ECLI:CY:DEELEM:2023:49
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ – ΠΑΦΟΥ
ΤΜΗΜΑ ΠΑΦΟΥ
Αίτηση αρ.: Ε4/2017
Μεταξύ:
Ναθαναήλ Π. Ναθαναήλ, από την Λυσό
Αιτητής
και
Ευστάθιος Ευσταθίου, [ ]
Καθ’ ου η Αίτηση
Αίτηση ημερομηνίας 10/06/2022
03/07/2023
Για τον Αιτητή: Μιχάλης Βασιλειάδης
Για τον Καθ’ ου η αίτηση: Ρ. Ροδοσθένους
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η παρούσα αίτηση έρευνας έχει καταχωρηθεί από τον Αιτητή, προς όφελος του οποίου είχε εκδοθεί εκ συμφώνου απόφαση, στις 14.05.2018.
Δυνάμει της απόφασης, ο Καθ’ ου η αίτηση όφειλε να καταβάλει στον Αιτητή, ποσό €25.000,00 πλέον ενδιάμεσα οφέλη προς €665 μηνιαίως από την 01.06.2018 πλέον έξοδα.
Στις 10.06.2022, καταχωρήθηκε η παρούσα αίτηση, με την οποία ο Αιτητής, μεταξύ άλλων, αιτείται την εξέταση από το Δικαστήριο του Καθ’ ου η αίτηση αναφορικά με την οικονομική του κατάσταση, την ικανότητα του να πληρώσει το εξ’ αποφάσεως χρέος του και την έκδοση σε βάρος του διατάγματος μηνιαίων δόσεων και αποκοπής απολαβών.
Η αίτηση βασίζεται στον Περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμο Κεφ.6, μέρος VIII και IX όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 134 (1) 99 και στους Περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμούς Δ.48 Θ.2,3,4,8 και 9, στον Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Διαδικαστικό Κανονισμό και στον Περί Ρυθμίσεως Περιουσιακών Σχεσεων των Συζύγων Νόμο 232/91 και στον Περί Δικαστηρίων Νόμο 23/90.
Υποστηρίζεται δε από την ένορκη δήλωση της Νίκης Νικολάου, υπαλλήλου στο δικηγορικό γραφείο του συνηγόρου του Αιτητή. Η ενόρκως δηλούσα αναφέρεται στο περιεχόμενο της απόφασης και στην έκδοση από μέρους του Αιτητή, εντάλματος ανάκτησης κατοχής καθώς και κατάσχεσης και εκποίησης κινητής περιουσίας. Δεν καταβλήθηκε, ωστόσο, οποιοδήποτε ποσό έναντι του εξ’ αποφάσεως χρέους.
Υποστηρίζει ότι ο Καθ’ ου η αίτηση εργάζεται, έχει εισοδήματα και μπορεί να εξοφλήσει το εξ’ αποφάσεως χρέος του, με μηνιαίες δόσεις των €500.
Ένσταση:
Με την ειδοποίηση για πρόθεση ένστασης, που καταχωρήθηκε την 01.12.2022, ο Καθ' ου η αίτηση υποστηρίζει μεταξύ άλλων ότι τελεί σε αντικειμενική αδυναμία πληρωμής οποιουδήποτε ποσού.
Στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση, ο Καθ’ ου η αίτηση αναφέρει τα εξής:
Είναι άνεργος χωρίς οποιοδήποτε εισόδημα. Παρουσιάζει [ ] λόγω της πρόσφατης απώλειας ενός εκ των τριών τέκνων του. Πάσχει επίσης από [ ] Έχει υποβληθεί σε [ ] και κατά το 2022 παρουσίασε επιδείνωση [ ]
Η οικονομική του κατάσταση δεν επιτρέπει την έκδοση διατάγματος πληρωμής εναντίον του, αφού δεν μπορεί να καταβάλλει οποιοδήποτε ποσό και υποστηρίζεται οικονομικά από την σύζυγό του και λοιπούς συγγενείς.
Ακροαματική διαδικασία:
Κατά την ακρόαση της αίτησης εξετάστηκε, καταρχήν, ενόρκως ο Καθ’ ου η αίτηση. Στη συνέχεια ο Αιτητής παρουσίασε δύο μάρτυρες.
Κατάθεση Καθ’ ου η αίτηση
Ο Καθ’ ου η αίτηση ανέφερε εξεταζόμενος τα εξής:
Διαμένει με την σύζυγό του σε ιδιόκτητη από εκείνην κατοικία, για την οποία υπάρχει δάνειο, το οποίο όμως δεν αποπληρώνεται.
