ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ

ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. Μυτίδη, Ε.Δ.

                                                                                                 Αρ. Υπόθεσης: 24/2020

Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας

εναντίον

1. KKS KYRIAKOU LTD

2. ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

3. ΑΦΡΟΥΛΛΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΕΤΡΟΥ

                                                                                                                    Κατηγορούμενων

Ημερομηνία: 08 Απριλίου 2024

Εμφανίσεις:

Για Κατηγορούσα Αρχή: κα Α. Νεοφύτου για A. Neophytou & Co LLC

Για Κατηγορούμενους: κος Α. Παπαγεωργίου

Κατηγορούμενος αρ.2 παρών

ΑΠΟΦΑΣΗ

Οι κατηγορούμενοι στη βάση του υπό κρίση κατηγορητηρίου ως αυτό τροποποιήθηκε δυνάμει διατάγματος του Δικαστηρίου ημερ. 15.11.2023, αντιμετωπίζουν κατηγορίες σε σχέση με τον Περί Αποβλήτων Νόμο 185(I)/2011 (εφεξής Ν.185(Ι)/2011). Η 1^η κατηγορούμενη αντιμετωπίζει τις κατηγορίες αρ.1 έως και αρ.5 με τις οποίες της αποδίδεται ότι ενώ προέβη σε περισυλλογή αποβλήτων δεν διέθεσε αυτά για επεξεργασία κατά παράβαση των άρθρων 15(3), 24, 25, 29, 32 και 49(1)(α) του Ν.185(Ι)/2011. Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες των εν λόγω κατηγοριών στην κατηγορούμενη αρ.1 αποδίδεται ότι ενώ περισυνέλλεξε υγρά απόβλητα και/ή βοθρολύματα από την υπεραγορά «Παπαντωνίου» στην Πόλη Χρυσοχούς της επαρχίας Πάφου, παρέλειψε να παραδώσει τη διάθεση τους σε έμπορα και/ή σε πρόσωπο που εκτελεί εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων και/ή στον βιολογικό σταθμό υγρών αποβλήτων «ΧΥΤΑ Μαραθούντας» και/ή στον βιολογικό σταθμό επεξεργασίας υγρών αποβλήτων στο συμβούλιο αποχετεύσεων Πάφου στην Αχέλεια της επαρχίας Πάφου ως οι όροι της άδειας χρήσης της κατά την 05.01.2015 (1^η κατηγορία), κατά την 01.12.2015 (2^η κατηγορία), κατά την 09.03.2016 (3^η κατηγορία), κατά την 08.03.2017 (4^η κατηγορία), και κατά την 03.03.2018 (5^η κατηγορία). Με την 6^η κατηγορία της αποδίδεται ότι τα απόβλητα τα οποία περισυνέλλεξε κατά τις ημερομηνίες που αναφέρονται πιο πάνω, αντί να τα μεταφέρει σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση, τα απέρριψε και εναπόθεσε και/ή επέτρεψε να αφεθούν στο έδαφος και/ή τα νερά κατά παράβαση του άρθρου 6 του περί ελέγχου της ρύπανσης των νερών νόμου του 2002. Περαιτέρω η κατηγορούμενη αρ.1 αντιμετωπίζει την κατηγορία της παραβίασης των όρων της άδειας διαχείρισης αποβλήτων και συγκεκριμένα ότι παρέλειψε και παραλείπει από την 05.01.2015 έως και την 03.03.2018 και/ή μέχρι σήμερα να τηρήσει ανελλιπώς και με συνέπεια τους όρους της άδειας διαχείρισης αποβλήτων που κατείχε (9^η κατηγορία).

Ο 2^ος κατηγορούμενος, αντιμετωπίζει, υπό την ιδιότητα του ως διευθυντής της κατηγορούμενης αρ.1 δυο κατηγορίες. Με την κατηγορία αρ.7 του αποδίδεται ότι κατά τις ημερομηνίες 03.03.2017, 08.03.2017, 09.03.2016, 01.12.2015 και 12.12.2015, στην Πόλη Χρυσοχούς, επέτρεψε στην κατηγορούμενη αρ.1 να περισυλλέγει υγρά απόβλητα παραλείποντας να τη συμβουλέψει να παραδώσει και/ή διαθέσει τα εν λόγω απόβλητα σε έμπορα  και/ή σε πρόσωπο που εκτελεί εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων και/ή στον βιολογικό σταθμό υγρών αποβλήτων «ΧΥΤΑ Μαραθούντας» και/ή στον βιολογικό σταθμό επεξεργασίας υγρών αποβλήτων στο συμβούλιο αποχετεύσεων Πάφου στην Αχέλεια της επαρχίας Πάφου ως οι όροι της άδειας διαχείρισης αποβλήτων την οποία κατείχε, απορρίπτοντας αυτά στο έδαφος και/ή στα νερά.  Με την 10^η κατηγορία του αποδίδεται ότι επέτρεψε ή ανέχθηκε από την κατηγορούμενη αρ.1 την μη τήρηση των όρων της άδειας διαχείρισης αποβλήτων που κατείχε.

Στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι η 8^η κατηγορία αφορούσε αποκλειστικά την κατηγορούμενη αρ.3 με αντίστοιχου περιεχομένου αδικήματα ως η 7^η κατηγορία, υπό την ιδιότητα της ως διευθύντρια της κατηγορούμενης αρ.1. Για την συγκεκριμένη κατηγορούμενη η ποινική δίωξη διακόπηκε μετά από γραπτή αναστολή ποινικής δίωξης εκ μέρους του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Συνακόλουθα αυτή απαλλάχθηκε της κατηγορίας στις 22.03.2021.

Ενόψει της μη παραδοχής των κατηγορούμενων αρ.1 και αρ.2 η υπόθεση οδηγήθηκε σε ακρόαση με την κατηγορούσα αρχή να καλεί προς απόδειξη της υπόθεσης της δυο μάρτυρες ήτοι τον κο Διονυσίου Διονύσιο (ΜΚ.1), Επιθεωρητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και τον κο Κώστα Βοσκό, υπεύθυνο του τμήματος περιβάλλοντος στην επαρχία Πάφου (ΜΚ.2). Παραθέτω συνοπτικά τη μαρτυρία τους

ΜΚ.1

Ο κος Διονυσίου βρίσκεται στην υπηρεσία του Κατήγορου από το 2016 και ασκεί τα καθήκοντα του επιθεωρητή. Μεταξύ άλλων στα καθήκοντα του περιλαμβάνεται και η διενέργεια ελέγχων στερεών, επικίνδυνων και υγρών αποβλήτων, καθώς και επιθεωρήσεις μονάδων σε ολόκληρη την επαρχία Πάφου. Ο κατηγορούμενος αρ.2 είναι προσωπικά γνωστός του.

Είχε επισκεφθεί την υπεραγορά Παπαντωνίου την 30.06.2017 και παρέλαβε τέσσερα τιμολόγια που είχαν εκδοθεί από τον 2^ο κατηγορούμενο προς την εταιρεία σχετικά με τα λύματα της. Αυτά κατατέθηκαν ως τεκμήρια 1^Α έως και 1Δ. Αφού αναφέρθηκε στο περιεχόμενο τους ανέφερε ότι τα παρέλαβε από κάποιο κο Πάνο ο οποίος είναι υπεύθυνος στην υπεραγορά για το φάκελο των αποδείξεων που πληρώνονται. Αυτά τα παρέδωσε στον υπεύθυνο της Πάφου για να γίνει καταχώρηση. Επισκέφθηκε ξανά την ίδια υπεραγορά στις 03.03.2018 και έλαβε ακόμα ένα τιμολόγιο από κάποια Νατάσα Δημητρίου το οποίο όπως και τα προηγούμενα αφορούσαν εκκενώσεις βόθρων για συγκεκριμένο ποσό. Παραδόθηκε στον υπεύθυνο του μαζί με τα άλλα τέσσερα. Αυτό κατατέθηκε ως τεκμήριο 2.

Η κατηγορούμενης εταιρεία ήταν αδειούχα για να παραλαμβάνει βοθρολύματα για να τα μεταφέρει σε αδειοδοτημένες μονάδες, κατά την περίοδο 2015 έως και 2018. Ενημερώθηκε από την υπεραγορά ότι το πρόσωπο που ερχόταν με το βυτίο να παραλάβει τα λύματα ήταν ο κατηγορούμενος αρ.2, τον οποίο και υπέδειξε.

Στην αντεξέταση του ανέφερε ότι το τιμολόγιο με αριθμό 114 είχε εκδοθεί από την κατηγορούμενη εταιρεία και υπάρχει ο αριθμός τηλεφώνου και όλα τα στοιχεία. Δεν γνώριζε το λόγο που δεν ήταν υπογραμμένο και δεν ήταν στα καθήκοντα του να πληροφορηθεί κάτι τέτοιο. Πρόσθεσε ότι μια σοβαρή εταιρεία ως η υπεραγορά Παπαντωνίου δεν θα του έδιδε πλαστά τιμολόγια. Για το κατά πόσο εκτελέστηκαν οι εργασίες ή όχι θα παρέπεμψε στους υπεύθυνους της εταιρείας. Ανάλογες θέσεις προέβαλε και για τα υπόλοιπα τιμολόγια επαναλαμβάνοντας ότι δεν ήταν στα καθήκοντα του να διερευνήσει γιατί κάποια εξ’ αυτών δεν έφεραν υπογραφή αγοραστή ή παραλήπτη ή ακόμα γιατί δεν είχαν σφραγίδα της εταιρείας, και ότι αυτός απλά τα παρέλαβε.

Η άδεια της κατηγορούμενης εταιρείας αφορούσε συγκεκριμένο όχημα το οποίο περιγράφεται πλήρως σε αυτή όμως δεν ήταν σε θέση να θυμάται τον αριθμό του. Ο κος Παπαγεωργίου του υπέδειξε ένα έγγραφο το οποίο και αναγνώρισε ως την άδεια διαχείρισης υγρών αποβλήτων της κατηγορούμενης αρ.1 και που αφορούσε το όχημα [ ], τύπου βυτιοφόρο. Το αντίγραφο της εν λόγω άδειας καταχωρήθηκε ως τεκμήριο 3. Συμφώνησε με τη θέση της Υπεράσπισης ότι κάτοχος και ιδιοκτήτης του οχήματος είναι κάποιος Ανδρέας Στεφάνου τον οποίο και γνωρίζει. Αναγνώρισε σχετικά τον τίτλο ιδιοκτησίας του οχήματος [ ] βάσει του οποίου ανήκει στο εν λόγω πρόσωπο, ο οποίος και κατατέθηκε ως τεκμήριο 4. Κληθείς να απαντήσει κατά πόσο μπορούσε να αποκλείσει ότι ήταν το συγκεκριμένο πρόσωπο που οδηγούσε το υπό αναφορά όχημα ανέφερε ότι στο παρελθόν είχε δει τον 2^ο κατηγορούμενο να το οδηγεί. Στις συγκεκριμένες όμως ημερομηνίες ο ίδιος προσωπικά δεν τον είδε όμως επικαλέστηκε τα τιμολόγια που παρέλαβε από την υπεραγορά και την σχετική ενημέρωση που έτυχε.

Στην επανεξέταση του ανέφερε ότι κατά τις επισκέψεις του στην υπό αναφορά υπεραγορά του λέχθηκε από τη κα Νατάσα που είναι υπεύθυνη του καταστήματος στην Πόλη Χρυσοχούς ότι είναι με τον κατηγορούμενο αρ.2 που συνεργάστηκαν και πλήρωσαν.

ΜΚ.2

Εργάζεται στο Τμήμα Περιβάλλοντος από το 2003 και είναι υπεύθυνος για την επαρχία Πάφου. Είχε στην κατοχή του το φάκελο που αφορούσε την υπό εκδίκαση υπόθεση. Εντός αυτού υπήρχε η πρωτότυπη άδεια διαχείρισης αποβλήτων που χορηγήθηκε στην κατηγορούμενη εταιρεία και συγκρίνοντας την με το αντίγραφο που κατατέθηκε ως τεκμήριο 3 ανέφερε ότι είναι τα ίδια. Μεταξύ των περιλαμβανόμενων όρων αφορά και τη χρήση οχημάτος με συγκεκριμένο αριθμό εγγραφής και πρόκειται για το [ ]. Ιδιοκτήτης του υπό αναφορά οχήματος είναι ο Ανδρέας Στεφάνου όμως έχει υποβληθεί συγκεκριμένο έντυπο / αίτηση το οποίο υπογράφεται από τον κατηγορούμενο αρ.2 για την κατηγορούμενη αρ.1. Η σχετική αίτηση καταχωρήθηκε ως σετ εγγράφων και σημειώθηκε ως τεκμήριο 5. Σύμφωνα με τους όρους της άδειας ο φορέας εκμετάλλευσης (εδώ οι κατηγορούμενοι) έπρεπε να παραδώσει τα απόβλητα που άντλησε από την υπεραγορά σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση με την οποία είχε συνάψει συμφωνία. Αφού αναγνώρισε τα τεκμήρια 1^Α έως και 1Δ και το τεκμήριο 2 (τιμολόγια υπεραγοράς Παπαντωνίου) ανέφερε ότι μετά από έρευνα που διεξήγαγε ως προς το κατά πόσο τις ημερομηνίες που αναγράφονται σε αυτά παραδόθηκαν τα απόβλητα σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση αυτόν δεν εξακριβώθηκε. Συμπλήρωσε ότι στο τμήμα του είχε κοινοποιηθεί συμφωνία μεταξύ της κατηγορούμενης αρ.1 και της βιολογικής μονάδας επεξεργασίας υγρών αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας. Κατέθεσε σχετικά το τεκμήριο 6.

Επίσης κατέθεσε ως τεκμήρια 7 έως και 10 ηλεκτρονικά ταχυδρομεία από το διαχειριστή του βιολογικού σταθμού ΧΥΤΑ Μαραθούντας, επί των οποίων επισυνάπτονταν πίνακες παράδοσης λυμάτων από το όχημα [ ], σύμφωνα με τα οποία δεν προκύπτει να έγιναν παραδώσεις αποβλήτων κατά τις επίδικες ημερομηνίες. Εξηγώντας το περιεχόμενο των εν λόγω πινάκων ο μάρτυρας αναφέρε ότι αναγράφουν τις ημερήσιες παραλαβές αποβλήτων, από ποιον παραλήφθηκαν, την ημερομηνία, αριθμό οχήματος ώρα εισόδου, ποσότητα, ώρα εξόδου, το καθαρό βάρος των αποβλήτων, το χρόνο που διήρκησε η όλη διαδικασία, το είδος των αποβλήτων και την τοποθεσία που έγινε η παράδοση. Συγκρίνοντας τους υπό αναφορά πίνακες με τα τιμολόγια διαπίστωσε ότι δεν παραδόθηκαν στην εν λόγω αδειοδοτημένη εγκατάσταση τα υγρά βοθρολύματα κατά τις υπό αναφορά ημερομηνίες. Σε άλλο σημείο της κυρίως εξέτασης του διευκρίνισε ότι στους πίνακες αναγράφεται και ο αριθμός του οχήματος [ ] και το όνομα του κατηγορούμενου αρ.2   

Κατόπιν των πιο πάνω αποστάλθηκε επιστολή προς το φορέα εκμετάλλευσης ήτοι την κατηγορούμενη αρ.1 υπόψιν του κατηγορούμενου αρ.2 και ζητήθηκαν να τους αποσταλούν τα αποδεικτικά στοιχεία παραλαβής αποβλήτων από κάθε κάτοχο / παραγωγό για την περίοδο 31.05.2015 έως και 13.08.2015. Κατατέθηκε σχετικά το τεκμήριο 11. Τέτοια στοιχεία δεν τους υποβλήθηκαν ποτέ. Ακολούθησε νέα επιστολή η οποία παραδόθηκε δια χειρός στον κατηγορούμενο αρ.2 ημερ. 04.07.2016 (τεκμήριο 12) καθώς και τρίτη επιστολή στον ίδιο κατηγορούμενο ημερομηνίας 28.08.2017 η οποία επίσης κοινοποιήθηκε στο Δήμαρχο Πόλεως Χρυσοχούς, Έπαρχο Πάφου και Αστυνομικό Διευθυντή Πάφου (τεκμήριο 13). Σε καμία των επιστολών δεν έλαβαν κάποια απάντηση. Ερωτηθείς για το κατά πόσο γνωρίζει αν πληρώθηκαν τα τιμολόγια που κατατέθηκαν ως τεκμήρια απάντησε ότι μετά από επικοινωνία που είχαν ως τμήμα με τις υπεραγορές Παπαντωνίου ο φορέας εκμετάλλευσης είχε πληρωθεί.

