος για να μπαίνει στην κοιλιά της ασθενούς, είναι ο γιατρός. Η δουλειά της εργαλειοδότριας, είναι άλλη. Όταν δηλώσει ότι θα κλείσει την κοιλιά και ζητήσει διά βοής καταμέτρηση σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των υλικών, ο ρόλος του τελειώνει. Νομικά υπεύθυνες για λάθος καταμέτρηση, είναι οι δύο νοσηλεύτριες εργαλειοδοσίας και κυκλοφορίας. Περιορίστηκε στα καθήκοντα του με τρόπο ορθό και ευλαβικό και θεωρούσε ότι δεν θα έπρεπε να βρίσκεται ενώπιον του  Δικαστηρίου. Εξέφρασε τη θέση, ότι θα έφτανε μέχρι το ΕΔΑΔ για την υπόθεση.

 

Στην υποβολή της θέσης, γιατί δεν καταχώρησε αγωγή εφόσον η Ενάγουσα ήταν θέση του ότι δεν τον πλήρωσε, απάντησε ότι δεν είναι ‘τέτοιος άνθρωπος’.

 

Ερωτώμενος για τα ονόματα των δύο νοσηλευτών, ανέφερε ότι τα ονόματα τους είναι Νίνα και η άλλη Μήδεια. Δεν θυμάται το επώνυμο τους. Δεν θα μπορούσε να φέρει ένσταση στην παρουσία τους, με τον ίδιο τρόπο που ο Δικαστής δεν θα μπορούσε να φέρει ένσταση στην παρουσία της στενοτυπίστριας.

Αυτό που βρέθηκε στην κοιλιά της Ενάγουσας, δεν ταιριάζει με τη γάζα που χρησιμοποιήθηκε. Δεν τεκμηριώθηκε η ύπαρξη της γάζας.

Παραδέχτηκε ότι έτυχε ενημέρωσης, αλλά υπέδειξε στην κυρία Μιχαήλ να ρωτήσει τον ΜΕ4 αν τον πήρε τηλέφωνο. Κάποιος τον έπιασε τηλέφωνο και του είπε του συναδέλφου του, να κάνουν τη δουλειά τους. Δεν θυμάται περιστατικό στον χώρο στάθμευσης. Παραδέχτηκε ότι επισκέφθηκε το νοσοκομείο για να δει την Ενάγουσα μετά την επέμβαση, αλλά αρνήθηκε ότι της είχε πει ‘έγινε λάθος, λυπάμαι αλλά εδώ δεν είναι Αμερική για να αξιώσεις αποζημιώσεις’. Αρνήθηκε  ότι υπήρχε νοσοκόμα παρούσα την ώρα που μιλούσε με την Ενάγουσα. Δε ήταν κανείς άλλος παρών.

Διαφώνησε ότι το πρωτόκολλο, δεν αντικαθιστά τον φυσικό έλεγχο από τον χειρούργο που διενεργεί χειρουργική επέμβαση. Διευκρίνισε ότι η διερεύνηση του χειρούργου, φαίνεται μετά από λάθος καταμέτρηση. Ο ίδιος κάνει δικό του έλεγχο πριν να ζητήσει την καταμέτρηση. Στο χειρουργείο στις 26/01 που διενήργησε, ακολουθήθηκαν όλα τα αναγκαία βήματα βάσει των κανονισμών και των πρωτόκολλων. Ήταν ένα χειρουργείο ψυχρό στο οποίο, δεν υπήρχαν επιπλοκές, δεν υπήρχε πίεση χρόνου, δεν βιάζονταν να τελειώσουν. Δεν βιαζότανε να μπει κάποιος άλλος στο χειρουργείο, υπήρχε χρόνος και ήρεμο κλίμα. Οι ευθύνες των νοσηλευτών, είναι καθορισμένες, τα υλικά αυτά ανήκουν στην κλινική και η κλινική τα διαχειρίζεται, δεν είναι δικά του. Στην υποβολή ότι δεν είχε προβεί σε φυσικό έλεγχο πριν κλείσει την κοιλιά της Ενάγουσας, απάντησε "διαφωνώ και δεν μπορείτε να το ξέρετε αυτό το πράγμα". Δεν συμφώνησε με την εισήγηση, ότι παρέλειψε να αφαιρέσει τη γάζα και ανέφερε ότι δεν τοποθέτησε κάτι στην κοιλιά της ασθενούς. Το ότι παρέλειψε ή ξέχασε κάτι, δεν είναι όροι ιατρικοί, δεν είναι όροι που περιγράφουν τη διαδικασία. Όταν ήρθε κοντά του η Ενάγουσα τον Μάιο 2016, στα πλαίσια ειδικότητας του, αποφάσισε ότι δεν επρόκειτο για γυναικολογικό περιστατικό και ότι κατά πάσα πιθανότητα, επρόκειτο για γαστρεντερολογική συμπτωματολογία. Της συνέστησε ότι στην περίπτωση που συνεχίζουν οι ενοχλήσεις, να πάει να δει χειρούργο και αυτό έπραξε. Πήγε η Ενάγουσα στο ίδιο μέρος από όπου την είχαν διώξει μίαν ημέρα πριν. Εκείνος δεν είχε τα μέσα να διαγνώσει αποφρακτικό ειλεό. Η διάγνωση καθορίστηκε μετά από εξειδικευμένες εξετάσεις. Στην υποβολή ότι δεν της είπε να αποταθεί σε άλλο νοσηλευτήριο για περαιτέρω διερεύνηση, απάντησε ότι διαφωνεί. Ανέφερε ότι ήταν επιμελής ξεκινώντας από την επιλογή του συγκεκριμένου νοσηλευτηρίου. Αναφορικά με την εγχείρηση, ανέφερε ότι όταν είναι έτοιμος να κλείσει την κοιλιά, το λέει στην αναισθησιολόγο για να ξέρει πόσο χρόνο θα πρέπει να βρίσκεται ακόμα η ασθενής υπό νάρκωση. Στο σημείο αυτό, δεν έχει οπτική επαφή η αναισθησιολόγος, διότι είναι πίσω από το παραβάν και εκείνος ήταν από την άλλην πλευρά. Η αναισθησιολόγος δεν συμμετέχει καθόλου στη διαδικασία. Διαφώνησε με την εισήγηση, ότι ο μόνος λόγος που έμπλεξε την αναισθησιολόγο στην υπόθεση, είναι διότι είναι στενή μακρόχρονη συνεργασία. Ήταν θέση του, ότι νομικά υπεύθυνες, ήταν τα δύο άτομα, η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας και η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας. Όταν ρωτήθηκε ποιο ήταν το επώνυμο των δύο νοσηλευτριών, ανέφερε ότι δεν θυμάται το επώνυμο τους. Δεν μπορούσε να αναφέρει κατά πόσο ήταν ο ΜΕ4 που τον είχε ενημερώσει μετά τη χειρουργική επέμβαση στο νοσοκομείο, όμως σε κατοπινό στάδιο της αντεξέτασης, είπε ότι ο ΜΕ4 είχε το όνομα του από την Ενάγουσα. Η Ενάγουσα του έδωσε το όνομα του, γι’ αυτό καταγράφεται το όνομα του στα χαρτιά του νοσοκομείου, ότι την είχε χειρουργήσει στις 26/01. Ξεκαθάρισε ότι δεν έβαλε γάζα και της άφησε γάζα, χρησιμοποίησε γάζα. Επίσης ανέφερε, ότι δεν υπήρχε τρόπος να γνωρίζει αν στο εσωτερικό της κοιλιάς της υπήρχε γάζα. Δεν είχε τρόπο να το γνωρίζει και η μόνη ένδειξη περί αυτού, θα ήταν η καταμέτρηση και εκείνος είχε ψευδώς ορθή καταμέτρηση 3 φορές. Επίσης προέβη στην εκτίμηση ότι αν δεν ήταν ο ίδιος, η Ενάγουσα δεν θα κατάφερνε να αποκτήσει παιδί. Τούτο επιβεβαιώνεται από τη διάγνωση που έγινε ιστοπαθολογικά.

 

Δεύτερος και τελευταίος μάρτυρας της Υπεράσπισης, ΜΥ2, είναι η αναισθησιολόγος που συμμετείχε στην εγχείρηση ημερομηνίας 26/01/2016. Από το 2007 εργάζεται στην Κύπρο ως αναισθησιολόγος, πρώτα στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου. Εργάστηκε στην Πολυκλινική Λευκωσίας και επίσης συνεργάστηκε και συμμετέχει σε χειρουργικές επεμβάσεις σε πολλά άλλα νοσηλευτικά και ιατρικά κέντρα και κλινικές. Στο πλαίσιο επαγγελματικής της δραστηριότητας, συνεργάζεται σε μόνιμη και τακτική βάση πέραν των 15 ετών με τον γιατρό γυναικολόγο, Eναγόμενο. Είναι αναισθησιολόγος όλων των χειρουργικών επεμβάσεων που διενεργεί. Διέκρινε στο πρόσωπο του Eναγόμενου, προσωπικό, επαγγελματικό ήθος, επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση, ευθυκρισία, ετοιμότητα ιατρικής ανταπόκρισης και ενσυναίσθηση ως προς την κατάσταση υγείας των ασθενών του. Έχουν διεξάγει μαζί χιλιάδες χειρουργικές επεμβάσεις διαφόρων ειδών, περιλαμβανομένων λαπαροσκοπήσεων και λαπαροτομιών επεμβάσεων αφαίρεσης ιστών από ωοθήκες, χωρίς να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε παράπονο από τους ασθενείς που χειρουργήθηκαν. Πριν τη χειρουργική επέμβαση της Ενάγουσας, ο Εναγόμενος επικοινώνησε μαζί της σε σχέση με το περιστατικό της Ενάγουσας και την ενημέρωσε ότι επρόκειτο περί προγραμματισμένης χειρουργικής επέμβασης αφαίρεση ωοθηκικής κύστης με λαπαροτομή. Θα διενεργούσε τη χειρουργική επέμβαση στην Πολυκλινική Λευκωσίας. Η πρώτη της επαφή με την Ενάγουσα, ήταν την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης. Επισκέφθηκε την Ενάγουσα στον θάλαμο μετά την εισαγωγή της στην Πολυκλινική και μίλησε μαζί της μερικά λεπτά λαμβάνοντας το ιστορικό της και πληροφορίες που χρειαζόταν σχετικά με την υγεία της. Αποφάσισε να της χορηγήσει συνδυασμό ραχιαίας μαζί με ενδοφλέβια υπνωτική αναισθησία σε μικρές δοσοληψίες.

 

Οι δύο νοσηλεύτριες που βρίσκονται εντός της χειρουργικής αίθουσας, δηλαδή η νοσηλεύτρια κυκλοφορίας και η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας, προετοιμάζουν τα υλικά και εργαλεία, περιλαμβανομένων των γαζών. Αναγράφουν επί ειδικού πίνακα το αποτέλεσμα της καταμέτρησης, δηλαδή τον συνολικό αριθμό προς χρήση γαζών κατά μέγεθος και είδος. Στις περιπτώσεις χορήγησης ραχιαίας αναισθησίας και στις περιπτώσεις χορήγησης συνδυασμένης αναισθησίας, το σετ γαζών περιλαμβάνει μικρές γάζες που δεν φέρουν μεταλλικό νήμα. Οι δύο νοσηλεύτριες οφείλουν να ελέγξουν και να βεβαιωθούν ότι δεν υπάρχει πουθενά εντός της χειρουργικής αίθουσας ξεχασμένη γάζα από προηγούμενη ή άλλη χειρουργική επέμβαση και είναι υπεύθυνες για την απομάκρυνση εκτός της χειρουργικής αίθουσας των γαζών που χρησιμοποιούνται σε κάθε χειρουργική επέμβαση μετά το τέλος αυτής. Σε περίπτωση που χρησιμοποιηθούν γάζες από τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας, αυτές δεν φέρουν μεταλλικό νήμα. Πριν την ολοκλήρωση μίας χειρουργικής επέμβασης, ο χειρούργος ζητεί δια βοής από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας να διενεργεί καταμέτρηση των υλικών και εργαλείων, περιλαμβανομένων των γαζών. Είναι αρμοδιότητα της νοσηλεύτριας εργαλειοδοσίας, να μετρήσει με τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας κίνησης το σύνολο των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και αυτών που δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Σε περίπτωση όπου κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, δεν απαιτηθούν γάζες επιπρόσθετες, αυτών που μετρήθηκαν στην αρχή μίας χειρουργικής επέμβασης, τότε το άθροισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και αυτών που δεν χρησιμοποιήθηκαν, πρέπει να ισούται με τον αριθμό των γαζών που καταμετρήθηκαν πριν την έναρξη της χειρουργικής επέμβασης. Σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ζητηθούν από τον χειρούργο επιπρόσθετες γάζες από αυτών που μετρήθηκαν στην αρχή, αυτές προστίθενται στον ειδικό πίνακα που εντοπίζεται στη χειρουργική αίθουσα, τότε το άθροισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και αυτών που δεν χρησιμοποιήθηκαν, πρέπει να ισούται με το άθροισμα των γαζών που καταμετρήθηκαν πριν την έναρξη της χειρουργικής επέμβασης και αυτών που προστέθηκαν κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Στην καταμέτρηση των γαζών, δεν συμμετέχει ο αναισθησιολόγος, ούτε ο χειρούργος.

 

Η πρώτη της επαφή με την Ενάγουσα, ήταν την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης. Συγκεκριμένα, επισκέφθηκε την Ενάγουσα στον θάλαμο μετά την εισαγωγή της στην Πολυκλινική Λευκωσίας και συνομίλησε μαζί της για μερικά λεπτά λαμβάνοντας το ιστορικό της και τις πληροφορίες που χρειαζόταν σχετικά με την υγεία της, όπως την ηλικία της, αλλεργίες ή λήψη φαρμάκων από αυτήν. Έχοντας ενημέρωσης από τον Εναγόμενο σε σχέση με την επέμβαση και από την Ενάγουσα σε σχέση με το ιστορικό και την υγεία αυτής, αποφάσισε να χορηγήσει συνδυασμό ραχιαίας μαζί με ενδοφλέβια υπνωτική αναισθησία σε μικρές δοσολογίες.

 

Μετά την πιο πάνω διαδικασία, ο Eναγόμενος εισήλθε εντός της χειρουργικής αίθουσας. Φόρεσε ο Εναγόμενος την αποστειρωμένη ρόμπα και αποστειρωμένα γάντια και προχώρησε στην προετοιμασία του χειρουργικού πεδίου. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, παρακολούθησε ζωτικές ενδείξεις της Ενάγουσας και χορηγούσε τα απαραίτητα φάρμακα. Σε κάποια χρονική στιγμή ο Eναγόμενος, όπως πράττει σε κάθε χειρουργική επέμβαση αυτά τα 15 χρόνια που συνεργάζονται, ζήτησε δια βοής από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας σε τρία χρονικά σημεία, στο σημείο ολοκλήρωσης της επέμβασης καταμέτρηση γαζών, υλικών και εργαλείων. Σε κάθε περίπτωση, όπου ο Eναγόμενος ζητούσε την εν λόγω καταμέτρηση, η νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας, η οποία προέβαινε στην καταμέτρηση σε συνεργασία με τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας, δήλωνε δια βοής ότι ο αριθμός των γαζών που μέτρησαν, δηλαδή το άθροισμα των γαζών που χρησιμοποιήθηκαν και των γαζών που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην επέμβαση, ήταν ο ίδιος με τον αριθμό των γαζών που αναγραφόταν στον ειδικό πίνακα που εντοπίζεται στη χειρουργική αίθουσα πριν την έναρξη της επέμβασης. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, δεν χρειάστηκαν γάζες επιπρόσθετες των αρχικών που είχαν αναγραφεί στον ειδικό πίνακα εντός της χειρουργικής αίθουσας και είχαν προσφερθεί στον χειρούργο πριν την έναρξη της επέμβασης. Αφού έγινε η καταμέτρηση των γαζών και επιβεβαιώθηκε ο αριθμός δια βοής στο χειρουργείο, ο Εναγόμενος ολοκλήρωσε την επέμβαση και απομακρύνθηκε από το χειρουργικό κρεβάτι. Μετά οι νοσηλεύτριες έπλυναν το χειρουργικό πεδίο στο σώμα της Ενάγουσας, η οποία μεταφέρθηκε σε θάλαμο της Πολυκλινικής Λευκωσίας προς μετεγχειρητική ανάρρωση της. Μετά από μίαν ώρα περίπου, επισκέφθηκε την Ενάγουσα στον θάλαμο που ανάρρωνε και της ανέφερε ότι ένιωθε καλά. Πριν φύγει από την Πολυκλινική Λευκωσίας, επισκέφθηκε εκ νέου την Ενάγουσα που της μετέφερε ότι ένιωθε καλά. Ήταν ένα ψυχρό χειρουργείο, δηλαδή μία χειρουργική επέμβαση, χωρίς απρόσιτα και επιπλοκές και ακολουθήθηκαν όλες οι διαδικασίες που ακολουθούνται πάντα. Δεν χρησιμοποιήθηκαν όλες οι γάζες που ετοιμάστηκαν από το νοσηλευτικό προσωπικό πριν την έναρξη της επέμβασης. Σε όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό, πρέπει να ακολουθούνται οι ίδιες διαδικασίες προς αποφυγή λαθών. Το κάθε μέλος σε μία χειρουργική επέμβαση, έχει τον δικό του ρόλο, αρμοδιότητες και καθήκοντα ως προς τη διαχείριση των υλικών και εργαλείων και καταμέτρηση αυτών, όπως οι γάζες. Αυτά εμπίπτουν στις αρμοδιότητες και καθήκοντα της νοσηλεύτριας εργαλειοδοσίας και της νοσηλεύτριας κυκλοφορίας κίνησης. Οι χειρουργοί δεν εμπλέκονται στη διαχείριση αυτών, διότι ο ρόλος τους σε μία χειρουργική επέμβαση είναι άλλος, δηλαδή η διενέργεια της ίδιας της χειρουργικής επέμβασης του ασθενή. Σε καμία περίπτωση, ο χειρούργος δεν κλείνει το χειρουργικό τραύμα από επέμβαση ασθενή αν ο χειρούργος δεν λάβει δια βοής επιβεβαίωση από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας, ότι οι γάζες καταμετρήθηκαν από τη νοσηλεύτρια εργαλειοδοσίας και τη νοσηλεύτρια κυκλοφορίας κίνησης και ότι η καταμέτρηση των γαζών είναι ορθή.