Δεν εργάζεται οπουδήποτε και συντηρείται από το εισόδημα της συζύγου του που ανέρχεται σε περίπου €500 το μήνα.
Η δική του εργασία διακόπηκε όταν το υποστατικό που κατείχε παραδόθηκε στον Αιτητή, μετά την έκδοση διατάγματος έξωσης. Αυτό προκλήθηκε λόγω της απουσίας του στο εξωτερικό. Είναι εδώ και 3-4 χρόνια άνεργος διότι απουσίαζε στο εξωτερικό (λόγω της ασθένειας του παιδιού του, το οποίο τελικά κατέληξε).
Η σύζυγός του διατηρεί εντός της φρουταρίας «Θεοφάνης» επιχείρηση έτοιμου φαγητού (ψησταριάς - take away). Επισκέπτεται την σύζυγό του στην εργασία της για να γευματίσει εκεί και κάποτε μπορεί να την βοηθήσει παραμένοντας λίγη ώρα, ώστε να κάνει το διάλειμμα της.
Αναφερόμενος στα έξοδα της οικογένειας του, παρουσίασε διάφορα έγγραφα, δηλώνοντας τα εξής:
Λαμβάνει οικονομική βοήθεια από την αδελφή του και από τον Σπύρο Χατζηπαναγιώτου ο οποίος τους προσφέρει δωρεάν τρόφιμα από το μανάβικο.
Εξήγησε τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει και υποστήριξε ότι λόγω αυτών και της φαρμακευτικής αγωγής που λαμβάνει, η εξεύρεση ελαφριάς εργασίας για μερικές μόνο ώρες είναι πολύ δύσκολη.
Αρνήθηκε ότι εργάζεται στο μανάβικο ή στην επιχείρηση της συζύγου του.
Ο Καθ’ ου η αίτηση επικαλέστηκε την οικονομική βοήθεια της συζύγου του για την διαβίωση των δυο τους και έτσι κλήθηκε να παρουσιάσει (και παρουσίασε) μαρτυρία σε σχέση με τα εισοδήματα και τις υποχρεώσεις της συζύγου του. (Βεβαίωση από τις κοινωνικές ασφαλίσεις για ετήσιο εισόδημα €6.000, εντάλματα πληρωμής προς €100 μηνιαίως και ένα μη εξυπηρετούμενο δάνειο).
(Ο Καθ’ ου η Αίτηση αναφέρθηκε και στο εξ’ αποφάσεως χρέος και παρουσίασε αριθμό αποδείξεων κατάθεσης σε τραπεζικό λογαριασμό του Αιτητή, σε μια προσπάθεια να καταδείξει ότι το εξ’ αποφάσεως χρέος υπερβαίνει την πραγματική οφειλή. Αυτή η μαρτυρία δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη, αφού η απόφαση διέπεται από το τεκμήριο της κανονικότητας και μέχρι την ανατροπή της θεωρείται ως ορθή και επιφέρει όλα τα έννομα αποτελέσματα της).
Μάρτυρες Αιτητή
Ο πρώτος μάρτυρας του Αιτητή, Σπύρος Χατζηπαναγιώτου, είναι ο διευθυντής και Ιδιοκτήτης της φρουταρίας «Θεοφάνης». Γνωρίζει τον Καθ’ ου η Αίτηση και την σύζυγο του, στην οποία έχει παραχωρήσει το δικαίωμα χρήσης της ψησταριάς (που βρίσκεται εντός της φρουταρίας). Συγκεκριμένα, της παραχώρησε το χώρο της ψησταριάς μαζί με τον εξοπλισμό για να εργάζεται καθημερινά. Το ποσό του ενοικίου είναι €600 (περιλαμβανομένου ηλεκτρικού ρεύματος και νερού). Δεν μπορεί να γνωρίζει κατά πόσο ο Καθ’ ου η Αίτηση εργάζεται με την σύζυγό του, διότι ο ίδιος δεν βρίσκεται στο μανάβικο τις ώρες που εργάζεται η ψησταριά. Το κεντρικό του κατάστημα ανοίγει στις 04:00 π.μ. και από τις 7:00 π.μ. και ακόλουθα επισκέπτεται τα υπόλοιπα καταστήματά του.
Επιστρέφει στο κεντρικό κατάστημα, όπου βρίσκεται η ψησταριά, αργά το απόγευμα. Επίσης ανέφερε ότι ο ίδιος δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με τις εργασίες της ψησταριάς.