Αντεξεταζόμενος σε σχέση με το περιεχόμενο των τιμολογίων ανέφερε ότι αφορούν εκκένωση βοθρολυμάτων από την υπεραγορά Παπαντωνίου στην Πόλη Χρυσοχούς. Στην υπόδειξη ότι δεν γίνεται λόγος για «μεταφορά» των λυμάτων ανέφερε ότι η λέξη «εκκένωση» που αναγράφεται εξυπακούει την άντληση προς το βυτιοφόρο και κατ’ επέκταση μεταφορά σε αδειοδοτημένη μονάδα με την οποία η κατηγορούμενη αρ.1 είχε σχετική συμφωνία. Εξήγησε ότι ναι μεν δεν υπάρχει χρέωση για μεταφορά αλλά αφ’ ης στιγμής καλείται κάποιος να εκκενώσει και να αντλήσει βοθρολύματα έχει και την υποχρέωση να τα μεταφέρει αυθημερόν σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση. Υποχρέωση για έλεγχο του κατά πόσο έγινε η μεταφορά σε τέτοια εγκατάσταση έχει και ο κάτοχος των αποβλήτων (εδώ η υπεραγορά Παπαντωνίου) η οποία και προκύπτει εκ του νόμου. Τούτο όμως δεν απαλλάσσει το συλλογέα από την υποχρέωση για μεταφορά τους, η οποία και προκύπτει από την άδεια διαχείρισης που κατέχει. Κατά τη θέση του μάρτυρα το ποσό των €140 που χρεώθηκε για κάποιες εκ των εκκενώσεων δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά κατά πόσο όντως οδηγήθηκαν σε κατάλληλη μονάδα.

Απέκλεισε τη θέση της υπεράσπισης ότι τα λύματα θα μπορούσαν να ριχθούν σε άλλες δεξαμενές εντός της υπεραγοράς Παπαντωνίου καθότι αυτές αφενός είναι στεγανές και αφετέρου δεν μπορούν να χωρέσουν μεγάλη ποσότητα βοθρολυμάτων εφόσον θα δημιουργείτο δυσοσμία και κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία. Πρόσθεσε ότι η υπεραγορά δεν έχει δικό της βιολογικό σταθμό ούτε και υπέβαλε αίτηση για να της δοθεί σχετική άδεια. Σε άλλο σημείο της αντεξέτασης του ανέφερε ότι σύμφωνα με την άδεια που εκδόθηκε απαγορευόταν η ρίψη των αποβλήτων οπουδήποτε αλλού ή ακόμα και σε χώρο φύλαξης λυμάτων καθότι ο χώρος αυτός χρειάζεται άδεια. Όπως επίσης ανέφερε, τα τιμολόγια που τους δόθηκαν από την υπεραγορά ήταν για παραλαβή και μεταφορά αποβλήτων και σε κάθε περίπτωση δεν υφίσταται υποχρέωση από πλευράς κατόχου αποβλήτων να αποστέλλει στο τμήμα περιβάλλοντος τη συμφωνία που κάνει με τον φορέα εκμετάλλευσης (εδώ την κατηγορούμενη αρ.1).

Σε σχέση με το τεκμήριο 5 (αίτηση για άδεια) συμφώνησε ότι φαίνεται η σφραγίδα και η συμπλήρωση του ονόματος στη σελ. 1226. Στην υποβολή ότι δεν έχει υποβάλει την αίτηση ο κατηγορούμενος αρ.2 έστω και αν πήρε άδεια απάντησε ότι η αίτηση εξετάστηκε σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία και όταν ετοιμάστηκε η άδεια την παρέλαβε ο κατηγορούμενος αρ.2, ο οποίος και υπέγραψε σύμφωνα με το φάκελο του, την υπεύθυνη δήλωση για την παραλαβή της. Η υπογραφή που φέρει η άδεια δεν φαίνεται να υπάρχει σε κάποια από τα τιμολόγια που εκδόθηκαν στην υπεραγορά Παπαντωνίου αλλά την ίδια ώρα παρατήρησε ότι και η υπογραφή επί της υπεύθυνης δήλωσης για παραλαβή της άδειας δεν είναι η ίδια, όπως επίσης διαφέρει και με την υπογραφή που έθεσε κατά την υπογραφή του τεκμηρίου 12 (επιστολή ημερ. 04.07.2016)

Ως προς τα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία που παρέλαβαν ως υπηρεσία από το διαχειριστή της μονάδας ΧΥΤΑ Μαραθούντας στην Πάφο, ανέφερε ότι ζητήθηκαν να τους δοθούν οι μεταφορές που έγιναν με το βυτιοφόρο όχημα [ ] το οποίο ήταν αδειοδοτημένο στην κατηγορούμενη αρ.1. Αυτό φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε από τον κατηγορούμενο αρ.2, ο οποίος σύμφωνα με τον Έφορο Εταιρειών είναι ο διευθυντής της. Σε διευκρινιστική ερώτηση του Δικαστηρίου ανέφερε ότι οι πληροφορίες ζητήθηκαν μόνο για το όχημα. Ως εξήγησε μόνο αδειοδοτημένα οχήματα δικαιούνται να συλλέγουν και να μεταφέρουν απόβλητα. Ασχέτως του ότι ιδιοκτήτης του οχήματος ήταν ο Ανδρέας Στεφάνου η άδεια διαχείρισης αποβλήτων ήταν επ’ ονόματι του κατηγορούμενου αρ.2. Δεν είχαν υποχρέωση ως Τμήμα να ζητήσουν να ενημερωθούν αν προσήλθε στην υπό αναφορά εγκατάσταση ο Ανδρέας Στεφάνου.   

Επανεξεταζόμενος ανέφερε ότι τα τιμολόγια που τους δόθηκαν από την υπεραγορά ήταν για να αποδειχθεί ότι παρέδωσαν τα βοθρολύματα τους σε αδειοδοτημένο συλλογέα / μεταφορέα. Επιπλέον ανέφερε ότι αν οδηγός του [ ] κατά τους χρόνους προσέλευσης στο ΧΥΤΑ Μαραθούντα – Πάφου, στο σύστημα θα αναγραφόταν το δικό του όνομα.

Μετά το πέρας της υπόθεσης για την κατηγορούσα αρχή το Δικαστήριο έκρινε πως είχε αποδειχθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση εναντίον των κατηγορουμένων ώστε να υποχρεώνονται να προβάλουν την υπεράσπισή τους. Μετά που τους επεξηγήθηκαν τα δικαιώματά τους ο 2ος κατηγορούμενος επέλεξε να δώσει ένορκη μαρτυρία από το εδώλιο του εξεταζόμενου μάρτυρα. Δεν κλήθηκαν άλλοι μάρτυρες.

Μαρτυρία Κατηγορούμενου αρ.2

Κατά την κυρίως εξέταση του ανέφερε ότι η κατηγορούμενη αρ.1 είναι δική του και της συζύγου του. Το όχημα LAF 650 ανήκει στον αδελφό του ο οποίος είναι υδραυλικός και ασχολείται με αποχετεύσεις και διαρροές σωλήνων. Στα τιμολόγια που έχουν κατατεθεί ως τεκμήρια δεν αναγνώρισε σε αυτά την υπογραφή του. Όπως του ανέφερε ο αδελφός η υπεραγορά Παπαντωνίου συνεργάζεται με την βοθροκαθαριστική εταιρεία «Φαγάνας» τους οποίους καλούν όποτε γεμίζουν οι αποχετεύσεις τους. Η εν λόγω εταιρεία μεταφέρει τα απόβλητα τους στα ΧΥΤΑ Μαραθούντα. Ο ίδιος δεν πήγε προσωπικά ποτέ στην Πόλη Χρυσοχούς να ασχοληθεί με εκκενώσεις. Όταν έκλειναν οι σωλήνες των αποχετεύσεων, στα μικρά παραδεξάμενα και τα μεγάλα που αφορούν το κρεοπωλείο, ο αδελφός του τα απόφρασσε με ειδική σούστα η οποία ήταν στο όχημα του και τα λύματα διοχετευόταν στον κεντρικό / σηπτικό λάκκο. Είναι σε αυτού του είδους τη διαδικασία / εργασία που παραπέμπει η αναγραφή της λέξης «εκκενώσεις» επί των τιμολογίων της υπεραγοράς Παπαντωνίου. Ο λάκκος αυτός βρίσκεται στον ίδιο χώρο που βρίσκεται η υπεραγορά.

Ήταν η θέση του ότι για να γίνει μεταφορά σε ΧΥΤΑ έπρεπε ο συλλογέας να προσκομίσει τιμολόγιο από εκεί, στον κάτοχο των αποβλήτων προκειμένου να πληρωθεί. Ο ίδιος δεν έχει δικό του όχημα για μεταφορά αποβλήτων.

Στην αντεξέταση του από την κα Νεοφύτου ανέφερε ότι τα τιμολόγια τα ετοίμασε ο αδελφός του. Κληθείς να εξηγήσει το λόγο που δεν ανέφερε στο τμήμα περιβάλλοντος όταν του στάλθηκε επιστολή, πως δεν ήταν ο ίδιος που εκτέλεσε τις εκεί περιγραφόμενες εργασίες απάντησε ότι το ανέφερε προφορικά. Αναγνώρισε ότι παρέλαβε την επιστολή τεκμήριο 13, όμως δεν ανταποκρίθηκε λόγω του «κυνηγητού», όπως το χαρακτήρισε, που υπέστη ο αδελφός του κατά το έτος 2015 από το Τμήμα Περιβάλλοντος και συγκεκριμένα ότι απειλούσαν με εξώδικα ύψους €500 ιδιοκτήτες επιχειρήσεων σε περίπτωση που ζητούσαν τις υπηρεσίες του, με αποτέλεσμα να μην έχουν δουλειά. Επίσης και για το λόγο ότι δεν είχαν απόβλητα. Ο αδελφός του τον βοηθά στην εργασία του με το αυτοκίνητο προκειμένου να αντεπεξέλθουν οικονομικά. Συμφώνησε ότι είχε υποχρέωση να ενημερώνει τον κατήγορο για τις εργασίες του κάτι το οποίο έπραττε όταν είχε δουλειά. Στην προκειμένη όμως περίπτωση δεν υπήρχε μεταφορά στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας και άρα δεν ενέπιπτε στην αρμοδιότητα του τμήματος Περιβάλλοντος. Άλλωστε δεν θα χρέωνε μόνο €140 για τις επίδικες εργασίες. Ως είχε ενημερωθεί από την υπεραγορά της είχε εκδοθεί εξώδικο €.500 για το λόγο ότι δεν παρέδωσε η κατηγορούμενη αρ.1 τα απόβλητα που συνέλεξε από την υπό αναφορά επιχείρηση. Κάτι το οποίο όμως δεν ευσταθούσε ως εξήγησε στους λειτουργούς του κατήγορου και ο υπεύθυνος της υπεραγοράς. Παρά ταύτα, συμπλήρωσε, η υπεραγορά πλήρωσε το εξώδικο για να μην δοθεί συνέχεια στο θέμα.

Ο αδελφός του έχει κάποιες δουλειές στο χωριό τους και κερδίζει ένα μεροκάματο. Το LAF 650 από το 2017 λόγω της καταδίωξης τους από λειτουργούς του κατήγορου καταστράφηκε και σταμάτησε να κάνει αυτή την εργασία. Δεν βρίσκονται καταχωρημένοι ούτε στον κατάλογο αδειοδοτημένων βοθροκαθαριστών και ούτε στον κατάλογο διαχειριστών αποβλήτων στην Πάφο βρίσκεται καταχωρημένη η κατηγορούμενη αρ.1. Ανέφερε ότι στο παρελθόν υπήρχε μια υπόθεση εναντίον του αδελφού του από τον κατήγορο και ο κος Κώστας με τον κο Διονύση είχαν έρθει σε ρήξη μαζί του.

Ανέφερε ότι τα τελευταία δρομολόγια που έκανε ο αδελφός του με μεταφορές αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας ήταν μέχρι το 2016 – 2017 και επικαλέστηκε τιμολόγια με υπογραφή ότι παραλήφθηκαν. Στην υποβολή ότι από το 2015 και έπειτα δεν υπήρξαν μεταφορές στο ΧΥΤΑ, απάντησε ότι υπήρχαν τιμολόγια για τις τελευταίες παραδόσεις περί το 2015 με 2016 τα οποία είχε στο αρχείο του. Υποστήριξε ότι όταν πήγαινε ο αδελφός του μπορεί να κατέγραφαν το δικό του όνομα και ο αδελφός του εν αγνοία του να υπέγραφε. Ο ίδιος από το 2014 με 2015 δεν ξαναπήγε στο ΧΥΤΑ. Στην υπόδειξη των τεκμηρίων 7 έως και 10, και κληθείς να υποδείξει μια περίπτωση που αναγράφηκε το όνομα του αδελφού του επί των επισυνημμένων λιστών, απάντησε ότι δεν υπέγραψε κάπου ο ίδιος και απλά έμπαινε το όνομα του γιατί αυτόν ήξεραν. Στην υπόδειξη των τιμολογίων τεκμήρια 1Β και 2 αναγνώρισε την υπογραφή του στο πεδίο «Αγοραστής» σε έκαστο εξ’ αυτών. Διευκρίνισε όμως ότι τα ετοίμασε ο αδελφός του. Στην ερώτηση γιατί στα τιμολόγια περιλαμβάνεται και η περιγραφή «εκκενώσεις» εφόσον ως ο ίδιος ισχυρίστηκε εκτελέστηκαν υπηρεσίες μόνο αποφράξεων παρέπεμψε στην εξήγηση που έδωσε για το πως γινόταν η απόφραξη και η εκκένωση. Όταν παρείχαν υπηρεσίες μεταφοράς αποβλήτων στο ΧΥΤΑ σε άλλους πελάτες ανέγραφαν σχετικά ότι ήταν για μεταφορά η οποία και γινόταν αυθημερόν. Μετά το 2018, λόγω και του πολέμου που τους εξασκούσε το Τμήμα Περιβάλλοντος το οποίο είχε εκδώσει και εξώδικο στην υπεραγορά Παπαντωνίου δεν ξανασυνεργάστηκαν μαζί τους. Ζήτησαν μάλιστα να συναντηθούν με το διευθυντή του τμήματος περιβάλλοντος στη Λευκωσία για να επιλυθούν τα προβλήματα τους όμως ακόμα δεν έλαβαν απάντηση.

Τέλος συμφώνησε ότι το όχημα [ ] ήταν το μοναδικό αδειούχο όχημα της κατηγορούμενης αρ.1 για να εκτελεί εργασίες σύμφωνα με την άδεια διαχείρισης αποβλήτων.

Αγορεύσεις

Μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης του κατηγορούμενου αρ.2 ο κος Παπαγεωργίου ανέφερε ότι δεν θα προσκόμιζε άλλο μάρτυρα και έτσι η υπόθεση ορίστηκε για τελικές αγορεύσεις. Αμφότερες οι πλευρές κατέθεσαν γραπτά κείμενα το περιεχόμενο των οποίων υιοθέτησαν και δεν πρόσθεσαν οτιδήποτε άλλο.

Η εισήγηση του κου Παραγεωργίου είναι ότι η κατηγορούσα αρχή απέτυχε να αποδείξει πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας την υπόθεση της εναντίον των κατηγορούμενων. Στηρίζει την εισήγηση του αυτή στο ότι δεν δόθηκε σαφής και θετική μαρτυρία ως προς τις εργασίες που εκτελέστηκαν στην υπεραγορά Παπαντωνίου, ούτε και συγκεκριμενοποιήθηκε η χρονική περίοδος που κατ’ ισχυρισμό παρασχέθηκαν οι επίδικες υπηρεσίες. Σε ό,τι αφορά τα ηλεκτρονικά ταχυδρομεία που παρουσιάστηκαν από τον ΜΚ.2, δεν αναφέρθηκε κατά πόσο αφορούσαν τις επίδικες εργασίες ούτε το είδος των εργασιών που έκανε ο κατηγορούμενος στην υπό αναφορά επιχείρηση. Αποτελεί περαιτέρω θέση του ότι ουδείς είδε τον κατηγορούμενο αρ.2 ή άλλο αντιπρόσωπο ή εκπρόσωπο της κατηγορούμενης αρ.1 να περισυλλέγει και να αδειάζει υγρά απόβλητα σε μη επιτρεπόμενο χώρο ή τοποθεσία. Η όλη υπόθεση για την κατηγορούσα αρχή βασίζεται σε εικασίες και υποθέσεις. Την ίδια ώρα κάλεσε το Δικαστήριο να κάνει αποδεκτή τη μαρτυρία του κατηγορούμενου αρ.2 ως προς τη φύση και το είδος των εργασιών που εκτέλεσε για την υπεραγορά

Αντίθετη βέβαια εισήγηση γίνεται από πλευράς κατηγορούσας αρχής. Η κα Νεοφύτου προβαίνει σε μια ενδελεχή αναφορά της νομικής βάσης επί της οποίας εδράζονται οι κατηγορίες και παραθέτει γεγονότα που κατά τη θέση της δεν έχουν αμφισβητηθεί. Αποτελεί εισήγηση της πως οι εκκενώσεις που αναγράφονται στα τιμολόγια αφορούν τη μεταφορά των λυμάτων από το χώρο της υπεραγοράς σε άλλο μη αδειοδοτημένο χώρο και αυτή είναι η μόνη λογική εξήγηση. Οι καταγραφές που γίνονται από το ΧΥΤΑ Μαραθούντας δεν περιλαμβάνουν τις εργασίες που αναφέρονται στα τιμολόγια που κατατέθηκαν γεγονός που καταδεικνύει ότι οι κατηγορούμενοι ψεύδονται. Πρόσθεσε πως σε περίπτωση που οι εργασίες των κατηγορούμενων δεν περιλάμβαναν τη μεταφορά των αποβλήτων τότε οι υπεύθυνοι της υπεραγοράς θα έδιναν στους λειτουργούς του κατήγορου και άλλα τιμολόγια που αφορούσαν αυτόν ακριβώς το σκοπό. Το δε κατά πόσο τα τιμολόγια πληρώθηκαν και για ποιο ποσό είναι άσχετο με την υπόθεση. Καλεί το Δικαστήριο να απορρίψει τη μαρτυρία του κατηγορούμενου αρ.2 για τους λόγους που εξηγεί. Καλεί τέλος το Δικαστήριο όπως κρίνει ένοχους τους κατηγορούμενους αρ.1 και αρ.2 στις κατηγορίες που αντιμετωπίζουν.

Οι γραπτές αγορεύσεις των συνηγόρων έχουν μελετηθεί με τη δέουσα προσοχή και είναι υπόψιν του Δικαστηρίου ό,τι καταγράφεται. Ειδικότερη μνεία σε αυτές θα γίνει κατωτέρω όπου κριθεί αναγκαίο.

Κοινά αποδεκτή ή μη αμφισβητούμενη μαρτυρία

Όπως διαφάνηκε από την εκδίκαση της παρούσας υπόθεσης, υπήρξαν αρκετοί ισχυρισμοί που δεν έτυχαν αμφισβήτησης και αποτέλεσαν ουσιαστικά κοινό έδαφος. Είναι καλά νομολογημένο ότι το Δικαστήριο μπορεί να καταλήξει σε ευρήματα επί γεγονότων που εμφανίζονται μη αμφισβητούμενα δια των χειρισμών των διαδίκων κατά την ακρόαση^[1]. Η ανάγκη αξιολόγησης μαρτυρίας υφίσταται μόνο επί των επίδικων γεγονότων όπου παρουσιάζονται διιστάμενες εκδοχές και το Δικαστήριο προβαίνει σε αξιολόγηση τους ώστε να καταλήξει σε ευρήματα^[2]. Τα γεγονότα αυτά έχουν ως ακολούθως:

1. Η κατηγορούμενη αρ.1 είναι ιδιωτική εταιρεία δεόντως εγγεγραμμένη στον έφορο εταιρειών με ένα εκ των δυο διευθυντών και γραμματέα τον κατηγορούμενο αρ.2. Η πρώην κατηγορούμενη αρ.3 είναι η άλλη διευθύντρια.

2. Κατά τους ουσιώδεις χρόνους η κατηγορούμενη αρ.1 ήταν κάτοχος άδειας διαχείρισης αποβλήτων (εφεξής και ως άδεια) με αρ. 2014.054.01, με ημερομηνία λήξεως την 08.12.2019 (τεκμήριο 3)

3. Δυνάμει των όρων της άδειας το εγκεκριμένο όχημα μεταφοράς των λυμάτων (βυτιοφόρο) ήταν το υπ’ αριθμό εγγραφής LAF 650, ιδιοκτησίας κάποιου Ανδρέα Στεφάνου, αδελφού του κατηγορούμενου αρ.2.

4. Τα τιμολόγια που κατατέθηκαν ως τεκμήρια 1^Α έως και 1Δ και 2 παραλήφθηκαν από την Υπεραγορά Παπαντωνίου από τον ΜΚ.1 και δόθηκαν στον ΜΚ.2.

5. Ο κατηγορούμενος αρ.2 υπέγραψε τα τιμολόγια τεκμήριο 1Β και 2.

6. Η κατηγορούμενη αρ.1 είχε συμφωνία μεταφοράς των αποβλήτων που συνέλεγε από διάφορες εγκαταστάσεις στη βιολογική μονάδα ΧΥΤΑ Μαραθούντας στην Πάφο (τεκμήριο 6)

7. Διαχειριστής της υπό αναφορά βιολογικής μονάδας ήταν κατά τους ουσιώδεις χρόνους η Helector Cyprus Ltd, από την οποία ζητήθηκαν καταστάσεις μεταφοράς βοθρολυμάτων για τα έτη 2014 μέχρι Φεβρουάριο του 2016 για την εν λόγω υπόθεση και προσκομίστηκαν τα τεκμήρια 7 έως και 10

8. Στον κατηγορούμενο αρ.2 στάλθηκαν από το Τμήμα Περιβάλλοντος και παραλείφθηκαν τρεις επιστολές ημερομηνίας 13.08.2015, 04.07.2016 και 28.08.2017

Για όλα τα πιο πάνω προβαίνω σε σχετικά ευρήματα

Αξιολόγηση Μαρτυρίας

Παρακολούθησα με μεγάλη προσοχή τους μάρτυρες ενόσω έδιναν μαρτυρία ενώπιον μου και είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω τόσο τον τρόπο με τον οποίο αυτοί απάντησαν στις διάφορες ερωτήσεις που τους τέθηκαν όσο και την εν γένει συμπεριφορά τους στο εδώλιο του μάρτυρα.

Κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας τους λαμβάνω υπόψη μου τον τρόπο που οι εν λόγω μάρτυρες απαντούσαν τις ερωτήσεις που τους υποβάλλονταν, τις αντιδράσεις τους και γενικά την όλη συμπεριφορά τους από το εδώλιο του μάρτυρα. Περαιτέρω, λαμβάνω υπόψη μου το περιεχόμενο τόσο της προφορικής τους μαρτυρίας όσο και της έγγραφης μαρτυρίας που κατατέθηκε στο Δικαστήριο και έχω υπόψη μου και τις αρχές της νομολογίας αναφορικά με την κρίση της αξιοπιστίας ενός μάρτυρα^[3]. Διατηρώ επίσης υπόψιν μου και την αρχή ότι ένας μάρτυρας μπορεί να γίνει πιστευτός είτε εξ’ ολοκλήρου είτε μερικώς^[4], και ότι η επιλεκτική αποδοχή μέρους της μαρτυρίας ενός μάρτυρα δεν είναι επιλήψιμη^[5], αρκεί αυτό να δικαιολογείται και να επεξηγείται, διαφορετικά μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχία τυχόν έφεσης λόγω εσφαλμένης καθοδήγησης^[6]. Έχω επίσης κατά νου, πως δεν είναι σπάνιο κάποιοι μάρτυρες να έχουν ιδιαίτερη ικανότητα στο να προβάλλουν μια τελείως διαφορετική εικόνα από εκείνη που πραγματικά τους χαρακτηρίζει (βλ. κατ' αναλογία, Χριστοφή ν. Ζαχαριάδη (2002) 1(Α) Α.Α.Δ. 401, 406), αλλά και διότι κάποιες συμπεριφορές στο εδώλιο του μάρτυρα μπορεί να ορμώνται από πλειάδα αιτιών, χωρίς αναγκαστικώς αυτές να εκπορεύονται από διάθεση ψεύδους ή παραπλάνησης. Πολύ σημαντική παράμετρος που χρήζει αναφοράς είναι ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας δεν περιορίζεται αποκλειστικώς στην ατομική κρίση της αξιοπιστίας κάθε μάρτυρα ξεχωριστά, αλλά συνεκτιμάται, διερευνάται και αντιπαραβάλλεται με το σύνολο της προσαχθείσας μαρτυρίας^[7]. Αντιφάσεις που αφορούν μικρολεπτομέρειες δεν καταρρίπτουν αλλά αντίθετα ενδυναμώνουν την αξιοπιστία ενός μάρτυρα[8].

Αξιολόγηση ΜΚ.1

Ο επιθεωρητής του τμήματος περιβάλλοντος μου άφησε πολύ θετική εντύπωση. Παρέθεσε με σαφήνεια, και με θετικό και απλό τρόπο όλες τις ενέργειες στις οποίες προέβηκε για τη διερεύνηση της υπό κρίση υπόθεσης. Δεν διαπίστωσα οποιαδήποτε προσπάθεια εκ μέρους του να παραπλανήσει το Δικαστήριο ή να καταπιάνεται με ζητήματα για τα οποία δεν είχε προσωπική γνώση, όπως για το αν διεκπεραιώθηκαν οι εργασίες που αναφέρονται στα τιμολόγια. Ήταν σαφής η θέση του ότι είχε ζητήσει από την υπεραγορά να του δοθούν τιμολόγια που σχετίζονταν με τη συλλογή και μεταφορά των λυμάτων καθώς και το όνομα του προσώπου που τους εξυπηρέτησε και που, ως τον πληροφόρησαν, ήταν ο κατηγορούμενος αρ.2. Ήταν σταθερός και αυθόρμητος στις απαντήσεις του και δεν υπέπεσε σε οποιεσδήποτε αντιφάσεις. Δεν θεωρώ ότι όφειλε ο  μάρτυρας να διερευνήσει τα όσα του υποβλήθηκαν περί πληρωμής των τιμολογίων ή εάν πράγματι συμφωνήθηκε μεταφορά των λυμάτων. Το περιεχόμενο αυτών επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς του. Αυτά δε παραλήφθηκαν όχι από οποιοδήποτε υπάλληλο της υπεραγοράς αλλά από τους υπεύθυνους των λογιστηρίων. Χωρίς οποιοδήποτε δισταγμό όταν του υποδείχθηκε αντίγραφο της άδειας της κατηγορούμενης αρ.1 αναγνώρισε αυτό ως τέτοιο και ως κάτοχο της άδειας τον αδελφό του κατηγορούμενου αρ.2. Με ειλικρίνεια ανέφερε ότι κατά τις επίδικες ημερομηνίες δεν είδε τον κατηγορούμενο αρ.2 να οδηγεί το βυτίο LAF 650.  Αποδέχομαι τη θέση του ότι πολλές φορές είδε τον κατηγορούμενο αρ.2 να οδηγεί το όχημα του αδελφού του.

Οι απαντήσεις του σε όλες τις ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν χαρακτηρίζονται από αμεσότητα, φυσικότητα και αληθοφάνεια. Το Δικαστήριο μπορεί να στηριχθεί με ασφάλεια στη μαρτυρία του για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Αξιολόγηση ΜΚ.2

Πολύ θετική εντύπωση άφησε στο Δικαστήριο και ο δεύτερος μάρτυρας της κατηγορούσας αρχής. Παρέμεινε σταθερός στις θέσεις του και έδιδε ξεκάθαρες απαντήσεις ως προς τα καθήκοντα και υποχρεώσεις του κατόχου άδειας διαχείρισης αποβλήτων, οι οποίες και συμβαδίζουν με την πραγματική μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον μου. Δεν έχει περιέλθει στην αντίληψη μου οποιαδήποτε προσπάθεια παραποίησης των γεγονότων, ούτε και έχω οποιαδήποτε αμφιβολία ότι αναφέρθηκε σε δεδομένα που έχουν περιέλθει στη γνώση του μέσα από τις ενέργειες στις οποίες προέβηκε για τη διερεύνηση αυτής της υπόθεσης. Έδωσε την εικόνα ενός ανεξάρτητου και αντικειμενικού λειτουργού του κατήγορου, με σφαιρική γνώση των καθηκόντων του όπως επιμαρτυρεί και η επί 21 έτη εργασία του, χωρίς να διακατέχεται από οποιαδήποτε εμπάθεια προς το πρόσωπο του κατηγορούμενου αρ.2 ή της κατηγορούμενης αρ.1 εταιρείας. Επιβεβαίωσε τη θέση του ΜΚ.1 ότι τα κατατεθέντα τιμολόγια τα παρέλαβε από την υπεραγορά Παπαντωνίου αναφορικά και σε σχέση με τη συλλογή των λυμάτων της, όπως επίσης και το ότι αναφέρθηκε από τους υπαλλήλους της υπό αναφορά υπεραγοράς ότι συνεργάζονταν με την κατηγορούμενη αρ.1. Επιπλέον επιβεβαιώθηκε η θέση του από τον ίδιο τον κατηγορούμενο αρ.2 ότι δεν υπήρξε ανταπόκριση στις επιστολές που απέστειλαν ως τμήμα στην κατηγορούμενη, οι οποίες και δεν αμφισβητήθηκε ότι παραλήφθηκαν.

Δεν έχει επίσης αμφισβητηθεί η θέση του την οποία και αποδέχομαι πως η κατηγορούμενη εταιρεία είχε συμφωνία για παράδοση αποβλήτων μόνο με την μονάδα ΧΥΤΑ Μαραθούντας στην επαρχία Πάφου. Αποδέχομαι ως λογική τη θέση του ότι δεν θα μπορούσαν τα όποια λύματα από τα παραδεξάμενα της υπεραγοράς να διοχετεύονταν σε μεγάλο σηπτικό λάκκο εφόσον κάτι τέτοιο θα προκαλούσε έντονη δυσοσμία στο γύρω χώρο. Αναντίλεκτη παρέμεινε και η θέση του άλλωστε ότι η υπεραγορά δεν είχε άδεια για να αποθηκεύει λύματα. Δεν έχει αμφισβητηθεί ότι ο κατηγορούμενος αρ.2 είναι ο διευθυντής της κατηγορούμενης αρ.1, κάτι που άλλωστε προκύπτει και μέσα από την πραγματική μαρτυρία όπως επίσης και η αναφορά του μάρτυρα ότι ο κατηγορούμενος αρ.2 ήταν το πρόσωπο που παρέλαβε την άδεια διαχείρισης αποβλήτων από τα γραφεία του κατήγορου. Επίσης δεν έχει αμφισβητηθεί ότι ζητήθηκαν από την μονάδα ΧΥΤΑ Μαραθούντας στοιχεία αναφορικά με τις παραδόσεις αποβλήτων από το βυτιοφόρο όχημα [ ]. Συνεπώς και αποδέχομαι πλήρως τις αναφορές του αυτές. Δεν υπήρξαν αντιφάσεις ή υπερβολές στη μαρτυρία του η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως πηγαία και αληθοφανής.

Χωρίς συνεπώς κανένα δισταγμό κρίνω ότι ο ΜΚ.2 ήταν μάρτυρας της αλήθειας και αποδέχομαι πλήρως τη μαρτυρία του.

Στο σημείο αυτό ανοίγω μια παρένθεση αναφορικά με τη βαρύτητα που θα πρέπει να δοθεί α) στα λεγόμενα του ΜΚ.1 ως προς τον ισχυρισμό του ότι πληροφορήθηκε από την υπό αναφορά υπεραγορά πως ήταν ο κατηγορούμενος αρ.2 που εκτέλεσε τις εργασίες για την κατηγορούμενη αρ.1, β) στα προσκομισθέντα τιμολόγια (τεκμήρια 1^Α έως και 1Δ και 2) καθώς και γ) στην ηλεκτρονική αλληλογραφία που κατατέθηκε από πλευράς ΜΚ.2 (τεκμήρια 7 έως και 10) αναφορικά με τις παραδόσεις αποβλήτων. 

Είναι προφανές ότι όλα τα πιο πάνω αποτελούν εξ’ ακοής μαρτυρία. Δεν έχει προσέλθει οποιοσδήποτε υπάλληλος για να επιβεβαιώσει τα περί εμπλοκής του κατηγορούμενου αρ.2 στην υπόθεση ή για το αληθές του περιεχομένου των προσκομισθέντων τιμολογίων. Ο δε ΜΚ.2 δεν ήταν το πρόσωπο που εφοδίαζε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή με τα δεδομένα που απαρτίζουν τις καταστάσεις μεταφοράς αποβλήτων οι οποίες αποτελούν μέρος των τεκμηρίων 7 έως και 10. Είναι καλά νομολογημένο ότι μαρτυρία που εισάγεται ως εξ’ ακοής δεν οδηγεί εκ του λόγου αυτού και μόνο στην παραγνώριση της από το Δικαστήριο (βλ. Λευκόνικο Χρηματιστηριακή Λτδ. ν. Χριστοδούλου (2016) 1 ΑΑΔ 1779, Νικηφόρου ν. Αστυνομίας Ποιν. Εφ. 19/2022, ημερ. 06.03.2023, ECLI:CY:AD:2023:B79 ECLI:CY:AD:2023:B79 και την εκεί αναφερθείσα νομολογία). Για τον τρόπο αξιολόγησης τέτοιας μαρτυρίας το Δικαστήριο θα πρέπει να λαμβάνει υπόψιν του όλα τα περιστατικά της υπόθεσης και ιδιαίτερα το κατά πόσο ήταν εφικτό να κλητευθεί το πρόσωπο που έκανε την αρχική δήλωση, το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα, το βαθμό της εξ’ ακοής μαρτυρίας, το αν οποιοδήποτε εμπλεκόμενο πρόσωπο είχε κίνητρο να αποκρύψει ή να παραποιήσει γεγονότα, το αν η αρχική δήλωση μεταφέρθηκε επακριβώς ή όχι, το πλαίσιο μέσα στο οποίο έγινε η δήλωση κ.α[9]. Οι παράγοντες αυτοί προνοούνται στο Άρθρο 27(2) του Κεφ.9, όμως δεν είναι εξαντλητικοί[10]. Η διεργασία αξιολόγησης της βαρύτητας της εξ ακοής μαρτυρίας γίνεται με προσοχή και επεξηγείται από το Δικαστήριο, είτε όταν η μαρτυρία απορρέει από προφορική είτε από γραπτή μαρτυρία[11].

Στην υπό κρίση περίπτωση, δεν δόθηκε οποιαδήποτε δικαιολογία για το λόγο που δεν κλήθηκαν οι αρμόδιοι υπάλληλοι της υπεραγοράς και της διαχειρίστριας εταιρείας του ΧΥΤΑ Μαραθούντας, να καταθέσουν. Για τους λόγους όμως που θα εξηγηθούν θα αποδοθεί πλήρης βαρύτητα στην αποδεικτική αξία τόσο στα λεγόμενα του ΜΚ.1 όσο και στα σχετικά τεκμήρια που προσκομίστηκαν. Στην περίπτωση των τιμολογίων (τεκμήρια 1^Α έως και 1Δ) αυτά ως αναφέρθηκε παραδόθηκαν από τον υπεύθυνο του λογιστηρίου της υπεραγοράς στην Πάφο, κάποιο Πάνο Γρηγορίου, ενώ στην περίπτωση του τιμολογίου που κατατέθηκε ως τεκμήριο 2 από κάποια Νατάσα Δημητρίου υπεύθυνης λογιστηρίου στην Πόλη Χρυσοχούς. Ζητήθηκαν δε και δόθηκαν, ως αποδεικτικά της παράδοσης των βοθρολυμάτων της σε συγκεκριμένη αδειοδοτημένη εταιρεία. Ως εκ της αναγραφής των στοιχείων της κατηγορούμενης αρ.1  προκύπτει ότι εκδόθηκαν από αυτή κατά τις επίδικες ημερομηνίες και προφανώς παραδόθηκαν στους υπεύθυνους της υπεραγοράς. Δεν έχει αμφισβητηθεί η γνησιότητα αυτών παρά μόνο η ερμηνεία που δόθηκε από τους μάρτυρες κατηγορίας στο περιεχόμενο τους. Σε σχέση τώρα με το ότι κατονομάστηκε ρητά ο κατηγορούμενος αρ.2 ως το πρόσωπο που συνεργαζόταν με την υπεραγορά για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, δεν μπορώ να αντιληφθώ οποιοδήποτε λόγο ή κίνητρο να αναφερθεί ψευδώς το όνομα του. Πρόκειται δε για εξ’ ακοής μαρτυρία πρώτου βαθμού και δεν υπήρχε περίπτωση να μην μεταφέρθηκε επακριβώς η δήλωση αυτή. Δέχομαι συνεπώς τη δήλωση αυτή ωσάν να προήλθε από τους αρμόδιους υπαλλήλους της υπεραγοράς Παπαντωνίου.

Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των πινάκων παράδοσης λυμάτων που αποτελούν μέρος των τεκμηρίων 7 έως και 10, αυτό δεν έχει αμφισβητηθεί ουσιαστικά από την Υπεράσπιση όπως και το ότι αυτοί ετοιμάστηκαν και αποστάλθηκαν από το διαχειριστή της μονάδας ΧΥΤΑ Μαραθούντας της επαρχίας Πάφου ως απάντηση σε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο που απέστειλε αρχικά ο ΜΚ.2 ζητώντας σχετικές πληροφορίες. Στους πίνακες αυτούς περιλαμβάνονται πλήρεις λεπτομέρειες ως προς την ημερομηνία και ώρα της άφιξης και αποχώρησης του βυτιοφόρου LAF 650, τον οδηγό του, το βάρος και το είδος των αποβλήτων που παρέδωσε. Πρόκειται συνεπώς για καταγραφές δεδομένων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή από την μονάδα ΧΥΤΑ Μαραθούντας οι οποίες και μεταφέρθηκαν επακριβώς και αυτολεξεί στο Δικαστήριο. Δεν έχει τεθεί οποιαδήποτε θέση περί ελαττωματικότητας του ηλεκτρονικού υπολογιστή ή λανθασμένης λειτουργίας του ή αλλοίωσης της καταχώρησης των συγκεκριμένων δεδομένων. Αποτελεί πρώτου βαθμού εξ’ ακοής μαρτυρία και δεν θεωρώ ότι υπήρχε οποιοδήποτε κίνητρο από τους υπαλλήλους ΧΥΤΑ Μαραθούντας να αποκρύψουν οτιδήποτε ή να αλλοιώσουν την πραγματικότητα εις βάρος των κατηγορούμενων. Υπό το φως των πιο πάνω, και με δεδομένη τη θετική εντύπωση που αποκόμισα και από τους δυο μάρτυρες, αλλά και το γεγονός ότι δεν προσφέρθηκε άλλη αντικρουστική μαρτυρία, δεν θεωρώ ότι αποδοχή τέτοιας μαρτυρίας θα έθετε εν κινδύνω την διασφάλιση των εχεγγύων της δίκαιας δίκης και της ακριβοδίκαιης μεταχείρισης των διαδίκων. Κρίνω ότι στη βάση των αρχών της νομολογίας και των όσων διαμείβονται στο Άρθρο 27(2) του Κεφ. 9, μπορώ να αποδώσω και αποδίδω πλήρη βαρύτητα στα εν λόγω τεκμήρια αξιολογώντας τα ωσάν να προσκομίστηκαν από τον ίδιο το συντάκτη τους.  

Αξιολόγηση κατηγορούμενου αρ.2

Ο κατηγορούμενος δεν ήταν καθόλου πειστικός και άφησε αρνητική εντύπωση στο Δικαστήριο. Εκτός του ότι αρκετές από τις θέσεις που προέβαλε δια ζώσης δεν είχαν υποβληθεί στους μάρτυρες κατηγορίες, την ίδια ώρα δεν συμβιβάζονταν με άλλες υποβολές του συνηγόρου του στους μάρτυρες κατηγορίας. Πιο συγκεκριμένα, ενώ ήταν θέση της υπεράσπισης ότι οι εργασίες που αναγράφονται στα τιμολόγια δεν διεκπεραιώθηκαν, κατά την κυρίως εξέταση του ανέφερε ότι οι εργασίες που έγιναν ήταν μόνο για αποφράξεις λάκκων και ότι έγιναν από τον αδελφό του. Αναφέρθηκε μάλιστα, για πρώτη φορά κατά την κυρίως του εξέταση, ότι ήταν ο αδελφός του που τα εξέδωσε χωρίς η θέση αυτή να υποβληθεί στους μάρτυρες κατηγορίας. Νεοφανής, εκτός από καθόλου πειστικός, ήταν και ο ισχυρισμός του πως στους πίνακες παράδοσης λυμάτων στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας (που αποτελούν μέρος των τεκμηρίων 7 έως 10) αναγραφόταν το δικό του όνομα αντί του αδελφού του που έκανε, κατά τη θέση του τις παραδόσεις, επειδή γνώριζαν μόνο τον ίδιο και με το ψευδώνυμο του. Επιπλέον ενώ στην κυρίως εξέταση του απάντησε αρνητικά αν αναγνωρίζει την υπογραφή του σε οποιοδήποτε από τα κατατιθέμενα τιμολόγια τα οποία του υποδείχθηκαν (τεκμήρια 1^Α έως και 1Δ και τεκμήριο 2) στην αντεξέταση του συμφώνησε με τη συνήγορο της άλλης πλευράς ότι τα τιμολόγια τεκμήρια 1Β και 2 φέρουν τη δική του υπογραφή, δηλώνοντας ταυτόχρονα, και καθόλου πειστικά, ότι τα υπόγραψε μεν, αλλά τα ετοίμασε ο αδελφός του. Ο εκπληκτικότερος όμως ισχυρισμός του κατηγορούμενου αρ.2, όπως υποβλήθηκε στον ΜΚ.2, ήταν ότι δεν υπέγραψε καν αίτηση για άδεια διαχείρισης αποβλήτων καίτοι την ίδια ώρα δέχθηκε ότι πήρε τέτοια άδεια επί της οποίας όπως δέχθηκε είναι αναγεγραμμένο το βυτιοφόρο [ ]. Η αρχή ότι κατά την αντεξέταση πρέπει να τίθεται στους μάρτυρες η υπόθεση που θα προωθηθεί από τον αντίδικο και ότι παράλειψη τέτοιας υποβολής εξουδετερώνει τις θέσεις που θα προβληθούν για πρώτη φορά κατά τη μαρτυρία του αντιδίκου, έχει υιοθετηθεί κατ' επανάληψη στη νομολογία. Περαιτέρω η αξιοπιστία ενός μάρτυρα πλήττεται καίρια όταν προβάλλει αντιφατικές υποβολές με τις θέσεις που προωθούνται εν τέλει ενόρκως (βλ. ενδεικτικά Πολυκάρπου ν. Αστυνομίας Ποιν. Εφ. 149/15 ημερ. 25.04.2017, ECLI:CY:AD:2017:D145 και Tekinder Pal κ.α. ν. Δημοκρατίας (2010) 2 Α.Α.Δ., 551).

Όσον αφορά τη θέση του ότι η υπεραγορά Παπαντωνίου συνεργαζόταν με άλλη ιδιωτική εταιρεία για τη μεταφορά των λυμάτων αυτή κρίνεται ως μη πειστική εφόσον ως ορθά παρατήρησε η κα Νεοφύτου, αφ’ ης στιγμής ζητήθηκαν να παραδοθούν τιμολόγια σε σχέση με την εκκένωση των λυμάτων της υπεραγοράς, θα δίδονταν και αυτά που αφορούσαν την κατ’ ισχυρισμό εταιρεία. Επιπλέον τίποτε δεν αναφέρθηκε από το μάρτυρα ως προς την πηγή της γνώσης του για το ζήτημα αυτό.

Ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής η προσπάθεια του να απεκδυθεί της όποιας ευθύνης ως διευθυντής της κατηγορούμενης αρ.1 και παράλληλα να προστατέψει τα συμφέροντα της κατηγορούμενη αρ.1 της οποίας είναι διευθυντής και μέτοχος μαζί με τη σύζυγο του. Αφενός με το να ερμηνεύσει τη φύση των εργασιών που προσφέρθηκαν στην υπεραγορά Παπαντωνίου ως μια απλή διοχέτευση των νερών και ακαθαρσιών από τις δεξαμενές σε μεγάλο σηπτικό λάκκο εντός της υπεραγοράς και αφετέρου με το να επιρρίψει ευθύνες στους λειτουργούς του κατήγορου για καταδιωκτική μανία εναντίον του ίδιου, της κατηγορούμενης αρ.1 και της εταιρείας του η οποία ως ισχυρίστηκε καταστράφηκε οικονομικά. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη φύση των εργασιών που παρασχέθηκαν οι αναφορές του αποτελούν εξ’ ακοής μαρτυρία και δεν δόθηκε οποιαδήποτε εξήγηση γιατί δεν προσήλθε ο αδελφός του για να τις επιβεβαιώσει, μα ούτε και ανέφερε πότε πληροφορήθηκε τα πιο πάνω και υπό ποιες περιστάσεις. Έχοντας κατά νου τις αρχές που διέπουν τα περί αποδοχής εξ’ ακοής μαρτυρία, όπως τις εξέθεσα πιο πάνω, κρίνω ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση και με δεδομένη τη φτωχή εντύπωση που άφησε ο κατηγορούμενος δεν πρέπει να αποδοθεί οποιαδήποτε βαρύτητα στα λεγόμενα του. Σε σχέση δε με τα περί καταδίωξης του από τους λειτουργούς του τμήματος περιβάλλοντος αποτελούν ισχυρισμούς που προβλήθηκαν εκ του ασφαλούς και χωρίς να παρουσιαστεί ίχνος μαρτυρίας που να τα πλαισιώνει.

Περαιτέρω, δεν έδωσε καμία πειστική εξήγηση ως προς το λόγο που δεν απάντησε στις επιστολές του κατήγορου εφόσον ο ίδιος δεν διεξήγαγε οποιεσδήποτε από τις εργασίες για τις οποίες κατηγορείται, ενώ επίσης δεν ήταν σταθερός στα λεγόμενα του. Αρχικά ανέφερε γενικά και αόριστα ότι απάντησε, χωρίς όμως να προσδιορίσει πότε και σε ποιο πρόσωπο απευθύνθηκε, στη συνέχεια  ανέφερε ότι δεν απάντησε, προβάλλοντας ως δικαιολογία τις, κατ’ ισχυρισμό, απειλές των λειτουργών του κατήγορου σε ιδιοκτήτες κέντρων του Λατσιού να μην χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του αδελφού του επ’ απειλή έκδοσης προστίμου και τέλος προέβαλε τη δικαιολογία ότι δεν απάντησε επειδή ακριβώς δεν περισυνέλλεξε απόβλητα οπότε και δεν είχε λόγο να το πράξει. Ουδέποτε επεδίωξε να παρουσιάσει τιμολόγια, που ως ισχυρίστηκε είχε στην κατοχή του, προκειμένου να πλαισιώσει τον ισχυρισμό του ότι όποτε παρείχε υπηρεσίες μεταφοράς των λυμάτων κάτι τέτοιο αναγραφόταν ρητά στα τιμολόγια, κατ’ αντίθεση με την υπό κρίση περίπτωση.

Για τους πιο πάνω λόγους, δεν μπορώ να αποδεχθώ τη μαρτυρία του κατηγορούμενου την οποία και απορρίπτω ως αναξιόπιστη και κρίνω όλους τους ισχυρισμούς του ως εκ των υστέρων κατασκευάσματα του.

Ευρήματα

Έχοντας μελετήσει και αξιολογήσει την μαρτυρία που τέθηκε ενώπιον μου καθώς και τα τεκμήρια που κατατέθηκαν καταλήγω στα πιο κάτω ευρήματα:

Η κατηγορούμενη αρ.1 είναι ιδιωτική εταιρεία που συστάθηκε στις 09.01.2014 και έχει ως διευθυντές της την πρώην κατηγορούμενη αρ.3 και τον κατηγορούμενο αρ.2 ο οποίος επίσης είναι και ο γραμματέας της.

Η κατηγορούμενη αρ.1 εταιρεία κατείχε για την περίοδο 2015 έως και 2018  άδεια διαχείρισης αποβλήτων και μεταφοράς τους σε αδειοδοτημένη μονάδα, με ημερομηνία λήξης την 08.12.2019. Η άδεια αυτή αφορούσε σε συγκεκριμένο βυτιοφόρο με αριθμούς εγγραφής LAF 650, ιδιοκτησίας του Ανδρέα Στεφάνου, αδελφού του κατηγορούμενου αρ.2. Ως όνομα διαχειριστή αναγράφεται ο κατηγορούμενος αρ.2 και ως περιγραφή εργασίας η συλλογή και μεταφορά υγρών αποβλήτων από οικίες εστιατόρια και βιομηχανίες με σκοπό την παράδοση τους σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας (βλ. σελ. 2 του τεκμηρίου 3). Της έκδοσης της άδειας προηγήθηκε αίτηση της κατηγορούμενης αρ.1, ημερ. 14.05.2014 η οποία φέρει τη σφραγίδα της και υπογράφεται ολογράφως από τον κατηγορούμενο αρ.2 υπό την ιδιότητα του ως διευθυντής της. Σε αυτή υπάρχει σημείωση ότι το [ ] πρόκειται να μεταβιβαστεί επ’ ονόματι της κατηγορούμενης αρ.1, όμως παρέμεινε άγνωστο αν και κατά πόσο μεταβιβάστηκε.  

Περαιτέρω σύμφωνα με τους όρους της άδειας η κατηγορούμενη αρ.1 όφειλε να παραδίδει τα συλλεγμένα απόβλητα σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας οι οποίες είχαν εξασφαλίσει άδεια σύμφωνα με τον περί Αποβλήτων Νόμο. Αυτά στην επαρχία Πάφου ήταν και είναι η μονάδα ΧΥΤΑ – Μαραθούντας την οποία διαχειρίζεται η εταιρεία Helector Cyprus Ltd, και η βιολογική μονάδα στο χωριό Αχέλεια. Δυνάμει των εν λόγω όρων η κατηγορούμενη αρ.1, όφειλε να παραδίδει τα απόβλητα αυθημερόν σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση με την οποία είχε συνάψει συμφωνία συνεργασίας, και στην προκειμένη περίπτωση η κατηγορούμενη αρ.1 είχε συμφωνία παράδοσης των λυμάτων στη μονάδα ΧΥΤΑ Μαραθούντας. Επιπρόσθετα όφειλε να τηρεί αρχείο στο οποίο να καταγράφονται, μεταξύ άλλων, οι λεπτομέρειες συντήρησης, καθαριότητας έκαστου μέσου συλλογής και μεταφοράς, και οι οποιεσδήποτε επιδιορθώσεις του. Επιπλέον όφειλε να τηρεί χρονολογικό μητρώο των αποβλήτων που διαχειριζόταν το περιεχόμενο του οποίου να διαβίβαζε στο Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος κατά το μήνα Μάρτιο του επόμενου έτους και όποτε ζητείτο από την αρμόδια αρχή. Επίσης υποχρεούτο να παραδίδει στο Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος έγγραφα αποδεικτικά της εκτέλεσης των εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων όταν αυτά ζητούνται. Απαγορευόταν οποιαδήποτε απόρριψη, εναπόθεση ή διάθεση βοθρολυμάτων σε παρακείμενα ρυάκια, κοίτες ποταμών, στο έδαφος ή υπεδαφικούς λάκκους.

