ΣΤΟ ΜΟΝΙΜΟ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΕΝΩΠΙΟΝ: Φ. Τιμοθέου, Π.Ε.Δ.
Α. Φυλακτού, A.Ε.Δ.
Α. Τζ. Σολομωνίδου, E.Δ.
Αρ. Υπόθεσης: 19219/23
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ν.
ΜΑΡΙΝΟΣ ΚΑΤΣΑΡΑΣ
Κατηγορούμενος
Ημερομηνία: 13/03/2024
Για τη Δημοκρατία: κα Α. Τιμοθέου.
Για τον Kατηγορούμενο: κ. Α. Κληρίδης (για να ακούσει την απόφαση η κα Τ. Τελιανίδου).
Κατηγορούμενος παρών.
ΠΟΙΝΗ
Ο κατηγορούμενος βρέθηκε ένοχος, μετά από παραδοχή του, σε κατηγορίες κατοχής, κατοχής με σκοπό την προμήθεια κάνναβης και καπνίσματος κάνναβης (κατηγορίες 1, 2 και 4 αντίστοιχα) καθώς και σε κατηγορίες συνομωσίας προς διάπραξη κακουργήματος (κατηγορία 3), νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (κατηγορία 5) και κατοχής εκρηκτικών υλών, χωρίς την άδεια του Επιθεωρητή Εκρηκτικών Υλών (κατηγορία 6).
Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες αδικημάτων των εν λόγω κατηγοριών, ο κατηγορούμενος, στη Λεμεσό:
§ Στις 25/09/2023, είχε στην κατοχή του ελεγχόμενο φάρμακο Τάξεως Β΄, ήτοι 1 κιλό και 360 γραμμάρια φυτού κάνναβης, από το οποίο δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη (κατηγορία 1) και κατείχε την εν λόγω ποσότητα με σκοπό να την προμηθεύσει σε άλλα πρόσωπα (κατηγορία 2).
§ Στις 25/09/2023, κάπνισε φυτό κάνναβης, από το οποίο δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη (κατηγορία 4).
§ Στις 25/09/2023, είχε στην κατοχή του εκρηκτικές ύλες, δηλαδή 66 εργοστασιακές κροτίδες καθώς και 16 χειροφωτοβολίδες αλεξίπτωτου που περιείχαν ποσότητα εκρηκτικής ύλης χαμηλής ισχύος, χωρίς την άδεια του Επιθεωρητή Εκρηκτικών Υλών (κατηγορία 6).
§ Μεταξύ άγνωστης ημερομηνίας και της 25/09/2023, συνωμότησε με άγνωστο πρόσωπο να διαπράξουν κακούργημα, δηλαδή παράνομη κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου Tάξεως Β΄ (κατηγορία 3).
§ Μεταξύ άγνωστης ημερομηνίας και της 25/09/2023, ενώ γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι περιουσία, δηλαδή το χρηματικό ποσό των €1.000 αποτελούσε έσοδο από τη διάπραξη γενεσιουργού αδικήματος, απέκτησε και κατείχε το πιο πάνω χρηματικό ποσό (κατηγορία 5).
Τα γεγονότα της υπόθεσης, ως έχουν εκτεθεί, είναι τα ακόλουθα:
1. Στις 25/09/2023, κατόπιν πληροφορίας ότι ο κατηγορούμενος ασχολείται με τη φύλαξη και διακίνηση ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α΄ και Β΄, μέλη της Υ.ΚΑ.Ν. κατόπιν εξασφάλισης εντάλματος έρευνας, μετέβηκαν στην κατοικία του κατηγορουμένου για την εκτέλεση του εντάλματος. Κατά την άφιξη των μελών της Υ.ΚΑ.Ν. στο μέρος, εντόπισαν τον κατηγορούμενο να βρίσκεται στην αυλή της οικίας του και τότε ο Α/Αστ. 2793 Μ. Τηλεμάχου τον ενημέρωσε για την ιδιότητα του και την ύπαρξη του εντάλματος έρευνας και αφού τον πληροφόρησε για τα νομικά του δικαιώματα, ο κατηγορούμενος απάντησε «Έχω ανάμιση κιλό χόρτο μες το σπίτι». Ακολούθως ενημερώθηκε εκ νέου για τα δικαιώματα του, τα οποία ο κατηγορούμενος υπέγραψε ότι δεν ήθελε να ασκήσει.
2. Ακολούθως, κατά την έρευνα στην παρουσία του κατηγορουμένου, ο τελευταίος υπέδειξε στα μέλη της Υ.ΚΑ.Ν. ένα τεμάχιο διαφανές νάιλον σακούλι, το οποίο βρισκόταν πάνω σε ένα τραπεζάκι στο υπνοδωμάτιο της οικίας. Αφού ελέγχθηκε από τον Α/Αστ. 2793, διαπιστώθηκε ότι αυτό περιείχε ποσότητα πράσινης ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης. Αφού παραλήφθηκε ως τεκμήριο και επιστήθηκε η προσοχή του κατηγορουμένου στο Νόμο αυτός απάντησε «Τούτο εν για να το πιω εγώ. Το πολλή το χόρτο εν μες το ερμάρι».
3. Ακολούθως συνελήφθηκε για το αυτόφωρο αδίκημα της παράνομης κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Β΄ και αφού του επιστήθηκε η προσοχή του στο Νόμο ο κατηγορούμενος απάντησε «Εντάξει».
4. Στη συνέχεια ο Α/Αστ. 2793 εντόπισε στο ερμάρι του υπνοδωματίου του κατηγορουμένου ένα νάιλον σακούλι, εντός του οποίου υπήρχαν δύο νάιλον αεροστεγείς συσκευασίες χρώματος γκρίζου με μαύρο. Αφού τις παρέλαβε έκανε μια τομή σε κάθε μια από αυτές και κατόπιν ελέγχου διαπίστωσε ότι εντός τους υπήρχε πράσινη ξηρή φυτική ύλη κάνναβη και τις παρέλαβε ως τεκμήρια. Στη συνέχεια τις υπέδειξε στον κατηγορούμενο και αφού του επίστησε την προσοχή του στο Νόμο αυτός απάντησε «Εδώκαν μου €1.000 να τους τα φυλάω. Έννεν δικό μου τούτο το χόρτο φίλε μου».
5. Ακολούθως, στο ίδιο ερμάρι εντοπίστηκε μια άσπρη χάρτινη συσκευασία περιτυλιγμένη με διάφανη κολλητική ταινία, στην οποία ο Α/Αστ. 2793 έκανε μια τομή και διαπίστωσε ότι εντός αυτής υπήρχε ποσότητα πράσινης ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης. Επέστησε την προσοχή του κατηγορουμένου στο νόμο και αυτός απάντησε «Η μάππα εν δική μου. Εν μες την πιερωμή μου για να τους φυλάω το χόρτο».
6. Έπειτα, στο ίδιο ερμάρι ο Α/Αστ. 2793 εντόπισε μια τσάντα πλάτης εντός της οποίας υπήρχαν 16 χειροφωτοβολίδες αλεξίπτωτου κόκκινου χρώματος μάρκας ZHENUA, τις οποίες παρέλαβε ως τεκμήριο και αφού επίστησε την προσοχή του κατηγορουμένου στο Νόμο αυτός απάντησε «Εν δικά μου τούτα ρε. Έσιει που το Πάσχα που τα έχω».
7. Ακολούθως στο ίδιο ερμάρι εντοπίστηκε ένα άσπρο πλαστικό δοχείο μέσα στο οποίο υπήρχαν 12 εργοστασιακές κροτίδες DUM BUM, 29 εργοστασιακές κροτίδες μάρκας DUM BUM, 4 κροτίδες χρώματος κόκκινου, 14 κροτίδες μάρκας MARLBORO, 5 κροτίδες μάρκας JORGE, 1 κροτίδα μάρκας COBRA και 1 κροτίδα μάρκας TROPIC. Αφού παραλήφθηκαν και επιστήθηκε η προσοχή του κατηγορουμένου στο Νόμο αυτός απάντησε «Τζαι τούτες εν δικές μου. Έπιατες το Πάσχα μαζί με τους πυρσούς». Στη συνέχεια εντοπίστηκε μια αδιαφανής κολλητική ταινία, η οποία υποδείχθηκε στον κατηγορούμενο και αυτός απάντησε «Ναι εν με τούτην που τα τύλιξα».
8. Ακολούθως στις 25/09/2023 και ώρα 23:25-00:25 λήφθηκε ανακριτική κατάθεση από τον κατηγορούμενο στην παρουσία του τότε δικηγόρου του, με τον κατηγορούμενο να απαντά σε σχέση με τις δύο αεροστεγείς συσκευασίες που περιείχαν ποσότητα κάνναβης ότι, κατόπιν οδηγιών τρίτου προσώπου που αρνήθηκε να κατονομάσει, παρέλαβε από άγνωστο του πρόσωπο και ανάλαβε τη φύλαξη τους αναμένοντας εντολές για τον τρόπο διάθεσης τους. Πιο συγκεκριμένα ανέφερε ότι ο ίδιος βρισκόταν σε πολύ άσχημη οικονομική κατάσταση και ότι το σπίτι που διαμένει του το παραχώρησε η Μέριμνα. Περαιτέρω ανέφερε ότι ενώ βρισκόταν σε αυτή την οικονομική κατάσταση εντόπισε πριν ένα μήνα ένα άτομο το οποίο γνώριζε από παλιά και το οποίο γνώριζε ότι βοηθά άτομα που έχουν οικονομικά προβλήματα και του ζήτησε λεφτά, με το άτομο αυτό να του προσφέρει δουλειά για €1.000 και δώρο 2 «οντζιές χόρτο» για να κάνει χρήση. Πιο συγκεκριμένα αυτό το άτομο του είπε να μεταβεί σε συγκεκριμένη τοποθεσία την επόμενη μέρα όπου θα του παρέδιδε άλλο άτομο μια σακούλα που θα είχε μέσα ναρκωτικά και ότι η δουλειά του κατηγορουμένου θα ήταν να τα παραλάβει και να τα φυλάει για αυτό το άτομο. Ο κατηγορούμενος αποδέχτηκε αυτή την πρόταση και έλαβε την εν λόγω αμοιβή. Το χρηματικό αυτό ποσό, ως ανέφερε στην Αστυνομία, το ξόδεψε σε τρόφιμα και στο ρεύμα του σπιτιού του αφού τους τελευταίους 3 μήνες είναι άνεργος. Επίσης ανέφερε ότι λόγω της άθλιας οικονομικής κατάστασης του, τους τελευταίους τρεις μήνες πήγαινε κάθε μέρα στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας στα Κάτω Πολεμίδια και του έδιναν φαγητό. Επίσης ανάφερε ότι διαχώρισε την κάνναβη που εντοπίστηκε στο τραπεζάκι, η οποία αρχικά βρισκόταν σε νάιλον συσκευασία που ο ίδιος περιτύλιξε με χαρτί και κολλητική ταινία, χρησιμοποιώντας την κολλητική ταινία που εντοπίστηκε στο ερμάρι του. Τέλος ανάφερε ότι είναι χρήστης κάνναβης και η τελευταία φορά που έκανε χρήση κάνναβης ήταν στις 25/09/2023. Αναφορικά με τις κροτίδες και τις χειροφωτοβολίδες ανάφερε ότι του ανήκουν και τις προμηθεύτηκε από άγνωστο του πρόσωπο κατά τη διάρκεια του Πάσχα.
9. Στις 28/09/2023, ο κατηγορούμενος ανάφερε ότι επιθυμούσε να υποδείξει το σημείο που προμηθεύτηκε τα ναρκωτικά και ακολούθως προέβηκε σε σχετική υπόδειξη σκηνών, χωρίς να εντοπιστεί οποιαδήποτε επιπρόσθετη μαρτυρία.
10. Κατόπιν εξέτασης των κροτίδων και των χειροφωτοβολίδων από πυροτεχνουργό, διαπιστώθηκε ότι περιέχουν ποσότητα εκρηκτικής ύλης χαμηλής ισχύος.
11. Με βάση την έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους, η συνολική ποσότητα της πράσινης ξηρής φυτικής ύλης που ανευρέθηκε ανέρχεται σε 1 κιλό και 360 γραμμάρια φυτού κάνναβης.
Ο κατηγορούμενος βαρύνεται με μια προηγούμενη καταδίκη. Συγκεκριμένα, καταδικάσθηκε στις 05/04/2023, από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, στην υπόθεση 18508/22, σε χρηματική ποινή €250 και υπογραφή εγγύησης €1.000 για τήρηση του Νόμου για 2 χρόνια, για αδικήματα καπνίσματος φυτού κάνναβης και κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Β΄.
Ο συνήγορος του κατηγορουμένου, στην αγόρευση του για μετριασμό της ποινής, αναφέρθηκε στην άμεση παραδοχή και απολογία του πελάτη του στο Δικαστήριο αλλά και στην άμεση παραδοχή και συνεργασία του με την Αστυνομία, τονίζοντας ότι τα πιο πάνω καταδεικνύουν και τη μεταμέλεια του. Περαιτέρω ο κ. Κληρίδης αναφέρθηκε στις συνθήκες διάπραξης των αδικημάτων και στον ρόλο του κατηγορουμένου όσον αφορά τα αδικήματα της κατοχής ναρκωτικών καθώς και στην απουσία επιβαρυντικών παραγόντων, στη βάση του άρθρου 30(4)(α)(β) του περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου 29/77.
Ο συνήγορος Υπεράσπισης ζήτησε επίσης να ληφθεί υπόψη το «μηδαμινό οικονομικό όφελος» που είχε ο κατηγορούμενος από τη διάπραξη των σχετικών με την κατοχή ναρκωτικών αδικημάτων καθώς και οι προσωπικές, οικογενειακές και λοιπές του περιστάσεις, περιλαμβανομένης της επιτυχούς προσπάθειας του για απεξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες. Ο κ. Κληρίδης ζήτησε επίσης να προσμετρήσει ως μετριαστικός παράγοντας, οι συνθήκες που επικρατούν στις Κεντρικές Φυλακές ενόψει του υπερπληθυσμού που παρατηρείται εκεί.
Ενόψει των ανωτέρω, καταληκτικά ο συνήγορος Υπεράσπισης ζήτησε από το Δικαστήριο όπως επιδείξει τη μέγιστη επιείκεια και εισηγήθηκε όπως, οι όποιες ποινές φυλάκισης επιβληθούν στον κατηγορούμενο, συντρέχουν, είναι μέχρι 3 έτη και η εκτέλεση τους ανασταλεί, δυνάμει της σχετικής νομοθεσίας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα αδικήματα, τα οποία παραδέχθηκε ο κατηγορούμενος, είναι σοβαρά. Αυτό διαφαίνεται κατ’ αρχάς από τη σοβαρότητα που προσδίδεται σε αυτά από το Νομοθέτη, όπως προσδιορίζεται από το ανώτατο όριο ποινής που προβλέπεται από το Νόμο, που είναι η βάση από την οποία ξεκινά το Δικαστήριο για να επιμετρήσει την ποινή (βλ. Δημοκρατία ν. Κυριάκου κ.ά. (1990) 2 Α.Α.Δ. 264 και Souilmi ν. Αστυνομίας (1992) 2 Α.Α.Δ. 248). Συγκεκριμένα, για το αδίκημα της κατοχής ελεγχομένου φαρμάκου Τάξεως Β΄ προβλέπεται ποινή φυλάκισης 8 ετών ενώ για το αδίκημα της κατοχής του ίδιου ελεγχόμενου φαρμάκου με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα αλλά και του καπνίσματος αυτού, προβλέπεται ποινή δια βίου φυλάκισης. Για το αδίκημα της συνομωσίας προς διάπραξη κακουργήματος, προβλέπεται ποινή φυλάκισης 7 ετών ενώ το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες επισύρει ποινή φυλάκισης 14 ετών ή χρηµατική ποινή µέχρι €500.000 ή και τις δύο αυτές ποινές. Τέλος, σοβαρό είναι και το αδίκημα της κατοχής εκρηκτικών υλών, χωρίς άδεια του Επιθεωρητή Εκρηκτικών Υλών, για το οποίο προβλέπεται ποινή φυλάκισης 15 ετών (βλ. Νόμο 27/1978) ή χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €5.000 (βλ. Νόμο 173(Ι)/2020) ή και οι δύο αυτές ποινές.
Στην Παγιαβλάς ν. Αστυνομίας (1998) 2 Α.Α.Δ. 240 λέχθηκε ότι η χρήση ναρκωτικών έχει προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις, γεγονός που επιβάλλει, κατά κανόνα, την επιβολή αποτρεπτικών ποινών. Η χρήση των εν λόγω ουσιών έχει ποικιλόμορφα χαρακτηριστεί ως «κοινωνική μάστιγα και ως νάρκη στο θεμέλιο της κοινωνίας» εφόσον τα ναρκωτικά αποτελούν κίνδυνο τόσο για τη φυσική όσο και για την κοινωνική ευημερία του κοινού και ιδιαίτερα της νεολαίας μας. Ως δε επισημάνθηκε στην Κλεομένης v. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 350 στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι παραβάτες είναι πρόσωπα νεαρής ηλικίας ενώ είναι λυπηρή, οδυνηρή και τραγική η διαπίστωση πως η απώλεια ζωών, νέων κυρίως ανθρώπων, έχει γίνει μέρος της καθημερινής μας πραγματικότητας και πως η λίστα των νέων που έχουν εθιστεί στα ναρκωτικά μεγαλώνει μέρα με τη μέρα (βλ. και Γενικός Εισαγγελέας ν. Παπανικόλα, Ποιν. Έφεση Αρ. 214/2021, ημερ. 19/01/2024).
Τα τελευταία χρόνια διακινούνται στη χώρα μας μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών ουσιών με αποτέλεσμα ο αριθμός των θυμάτων να αυξάνεται ανεξέλεγκτα. Το κοινωνικό και οικονομικό κόστος από τη χρήση ναρκωτικών ουσιών είναι υπερβολικό. Παρά τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν καταβληθεί για την πρόληψη και την καταστολή του παγκόσμιου αυτού φαινομένου, φαίνεται το πρόβλημα να έχει διογκωθεί και να έχει προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις.
Ο ρόλος των Δικαστηρίων στην καταπολέμηση και πάταξη της σύγχρονης αυτής μάστιγας είναι ουσιαστικός. Τα πιο πάνω όπως και η σοβαρότητα τέτοιων αδικημάτων έχουν βέβαια επισημανθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο επανειλημμένα τόνισε την ανάγκη αυστηρής αντιμετώπισης τους και επιβολής αποτρεπτικών ποινών. Η ανάγκη αυτή επισημάνθηκε πρόσφατα και από το νέο Εφετείο (βλ. Μαυρόλουκα κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφεση Αρ. 74/2021 (Σχετ. Ποιν. Εφ. Αρ. 95/2021), ημερ. 31/10/2023).
Η έξαρση στη χρήση των ναρκωτικών αλλά και οι δυσμενείς συνέπειες τους, ιδιαίτερα στη νεολαία μας, καθιστούν την αποτροπή κυρίαρχο στοιχείο στον καθορισμό της ποινής (βλ. Ξυδάς ν. Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 807 και Bora ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφεση Αρ. 79/2017, ημερ. 13/03/2018, ECLI:CY:AD:2018:B110). Ο αποτρεπτικός χαρακτήρας των ποινών, ο οποίος πρέπει να αντανακλάται από το ύψος τους, αποτελεί λοιπόν το κύριο γνώρισμα τους (βλ. Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 557).
Τόσο ο περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμος 29/77 όσο και η σχετική νομολογία προβαίνουν σε διαφοροποίηση ως προς τη μεταχείριση των χρηστών σε αντίθεση με τους εμπόρους ναρκωτικών. Έτσι στην Beyki ν. Αστυνομίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 60, λέχθηκε ότι θεμελιωμένη είναι η αρχή της διάκρισης της σοβαρότητας των αδικημάτων που αφορούν σε εμπορία ναρκωτικών και εκείνων που αφορούν σε κατοχή και χρήση. Οι έμποροι ναρκωτικών καθιστούν επάγγελμα τους τη διασπορά του θανάτου και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να ανευρεθούν ερείσματα για μετριασμό των ποινών που επιβάλλονται σ’ αυτούς. Για τους χρήστες ναρκωτικών, όμως, υπάρχει κάποιο περιορισμένο περιθώριο για επίδειξη επιεικείας, το οποίο σχετίζεται με την αδυναμία του ανθρώπου και ειδικά των χρηστών ναρκωτικών, ανάλογα βέβαια με τις περιστάσεις κάθε υπόθεσης. Η προαναφερόμενη διάκριση φαίνεται και στην Παγιαβλάς (ανωτέρω), όπου αναφέρθηκε ότι στην περίπτωση των εμπόρων η ανάγκη για την επιβολή αποτρεπτικών ποινών είναι κατάδηλη εφόσον αυτοί αποζούν από τη διασπορά της καταστροφής.
Στην Γενικός Εισαγγελέας v. Πέτρου, Ποιν. Έφεση Αρ. 71/2022, ημερ. 01/12/2022, μετά την επισήμανση ότι η κατάρα των ναρκωτικών έχει για τα καλά ριζώσει στον τόπο μας με ολέθριες συνέπειες όχι μόνο για τους παραβάτες, δυστυχώς νεαρούς, ακόμα και ανηλίκους αλλά και για την ίδια την κοινωνία, το Ανώτατο Δικαστήριο επανέλαβε ακόμα μια φορά ότι επιβάλλεται η επιβολή αυστηρών ποινών, ιδίως εκεί όπου η κατοχή των ναρκωτικών συνοδεύεται με πρόθεση εμπορίας ή με πρόθεση προμήθειας αυτών σε τρίτα πρόσωπα.
Το είδος, η ποσότητα και ο σκοπός για τον οποίο κατέχονται τα ναρκωτικά, ως και ο ρόλος του δράστη, είναι παράγοντες βαρύνουσας σημασίας κατά τον καθορισμό της ποινής. Η επιβολή ιδιαίτερα σοβαρών ποινών ενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου η ποσότητα είναι μεγάλη και η κατοχή συνοδεύεται με πρόθεση εμπορίας των ναρκωτικών (βλ. Esper v. Δημοκρατία (1972) 2 C.L.R. 73, Moussa v. Δημοκρατία (1992) 2 Α.Α.Δ. 320 και Μallouk v. Δημοκρατία (2000) 2 Α.Α.Δ. 711).
Σοβαρό είναι και το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Πρόκειται για αυτοτελές αδίκημα, το οποίο διαπράττεται, επειδή στα αδικήματα αυτά περιλαμβάνονται και τα γενεσιουργά αδικήματα, και στα τελευταία περιλαμβάνονται όλα τα αδικήματα που καθορίζονται ως ποινικά αδικήματα από Νόμο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Συνίσταται δε στη χρήση/απόλαυση, από τον αδικοπραγήσαντα, των καρπών της παρανομίας του. Ό,τι έχει σημασία, για σκοπούς επιμέτρησης της ποινής, είναι το είδος και το ύψος των καρπών της παρανομίας που απόλαυσε ο αδικοπραγήσας ως αποτέλεσμα της παράνομης δραστηριότητάς του (βλ. Μαληκκίδη v. Δημοκρατίας (2016) 2Β Α.Α.Δ. 1186). Δηλαδή είναι την απόλαυση αυτή που έχει στο επίκεντρό του το αδίκημα και αυτό για πρόληψη ή πάταξη της παρανομίας, με την πρόβλεψη αυστηρών ποινών αναφορικά με την απόλαυση των καρπών της.
Τέλος, η σοβαρότητα του αδικήματος της κατοχής εκρηκτικών υλών χωρίς την απαιτούμενη άδεια, έγκειται στο ότι στρέφεται κατά της έννομης τάξης και της ασφάλειας της Πολιτείας και ενέχει στοιχεία απειλής και επικινδυνότητας που προκαλούν φόβο στους πολίτες.
Στο πλαίσιο επιμέτρησης της ποινής λαμβάνουμε υπόψη και την πάγια νομολογιακή αρχή, ότι όπου παρατηρείται έξαρση και επιμονή στη διάπραξη παρόμοιας φύσεως αδικημάτων, παρά τις επιβληθείσες από τα Δικαστήρια αυστηρές ποινές, δικαιολογείται η επιβολή ακόμη αυστηρότερων ποινών (βλ. Selmani κ.ά ν. Δημοκρατίας (2016) 2 Α.Α.Δ. 854, Μιχαήλ (ανωτέρω) και Abunazha v. Δημοκρατίας (2009) 2 Α.Α.Δ. 551). Στην προκειμένη δέον όπως λεχθεί ότι όλα τα αδικήματα παρουσιάζουν έξαρση, γεγονός για το οποίο έχουμε γνώση όχι μόνο μέσω της σχετικής νομολογίας αλλά και από τον αριθμό των υποθέσεων που αφορούν τέτοια και καταχωρούνται ενώπιον μας αλλά και στα λοιπά πρωτόδικα Δικαστήρια.
Σε σχέση δε με το ύψος των ποινών έχουμε υπόψη μας ότι δεν υπάρχει προκαθορισμένο πλαίσιο και ακριβής προσδιορισμός της επιβαλλόμενης ποινής αναλόγως προηγούμενων αποφάσεων. Η αναφορά σε προηγούμενη νομολογία ενδεικτική μόνο σημασία μπορεί να έχει διότι ουδέποτε υπάρχει απόλυτη ταύτιση μεταξύ των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων δύο υποθέσεων. Τέτοια αναφορά μπορεί να γίνει μόνο προς ένδειξη του μέτρου τιμωρίας τέτοιων αδικημάτων και των παραμέτρων του καθορισμού της ποινής (βλ. Σαμπή ν. Δημοκρατίας (2012) 2 Α.Α.Δ. 100). Κάθε υπόθεση εξετάζεται στα πλαίσια των ιδιαίτερων γεγονότων που την περιβάλλουν και ανάλογα με αυτά διαβαθμίζεται η σοβαρότητα των αδικημάτων, η οποία θα πρέπει να αντανακλάται στις επιβληθείσες ποινές. Να πούμε βέβαια ότι, προς διαπίστωση του μέτρου τιμωρίας και των παραμέτρων που λαμβάνονται υπόψη σε σχέση με αδικήματα όπως τα επίδικα, έχουμε μελετήσει και έχουμε υπόψη μας τη σχετική νομολογία.
Στην προκειμένη, σοβαρότερα είναι ασφαλώς τα αδικήματα που σχετίζονται με την κατοχή ναρκωτικών και το συναφές από άποψη γεγονότων αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από την εν λόγω παράνομη δραστηριότητα (ήτοι αυτά των κατηγοριών 1-5). Συγκεκριμένα από τα γεγονότα που έχουν εκτεθεί προκύπτει ότι ο κατηγορούμενος, αφού συνωμότησε με άλλο πρόσωπο, επ’ αμοιβή, έλαβε για λογαριασμό του τελευταίου κατοχή μιας σημαντικής ποσότητας ναρκωτικών ουσιών (1 κιλό και 360 γραμμάρια φυτού κάνναβης) και τη φύλαξε στην οικία του, αναμένοντας εντολές για τον τρόπο διάθεσης της. Με άλλα λόγια ανέλαβε την κατοχή και φύλαξη της εν λόγω ποσότητας ναρκωτικών, η διακίνηση και διάδοση της οποίας - ανεξαρτήτως του κατά πόσο θα γινόταν από τον ίδιο τον κατηγορούμενο - αποφεύχθηκε μόνο λόγω της έγκαιρης παρέμβασης της Αστυνομίας.
Δεν μας διαφεύγει δε ότι ο κατηγορούμενος δεν ήταν ο ιθύνων νους της όλης επιχείρησης, δεν έχει σχέση με το οργανωμένο έγκλημα και ότι έλαβε την κατοχή και ανέλαβε τη φύλαξη των ναρκωτικών, εκτελώντας βασικά χρέη «αποθηκάριου» για λογαριασμό άλλου προσώπου, ο οποίος τον υποκίνησε, εκμεταλλευόμενος το ότι ήταν χρήστης ναρκωτικών τα τελευταία 10 περίπου χρόνια, την ανεργία του και την άθλια οικονομική του κατάσταση, η οποία ήταν τέτοια ώστε δεν μπορούσε να εξασφαλίσει καν το φαγητό του. Από την άλλη όμως δεν μπορεί να παραγνωρισθεί ότι, σε κάθε περίπτωση, ο κατηγορούμενος έδρασε για ίδιον όφελος εφόσον ανέλαβε να πράξει αυτό με χρηματικό αντάλλαγμα €1.000 αλλά και μικρή ποσότητα ναρκωτικών, τα οποία και έλαβε. Το γεγονός δε ότι διέθεσε το εν λόγω ποσό για να καλύψει άμεσες προσωπικές του ανάγκες (αγορά τροφίμων και πληρωμή ρεύματος) δεν μεταβάλλει τα πράγματα και συναφώς δεν μας βρίσκει σύμφωνους η θέση του συνηγόρου Υπεράσπισης ότι το όφελος που είχε ο κατηγορούμενος ήταν «μηδαμινό». Να επισημανθεί δε ότι ο ρόλος που ανέλαβε, επ’ αμοιβή, ως «αποθηκάριος» των ναρκωτικών δεν ήταν επουσιώδης, αλλά ουσιώδης εφόσον αποτέλεσε βασικό και αναγκαίο κρίκο στην αλυσίδα διάδοσης του αργού θανάτου (βλ. Κωνσταντίνου v. Αστυνομίας (2005) 2 Α.Α.Δ. 466). Τέτοιος ρόλος στην αλυσίδα διακίνησης των ναρκωτικών είναι άκρως σημαντικός, αφού χωρίς τους ενδιάμεσους – αποθηκάριους δεν θα ήταν εφικτή η εμπορία τους.
Στην Xhaferi ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφεση Αρ. 207/2021, ημερ. 16/11/2022, ECLI:CY:AD:2022:B453, το Ανώτατο Δικαστήριο επισήμανε ότι η νομολογία μας αναγνωρίζει ότι πρέπει να επιβάλλονται αυστηρότερες ποινές σε οργανωμένους εμπόρους απ’ ότι σε περιστασιακούς προμηθευτές ή διαμεσολαβητές με παράλληλη, όμως, επισήμανση ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως ελαφρυντικό ο λόγος προώθησης των ναρκωτικών. Αυτό διότι, ως λέχθηκε, είτε γίνεται για χρηματικό κέρδος, είτε για άλλο όφελος, η κατάληξη παραμένει η ίδια, δηλαδή η διάδοση ναρκωτικών σε άλλα πρόσωπα. Η εγκληματικότητα του προμηθευτή ναρκωτικών και του διαμεσολαβητή για τη διάθεση τους (περιλαμβανομένου ασφαλώς και αυτού που εκτελεί χρέη φύλαξης - «αποθηκάριου») δεν διαφέρει αφού κοινός είναι ο σκοπός και το αντικείμενο, ήτοι η μόλυνση της κοινωνίας και το κέρδος (έγινε παραπομπή στις Κωνσταντίνου (ανωτέρω) και στην Salaryand v. Αστυνομίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 541). Ενδεικτικό είναι και το ακόλουθο απόσπασμα από την ίδια υπόθεση:
«Εκείνο το οποίο, ωστόσο, παραμένει ως γεγονός στην παρούσα περίπτωση είναι ότι ο Εφεσείων αναμφίβολα κατέστη συνεργός κάποιου ή κάποιων οργανωμένων εμπόρων ναρκωτικών. Με τις ενέργειες του προσέφερε σημαντική εκδούλευση και συνδρομή στον τελικό προμηθευτή και έμπορο ναρκωτικών, όποιος και αν ήταν αυτός. Η κατάληξη της ενέργειας του αυτής δεν μπορούσε να ήταν άλλη εκτός από τη συνδρομή στη διακίνηση και διάδοση των ναρκωτικών σε άλλα πρόσωπα.
Οφείλουμε δε καθηκόντως να παρατηρήσουμε και τα ακόλουθα: Παρότι αυτός ο τρόπος δράσης δεν μετατρέπει κάποιο συνεργό αυτού του είδους σε ιθύνοντα νου και ούτε εξισώνει την ευθύνη μεταξύ τους, εντούτοις δεν καθιστά άνευ σπουδαιότητας και σημασίας τη συνδρομή, συνέργεια, βοήθεια και εκδούλευση την οποία παρέχουν οι ενδιάμεσοι συνεργάτες προς ευόδωση του τελικού στόχου, που είναι η ολοκλήρωση του εγκλήματος, χωρίς τον κίνδυνο σύλληψης του ίδιου του εμπόρου από την Αστυνομία. Στην πραγματικότητα οι συνεργοί αυτού του είδους, εν γνώσει τους και έναντι κάποιας μορφής ανταλλάγματος, συμμετέχουν στα πιο ριψοκίνδυνα στάδια της δραστηριότητας και συνιστούν απαραίτητους κρίκους στην αλυσίδα διακίνησης ναρκωτικών κατά τρόπο που μπορεί να λεχθεί ότι χωρίς την προθυμία τέτοιων ατόμων δεν θα διαπράττετο το αδίκημα ή τουλάχιστον δεν θα καθίστατο τόσο εύκολη η διάπραξη του για τους οργανωτές του. Στην παρούσα περίπτωση λοιπόν αυτό ακριβώς έπραξε ο Εφεσείων. Έχοντας υπό τη φύλαξη του τα ναρκωτικά σε αποθήκη της οποίας αυτός κρατούσε το κλειδί, ορθά κρίθηκε από το Κακουργιοδικείο ότι έδιδε καθοριστικής σημασίας κάλυψη στον πραγματικό ιδιοκτήτη των ναρκωτικών μέχρι τέλους, αφού δεν τον κατονόμασε. Ορθώς, επομένως, το Κακουργιοδικείο σημείωσε ότι ο Εφεσείων διαπράττοντας τα αδικήματα είχε κύρια συνδρομή στην αλυσίδα διακίνησης των ναρκωτικών, δίδοντας ξεκάθαρα σημαντικό «χέρι βοήθειας» προφανώς σε εμπόρους τους οποίους επέλεξε να μην αποκαλύψει».
Ο λόγοι για τους οποίους ο κατηγορούμενος στην προκειμένη κατέφυγε στη διάπραξη των προαναφερόμενων σοβαρών αδικημάτων και δη ότι ήταν χρήστης ναρκωτικών και ήταν άνεργος, με την οικονομική του κατάσταση να είναι άθλια, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογήσουν τη σοβαρή παράνομη συμπεριφορά που επέδειξε. Όφειλε ο κατηγορούμενος, έστω και εάν δεν δύναται να εργάζεται, να αναζητήσει νόμιμες πηγές εσόδων για τη συντήρηση του, όπως για παράδειγμα τη δέουσα βοήθεια από τις αρμόδιες Κρατικές Υπηρεσίες και όχι να ενδώσει στον πειρασμό και να καταφύγει στην αποκόμιση γρήγορου οικονομικού οφέλους με την εν λόγω σοβαρής φύσεως παράνομη δράση του. Ως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στην Μακρή ν. Δημοκρατίας (2013) 2 Α.Α.Δ. 15, «αν τα οικονομικά προβλήματα, συνδεόμενα και με άλλα προβλήματα ευρύτερα, οικογενειακά ή υγείας, μπορούσαν να δικαιολογήσουν την παρανομία, αυτό θα ήταν η οριστική κατάρρευση κάθε ηθικής αρχής αλλά και κάθε αρχής τάξης και δικαίου». Αντίθετα, είναι προφανές ότι ο κατηγορούμενος επέλεξε να εμπλακεί στη σοβαρή αυτή υπόθεση, προς εξασφάλιση οικονομικού οφέλους αλλά και ναρκωτικών, παραγνωρίζοντας τις συνέπειες που θα είχαν οι πράξεις του στους συνανθρώπους του, στους οποίους τελικά θα κατέληγαν τα ναρκωτικά και ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους.
Σε κάθε περίπτωση δέον όπως λεχθεί ότι οι ως άνω αναφερόμενες συνθήκες, υπό τις οποίες ο κατηγορούμενος ενεπλάκη στη διακίνηση των ναρκωτικών, είναι οριακής σημασίας σε τέτοιας φύσεως υποθέσεις όσον αφορά τον καθορισμό της ποινής. Αυτό καθότι, ως έχει σημειωθεί από τη σχετική νομολογία, η πείρα καταδεικνύει ότι οι έμποροι ναρκωτικών επιλέγουν συνήθως συνεργάτες άτομα ευάλωτα, με ειδικά προβλήματα, που έχουν κάποια ανάγκη, όπως ο κατηγορούμενος στην προκειμένη. Η κατανόηση αυτών των αδυναμιών και προβλημάτων δεν μπορεί όμως να επιδράσει κατά τρόπο που να εξασθενίζει την αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου (βλ. Jovanovic v. Αστυνομίας (2005) 2 ΑΑΔ. 635 και Marius v. Δημοκρατίας (2015) 2Α Α.Α.Δ. 397).
Λαμβάνουμε λοιπόν υπόψη τα πιο πάνω, χωρίς φυσικά να μας διαφεύγει το είδος των ναρκωτικών που κατείχε ο κατηγορούμενος και δη ότι επρόκειτο για κάνναβη, η οποία δεν εμπίπτει στα σκληρά ναρκωτικά. Ως προς τούτο, σε σχέση με την αναφορά του κ. Κληρίδη ότι στη Γερμανία έχει θεσμοθετηθεί η αποποινικοποίηση της κατοχής και χρήσης τέτοιων ναρκωτικών (συγκεκριμένης ποσότητας για οποιαδήποτε χρήση ενώ η κατοχή μεγάλων ποσοτήτων για τέτοιο σκοπό επιτρέπεται σε συγκεκριμένα σωματεία, ως ανέφερε ο συνήγορος), αρκούμαστε να υπομνήσουμε ότι στην προκειμένη οι σοβαρότερες των κατηγοριών αφορούν την κατοχή μιας σημαντικής ποσότητας ναρκωτικών όχι για προσωπική χρήση και σε κάθε περίπτωση, ο Κύπριος νομοθέτης εξακολουθεί να αναγάγει τέτοιες συμπεριφορές σε παράνομες και τιμωρητέες, με αυστηρές μάλιστα ποινές.
Το γεγονός δε ότι ο κατηγορούμενος δεν είναι λευκού ποινικού μητρώου, αλλά βαρύνεται με μια προηγούμενη καταδίκη, δεν λαμβάνεται φυσικά υπόψη για να τιμωρηθεί εκ νέου για αδικήματα στα οποία έχει ήδη καταδικαστεί και του έχει επιβληθεί ποινή. Η σημασία των προηγουμένων καταδικών έγκειται στο ότι η ύπαρξη τους τείνει να μειώσει σε κάποιο βαθμό, μεγάλο ή μικρό, ανάλογα με τον αριθμό, τον χρόνο και τη φύση των αδικημάτων στα οποία αναφέρονται, την επιείκεια που μπορεί να επιδειχθεί από το Δικαστήριο. Αυτό γιατί αποτελούν ένδειξη του σεβασμού του και της στάσης του στην τήρηση των Νόμων της Πολιτείας (βλ. Γενικός Εισαγγελέας ν. Ματθαίου (1994) 2 Α.Α.Δ. 1 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Αεροπόρου (1997) 2 Α.Α.Δ. 17). Στην προκειμένη, ασφαλώς και δεν μας διαφεύγει ότι η προηγούμενη καταδίκη του κατηγορουμένου αφορούσε αδικήματα που είχαν να κάνουν με την κατοχή και χρήση μικρής ποσότητας ναρκωτικών. Από την άλλη δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε ότι ενώ η καταδίκη του για αυτά έλαβε χώραν στις 05/04/2023, λιγότερο από 6 μήνες αργότερα επέδειξε μια πολύ πιο σοβαρή ποινικά κολάσιμη συμπεριφορά, διαπράττοντας τα επίδικα αδικήματα που αφορούν και πάλι ναρκωτικά και μάλιστα μια σημαντική ποσότητα τέτοιων ουσιών. Η μετάβαση του λοιπόν από την κατοχή για σκοπούς χρήσης ναρκωτικών, σε κατοχή για σκοπούς προμήθειας τέτοιων ουσιών, καταδεικνύει μια κλιμακούμενη, προς το σοβαρότερο, συμπεριφορά, που είναι ενδεικτική της περιφρονητικής στάσης του απέναντι στην τήρηση του Νόμου.
Βεβαίως τα Δικαστήρια, στα πλαίσια της εξατομίκευσης μιας ποινής, δεν βασίζονται μόνο στη σοβαρότητα ενός αδικήματος και στην προβλεπόμενη ποινή, αλλά λαμβάνουν υπόψη και τις προσωπικές και λοιπές περιστάσεις ενός κατηγορουμένου. Σε καμία περίπτωση δεν μειώνεται η ανάγκη για εξατομίκευση της ποινής ούτως ώστε αυτή να μην συνιστά απλώς τιμωρία αλλά να αρμόζει στο πρόσωπο του συγκεκριμένου παραβάτη. Όπως χαρακτηριστικά λέχθηκε στην Φιλίππου ν. Αστυνομίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 245 αυτό ισχύει ακόμα και όταν υπάρχει ανάγκη επιβολής αποτρεπτικής ποινής. Παράλληλα διατηρούμε κατά νου και δεν μας διαφεύγει, ότι η εξατομίκευση της ποινής δεν πρέπει να οδηγεί στην εξουδετέρωση της αποτελεσματικότητας του Νόμου ή να αναιρεί τον αποτρεπτικό χαρακτήρα της ποινής, που επιβάλλει η φύση και τα περιστατικά του αδικήματος τόσο για τον ίδιο τον κατηγορούμενο όσο και για το κοινό γενικότερα (βλ. Antoniades v. Police (1986) 2 C.L.R. 21 και Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 224).
Προς όφελος του κατηγορουμένου λαμβάνουμε υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιον μας.
Κατ’ αρχάς λαμβάνουμε υπόψη την άμεση παραδοχή του στο Δικαστήριο αλλά και την απολογία που εξέφρασε μέσω του συνηγόρου του. Ως προς τούτο να λεχθεί ότι πέραν του ότι με τη στάση αυτή του κατηγορουμένου εξοικονομήθηκε πολύτιμος δικαστικός χρόνος και έξοδα (βλ. Χαρτούπαλλος ν. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 28), έχουμε πάντα υπόψη μας τη βασική αρχή ότι η παραδοχή ενοχής θα πρέπει να ανταμοίβεται με έκπτωση στην ποινή καθότι πέραν του ότι αποτελεί ένδειξη της ειλικρινούς μεταμέλειας του κατηγορουμένου, προάγει και τους σκοπούς της Δικαιοσύνης και ωφελεί την κοινωνία γενικότερα (βλ. G. Piki, Sentencing in Cyprus (2nd ed.) σελ. 65-66).
Περαιτέρω λαμβάνουμε υπόψη ως στοιχείο που καταδεικνύει και την ειλικρινή μεταμέλεια του κατηγορουμένου, την άμεση παραδοχή του στην Αστυνομία και τη συνεργασία που επέδειξε από την πρώτη στιγμή και δη από την πληροφόρηση του για την έρευνα που θα διεξαγόταν στην οικία του αλλά και αργότερα μέσω της θεληματικής του κατάθεσης, κατά την οποία παραδέχθηκε όλα τα επίδικα αδικήματα, αποκάλυψε ότι έκανε χρήση ναρκωτικών αλλά και τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε κατοχή και φύλαξε τη σημαντική επίδικη ποσότητα ναρκωτικών, τους λόγους που τον ώθησαν στη διάπραξη των αδικημάτων και τον ρόλο του ενώ προέβη και σε υπόδειξη της σκηνής από την οποία παρέλαβε τα ναρκωτικά και συγκατατέθηκε στη λήψη παρειακών επιχρισμάτων και στην επιθεώρηση του περιεχομένου του κινητού του τηλεφώνου (βλ. Mbakoub v. Δημοκρατίας (2015) 2Α Α.Α.Δ. 119 και Πισσάς ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφεση Αρ. 229/2016, ημερ. 14/03/2018). Η πιο πάνω στάση του λαμβάνεται λοιπόν υπόψη, περιλαμβανομένου και του ότι εξ αυτής διαλευκάνθηκε το μέρος βέβαια της υπόθεσης που αφορούσε τη δική του εμπλοκή και ρόλο.
Δεν μας διαφεύγει βέβαια ότι σε υποθέσεις ναρκωτικών, ως έχει νομολογηθεί, η παραδοχή δεν πρέπει να υπερτιμάται εφόσον τέτοιας φύσεως παράνομη συμπεριφορά δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με άλλες περιπτώσεις παραβατικής συμπεριφοράς. Στην προκειμένη πρέπει συναφώς να επισημάνουμε, όσον αφορά την αποκάλυψη που έκανε ο κατηγορούμενος στα μέλη της Υ.ΚΑ.Ν. ότι έχει στην κατοχή του την επίδικη ποσότητα ναρκωτικών, ότι η στάση του λαμβάνεται δεόντως υπόψη αλλά στον ανάλογο βαθμό εφόσον ο εντοπισμός των ναρκωτικών ήταν υπό τις περιστάσεις ουσιαστικά αναπόφευκτος με δεδομένο ότι αυτά βρίσκονταν εντός της οικίας όπου θα διεξαγόταν, δυνάμει εντάλματος, η έρευνα και δη σε ερμάρι υπνοδωματίου και όχι κρυμμένη κάπου όπου ο εντοπισμός της θα ήταν δύσκολος ή αδύνατος, χωρίς την εν λόγω αποκάλυψη.
Επίσης λαμβάνεται υπόψη προς όφελος του κατηγορουμένου, η απουσία οποιωνδήποτε παραγόντων που καθιστούν τα αδικήματα που διέπραξε ιδιαίτερα σοβαρά εν τη εννοία του άρθρου 30(4)(α) του Νόμου 29/77, γεγονός που τα καθιστά ολιγότερο σοβαρά (βλ. άρθρο 30(4)(β)(ιι)).
Αναφορικά με το αδίκημα της κατηγορίας 6, λαμβάνουμε υπόψη ότι ο κατηγορούμενος έλαβε κατοχή των φωτοβολίδων πριν κάποια χρόνια, όταν του τις είχαν δώσει και ότι ουσιαστικά ξέχασε ότι τις είχε στο σημείο όπου εντοπίσθηκαν καθώς και το ότι δεν φαίνεται να είχε πρόθεση να τις χρησιμοποιήσει με συγκεκριμένο τρόπο. Από την άλλη δεν μπορεί να παραγνωρισθεί η κατοχή όχι μιας αλλά 16 συνολικά τέτοιων φωτοβολίδων αλλά και 66 εργοστασιακών κροτίδων σε μια οικία και ο συναφής κίνδυνος που ενέχει κάτι τέτοιο, χωρίς να μας διαφεύγει ότι περιείχαν εκρηκτικές ύλες χαμηλής ισχύος.
Επιπρόσθετα, λαμβάνουμε υπόψη όλες τις προσωπικές, οικογενειακές και λοιπές συνθήκες του κατηγορουμένου, ως αυτές φαίνονται στην έκθεση του Γραφείου Ευημερίας και στα όσα ανέφερε σχετικά ο κ. Κληρίδης και ιδιαίτερα ότι ο κατηγορούμενος:
· Είναι ηλικίας 36 ετών και άγαμος.
· Είναι το μικρότερο από τα 3 παιδιά που απέκτησαν οι γονείς του, οι οποίοι χώρισαν όταν ο κατηγορούμενος ήταν στο νηπιαγωγείο. Ο πατέρας του εγκατέλειψε την οικογένεια. Έκτοτε ο κατηγορούμενος δεν έχει επαφές μαζί του. Έτσι μεγάλωσε χωρίς πατρική φιγούρα, κάτι που τον επηρέασε αρνητικά στη ψυχοσωματική του ανάπτυξη.
· Είναι πρόσωπο από προσφυγική οικογένεια και έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια, μεγαλώνοντας σε άσχημες συνθήκες λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει η οικογένεια του.
· Η μητέρα του, η οποία διέμενε μαζί του, αντιμετώπιζε και αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας (μεταξύ άλλων υπέστη 5 εγκεφαλικά επεισόδια), τα οποία δεν της επέτρεπαν να εργασθεί και να ζήσει αξιοπρεπώς, επηρεάζοντας αρνητικά όλη την οικογένεια τόσο οικονομικά όσο και ψυχολογικά. Συντηρείται δε διαχρονικά από κρατικά επιδόματα. Ως εκ των άνω, ο κατηγορούμενος αναγκαστικά περνούσε τις πιο πολλές ώρες με τη μητρική του γιαγιά.
· Διέκοψε τη φοίτησή του στη Β΄ τάξη γυμνασίου. ΄Εκτοτε εργάστηκε περιστασιακά ως μαραγκός και εργάτης σε οικοδομές.
· Συνεπεία των δυσκολιών που αντιμετώπιζε από παιδί, κατέληξε να συναναστρέφεται με άτομα τα οποία ήταν αναμεμειγμένα με ναρκωτικές ουσίες. Από την ηλικία δε των 25 ετών κάνει χρήση ναρκωτικών. Όλα τα πιο πάνω δημιουργούσαν καθημερινές εντάσεις και τσακωμούς με την οικογένεια του, οι οποίες εντάσεις οδήγησαν την οικογένεια του να τον διώξει από το σπίτι. Τότε, σε μια προσπάθεια να μην μείνει άστεγος, ζήτησε και του δόθηκε σπίτι από την Υπηρεσία Μερίμνης Εκτοπισθέντων.
· Περί τον Ιανουάριο του 2012 νοσηλεύτηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, συνεπεία δυστυχήματος στο οποίο ενεπλάκη με το ιδιωτικό του όχημα. Υπέστη τότε σοβαρές κακώσεις, μεταξύ των οποίων κάκωση θώρακα - κοιλιάς, ρήξη σπληνός - σπληνεκτομή, θλάση ύπατος κ.ά. με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εργασθεί.
· Είναι πατέρας ενός δίχρονου παιδιού, το οποίο δεν έχει αναγνωρίσει και με το οποίο δεν διατηρεί οποιαδήποτε επικοινωνία.
Περαιτέρω λαμβάνουμε υπόψη ότι πριν την κράτηση του στις Κεντρικές Φυλακές στο πλαίσιο της παρούσας, δεν έκανε καμία προσπάθεια για απεξάρτηση, όμως στη συνέχεια δέχθηκε βοήθεια από επαγγελματίες που βρίσκονται σε προγράμματα στις Φυλακές, επιτυγχάνοντας έτσι να απεξαρτηθεί και να απέχει από ναρκωτικές ουσίες (βλ. Γιαννακάκης ν. Αστυνομίας (2016) 2(Α) Α.Α.Δ. 364).
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει στο σημείο αυτό να υπομνήσουμε, ότι σύμφωνα με τη νομολογία μας, οι προσωπικές και οικογενειακές συνθήκες ενός παραβάτη, σε αυτού του είδους τις υποθέσεις, λαμβάνονται βέβαια σε κάποιο βαθμό υπόψη και η εξατομίκευση έχει τη θέση της, αλλά δεν μπορεί να εξουδετερώσουν ή αποδυναμώσουν τη μέριμνα για προστασία της κοινωνίας και τη συναφή αντιμετώπιση των σοβαρότατων συνεπειών που προκύπτουν για αυτήν και ιδίως για νέους ανθρώπους, από την κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών ουσιών (βλ. Μιχαήλ (ανωτέρω), Abe ν. Δημοκρατίας (2008) 2 A.A.Δ. 211 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Χρυσάνθου (2016) 2Α Α.Α.Δ. 423).
Αναφορικά με το θέμα του υπερπληθυσμού που παρατηρείται στις Κεντρικές Φυλακές, το οποίο έθεσε ο κ. Κληρίδης, δέον όπως λεχθούν τα ακόλουθα:
Ως προς τα δεδομένα στα οποία αυτό στηρίζεται, ο συνήγορος Υπεράσπισης παρέπεμψε στην Έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ημερ. 15/11/2022 (Αρ. Φακ. ΕΜΠΒ 1.01.02 Α/Π 80/2020), η οποία αφορούσε διαπιστώσεις που έγιναν μετά από επισκέψεις για περίοδο που δεν καλύπτει την τρέχουσα και δη για την περίοδο 2020 - 2022. Συγκεκριμένα με βάση στοιχεία που δόθηκαν στις 27/09/2022, στις Κεντρικές Φυλακές κρατούνταν τότε συνολικά 978 άτομα ενώ η χωρητικότητα των φυλακών (κλειστή φυλακή) ανέρχεται στα 424 άτομα. Ενόψει τούτου, στην ίδια Έκθεση, σημειώνεται ότι ο αριθμός των κρατουμένων ξεπερνά κατά πολύ τον προβλεπόμενο, «ενώ ο υπερπληθυσμός των Φυλακών παρουσιάζει σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια, όπως έχει σημειώσει και σε σχετικές εκθέσεις της η CPT» (πρόκειται για Έκθεση της European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, που αφορούσε την περίοδο 2 -9/02/2017) (βλ. σελίδες 18-19 της Έκθεσης). Πρέπει επίσης να λεχθεί ότι στην ίδια Έκθεση αναφέρεται (βλ. στις Διαπιστώσεις, σελίδες 41-42), χωρίς να καθορίζει συγκεκριμένα ότι, οι «περιπτώσεις έντονου υπερπληθυσμού σε σωφρονιστικά ιδρύματα, που περιορίζουν τους κρατούμενους σε χώρους μικρότερους από 3 τ.μ δύνανται κάλλιστα να εκληφθούν ότι ισοδυναμούν με συνθήκες απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης για τους κρατούμενους που διαμένουν σ’ αυτά, κατά παράβαση του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), σύμφωνα με το ΕΔΑΔ». Ως δε προκύπτει από την πιο πάνω Έκθεση, πρόκειται για πρόβλημα που η ίδια η Πολιτεία καλείται, μέσω συντονισμένων ενεργειών των αρμόδιων αρχών της, να επιλύσει.
Πιο πρόσφατη είναι βέβαια η αναφορά που γίνεται από το «World Prison Brief», που σύμφωνα με το κ. Κληρίδη είναι αρμόδιο να συλλέγει στατιστικές από όλες τις χώρες και το οποίο αναφέρει ότι ο υπερπληθυσμός στις Κεντρικές Φυλακές της Κύπρου στις 20/06/2023 ανερχόταν στο 173.8%.
Εδώ να σημειωθεί περαιτέρω ότι, από τα όσα είπε σχετικά ο συνήγορος Υπεράσπισης, προκύπτει ότι η θέση του δεν είναι ότι το ως άνω δεδομένο παραβιάζει συγκεκριμένο δικαίωμα του κατηγορουμένου και δη αυτό που προστατεύει το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Συμβάσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο ουσιαστικά απαγορεύει την υποβολή του ατόμου σε βασανιστήρια ή σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, ώστε το θέμα να εξετασθεί στο πλαίσιο της σχετικής νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (βλ. Nisiotis v. Greece, ημερ. 10/02/2011, Varga and Others v. Hungary, ημερ. 10/03/2015, Muršić v. Croatia, ημερ. 20/10/2016, Rezmiveș and Others v. Romania, ημερ. 25/04/2017 και Bădulescu v. Portugal, ημερ. 20/10/2020).
Εκείνο που υποστηρίζει ο κ. Κληρίδης είναι ότι το δεδομένο αυτό και κατ’ επέκταση οι συνθήκες που υπάρχουν στις Κεντρικές Φυλακές λόγω αυτού, προσομοιάζουν με τις συνθήκες που υπήρχαν κατά την περίοδο των μέτρων πανδημίας της ασθένειας Covid19, οι οποίες λαμβάνονταν υπόψη ως μετριαστικοί παράγοντες στην επιμέτρηση της ποινής, καλώντας στην ουσία το Δικαστήριο να λάβει υπόψη αυτό κατ’ αναλογία (παρέπεμψε σχετικά στην R. ν. Manning [2020] EWCA Crim 592). Σύμφωνα πάντα με την ίδια θέση, ο κατηγορούμενος βρίσκεται στις Κεντρικές Φυλακές σε μια περίοδο οπού οι συνθήκες εντός της κλειστής φυλακής είναι τέτοιες που δυσχεραίνουν την οποιαδήποτε μέρα του εκεί. Περαιτέρω, η άθλια οικονομική κατάσταση του ίδιου και της οικογένειας του, η οποία διαμένει στη Λεμεσό, σημαίνει ότι δεν μπορούν να τον επισκέπτονται στις Φυλακές και η επικοινωνία τους περιορίζεται σε τηλεφωνική, όταν ο κατηγορούμενος καταφέρει να τηλεφωνήσει.
Ως προς τα πιο πάνω δέον όπως λεχθούν τα ακόλουθα:
Οι συνθήκες υπερπληθυσμού στις Κεντρικές Φυλακές σήμερα, ασφαλώς και δεν προσομοιάζουν με τις συνθήκες που επικρατούσαν εκεί κατά την περίοδο της πανδημίας της ασθένειας Covid19. Αυτό καθότι είναι γνωστό και αναφέρεται και στην Manning (ανωτέρω) ως βασικός παράγοντας που διαφοροποιούσε τις συνθήκες και για τον λόγο αυτό έπρεπε να ληφθεί υπόψη ότι, ο αντίκτυπος σε μια ποινή φυλάκισης θα ήταν πιθανόν μεγαλύτερος λόγω της τότε επείγουσας κατάστασης, κατά την οποία οι κρατούμενοι ήταν περιορισμένοι στα κελιά τους για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους από τις συνηθισμένες και δεν δέχονταν, καθότι δεν επιτρέπονταν, επισκέψεις από συγγενείς. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει όμως σήμερα. Η δυσκολία δε των συγγενών του κατηγορουμένου να τον επισκεφθούν προφανώς και δεν οφείλεται σε τέτοιες συνθήκες αλλά κυρίως στο γεγονός ότι, ως αναφέρει ο κ. Κληρίδης, αυτοί διαμένουν σε άλλη πόλη και δυσκολεύονται να τον επισκεφθούν (έχουν κάνει κάποιες επισκέψεις) στις Κεντρικές Φυλακές «είτε επειδή είναι κατειλημμένα τα επισκεπτήρια, είτε γιατί δεν έχουν οι ίδιοι την οικονομική δυνατότητα να μεταβούν στη Λευκωσία». Δεν μπορεί δε να παραγνωρισθεί ότι στην έκθεση του Γραφείου Ευημερίας - με το περιεχόμενο της οποίας ο κ. Κληρίδης συμφώνησε - αναφέρεται ότι ο λόγος που σταμάτησαν οι επισκέψεις ήταν η επιδείνωση της υγείας της μητέρας του κατηγορουμένου. Δέον όπως λεχθεί ότι σε κάθε περίπτωση τα πιο πάνω αποτελούν περιστάσεις που πολύ πιθανόν αντιμετωπίζουν και άλλοι κρατούμενοι, των οποίων οι οικογένειες διαμένουν σε άλλες πόλεις.
Το πρόβλημα δε του υπερπληθυσμού στις Κεντρικές Φυλακές είναι βέβαια κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζει κάθε κρατούμενος εκεί και όχι μόνο ο κατηγορούμενος. Το δεδομένο όμως αυτό από μόνο του δεν καθιστά αυτόματα και τις συνθήκες διαβίωσης του εκεί δυσμενείς, δυσχερείς ή τέτοιες που να του προκαλούν ταλαιπωρία ασυνήθιστου βαθμού. Πέραν δε του ότι, ως προαναφέρθηκε, οι τρέχουσες συνθήκες στις Κεντρικές Φυλακές δεν προσομοιάζουν με εκείνες που ίσχυαν κατά την περίοδο της πανδημίας της ασθένειας Covid19, στο οποίο βασίζει τη σχετική με το θέμα θέση του ο κ. Κληρίδης, κανένα άλλο στοιχείο δεν τέθηκε ενώπιον μας που να καταδεικνύει ότι οι συνθήκες εντός της κλειστής φυλακής είναι σήμερα τέτοιες ώστε προκαλούν δυσχέρεια («δυσφορία» ως ανέφερε ο κ. Κληρίδης) ή ταλαιπωρία ασυνήθιστου βαθμού στον κατηγορούμενο, δηλαδή βαθμού πέραν του συνήθους και λογικά αναμενόμενου ενόψει του εγκλεισμού του εκεί, ή επιφέρουν οποιαδήποτε άλλη συνέπεια στο πρόσωπο του, ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί και να κριθεί κατά πόσο αυτό συνιστά στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο επιμέτρησης της ποινής στην παρούσα. Ως εκ τούτου, κρίνουμε ότι, δεν μπορεί να αποδοθεί στον εν λόγω παράγοντα οποιαδήποτε βαρύτητα.
Αφού εξετάσαμε και λάβαμε λοιπόν υπόψη όλα όσα τέθηκαν ενώπιον μας, περιλαμβανομένων των μετριαστικών παραγόντων που εκθέσαμε ανωτέρω αλλά και της ανάγκης για αποτροπή - τόσο για τον ίδιο τον κατηγορούμενο αλλά και για το κοινό γενικότερα - που επιβάλλουν η φύση και η σοβαρότητα των επίδικων αδικημάτων και κατόπιν συνυπολογισμού αυτών και στάθμισης όλων των σχετικών παραγόντων, κρίνουμε ότι οι μόνες αρμόζουσες ποινές στην παρούσα είναι αναπόφευκτα αυτές της φυλάκισης.
Ως εκ των άνω επιβάλλονται στον κατηγορούμενο οι ακόλουθες ποινές:
§ Στην κατηγορία 2: ποινή φυλάκισης 3 ½ ετών.
§ Στην κατηγορία 1 δεν επιβάλλεται ποινή διότι τα γεγονότα αυτής εμπεριέχονται στα γεγονότα της κατηγορίας 2, στην οποία έχουμε ήδη επιβάλει ποινή (βλ. Βασιλείου ν. Αστυνομίας (1991) 2 Α.Α.Δ. 385 και Περικλέους ν. Αστυνομίας (1996) 2 Α.Α.Δ. 34).
§ Στην κατηγορία 3 δεν επιβάλλεται ποινή αφού τα γεγονότα που την τεκμηριώνουν απορροφούνται - περιλαμβάνονται στα γεγονότα που τεκμηριώνουν το ουσιαστικό αδίκημα για το οποία συνωμότησε ο κατηγορούμενος δηλαδή αυτό της κατηγορίας 1, στο οποίο, για τον λόγο που εξηγήσαμε ανωτέρω, δεν επιβάλαμε ποινή (βλ. και Χασσάν κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2014) 2Β Α.Α.Δ. 742).
§ Στην κατηγορία 4 ποινή φυλάκισης 1 μηνός.
§ Στην κατηγορία 5 ποινή φυλάκισης 1 ½ έτους.
§ Στην κατηγορία 6 ποινή φυλάκισης 4 μηνών.
Οι πιο πάνω ποινές φυλάκισης να συντρέχουν.
Η περίοδος έκτισης τους, μειώνεται κατά το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο κατηγορούμενος τελεί σε προφυλάκιση για την παρούσα δηλαδή από τις 25/09/2023.
Όσον αφορά τα τεκμήρια της υπόθεσης:
· Το διαφανές νάιλον σακούλι που περιέχει ποσότητα πράσινης ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης, οι αεροστεγείς συσκευασίες που περιέχουν ποσότητα πράσινης ξηρής φυτικής ύλης κάνναβης, η άσπρη χάρτινη συσκευασία περιτυλιγμένη με διαφανή κολλητική ταινία και η διαφανής κολλητική ταινία, να παραμείνουν στην κατοχή της Αστυνομίας.
· Τα παρειακά επιχρίσματα του κατηγορουμένου, να καταστραφούν.
(Υπ.) .……………………..……………
Φ. Τιμοθέου, Π.Ε.Δ.
(Υπ.) .…….……………….…………...
Α. Φυλακτού, Α.Ε.Δ.
(Υπ.) ……….…..…………………………
Α. Τζ. Σολομωνίδου, Ε.Δ.
Πιστόν αντίγραφο
Πρωτοκολλητής