 

Αντεξεταζόμενη η ΜΥ2, ανέφερε ότι συνεργάζεται πέραν των 15 ετών με τον Εναγόμενο και είναι η αναισθησιολόγος του σχεδόν σε όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις. Συμφώνησε ότι η επαγγελματική της δραστηριότητα, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη φήμη και την υπόληψη του Εναγόμενου. Αρνήθηκε όμως, ότι έχει προσωπικό και επαγγελματικό συμφέρον από την έκβαση της υπόθεσης. Για το συγκεκριμένο χειρουργείο, ανέφερε ότι πήγε καλά και δεν είχαν κανένα πρόβλημα. Δεν ξέρει κατά πόσο υπήρχαν γάζες και αν οι γάζες που μετρήθηκαν ήταν σωστές. Δεν κλείνει το χειρουργείο τραύμα αν δεν μετρηθούν οι γάζες και οι γάζες μετρήθηκαν αρκετές φορές. Στην υποβολή ότι τρεις μήνες μετά βρέθηκε γάζα στην κοιλιά της Ενάγουσας, απάντησε ότι δεν ξέρει. Στην υποβολή κατά πόσο εκείνη και ο Εναγόμενος ισχυρίζονται ότι ξεχάστηκε γάζα, απάντησε "ισχυρίζομαι ότι οι γάζες ήταν σωστές όταν κλείσαμε το χειρουργικό τραύμα". Ανέφερε ότι κανένας δεν θα κλείσει το τραύμα, αν δεν είναι οι γάζες σωστές. Ο αναισθησιολόγος δεν έχει καμία σχέση με τις γάζες. Στην υποβολή κατά πόσο γνωρίζουν οι ασθενείς τους ότι αν ξεχαστεί εργαλείο ή γάζα ο γιατρός θα πει ότι δεν φταίει, απάντησε "εγώ δεν είπα ότι δεν φταίει ο γιατρός, εγώ σας είπα ότι έκλεισαν το χειρουργικό τραύμα όταν οι γάζες ήταν σωστές και οποιοδήποτε χειρουργείο είναι, έτσι δουλεύει". Αναφορικά με τον ρόλο της αναισθησιολόγου, ανέφερε ότι εργάζεται στο χειρουργείο και άκουσε ότι του είπαν ότι όλα είναι σωστά και μετά έκλεισε το χειρουργικό τραύμα. Ο κάθε ένας κάνει το καθήκον του. Εκείνη είναι πάνω από το κεφάλι, έχει μόνο ευθύνη για την αναισθησιολογική πράξη. Παραδέχτηκε ότι λάθη μπορεί να γίνουν. Ανέφερε ότι πήγαν και είδαν την Ενάγουσα μετά το χειρουργείο και ήταν καλά. Δεν γνωρίζει πώς βρέθηκε η γάζα στην κοιλιά της. Αρνήθηκε την υποβολή ότι δεν είναι η πρώτη φορά που γίνονταν τέτοια λάθη από τον Εναγόμενο.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 

 

Παρά το ότι κατατέθηκε ο ιατρικός φάκελος της Ενάγουσας που να αφορά την επέμβαση στην οποίαν είχε υποβληθεί την 03/06/2016, ο Εναγόμενος αμφισβήτησε το γεγονός της ύπαρξης γάζας στο λεπτό έντερο της Ενάγουσας. Προβλήθηκε επίσης διαζευκτική Υπεράσπιση στη βάση ότι στην περίπτωση που το Δικαστήριο καταλήξει σε εύρημα ότι βρέθηκε γάζα στο λεπτό έντερο της Ενάγουσας εξαιτίας τοποθέτησης της γάζας κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης που διενήργησε ο Εναγόμενος, δεν ευθύνεται ο Εναγόμενος ως χειρούργος της επέμβασης, επειδή οι γάζες καταμετρήθηκαν από τις νοσηλεύτριες εργαλειοδοσίας και κυκλοφορίας που ήταν παρούσες κατά τη διάρκεια της επέμβασης και συνδράμαν στην επιτυχία αυτής. Κατά συνέπεια, οι θέσεις των μερών θα πρέπει να αξιολογηθούν για να διαπιστωθεί κατά πόσο αφέθηκε γάζα στην κοιλιά της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ημερομηνίας 26/01/2024. Στην περίπτωση που το εύρημα του Δικαστηρίου είναι θετικό ως προς το πιο πάνω ζήτημα, θα πρέπει να αξιολογηθεί η τοποθέτηση και γνώμη του Εναγόμενου ότι δεν ευθύνεται ενόψει της Υπεράσπισης που πρόβαλε ότι ευθύνη για το θέμα αυτό, έχουν οι νοσηλεύτριες που έκαναν καταμέτρηση στο χειρουργείο. Σημειώνεται ότι η πλευρά της Ενάγουσας, δεν είχε τρόπο να γνωρίζει τι έγινε κατά τη διάρκεια του χειρουργείου ημερομηνίας 26/01/2024 και έτσι το κατά πόσο έγινε όντως καταμέτρηση των γαζών, εξαρτάται από την αξιοπιστία των δύο μαρτύρων Υπεράσπισης, ήτοι τον Εναγόμενο και την αναισθησιολόγο που συμμετείχε στην εγχείρηση, καθότι ο Εναγόμενος επέλεξε να μην καλέσει ως μάρτυρες τις δύο νοσηλεύτριες που θεωρεί ότι είναι υπεύθυνες για τυχόν γάζα που αφέθηκε στην κοιλιά της Ενάγουσας, επειδή εκείνες κατ’ ισχυρισμό της Υπεράσπισης, διενήργησαν την καταμέτρηση.

 

Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω κάθε μάρτυρα και να σχηματίσω μία γενική εντύπωση για την αξιοπιστία του κάθε μάρτυρα. Παρατήρησα τον αυθορμητισμό του κάθε μάρτυρα και την αμεσότητα με την οποίαν απαντούσε τις ερωτήσεις κατά την αντεξέταση. Η γενική εντύπωση που αποκόμισα από κάθε μάρτυρα, ήταν σημαντική για τη διαμόρφωση της άποψης μου. Η αποτίμηση μου σε σχέση με την αξιοπιστία των μαρτύρων, ασφαλώς δεν περιορίζεται στη φαινομενική εντύπωση που μου δημιούργησε εκ πρώτης όψεως ο κάθε μάρτυρας. Η πεποίθηση μου ότι ένας μάρτυρας ήταν μάρτυρας της αλήθειας, βεβαιώνεται με συγκεκριμένα στοιχεία της υπόθεσης. Το ερώτημα ως προς την αξιοπιστία, πρέπει να απαντηθεί με αυτοτέλεια, έτσι που να δημιουργείται η απαραίτητη εικόνα της βεβαιότητας αναφορικά με τα πραγματικά γεγονότα της υπόθεσης. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας, πρέπει να γίνεται με βάση το περιεχόμενο της μαρτυρίας, την ποιότητα της και την πειστικότητα της σε σύγκριση με την υπόλοιπη μαρτυρία της υπόθεσης. (Βλ. Ομήρου ν. Δημοκρατία (2001) 2 ΑΑΔ 506). Ως εκ τούτου, έχω αξιολογήσει ξεχωριστά κάθε μάρτυρα σε σχέση με τα λεγόμενα του και τα αποδεικτικά στοιχεία που έχει προσκομίσει για να πείσει για την αλήθεια της εκδοχής του. Επιπρόσθετα, έχω αναλύσει τη μαρτυρία του κάθε μάρτυρα με αναφορά και την υπόλοιπη μαρτυρία της υπόθεσης, ώστε σε κάθε περίπτωση η προφορική μαρτυρία να έχει διασταυρωθεί με άλλα στοιχεία ή να έχει καταρριφθεί από άλλα στοιχεία και/ή μαρτυρία που αποδεικνύονται ως αναντίλεκτα στην υπόθεση. Έλαβα υπόψη μου πιθανά ελατήρια που μπορεί να είχε κάθε μάρτυρας να πει ή να μην πει την αλήθεια, ώστε να διαπιστωθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τα γεγονότα της υπόθεσης.

 

Ο ΜΕ1 και ΜΕ2 είναι σύζυγοι (συζούν) και θα ήταν εύκολο γι’ αυτούς να συνεννοηθούν μεταξύ τους ως προς το περιεχόμενο της μαρτυρίας τους. Σε μεγάλο βαθμό η εκδοχή του ΜΕ1, συγκλίνει με την εκδοχή της Ενάγουσας ΜΕ2, όμως επειδή ο μάρτυρας βασίστηκε στη μνήμη του για να εξιστορήσει τα γεγονότα, αυθόρμητα ανέφερε λεπτομέρειες που διαφέρουν λίγο από κάποιες λεπτομέρειες που ανέφερε η Ενάγουσα, πράγμα που ενισχύει την αξιοπιστία του και πείθει ότι η μαρτυρία του δεν ήταν επιτηδευμένη και το προϊόν συνεννόησης. Ως πρόσωπο που δεν έχει ιατρικές γνώσεις, δεν θα είχε λόγο επί παραδείγματι, να αναφέρει ότι η αξονική τομογραφία είναι η διαγνωστική εξέταση που έδειξε καθαρά την ύπαρξη γάζας στην κοιλιακή χώρα, αντί άλλης διαγνωστικής εξέτασης που έγινε, όπως ακτινογραφία, εκτός εάν κάτι τέτοιο του είχε λεχθεί από τους επί καθήκοντι ιατρούς. Επίσης το ότι πρέπει να είναι αλήθεια ότι ο Εναγόμενος τους ενέπνευσε εμπιστοσύνη και τους διαμήνυσε ότι η αφαίρεση της κύστης ήταν επείγον, πρέπει να είναι αλήθεια επειδή αντέδρασαν στην εν λόγω ενημέρωση με τον άμεσο προγραμματισμό της χειρουργικής επέμβασης. Δεν διαστρέβλωσε γεγονότα να τα κάνει χειρότερα, ώστε να ενοχοποιήσει τον Εναγόμενο. Αναγνώρισε ότι ο Εναγόμενος αφαίρεσε την κύστη και ότι η σύζυγος του έπασχε από ενδομητρίωση όπως του λέχθηκε. Δεν θεωρώ ότι ήταν υπερβολή του ότι φοβήθηκε ότι η σύζυγος του δυνατόν να έχανε τη ζωή της. Κανείς δεν επισκέπτεται τις Πρώτες Βοήθειες του νοσοκομείου, εκτός και εάν νιώθει άσχημα και θεωρεί ότι χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας. Περιέγραψε τα συμπτώματα της συζύγου που καταγράφονται στον ιατρικό φάκελο του νοσοκομείου και ανέφερε ότι αυτά ξεκίνησαν από τον Μάιο 2016. Επίσης γίνεται πιστευτός, ότι πλήρωσε τον ιατρό επειδή εάν υπήρχε οφειλόμενο ποσό, ο Εναγόμενος θα έπαιρνε μέτρα κατά της ασθενούς του και το ζεύγος δεν θα είχε το θάρρος να επισκεφθεί εκ νέου τον ιατρό τον Μάιο 2016, εάν είχε αφήσει τον ιατρό απλήρωτο. Ο Εναγόμενος όχι μόνο δεν φαίνεται να διεκδίκησε οφειλόμενο ποσό που να αφορά την εγχείρηση ημερομηνίας 26/01/2016, αλλά δεν έχει προβεί σε θετικό ισχυρισμό ότι δεν έχει πληρωθεί στην έκθεση Υπεράσπισης. Κρίνω τον ΜΕ1 αξιόπιστο μάρτυρα.

 

Το πρόβλημα της Ενάγουσας, ήταν υπαρκτό. Ο ιατρικός της φάκελος και ο χειρούργος της ο ΜΕ4, επιβεβαιώνουν ότι υπήρχε ξένο σώμα σε σημείο έλικα λεπτού εντέρου. Για να ήταν ανάγκη να γίνει διαχωρισμός του λεπτού εντέρου και της γάζας, υποδηλοί ότι η τοποθέτηση της γάζας δεν έγινε μόνο λίγες μέρες πριν την εγχείρηση ημερομηνίας 03/06/2016. Το γεγονός ότι η Ενάγουσα επισκέφθηκε τον ιατρό της 4 μήνες μετά το χειρουργείο και 2 φορές τις Πρώτες Βοήθειες, ώστε εν τέλει να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης ξένου σώματος, καταδεικνύει ότι δεν προσποιήθηκε ότι είχε πρόβλημα. Περάσαν 4 μήνες από την ημερομηνία της εγχείρησης και πήγε στον ιατρό όταν διαισθάνθηκε άσχημα και έφθασε στο σημείο να κάνει εμετούς εξαιτίας αποφρακτικού ειλεού. Το ότι ο Εναγόμενος ειδοποιήθηκε από τον σύζυγο της για να την επισκεφθεί μετά την εγχείρηση 03/06/2016, δεν είναι κάτι που το ανέφερε ο ΜΕ1. Είτε το ανέφερε αυτό από λάθος, είτε επειδή έτσι έγιναν τα πράγματα, σημασία έχει ότι δεν είχε συνεννοηθεί με τον ΜΕ1 για κάθε λεπτομέρεια της μαρτυρίας της, γεγονός που προσθέτει στην αληθοφάνεια της μαρτυρίας της. Το ότι η εγχείρηση 03/06/2016 έγινε, αποδεικνύεται και από την εγκάρσια τομή της κοιλιάς της που την έδειξε στο Δικαστήριο. Το ότι ο Εναγόμενος θα πρέπει να της παρουσίασε ότι έπρεπε να αφαιρέσει την κύστη αμέσως, αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τον επισκέφθηκε για πρώτη φορά και μετά από λίγες ημέρες διενεργήθηκε η εγχείρηση. Η Ενάγουσα δεν θα είχε λόγο να στοχοποιήσει τον Εναγόμενο, ο οποίος την περιέθαλψε με την αφαίρεση κύστης από την ωοθήκη της. Τα κλινικά της συμπτώματα, ήτοι αδυναμία, το ότι δεν μπορούσε να αφοδεύσει και έκανε εμετούς, ταιριάζουν με την ύπαρξη αποφρακτικού ειλεού. Ξένο σώμα στην κοιλιά της, δεν θα μπορούσε να τοποθετηθεί εκεί, εκτός εάν κάποιος το τοποθετούσε εκεί με τομή στην κοιλιά. Περαιτέρω, το γεγονός ότι ο Εναγόμενος την επισκέφθηκε στο νοσοκομείο, καταδεικνύει ότι και ο ίδιος θεωρούσε ότι η γάζα ήταν αιτία για τα δεινά της Ενάγουσας, διαφορετικά ποιος ο λόγος να επισκεφθεί την Ενάγουσα εάν θεωρούσε ότι δεν είχε σχέση με το πρόβλημα της που δεν ήταν γυναικολογικής φύσεως; Η Ενάγουσα κρίνεται αξιόπιστη.