Στις 30.06.2017 ο ΜΚ.1 και επιθεωρητής στην υπηρεσία του κατήγορου επισκέφθηκε την υπεραγορά Παπαντωνίου και ζήτησε τιμολόγια σε σχέση με τη μεταφορά των λυμάτων της. Του παραδόθηκαν από τον υπεύθυνο της υπεραγοράς στην Πάφο τέσσερα τιμολόγια (τεκμήρια 1Α έως και 1Δ), ημερομηνίας 08.03.17, 09.03.16, 01.12.15 και 05.01.2015 αντίστοιχα, σε σχέση με το ζήτημα αυτό. Στο τεκμήριο 1^Α αναγράφεται ότι έγινε εκκένωση βοθρολυμάτων από Υπεραγορά για το ποσό των €140, στο τεκμήριο 1Β εκκένωση βοθρολυμάτων και απόφραξη σωλήνων παραδεξάμενου στην Πόλη Χρυσοχούς για το ποσό των €160, στο τεκμήριο 1Γ εκκένωση βοθρολυμάτων στην υπεραγορά Πόλης Χρυσοχούς για το ποσό των €140, και στο τεκμήριο 1Δ εκκένωση βόθρου υπεραγοράς και απόφραξη παραδεξάμενου κρεοπωλείου για το ποσό των €178,50σ. Ο ίδιος επισκέφθηκε εκ νέου την υπεραγορά στην Πόλη Χρυσοχούς και παρέλαβε από την εκεί υπεύθυνη ακόμα ένα τιμολόγιο (τεκμήριο 2) με ημερομηνία 03.03.2018. Σε αυτό γίνεται αναφορά για εκκένωση βοθρολυμάτων υπεραγοράς στην Πόλη Χρυσοχούς για το ποσό των €140. Τα πιο πάνω τιμολόγια φέρουν την επωνυμία της κατηγορούμενης αρ.1 με τον αριθμό τηλεφώνου της και τον αριθμό εγγραφής Φ.Π.Α. Τα τεκμήρια 1Β και 2 φέρουν την υπογραφή του κατηγορούμενου αρ.2 ενώ σε αυτά υφίσταται επίσης και υπογραφή εκ μέρους του παραλήπτη. Ο ΜΚ.2 τα παρέδωσε δια χειρός στον υπεύθυνο του τμήματος περιβάλλοντος ήτοι τον ΜΚ.2. Ενημερώθηκε από την υπεραγορά ότι ο οδηγός του βυτιοφόρου που παρέλαβε τα λύματα ήταν ο κατηγορούμενος αρ.2. Είδε τον κατηγορούμενο αρ.2 να οδηγεί κατά καιρούς το υπό αναφορά βυτιοφόρο, όμως κανείς από τους μάρτυρες κατηγορίας δεν τον είδε να το οδηγεί κατά τις επίδικες ημερομηνίες. Έχει γίνει δεκτό ότι παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες που αναγράφονται στα τιμολόγια προς την υπεραγορά Παπαντωνίου στην Πόλη Χρυσοχούς οι οποίες και σχετίζονταν με τα βοθρολύματα της εν λόγω υπεραγοράς. Στην υπό αναφορά υπεραγορά δεν υπήρχε βιολογικός σταθμός ούτε και αυτή κατείχε άδεια απόρριψης αποβλήτων

Μετά τη παραλαβή των υπό αναφορά τιμολογίων διεξήχθηκε έρευνα ως προς το κατά πόσο τα απόβλητα της υπεραγοράς Παπαντωνίου παραδόθηκαν στη μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας. Κατόπιν ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που στάλθηκε από τον ΜΚ.2 προς τη διαχειρίστρια εταιρεία του ΧΥΤΑ Μαραθούντας παραλήφθηκαν καταστάσεις για τα έτη 2014 και 2015. Σύμφωνα με αυτές έγιναν παραδώσεις βοθρολυμάτων σε διάφορες ημερομηνίες από 07.05.2014 μέχρι και 22.09.2014 και κατόπιν από 30.05.2015 μέχρι και 09.10.2015. Στο τεκμήριο 10 αναφέρεται στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο που στάλθηκε από το διαχειριστή, ότι δεν παραλήφθηκε οποιοδήποτε φορτίο από τον κατηγορούμενο αρ.2 μέχρι και την 23.02.2016, προφανώς από την 09.10.2015, ημερομηνία κατά την οποία είχαν ζητηθεί οι σχετικές καταστάσεις.

Στη βάση των πιο πάνω αποστάλθηκαν τρεις επιστολές από τους λειτουργούς του κατήγορου προς την κατηγορούμενη αρ.1, ημερομηνίας 13.08.2015, 04.07.2016 και 28.08.2017 (τεκμήρια 11 έως και 13 αντίστοιχα). Με την πρώτη ζητήθηκε από τον κατηγορούμενο αρ.2 όπως ενημερώσει τον κατήγορο, κατά πόσο τηρούνταν συγκεκριμένοι όροι άδειας συλλογής και μεταφοράς αποβλήτων καθώς και όπως αποστείλουν στον κατήγορο αποδεικτικά στοιχεία παραλαβής αποβλήτων από κάθε παραγωγό ή κάτοχο από 31.05.2015 μέχρι και 13.08.2015. Με τη δεύτερη επιστολή ενημερώνεται ο 2^ος κατηγορούμενος πως από την 09.10.2015 και μετέπειτα δεν μετέφερε υγρά απόβλητα στα ΧΥΤΑ Μαραθούντα και ζητήθηκε όπως ενημερωθεί το Τμήμα Περιβάλλοντος, μέχρι την 08.07.2016, εάν και κατά πόσο η κατηγορούμενη αρ.1 συνεχίζει να δραστηριοποιείται στη συλλογή και μεταφορά αποβλήτων σύμφωνα με την άδεια που κατείχε. Με την τρίτη επιστολή ο κατήγορος, λόγω την διαπίστωσης του ότι η κατηγορούμενης αρ.1 από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι και την 28.8.2017 συνέλεγε υγρά απόβλητα, ζήτησε από τον κατηγορούμενο αρ.2, την προσκόμιση αποδεικτικών παράδοσης τους για την εν λόγω περίοδο καθώς και αντίγραφα αποδεικτικών παραλαβής από τους παραγωγούς των αποβλήτων. Προειδοποίησε παράλληλα ότι σε περίπτωση μη συμμόρφωσης θα ακολουθούσε ποινική δίωξη. Σε καμία από τις πιο πάνω επιστολές δεν υπήρξε ανταπόκριση ή συμμόρφωση με το περιεχόμενο τους.

Από πλευράς κατηγορούμενων αρ.1 και αρ.2 δεν προσκομίστηκαν οποιαδήποτε έγγραφα.

Νομική Πτυχή

Οι κατηγορίες αρ.1 έως αρ.5, αρ.9 και αρ.10 σύμφωνα με όσα αναγράφονται στην Έκθεση και στις Λεπτομέρειες Αδικήματος κάθε μιας από αυτές στηρίζονται στα άρθρα 15(3), 24, 25, 29, 32 και 49 του περί Αποβλήτων Νόμου Ν.185(Ι)/2011 και το άρθρο 20 του Κεφ. 154. Οι κατηγορίες αρ.6 και αρ.7 εδράζονται στα άρθρα 15(1)(3)(6) και 49(1)(α) καθώς και στο άρθρο 6 του Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμου του 2002.

Οι κατηγορίες υπ’ αριθμό αρ.1 έως και αρ.2 αφορούν αδικήματα που κατ’ ισχυρισμό διαπράχθηκαν την 05.01.2015 και 01.12.2015 και επομένως θα ληφθεί υπόψιν ο Ν.185(Ι)/2011 ως ίσχυε τότε πριν την τροποποίηση του από τον Ν.3(Ι)/2016, και τους μεταγενέστερους αυτού. Το ίδιο θα ισχύει στο μέτρο και την έκταση που οι κατηγορίες αρ.6, αρ.7, αρ.9 και αρ.10 περιλαμβάνουν αδικήματα αυτών των ημερομηνιών. Σε ότι αφορά την κατηγορία αρ.3 ως ημερομηνία διάπραξης του αδικήματος φέρεται η 09.03.2016 ήτοι μετά την τροποποίηση του περί Αποβλήτων Νόμου από τον Ν.3(Ι)/2016. Για τις κατηγορίες αρ.4 και αρ.5 θα εφαρμοστεί ο περί Αποβλήτων Νόμος ως ίσχυε πριν την τροποποίηση του από τον Ν.104(Ι)/2021 και Ν.152(Ι)/2021.

Στο άρθρο 2 του περί Αποβλήτων Νόμου 185(Ι)/2011 ως ίσχυε τότε «απόβλητο» σημαίνει κάθε ουσία ή αντικείμενο, το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει, «διαχείριση αποβλήτων» σημαίνει τη συλλογή, μεταφορά, ανάκτηση και διάθεση αποβλήτων, περιλαμβανομένης της εποπτείας των εργασιών αυτών, καθώς και της επίβλεψης των χώρων απόρριψης και των ενεργειών, στις οποίες προβαίνουν οι έμποροι ή οι μεσίτες και «εγκατάσταση» σημαίνει τον χώρο όπου πρόσωπο διενεργεί τις εργασίες διαχείρισης αποβλήτων. Τέλος «φορέας εκμετάλλευσης» σημαίνει τον κάτοχο άδειας διαχείρισης αποβλήτων ή, στις περιπτώσεις του άρθρου 28, το πρόσωπο που εκμεταλλεύεται ή ελέγχει την επαγγελματική δραστηριότητα της διαχείρισης αποβλήτων ή στο οποίο έχει μεταβιβασθεί αποφασιστική οικονομική αρμοδιότητα όσον αφορά τη λειτουργία τέτοιας δραστηριότητας. Η ίδια ερμηνεία δίδεται και με τον τροποποιητικό Ν.3(Ι)/2016

Σύμφωνα με το άρθρο 15(3) του Ν.185(Ι)/2011, ως ίσχυε τόσο κατά την αρχική θέσπιση του περί Αποβλήτων Νόμου όσο και κατά την τροποποίηση του από το Ν.3(Ι)/2016 και πριν την τροποποίηση του από το Ν.104(Ι)/2021, προνοούντο τα ακόλουθα:

(3) Κάθε πρόσωπο, αδειοδοτημένο σύμφωνα με τα άρθρα 24 και 25 το οποίο συλλέγει και/ ή μεταφέρει απόβλητα, οφείλει να παραδίδει αυτά σε αδειοδοτημένα, δυνάμει των άρθρων 24 και 25, πρόσωπα τα οποία επεξεργάζονται απόβλητα ή σε πρόσωπα που πληρούν τις διατάξεις του άρθρου 28.

Τα άρθρα 24 και 25 επίσης είχαν ταυτόσημο περιεχόμενο τόσο κατά τη θέσπιση του περί Αποβλήτων Νόμου του 2011 όσο και κατά την τροποποίηση του με το Ν.3(Ι)/2016. Στο άρθρο 24 ουσιαστικά προβλέπεται η κατοχή άδειας από οποιοδήποτε νομικό ή φυσικό πρόσωπο που διεξάγει εργασίες ως αυτές περιγράφονται στα παραρτήματα Ι και ΙΙ του Νόμου και που περιλαμβάνονται η συλλογή και μεταφορά αποβλήτων, ενώ το άρθρο 25 προνοεί τη διαδικασία υποβολής της σχετικής αίτησης, το περιεχόμενο της άδειας, και άλλες πρόνοιες που εδώ δεν ενδιαφέρουν.

Το άρθρο 29, ως ίσχυε πριν από την πρώτη τροποποίηση του με το Ν.104(Ι)/2021 προνοούσε τα ακόλουθα:

29. Κάθε κάτοχος άδειας διαχείρισης αποβλήτων οφείλει να -

(α) τηρεί ανελλιπώς και με συνέπεια και ακρίβεια όλους τους όρους της άδειας του·

(β) παρακολουθεί ανελλιπώς τις δραστηριότητες της εγκατάστασης και να ενημερώνει τον Υπουργό μέσα στα χρονικά πλαίσια που καθορίζονται στους όρους της άδειας, αναφορικά με τα αποτελέσματα της παρακολούθησης· και

(γ) παρέχει σε Επιθεωρητή κάθε διευκόλυνση που κρίνεται αναγκαία για τη διενέργεια των επιθεωρήσεων της εγκατάστασης, τη δειγματοληψία και τη συλλογή των στοιχείων που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων τα οποία τους ανατίθενται με βάση τον παρόντα Νόμο.

Σύμφωνα επίσης με το άρθρο 32, πριν από την πρώτη τροποποίηση του από το Ν.104(Ι)/2021, κάθε αδειοδοτημένο πρόσωπο συμφώνως των άρθρων 24 και 25 υποχρεούται όπως:

(i) τηρούν χρονολογικό μητρώο αποβλήτων με τις ποσότητες, τη φύση, την προέλευση των εν λόγω αποβλήτων, καθώς και την ποσότητα των προϊόντων και των υλικών που απορρέουν από την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση ή άλλες εργασίες ανάκτησης και, όπου είναι σκόπιμο, τον προορισμό, τη συχνότητα συλλογής, τον τρόπο μεταφοράς και τη μέθοδο επεξεργασίας που προβλέπονται για τα απόβλητα

(ii) διαθέτουν τις πληροφορίες που αναφέρονται στις διατάξεις της υποπαραγράφου (i) στην αρμόδια αρχή κατά το μήνα Μάρτιο κάθε επόμενου έτους μέσω του ηλεκτρονικού μητρώου ή των μητρώων που δημιουργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (1Α) καθώς και κάθε φορά που ζητείται από την αρμόδια αρχή· και

(iii) χορηγούν στην αρμόδια αρχή ή σε προηγούμενο κάτοχο των επικίνδυνων αποβλήτων έγγραφα αποδεικτικά της εκτέλεσης των εργασιών διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων, όταν αυτά τους ζητούνται

Ακόμα, σύμφωνα με το άρθρο 49 του Ν.185(Ι)/2011, πέραν των προβλεπόμενων ποινών ως ίσχυαν κατά τους ουσιώδεις χρόνους στο εδάφιο 7, ως ίσχυε τόσο πριν όσο και κατά την τροποποίηση του βασικού Νόμου από το Ν.3(Ι)/2016, προνοούνταν τα ακόλουθα:

«εάν για τη διάπραξη οποιουδήποτε από τα πιο πάνω αδικήματα ευθύνεται οποιοδήποτε νομικό πρόσωπο και αποδεικνύεται ότι το αδίκημα έχει διαπραχθεί με τη συγκατάθεση, σύμπραξη ή ανοχή –

(α) οποιουδήποτε από τα μέλη του διοικητικού ή διαχειριστικού συμβουλίου ή της επιτροπής που διαχειρίζεται τις υποθέσεις του εν λόγω νομικού προσώπου, ή

(β) του γενικού διευθυντή ή του διευθυντή ή του διευθύνοντος συμβούλου του νομικού προσώπου,

τότε η ποινική δίωξη για το αδίκημα μπορεί να στραφεί εναντίον του νομικού προσώπου και όλων ή οποιωνδήποτε από τα πιο πάνω φυσικά πρόσωπα».

Όπως διαφαίνεται από τις εν λόγω πρόνοιες, όταν διαφανεί ότι για τις αξιόποινες ενέργειες του κυρίως αδικοπραγούντα ευθύνεται το οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, τότε το εν λόγω πρόσωπο, θα είναι το ίδιο ποινικά υπεύθυνο για τις εν λόγω ενέργειες αν αποδειχθεί ότι αυτές έγιναν με τη συγκατάθεση ή ανοχή του.

Αναφορικά με το άρθρο 6 του περί ελέγχου της ρύπανσης των Νερών Νόμου του 2002 (Ν.106/2002), και που αφορά τις κατηγορίες αρ.6 και αρ.7 τα εδάφια αρ.1 και αρ.2 προνοούν τα ακόλουθα:

1. Τηρουμένων των διατάξεων των εδαφίων (2), (3), (4) και (5), πρόσωπο, το οποίο: (α) απορρίπτει, εναποθέτει ή διαθέτει, προκαλεί ή επιτρέπει τη ρίψη ή εναπόθεση ή διάθεση, σε ρυάκι ή στην ξηρή κοίτη οποιουδήποτε ρυακιού του ή σε παράκτια νερά, λίμνη ή υδατοφράκτη οποιουδήποτε αντικειμένου, ουσίας ή ύλης, η οποία ρυπαίνει ή τείνει να ρυπάνει τα νερά τους,

(β) απορρίπτει, εναποθέτει ή διαθέτει, προκαλεί ή επιτρέπει τη ρίψη ή εναπόθεση ή διάθεση, στο έδαφος ή στο υπέδαφος οποιουδήποτε αντικειμένου, ουσίας ή ύλης, κατά τρόπο ώστε αυτή να ρυπαίνει ή να τείνει να ρυπάνει τα παράκτια νερά ή τα υπόγεια νερά ή τα νερά ρυακιού, λίμνης ή υδατοφράκτη,

(γ) εναποθέτει ή προκαλεί ή επιτρέπει την εναπόθεση ή ρίψη οποιουδήποτε αντικειμένου, ουσίας ή ύλης σε τόπο από τον οποίο δυνατό να πέσει ή μεταφερθεί σε ρυάκι ή στην ξηρή κοίτη οποιουδήποτε ρυακιού του ή σε λίμνη ή υδατοφράκτη, κατά τρόπο ώστε να ρυπαίνει ή να τείνει να ρυπάνει τα νερά τους,

δ) απορρίπτει, εναποθέτει, προκαλεί ή επιτρέπει την εναπόθεση ή ρίψη οποιουδήποτε αντικείμενου, ουσία ή ύλης, υγρού αποβλήτου, λάσπης ή άλλου ημίρρευστου ή στερεού αποβλήτου, επί ή εντός του εδάφους ή του υπεδάφους,

ε) απορρίπτει, εναποθέτει, προκαλεί, επιτρέπει ή ανέχεται την απόρριψη ή εναπόθεση από οποιαδήποτε εγκατάσταση σε επιφανειακά χερσαία νερά ή σε παράκτια νερά, οποιουδήποτε υγρού ή στερεού αποβλήτου ή οποιουδήποτε άλλου υγρού που περιέχει αιωρούμενη ύλη, και/ ή

στ) απορρίπτει, εναποθέτει, προκαλεί, επιτρέπει ή ανέχεται την απόρριψη ή εναπόθεση στη θάλασσα, λάσπης ή άλλης ουσίας ή ύλης που προέρχεται από επεξεργασία αποβλήτων,

είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (€500.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(2) Πρόσωπο δεν είναι ένοχο αδικήματος δυνάμει του εδαφίου (1), αν η απόρριψη, εναπόθεση ή διάθεση γίνεται σύμφωνα με άδεια που παραχωρείται από τον Υπουργό με βάση τον παρόντα Νόμο.

Οι έννοιες «ρύπανση» και «απόβλητα», ερμηνεύονται στο άρθρο 2 του Ν. 106(Ι)/2002 ως ακολούθως:

«ρύπανση» σημαίνει την άμεση ή έμμεση εισαγωγή στα νερά ή στο έδαφος, ως αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας, ουσιών, κραδασμών, θερμότητας ή θορύβου που- ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη στην ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, να υποβαθμίσουν υλικά αγαθά, να παραβλάψουν ή να παρεμποδίσουν τις ανέσεις και τις άλλες νόμιμες χρήσεις του περιβάλλοντος, να προκαλέσουν βλάβη στους ζώντες οργανισμούς που διαβιούν στα νερά ή στο έδαφος, να βλάψουν το υδατικό ή εδαφικό οικολογικό σύστημα, ή να καταστρέψουν τους βιολογικούς πόρους και «ρυπαίνω» ερμηνεύεται ανάλογα·

«απόβλητο» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από το άρθρο 2 του περί Αποβλήτων Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται.

Τα προαπαιτούμενα συστατικά στοιχεία για την απόδειξη του υπο αναφορά αδικήματος είναι:

1.    πρόσωπο να απορρίπτει ή εναποθέτει, προκαλεί ή επιτρέπει την απόρριψη, ή εναπόθεση,

2.    οποιουδήποτε αντικειμένου ουσίας ή ύλης, στερεού ή υγρού αποβλήτου

3.    επί ή εντός του εδάφους ή του υπεδάφους ή σε ρυάκι ή χερσαία νερά.

4.    χωρίς άδεια από τον Υπουργό.

Βάρος Απόδειξης

Όπως σε όλες τις ποινικές υποθέσεις, έτσι και στην παρούσα, το βάρος απόδειξης όλων των συστατικών στοιχείων του αδικήματος της κατηγορίας που προσάπτεται εναντίον του κατηγορούμενου βρίσκεται επί των ώμων της κατηγορούσας αρχής, η οποία πρέπει να αποδείξει σωρευτικά την στοιχειοθέτησή τους με αποδεκτή μαρτυρία, πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας. Υποθέσεις ως προς την ύπαρξη γεγονότων, όσο εύλογες και εάν είναι δεν επιτρέπονται^[12]. Εναπόκειται, επίσης, στην κατηγορούσα αρχή να παρουσιάσει μαρτυρία που να είναι και αξιόπιστη και σαφής^[13]. Αν στο τέλος της υπόθεσης παραμείνει στο μυαλό του Δικαστηρίου έστω και η παραμικρή αμφιβολία για την ενοχή του κατηγορούμενου, τότε αυτός θα πρέπει να απαλλαχθεί από τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει^[14].

Συμπεράσματα Δικαστηρίου και Κατάληξη

Δεδομένων των πιο πάνω νομικών αρχών, των μη αμφισβητούμενων γεγονότων και των ευρημάτων στα οποία έχω καταλήξει θα προχωρήσω να εξετάσω κατά πόσο η Κατηγορούσα αρχή έχει αποδείξει τις κατηγορίες πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας.

Κατηγορίες αρ.1 έως και αρ.5

Όλες οι πιο πάνω κατηγορίες αφορούν αποκλειστικά την κατηγορούμενη αρ.1 και συγκεκριμένα ότι στις εκάστοτε αναγραφόμενες ημερομηνίες περισυνέλλεξε απόβλητα από την υπεραγορά Παπαντωνίου χωρίς να τα διαθέσει σε αδειοδοτημένη μονάδα.

Αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου ότι παρασχέθηκαν υπηρεσίες προς όφελος της υπεραγοράς Παπαντωνίου στην Πόλη Χρυσοχούς της επαρχίας Πάφου κατά τις ημερομηνίες που αναγράφονται στα εκδοθέντα και κατατιθέμενα τιμολόγια ως τεκμήρια 1^Α έως 1Δ και 2. Αυτές οι υπηρεσίες είναι επίσης παραδεκτό ότι σχετίζονταν με τα βοθρολύματα της εν λόγω υπεραγοράς. Οι ημερομηνίες που αναγράφοντα στα κατατιθέμενα τιμολόγια συμβαδίζουν με τις ημερομηνίες διάπραξης των αδικημάτων. Είναι γεγονός ότι δεν έχει δοθεί μαρτυρία ως προς την ακριβή φύση των εργασιών που εκτέλεσε η κατηγορούμενη αρ.1. Η εκδοχή του κατηγορούμενου αρ.2 ότι αυτές παρασχέθηκαν από τον αδελφό του όπως και η φύση των εργασιών που ισχυρίστηκε ότι παρείχε, δεν έγινε αποδεκτή για τους λόγους που εξηγήθηκαν. Επιπλέον το Δικαστήριο, για τους λόγους που επεξηγήθηκαν, αποδίδει πλήρη βαρύτητα και αποδέχεται ως άμεση μαρτυρία τη θέση του ΜΚ.1 περί ενημέρωσης του από τους υπαλλήλους της υπεραγοράς ότι οι περιγραφόμενες στα τιμολόγια υπηρεσίες παρασχέθηκαν δια του κατηγορούμενου αρ.2, κατά τις επίδικες ημερομηνίες.

Το ερώτημα που καλείται να απαντήσει το Δικαστήριο είναι κατά πόσο η αναφορά στα τιμολόγια σε εκκένωση βοθρολυμάτων, εξυπακούει στη συλλογή τους και κατ’ επέκταση τη συνακόλουθη υποχρέωση της κατηγορούμενης αρ.1 για μεταφορά σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση. Είμαι της άποψης ότι η απάντηση δεν μπορεί να είναι άλλη παρά θετική. Όπως έχει γίνει αποδεκτό ο ΜΚ.1 ζήτησε να παραλάβει τιμολόγια αναφορικά με τη διάθεση των λυμάτων της υπό αναφορά υπεραγοράς. Εάν δεν αφορούσαν ακριβώς το σκοπό για τον οποίο ζητήθηκαν δεν θα δίδονταν. Δεν είχε οποιοδήποτε λόγο η συγκεκριμένη επιχείρηση να παρέδιδε άσχετα τιμολόγια ή που τουλάχιστον να μην αφορούσαν την συλλογή και μεταφορά των λυμάτων της. Όπως επισημάνθηκε και κατά την αξιολόγηση του Κατηγορούμενου αρ.2, εάν τα λύματα συλλέγονταν για μεταφορά σε ΧΥΤΑ από άλλη εταιρεία τότε θα παραδίδονταν και αυτά τα τιμολόγια. Πέραν τούτου είναι καλά γνωστό ότι βασικό κριτήριο για την ερμηνεία του περιεχομένου των συμφωνιών αποτελεί η συνήθης σημασία των λέξεων που χρησιμοποιούνται, δηλαδή το νόημα που μεταδίδουν στο μέσο συνετό άνθρωπο[15]. Η λέξη «απόφραξη» στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γ. Μπαμπινιώτη, Ε’ Έκδοση, σελ. 323 ερμηνεύεται αφενός ως «το κλείσιμο, βούλωμα ανοίγματος, ώστε να μη μπορεί κάτι να περάσει μέσα από αυτό» και αφετέρου (και που εδώ εφαρμόζεται) «ως το ξεβούλωμα φραγμένου ανοίγματος, φραγμένης διόδου». Δίδεται ως παράδειγμα η φράση «αποφράξεις βόθρων». Από την άλλη η λέξη «εκκένωση» στο ίδιο λεξικό στη σελ. 667 με την ερμηνεία που εδώ ενδιαφέρει ορίζεται ως «το άδειασμα (χώρου ή δοχείου κ.λ.π ώστε να μείνει άδειο)». Δίδεται ως παράδειγμα η φράση «η εκκένωση της δεξαμενής / του βόθρου». Σε όλα τα τιμολόγια που βρίσκονται τεκμήρια στο φάκελο του Δικαστηρίου αναγράφεται η φράση εκκένωση βοθρολυμάτων, ενώ στις δυο περιπτώσεις που έγινε και απόφραξη αυτό περιγράφεται επιπρόσθετα με τη χρήση του συνδέσμου «και». Είναι προφανές, υπό το φως των πιο πάνω, ότι η αναφορά σε εκκένωση αφορούσε την άντληση και το άδειασμα των λάκκων της υπεραγοράς από τα βοθρολύματα, ενώ όπου έγινε και απόφραξη επρόκειτο για την ξεχωριστή ενέργεια του ξεβουλώματος. Δεν πρόκειται για ταυτόσημες έννοιες. Ακόμα όμως και να αποδεχόμουν ότι η κατηγορούμενη εταιρεία διοχέτευσε τα βοθρολύματα σε άλλο μεγάλο σηπτικό λάκκο και πάλι η ενέργεια αυτή θα συνιστούσε παράβαση των όρων της άδειας. Όπως εξήγησε ο ΜΚ.2, και αποτελεί εύρημα του Δικαστηρίου, κατά τους ουσιώδεις χρόνους δεν υπήρχε βιολογικός σταθμός στην υπεραγορά ούτε και κατείχε άδεια απόρριψης αποβλήτων. Συνεπώς καθ’ όλες τις ημερομηνίες που περιλαμβάνονται στις υπο εξέταση κατηγορίες η κατηγορούμενη αρ.1 προέβηκε σε συλλογή των λυμάτων της υπό αναφορά υπεραγοράς, τα οποία και όφειλε να τα μεταφέρει αυθημερόν στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας με το οποίο ήταν συμβεβλημένη.

Παραμένει να εξεταστεί κατά πόσο έχει αποδειχθεί ότι τα συλλεχθέντα λύματα δεν παραδόθηκαν σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση κατά παράβαση ρητού όρου της άδειας διαχείρισης αλλά και του εκδοθέντος Διατάγματος δυνάμει της Κ.Δ.Π 76/2016. Υπενθυμίζω ότι με βάση την αποδεχθείσα μαρτυρία η κατηγορούμενη αρ.1 κατά τους επίδικους χρόνους συνεργαζόταν με την βιολογική μονάδα ΧΥΤΑ Μαραθούντας και ήταν στη συγκεκριμένη μονάδα που έπρεπε να παραδίδονταν τα λύματα. Σχετικά με το ζήτημα αυτό είναι τα τεκμήρια 7 έως και 10 τα οποία αφορούν ουσιαστικά τις παραδόσεις λυμάτων που διενεργήθηκαν από το βυτιοφόρο. Στο σημείο αυτό επισημαίνω ότι ορθά ζητήθηκαν στοιχεία που να αφορούν παραδώσεις του βυτιοφόρου με αρ. εγγραφής [ ] και όχι συγκεκριμένα κάποιου προσώπου. Δεν έχει την οποιαδήποτε σημασία αν οι μεταφορές διενεργήθηκαν από τον κατηγορούμενο αρ.2 ή τον αδελφό του ή άλλο εξουσιοδοτημένο υπάλληλο, εφόσον το αδειούχο πρόσωπο είναι η κατηγορούμενη αρ.1 και το υπό αναφορά βυτίο, ως δέχθηκε και ο κατηγορούμενος αρ.2 είναι το μοναδικό που χρησιμοποιείτο για την εκτέλεση των εργασιών της. Άλλωστε ο κατηγορούμενος αρ.2 κατηγορείται υπό την ιδιότητα του ως διευθυντής της κατηγορούμενης αρ.1 ότι επέτρεψε ή ανέχθηκε την παραβίαση του σχετικού όρου της άδειας διαχείρισης.

Αντιπαραβάλλοντας τα προσκομισθέντα τιμολόγια με τους πίνακες εισερχομένων ΧΥΤΑ Μαραθούντας σε ότι αφορά τις ημερομηνίες 05.01.2015 και 01.12.2015 που αντιστοιχούν στις κατηγορίες αρ.1 και αρ.2 δεν υπάρχει κάποια καταχώρηση που να φανερώνει ότι κατά τις εν λόγω ημερομηνίες έγινε κάποια παράδοση. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τους πιο πάνω πίνακες δεν φαίνεται να είχαν γίνει οποιεσδήποτε παραδόσεις από την 09.10.2015 μέχρι και την 23.02.2016 που ήταν και η τελευταία αλληλογραφία που στάλθηκε από το διαχειριστή του ΧΥΤΑ Μαραθούντας. Για τις 09.03.2016, 08.03.2017 και 03.03.2018 δεν παρουσιάστηκαν οποιεσδήποτε καταγραφές, εφόσον ως ανέφερε ο ΜΚ.2 οι πίνακες που παρουσιάστηκαν αφορούσαν όλες τις παραδόσεις του βυτιοφόρου LAF 650. Ο ίδιος ο κατηγορούμενος αρ.2 δέχθηκε ότι από το 2016 και μετά έπαυσε το βυτιοφόρο της εταιρείας να παραδίδει στο ΧΥΤΑ, ενώ και ο ίδιος προσωπικά σταμάτησε να πηγαίνει από το 2015. Επιπλέον ως ο ίδιος παραδέχθηκε ουδέποτε ανταποκρίθηκε στις επιστολές που του αποστάλθηκαν από τον κατήγορο και με τις οποίες, μεταξύ άλλων, ζητούνταν να παρασχεθούν πληροφορίες αναφορικά με τη συλλογή και μεταφορά αποβλήτων. Τέλος η απόρριψη της εκδοχής του κατηγορούμενου αρ.2 για τη μη λήψη λυμάτων από την υπεραγορά ως ψευδής, ενισχύει τη πιο πάνω θέση της κατηγορούσας αρχής.

Συνακόλουθα θεωρώ ότι με βάση τα πιο πάνω έχουν αποδειχθεί πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας τα συστατικά στοιχεία των πιο πάνω κατηγοριών οι πιο πάνω κατηγορίες

Κατηγορίες αρ.6 και αρ.7

Στην μεν 6η κατηγορία κατηγορείται η κατηγορούμενη 1 ότι αφού περισυνέλλεξε υγρά απόβλητα χωρίς να τα παραδώσει σε αδειοδοτημένη μονάδα, τα εναπόθεσε ή απέρριψε στο έδαφος ή και τα νερά κατά παράβαση του άρθρου 6 του Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμου του 2002. Στην δε 7η κατηγορία ο κατηγορούμενος 2 υπό την ιδιότητα του ως διευθυντής της 1ης την παρακίνησε και/ή παρείχε συνδρομή στην κατηγορούμενη εταιρεία για το πιο πάνω αδίκημα.

Παρατηρώ κατ’ αρχήν ότι δεν εξειδικεύεται στην έκθεση αδικήματος των δυο κατηγοριών το εδάφιο και υποεδάφιο (α έως στ) του άρθρου 6 του Ν.106/2002. Από τον τρόπο βέβαια σύνταξης τους γίνεται ξεκάθαρο ότι αφορά το εδάφιο 1 του πιο πάνω άρθρου. Σε σχέση δε με τα όσα περιλαμβάνονται στις παραγράφους (α) έως και (στ), όπως αναφέρθηκε στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας v  Christakis Ν. Neophytou Biogas Ltd κ.α Ποιν. Εφ. 154/20 ημερ. 27.04.2021, ECLI:CY:AD:2021:D182 «Από την ανάγνωση των έξι περιπτώσεων που προβλέπονται στις παραγράφους (α) έως (στ) του εν λόγω άρθρου, διαπιστώνεται ότι ρύπανση δυνατό να προκαλείται από διάφορες αιτίες, συναρτώμενες άμεσα ή έμμεσα με συγκεκριμένη ανθρώπινη δραστηριότητα, ως την πηγή προέλευσής της. Ό,τι διαφέρει, κατά κύριο λόγο, σε κάθε περίπτωση, είναι το υποκείμενο της ρύπανσης».

Αν και δεν εγέρθηκε οποιαδήποτε ένσταση ως προς το ζήτημα της διατύπωσης των δυο κατηγοριών και ειδικότερα την παράλειψη εξειδίκευσης της παραγράφου του εδαφίου 1, από τον τρόπο διατύπωσης τους φαίνεται να περιλαμβάνουν κατά διαζευκτικό τρόπο, όλες τις παραγράφους από (α) έως και (ε), του εδαφίου 1, εφόσον γίνεται (αόριστη) αναφορά σε «νερά» όσο και σε «έδαφος». Όπως αναφέρεται στο σύγγραμμα Ποινική Δικονομία στην Κύπρο, 2η Αναθεωρημένη Έκδοση του Criminal Procedure in Cyprus 1975 στα Ελληνικά όπου στις σελίδες 100 – 101 «Η κατηγορία πρέπει να περιέχει επαρκείς λεπτομέρειες σε βαθμό που να επιτρέπει στον κατηγορούμενο να γνωρίζει με λογική βεβαιότητα την υπόθεση την οποία θα αντιμετωπίσει στη δίκη. Το κριτήριο για την επάρκεια των λεπτομερειών είναι κατά πόσο ο κατηγορούμενος στερείται λογικής πληροφόρησης σχετικά με τον προσδιορισμό της κατηγορίας και συν αυτώ της δυνατότητας επαρκούς προετοιμασίας της υπεράσπισης του^[16]. Υποχρέωση για τη δέουσα πληροφόρηση του κατηγορούμενου για το αδίκημα ή αδικήματα κατοχυρώνεται ως θεμελιώδες δικαίωμα του ατόμου από το Άρθρο 12.2^[17] του Συντάγματος. Η πρόνοια αυτή επιβάλλει τον προσδιορισμό στην κατηγορία όλων των ουσιωδών λεπτομέρειών του αδικήματος^[18]. Το κριτήριο για την επάρκεια της πληροφόρησης του κατηγορούμενου για την κατηγορία ή κατηγορίες που αντιμετωπίζει, είναι κατά πόσο θα υποστεί δυσμενή επηρεασμό στην υπεράσπιση του πριν ακουστεί η μαρτυρία^[19]». Στο ίδιο σύγγραμμα αναφέρεται ότι είναι ανεπιθύμητη η πρόσαψη κατηγοριών οι οποίες είναι εμφανώς ασαφείς, εγείροντας διαζευκτικά θέματα προς εξέταση από την Υπεράσπιση.

Είναι προφανές ότι η κατ’ αυτό τον τρόπο σύνταξη των δυο κατηγοριών εναπόθεσε σύγχυση και δυσμένεια στην Υπεράσπιση εφόσον δεν διευκρινίζεται με την απαραίτητη σαφήνεια ποια παράνομη ενέργεια αποδίδεται στην κατηγορούμενη αρ.1 με την ιδιότητα του αυτουργού και του κατηγορούμενου αρ.2 ως συνεργού της. Εύλογα γεννάται το ερώτημα ποιο είναι το υποκείμενο της ρύπανσης όπως εύστοχα αναφέρθηκε στην υπόθεση Christakis Ν. Neophytou Biogas Ltd που αναφέρθηκε ανωτέρω. Είτε σε ρυάκι ή παράκτια νερά ή λίμνη είτε στο έδαφος είτε σε τόπο από τον οποίο δυνατό να πέσει ή μεταφερθεί σε ρυάκι, είτε σε επιφανειακά χερσαία νερά. Επομένως οι κατηγορούμενοι δε γνώριζαν την υπόθεση που είχαν να αντιμετωπίσουν, προκειμένου να καθόριζαν, ανάλογα, την υπεράσπισή τους.

Πέραν του ότι παραβιάζεται το πιο πάνω δικαίωμα των κατηγορούμενων θα πρέπει να επισημάνω ότι δεν μπορεί να οδηγηθεί το Δικαστήριο σε ασφαλές συμπέρασμα ότι εναποτέθηκαν τα υγρά απόβλητα είτε στο έδαφος είτε σε νερά. Απουσιάζει οποιαδήποτε θετική και σαφής μαρτυρία προς τούτο και ασφαλώς δεν μπορεί το Δικαστήριο να καταλήξει με ασφάλεια  ότι τα βοθρολύματα απορρίφθηκαν στο έδαφος ή τα νερά εκ του ότι δεν παραδόθηκαν σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση όσο εύλογο και να είναι τέτοιο συμπέρασμα. Είναι καλά γνωστό στη νομολογία ότι σε ποινικές δίκες, υποθέσεις δεν είναι επιτρεπτές, όσο εύλογες και αν αυτές είναι.

Τα πιο πάνω φρονώ ότι θα πρέπει να οδηγήσουν σε απόρριψη ολόκληρης της 6^ης κατηγορίας καθότι η ενοχή της κατηγορούμενης αρ.1 έχει ήδη διαφανεί σε ότι αφορά την παράλειψη μεταφοράς λυμάτων σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση ενώ η προσκομισθείσα μαρτυρία δεν είναι ικανή να οδηγήσει σε καταδίκη της δυνάμει του άρθρου 6 του Ν.106/2002 για τους λόγους που έχουν εξηγηθεί. Την ίδια, απορριπτική, κατάληξη θα πρέπει να έχει και μέρος της 7^ης κατηγορίας που αφορά τον 2^ο κατηγορούμενο επί τω ότι επέτρεψε στην 1^η κατηγορούμενη να απορρίψει τα λύματα είτε στο έδαφος είτε στα νερά. Όπως λέχθηκε στην υπόθεση Biogas Ltd η χρήση του ρήματος «επιτρέπει» θέτει θέμα γνώσεως περιστάσεων τέτοιων, από πλευράς του φερόμενου δράστη του αδικήματος, ώστε η παράλειψή του να τις ελέγξει να θεωρείται ότι ο ίδιος έχει επιτρέψει τη ρύπανση. Στην προκειμένη περίπτωση η προσφερόμενη μαρτυρία εξαντλείται στη σφαίρα της υπόθεσης. Υπό την έννοια ότι εφόσον τα λύματα δεν μεταφέρθηκαν σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση και δη στο ΧΥΤΑ Μαραθούντα, τα εναπόθεσε ή, εν προκειμένω ο κατηγορούμενος αρ.2, επέτρεψε την εναπόθεση τους στο «έδαφος» ή τα «νερά». Τα πιο πάνω και σε συνδυασμό με την αβέβαιη νομική βάση επί της οποίας βασίστηκαν οι υπό κρίση κατηγορίες οδηγούν αναπόφευκτα σε απόρριψη του σχετικού μέρους της 8^ης κατηγορίας.

Την ίδια όμως ώρα, και με βάση την ενώπιον μου μαρτυρία θεωρώ ότι έχει αποδειχθεί το υπόλοιπο μέρος της 7^ης κατηγορίας, και συγκεκριμένα ότι ο κατηγορούμενος αρ.2 επέτρεψε ή έδωσε άδεια στην 1^η κατηγορούμενη να περισυλλέξει απόβλητα και να μην τα μεταφέρει σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση και συγκεκριμένα στο ΧΥΤΑ Μαραθούντας.

Όπως έχει επανειλημμένα νομολογηθεί, για την στοιχειοθέτηση του αδικήματος της συνέργειας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για διευθυντή ή υπεύθυνο νομικού προσώπου, ο οποίος κατηγορείται για παρακίνηση της εταιρείας που διευθύνει ή που διαχειρίζεται, να διαπράξει αδίκημα, η εν λόγω ιδιότητα του, από μόνη της δεν αρκεί για να τον καταστήσει εξίσου ποινικά υπεύθυνο ως συνεργό στη διάπραξη του αδικήματος. Για καταδίκη του, απαιτείται, η στοιχειοθέτηση της ανεξάρτητης ενέργειας του για να διαπραχθεί το αδίκημα για το οποίο κατηγορείται, αποκλειόμενου όμως κάθε άλλου λογικού συμπεράσματος. Τα πιο πάνω ισχύουν αναλογικά για την εφαρμογή και του άρθρου 49(7) του περί Αποβλήτων Νόμου και θα πρέπει δηλαδή να αποδειχθεί ότι οι ενέργειες της κατηγορούμενης αρ.1 έγιναν με τη συγκατάθεση ή ανοχή του κατηγορούμενου αρ.2, προκειμένου να στοιχειοθετηθεί και προσωπική ποινική του ευθύνη (βλ. Magar Terezian v Γιάννου Θεοδώρου, Ποιν. Εφ. 198/15, 2.12.16, και Στυλιανίδης ν. Διευθυντή Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων Ποιν. Εφ. 200/19 ημερ. 12.04.2021), ECLI:CY:AD:2021:B136

Στην προκειμένη περίπτωση ο ίδιος ο κατηγορούμενος κατά τη μαρτυρία του δέχθηκε ότι παρασχέθηκαν υπηρεσίες στην υπεραγορά ασχέτως αν διαφώνησε στο ότι αντλήθηκαν λύματα για μεταφορά. Θέση που για τους λόγους που εξηγήθηκαν δεν έγινε αποδεκτή και το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πράγματι αντλήθηκαν λύματα και μάλιστα μέσω του κατηγορούμενου αρ.2. Ως επίσης δέχθηκε ότι το μόνο όχημα που χρησιμοποιούσε η κατηγορούμενη αρ.1 για τις εργασίες της ήταν το LAF 650 και κανένα άλλο. Όπως έχει ήδη επισημανθεί είναι παντελώς αδιάφορο αν την άντληση των λυμάτων τη διενήργησε ο αδελφός του ή ο κατηγορούμενος αρ.2 προσωπικά ή άλλος υπάλληλος. Ουδέποτε ισχυρίστηκε ότι η χρήση του βυτίου, τουλάχιστον κατά τους επίδικους χρόνους, γινόταν χωρίς αυτός να έχει γνώση περί τούτου. Εξίσου αδιάφορο είναι και το ιδιοκτησιακό καθεστώς του βυτιοφόρου οχήματος, εφόσον τούτο ήταν που χρησιμοποιείτο αποκλειστικά για την παροχή των υπηρεσιών από την κατηγορούμενη αρ.1. Σημασία έχει ότι οι υπηρεσίες παρασχέθηκαν από την εταιρεία και για σκοπούς της υπό εξέταση κατηγορίας εάν αυτές παρασχέθηκαν υπό περιστάσεις που ήταν σε γνώση του κατηγορούμενου αρ.2. Αποτελεί κοινό τόπο ότι ο κατηγορούμενος αρ.2 είναι ένας εκ των διευθυντών της κατηγορούμενης αρ.1, ενώ η δεύτερη είναι η σύζυγος του (και πρώην κατηγορούμενη αρ.3), η οποία και δεν προέκυψε από την ενώπιον μου μαρτυρία να είχε την οποιαδήποτε εμπλοκή στις υποθέσεις της κατηγορούμενης αρ.1. Είναι επίσης το πρόσωπο που υπέβαλε περί το 2014 αίτηση για έκδοση άδειας διαχείρισης αποβλήτων επ’ ονόματι της κατηγορούμενης αρ.1. Το μόνο συνεπώς συμπέρασμα που μπορεί να ασφάλεια να εξαχθεί είναι ότι ήταν σε γνώση του κατηγορούμενου αρ.2 τα όσα έλαβαν χώρα κατά τις επίδικες ημερομηνίες και δεν έπραξε οτιδήποτε για να τα αποτρέψει. Συνεπώς και θεωρώ ότι αυτός θα πρέπει κατ’ εφαρμογή του άρθρου 85(1) του Κεφ. 155 να κριθεί ένοχος σε μέρος της 8^ης κατηγορίας.

Κατηγορίες 9 και 10

Ως έχει λεχθεί δεν υπήρξε οποιαδήποτε αμφισβήτηση ως προς την αποστολή και παραλαβή των επιστολών (τεκμήρια 11, 12 και 13) προς και από τον κατηγορούμενο αρ.2. Το περιεχόμενο τους έχει παρατεθεί συνοπτικά στα ευρήματα μου. Αποτελεί εισήγηση της κατηγορούσας αρχής πως εφόσον δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανταπόκριση στις επιστολές και δεν προσκομίστηκε αρχείο ή και αποδεικτικά στοιχεία εκ μέρους των κατηγορούμενων υπήρξε αδιαμφισβήτητα παραβίαση των όρων της άδειας διαχείρισης. Για το ζήτημα αυτό δεν υπήρξε τοποθέτηση στην αγόρευση του συνηγόρου υπεράσπισης.

Από το περιεχόμενο των τριών επιστολών παρατηρώ πως με την επιστολή ημερομηνίας 13.08.2015 ζητήθηκε να προσκομιστούν αποδεικτικά στοιχεία παραλαβής αποβλήτων από κάθε κάτοχο / παραγωγό για την περίοδο 31.05.2015 μέχρι 13.08.2015 το αργότερο μέχρι την 15.09.2015. Με την επιστολή ημερομηνίας 04.07.2016 δεν ζητήθηκαν οποιαδήποτε στοιχεία εκτός από του να ενημερωθεί ο κατήγορος αν η κατηγορούμενη αρ.1 συνέχιζε τις δραστηριότητες της στη βάση της άδειας που της είχε παραχωρηθεί. Τέλος με την επιστολή ημερ. 28.08.2017 ζητήθηκε να προσκομιστούν για την περίοδο Ιανουαρίου του 2015 έως και την 28.08.2017 α) αποδεικτικά παράδοσης υγρών αποβλήτων σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση σύμφωνα με τους όρους 2 και 3 του Μέρους ΙΙΙ και του όρου 5 του Μέρους IV, και β) αντίγραφα αποδεικτικών παραλαβής από τους παραγωγούς των αποβλήτων σύμφωνα με τον όρο 1.4 Μέρος ΙΙ, το αργότερο μέχρι την 05.09.2017.

Σύμφωνα με τον όρο 1.4 του Μέρους ΙΙ της άδειας διαχείρισης προβλέπονται τα ακόλουθα:

1.4 Ο Φορέας εκμετάλλευσης, κατά την παραλαβή των αποβλήτων, να διαθέτει κατάλληλο σύστημα μέτρησης για την καταγραφή των ποσοτήτων των αποβλήτων που παραλαμβάνει και να εκδίδει αποδεικτικό παραλαβής στον παραγωγό του αποβλήτου

 Σύμφωνα με τους όρους 2 και 3 του ΜΕΡΟΥΣ ΙΙΙ της άδειας διαχείρισης προβλέπονται τα ακόλουθα (έμφαση δική μου):

2. Ο Φορέας Εκμετάλλευσης έχει υποχρέωση να τηρεί χρονολογικό μητρώο των αποβλήτων που διαχειρίζεται στο οποίο να καταχωρούνται α) η ποσότητα των αποβλήτων β) η φύση γ) η προέλευση τους δ) ο τρόπος επεξεργασίας ε) η συχνότητα συλλογής και ζ) το μέσο μεταφοράς και ο χώρος διάθεσης τους

3. Ο Φορέας Εκμετάλλευσης οφείλει να διαβιβάζει τις πιο πάνω πληροφορίες στον Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος κατά το μήνα Μάρτιο κάθε επόμενου έτους καθώς και κάθε φορά που αυτό ζητείται από την Αρμόδια Αρχή. Οι πληροφορίες πρέπει να διαβιβάζονται υπό μορφή ετήσιας έκθεσης. Πρότυπο έντυπο ετήσιας έκθεσης παρουσιάζεται στο Μερος V, στο οποίο περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:

(α)……..

(β)…….