Ο δεύτερος μάρτυρας, ήταν ο ίδιος ο Αιτητής. Ανέφερε ότι το επίδικο υποστατικό του παραδόθηκε τον Μάιο του 2022. Συγγενικό του πρόσωπο τον εφοδίασε με απόδειξη από την ψησταριά της Μαρίας Ευσταθίου (συζύγου του Καθ’ ου η Αίτηση) και του ανέφερε ότι εκεί εργάζεται και ο Καθ’ ου η Αίτηση. Ο ίδιος δεν μπορεί να γνωρίζει κατά πόσο αληθεύει το γεγονός αυτό, αλλά υποψιάζεται ότι ο Καθ’ ου η Αίτηση πράγματι εργάζεται με την σύζυγό του.
Αξιολόγηση και πραγματικά γεγονότα:
Παρακολούθησα με προσοχή τον Καθ’ ου η αίτηση και τους μάρτυρες του Αιτητή κατά τη διάρκεια της εξέτασης τους.
Ο Καθ’ ου η αίτηση μου έχει κάνει καλή εντύπωση. Δεν έχει υποπέσει σε αντιφάσεις και η κατάθεση του υποστηρίζεται από τα έγγραφα που έχει παρουσιάσει, ενώ δεν ανατράπηκε από την αποδεκτή μαρτυρία των μαρτύρων του Αιτητή.
Βρίσκω φυσιολογικά τα ξεσπάσματα του Αιτητή, ο οποίος λύγιζε από συγκίνηση στη θύμηση του χαμένου παιδιού του. (Η έκδοση της απόφασης φαίνεται ότι χρονικά συνέπεσε με την ασθένεια του άτυχου νέου).
Αποδέχομαι ως αληθή τα όσα ανέφερε ο Καθ’ ου η αίτηση για τη σημερινή οικονομική του κατάσταση.
Είναι ηλικίας 59 ετών, άνεργος και αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας [ ]. Εναντίον του εκκρεμούν εντάλματα πληρωμής, για τα οποία καταβάλλει €100 το μήνα (τα οποία συνεισφέρει η σύζυγος του). Οι υπόλοιπες οφειλές που δεν πληρώνει, δεν καλύπτονται από απόφαση δικαστηρίου.
Παρενθετικά, αναφέρω ότι τα ΛΕΔ (λογικά έξοδα διαβίωσης, ως καθορίστηκαν στην ανακοίνωση της Υπηρεσίας Αφερεγγυότητας ημερ. 01/02/2016) για μια οικογένεια των δύο ατόμων, υπολογίστηκαν σε €1.100 (δηλ. €733,60 + €366,80).
Βρίσκω ότι το οικογενειακό εισόδημα του Καθ’ ου η αίτηση και της συζύγου του (που δεν φτάνει το πιο πάνω ποσό) ίσα που καλύπτει τις βασικές ανάγκες τους. Δεν διακρίνω την ύπαρξη μη αναγκαίων ή υπερβολικών εξόδων.
Η επίκληση της οικονομικής βοήθειας από συγγενικό πρόσωπο και η βοήθεια σε μορφή τροφίμων, συνάδει απόλυτα με την όλη εικόνα της οικονομικής κατάστασης του Καθ’ ου η αίτηση.
Το περιεχόμενο των ιατρικών πιστοποιητικών, σε συνδυασμό με τον πρόσφατο σχετικά θάνατο (στις 06.12.2021) του παιδιού του, συνθέτουν μια εικόνα φανερά κλονισμένης [ ] υγείας, η οποία προς το παρόν δεν επιτρέπει στον Καθ’ ου η αίτηση να επαναδραστηριοποιηθεί στην αγορά εργασίας.
Είναι η γνώμη των ιατρών, την οποία αποδέχομαι, ότι ο Καθ’ ου η αίτηση δεν είναι σε θέση να εργαστεί με πλήρες ωράριο.
Οι μάρτυρες Αιτητή 1 και 2 υπήρξαν σύντομοι μάρτυρες. Αποδέχομαι την πρωτογενή μαρτυρία τους (και όχι την εξ’ ακοής μαρτυρία, αφού δεν εξηγήθηκε γιατί δεν παρουσιάστηκε η πρωτογενής μαρτυρία στο δικαστήριο).
Η αποδεκτή, ωστόσο, μαρτυρία δεν βοήθησε την υπόθεση του Αιτητή. Η παρουσία του Καθ’ ου η αίτηση στο χώρο εργασίας της συζύγου του έχει εξάλλου επιβεβαιωθεί και εξηγηθεί από τον ίδιο.