 

Η ΜΕ3 είναι τυπική μάρτυρας. Κατέθεσε τον φάκελο του νοσοκομείου και όσα γνωρίζει για το ζήτημα φύλαξης των νοσοκομειακών φακέλων. Ο φάκελος αναγράφει το όνομα της Ενάγουσας, περιέχει όλες τις καταχωρήσεις για τη νοσοκομειακή της περίθαλψη που αφορά την περίοδο 01-03/06/2016, ECLI:CY:AD:2016:D147 και ο χειρούργος της ΜΕ4, αναγνώρισε τις σημειώσεις του επί του φακέλου. Δεν είναι σοβαρό το επιχείρημα, ότι ο φάκελος περιέχει στοιχεία που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα ή ότι κάποιος αλλοίωσε στοιχεία του φακέλου. Σε κάθε περίπτωση, η Υπεράσπιση δεν προσκόμισε θετική μαρτυρία ώστε να αμφισβητήσει τα στοιχεία του φακέλου που τηρούνται σε αρχείο από πρόσωπα που έχουν καθήκον για την ασφαλή φύλαξη των φακέλων για την προστασία των ασθενών του νοσοκομείου. Ο φάκελος περιέχει στοιχεία που καταχωρήθηκαν κατά τον χρόνο που έγινε η εγχείρηση και η περίθαλψη της Ενάγουσας και δεν έχω λόγω να αμφισβητήσω το περιεχόμενο των καταχωρήσεων που επιβεβαιώθηκαν από τον ιατρό που είχε κάνει την εγχείρηση της Ενάγουσας.

 

O ME4 ήρθε ως μάρτυρας των γεγονότων, ως ο χειρούργος που αφαίρεσε τη γάζα και αντέστρεψε τον αποφρακτικό ειλεό και ως μάρτυρας χειρούργος με γνώμη ως προς την ορθή διαχείριση γαζών κατά τη διάρκεια χειρουργείου, καθώς και τον ρόλο του χειρουργού στη διαχείριση.

 

Ως προς τα γεγονότα, δεν έχω κανένα λόγο να αμφισβητήσω τα λόγια και τις πράξεις του. Είναι έμπειρος χειρούργος στο Γενικό Νοσοκομείο. Οι γνώσεις του εξαιτίας της πολύχρονης του πείρας είναι εξιδεικευμένες. Εκείνο που με εντυπωσίασε, είναι η αίσθηση της ευθύνης του για την ασφάλεια του ασθενή, της ταπεινότητας του ως πρόσωπο που αναγνωρίζει ότι κανείς δεν είναι αλάνθαστος, της επίγνωσης του ότι εξαρτάται και έχει ανάγκη τους συνεργάτες του για την επιτυχία του χειρουργείου και τον επαγγελματισμό του που δεν αφήνει τίποτε στην τύχη και εμμένει χωρίς εκπτώσεις σε όλα τα διαβήματα για την ασφάλεια και την επιτυχία της χειρουργικής επέμβασης προς όφελος του ασθενή. Χαρακτηριστικό της υπευθυνότητας, ωριμότητας και αυτογνωσίας του, είναι ότι γνωρίζει πόσο εύκολο είναι να γίνουν λάθη, ειδικά εάν υπάρχει εφησυχασμός κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Το ότι αφαίρεσε γάζα από την κοιλιά της Ενάγουσας, είναι βέβαιο. Είδε την ακτινογραφία της κοιλιάς που έδειξε διάταση του λεπτού εντέρου και απόφραξη από ξένο σώμα. Μελέτησε και την αξονική τομογραφία Τεκμήριο 2.7. που έδειξε οπτικά το επείγον και το επικίνδυνο της κατάστασης της Ενάγουσας. Συγκεκριμένα, είδε να αθροίζονται υγρά και αέρας μέσα στο έντερο, καθώς και το ξένο αντικείμενο που το αναγνώρισε ως γάζα. Περιέγραψε ότι αυτή η επικίνδυνη κατάσταση, μπορεί να προκαλέσει νέκρωση του εντέρου, ρήξη των υγρών στην κοιλιά, επίσχεση ούρων και κοπράνων και εν τέλει και θάνατο.

 

Στη συνέχεια και σε αντίθεση με τον Εναγόμενο, περιέγραψε με ευκρίνεια και με κάθε λεπτομέρεια ακριβώς τι έκανε και τι είδε μέσα στο χειρουργείο, ότι έγινε διαχωρισμός της πάνας που καλύπτει τα σπλαχνικά γιατί ήταν κολλημένα όλα τα έντερα μαζί με τη γάζα και μαζί με την πάνα. Ήταν μία μάζα μέσα στην κοιλιά, γι' αυτό προκλήθηκε η απόφραξη όπως κόλλησε η γάζα στο λεπτό έντερο. Έγινε διαχωρισμός του εντέρου και αφαίρεση της γάζας. Τα ξεκόλλησε όλα, η γάζα ήταν κάτω από την πύελο, αλλά δεν φαινόταν. Σιγά‑σιγά αποκάλυψε ένα μέρος και σιγά‑σιγά πάνω‑κάτω, δεξιά‑αριστερά την αποκόλλησαν χωρίς να κάνουν ζημιά στο έντερο. Στη χειρουργική επέμβαση, υπήρχε το ενδεχόμενο να ανοίξει το έντερο και να χυθούν υγρά και μάζα  μέσα στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Για το χειρουργείο επέλεξε ανοικτή προσπέλαση, δηλαδή άνοιξε την κοιλιά με κλασική εγχείρηση για να έχει ελεγχόμενες συνθήκες εγχειρήσεως. Σε τέτοιαν περίπτωση, μπορεί να πιάσει την τρύπα που άνοιξε και δεν θα χυνόταν μέσα στην κοιλιά κάτι και να κάνει περαιτέρω ζημιά ενόψει μολυσμένου υλικού. Στην περίπτωση εγχείρησης της κοιλιάς, αυξάνονται επιπλοκές, η νοσηρότητα και θνησιμότητα. Η αποενοποίηση ήταν στα σημεία που κολλούσε η γάζα. Η ορογόνος είναι το έξω στρώμα του τοιχώματος του λεπτού εντέρου, το έξω στρώμα, η βλεννογόνος, υποβλεννογόνος, μυϊκός χιτώνας έχει δύο στρώματα και η ορογόνος που είναι το εξωτερικό, είναι εκεί που κολλούσε η γάζα. Αν τραβηχτεί, θα ξεσχιστεί το έντερο και θα ανοίξει και θα είναι ανάγκη να γίνει εντερεκτομή. Δόθηκε  ιδιαίτερη προσοχή για να μην συμβεί αυτό. Είναι με το νυστέρι που αποκόλλησε τη γάζα, την έσχισε με το νυστέρι χιλιοστό‑χιλιοστό για να αποκολληθεί η γάζα. Η αναστροφή αποσυμφόρησης του εντέρου, έγινε όταν αφαιρέθηκε η γάζα και η γάζα δόθηκε στους νοσηλευτές για ιστολογική εξέταση. Εξαιτίας αυξημένου εντερικού περιεχομένου, λόγω απόφραξης, η κοιλιά δεν μπορούσε να κλείσει και έτσι επήλθε αναστροφή αποσυμφόρησης από το περιεχόμενο, δηλαδή αέρας των υγρών. Με τα δύο του χέρια κρατούσε το τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου και κρατούσε κλειστό το έντερο το λεπτό και με το άλλο χέρι, έσπρωχνε το περιεχόμενο προς τα πάνω. Τα έπιανε ο βοηθός του και συνέχιζε παρακάτω να τα φέρνει όλα προς τα πάνω, προς το στομάχι. Τα αναρρόφησε ο αναισθησιολόγος, ώστε να μειωθεί ο όγκος και να κλείσει το τοίχωμα με τη λιγότερη ένταση. Θα μπορούσε να γίνει η επέμβαση λαπαροσκοπικά αν δεν υπήρχε απόφραξη και η κατάσταση ήταν στα αρχικά της στάδια, όμως το ξένο σώμα προκάλεσε αντίδραση στον οργανισμό. Παράγεται χαλάρωση στην αντίδραση τις πρώτες 2 εβδομάδες, μετά σκληραίνει και κολλά η γάζα σε αρκετά σημεία και σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, υπάρχουν διαβρώσεις εντέρου, δηλαδή δημιουργείται το ενδεχόμενο να τρυπήσει το έντερο και να κάνει συρίγγιο.

 

Τη γάζα την είδε και την μελέτησε με δύο διαγνωστικές εξετάσεις για να σιγουρευτεί τι είδε και για να είναι βέβαιος ως προς τον τρόπο διόρθωσης του προβλήματος. Στη συνέχεια, βρήκε τη γάζα και την αφαίρεσε από το έντερο της Ενάγουσας όπου είχε διαμορφωθεί μάζα στην κοιλιά της που έπρεπε να διαχωριστεί από τη γάζα. Μετά είπε ότι την έβαλε σε δοχείο για να σταλεί στο ιστοπαθαλογικό τμήμα. Πιθανόν να υπάρχει λάθος τυπογραφικό στην ιστοπαθολογική έκθεση ως προς την ημέρα παραλαβής της γάζας. Όμως το αποτέλεσμα της εξέτασης Τεκμήριο 2.26, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί επειδή η ταυτοποίηση του αντικειμένου, είναι φανερή σε γυμνό μάτι, ήτοι  γάζα φτιαγμένη από βαμβάκι. Κατά δεύτερο λόγο, ο ΜΕ4 ανέφερε ότι έχει τραβήξει γάζα από άλλον ασθενή στο υποδόριο μόνο ακόμη μία φορά. Κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατόν αυτή η ιστοπαθαλογική εξέταση της Ενάγουσας που αφορά γάζα που την είδε και την αφαίρεσε ο ΜΕ4 να αφορά άλλην περίπτωση του νοσοκομείου. Στην απουσία άλλης μαρτυρίας που να αμφισβητεί το περιεχόμενο του Τεκμηρίου 2.26, αποδέχομαι ότι το Τεκμήριο 2.26 είναι ορθό και αφορά την περίπτωση της Ενάγουσας.

 

Ως προς τη γνώμη του ΜΕ4, κρίνω ότι ως εξαιρετικά έμπειρος χειρούργος, είναι σε θέση να  εκφέρει ορθή άποψη σε σχέση με βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης γαζών κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, Η αξιοπιστία ενός εμπειρογνώμονα, κρίνεται με τον ίδιο τρόπο που κρίνεται η αξιοπιστία κι άλλων μαρτύρων. (Βλ. Ψάλτης ν. Αστυνομίας 2 AAD 113 (2001). Όμως ένας εμπειρογνώμονας, θεωρείται κατά κανόνα ανεξάρτητος μάρτυρας. (Μέλας ν. Συμβουλίου Κεντρικού Σφαγείου Kοφίνου 1 ΑΑΔ 113 (2003). Η εγκυρότητα της γνώμης του ελέγχεται ενόψει αιτιολογημένου πορίσματος που ετοίμασε και περιέχει την πραγματική βάση της γνώμης του.

 

Λαμβάνω υπόψη μου την αρχή που διατυπώθηκε με σαφήνεια στην υπόθεση Kayat Trading Ltd. V. Genzyme Construction (2013) 1 ΑΑΔ 438, ότι η αποδεκτότητα μαρτυρίας εμπειρογνώμονα είναι η εξαίρεση στον κανόνα ότι ένας μάρτυρας, δεν μπορεί να εκφέρει τη γνώμη του επί του επίδικου ζητήματος, εκτός και εάν καταδειχθεί ότι η μαρτυρία γνώμης είναι αναγκαία στα περιστατικά της υπόθεσης και ότι ο προτιθέμενος εμπειρογνώμονας που πρόκειται να καταθέσει, έχει τα προσόντα που χρειάζεται ώστε να δώσει τέτοια μαρτυρία. Πρόσωπο το οποίο έχει τις γνώσεις, πείρα και/ή κατάρτιση επί συγκεκριμένου ζητήματος, μπορεί να εκφέρει τη γνώμη του επί ζητήματος που αμφισβητείται. Επίσης στην υπόθεση Ομήρου ν. Δημοκρατίας Ποινική Έφεση αρ. 91/2017 ημερομηνίας 02/05/2018, ECLI:CY:AD:2018:B214, το Εφετείο επεξήγησε ότι  η αποδεκτότητα της γνώμης εμπειρογνώμονα ως μαρτυρία σε δίκη, συναρτάται κατά πρώτο λόγο με τη σχετικότητα της προς το επίδικο θέμα, δηλαδή κατά πόσο πρόκειται για μαρτυρία η οποία κρίνεται ευλόγως αποδεικτική ή ανταποδεικτική ενός ζητήματος, το οποίο χρήζει απόδειξης. Πέραν της σχετικότητας, απαιτείται η μαρτυρία ενός εμπειρογνώμονα να παρέχει εξειδικευμένη επιστημονική γνώμη και πληροφορίες που βρίσκονται έξω από το πεδίο κοινής γνώμης και εμπειρίας. Υπάρχει διχοτομία μεταξύ της μαρτυρίας εμπειρογνωμόνων που εκφέρουν την άποψη τους και καταλήγουν σε συμπεράσματα στη βάση γεγονότων που έχουν ήδη αποδειχθεί και μάρτυρες εμπειρογνώμονες που εξαιτίας των γνώσεων τους και τη χρήση ειδικών εργαλείων, ανακαλύπτουν γεγονότα της υπόθεσης που δεν είναι ορατά στους κοινούς ανθρώπους. (βλ. R v. Luttrell [2004] 2 Cr. App.R 31 at 35).  Στη δεύτερη περίπτωση, αυτοί οι μάρτυρες θεωρούνται μάρτυρες γεγονότων, παρ’ όλο που θεωρούνται εμπειρογνώμονες. Κάποτε είναι δύσκολο να γίνει η σωστή κατάταξη μεταξύ μαρτυρίας της γνώμης που προκύπτει ως συμπέρασμα από την ανάλυση των γεγονότων και της μαρτυρίας εμπειρογνώμονα που σκοπό έχει τη διακρίβωση των γεγονότων.

A microbiologist who looks through a microscope and identifies a microbe is perceiving a fact no less than the bank clerk who sees an armed robbery committed. The only difference is the former can use a particular instrument and can ascribe objective significance to the data he perceives. The question of subjective assessment and interpretation which is the essence of opinion evidence hardly enters into the matter at all (Phıpson on Evidence Sweet and Maxwell 18th edition paragraph 33-10).

 

Ο ΜΕ4 δεν αμφισβήτησε την θέση του Εναγόμενου, ότι είναι μέσα στα καθήκοντα των νοσηλευτών να προβούν σε καταμέτρηση των γαζών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη χειρουργική επέμβαση. Δεν αμφισβήτησε πρωτόκολλα που προδιαγράφουν πόσες φορές και με ποιον τρόπο πρέπει να γίνεται η καταμέτρηση. Ωστόσο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η θέση του ως χειρούργος που για χρόνια χειρουργεί ότι ο χειρούργος, είναι ο ηγέτης της χειρουργικής ομάδας και πρόσωπο που μπορεί να καταγγείλει τους συνεργάτες του, εάν δεν κάνουν κάτι σωστά ή εάν δεν υπακούσουν τις οδηγίες του. Είναι παράλογο να πιστεύεται ότι η καταμέτρηση των νοσηλευτών, είναι ανεξάρτητη διαδικασία από τη χειρουργική επέμβαση και που οι νοσηλεύτριες που είναι εκεί να βοηθήσουν τον χειρούργο δεν λογοδοτούν σε εκείνον.

Επίσης αποδέχομαι την τοποθέτηση του, ότι  για να αφεθεί γάζα οπουδήποτε στο σώμα του ασθενή κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, πρέπει να είναι σαφής ο λόγος. Ο χειρούργος είναι αυτός που τοποθετεί τη γάζα. Για να γίνει αυτό, υποδεικνύεται η τοποθέτηση της γάζας σε όλους για να το έχουν υπόψη τους ότι τοποθετήθηκε γάζα και ότι πρέπει να έχουν στην έννοια τους η γάζα να αφαιρεθεί. Τούτο πρέπει να γίνει, διότι η γάζα παίρνει το χρώμα του αίματος. Ο χειρούργος πρέπει να είναι ευχαριστημένος από το χειρουργικό του πεδίο και η καταμέτρηση δεν αντικαθιστά τον έλεγχο του χειρούργου ως το πρόσωπο που ηγείται της χειρουργικής ομάδας. Ανέφερε ότι στην περίπτωση που τοποθετείται η γάζα, μπορεί όχι μόνο να υποδεικνύει το γεγονός στις νοσηλεύτριες, αλλά μπορεί να τους υποδείξει εκείνην την ώρα να το καταγράψουν στον πίνακα για να μην ξεχάσουν τη γάζα στο σώμα του ασθενή. Επίσης ως άτομο που έχει διεξάγει πάρα πολλά χειρουργεία, μπορεί να εκφέρει τη γνώμη ότι το να ξεχάσει χειρούργος γάζα στο σώμα του ασθενή, δεν αποκλείεται να γίνει, αλλά δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, ο ίδιος το αντιμετώπισε μόνο ακόμη μία φορά όταν υπήρχε γάζα στο υποδόριο ασθενή που ήταν υπέρβαρος με αποτέλεσμα, να κρυφτεί η γάζα και να ξεχαστεί. Στην προκειμένη περίπτωση, η γάζα ήταν στην  κοιλιά της ασθενούς σε χειρουργικό πεδίο που αφορούσε την κοιλιακή χώρα. Δύσκολα θα μπορούσε να γίνει τέτοιο λάθος, εάν ο Εναγόμενος ασκούσε έστω και την ελάχιστη προσοχή για τον αριθμό γαζών που είχε τοποθετήσει στο σώμα της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Η γνώμη του ΜΕ4 ως προς το τι πρέπει να γίνει στο χειρουργείο, γίνεται αποδεκτή. Δεν μπορεί η καταμέτρηση των νοσηλευτών να αντικαθιστά τις ενέργειες του χειρούργου που κάνει την εγχείρηση και τοποθετεί τις γάζες. Πρόκειται για πρωτόκολλο ως προς τα καθήκοντα των νοσηλευτών, αλλά δεν μπορεί να είναι σωστό και μάλλον, είναι παράλογη η τοποθέτηση της Υπεράσπισης ότι ο χειρούργος δεν είναι ανάγκη να έχει έννοια για το τι τοποθέτησε και άφησε στην κοιλιά ενός ασθενούς στην περίπτωση που η καταμέτρηση των νοσηλευτών συνάδει με την καταμέτρηση των γαζών στο χειρουργείο πριν την εγχείρηση. Πρόκειται για πρωτόκολλο που διασφαλίζει βέλτιστες πρακτικές, όχι πανάκεια για τυχόν αμέλεια του χειρούργου ο οποίος διεξάγει την εγχείρηση και που έχει αφήσει μέσα στον ασθενή ξένο σώμα. Αποδέχομαι πλήρως τη θέση του ΜΕ4, ότι ο χειρούργος με τη δική του χειρουργική συμπεριφορά και ελέγχους είναι υπεύθυνος για τα πράγματα που κάνει στον ασθενή κατά τη διάρκεια της επέμβασης, περιλαμβανομένου και της πιθανότητας να αφήσει μέσα στον ασθενή γάζα.

Ο Εναγόμενος δεν μου έκανε καλή εντύπωση. Κλειδώθηκε στον δικό του τρόπο σκέψης αντί να καταπιαστεί με τα κρίσιμα και επίδικα ερωτήματα που αιωρούνται σε σχέση με τον τρόπο διεξαγωγής του συγκεκριμένου χειρουργείου. Ετοίμασε μακροσκελή γραπτή  δήλωση που αντί  αυτή να αφορά και να καταπιαστεί με τις λεπτομέρειες της εγχείρησης που έκανε για να πείσει ότι είχε τον έλεγχο του χειρουργικού πεδίου και  για την τοποθέτηση γαζών, ασχολήθηκε με τα καθήκοντα των νοσηλευτών, τα είδη των γαζών και τα  πρωτόκολλα καταμέτρησης γαζών που δεν αμφισβητούνται. Για την  εγχείρηση ανέφερε ότι έκανε διάνοιξη τα στρώματα της κοιλιάς, απέκτησε πρόσβαση στην περιτοναϊκή κοιλότητα και διαπίστωσε την κύστη επικολλημένη στην αριστερή ωοθήκη της Ενάγουσας. Μετά προχώρησε προσεκτικά στην αποκόλληση της κύστης χωρίς να διανοιχθεί  από την ωοθήκη. Διενήργησε έλεγχο της επιφάνειας αποκόλλησης της κύστης από την ωοθήκη και προχώρησε με αιμόσταση με τη χρήση διαθερμίας. Η πιο πάνω γενική και αόριστη περιγραφή της χειρουργικής επέμβασης, δεν πληροφορεί συγκεκριμένα για τις ενέργειες του. Δεν ανέφερε τι έκανε σε όλο το χειρουργικό πεδίο για να εξηγήσει ακριβώς πού τοποθέτησε τις γάζες αφού παραδέχεται ότι τις έκανε χρήση. Ήταν θέση του, ότι δεν έκανε χρήση όλες τις γάζες που καταμετρήθηκαν πριν την έναρξη της χειρουργικής επέμβασης, όμως δεν ανέφερε τον αριθμό των γαζών που χρησιμοποίησε και τον λόγο που τις χρησιμοποίησε σε κάθε περίπτωση για να εξηγήσει ότι ενήργησε σωστά και αναγκαία στην τοποθέτηση της κάθε μίας στο  χειρουργείο που ανέφερε  ότι ήταν ψυχρό χωρίς περιπλοκότητα και χωρίς πίεση χρόνου. Υποδεικνύει την ευθύνη των νοσηλευτών ως υπεύθυνες για τυχόν λάθος στην καταμέτρηση των γαζών, όμως δεν ήταν σε θέση να αναφέρει το όνομα των νοσηλευτών που κατά την άποψη του, ευθύνονται για το λάθος. Το πιο απλό και φυσιολογικό, θα ήταν να είχε ερευνήσει τι έγινε στο χειρουργείο αναζητώντας τις συγκεκριμένες νοσηλεύτριες για να τις ρωτήσει τι έγινε και να βεβαιωθεί ότι όλα έγιναν σωστά ως μέρος της Υπεράσπισης του. Όχι μόνο δεν τις κάλεσε ως μάρτυρες προς υποστήριξη της θέσης του ότι εκείνος ήταν σωστός, αλλά δεν ήταν σε θέση να αναφέρει το όνομα τους σε δικαστηριακή υπόθεση που η ασθενής του τον κατηγορεί για επαγγελματική αμέλεια. Δεν είναι αυτή φυσιολογική αντίδραση προσώπου που δεν έχει κάτι να κρύψει και επιθυμεί να λάμψει η αλήθεια.

Αυτά που ανέφερε ενόρκως, έρχονται σε αντίθεση με τις δικογραφημένες του θέσεις. Ήταν θέση του ενόρκως, ότι η Ενάγουσα είχε κάνει την επιλογή της Πολυκλινικής Λευκωσίας για τη διεξαγωγή της χειρουργικής επέμβασης, ενώ στην παράγραφο 9β της έκθεσης Υπεράσπισης, καταγράφεται ότι έλαβε όλα τα αναγκαία μέτρα για να προφυλάξει την Ενάγουσα, επειδή επέλεξε ο ίδιος προς διεξαγωγή της επέμβασης το συγκεκριμένο νοσηλευτήριο. Σε άλλο σημείο της μαρτυρίας του κατά την αντεξέταση, αλλοίωσε τη θέση που προέβαλε στην κυρίως εξέταση και ανέφερε ότι ο ίδιος επέλεξε  τη συγκεκριμένη κλινική. Δεν είχε δικογραφήσει τη θέση, ότι οι συγκεκριμένες γάζες που έκανε χρήση ήταν συγκεκριμένων διαστάσεων ώστε να προβάλει την Υπεράσπιση ότι δεν συνάδουν οι διαστάσεις με τη γάζα που βρέθηκε στην κοιλιά της Ενάγουσας. Ούτε δικογραφήθηκε ο ισχυρισμός που προέβαλε για πρώτη φορά ενόρκως 8 χρόνια μετά την έγερση της αγωγής, ότι η συγκεκριμένη γάζα δεν θα μπορούσε να χωρέσει στην τομή που έκανε, επειδή η τομή της εγχείρησης ήταν μόλις 4 εκατοστών. Η πιο πάνω θέση είναι θετική Υπεράσπιση που θα έπρεπε να προβληθεί. Επίσης σε αντίθεση με τη δικογραφημένη του θέση εις την οποίαν απλά αρνήθηκε το περιεχόμενο της παραγράφου 14 της έκθεσης απαιτήσεως με την οποίαν η Ενάγουσα διεκδικεί το ποσό των €1.700 που τον πλήρωσε για την εγχείρηση, ο Εναγόμενος ισχυρίστηκε για πρώτη φορά ότι η Ενάγουσα παρέλειψε να πληρώσει την αμοιβή του.

Μη πιστευτή είναι και η θέση, ότι της είχε πει να πάει στις Πρώτες Βοήθειες τον Μάιο 2016 που τον επισκέφθηκε επειδή έκανε εμετούς και δεν ένιωθε καλά. Εάν πράγματι θεωρούσε ότι η κατάσταση της ήταν τόσο επείγουσα ότι έπρεπε να επισκεφθεί το τμήμα του νοσοκομείου που διαχειρίζεται επείγοντα περιστατικά, η Ενάγουσα θα έφευγε από το ιατρείο του κατευθείαν για τις Πρώτες Βοήθειες.

Δεν είναι λάθος η θέση του, ότι ευθύνη για την καταμέτρηση των γαζών το έχει το νοσηλευτικό προσωπικό και εκείνος μόνο ευθύνη για το χειρουργείο, αλλά αγνοεί ότι η τοποθέτηση γαζών εντός της κοιλιακής χώρας της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, είναι μέρος της εγχείρησης. Το παράδειγμα της στενοτυπίστριας με τον Δικαστή που ανέφερε, όχι μόνο είναι ατυχές παράδειγμα για σκοπούς κατανόησης του ζητήματος, αλλά λανθασμένο επειδή σε κάθε περίπτωση το Δικαστήριο ελέγχει και είναι υπεύθυνο για τη δικαστική διαδικασία που περιλαμβάνει τη λήψη πρακτικών. Με τον ίδιο τρόπο, δεν δύναται νοσηλεύτρια που είναι βοηθητικό πρόσωπο στο χειρουργείο να μην υπακούσει στις εντολές του χειρούργου που είναι ως ανέφερε ο ΜΕ4, ο ηγέτης του χειρουργείου. Περαιτέρω, αγνοεί την πραγματικότητα ότι οι νοσηλεύτριες δεν έχουν τον έλεγχο της κοιλιάς της Ενάγουσας για να γνωρίζουν τι υπάρχει μέσα. Την κοιλιά την ελέγχει μόνο ο χειρούργος. Τα πρωτόκολλα που προσκόμισε, αφορούν κλινικές κατευθυντήριες γραμμές και πρωτόκολλα σε συγκεκριμένα νοσοκομεία σε σχέση με τα καθήκοντα νοσηλευτών εργαλειοδοσίας και κυκλοφορίας, αλλά αυτά τα πρωτόκολλα δεν οριοθετούν την ευθύνη του χειρούργου. Περαιτέρω, ήταν επιλεκτικός αναφορικά με τα πρωτόκολλα που κατέθεσε ως Τεκμήρια. Η σελίδα 89 του Τεκμηρίου 7.12, αναφέρεται σε διαχείριση γαζών και στο ότι δύο νοσηλευτές διενεργούν πάντα όλες τις καταμετρήσεις στα διάφορα στάδια. Αγνόησε όμως να κάνει αναφορά στη σελίδα 88 κάτω από την επικεφαλίδα ‘Υποστηρικτικά  Στοιχεία’.

Διεγχειρητική Διαχείριση Αποστειρωμένου Υλικού στο Χειρουργείο (Γαζών, Αιχμηρών και Εργαλείων)

Σκοπός

Η περιγραφή της ενδεδειγμένης μεθόδου καταγραφής και καταμέτρησης του υλικού της χειρουργικής επέμβασης που έχει στόχο την αποφυγή ακούσιας παραμονής ξένου σώματος στον ασθενή.

Ανεξάρτητη νοσηλευτική διαδικασία                       √

Απαιτείται ιατρική οδηγία

 

Υποστηρικτικά Στοιχεία

Το να αφεθεί ακούσια ξένο αντικείμενο (όπως χειρουργικά εργαλεία, γάζες, χειρουργικά πανιά και άλλα) στον ασθενή κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, είναι ένα σπάνιο λάθος μεν, αλλά είναι σοβαρό και εφόσον επισυμβεί μπορεί να επιφέρει στον ασθενή σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και θάνατο.

Παράγοντες που συντείνουν στο να αφεθεί ξένο αντικείμενο στο σώμα του ασθενούς είναι κυρίως η περίπτωση επείγουσας επέμβασης, ο υψηλός Δείκτης Μάζας Σώματος και η έκτακτη αλλαγή του τύπου της επέμβασης (για παράδειγμα μία ελάχιστα χειρουργική επέμβαση μετατρέπεται σε κλασική λαπαροτομία). Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στο να γίνει αυτό το λάθος είναι η αυξημένη απώλεια αίματος όπως και η συμμετοχή πολλών χειρουργικών ειδικοτήτων για τη διεκπεραίωση μίας επέμβασης.

Τα πιο πάνω, φυσικά, δεν αποτελούν δικαιολογία σε περίπτωση που αφεθεί αντικείμενο στο σώμα του ασθενούς. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι η σωστή καταγραφή και η προσεκτική καταμέτρηση μπορούν να μειώσουν-αν όχι να εξαλείψουν-την πιθανότητα να επισυμβεί αυτό το λάθος.

Απαιτείται αποτελεσματική συνεργασία και καλός συντονισμός μεταξύ όλων των μελών της χειρουργικής ομάδας για τη σωστή καταγραφή και καταμέτρηση όλων των υλικών με κύριο στόχο την προστασία του ασθενούς αλλά και των καλώς νοούμενων συμφερόντων του εκάστοτε Οργανισμού παροχής υπηρεσιών υγείας.

 

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ

1.    Πίνακες καταγραφής γαζών, αιχμηρών και εργαλείων

2.    Σετ με θηκάριας μίας χρήσης

3.    Έντυπο καταγραφής της ορθής καταμέτρησης των υλικών (καταχωρείται στο μητρώο νοσηλείας του ασθενούς)

4.    Κουτί καταμέτρησης αιχμηρών μίας χρήσεως

5.    Νέες τεχνικές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν είναι: (α) γάζες σεσημασμένες με γραμμικό κωδικό, (β) γάζες εφοδιασμένες με αναγνωριστικό ραδιοσυχνοτήτων

 

Το να αφεθεί ξένο αντικείμενο σε ασθενή, είναι σύμφωνα με το πρωτόκολλο, σπάνιο φαινόμενο ασυγχώρητο και απαιτεί συνεργασία και υπευθυνότητα όλης της ομάδας που ηγείται ο Εναγόμενος για να μην γίνει. Η όλη στάση του να παραπέμπει σε νοσηλεύτριες που δεν ξέρει καν το όνομα τους ως υπεύθυνες για σπάνιο και σοβαρό λάθος, ενώ εκείνος να νίπτει τας χείρας, κλονίζει την αξιοπιστία του. Από τα λεγόμενα του, δεν έχω καθαρή εικόνα το τι έγινε μέσα στο χειρουργείο. Θεωρώ ότι δεν είπε την αλήθεια και ότι ενδεχομένως να κρύβει την αλήθεια. Δεν μπορώ να στηριχθώ στη μαρτυρία του για τη διεξαγωγή πραγματικών ευρημάτων.

Με προβλημάτισε και η στάση της ΜΥ2 που είναι μακρόχρονη συνεργάτιδα του Εναγόμενου. Κατέθεσε δήλωση ως μέρος της κυρίως της εξέτασης που περιέχει σχεδόν πανομοιότυπη αναφορά για τη χειρουργική επέμβαση, παρά το γεγονός ότι παραδέχτηκε αντεξεταζόμενη ότι δεν θυμάται την Ενάγουσα, ούτε τη συγκεκριμένη επέμβαση τόσα πολλά χρόνια μετά την επέμβαση. Είναι άξιο απορίας πώς θυμάται ότι έγινε καταμέτρηση των γαζών 3 φορές σε χειρουργική επέμβαση που δεν την θυμάται και που ως ανέφερε ότι ως αναισθησιολόγος είναι μέρος της επέμβασης που δεν την αφορά, διότι ο ρόλος της κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι χορήγηση αναισθησίας στο προσκέφαλο της ασθενούς. Ο Εναγόμενος είχε αναφέρει ως μέρος της δικής του μαρτυρίας, ότι η ΜΥ2 δεν είχε οπτική επαφή με το χειρουργικό πεδίο της ασθενούς. Εφόσον δεν είχε οπτική επαφή, δεν μπορεί με βεβαιότητα να είναι σίγουρη ότι δεν αφέθηκε γάζα στην κοιλιά της ασθενούς. Η επιμονή της να αναφέρει ότι δεν έγινε τίποτε λάθος σε σχέση με τις γάζες επειδή η καταμέτρηση γαζών από τις νοσηλεύτριες υπήρξε ορθή ενώ δεν ήταν η δουλειά της οι γάζες με τις οποίες δεν έχει καμία επαφή, πλήττει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της και δημιουργεί θέμα μεροληψίας της ενόψει του ότι είναι μακρόχρονη συνεργάτης του Εναγόμενου με οικονομικά συμφέροντα στη βάση της μακρόχρονης συνεργασίας. Δεν αποκλείω ότι θυμάται γενικά τη διαδικασία που ακολουθείται σε χειρουργικές επεμβάσεις που διενεργεί με τον Εναγόμενο ώστε να έχει διαμορφώσει την πεποίθηση ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, έγινε καταμέτρηση των γαζών από τις νοσηλεύτριες που οι ίδιες ανέφεραν ότι ήταν ορθή. Όμως αποκλείεται να έχει συγκεκριμένη μνήμη της συγκεκριμένης εγχείρησης με τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες που να αφορούν την τοποθέτηση γαζών, επειδή δεν είχε επαφή με το θέμα και βασίστηκε στο τι της είπαν άλλοι. Δεύτερον, είχαν περάσει τρεις μήνες από την εγχείρηση μέχρι να αφαιρεθεί η γάζα και έτσι εκτός και εάν η ΜΥ2 κράτησε σημειώσεις, είναι αδύνατον να θυμάται τέτοιες λεπτομέρειες ώστε να επιβεβαιώσει ότι όλα έγιναν σωστά. Είναι επικίνδυνο να στηριχθώ στις διαβεβαιώσεις της για την εξαγωγή συμπερασμάτων, ενόψει του ότι διακρίνω ότι δεν ήταν τελείως αντικειμενική ενόψει της επαγγελματικής της σχέσης με τον Εναγόμενο.