(γ) αρχείο με κατάλογο παραγωγών αποβλήτων από τους οποίους συλλέχθηκαν τα απόβλητα ή και συστημάτων διαχείρισης αποβλήτων για τα οποία συλλέχθηκαν καθώς και οι συνολικές ετήσιες ποσότητες αποβλήτων από κάθε παραγωγό ή και σύστημα (Πίνακας V.1)

(δ)………

(ε)………

(στ) Αρχείο μεταφοράς βοθρολυμάτων ή λάσπης (Πίνακας IV.1)

Τέλος σύμφωνα με τον όρο 5 του Μέρους IV:

5. Κατά τη μεταφορά βοθρολυμάτων ή λάσπης, πρέπει να καταγράφονται από το μεταφορές τα στοιχεία που αναφέρονται στον Πίνακα IV.1, και να διατηρούνται σε αρχείο.

i. Αναφορά του μέσου μεταφοράς βοθρολυμάτων ή και λάσπης

ii. Ημερομηνία και ώρα μεταφοράς

iii. Στοιχεία Οδηγού και μέσου συλλογής και μεταφοράς

iv. Προορισμός μεταφοράς και χώρος διάθεσης των βοθρολυμάτων ή και λάσπης (εγκατάσταση / σταθμός)

v. Στοιχεία παραλήπτη βοθρολυμάτων ή και λάσπης

vi. Ποσότητα βοθρολυμάτων ή και λάσπης που διατίθενται (κ.μ. / μεταφορά)  

Με δεδομένο ότι δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανταπόκριση στις επιστολές του κατήγορου και στην απουσία οποιασδήποτε μαρτυρίας από πλευράς κατηγορούμενων είναι φανερό ότι δεν υπήρξε συμμόρφωση με το περιεχόμενο των πιο πάνω όρων και ειδικότερα της διαβίβασης των ζητηθέντων πληροφοριών στην αρμόδια αρχή. Τα πιο πάνω στοιχεία είναι φανερό ότι θα έπρεπε να βρίσκονται στη διάθεση της κατηγορούμενης αρ.1 η οποία και όφειλε, στο βάρος του ισοζυγίου των πιθανοτήτων, να αποδείξει ότι συμμορφώθηκε με τους όρους της άδειας με τους οποίους όφειλε δια νόμου να συμμορφωθεί. Εάν το βάρος απόδειξης βρισκόταν στους ώμους της κατηγορούσας αρχής, ότι δηλαδή πράγματι δεν προσκομίστηκαν, αυτό θα ήταν δυσβάστακτο και δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να αποσεισθεί. Όπως λέχθηκε στην Σιδηρόπουλος ν. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 15):

Όταν μια νομοθετική διάταξη προβλέπει ρητά ότι εναπόκειται στην Υπεράσπιση να αποδείξει ορισμένα γεγονότα τότε, αναμφίβολα, το βάρος της απόδειξης των γεγονότων αυτών βρίσκεται στους ώμους της.  Όταν, όμως, η νομοθετική διάταξη δεν περιέχει τέτοια πρόβλεψη, τότε το κατά πόσο οι πρόνοιες της δημιουργούν σιωπηρά (impliedly) τέτοια υποχρέωση στην Υπεράσπιση εξαρτάται από την ερμηνεία που θα τους δοθεί.  Όταν το λεκτικό της διάταξης δεν επιδέχεται σαφή ερμηνεία, το Δικαστήριο, στην προσπάθεια του να εξακριβώσει την πραγματική πρόθεση του νομοθέτη, μπορεί να προστρέξει και σε εξωγενή κριτήρια όπως, λόγου χάριν, στην αιτιολογία της διάταξης, στους σκοπούς που επιδιώκει, στη φύση της βλάβης που στοχεύει να αποτρέψει, αλλά και σε άλλα, καθαρά πρακτικής φύσεως κριτήρια, που αφορούν το βάρος της απόδειξης και, ειδικότερα, στην ευκολία ή τη δυσκολία της κάθε πλευράς να αποσείσει το βάρος της απόδειξης

Τα αναφερόμενα στις επιστολές τεκμήρια 11 και 13, τα οποία, ούτως η άλλως η κατηγορούμενη αρ.1 ήταν υπόχρεα να τηρεί στα υποστατικά της, θα μπορούσαν εύκολα να προσκομιστούν στους λειτουργούς του κατήγορου ο οποίος είχε δικαίωμα να τα ζητήσει ανα πάσα στιγμή. Αυτό θα ίσχυε και στην περίπτωση που ήθελε κριθεί ότι δεν παρέλαβε οποιαδήποτε λύματα από την υπό αναφορά υπεραγορά κατά τους επίδικους χρόνους, ενημερώνοντας σχετικά προς τούτο την κατηγορούσα αρχή.

Την ίδια ώρα και με δεδομένο ότι ο κατηγορούμενος αρ.2 ήταν το πρόσωπο που είχε τον ουσιαστικό έλεγχο της εταιρείας ως ένας εκ των δυο διευθυντών και μετόχων, καθώς και γραμματέας, δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στο μόνο λογικό συμπέρασμα ότι ήταν σε γνώση του η παράλειψη συμμόρφωσης από πλευράς της κατηγορούμενης αρ.1 και μη λαμβάνοντας τις ενδεδειγμένες ενέργειες της επέτρεψε, υπό την έννοια που αποδίδεται στην υπόθεση Biogas ltd, να μην τηρεί ανελλιπώς τους όρους της άδειας διαχείρισης της.

Ο τρόπος όμως με τον οποίο έχουν συνταχθεί οι κατηγορίες αρ.9 και αρ.10 θεωρώ ότι δεν μπορούν να οδηγήσουν στην καταδίκη των κατηγορούμενων αρ.1 και αρ.2 αντίστοιχα. Αυτό καθότι αφενός στις λεπτομέρειες αδικήματος τους, η χρονική περίοδος για την οποία κατηγορούνται ότι δεν τήρησαν, ή στην περίπτωση του κατηγορούμενου αρ.2 ότι ανέχθηκε ή επέτρεψε στην κατηγορούμενη αρ.1 να μην τηρήσει, τους όρους της άδειας διαχείρισης προσκόμισαν ή επέτρεψαν να μην προσκομιστούν, τα στοιχεία που τους ζητήθηκαν δεν συνάδουν με την ενώπιον μου μαρτυρία αλλά και επιπρόσθετα για το λόγο ότι αυτά δεν συγκεκριμενοποιούνται.

Συνεπώς θα εξετάσω κατά πόσο είναι ορθό και δίκαιο με βάση το νόμο και τη σχετική νομολογία να προβώ στην τροποποίηση των εν λόγω κατηγοριών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 85(4) του Κεφ. 155. Τροποποίηση κατηγορητηρίου που προβλέπεται από το εν λόγω άρθρο, συνίσταται σε τροποποίηση μετά το τέλος της δίκης (Παπαγεωργίου Κώστας και Άλλοι ν. Αστυνομίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 180), εφόσον με τη μαρτυρία έχει αποκαλυφθεί αδίκημα το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο κατηγορητήριο, με την τροποποίηση του κατηγορητηρίου να είναι απαραίτητη προκειμένου να καταδικασθεί ο κατηγορούμενος για το αδίκημα αυτό και νοουμένου ότι τηρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος και η νομολογία για τέτοια τροποποίηση. Σύμφωνα με την Κυριάκου ν. Αστυνομίας (1992) 2 Α.Α.Δ. 458, αυτές είναι οι ακόλουθες:

α) Η προσαχθήσα μαρτυρία να αποδεικνύει διάπραξη αδικήματος το οποίο δε συμπεριλαμβάνεται στο κατηγορητήριο.

β) Να είναι αδύνατη η καταδίκη του κατηγορούμενου για το αδίκημα χωρίς την τροποποίηση του κατηγορητηρίου

γ)  Με την καταδίκη του για το εν λόγω αδίκημα ο κατηγορούμενος δεν υπόκειται σε ποινή μεγαλύτερη εκείνης που θα του είχε επιβληθεί εάν καταδικαζόταν βάση του αρχικού κατηγορητηρίου και

δ) Η μεταβολή του κατηγορητηρίου δεν επηρεάζει δυσμενώς την υπεράσπιση.

Κρίνω ότι στην υπό κρίση περίπτωση συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για την τροποποίηση του κατηγορητηρίου. Το αδίκημα και στις δυο περιπτώσεις θα παραμείνει το ίδιο όμως οι λεπτομέρειες αυτού θα ανταποκρίνονται στην ενώπιον μου μαρτυρία. Αν οι κατηγορίες παραμείνουν ως έχουν η καταδίκη των Κατηγορούμενων σε αυτή που τους αφορά θα ήταν αδύνατη. Η δε ποινή που μπορεί να επιβληθεί στους Κατηγορούμενους δεν θα είναι μεγαλύτερη αλλά η ίδια με εκείνη που θα μπορούσε να επιβληθεί βάσει της κατηγορίας στο αρχικό κατηγορητήριο. Τέλος εξετάζοντας την υπόθεση στο σύνολο της δεν μπορώ να διαπιστώσω ότι η μεταβολή του κατηγορητηρίου θα επηρέαζε δυσμενώς τους Κατηγορούμενους στην υπεράσπιση τους, εφόσον τα γεγονότα που αφορούν τα αδικήματα για τα οποία κατηγορήθηκε η κατηγορούμενη αρ.1 ως αυτουργός και ο κατηγορούμενος αρ.2 ως συνεργός υπό την ιδιότητα του ως διευθυντής της, ήταν σε γνώση τους πριν την έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας και είναι επί τη βάση τούτων που παρατέθηκε η μαρτυρία από την Κατηγορούσα Αρχή επί της οποίας και διεξήγαν οι κατηγορούμενοι την υπεράσπιση τους. Εξάλλου ουδέποτε τέθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία εκ μέρους της υπεράσπισης για το θέμα της συμμόρφωσης με τα όσα τους ζητήθηκαν δια των αναφερόμενων επιστολών. Δεν τίθεται συνεπώς ζήτημα ουσιαστικής διαφοροποίησης των λεπτομερειών των υφιστάμενων κατηγοριών με αυτές που θα προστεθούν από το Δικαστήριο, μα ούτε και ζήτημα αποστέρησης της ευκαιρίας των κατηγορούμενων αρ.1 και αρ.2 να προβάλουν την υπεράσπιση τους.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους το κατηγορητήριο τροποποιείται με την προσθήκη των ακόλουθων δυο κατηγοριών ως κατηγορίες αρ.11 και αρ.12:

ΕΚΘΕΣΗ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ

Ενδέκατη Κατηγορία

Παραβίαση των όρων της άδειας διαχείρισης αποβλήτων κατά παράβαση του άρθρου 15(3) 24, 25, 29, 32(1), 49(1) του περί Αποβλήτων Νόμου 2011 (Ν. 185(Ι)/2011) ως τροποποιήθηκε από τον Ν.3(Ι)/2016 και του άρθρου 20 του Ποινικού Κώδικα Κεφ.154

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ

Η κατηγορούμενη αρ.1, κατά ή περί την 15.09.2015 και κατά ή περί την 05.09.2017 στην Πάφο της επαρχίας Πάφου, ενώ ήταν κάτοχος άδειας διαχείρισης αποβλήτων, παραβίασε όρους αυτής, ήτοι παρέλειψε να διαβιβάσει στην αρμόδια αρχή, ήτοι το Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αποδεικτικά στοιχεία παραλαβής αποβλήτων από κάθε κάτοχο / παραγωγό για την χρονική περίοδο 31.05.2015 με 13.08.2015, καθώς επίσης παρέλειψε να διαβιβάσει αποδεικτικά παράδοσης υγρών αποβλήτων σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση ως και αντίγραφα αποδεικτικών παραλαβής από τους παραγωγούς των αποβλήτων για την χρονική περίοδο από Ιανουάριο του 2015 μέχρι και την 28.08.2017 παρόλο που ζητήθηκε γραπτώς να το πράξει σε αμφότερες τις περιπτώσεις

ΕΚΘΕΣΗ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ

Δωδέκατη Κατηγορία

Επέτρεψε ή ανέχθηκε την παραβίαση των όρων της άδειας διαχείρισης αποβλήτων κατά παράβαση του άρθρου 15(3) 24, 25, 29, 32(1), 49(1) του περί Αποβλήτων Νόμου 2011 (Ν. 185(Ι)/2011) ως τροποποιήθηκε από τον Ν.3(Ι)/2016 και του άρθρου 20 του Ποινικού Κώδικα Κεφ.154

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΑΔΙΚΗΜΑΤΟΣ

Ο κατηγορούμενος αρ.2, ως διευθυντής της κατηγορούμενης αρ.1, κατά ή περί την 15.09.2015 και κατά ή περί την 05.09.2017, στην Πάφο της επαρχίας Πάφου, ενώ η κατηγορούμενη αρ.1 ήταν κάτοχος άδειας διαχείρισης αποβλήτων, επέτρεψε ή ανέχθηκε από την κατηγορούμενη αρ.1 να παραλείψει να συμμορφωθεί με όρους αυτής, ήτοι να προσκομίσει στην αρμόδια αρχή, ήτοι το Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αποδεικτικά στοιχεία παραλαβής αποβλήτων από κάθε κάτοχο / παραγωγό για την χρονική περίοδο 31.05.2015 με 13.08.2015, και επιπρόσθετα, αποδεικτικά παράδοσης υγρών αποβλήτων σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση και αντίγραφα αποδεικτικών παραλαβής από τους παραγωγούς των αποβλήτων για την χρονική περίοδο από Ιανουάριο του 2015 μέχρι και την 28.08.2017, παρόλο που είχαν ζητηθεί γραπτώς σε αμφότερες τις περιπτώσεις.

Κατάληξη

Για όλους τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω κρίνω ότι η κατηγορούσα αρχή πέτυχε να αποδείξει πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας τις κατηγορίες αρ.1 έως και αρ.5, μέρος της κατηγορίας αρ.8, και τις κατηγορίες αρ.11 και αρ.12.

Συνακόλουθα η 1^η κατηγορούμενη κρίνεται ένοχη στις κατηγορίες αρ.1 έως και αρ.5 αμφότερων περιλαμβανομένων καθώς και στην κατηγορία αρ.11. Αντίθετα, αθωώνεται και απαλλάσσεται από τις κατηγορίες αρ.6 και αρ.9.

Ο 2^ος κατηγορούμενος κρίνεται ένοχος κατ’ εφαρμογή του Άρθρου 85(1) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.155, σε μέρος της κατηγορίας αρ. 7 και συγκεκριμένα στη βάση ότι κατά ή περί την 03.03.2017, 08.03.2017, 09.03.2016, 01.12.2015 και 12.12.2015 επέτρεψε και/ή έδωσε την άδεια στην κατηγορούμενη αρ.1 να περισυλλέγει υγρά απόβλητα δυνάμει των τιμολογίων με αρ. 0251, 0160, 0083, 0114 και 0013, παραλείποντας να συμβουλέψει την κατηγορούμενη εταιρεία 1 να παραδώσει και/ή διαθέσει τα εν λόγω απόβλητα σε έμπορα και/ή σε πρόσωπο που εκτελεί εργασίες επεξεργασίας αποβλήτων ήτοι στον βιολογικό σταθμό υγρών αποβλήτων ΧΥΤΑ Μαραθούντας, ως οι όροι της άδειας διαχείρισης αποβλήτων την οποία κατείχε. Αθωώνεται και απαλλάσσεται επί τω ότι επέτρεψε και/ή έδωσε την άδεια στην κατηγορούμενη αρ.1 να πράξει τα πιο πάνω απορρίπτοντας αυτά (τα απόβλητα) στο έδαφος και/ή στα νερά.

Επιπλέον ο κατηγορούμενος αρ.2 κρίνεται ένοχος στην κατηγορία αρ.12, ενώ αθωώνεται και απαλλάσσεται από την κατηγορία αρ.10.

                                                                                    (Υπ.) ……….…………………

                                                                                                     Μ. Μυτίδης, Ε.Δ                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

Πιστό Αντίγραφο

Πρωτοκολλητής

---

[1] Βλ. Κυριακίδης ν. Τράπεζα Πειραιώς (Κύπρου) Λτδ, ECLI:CY:AD:2018:A179, Π.Ε 185/2012, ημερ. 19.4.2018, ECLI:CY:AD:2018:A179

[2] Βλ. Ιωάννου κ.α ν. Αληφαντή κ.α Ποιν. Εφ. 163, 164 και 165/2017 ημερ. 07.10.2019

[3] Βλ. Χρίστου v. Ηροδότου κ.α. (2008) 1 Α.Α.Δ. 676, Σάντης v. Χατζηβασιλείου κ.α (2009) 1 Α.Α.Δ. 288

[4] Βλ. Αγαπίου ν. Παναγιώτου (1998) 1 ΑΑΔ 263, και Γενικός Εισαγγελεας ν. Μανώλη (1995) 2 ΑΑΔ 207

[5] Βλ. Χάρης Χρίστου ν. Ευγενία Khoreva (2002) 1 ΑΑΔ 454

[6] Βλ. Χαράλαμπος Τσιντίδης Λτδ (Charalampos Tsintidis Ltd) ν. Χαριδήμου (2012) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2290, και Μελεκίδης ν. Παπαγεωργίου κ.α. (2013) 1(Α) Α.Α.Δ. 832

[7] Βλ. Στυλιανίδης ν. Χατζηπιέρα (1992) 1 AAΔ 1056

[8] Βλ. Μohammed Jaber Akil v. Αστυνομίας, Ποινική Έφεση αρ. 60/06, ημερομηνίας 27.2.2009

[9] Βλ. σχετικά Λευκόνικο Χρηματιστηριακή Λτδ ν. Χριστοδούλου,  Πολ. Έφεση Αρ. 6/2011, ημερ. 15.7.16,

[10] Βλ. Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Γεωργίου (2006) 2 ΑΑΔ 217

[11] Βλ. Μονός κ.α. v. S. Xenides Trading Co Ltd κ.α. (2010) 1 Α.Α.Δ. 1002

[12] Ενδεικτικά Αστυνομία ν. Βρυώνης, Ποιν. Έφεση 97/2017, ημ. 19/7/2019 και Γενικός Εισαγγελέας ν. Σπύρος Σπύρου (2002) 2 Α.Α.Δ. 71

[13] Βλ. Φλουρής ν. Αστυνομίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 401

[14] Βλ. Ιωάννου Σάββας Πλαστήρα κ.α. ν. Δημοκρατίας (2001) 2 Α.Α.Δ. 195

[15] Κυριάκου ν. Φιλικής Ασφαλιστικής Εταιρείας Λτδ (2000) 1 ΑΑΔ 416

[16] Kannas (alias Pormbas) v. The Police (1968) 2 C.L.R. 29

[17] Προφανώς εκ παραδρομής ανεγράφη το εδάφιο 2 ενώ το ορθό είναι το εδάφιο 5

[18] Chrysostomou v. The Police (1971) 7 J.S.C. 1016

[19] R. v Costas Michael a.a, 22 C.L.R 155

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο