ECLI:CY:ODLEM:2014:6
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΕΣΟΥ
Ενώπιον:Σ.Κ. Καρατσή,Π., Μ.Τσαγγαρίδη,Δ., Κ.Χ”Aθανασίου, Δ.
Αρ. Αίτησης: 168/2013
Μεταξύ:
Γεωργίας Κ. Ιωάννου, εκ Λεμεσού
Αιτήτριας
και
Λεύκιου Γ. Μιλτιάδους, εκ Λεμεσού
Καθ’ού η Αίτηση
Ημερομηνία: 12.2.2014
Εμφανίσεις:
Για Αιτήτρια: κα Α. Ιωάννου
Για Καθ’ού η Αίτηση: κα Άνθια Ιωάννου
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Σ.Κ. Καρατσής,Π: Λέχθηκε στην υπόθεση Στυλιανίδης ν. Χατζηπιέρα (1992) 1 Α.Α.Δ. 1056, στη 1062 πως «τα ευρήματα αξιοπιστίας είναι αλληλένδετα με τη συνολική εκτίμηση της μαρτυρίας και των προεκτάσεων της». Αποτιμώντας την αξιοπιστία των μαρτύρων αυτής της υπόθεσης δε θα αποστούμε αυτής της αρχής, ασχέτως εάν για λόγους οικονομίας του λόγου προεξαγγέλλουμε πως με εξαίρεση τρείς επιβλαβείς παραδοχές του Καθ’ου η αίτηση σε τίποτε άλλο δεν τον πιστεύουμε.
Μας είναι ευχερέστερο να παραθέσουμε πρώτα τις παραδοχές του. Οι δύο πρώτες συνδέονται με την έναρξη και λήξη προηγούμενης από αυτή διαδικασίας διαζυγίου με την αίτηση 587/11. Μεταφέρομαι απόσπασμα από τη γραπτή του κατάθεση, (τεκμήριο «Α»), την οποία υιοθέτησε κατά το άρθρο 25 του περί Αποδείξεως Νόμου, Κεφ. 9 ως μέρος της κύριας εξέτασής του, (βλ. Μάριος Πιέρου ν. Δέσποινα Ηλία (2010) 1 Α.Α.Δ. 843:
«…ο λόγος που καταχώρησα την εν λόγω αίτηση είναι ότι η Αιτήτρια προέβηκε σε διαδικασία χρήσης οικογενειακής στέγης. [Α]φού όμως διευθετήθη μεταξύ μας η εν λόγω αίτηση χρήσης οικογενειακής στέγης αρ. 34/2011 και το εκδοθέν προσωρινό διάταγμα συμφωνήθη να λήξει οριστικά την 11.10.2012, εγώ απέσυρα την αίτηση διαζυγίου διότι εξέλειπαν οι λόγοι για τους οποίους την καταχώρησα».
Πράγματι η Αιτήτρια είχε την πρωτοβουλία στην έναρξη διαδικασίας για παραχώρηση στην ίδια αποκλειστικά της χρήσης της οικογενειακής στέγης. Στο πλαίσιο της αίτησης 34/11 εξασφάλισε, στις 7.06.2011 μονομερώς προσωρινό διάταγμα αποκλεισμού του Καθ’ου η αίτηση από την οικογενειακή στέγη και χρήσης αυτής από την ίδια, (τεκμήριο 2). Στις 25.05.2012 ο Καθ’ου η αίτηση αποδέκτηκε «τελικό» διάταγμα εναντίον του υπό ένα, όπως στη συνέχεια θα φανεί, όχι τυχαίο όρο: «Το παρόν διάταγμα ισχύει μέχρι 11.10.2012». [Βλ. τεκμήριο 3].
Η έναρξη της διαδικασίας διαζυγίου με την αίτηση 587/11 έγινε στις 30.12.2011. Η λήξη της ίδιας διαδικασίας έγινε στις 10 Οκτωβρίου 2012, ημερομηνία στην οποία η αίτηση διαζυγίου ήταν ορισμένη για ακρόαση. Την απέσυρε, μας εξήγησε ο Καθ’ου η αίτηση, διότι εξέλειπαν οι λόγοι για τους οποίους την κατεχώρησε. Έτσι κι αλλιώς το διάταγμα χρήσης της οικογενειακής στέγης εξέπνεε την επομένη, 11 Οκτωβρίου 2012.
Οι δύο παραπάνω παραδοχές του Καθ’ου η αίτηση έχουν ευρύτερες προεκτάσεις. Σημειώνουμε την παραδοχή του με όρκο πως κατεχώρησε την αίτηση διαζυγίου 587/2011 όχι για να επιτελέσει τον ουσιαστικό της ρόλο, αλλά ως τακτικισμό ενάντια στην αίτηση χρήσης οικογενειακής στέγης 34/2011, εφόσο γνώριζε πως το διάταγμα που η Αιτήτρια πέτυχε δεν είναι ανεξάρτητο από την ύπαρξη του γάμου τους [Βλ. Χριστοδούλου ν. Χριστοδούλου (1996) 1 Α.Α.Δ. 260].
Η τρίτη παραδοχή του Καθ’ου η αίτηση συνδέεται με το εάν ο Καθ’ου η αίτηση στη δική του αίτηση διαζυγίου επικαλέστηκε ή όχι τον κλονισμό. Την μεταφέρουμε από την αντεξέτασή του:
«Ε. Στην αίτησή σας, κ. μάρτυρα, είχατε ισχυριστεί ότι ο γάμος σας είχε κλονιστεί και ότι είχε κλονιστεί τόσο καταλυτικά που δεν έχει άλλη λύση από το να ζητήσετε διαζύγιο από το Δικαστήριο;
Α: Ναι».
Στην αίτηση διαζυγίου 587/2011 ο Καθ’ου η αίτηση ήταν ενάγοντας. Η παραδοχή του μας επιτρέπει να καταλήξουμε σε εύρημα ότι στην αίτηση εκείνη επικαλείτο τον κλονισμό. Δεν μπορούμε, ωστόσο, να ελέγξουμε καταπόσο πράγματι αισθανόταν έτσι και καταπόσο η έλλειψη διάθεσης για εξακολούθηση της έγγαμης συμβίωσης ήταν στ’ αλήθεια αθεράπευτη. Στην υπό εξέταση αίτηση ο Καθ’ου η αίτηση είναι εναγόμενος. Αρνείται τον κλονισμό που επικαλείται η Αιτήτρια. Ο ίδιος δεν αισθάνεται πως ο γάμος τους κλονίστηκε και έχει τη ψυχική διάθεση για τη συνέχισή του. Όπως κατέθεσε στην κύρια εξέταση:
«Δεν επιθυμώ την έκδοση διαζυγίου και λύση του γάμου μου με την Αιτήτρια και θα επιδιώξω την επίλυση όλων των μικροδιαφορών και μικροπροβλημάτων κατά τρόπο ώστε να επικρατήσει το στοιχείο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αλληλοεκτίμησης».
Δεν τον πιστεύουμε τον Καθ’ου η αίτηση. Από τον ίδιο προήλθε και η παρακάτω δήλωση σε σχέση με το διάταγμα χρήσης οικογενειακής στέγης, στην αίτηση 34/2011:
«….. ο λόγος που συμφωνήθη να λήξει αυτό το διάταγμα στις 11.10.2012 ήτο για να επιλύσουμε τα διάφορα μικροπροβλήματα και να συμβιώσουμε αρμονικά για το καλό και το συμφέρον της ανηλίκου θυγατέρας μας».
Δεν είναι έτσι. Μας είπε και τον πιστέψαμε ήδη πως η συμφωνία για εκπνοή του διατάγματος στις 11.10.2012 ήταν η αιτία για απόσυρση της αίτησης διαζυγίου 587/2011 στις 10.10.2012. Επιτέλους, ας σοβαρευτεί ο Καθ’ου η αίτηση. Ο ίδιος επέλεξε να επισυνάψει στη γραπτή του κατάθεση νέο διάταγμα χρήσης της οικογενειακής στέγης προς όφελος της Αιτήτριας. Πρόκειται για τη δεύτερη αίτησή της, την 49/2012, (τεκμήριο 4). Το προς όφελος της Αιτήτριας προσωρινό διάταγμα εκδόθηκε στις 12.10.2012, δύο μόνο μέρες μετά την απόσυρση της δικής του αίτησης διαζυγίου, μια μέρα μετά την εκπνοή του πρώτου διατάγματος χρήσης της οικογενειακής στέγης, στις 10 και 11 Οκτωβρίου αντίστοιχα.
Αναφέρει στη γραπτή του κατάθεση ο Καθ’ου η αίτηση:
«…. αρχές του Οκτώβρη του 2012 επανασυμβιώσαμε για 2-3μέρες επενέβηκαν οι δικοί της και μας δημιούργησαν προβλήματα και στην συνέχεια στις 15.10.2012 παρέλαβα ένα άλλο διάταγμα του Δικαστηρίου για χρήση οικογενειακής στέγης στην αίτηση 49/2012 …».
Συμφωνούμε με την Αιτήτρια πως «δεν ισχύει αυτό το πράγμα». Μόνο σε φαντασίωση του Καθ’ου η αίτηση μπορούμε ν’αποδώσουμε τα παραπάνω. Τον καλούμε να διαβάσει την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος στην αίτηση 49/2012 (τεκμήριο 4). Δεν έχασε μέρα η Αιτήτρια. Στις 11 του Οκτώβρη εξέπνευσε εκείνο της αίτησης 34/2011, (τεκμήριο 3). Στις 12 του Οκτώβρη εξασφάλισε το δεύτερο. Εκείνη πάντως δεν του χαρίστηκε. Ο ίδιος, ας πιστεύει πως ξανακοιμήθηκε μαζί της.
Θα επανέλθομε στα παραπάνω, αφού αναφερθούμε στα δεδομένα της αίτησης και στη μαρτυρία που προσκόμισε η Αιτήτρια.
Η Αιτήτρια προσδίδει τη οριστική όπως τη χαρακτηρίζει διάσταση στη σχέση τους με αναφορά στην 10η Ιουνίου 2011, ημερομηνία επίδοσης του διατάγματος χρήσης της οικογενειακής στέγης στον Καθ’ου η αίτηση. Ο τελευταίος στην υπεράσπισή του αρνείται τη σχετική παράγραφο της αίτησης χωρίς, ωστόσο, να παραθέτει οποιαδήποτε άλλη ημερομηνία ή έστω άλλη θετική υπεράσπιση.
Η αναφορά της Αιτήτριας στην §11 σε «οριστική διάσταση» δεν παραπέμπει στη διακοπή της συμβίωσης, αλλά στη χωριστή εγκατάσταση των διαδίκων. Τούτο έγινε περισσότερο από καθαρό στην αντεξέταση της:
«Ε: Εν πάση περιπτώσει εδώ για σκοπούς της υπόθεσης είπες ότι η διάσταση είναι από τις 10.06.11;
Α: Ναι, που μένομε χωριστά».
Η απάντηση της στην αμέσως επόμενη ερώτηση τοποθετεί τη διακοπή της συμβίωσης πριν από τις 10.06.2011. Άλλωστε, η προσεκτική μελέτη της §11 της αίτησης δεν αφήνει αμφιβολία πως η Αιτήτρια συγχίζει εννοιολογικά την ξεχωριστή εγκατάσταση με την οριστική διάσταση. Παραθέτουμε τις δύο τελευταίες προτάσεις από αυτή:
«11. ….. Από 10.6.11 όπου επιδόθηκε στον Καθ’ου η αίτηση Χρήσης Στέγης και το διάταγμα, επήλθε οριστική διάσταση των διαδίκων. Έκτοτε διαμένουν χωριστά».
Η έκδοση διατάγματος χρήσης οικογενειακής στέγης προϋποθέτει διακοπή της συμβίωσης, δεν την προκαλεί. [Βλ. εδάφιο 1 άρθρου 17 του περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου του 1990, (Ν.23/90)και την απόφαση στην υπόθεση Πηχίδη ν. Πηχίδη (1996) 1 Α.Α.Δ. 895]. Αυτό συνέβηκε και στην περίπτωση των διαδίκων. Η Αιτήτρια εξασφάλισε το πρώτο προσωρινό διάταγμα χρήσης της οικογενειακής στέγης στις 7.06.2011, (τεκμήριο 2). Αυτό θα πει πως κατεχώρησε την αίτηση 34/2011 την ίδια ημέρα ή και προηγούμενα.
Η διακοπή της συμβίωσης των διαδίκων, όπως θα δούμε, δεν οφείλεται σ’ ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά σε κατ’ εξακολούθηση συμπεριφορά του Καθ’ου η αίτηση. Ορθά, θεωρούμε, η Αιτήτρια στην §8 αναφέρεται σε «συνεχείς εντάσεις, προστριβές και έντονες διαφωνίες», για να καταλήξει στην §9:
«9. Κατά ή περί το έτος 2011, οι σχέσεις των διαδίκων οξύνθηκαν ακόμη περισσότερο. Ο Καθ’ου η αίτηση έγινε ακόμη πιο αυταρχικός και προσβλητικός απέναντι στην Αιτήτρια. Οι διάδικοι έπαυσαν να έχουν έστω και την ελάχιστη επικοινωνία. Ο Καθ’ου η αίτηση δεν έδειχνε κανένα απολύτως ενδιαφέρον ….».
Πιέστηκε επίμονα η Αιτήτρια στην αντεξέταση της όχι για όσα καταλογίζει στον Καθ’ου η αίτηση στις §§ 8 και 9, αλλά για όσα αναφέρει στην §7 των γεγονότων της αίτησής της για «διαφορετικές προσεγγίσεις και/ή αντιλήψεις όσον αφορά τον γάμο και τις υποχρεώσεις που επήγαζαν από την έγγαμη σχέση τους». Ρωτήθηκε ευθέως εάν η ίδια είχε οποιαδήποτε ευθύνη για όσα περιέγραψε. Η απάντησή της ήταν καθοριστική:
«Για τα θέματα βίας προτιμούσα να συζητούμε εγώ, αλλά ήταν αδύνατο να γίνεται αυτό το πράγμα. Το αν κάποιες στιγμές ευθυνόμουν δεν μπορείς να φθάσεις στο να κτυπήσεις τον άλλο, εάν έχει διαφορετική γνώμη από σένα».
Με αφετηρία αυτή την απάντηση οδηγούμαστε σε τρείς διαπιστώσεις. Η πρώτη είναι πως ο γάμος των διαδίκων υπέστη ισχυρό κλονισμό. Θα μπορούσαμε να στηρίξουμε το πρώτο αυτό εύρημά μας στις μεταξύ των διαδίκων δικαστικές διαδικασίες από το 2011 έως σήμερα. Οι χειρισμοί του Καθ’ου η αίτηση αποκαλύπτουν ένα αδίστακτο για όλα σύζυγο. Είναι χωρίς σημασία εάν επακολούθησαν της διακοπής της συμβίωσης, εφόσο ως λέχθηκε στην υπόθεση Ζαχαρίου ν. Ζαχαρίου (1993) 1 Α.Α.Δ. 159, στη σ. 165 «….. η διαγωγή και γενικώτερα ο χειρισμός της υπόθεσης του εναγομένου κατά τη δίκη, σχετίζεται άμεσα με το βάσιμο του αιτήματος για τη διάλυση του γάμου λόγω του αφόρητου της συνέχισής του».
Παραθέσαμε τους χειρισμούς και δε θα επανέλθομε. Είναι η ώρα της διαγωγής του Καθ’ου η αίτηση. Φαίνεται να τον ενόχλησε η αίτηση η απάντηση της Αιτήτριας σε σχέση με το επάγγελμά του: «Ασχολείται με δουλειές της νύχτας, έχει κλαπ», είπε. Αντεξετάζοντάς την επεχείρησε να διασκεδάσει τις αρχικές εντυπώσεις. Μάταια, όμως. Από εντυπώσεις τις μετέτρεψε σε βεβαιότητα.
«…. Είναι λογικό να έχεις διαφορετικές απόψεις, όταν ο ένας άνθρωπος ζει μια ζωή που δεν έχει καμία σχέση με την οικογένεια και ο άλλος προσπαθεί να έχει μια ζωή της οικογένειας».
Ακολουθεί πως πιστεύουμε την Αιτήτρια για ό,τι κατέθεσε στη δίκη. Ο φόβος, οι απειλές, η χρήση βίας ή η απειλή χρήσης βίας ήσαν τα πλέον συνήθη χαρακτηριστικά της σχέσης του Καθ’ου η αίτηση με την Αιτήτρια. Δεν είναι τυχαίο που η Αιτήτρια κατεχώρησε την αίτηση χρήσης οικογενειακής στέγης 34/2007, αφού είχε φύγει από αυτή. Το ξεκαθάρισε η αδελφή της Μαρινέλα Ιωάννου (ΜΕ2), στην αντεξέτασή της.
«…. Ήταν μαζί, αλλά δεν ήταν μερωμένοι. Το καλοκαίρι ήταν η διάσταση. Ήρθε στο σπίτι μου να μείνει. Εκεί έμεινε μέχρι να εκδοθεί διάταγμα από το Δικαστήριο ότι επιτρέπεται να πάει πίσω στο σπίτι της χωρίς να είναι ο σύζυγος της».
Ούτε είναι τυχαίο που ο Καθ’ου η αίτηση βρισκόταν στην Ισπανία, όταν η Αιτήτρια έφυγε από την οικογενειακή στέγη. Όταν στις 31.05.2007 επέστρεψε, δεν την βρήκε στο σπίτι. Πήγε στο σχολείο, παρέλαβε την κόρη τους και κατέληξε σε φιλικό τους σπίτι, της οικογένειας Γαρπόζη. Στην Αιτήτρια άφησε σημείωμα, ήταν η θέση του.
Η Αιτήτρια αρνήθηκε πως της άφησε σημείωμα. Δεν έχει, ωστόσο, καμιά έννοια αν της άφησε ή όχι. Εκείνη βρισκόταν στο σπίτι της αδελφής της. Γι’αυτό προσέφυγε στην αστυνομία και τον κατάγγειλε για την ενέργειά του να πάρει την κόρη τους. Η θέση της Αιτήτριας ήταν πως, όταν η αστυνομία τον εντόπισε εκείνος απειλούσε να σκοτώσει το παιδί και να αυτοκτονήσει. Η ίδια φοβήθηκε από όσα εκείνος δήλωνε, επειδή είχε όπλα μαζί του, αφού στην Ισπανία πήγε σε αγώνες σκοποβολής.
Δικαιολογημένα η Αιτήτρια φοβόταν τον Καθ’ου η αίτηση. Τα περιστατικά βίας που βίωσε ήσαν πολλά. Όταν της έμπηξε την μπουνιά στο σαγόνι, όταν μπροστά στη μητέρα του της έριξε μπουκάλι. Κατέθεσε η Αιτήτρια το περιστατικό και το επανέλαβε η αδελφή της Μαρινέλα (ΜΕ2), που ήταν επίσης μπροστά.
Ήταν η αντίδρασή του όταν η μητέρα του τον απεκάλεσε αχαϊρευτο, επειδή δεν πλήρωσε το ρεύμα του σπιτιού με αποτέλεσμα να μην είχαν ρεύμα στο σπίτι.
Είναι εφευρετικός ο Καθ’ου η αίτηση. Επειδή η Αιτήτρια κατέθεσε πως της κατέστρεψε επτά φορές τα ελαστικά του αυτοκινήτου από την ημέρα της διάστασης και μετά και επειδή την τελευταία φορά τον είδε και την αποζημίωσε, εκείνος σκέφτηκε να πει πως «…. η ίδια είχε κάποια μπλεξίματα και της κατέστρεφαν τα λάστιχα και εγώ μια φορά πήγα και της αντικατέστησα τα λάστιχα από καλοσύνη και αλληλεγγύη».
Η δεύτερη διαπίστωσή μας είναι πως εδώ δεν έχομε μια Αιτήτρια συνυπεύθυνη στον κλονισμό. Η ευθύνη που ανέλαβε ήταν πως δε συμφωνούσε με τη γνώμη του Καθ’ού η αίτηση. Αντεξετάστηκε ως προς το χρόνο έναρξης της παρούσας διαδικασίας με σκοπό να τρωθεί η αξιοπιστία της και είπε:
«Γιατί με απειλούσε συνέχεια ότι αν τολμήσω να κάνω κάτι θα με σκότωνε και δεν θα ζούσα, απειλούσε την οικογένεια μου και καταλαβαίνετε ο φόβος κάποιες στιγμές δεν σε αφήνει να μπορείς να κάνεις εκείνο που πρέπει να κάνεις».
Συμφωνούμε με την Αιτήτρια. Η δική της ευθύνη έγκειται στο ότι είχε διαφορετική γνώμη απ’ ό,τι ο Καθ’ου η αίτηση. Η διαπραγμάτευση δεν είναι συμβατή με το φόβο που προκαλεί η βία ή η απειλή χρήσης βίας. Ο φόβος μπορούσε να καθυστερήσει όπως πράγματι καθυστέρησε, αλλά δεν ματαίωσε την έξοδο της Αιτήτριας από μια άνιση, άδικη και απάνθρωπη σχέση.
Η τρίτη διαπίστωσή μας σχετίζεται με το βάσιμα αφόρητο της εξακολούθησης της έγγαμης σχέσης για την Αιτήτρια. Είναι ξεκάθαρο πως τα ψυχικά αποθέματα αντοχής της Αιτήτριας εξαντλήθηκαν από καιρό. Θεωρεί νεκρό το γάμο της. Δεν υπάρχει παράθυρο ελπίδας γι’ αυτό το γάμο, είπε στην αντεξέτασή της.
Οι τρείς διαπιστώσεις μας απηχούν στα συνθετικά στοιχεία του ισχυρού κλονισμού ως λόγου διαζυγίου ως αυτά έχουν αναλυθεί στην υπόθεση Ζαχαρίου, σ. 166. Γι’ αυτό εκδίδουμε ομόφωνα απόφαση με την οποία λύεται η έγγαμη σχέση των διαδίκων για το λόγο του ισχυρού κλονισμού της έγγαμης σχέσης και για λόγους που αφορούν το πρόσωπο του Καθ’ου η αίτηση.
Επιδικάζουμε έξοδα υπέρ της Αιτήτριας και εναντίον του Καθ’ου η αίτηση. Τα καθορίζουμε στο ποσό των €1.500 πλέον Φ.Π.Α.
…………………... ……………………. …………………….
Σ.Κ. Καρατσής, Π Μ. Τσαγγαρίδης, Δ Κ. Χ΄Αθανασίου, Δ
Πιστό αντίγραφο
Πρωτοκολλητής
/ΚΠ