Νομική Πτυχή:
Εφόσον η αίτηση προωθήθηκε μόνο αναφορικά με την έκδοση σε βάρος του Καθ’ ου η αίτηση διατάγματος μηνιαίων δόσεων, θα εξεταστεί από το Δικαστήριο μόνο αυτό το σκέλος της παρούσας αίτησης.
Ο περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμος (στο εξής “ο Νόμος”) έχει τροποποιηθεί με το Νόμο 134(Ι)/1999, ο οποίος αντικατέστησε τα Μέρη VIII και ΙΧ το Νόμου. Στο βαθμό που εξακολουθεί να υπάρχει στο Νόμο η προγενέστερη της τροποποίησης πρόνοια, για την έκδοση από το Δικαστήριο διατάγματος πληρωμής του εξ αποφάσεως χρέους με μηνιαίες δόσεις, θεωρώ ότι τυγχάνει εφαρμογής η νομολογία που ερμηνεύει (στο πλαίσιο των καταργημένων διατάξεων) τις αρχές με βάση τις οποίες το Δικαστήριο δύναται να διατάξει τον εξ’ αποφάσεως οφειλέτη να εξοφλήσει το χρέος του με περιοδικές πληρωμές.
Η νομολογία αποτελείται από παλιότερες και πρόσφατες αποφάσεις. Δέστε Rolandis Louca & Soteriades Ltd v. Andreas Koutsiou (1970) 1 C.L.R. 25, Φλαγκοφάς ν. Αταλέζα Λτδ (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 686, Gesico Photographic v. J.K.Video (1991) 1 Α.Α.Δ. 134, Μιχαήλ ν. Λαϊκής Τράπεζας (Χρημ) Λτδ (1993) 1 Α.Α.Δ. 812, Λέρος Σαββα ν. Λαϊκής Τράπεζας (Χρημ.) Λτδ, Πολ. Έφ. 9542, ημερομηνίας 20.6.97, Χριστάκη ή άλλως Παναγιώτου ν. Μιχαήλ (1998) 1 Α.Α.Δ. 422, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. ν. Μαρίας Κωνσταντίνου (2000) 1 Α.Α.Δ. 1034, Προκοπίου κ.α. ν. Ανδρέας Λάμπρου Λτδ, Πολιτική Έφεση Αρ. 11459, ημερομηνίας 27.1.2004.
Διευκρινίζεται στη Νομολογία ότι το βάρος απόδειξης, στις αιτήσεις έρευνας, βρίσκεται στους ώμους του εξ αποφάσεως οφειλέτη, ο οποίος υποχρεούται να προβεί σε πλήρη αποκάλυψη των περιουσιακών του στοιχείων, για να καταδείξει ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα εξόφλησης του χρέους του (βλ. Έφεση Αρ. 31/2015 S.X. v. X.X. ημ. 19.10.2018).
Σε περιπτώσεις όπως η παρούσα, όπου ο Καθ’ ου η Αίτηση δεν εργάζεται, το Δικαστήριο καλείται να διαπιστώσει κατά πόσο η ανεργία υπήρξε επιλογή του οφειλέτη. Σχετική είναι η υπόθεση Χριστάκη ή άλλως Παναγιώτου ν. Μιχαήλ (1998) 1 Α.Α.Δ. 422, όπου επίσης η Καθ’ ης η Αίτηση δεν εργαζόταν. Λέχθηκαν, λοιπόν, τα εξής:
“Εκείνο που εν προκειμένω ελλείπει στην περίπτωση της εφεσείουσας είναι απλώς η αναγκαία βούληση. Η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η εφεσείουσα δύναται να εργοδοτηθεί δεν ήταν εν προκειμένω μόνο εύλογη αλλά, θα λέγαμε, και επιβεβλημένη. Ο καθορισμός των μηνιαίων δόσεων στο οπωσδήποτε μικρό ποσό των £20 αποτελεί εξ άλλου ένδειξη ότι το Δικαστήριο δεν απαιτούσε να ανάγεται η εργοδότηση της σε ψηλό επίπεδο αλλά και ένδειξη ανησυχίας του Δικαστηρίου για αυστηρή προσήλωση στη γενική αρχή ότι η πληρωμή εξ αποφάσεως οφειλών πρέπει να εντάσσεται μέσα σε όρια που να επιτρέπουν ταυτόχρονα και την αξιοπρεπή διαβίωση του οφειλέτη: βλ. Φλαγκοφάς ν. Αταλέζα Λτδ (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 686 στη σελ. 689.”
Παραθέτω επίσης χαρακτηριστικό απόσπασμα από την απόφαση Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε. ν. Μαρίας Κωνσταντίνου όπου στη σελίδα 1038 αναφέρονται τα εξής από τον έντιμο Νικήτα Δ.:
« Η εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων είναι στοιχείο που συνάπτεται άμεσα με το κύρος της δικαστικής διαδικασίας. Η αξιοπιστία της δικαιοσύνης εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα της. Διαφορετικά δημιουργείται δυσπιστία για την αποστολή της με ανάλογες διαβρωτικές επιπτώσεις. Με αυτά θέλουμε να τονίσουμε ότι τα προβλεπόμενα από το νόμο μέσα αναγκαστικής εκτέλεσης δεν πρέπει να καταντούν ατελέσφορα, εκτός στις απόλυτα δικαιολογημένες περιπτώσεις. Πρέπει να εξισορροπείται η ανάγκη εκτέλεσης με την προοπτική αξιοπρεπούς διαβίωσης του ανθρώπου στο πλαίσιο του κράτους δικαίου.
. . .
Μια συνοπτική παρουσίαση των ευρύτερων κριτηρίων με βάση τα οποία προσδιορίζεται η περιοδική (συνήθως μηνιαία) δόση για την αποπληρωμή δικαστικού χρέους επιχειρεί η απόφαση Φλαγκοφάς ν. Αταλέζα Λτδ. (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 686:
“Ο περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 6, Μέρος ΙΧ - Η διαδικασία έρευνας σχετικά με τα μέσα του εξ αποφάσεως οφειλέτη είναι ανακριτικού χαρακτήρα - Η οικονομική ευχέρεια του οφειλέτη συναρτάται άμεσα με τις ανάγκες του ίδιου και της οικογένειας του για αξιοπρεπή διαβίωση, (στέγαση, διατροφή, ιατρική περίθαλψη, μόρφωση παιδιών, και ευχέρεια για οικονομική διακίνηση του οφειλέτη) - Μετά τη διαπίστωση της οικονομικής ευχέρειας ο επακριβής καθορισμός του ποσού της δόσεως επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του πρωτόδικου Δικαστηρίου.”»
Το Δικαστήριο καλείται να σταθμίσει τις ανάγκες του χρεώστη και της οικογένειας του για αξιοπρεπή διαβίωση. Αυτές περιλαμβάνουν την στέγαση, τη διατροφή, την ιατρική περίθαλψη, τη μόρφωση των παιδιών του και κάποια ευχέρεια για οικονομική διακίνηση του χρεώστη. [Βλ. Φλαγκοφάς (ανωτέρω) και Παναγιώτου ν. Μιχαήλ (ανωτέρω)].
Βρίσκω ότι στην βάση της μαρτυρίας που έχει παρουσιαστεί, η ανεργία του καθ’ ου η αίτηση δεν αποτελεί επιλογή του ιδίου, αλλά είναι αποτέλεσμα της κλονισμένης [ ] του υγείας.
Επαναλαμβάνω ότι κανένα εισόδημα έχει ο Καθ’ ου η αίτηση, ενώ τα εισοδήματα της συζύγου του με δυσκολία καλύπτουν τις βασικές ανάγκες της οικογένειας τους. Λαμβάνω επιπλέον υπόψη μου ότι ο Καθ’ ου η αίτηση βοηθείται από συγγενικό και φιλικό πρόσωπο, ενώ δεν διακρίνω να έχει υπερβολικά ή μη αναγκαία έξοδα.
Εφαρμόζοντας τις προαναφερόμενες αρχές στα γεγονότα της παρούσας αίτησης και λαμβάνοντας υπόψη:
· την ανάγκη για εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων,
· τα προβλήματα υγείας του Καθ’ ου η Αίτηση και την αιτιολογημένη ανεργία του,
· την ανάγκη του Καθ’ ου η Αίτηση και της οικογένειας του για αξιοπρεπή διαβίωση,
· το ποσό του οικογενειακού εισοδήματος του Καθ’ ου η Αίτηση (το οποίο προέρχεται από την εργασία της συζύγου του),
κρίνω ότι δεν δικαιολογείται η έκδοση σε βάρος του, των αιτούμενων διαταγμάτων.
ΚΑΤΑΛΗΞΗ
Η παρούσα αίτηση έρευνας απορρίπτεται, χωρίς διαταγή για έξοδα.
(Υπ.) ………………………………….
Χρ. Ραγουζαίου
Πρόεδρος Δικαστηρίου
Πιστό Αντίγραφο
Γραμματέας