 

ΕΥΡΗΜΑΤΑ

 

Με βάση την αξιόπιστη μαρτυρία που έχει τεθεί ενώπιον μου, καταλήγω στα εξής συμπεράσματα:

 

Η Ενάγουσα επισκέφθηκε τον Εναγόμενο στο ιατρείο του την 22/01/2024 και της διαμήνυσε ότι επιβαλλόταν να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση της κύστης από την αριστερή ωοθήκη. Πείστηκε η Ενάγουσα για το επείγον της εγχείρησης και ότι ο Εναγόμενος ήταν κατάλληλος ιατρός να διενεργήσει την εγχείρηση. Ο Εναγόμενος έδωσε επιλογές στην Ενάγουσα ως προς το είδος της τομής που θα γινόταν και ως προς την κλινική όπου θα γινόταν το χειρουργείο, όμως η τελική επιλογή για το είδος του χειρουργείου και την τοποθεσία του χειρουργείου, έγινε κατά την κρίση του Εναγόμενου ο οποίος καθοδήγησε και περιόρισε τις επιλογές της Ενάγουσας. Πραγματοποιήθηκε η χειρουργική  επέμβαση την 26/01/2024. Ο Εναγόμενος χειρούργησε την Ενάγουσα με τη βοήθεια της ΜΥ2 και των νοσηλευτών που ήταν υπεύθυνοι για την καταμέτρηση των γαζών. Έγινε χρήση γαζών στην εγχείρηση και τοποθετήθηκαν γάζες μέσα στο χειρουργικό πεδίο. Η Ενάγουσα δεν είχε υποβληθεί σε άλλην εγχείρηση με τομή προηγουμένως. Αφαιρέθηκε η κύστη από την ωοθήκη και διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:

 

Histology Report:

Macroscopically: Tissue fragments greyish elastic with an aggregation measurement 5x4x2cm. Blocks 2: all tissue embended

Microscopically: Diagnosis: Ovarian Endometrioid (chocolate type) Cyst

Description: Cyst wall shows ovarian tissue lined by sheets of siderophages. Ovarian stroma encloses a simple cyst, a follicular cyst and primary/secondary follicles. There is no evidence of malignancy or signs of premalignant lesion in the specimen examined.

 

 Κατά ή περί τον Μάιο 2016, η Ενάγουσα είχε έντονους πόνους στην κοιλιά.

 

Μετά την περίοδο ανάρρωσης της και περί το τέλος του Μαΐου, δηλαδή μετά από 3 μήνες από τη χειρουργική επέμβαση, ξεκίνησε να βιώνει πολύ έντονους πόνους και να έχει κοιλιακό άλγος, ενώ παράλληλα έκανε συνέχεια εμετούς. Στις 31/05/216 και αφού οι πιο πάνω πόνοι είχαν επιδεινωθεί και γίνονταν αφόρητοι, το βράδυ αργά την πήρε ο άντρας της στις Πρώτες Βοήθειες του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.

 

Στη συνέχεια, την επόμενη ημέρα 01/06/2016, επικοινώνησε με τον Εναγόμενο και τον επισκέφθηκε. Θεώρησε σωστό να συμβουλευτεί πρώτα τον γιατρό που της έκανε την εγχείρηση, γιατί ένιωθε ότι το σημείο που την πονούσε περισσότερο ήταν το σημείο που είχε γίνει η χειρουργική επέμβαση. Ο Εναγόμενος αφού την εξέτασε, της είπε πως οι πόνοι που είχε και τα άλλα συμπτώματα, οφείλονταν σε γαστρίτιδα και ότι θα του περάσει.

 

Ωστόσο, τα εν λόγω συμπτώματα δεν υποχωρούσαν, αλλά επέμεναν και χειροτέρευαν. Ως αποτέλεσμα, περί την 01/06/2016 το βράδυ αργά, την μετέφερε και πάλι ο άντρας της Μ. εσπευσμένα στις Πρώτες Βοήθειες του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας, όπου και τελικά την κράτησαν για να διερευνήσουν τι ακριβώς είχε.

 

Έγινε αξονική τομογραφία κοιλίας-πυέλου. Πόρισμα: παρουσία ξένου σώματος εντός οργανοθείσας κυστικής συλλογής διαστάσεων 5Χ4.7Χ6.5 στην περιοχή της πυέλου. Το μόρφωμα αναγνωρίστηκε ανάμεσα σε έλικες λεπτού εντέρου οι οποίες ήταν διευρισμένες ενώ παρατηρήθηκε παρουσία ελεύθερου υγρού στην κοιλιακή χώρα και την πύελο. Στις 03/06/2016 διενεργήθηκε διερευνητική λαπραοτομίσα τομή μέση υπέρ-υπομφάλιος. Παρουσία αντιδραστικού υγρού εντός περιτοναϊκής κοιλότητας-αναρρόφηση. Έγινε ανεύρεση μάζας συμμετέχων λεπτό έντερο γάζας, σιγμοειδές και επίπλουν. Έγινε διαχωρισμός αυτών και αφαίρεση γάζας. Εγινε συρραφή απορογονοποίησης σε τρία σημεία λεπτού εντέρου και σε ένα σημείο στο σιγμοειδές πλύση κοιλίας και αναστροφή αποσυμφόρησης λεπτού εντέρου. Έγινε τοποθέτηση παροχέτευσης στον δουγλάσιο χώρο και σύγκλειση κατά στρώματα. Η γάζα απεστάλη στο ιστοπαθολογικό τμήμα. Το ξένο σώμα επρόκειτο για γάζα μήκους 50 εκατοστά και 9 εκατοστά πλάτος.

 

Ο Εναγόμενος μετεγχειρητικά της συμπεριφέρθηκε ωσάν να μην τον ενδιαφέρει πραγματικά ο ασθενής του, δεν έδωσε σημασία στα συμπτώματα που είχε και χωρίς περαιτέρω εξετάσεις, διέγνωσε ότι είχε γαστρίτιδα. Επίσης, μετά όταν πήγε να την επισκεφθεί στο Γενικό Νοσοκομείο, πάλι έδειξε ότι δεν τον ενδιέφερε η κατάσταση της. Ένιωθε αβοήθητη. Το μόνο που ενδιέφερε τον Εναγόμενο, ήταν η πιθανότητα να υποχρεωθεί να πληρώσει αποζημιώσεις για την αμέλεια που υπέδειξε στην ασθενή του κατά τη διενέργεια της επέμβασης.

 

Λόγω της αμέλειας του Εναγόμενου, υπέστηκε πόνο, ταλαιπωρία, μόνιμη ουλή, ζημιές και δαπάνες, ενώ ακόμα αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία της και έχει σοβαρές πιθανότητες απόφραξης του εντέρου της στο μέλλον απ’ ό,τι την ενημέρωσαν οι γιατροί της. Ένεκα της χειρουργικής επέμβασης, στις 03/06/2016 απέκτησε μία πολύ μεγάλη και αντιπαθητική και ενοχλητική ουλή στην κάτω κοιλιακή χώρα, για την αφαίρεση της οποίας θα πρέπει να υποβληθεί σε νέα χειρουργική επέμβαση από πλαστικό χειρούργο.

 

Μόλις έγινε η επέμβαση στο Γενικό Νοσοκομείο το 2016, ήταν 30 ετών, μόλις 50 κιλά και η ουλή φαινόταν πάρα πολύ έντονα. Με την πάροδο του χρόνου, έβαλε κάποια κιλά λόγω της καταθλιπτικής της διάθεσης από τα γεγονότα που προέκυψαν με την υγεία της, λόγω του λάθους του Εναγόμενου. Επισκέφθηκαν πλαστικό χειρούργο για να τους συμβουλεύσει πώς μπορεί να διορθωθεί εκείνη η τεράστια βαθιά ουλή. Κατέθεσε ως Τεκμήριο 2.30 ιατρική έκθεση πλαστικού χειρούργου Δρ. Ν. Κ., αναφορικά με την αποκατάσταση της ουλής που προκλήθηκε ένεκα της χειρουργικής επέμβασης για αφαίρεση της γάζας και το αναμενόμενο κόστος της μελλοντικής επέμβασης. Κατάθεσε απόδειξη πληρωμής του Δρ. Ν. Κ. για την πιο πάνω επίσκεψη αξίας €80,00 ημερομηνίας 03/11/2016 ως Τεκμήριο 2.31.

 

Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν πραγματοποίησε τη διορθωτική επέμβαση, καθότι δεν είχαν τα χρήματα να το πράξουν. Σήμερα απ’ ό,τι πληροφορήθηκε από γιατρούς της, το κόστος της πλαστικής επέμβασης θα είναι πάνω από €14.000.

 

Ανέφερε επίσης στο Δικαστήριο, ότι για περίπου δύο χρόνια από την επίδικη επέμβαση, αλλά και λόγω της επιπρόσθετης επέμβασης μετέπειτα, δεν μπορούσε πλέον να γυμνάζεται, ούτε να περπατά άνετα ή να σηκώνει βάρος, ούτε να τρέχει και επίσης δεν μπορούσε να έχει τη ζωή που είχε πριν. Συγκεκριμένα, απείχε από τις κοινωνικές και οικογενειακές της υποχρεώσεις, αφού είχε αρκετούς πόνους λόγω της επέμβασης για αφαίρεση της γάζας. Δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τον εαυτό της για αρκετό καιρό και δεν μπορούσε πλέον να κάνει δραστηριότητες όπως πριν, ούτε να συνευρεθεί με τον άντρα της κανονικά λόγω των έντονων πόνων στην κοιλιακή χώρα, αλλά και μετά τη διορθωτική επέμβαση λόγω του σημείου της επέμβασης έκανε πολύν καιρό να μπορέσει να συνευρεθεί με τον άντρα της κανονικά χωρίς πόνο και φόβο. Στο διάστημα των 2 χρόνων, έχασε αρκετές σημαντικές στιγμές από τη ζωή της, λόγω της κατάστασης της.

 

Ο Εναγόμενος πληρώθηκε την αμοιβή του για την εγχείρηση.

 

Εφόσον διαπιστώθηκε ξένο σώμα (γάζα) στην κοιλιακή χώρα της Ενάγουσας και μοναδική χειρουργική επέμβαση στην οποίαν είχε υποβληθεί ήταν αυτή που είχε διεξάγει ο Εναγόμενος που έκανε χρήση γαζών και τοποθέτησε γάζες κατά τη διάρκεια της εγχείρησης, η ενέργεια αυτή είναι αιτία για την πρόκληση της βλάβης. Η βλάβη την οποίαν υπέστη η Ενάγουσα, ήταν αποτέλεσμα της εγχείρησης, κατά την οποίαν αυτή τελούσε υπό νάρκωση. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αποκλειστεί η αρχή του res ipsa loquitor, δεδομένου ότι η Ενάγουσα δεν μπορεί να γνωρίζει τα γεγονότα που επέφεραν τη βλάβη. (βλ. Μαρκαρή  ν. Παρασκευά 1 ΑΑΔ 1493 (2012)).  Με βάση την αξιόπιστη μαρτυρία που έχει τεθεί ενώπιον μου, η Ενάγουσα έχει αποδείξει ότι έγινε το ατύχημα να αφεθεί γάζα στο σώμα της, ως συνέπεια της χειρουργικής επέμβασης που είχε διεξαγάγει ο Εναγόμενος. Αδυνατεί η Ενάγουσα να αποδείξει ότι το ατύχημα οφείλεται στην αμέλεια του Εναγόμενου, διότι ήταν μέσα στο χειρουργείο υπό νάρκωση και κανείς άλλος γνωστός της μάρτυρας δεν ήταν παρών κατά τη διάρκεια του χειρουργείου για να γνωρίζει πώς η γάζα τοποθετήθηκε και αφέθηκε μέσα στο σώμα της κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Τα βασικά γεγονότα που θεμελιώνουν την ευθύνη του Εναγόμενου για το περιστατικό, αποδεικνύονται με αποτέλεσμα να δημιουργείται αποδεικτικό Τεκμήριο υπέρ της Ενάγουσας που θα πρέπει να αποσείσει ο Εναγόμενος για να αποδείξει ότι δεν ήταν αμελής. Αυτό το Τεκμήριο οριοθετείται ως ακολούθως:

(ι) Something was under the management of the defendant or his employees and (ii) an accident occurred being an accident which in the ordinary course of things does not happen if those who have the management use proper care, it may or must be presumed in the absence of sufficient evidence to the contrary that the accident was cause by the negligence of the defendant. (Scott v. London & St. Katherine Docks (1865 3H&C 596 at 601).

Με αναφορά τα πιο πάνω γεγονότα και τη διαπίστωση ότι η γάζα τοποθετήθηκε και αφέθηκε στο σώμα της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, θα πρέπει το Δικαστήριο να αξιολογήσει κατά πόσο ο Εναγόμενος ήταν υπεύθυνος ιατρικής αμέλειας

ΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ

Η Ενάγουσα αφέθηκε  στα χέρια του ιατρού, ο οποίος οφείλει να επιδείξει την αναγκαία δεξιότητα που αναμένεται από έναν ιατρό της ειδικότητας του. Ο Εναγόμενος οφείλει να επιδείξει επίπεδο δεξιότητας που πρέπει να επιδεικνύει επαγγελματίας ιατρός σε πρόσωπα που τίθενται υπό τη φροντίδα του (Αθανασίου κ. ά. v. Κουνούνη (1997) 1Β Α.Α.Δ. 614). Το επίπεδο του καθήκοντος, είναι ανάλογο με τη στράτευση γνώσης και επίδειξη επιμέλειας που αναμένεται από πρόσωπο το οποίο κατέχει και λέει ότι κατέχει τη συγκεκριμένη δεξιότητα. Επίπεδο δεξιότητας είναι εκείνο της συνήθους δεξιότητας που αναμένεται να έχει πρόσωπο που ασκεί το συγκεκριμένο επάγγελμα και ειδικότητα. Αυτό που εξετάζεται, είναι εάν λογικά αναμένεται από έναν ιατρό της συγκεκριμένης ειδικότητας να πάρει κάποιες αποφάσεις ή όχι. Το τι αναμένεται πρέπει να αποδειχθεί στο Δικαστήριο και αυτό γίνεται με επιστημονική μαρτυρία.

‘…where you get a situation which involves the use of some special skill or competence, then the test as to whether there has been negligence or not is not the test of the man on the top of a Clapham omnibus, because he has not got this special skill. The test is the standard of the ordinary skilled man exercising and professing to have that special skill. A man need not possess the highest expert skill; it is well established law that it is sufficient if he exercises the ordinary skill of an ordinary competent man exercising that particular art.’(βλ. Bolan v. Friern Hospital Management Committee 2 ALL ER 118 (1957).

Η Ενάγουσα απέδειξε ότι η τοποθέτηση της γάζας που αφέθηκε στο σώμα της επέφερε την βλάβη. Τούτο το εύρημα δεν είναι υπόθεση, αλλά το μόνο λογικό συμπέρασμα που εξάγεται από την αξιόπιστη μαρτυρία. Παρ’ όλο ότι η γάζα τοποθετήθηκε και αφέθηκε στο σώμα της Ενάγουσας κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης από τον χειρούργο, ο Εναγόμενος ως ο χειρούργος που είχε διεξαγάγει την εγχείρηση, δεν αποδεικνύεται αυτόματα ότι ήταν αμελής. Ένας γιατρός δεν αναμένεται ότι θα είναι πάντα επιτυχής στο ιατρικό έργο που αναλαμβάνει. Το καθήκον του, όπως όλων των άλλων επαγγελματιών, είναι η άσκηση λογικής φροντίδας και προσοχής (βλ. Αγγελή ν Βορκάς 1 ΑΑΔ 761 (2007). Όπως έχει λεχθεί το 1838 από τον Δικαστή Tindal στην υπόθεση Lanphier v. Phipos [1835-42] All E.R. Ree 421, που αφορούσε ιατρική αμέλεια.

"Every person who enters into a learned profession undertakes to bring to the exercise of it a reasonable degree of care and skill. He does not undertake, if he is an attorney, that at all events you shall gain your case, nor does a surgeon undertake that he will perform a cure, nor does he undertake to use the highest possible degree of skill. There may be persons who have higher education and greater advantages than he has, but he undertakes to bring a fair, reasonable and competent degree of skill.

Σε ελεύθερη μετάφραση:

"Κάθε πρόσωπο που καθίσταται μέλος ενός πολυμαθούς επαγγέλματος, αναλαμβάνει ότι θα το εξασκεί με έναν λογικό βαθμό προσοχής και επιδεξιότητας. Δεν αναλαμβάνει, αν είναι δικηγόρος, ότι θα κερδίσει οπωσδήποτε την υπόθεσή σου, ούτε αν είναι γιατρός ότι θα επιτύχει μια θεραπεία, ούτε αναλαμβάνει ότι θα εφαρμόσει τον πιο ψηλό βαθμό επιδεξιότητας. Μπορεί να υπάρχουν πρόσωπα που έχουν καλύτερη εκπαίδευση και μεγαλύτερα πλεονεκτήματα από αυτόν, αλλά όμως αναλαμβάνει να επιδείξει ένα καλό, εύλογο και ικανό επίπεδο επιδεξιότητας."

Για τον καθορισμό του επιπέδου που απαιτείται από τον συγκεκριμένο επαγγελματία εμπειρογνώμονα, πρέπει να δοθεί εμπειρογνώμονη μαρτυρία για την ορθή πρακτική που ακολουθείται στον κλάδο («proper practice»). Τελικός κριτής του τι αποτελεί «reasonable and responsible professional practice» είναι το Δικαστήριο. Για να τεκμηριωθεί δε, η μαρτυρία περί της ορθής μη αμελούς πρακτικής, η μαρτυρία που δίνεται ως προς αυτήν, πρέπει να είναι εύλογη και υπεύθυνη. (βλ. Γιάλλουρος ν. Ψύλλου 1 ΑΑΔ 1552(2009)

Ο ίδιος ο Εναγόμενος προσκόμισε μαρτυρία για να υποδείξει στο Δικαστήριο, ποια είναι η ορθή διαδικασία σε σχέση με την τοποθέτηση γαζών, καταμέτρηση γαζών και αφαίρεση τους κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης. Κατέθεσε το Τεκμήριο 7.12 που στη σελίδα αυτού του Τεκμηρίου, καταγράφεται το να αφεθεί ακούσιο ξένο αντικείμενο, όπως γάζες στον ασθενή κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, είναι ένα σπάνιο λάθος και σοβαρό και που αν επισυμβεί, μπορεί να επιφέρει στον ασθενή σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και τον θάνατο. Εφόσον είναι εύρημα μου ότι κάτι τέτοιο έχει συμβεί στην παρούσα περίπτωση και πρόκειται για σπάνιο φαινόμενο που είναι επικίνδυνο για την υγεία του ασθενή, τεκμαίρεται ότι συνεπεία της πραγματοποίησης αυτού του γεγονότος ότι για να συμβεί, κάτι πήγε λάθος κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, κάτι δεν πήγε σωστά και δεν ακολουθήθηκε η ενδεδειγμένη διαδικασία με αποτέλεσμα να συμβεί αυτό το σπάνιο και επικίνδυνο γεγονός. Η όλη προσπάθεια του Εναγόμενου, ήταν να φορτώσει την ευθύνη για το λάθος αυτό, στους νοσηλευτές καταμέτρησης γαζών που επέλεξε να μην τους καλέσει για μαρτυρία. Ακόμα και να υιοθετηθεί πλήρως η θέση του Εναγόμενου ότι έγινε λάθος καταμέτρηση, αυτό δεν τον απαλλάσσει από την ευθύνη. Κατόπιν δικής του παραδοχής, παραδέχτηκε ότι ο αριθμός των γαζών ήταν συγκεκριμένος και λίγος και ότι το χειρουργείο που είχε διεξάγει, ήταν ψυχρό χειρουργείο που σημαίνει κατά τον ίδιο, ότι δεν έγινε κάτι το επείγον ή το στραβό κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Στο συγκεκριμένο χειρουργείο, δεν τίθετο θέμα χρόνου επειδή είχε συμβεί κάτι το έκτακτο. Επρόκειτο για εγχείρηση ρουτίνας για τον ίδιο. Με βάση την αξιόπιστη μαρτυρία του ΜΕ4 και εφόσον η θέση του Εναγόμενου είναι ότι το A και το Ω είναι η καταμέτρηση των νοσηλευτών, προκύπτει ότι υπάρχουν δύο πράγματα που δεν απέδειξε ο Εναγόμενος ότι τα έκανε κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Το ένα είναι να γνωρίζει και να υποδείξει σε όλους πού είχε τοποθετήσει γάζες κατά τη διάρκεια της εγχείρησης στο σώμα της Ενάγουσας για να αποδείξει πού και κατά πόσο ήταν αναγκαία η τοποθέτηση συγκεκριμένης γάζας σε συγκεκριμένο σημείο. Δεύτερον, να έχει την έννοια να αφαιρέσει κάθε γάζα που ο ίδιος τοποθέτησε και τρίτον, να κάνει έλεγχο σε κάθε στάδιο του χειρουργείου για να επιβεβαιωθεί ότι το χειρουργικό πεδίο ήταν καθαρό από ξένο σώμα. Λαμβάνω υπόψη μου, σε σχέση με το επίπεδο προσοχής γιατρού κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης την αρχή που διατυπώθηκε στην υπόθεση Kusum Sharma and Others v. Batra Hospital and Medical Research Centre and Others [2010] 5 LRC 70, ότι κάθε χειρουργική επέμβαση, χαρακτηρίζεται από ρίσκο. Ο χειρούργος αναμένεται να κατέχει εύλογο επίπεδο δεξιότητας και γνώσεις, ώστε να ασκήσει τα καθήκοντα του με εύλογη επιμέλεια κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Ένας χειρούργος δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι αμελής, επειδή το αποτέλεσμα της εργασίας του είναι διαφορετική από το αποτέλεσμα της εργασίας άλλου επιστήμονα στην ίδια ειδικότητα και ο πήχης για ιατρική αμέλεια, δεν πρέπει να είναι υπερβολικά ψηλός, διότι οι χειρούργοι πρέπει να μπορέσουν να διεξάγουν τα επαγγελματικά τους καθήκοντα ‘without fear and apprehension’. Στην ίδια υπόθεση, το Δικαστήριο παρέπεμψε στο επίπεδο προσοχής και επιμέλεια που πρέπει να ασκεί ο κάθε γιατρός. Το επίπεδο επιμέλειας, δεν είναι ανάγκη να είναι στο ψηλότερο επίπεδο, αλλά ούτε στο χαμηλότερο επίπεδο επιμέλειας και ικανότητας, αφού εξεταστεί η συμπεριφορά του χειρούργου, ενόψει των συγκεκριμένων περιστάσεων της υπόθεσης, ως και επίσης αυτό που απαιτεί ο νόμος ως προς το επίπεδο προσοχής. Στην πιο πάνω απόφαση, είχε υποδειχθεί το ακόλουθο σημείο: ‘we should be doing a disservice to the community at large if we were to impose liability on hospitals and doctors for everything that happens to go wrong’. Στην παρούσα περίπτωση, η Ενάγουσα έχει αποδείξει εκ πρώτης όψεως ότι κάτι πήγε πολύ λάθος με αποτέλεσμα να συμβεί το σπάνιο και επικίνδυνο ατύχημα στο χειρουργείο, ήτοι να αφεθεί στο σώμα της κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ξένο σώμα, ήτοι γάζα. Η γάζα που είχε αφεθεί στο σώμα της, ήταν αιτία για να προκληθεί το τραύμα της που αν δεν υπήρχε έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος από τον ΜΕ4, θα μπορούσε και να αποβεί μηριαίο για την Ενάγουσα. Παρ' όλο ότι το τραύμα της Ενάγουσας οφείλεται σε ατύχημα που είχε μέσα στο χειρουργείο, εναπόκειτο στον Εναγόμενο να ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι ο ίδιος δεν είχε προσωπική ευθύνη ή ότι δεν ήταν αμελής με αποτέλεσμα να συμβεί το ατύχημα, όμως απέτυχε να αποδείξει ότι το ατύχημα είχε συμβεί εξαιτίας λανθασμένης καταμέτρησης από τους νοσηλευτές του χειρουργείου.

 

Στην υπόθεση Mahon v. Osborne [1939] 1 All EΡ 535, χειρούργος, είχε εκτελέσει χειρουργική επέμβαση στην κοιλιακή χώρα του ασθενή με τη βοήθεια αναισθησιολόγου και με τη βοήθεια δύο νοσηλευτών. Η διαφορά εκείνης της χειρουργικής επέμβασης με τη δική μας, είναι ότι σε εκείνην την υπόθεση, το χειρουργείο ήταν δύσκολο. Είχαν συμβεί επείγουσες περιστάσεις και ο χειρούργος έπρεπε να δουλέψει κάτω από χρονικό περιορισμό λόγω του επείγοντος της κατάστασης. Ο ασθενής απεβίωσε μετά από δύο μήνες και ανακαλύφθηκε ότι είχε αφεθεί κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χειρουργικής επέμβασης γάζα κάτω από μέρος του συκωτιού, κοντά στην κοιλιά. Το Δικαστήριο σε εκείνην την περίπτωση, ανέφερε ότι δεν είχε εφαρμογή  το δόγμα του res ipsa loquitur, παρ’ όλο ότι η αιτία θανάτου ήταν η γάζα στο σώμα του ασθενούς. Πάλι θα έπρεπε να αποδειχθεί ότι το συγκεκριμένο ατύχημα είχε συμβεί εξαιτίας αποτυχίας εκ μέρους του χειρούργου να ασκήσει εύλογη επιμέλεια. Κρίθηκε ότι παρά το ότι η καταμέτρηση των γαζών δεν είναι καθήκον που θα έπρεπε να εναποτεθεί στον χειρούργο, εξακολουθούσε να έχει το καθήκον να γνωρίζει και να ψάχνει για τις γάζες που είχε τοποθετήσει στον ασθενή κατά τη διάρκεια της επέμβασης και ότι αυτό το καθήκον, διαφέρει ανάλογα με τη φύση και την περιπλοκότητα της κάθε χειρουργικής επέμβασης. Επεξηγήθηκε ότι προκύπτει  πραγματικό Τεκμήριο, ότι ο χειρούργος ευθύνεται για το λάθος, επειδή στην περίπτωση που αφήνεται γάζα στο σώμα του ασθενούς κατά τη διάρκεια της εγχείρησης, κάθε λογικός άνθρωπος γνωρίζοντας τα γεγονότα, θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ευθυνόταν ο χειρούργος για τους  δύο ακόλουθους λόγους:

 

1.     that the control over the happening of such an event rested solely with the defendant and

2.    that in the ordinary experience of making such an event does not happen unless the person in control has failed to exercise due care.

 

Στην παρούσα περίπτωση, ο αριθμός των γαζών που κατ' ισχυρισμόν του Εναγόμενου είχαν χρησιμοποιηθεί, δεν ήταν μεγάλος. Ήταν απόλυτα εφικτό για τον ίδιο υπό τις περιστάσεις, να έχει κατά νου πόσες γάζες είχε τοποθετήσει στο σώμα της Ενάγουσας και πόσες γάζες είχαν εξέλθει του σώματος της Ενάγουσας. Τέτοιο εγχείρημα σε χειρουργείο που δεν ήταν περίπλοκο στην κοιλιακή χώρα της Ενάγουσας, ψυχρό όπως το αποκάλεσε και στο οποίο δεν υπήρχε χρονικός περιορισμός, δεν ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν θα αφαιρούσε  τίποτε από την ικανότητα του να χειρουργήσει σωστά αν είχε την έννοια της καταμέτρησης,  εφόσον οι γάζες ήταν λίγες και δεν υπήρχε πίεση χρόνου οι συνθήκες που κινδύνευε η Ενάγουσα. Η προσέγγιση αυτή συνάδει με αυτά τα οποία ανέφερε ο ΜΕ4, ότι κάθε φορά που θα τοποθετηθεί γάζα στον ασθενή, πρέπει να υπάρχει λόγος και ο λόγος αυτός, αναφέρεται στους παρευρισκόμενους ώστε να έχουν και εκείνοι την έννοια της συγκεκριμένης γάζας. Στην περίπτωση που ένας γιατρός έχει έννοια για το πού τοποθέτησε τις γάζες, θα έχει και την έννοια να τις αφαιρέσει και να κοιτάξει το χειρουργικό πεδίο για να ελέγξει κατά πόσο αφαίρεσε τις γάζες. Το όποιο πρωτόκολλο που αφορά την καταμέτρηση γαζών από τους νοσηλευτές, δεν αποτελεί επαρκή προστασία προς αποφυγή του ενδεχόμενου να αφεθεί η γάζα στον ασθενή στην περίπτωση που ο χειρούργος δεν έχει την έννοια τοποθέτησης γαζών. Στην υπόθεση Mahon, πιο πάνω, ο χειρούργος ρωτήθηκε κατά πόσο είχε αφαιρέσει όλες τις γάζες για τις οποίες είχε επίγνωση ότι τις είχε τοποθετήσει κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Παρ' όλο ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα πράγματα δεν είχαν πάει κανονικά με αποτέλεσμα, να είχε χάσει τον έλεγχο της καταμέτρησης κατά τη διάρκεια της εγχείρησης ο χειρούργος έπρεπε να είχε την έννοια να είχε αφαιρέσει όλες τις γάζες που τοποθέτησε πριν να κλείσει το χειρουργικό πεδίο, ακόμη και ενόψει της επείγουσας κατάστασης που είχε δημιουργηθεί. Το ερώτημα δεν ήταν κατά πόσο ο χειρούργος έκανε χρήση του καλύτερου συστήματος ή του πρωτοκόλλου προς διεξαγωγή της χειρουργικής επέμβασης. Το σωστό κριτήριο για το τι συνιστά αμέλεια, είναι κατά πόσο ο  χειρούργος άσκησε εύλογη επιμέλεια υπό τις περιστάσεις.

 

The best system, however, is liable on occasion to accidental error if it depends on the human factor, and the very perfection of the system may even mislead and, in the rare event prove the cause of the trouble.

 

Θεωρήθηκε ότι ο Εναγόμενος δεν μπορούσε να βασιστεί μόνο στην καταμέτρηση αντί να ασκήσει εύλογη επιμέλεια κατά την εκτέλεση της χειρουργικής επέμβασης. Το Δικαστήριο δεν έθεσε απόλυτο κριτήριο που να υπαγορεύει σε κάθε περίπτωση την υποχρέωση ο χειρουργός να ψάχνει με τα χέρια του στην κοιλιακή χώρα του ασθενή, μήπως έγινε λάθος στην καταμέτρηση, αλλά το ενδεχόμενο της λανθασμένης καταμέτρησης των γαζών, είναι ένα από τα πράγματα που ο χειρούργος θα πρέπει να έχει κατά νου στη διάρκεια της εγχείρησης, ώστε ανάλογα με την περίπτωση να προβεί ο ίδιος σε ενέργειες ελέγχου για να αποφευχθεί το σπάνιο και επικίνδυνο ενδεχόμενο να κλείσει την κοιλιά του ασθενή με τη γάζα μέσα. Σε κάθε περίπτωση, πριν την καταμέτρηση ο χειρούργος πρέπει να κάνει τον δικό του έλεγχο για να βεβαιωθεί ότι έχει αφαιρέσει όλες τις γάζες πριν να ζητήσει την καταμέτρηση.

 

Therefore it is quite clear that all these gentlemen [the surgeons] recognize what is only common sense that if it is a necessary part of the operation to insert the packs it is also a necessary part of the operation to remove them. The removal of the packs involves a search after the operation is over by means of the finger of the operator to ascertain whether the packs have or have not been removed. Surely it further follows that that part of the operation is to be done with the same care and skill as every other part of the operation. The surgeon is not entitled to say ‘I need not exercise any care and skill with regard to the removal of the packs because I have a check upon me in the counting which is being made by the nurses ‘. He may possibly say, though it is unnecessary to decide it in this case ‘ I am absolved from counting, I need not count how many I put in or how mane I take out , because that count is being done by some other person ‘. But assuming that to be so that does not absolve him the duty to exercise reasonable care in the search he has made with his finger before he puts to the nurse with regard to the count. The duty of the nurse to count cannot absolve the surgeon from to his duty to exercise reasonable care.’

 

Ο Εναγόμενος δεν έχει προσκομίσει αξιόπιστη μαρτυρία για να αποδείξει ότι όντως έγινε καταμέτρηση των γαζών που τοποθετήθηκαν και ότι η καταμέτρηση σε τρεις περιπτώσεις, ήταν ορθή, ήτοι ότι ο αριθμός των γαζών που αφαιρέθηκαν ήταν ο αριθμός των γαζών που καταγράφηκαν στον πίνακα. Δεν κάλεσε τις νοσηλεύτριες ώστε να αποδείξει πού έγινε το λάθος  για να πείσει ότι τέτοια καταμέτρηση έγινε διά βοής. Όμως ακόμη και να είχε αποδείξει ότι τέτοια καταμέτρηση είχε διεξαχθεί όντως ως εισηγήθηκε, γεγονός παραμένει ότι αυτή ήταν λανθασμένη επειδή παρέμεινε μία γάζα στην κοιλιά της Ενάγουσας, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει η ζωή της. Είναι δεδομένο ότι εάν έγινε καταμέτρηση αυτή, ήταν λανθασμένη επειδή αφέθηκε μία γάζα στην κοιλιά της Ενάγουσας που είχε τοποθετήσει κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Σε τέτοιαν περίπτωση, όφειλε να προσκομίσει θετική μαρτυρία ότι διενήργησε αυτό το μέρος της χειρουργικής επέμβασης με την εύλογη επιμέλεια. Δεν προσκόμισε καμία τέτοια μαρτυρία. Δεν  προσκόμισε μαρτυρία για να εξηγήσει ακριβώς τι έκανε κατά τη διάρκεια της εγχείρησης, ώστε να είναι ικανοποιημένο το Δικαστήριο ότι έκανε ό,τι μπορούσε για να μειώσει τον κίνδυνο να κλείσει την κοιλιά της Ενάγουσας με τη γάζα μέσα. Η εγχείρηση ως ομολόγησε ο Εναγόμενος, δεν είχε περιπλοκότητα ή πίεση χρόνου. Ο ΜΕ4 ανέφερε ότι η γάζα όταν άνοιξε την κοιλιακή χώρα της Ενάγουσας ήταν εμφανής. Πέντε μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση που είχε διενεργήσει ο Εναγόμενος, δημιουργήθηκε μία συμπαγής μάζα στην κοιλιά της Ενάγουσας. Ο Εναγόμενος δεν έπεισε ότι είχε κατά νου πού είχε τοποθετήσει τις γάζες και ότι τις τοποθέτησε σωστά και όπου ήταν αναγκαίο. Δεν ικανοποίησε ότι είχε τον έλεγχο του χειρουργικού πεδίου ή ότι άσκησε τον ενδεδειγμένο έλεγχο προσοχής κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ώστε να εντοπίσει γάζα που τοποθέτησε του μήκους και του πλάτους της γάζας που αφέθηκε στην κοιλιακή χώρα της Ενάγουσας. Δεν είναι εύλογη επιμέλεια να βασιστεί εξ’ ολοκλήρου σε λάθος καταμέτρηση των νοσηλευτών. Αποδεικνύεται ότι ήταν αμελής, με αποτέλεσμα να συμβεί αχρείαστα κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ένα σπάνιο γεγονός που έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή της Ενάγουσας με όλες τις παρεπόμενες συνέπειες που περιέγραψε η Ενάγουσα και ο ΜΕ4 στη μαρτυρία του.

Ο Εναγόμενος άφησε την Ενάγουσα μετά τη χειρουργική επέμβαση, σε πολύ χειρότερη κατάσταση από εκείνην στην οποίαν ήταν η φυσική της κατάσταση, προ της έναρξης της χειρουργικής επέμβασης. Δεν μπορεί να εφησυχάζεται ότι έχει διεξάγει μίαν άρτια χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης κύστης από την ωοθήκη, όταν η δική του αμέλεια ήταν αιτία να αφεθεί γάζα στην κοιλιά της Ενάγουσας που έγινε ένα με το σώμα της Ενάγουσας με την πάροδο του χρόνου προκαλώντας σε αυτήν αποφρακτικό ειλεό. Στη συνέχεια, η Ενάγουσα τον επισκέφθηκε και παραπονέθηκε για σοβαρή και συνεχόμενη ενόχληση στην κοιλιακή χώρα. Ο Εναγόμενος δεν έκανε δεύτερη σκέψη σε σχέση με το χειρουργείο του και αφού ικανοποιήθηκε ότι το πρόβλημα της δεν ήταν της ειδικότητας του, ήτοι γυναικολογικής φύσεως, δεν παρείχε καμία θεραπεία ή εισήγηση στην Ενάγουσα νίπτοντας τας χείρας του από το σοβαρό λάθος που είχε διαπράξει. Η Ενάγουσα έχει δικαίωμα σε φροντίδα υγείας, όπως αρμόζει στις ανάγκες της υγείας της και όπως αυτή παρέχεται εντός ευλόγου χρόνου ανάλογα με τις ανάγκες αυτές. Ο Εναγόμενος είχε καθήκον και υποχρέωση να προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες στην Ενάγουσα του επιπέδου των χειρούργων γυναικολόγων που ασκούν εύλογη επιμέλεια για την υγεία των ασθενών τους. Ο Εναγόμενος διεξήγαγε χειρουργική επέμβαση με επίπεδο επιμέλειας και προσοχής, πολύ πιο κάτω από το συνηθισμένο, με αποτέλεσμα να γίνει ένα λάθος σπάνιο που μπορούσε εύκολα να αποφευχθεί. Η Ενάγουσα έχει αποδείξει στο επίπεδο που χρειάζεται σε αστικές υποθέσεις, ότι ο Εναγόμενος είχε διαπράξει ιατρική αμέλεια με αποτέλεσμα να βλάψει σοβαρά την υγεία της και τη σωματική της ακεραιότητα.

 

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ

 

Ως αποτέλεσμα του σοβαρού ιατρικού λάθους για το οποίο υπεύθυνος είναι ο Εναγόμενος,

 

Η Ενάγουσα εισήχθηκε στη χειρουργική κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας στις 02/06/2016 συνεπεία αποφρακτικού ειλειού με ιστορικό εκτομής κύστης ωοθήκης με τομή Finestrol τον Ιανουάριο 2016. Στις 03/06/2016 έγινε αξονική τομογραφία κοιλίας-πυέλου με πόρισμα: παρουσία ξένου σώματος (μεταλλικό νήμα ραφής) εντός οργανοθείσας κυστικής συλλογής διαστάσεων 5Χ4.7Χ6.5 στην περιοχή της πυέλου. Το μόρφωμα αναγνωρίστηκε ανάμεσα σε έλικες λεπτού εντέρου οι οποίες ήταν διευρυσμένες ενώ παρατηρήθηκε παρουσία ελεύθερου υγρού στην κοιλιακή χώρα και την πύελο. Στις 03/06/2016 διενεργήθηκε διερευνητική λαπαροτομίσα τομή μέση υπερ-υπομφάλιος παρουσία αντιδραστικού υγρού εντός περιτοναϊκής κοιλότητας-αναρρόφηση. Ανευρέθηκε μάζα συμμετέχων λεπτό έντερο γάζας, σιγμοειδές και επίπλουν. Έγινε διαχωρισμός αυτών και αφαίρεση γάζας. Έγινε συρραφή αποορογονοποίησης σε τρία σημεία λεπτού εντέρου και σε ένα σημείο στο σιγμοειδές. Έγινε πλύση κοιλίας και αναστροφή αποσυμφόρισης λεπτού εντέρου. Έγινε τοποθέτηση παροχέτευσης στον δουγλάσιο χώρο και σύγκλειση κατά στρώματα. Η γάζα απεστάλη στο ιστοπαθολογικό τμήμα. Η ασθενής εξήλθε στις 08/06/2016 έχουσα καλώς λαβούσα οδηγίες.

 

Απόφραξη σημαίνει, κάποιο σημείο του εντέρου κλείνει και δεν μπορεί να προωθηθεί το εντερικό περιεχόμενο περιφερικά προς το παχύ έντερο. Υπήρχε απόφραξη του λεπτού εντέρου. Το αποτέλεσμα ήταν να αθροίζονται υγρά και αέρας μέσα στο έντερο και να διατείνεται το έντερο. Ο άρρωστος μπορεί τότε να έχει εμετούς και πολλαπλασιάζονται τα μικρόβια μέσα στο έντερο και αν η κατάσταση παραταθεί και δεν χειρουργηθεί την κατάλληλη ώρα, μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση του εντέρου με ρήξη και τα υγρά να μπουν μέσα στην κοιλιά και μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε θάνατο. Εφόσον ο αέρας δεν πάει προς το παχύ έντερο και από εκεί στην έδρα, δεν μπορεί να αποβληθεί, γι' αυτό φουσκώνει ο άρρωστος. Είχε επίσχεση αερίων και κοπράνων. Με την απόφραξη πιέστηκε το έντερο με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυξημένοι ήχοι. Μετά από αυτό που έπαθε, ακόμα και η ελάχιστη τρυπούλα να γίνει, εξαιτίας χειρουργικής επέμβασης στο έντερο, μπορεί να δημιουργηθούν συμφύσεις που κολλούν τα έντερα μεταξύ τους, ακόμα και τους πιο ήπιους. Οι συμφύσεις αρχίζουν από την πρώτη ημέρα. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η Ενάγουσα ότι δεν θα κάνει σύμφυση στο μέλλον. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, υπάρχει 3‑7% πιθανότητα να κάνει απόφραξη το άτομο που έχει τις συμφύσεις. Κάθε φορά που θα χειρουργηθεί, υπάρχει πιθανότητα για συμφύσεις.

 

Επιπρόσθετα μόνιμα κατάλοιπα, είναι μόνιμη εγκάρσια ουλή κατά μήκος της κοιλιάς της για την οποίαν θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση από πλαστικό χειρούργο ως ακολούθως:

 

A scar revision will need to be performed to revise the midline scar and to replace the volume defect in the lower abdominal wall’. (Τεκμήριο 2.30)

 

Η Ενάγουσα θα πρέπει να αποζημιωθεί για τον πόνο, οδύνη και ταλαιπωρία που υπέστη ως συνέπεια του ιατρικού λάθους ως αποτέλεσμα του οποίου, δημιουργήθηκε στο σώμα της αποφρακτικό ειλεό και εξαιτίας του οποίου χωρίς την έγκαιρη παρέμβαση ικανού και πεπειραμένου χειρούργου, δυνατό να έχανε την ζωή της από σήψη.

 

Με αναφορά το πιο πάνω πραγματικό υπόβαθρο, θα επιχειρήσω με τη βοήθεια δικαστικών αποφάσεων με παρόμοια γεγονότα, να καταλήξω σε ένα ποσό χρημάτων που θα αποκαταστήσει γενικά την Ενάγουσα στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό για τον πόνο, την ταλαιπωρία και την απώλεια που έχει υποστεί ως συνέπεια της βλάβης που προκάλεσε η αμέλεια του Εναγόμενου. 

 

Στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. Χ. Ζ. ημερομηνίας 23/05/2024 Πολιτική Έφεση 152/2015 εξαιτίας αμέλειας γιατρού που συνίστατο σε σοβαρό λάθος να μην αφαιρέσει λίθους στη χολή, προκλήθηκε στον Εφεσίβλητο οξεία παγκρεατίτιδα. Νοσηλεύτηκε για παγκρεατίτιδα-χολαγγειίτιδα ως αποτέλεσμα των πολλαπλών χειρουργικών επεμβάσεων. Ως πλέον σημαντικό, το Δικαστήριο έκρινε το γεγονός ότι αφέθηκαν οι λίθοι στη χοληφόρο οδό του Εφεσίβλητου, ενέργεια ιατρικά ανεπίτρεπτη.  Οι λίθοι αυτοί, εμπόδιζαν τη διοχέτευση της χολής στο έντερο και προκάλεσαν βακτηριακές μολύνσεις επικίνδυνες για τη ζωή του. Το Δικαστήριο αποδέχτηκε τη θέση, ότι οι λίθοι αποτελούσαν «ωρολογιακή βόμβα» εντός του Εφεσίβλητου. Αναφορικά με το ζήτημα της δίκαιας και εύλογης αποζημίωσης, σημειώθηκε ότι η  τάση των Δικαστηρίων είναι να αποβλέπουν στο θέμα των αποζημιώσεων, ειδικώς αναφορικά με τον ανθρώ­πινο πόνο, με περισσότερη ανθρωπιστική διάθεση, χωρίς όμως να παρεκκλίνουν από τη βασική αρχή ότι οι αποζημιώ­σεις δεν είναι, ούτε για πλουτισμό του παθόντα, ούτε για τιμωρία του υπαίτιου, αλλά για την επαναφορά, στο μέτρο του δυνατού, με χρήματα, του παθόντα στην προηγούμενη του κατάσταση (Σπύρου, 312). Στη Μαυροπετρή ν. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66, 74-5, στην οποίαν αναφέρθηκε και το Πρωτόδικο Δικαστήριο, αναφέρθηκε ότι «η νομολογία αποκαλύπτει σταθερή άνοδο του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων. τάση που αντανακλά μεγαλύτερη ευαισθησία για τον ανθρώπινο πόνο, την αγωνία της αναπηρίας και την ψυχική οδύνη από την περιθωριοποίηση από τις συνήθεις δραστηριότητες του ανθρώπου».  Αναφέρθηκε ακόμα ότι οι αποζημιώσεις πρέπει να είναι κοινωνικά παραδεκτές.

 

Για το θέμα των αποζημιώσεων, λήφθηκε υπόψη ότι ο Εφεσίβλητος που γεννήθηκε το 1958 και εργάζεται ως μάγειρας σε ξενοδοχείο, λόγω της χρόνιας παγκρεατίτιδας, θα υπέφερε από διάρροιες, λόγω της χολώδους γαστρίτιδας θα υπέφερε  από πόνους στο επιγάστριο και λόγω της διαταραγμένης ανατομίας, θα πάθαινε χολαγγειίτιδες και μολύνσεις. Η κατάσταση ήταν  μόνιμη και δεν μπορούσε  να διορθωθεί. Πέραν τούτων, λόγω της χρόνιας παγκρεατίτιδας του απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ, η κατανάλωση ποσότητας ζάχαρης και μεγάλων ποσοτήτων λίπους. Σε περίπτωση κατανάλωσης λίπους, ο Εφεσίβλητος θα είχε διάρροιες. Πρέπει να λαμβάνει φαρμακευτική θεραπεία δια βίου και να υποβάλλεται σε συστηματικούς ελέγχους με ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα. Είχε αυξημένο κίνδυνο παρουσίασης διαβήτη και καρκίνου στο πάγκρεας.  Όταν θα υπέφερε  από επίθεση παγκρεατίτιδας, θα έχει πυρετούς, έντονους πόνους, ενώ κινδυνεύει ακόμη και με θάνατο.

Επικυρώθηκε η κρίση του Πρωτόδικου Δικαστηρίου το οποίο κατέληξε πως το ποσό των €70.000 αποτελούσε δίκαια και εύλογη αποζημίωση λαμβάνοντας υπόψη όπως ανέφερε, «το είδος και τη φύση των κακώσεων που υπέστη ο [Εφεσίβλητος], τη μαρτυρία των ιατρών και του ιδίου ως προς τη σημερινή του κατάσταση, την ηλικία του, τον πόνο και την ταλαιπωρία που αυτός πέρασε και την ταλαιπωρία που θα έχει στο μέλλον, λόγω της μόνιμης πλέον κατάστασης του».

Η υπόθεση Παπαγιάννη ν. Τσιμεντοποίια Βασιλικού Δημόσια Εταιρεία Λτδ ημερομηνίας 24/11/2024 Πολιτική Έφεση 51/2018 αφορούσε ατύχημα και όχι ιατρική αμέλεια που προκάλεσε μόνιμο κατάλοιπο ως συνέπεια του τραυματισμού του Εφεσείοντα ως συνέπεια του δυστυχήματος. Η σωματική βλάβη αφορούσε μεγάλη κοιλιοκήλη για την οποίαν απαιτείτο η διόρθωση του μεγάλου ελλείμματος των κοιλιακών του τοιχωμάτων. Για αποκατάσταση χρειαζόταν μεγάλη και επικίνδυνη επέμβαση, που εμπερικλείει κινδύνους για τη ζωή του. Δεν μπορούσε  να σηκώσει βάρος, να κάνει βαριές εργασίες, ούτε χειρωνακτική εργασία. Μπορούσε όμως να αυτοεξυπηρετείται, να διανύει μικρές αποστάσεις, όχι όμως να κάνει έντονο περπάτημα. Μπορούσε να εισέλθει στη θάλασσα, αλλά δεν ήταν  σε θέση να κολυμπήσει. Ήταν  επικίνδυνο να οδηγεί αυτοκίνητο, λόγω του κινδύνου τραυματισμού των εντέρων και των σπλάχνων του λόγω της έλλειψης κοιλιακών τοιχωμάτων. Θα έπρεπε να είναι προσεκτικός με τη διατροφή του, είχε  επηρεαστεί η ικανότητα του για συνουσία, ενώ του παρέμεναν ενοχλήσεις στην περιοχή της οσφύος, οι οποίες θα ήταν μόνιμες. Ο πόνος και η ταλαιπωρία που είχε υποστεί, ήταν αδιαμφισβήτητα μεγάλος και σίγουρα είχε αλλάξει η ποιότητα της ζωής του. Παρ’ όλο ότι ο Εφεσείοντας ήταν 62 ετών κατά τον χρόνο του επίδικου ατυχήματος, αυξήθηκαν οι γενικές αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν στο ποσό των €120.000.

 

Το πιο κάτω απόσπασμα της απόφασης είναι σχετικό:

 
«Θεωρούμε ότι το ποσό των €120.000 αποτελεί δίκαιη και εύλογη αποζημίωση για τις ζημιές του Ενάγοντα και έτσι ο λόγος αυτός της Έφεσης επιτυγχάνει, με την ανάλογη τροποποίηση του ποσού. Στο πιο πάνω ποσό λαμβάνεται υπόψη, πέραν των τραυμάτων του Ενάγοντα για την οξεία κοιλία και ο τραυματισμός μαλακών μορίων στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης του Ενάγοντα, λαμβάνοντας υπόψη μας και τη νομολογία σε σχέση με τους εν λόγω τραυματισμούς, αλλά και τη θεραπεία που δέχτηκε ο Ενάγοντας για αποκατάσταση τους».

 

Η υπόθεση Λευτέρη ν. Τσιαμά 1 ΑΑΔ 1800 (2012) αφορούσε σωματικές βλάβες της Ενάγουσας, συνεπεία ατυχήματος που προκάλεσε μυελοπάθεια του νωτιαίου μυελού. Οι γενικές αποζημιώσεις αυξήθηκαν από €130.000 σε ποσό €200.000 επειδή λήφθηκε υπόψη το γεγονός, ότι η παθούσα μειονεκτούσε σωματικά, σεξουαλικά, κοινωνικά και ψυχολογικά. Λέχθηκε ότι ‘η ζωή μίας νέας κοπέλας ανατράπηκε στις 02/05/2005 και θα κουβαλά τις επιπτώσεις του επίδικου δυστυχήματος σε όλην της τη ζωή’.

 

Λόγω της συχνοουρίας που έχει, θα πρέπει το γραφείο της να είναι κοντά σε τουαλέτα. Το έντερο της είναι συνεχώς φουσκωμένο και έχει αέρια και μυρίζει. Όταν παραμένει καθήμενη για πολλήν ώρα στην καρέκλα, πονά η πλάτη της και πρέπει να ξαπλώσει για να χαλαρώσει. Από ψυχολογικής άποψης, ανέφερε πως συνεχώς σκέφτεται τα προβλήματα της και δεν μπορεί να προσηλωθεί στην εργασία της.

Στην απόφαση Polycarpou v. Adamou 1 CLR (1988) 727, το Εφετείο επεξήγησε ότι ο σκοπός των γενικών αποζημιώσεων, είναι η αποκατάσταση του Ενάγοντα σε σχέση με απώλειες που θα υποστεί σε σχέση με μελλοντικά του εισοδήματα, απώλειες σε σχέση με την απόλαυση της ζωής και απώλειες που προκύπτουν από τον πόνο και την ταλαιπωρία που έχει υποστεί συνεπεία του δυστυχήματος.

Το Δικαστήριο θα πρέπει να λάβει υπόψη του, όλα τα σχετικά γεγονότα και δεδομένα για να επιδικάσει δίκαιη αποζημίωση στην Ενάγουσα.

 

Στην υπόθεση Μαυροπετρή ν. Λουκά 1 ΑΑΔ 66 (1995), το Εφετείο επιβεβαίωσε τη διαχρονική αρχή βάσει της οποίας το Δικαστήριο εκτιμά το μέτρο των αποζημιώσεων ως ακολούθως:

 

«Η νομολογία αποκαλύπτει σταθερή άνοδο του επιπέδου των γενικών αποζημιώσεων, τάση που αντανακλά μεγαλύτερη ευαισθησία για τον ανθρώπινο πόνο, την αγωνία της αναπηρίας και την ψυχική οδύνη από την περιθωριοποίηση από τις συνήθεις δραστηριότητες του ανθρώπου [βλ. μεταξύ άλλων,  Paraskevaides (Overseas) Ltd, v. Christofi (1982) 1 C.L.R. 789, Polycarpou v. Adamou (1988) 1 C.L.R. 727, Φοινικαρίδης και Άλλη v. Γεωργίου και Άλλων (1991) 1 Α.Α.Δ. 475, Παναγή ν. Θεοδώρου (1992) 1 (Β) Α.Α.Δ. 1303, Κωνσταντίνου ν. Ιωάννου (1993) 1 Α.Α.Δ. 669]. Σταθερή είναι όμως, η αρχή του δικαίου ότι οι αποζημιώσεις πρέπει να είναι κοινωνικά παραδεκτές. Η αποζημίωση για αστικά αδικήματα, δεν έχει σκοπό την τιμωρία αλλά την αποκατάσταση. Αυτή τούτη η ατέλεια του χρήματος ως μέσου για αποκατάσταση, δεν πρέπει να επενεργεί προς επαύξηση των αποζημιώσεων».

 

Στην υπόθεση Φοινικαρίδης κ.α. ν. Λάμπρου Γεωργίου 1 ΑΑΔ 475 (1991), τονίστηκε η ανοδική τάση επιδίκασης αποζημιώσεων για να αντανακλά την αξία του χρήματος σε πραγματικό χρόνο, καθώς και της ανάγκης να επιδικάζεται πραγματική αποκατάσταση για ανθρώπινο πόνο ως αποτέλεσμα δυστυχήματος που είχε προκληθεί από αμέλεια:

 

«Πρέπει όμως να επαναλάβουμε πως, στον τομέα αυτόν, όσο κι αν προηγούμενες αποφάσεις, ιδιαίτερα αποφάσεις των Κυπριακών Δικαστηρίων που αντικατοπτρίζουν τις δικές μας πραγματικότητες, προσφέρουν καθοδήγηση στον βαθμό που είναι συγκριτικές ως αποκαλυπτικές της επικρατούσας τάσης, δεν είναι δεσμευτικές. Σε κάθε υπόθεση, είναι ανάγκη να γίνονται οι αναγκαίες προσαρμογές έχοντας υπόψη τα ιδιαίτερα περιστατικά της και βέβαια, να συνυπολογίζεται η μείωση, με την πάροδο του χρόνου, της αξίας του χρήματος*. Σημειώνουμε εδώ, την τάση που παρατηρείται μέσα από τη νομολογία για πρόσδοση μεγαλύτερης σημασίας στον ανθρώπινο πόνο και της αγωνίας που προκαλεί η ανικανότητα που εκδηλώνεται με την επιδίκαση, με την πάροδο του χρόνου, πιο γενναιόδωρων αποζημιώσεων**.»

 

Στη δική μας την περίπτωση, έλαβα υπόψη μου τους ακόλουθους παράγοντες:

 

1. Το νεαρό της ηλικίας της Ενάγουσας κατά τον χρόνο που της προκλήθηκε το πρόβλημα αποφρακτικό ειλεό.

 

2. Το σοβαρό και επείγον της πάθησης, ήτοι ότι το μόρφωμα μάζας γάζας μπλέχθηκε ανάμεσα σε έλικες λεπτού εντέρου, οι οποίες ήταν διευρυμένες, ενώ παρατηρείτο παρουσία ελεύθερου υγρού στην κοιλιακή χώρα και την πύελο. Το ότι έκανε εμετούς και εν τέλει, δεν μπορούσε να αφοδεύσει εξαιτίας του αποφρακτικού ειλεού.

 

3. Το άγχος και την ένταση που προκάλεσε, ο πόνος και η δυσφορία όλου του σώματος της για μέρες, μέχρι τη στιγμή που υποβλήθηκε στο χειρουργείο για αφαίρεση του ξένου σώματος.

 

4. Το ότι κατέστη αναγκαίο να υποβληθεί, σε όχι αμελητέα σοβαρή χειρουργική επέμβαση για να σωθεί η ζωή της.

 

5. Το ότι κινδύνευσε η ζωή της και η διάρκεια της νοσηλείας της στο Γενικό Νοσοκομείο. Επίσης, παρέμεινε μόνιμη εγκάρσια ουλή στην κοιλιά της και για την οποίαν θα χρειαστεί μελλοντική χειρουργική επέμβαση από πλαστικό χειρούργο, για να αποκατασταθεί η ουλή που δεν καλύπτεται από το ΓΕΣΥ, το κόστος της χειρουργικής επέμβασης. Στην πιθανότητα ανάπτυξης απόφραξης του εντέρου στο μέλλον εξαιτίας των συμφύσεων. Στο ότι διαταράχθηκε η καθημερινότητα της με τεράστια ταλαιπωρία που της προκάλεσε καταθλιπτική διάθεση και που δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει τον εαυτό της για αρκετό καιρό.

 

6. Το ότι επηρεάστηκε η σεξουαλική της ζωή εξαιτίας έντονων πόνων στην κοιλιακή χώρα, ακόμα και μετά τη διορθωτική επέμβαση λόγω του σημείου της επέμβασης που έκανε. Παρ' όλο ότι δεν έχει μόνιμα λειτουργικά κατάλοιπα στο διάστημα των 2 ετών, έχασε αρκετές σημαντικές στιγμές από τη ζωή της.

 

Ως εκ τούτου, με βάση όλα τα πιο πάνω στοιχεία για τον πόνο και ταλαιπωρία που έχει υποστεί, δικαιούται γενικές αποζημιώσεις ύψους €70.000. 

 

Ως προς τις ειδικές αποζημιώσεις, κρίνεται το δικαιολογημένο των σημείων 6 και 7 της έκθεσης απαίτησης, κάτω από την επικεφαλίδα «Λεπτομέρειες Ειδικών Αποζημιώσεων», επίσκεψη σε πλαστικό χειρούργο €80 και επίσκεψη σε γυναικολόγο στις 26/01/2017 €100. Αναφορικά με το σημείο 1 που είναι η χειρουργική επέμβαση που είχε διεξάγει ο Εναγόμενος στις 26/01/2016, δεν συνιστά ζημιά που απορρέει από τη σωματική βλάβη της Ενάγουσας. Αφορά την αμοιβή του γιατρού για τη διεξαγωγή της εγχείρησης αφαίρεσης κύστης από την ωοθήκη και είναι χρέωση που είχε υποστεί εξαιτίας συμβατικής σχέσης με τον Εναγόμενο. Δεν έχει κατορθώσει να αποδείξει ότι είναι δαπάνη που μπορούσε να την αποφύγει, ένεκα του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη εγχείρηση, ήταν μη αναγκαία και έτσι δεν θεωρώ ότι δικαιολογείται η απόδοση αυτής της δαπάνης ως ειδικές ζημιές. Το ίδιο ισχύει για τα σημεία 4 και 5, ως έξοδα που είχε κάνει ως φυσικό επακόλουθο των δαπανών που αφορούν την πρώτη εγχείρηση και δεν σχετίζονται με τον αποφρακτικό ειλεό. Ούτε δικαιολογείται το σημείο 8, διότι δεν έχει διασυνδεθεί ότι η αύξηση του σωματικού της βάρους οφείλεται αποκλειστικά στη σωματική βλάβη εξαιτίας της εγχείρησης. Περαιτέρω, δεν έχει προσκομίσει κανένα αποδεικτικό στοιχείο για να αποδείξει ότι έχασε €1.800 για άδεια απουσίας από την εργασία της 60 ημερών. Επιδικάζονται ειδικές ζημιές υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον του Εναγόμενου για το ποσό των €180.

 

                     Ως προς τον τόκο που θα πρέπει να καταβληθεί έναντι του πιο πάνω ποσού, τo άρθρο 58Α του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, περιέχει τη γενική πρόνοια που αφορά την καταβολή τόκου σε περίπτωση αποζημιώσεων σε σχέση με σωματικές βλάβες. Μόνο εάν συντρέχουν ειδικοί λόγοι, δικαιολογείται διαφοροποίηση στην καταβολή του τόκου.

 

                     Πιο κάτω παρατίθεται το άρθρο 58Α:

                     «58Α. Σε oπoιανδήπoτε εvώπιov oπoιoυδήπoτε Δικαστηρίoυ διαδικασία για τηv είσπραξη απoζημιώσεωv για σωματική βλάβη ή θάvατo συvεπεία αστικoύ αδικήματoς, τo Δικαστήριo επιδικ άζει, εκτός αv είvαι ικαvoπoιημέvo ότι συvτρέχoυv ειδικoί περί τoυ αvτιθέτo υ λόγoι, ετήσιο τόκο ύψους ίσου με το ύψος του τόκου που καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των εδαφίων (2), (3) και (4) του άρθρου 33 του περί Δικαστηρίου Νόμου, αvαφoρικά με oλόκληρo ή μέρoς τoυ πoσoύ τωv απoζημιώσεωv πoυ έχoυv επιδικαστεί, για oλόκληρη ή για μέρoς της περιόδoυ μεταξύ της ημερoμηvίας κατά τηv oπoίαν γεvvήθηκε τo αγώγιμo δικαίωμα και της ημερoμηvίας καταχώρισης της αγωγής:

                      Νoείται ότι για εκκρεμoύσες αγωγές ή απαιτήσεις, τo επιτόκιo, αvαφoρικά με oλόκληρo ή μέρoς τoυ πoσoύ για oλόκληρη ή για μέρoς της περιόδoυ, όπως τo Δικαστήριo κρίvει πρέπov, αvέρχεται στo 6% για τηv περίoδo μεταξύ της oπoίας γεvvήθηκε τo αγώγιμo δικαίωμα, της έvαρξης της ισχύoς τoυ περί Αστικώv Αδικημάτωv (Τρoπoπoιητικoύ) Νόμoυ τoυ 1996 και σε 8% από τηv έvαρξη της ισχύoς τoυ περί Αστικώv Αδικημάτωv (Τρoπoπoιητικoύ) Νόμoυ τoυ 1996 μέχρι την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Αστικών Αδικημάτων (Τροποποιητικού) Νόμου του 2008 και από την ημερομηνία αυτήν μέχρι την τελική αποπληρωμή του ποσού της απόφασης το επιτόκιο καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου».

 

                     Στην υπόθεση Daria Νοvichkova v. Θέμη Βλάβη 1 ΑΑΔ 1111 (2012), επεξηγήθηκε ότι ο τόκος δικαιολογείται να λογίζεται με διαφορετικό τρόπο από τον τρόπο που προβλέπεται στο άρθρο 58Α στις περιπτώσεις, όπου ο τόκος δεν λογίζεται ως αποζημίωση για τη ζημιά που προκλήθηκε, αλλά για την αποστέρηση χρημάτων που θα έπρεπε να αποδοθούν στον παθόντα. Λέχθηκε σε εκείνην την υπόθεση, ότι ο τραυματισμός δεν προκαλεί διαμιάς τον πόνο, την ταλαιπωρία και τα υπόλοιπα για τα οποία τελικά αποζημιώνεται ο Ενάγων. Σε σχέση με τις ειδικές και γενικές αποζημιώσεις (εξαιρουμένων γενικών αποζημιώσεων για απώλεια μελλοντικών εισοδημάτων και μελλοντικών ιατρικών εξόδων), δεν συντρέχει κανένας λόγος απόκλισης από τη νομοθετική ρύθμιση, ως προνοείται στο άρθρο 58Α. 

 

Ως εκ τούτου, εκδίδεται απόφαση υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον του Εναγόμενου για το ποσό των €70.000 ως γενικές αποζημιώσεις πλέον το ποσό των €180 ως ειδικές αποζημιώσεις με νόμιμο τόκο από 01/06/2016.

 

Περαιτέρω τα έξοδα της αγωγής επιδικάζονται υπέρ της Ενάγουσας και εναντίον του Εναγόμενου, ως αυτά υπολογιστούν από τον πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.

 

 

                                                                                                                               (Υπ.)………………

                                                                                               Ν. Ταλαρίδου-Κοντοπούλου, Α. Ε. Δ.

 

 

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο