ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΙΔΙΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ: Μ. Αγιομαμίτης Π.Ε.Δ
Α. Κάρνου Α.Ε.Δ
Θ. Συμεωνίδης Ε.Δ
Αρ. Υπόθεσης: 11Α/2023
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΛΕΜΕΣΟΥ
V.
A.A
Κατηγορούμενου
Ημερομηνία: 29/02/2024
Εμφανίσεις:
Για την Κατηγορούσα Αρχή: κα Λ. Σίγαρ
Για τον Κατηγορούμενο: κ. Ν. Καλλής
Κατηγορούμενος παρών
Π Ο Ι Ν Η
(Κεκλεισμένων των θυρών)
Ο Κατηγορούμενος μετά από παραδοχή κρίθηκε ένοχος στα ακόλουθα αδικήματα:
· Πράξεις που σκοπεύουν στην πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης (κατηγορία με αρ.1).
· Βαριά σωματική βλάβη (κατηγορία με αρ.2).
· Τραυματισμός (κατηγορία με αρ.3).
· Απειλή (κατηγορία με αρ.4).
· Μεταφορά κλειστού μικρού μαχαιριού (κατηγορία με αρ.5).
Τα γεγονότα, όπως αυτά εκτέθηκαν από την ευπαίδευτο εκπρόσωπο της Κατηγορούσας Αρχής και καταγράφονται στο Έγγραφο Α, δεν αμφισβητήθηκαν από την Υπεράσπιση. Έχουμε κατά νου το σύνολο των γεγονότων, τα οποία παραθέτουμε συνοπτικά πιο κάτω.
Ο Κατηγορούμενος και το θύμα γνωρίστηκαν μέσω διαδικτυακών παιχνιδιών στα οποία συμμετείχαν και έγιναν φίλοι σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπήρξε λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ τους και εξύβριση λόγω αρνητικών σχολίων στα οποία προέβη ο Κατηγορούμενος σε σχέση με δημοσίευση που πραγματοποίησε ο Παραπονούμενος σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Τρία ή τέσσερα χρόνια μετά το προαναφερόμενο συμβάν, Κατηγορούμενος και Παραπονούμενος συναντήθηκαν τυχαία στο internet cafe στο οποίο εκτυλίχθηκε το επίδικο περιστατικό. Συγκεκριμένα, ο Κατηγορούμενος προσέγγισε τον Παραπονούμενο με αφορμή το πιο πάνω αναφερόμενο συμβάν που εκτυλίχθηκε προ τριών ή τεσσάρων χρόνων. Υπήρξε λογομαχία, ο Κατηγορούμενος ανέσυρε μαχαίρι και τραυμάτισε τον Παραπονούμενο στην κοιλιακή και τραχηλική χώρα.
Κατόπιν σχετικών οδηγιών του Δικαστηρίου ετοιμάστηκε έκθεση από κηδεμονευτικό λειτουργό δυνάμει του άρθρου 89 του Ν.55(Ι)/2021.
Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, ο Κατηγορούμενος μετά την ολοκλήρωση της φοίτησης του στο Γυμνάσιο εγγράφηκε στην Τεχνική Σχολή, αλλά διέκοψε τη φοίτηση του στην ηλικία των 16 ετών. Έκτοτε είναι άνεργος, διαμένει στην πατρική οικία και συντηρείται από τους γονείς του. Έλαβε αναστολή κατάταξης στην Εθνική Φρουρά, λόγω προβλημάτων προσαρμογής.
Ουδέποτε στο παρελθόν δημιούργησε προβλήματα με τη συμπεριφορά του και το κίνητρο της παραβατικής του συμπεριφοράς ήταν, όπως ο ίδιος ανέφερε, ο φόβος που του προκάλεσε ο Παραπονούμενος.
Το οικογενειακό περιβάλλον του Κατηγορούμενου είναι υποστηρικτικό και οι γονείς δεν παρουσιάζουν αδυναμίες στον γονικό τους ρόλο.
Σύμφωνα με την κηδεμονευτική λειτουργό, ο Κατηγορούμενος αντιλήφθηκε τις συνέπειες των πράξεων του εκφράζοντας έμπρακτη μεταμέλεια. Υπήρξε εισήγηση προς την οικογένεια του Κατηγορούμενου, για συνεργασία με κλινικό ψυχολόγο.
Η κηδεμονευτική λειτουργός με συμπληρωματική έκθεση της κατέγραψε τις απόψεις και εισηγήσεις της. Συγκεκριμένα εισηγείται την έκδοση διατάγματος κοινοτικής επιτήρησης υπό όρους παρακολούθησης μαθημάτων επιμόρφωσης και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η πιο πάνω μεταχείριση θα βοηθήσει τον Κατηγορούμενο να αντιληφθεί το λάθος του και να μην επαναλάβει παραβατική συμπεριφορά.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του Κατηγορούμενου αναγνώρισε τη σοβαρότητα των διαπραχθέντων αδικημάτων και ειδικά αυτών των κατηγοριών 1 και 2. Ο κ. Καλλής μας κάλεσε να λάβουμε υπόψη μας, ότι μεταξύ του Κατηγορούμενου και του Παραπονούμενου υπήρξε τόσο στο παρελθόν, όσο και κατά την ημέρα του επίδικου συμβάντος ένταση και λογομαχία. Τόνισε, ωστόσο, ο συνήγορος, ότι ο Κατηγορούμενος δεν μετέβηκε στο internet cafe με σκοπό να συναντήσει τον Παραπονούμενο και να τελέσει τα αδικήματα στα οποία κρίθηκε ένοχος. Η συνάντηση των δύο ήταν τυχαία, πράγμα το οποίο υποδηλοί την έλλειψη προσχεδιασμού.
Ο συνήγορος επισήμανε, ότι το επίδικο περιστατικό ήταν ένα μεμονωμένο συμβάν και διαβεβαίωσε, ότι ο Κατηγορούμενος δεν πρόκειται να απασχολήσει ξανά το Δικαστήριο. Μετέφερε την ειλικρινή μεταμέλεια και απολογία του Κατηγορούμενου, η οποία επιβεβαιώνεται από την άμεση παραδοχή του ενώπιον του Δικαστηρίου, αλλά και την προσπάθεια αποζημίωσης του Παραπονούμενου η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ως προς τις προσωπικές του περιστάσεις υιοθέτησε την έκθεση της κηδεμονευτικής λειτουργού δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο οικογενειακό περιβάλλον του Κατηγορούμενου. Όπως ανέφερε ο ευπαίδευτος συνήγορος το οικογενειακό περιβάλλον υπήρξε υποστηρικτικό, αφού, άμεσα, μετά το επίδικο συμβάν αποτάθηκε σε ψυχίατρο για την παρακολούθηση του Κατηγορούμενου και συνεργάστηκε πλήρως με την κηδεμονευτικό λειτουργό.
Τέλος, ο κ. Καλλής μετέφερε στο Δικαστήριο την συγκατάθεση του Κατηγορούμενου και της οικογένειας του στην έκδοση διατάγματος επιτήρησης με πρόγραμμα εκπαίδευσης.
Η σοβαρότητα των αδικημάτων στα οποία κρίθηκε ένοχος ο Κατηγορούμενος καθίσταται ευδιάκριτη μέσα από τις προβλεπόμενες ποινές. Συγκεκριμένα, τα αδικήματα της πρώτης και της δεύτερης κατηγορίας χαρακτηρίζονται από τα άρθρα 228 και 231 του Κεφ.154 ως κακουργήματα και τιμωρούνται το μεν πρώτο με δια βίου φυλάκιση, το δε δεύτερο με φυλάκιση 7 ετών ή με χρηματική ποινή ή και με τις δύο ποινές. Τα αδικήματα των υπολοίπων κατηγοριών είναι μεν μικρότερης σοβαρότητας σε σύγκριση με τα προαναφερόμενα, αλλά όχι ήσσονος σημασίας. Για τα αδικήματα της τρίτης και τέταρτης κατηγορίας η μέγιστη προβλεπόμενη ποινή είναι αυτή της φυλάκισης μέχρι 3 έτη (άρθρα 234 και 91Α αντίστοιχα του Κεφ.154), ενώ για το αδίκημα της πέμπτης κατηγορίας προνοείται φυλάκιση 1 έτους (άρθρο 82(2) του Κεφ.154).
Η νομολογία επιφυλάσσει αυστηρή αντιμετώπιση στα αδικήματα που εμπεριέχουν τη χρήση βίας κατά του συνανθρώπου τονίζοντας την ιδιάζουσα σοβαρότητά τους. Στη Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Τόκκαλου (2001) 2 Α.Α.Δ 95, αναφέρθηκαν σχετικά τα ακόλουθα:
«Η χρήση βίας κατά του συνανθρώπου συνιστά αδίκημα ιδιάζουσας σοβαρότητας· πλήττει το θεμελιώδες δικαίωμα της σωματικής ακεραιότητας του ατόμου το οποίο κατοχυρώνει το Άρθρο 7.1 του Συντάγματος και καταρρακώνει την αξιοπρέπειά του. Η ωμή χρήση βίας είτε ως μέσο επικράτησης, είτε ως μέσο εκδίκησης, είτε ως μέσο τιμωρίας, δεν έχει θέση στην κοινωνία των ανθρώπων. Η εκδήλωσή της πρέπει να τιμωρείται με την αυστηρότητα που επιβάλλει η σοβαρότητα του εγκλήματος και η ανάγκη για τη γενική καταστολή τέτοιας συμπεριφοράς.»
Η διάπραξη αδικημάτων βίας βρίσκεται σε έξαρση γεγονός για το οποίο λαμβάνουμε δικαστική γνώση. Οι επισημάνσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά το έτος 2012 στην υπόθεση Urgur v. Αστυνομίας (2012) 2 Α.Α.Δ 189 εξακολουθούν, δυστυχώς, και σήμερα να είναι επίκαιρες:
«Τα φαινόμενα βίας που συχνά παρατηρούνται τον τελευταίο καιρό σε διάφορες εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής, μας προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία. Η βία στα γήπεδα, στους δρόμους, στην οικογένεια ακόμη και στα σχολεία είναι πλέον θέματα της καθημερινότητας. Προτού αυτά τα φαινόμενα προσλάβουν μεγαλύτερες διαστάσεις και με ολέθριες συνέπειες, κάποιοι πρέπει να προβληματιστούν ώστε εγκαίρως και με τα κατάλληλα μέτρα να αντιμετωπιστεί όσο μπορεί πιο αποτελεσματικά η κατάσταση. Τα δικαστήρια από τη δική τους πλευρά, οφείλουν να μεριμνούν ώστε οι υποθέσεις αυτού του είδους να εκδικάζονται χωρίς καθυστέρηση και να επιβάλλονται στους δράστες αποτρεπτικές ποινές, στέλλοντας έτσι μήνυμα μηδενικής ανοχής.»
Η ανάγκη επιβολής αποτρεπτικών ποινών σε αδικήματα που ενέχουν το στοιχείο της αυθαιρεσίας, της αυτοδικίας και της βίαιης συμπεριφοράς τονίστηκε και πιο πρόσφατα στην υπόθεση Αστυνομία ν. Μιχαήλ, Ποιν. Έφεση αρ.78/2019 ημερ.15.10.2020.
Παράλληλα, επισημαίνεται στη νομολογία, ότι η ποινή για τέτοιου είδους αδικήματα θα πρέπει να είναι ανάλογη και με την έκταση της χρήσης βίας, τα μέσα που χρησιμοποιούνται, τις σωματικές βλάβες που προκαλούνται, το προβλεπτό αυτών και τις επιπτώσεις τους στο θύμα ( Γενικός Εισαγγελέας ν. Evans (2005) 2 Α.Α.Δ 639, Σακαρίδης κ.α. ν. Αστυνομίας (2011) 2 Α.Α.Δ 272 και Πισκόπου ν. Δημοκρατίας (1999) 2 Α.Α.Δ 342). Η ύπαρξη ή έλλειψη προσχεδιασμού ή προσυνεννόησης είναι επίσης στοιχείο που λαμβάνεται υπόψη, είτε ως επιβαρυντικός, είτε ως ελαφρυντικός παράγοντας αντίστοιχα (Αχτάρ κ.α. ν. Αστυνομίας (2010) 2 Α.Α.Δ 397 και Νικολάου ν. Αστυνομίας (2016) 2Α Α.Α.Δ 268).
Σημειώνουμε, ότι οι προηγηθείσες αναφορές μας στη νομολογία είναι απλά ενδεικτικές του μέτρου τιμωρίας και των παραμέτρων του καθορισμού της ποινής. Δεν έχουν τον δεσμευτικό χαρακτήρα, που ενέχει ο καθορισμός αρχών δικαίου. Και τούτο, γιατί η ποινή που επιβάλλεται σε κάθε υπόθεση είναι αλληλένδετη με τις ιδιαιτερότητες των γεγονότων που τη συνθέτουν και με τις ιδιαιτερότητες των συνθηκών του παραβάτη (Χαραλάμπους v. Δημοκρατίας (2000) 2 Α.Α.Δ 1 και Μιχαήλ v. Δημοκρατίας (2003) 2 Α.Α.Δ 123).
Η αδιαμφισβήτητη σοβαρότητα των υπό τιμωρία αδικημάτων δεν εξουδετερώνει το καθήκον του Δικαστηρίου για εξατομίκευση της ποινής. Αυτό το καθήκον αποκτά προστιθέμενη αξία στις περιπτώσεις νεαρών παραβατών, αφού το πρώτιστο στοιχείο κατά την επιβολή ποινής είναι η αναμόρφωση και όχι η τιμωρία (Velcu v. Αστυνομίας, Ποιν. Έφεση αρ.100/19, ημερ.20.01.20), ECLI:CY:AD:2020:B21. Η πιο πάνω νομολογιακή αρχή κατοχυρώθηκε, πλέον, και νομοθετικά με τον Ν.55(Ι)/2021 υπό το φως των προνοιών του οποίου θα εξετάσουμε την ποινική μεταχείριση του Κατηγορούμενου (άρθρα 4 και 63 (1) του Ν.55(Ι)/2021). Σημειώνουμε, ότι ο Κατηγορούμενος ήταν 17 ετών κατά τον χρόνο τέλεσης των αδικημάτων και σήμερα έχει κλείσει τα 18 έτη. Βασικός σκοπός της εν λόγω νομοθεσίας, σε ό,τι αφορά την ποινική μεταχείριση, είναι η αναμόρφωση των παιδιών σε σύγκρουση με τον νόμο.
Στο έργο εξατομίκευσης της ποινής είναι καθήκον του Δικαστηρίου να λαμβάνει υπόψη του όλα τα ελαφρυντικά στοιχεία που έχουν παρουσιαστεί, περιλαμβανομένων των ατομικών συνθηκών του παραβάτη, καθώς και εκείνα που πηγάζουν από τα γεγονότα της συγκεκριμένης υπόθεσης, έτσι ώστε η ποινή να μη συνιστά απλώς τιμωρία αλλά να αρμόζει στο πρόσωπο του συγκεκριμένου παραβάτη (Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ 224).
Οι συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων έχουν ήδη αναφερθεί συνοπτικά πιο πάνω και έχουμε κατά νου το σύνολο των γεγονότων, όπως αυτά εκτέθηκαν ενώπιον μας και περιλαμβάνονται στο Έγγραφο Α. Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η έντονη αντικοινωνική και βίαιη συμπεριφορά που επέδειξε ο Κατηγορούμενος. Είναι αδιανόητο μία λογομαχία, όσο έντονη κι αν είναι, να οδηγεί στον σοβαρό τραυματισμό ενός συνανθρώπου με τη χρήση, δύο μάλιστα φορές, μαχαιριού. Αυτή η έκρηξη θυμού και έλλειψη αυτοελέγχου του Κατηγορούμενου, μας προκαλεί προβληματισμό.
Προς μετριασμό της ποινής λαμβάνουμε υπόψη μας τα ακόλουθα:
Το έργο της επιβολής ποινής είναι ένα πολύ δύσκολο, λεπτό και πολυσύνθετο έργο. Πολύ δε περισσότερο στην προκείμενη περίπτωση, όπου η ποινή θα αφορά παιδί σε σύγκρουση με τον νόμο εν τη εννοία του Ν.55(Ι)/2021. Η ποινή, πέραν της τιμωρίας του εγκλήματος και της αποτροπής νέων επίδοξων παραβατών, θα πρέπει να λειτουργήσει πρωτίστως αναμορφωτικά και να παρέχει τη δυνατότητα στο παιδί για αποκατάσταση και επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο (βλ. προοίμιο του Ν.55(Ι)/2021).
Λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων, τους μετριαστικούς παράγοντες, την ηλικία και τον βαθμό ωριμότητας του Κατηγορούμενου δίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο συμφέρον του τελευταίου ως παιδιού σε σύγκρουση με τον Νόμο, τις προβλεπόμενες στο άρθρο 88 του Ν.55(Ι)/2021 ποινές, καθώς και ότι η στέρηση της ελευθερίας παιδιού συνιστά έσχατο μέτρο (βλ. άρθρο 5(1)(ε)(η) του Ν.55(Ι)/2021), χωρίς να παραβλέπουμε τη σοβαρότητα της παραβατικής συμπεριφοράς του Κατηγορούμενου και της βλάβης που αυτή επέφερε στον Παραπονούμενο, κρίνουμε ως αρμόζουσα υπό τις περιστάσεις ποινή την έκδοση διατάγματος επιτήρησης του Κατηγορούμενου με τους ακόλουθους όρους:
· Το διάταγμα θα έχει διάρκεια ισχύος για περίοδο δύο ετών. Ως ημερομηνία έναρξης της ισχύος του διατάγματος ορίζεται η 11.03.2024.
· Το διάταγμα θα τελεί υπό την επιτήρηση κηδεμονευτικού λειτουργού ειδικά εκπαιδευμένου σε θέματα παιδικής παραβατικότητας και δικαιωμάτων του παιδιού.
· Ο Κατηγορούμενος οφείλει να παρουσιαστεί με τη συνοδεία των γονέων του στο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας Λεμεσού και ενώπιον του αρμόδιου κηδεμονευτικού λειτουργού στις 11.03.2024 και κατά τις ώρες λειτουργίας του Επαρχιακού Γραφείου Ευημερίας Λεμεσού.
· Ο Κατηγορούμενος θα συνεργάζεται με τον κηδεμονευτικό λειτουργό και θα συμμορφώνεται με τις οδηγίες και συμβουλές του τελευταίου για τη διασφάλιση της καλής διαγωγής του και την αποτροπή διάπραξης των ιδίων ή άλλων αδικημάτων.
· Θα παρακολουθεί μαθήματα επιμόρφωσης χρυσοχοΐας και/ή αργυροχοΐας στα Επιμορφωτικά Κέντρα του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας. Σε περίπτωση κατά την οποία η εγγραφή του στα πιο πάνω μαθήματα επιμόρφωσης δεν είναι δυνατή κατά την τρέχουσα ακαδημαϊκή περίοδο, τότε η υποχρέωση του για παρακολούθηση των εν λόγω μαθημάτων θα ξεκινήσει με την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς 2024‑2025 και θα ολοκληρωθεί κατά τον χρόνο λήξης του παρόντος διατάγματος.
· Θα συνεχίσει να λαμβάνει υπηρεσίες ψυχολογικής στήριξης και ψυχιατρικής παρακολούθησης. Ο κηδεμονευτικός λειτουργός θα βεβαιώνεται, σε συνεργασία με την οικογένεια του Κατηγορούμενου και τον/την ψυχολόγο και ψυχίατρο που θα τον παρακολουθεί, ότι ο Κατηγορούμενος θα τυγχάνει της σχετικής παρακολούθησης σε συχνότητα που οι προαναφερόμενοι εμπειρογνώμονες θα καθορίσουν. Νοείται, ότι σε περίπτωση που οι πιο πάνω εμπειρογνώμονες κρίνουν σε χρόνο πριν την εκπνοή του παρόντος διατάγματος ότι ο Κατηγορούμενος δεν χρήζει πλέον παρακολούθησης, η σχετική υποχρέωση του Κατηγορούμενου θα παύσει να υφίσταται. Νοείται περαιτέρω, ότι για τον πιο πάνω σκοπό οι εμπειρογνώμονες θα πρέπει να υποβάλουν σχετικό σημείωμα προς τον αρμόδιο κηδεμονευτικό λειτουργό ο οποίος θα ενημερώσει ακολούθως το Δικαστήριο με έκθεσή του.
· Θα διαμένει με τους γονείς του στην πατρική οικία, η διεύθυνση της οποίας καταγράφεται στο κατηγορητήριο της παρούσας υπόθεσης. Σε περίπτωση αλλαγής διεύθυνσης της πατρικής οικίας θα πρέπει εκ των προτέρων να ενημερώνεται ο κηδεμονευτικός λειτουργός.
· Ο κηδεμονευτικός λειτουργός θα επισκέπτεται τον Κατηγορούμενο, θα τον συμβουλεύει, θα τον υποστηρίζει και θα συνεργάζεται με τον ίδιο και την οικογένειά του. Οι επισκέψεις από τον κηδεμονευτικό λειτουργό θα γίνονται τουλάχιστον μια φορά κάθε μήνα και ο κηδεμονευτικός λειτουργός θα υποβάλλει στο Δικαστήριο έκθεση προόδου αναφορικά με την τήρηση και εφαρμογή του διατάγματος κάθε τρεις μήνες. Εάν ο Κατηγορούμενος δεν συμμορφώνεται με τις πρόνοιες του διατάγματος ο κηδεμονευτικός λειτουργός να ενημερώσει πάραυτα το Δικαστήριο με έκθεσή του.
Υπογραμμίζουμε, ότι σε περίπτωση κατά την οποία ο Κατηγορούμενος δεν συμμορφώνεται με το παρόν διάταγμα, τότε το Δικαστήριο θα μπορεί να ακυρώσει το διάταγμα και να προχωρήσει στην επιβολή οποιουδήποτε άλλου μέτρου ή ποινής που προβλέπεται στον Ν.55(Ι)/2021, μή εξαιρουμένου του διατάγματος κράτησης.
Πιστό αντίγραφο του παρόντος διατάγματος να παραδοθεί στον Κατηγορούμενο, τους γονείς του, τον κηδεμονευτικό λειτουργό και τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας.
(Υπ.) …………..…………………………
M. Αγιομαμίτης, Π.Ε.Δ.
(Υπ.) ………..…….……………………...
Α. Κάρνου, Α.Ε.Δ.
(Υπ.) …………….………………………
Θ. Συμεωνίδης, E.Δ.
Πιστόν αντίγραφο
Πρωτοκολλητής