(1990) 1 ΑΑΔ 264
[*264] 5 Απριλίου, 1990
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΦΑΝΗ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ CERTIORARI ΚΑΙ PROHIBITION,
και
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΚΛΕΙΣΙΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΦΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ 4394/89 ΤΗΝ 5.3.1990.
(Υπόθεση Αρ. 63/90).
Ο περί Φρεάτων Νόμος, Κεφ. 351, όπως τροποποιήθηκε, άρθρο 3(1) (2) και (3) — Καταδίκη για παράβαση όρων αδείας χρήσεως τον νερού — Κατά πόσον σε τέτοια περίπτωση εκδίδεται διάταγμα μολώσεως τον φρέατος — Καταφατική η απάντηση στο ερώτημα.
Προνομιακά διατάγματα — Certiorari/Prohibition — Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ των — To certiorari εκδίδεται όταν η υπέρβαση δικαιοδοσίας είναι γεγονός τετελεσμένο —Όταν εξεδόθη κάποια απόφαση, η οποία, όμως, δεν επέλυσε το όλο ζήτημα, τότε υπάρχει ανάγκη χρήσεως και των δύο θεραπειών — Επιβολή κυρώσεως μη προβλεπομένης από τον νόμο — Εκδίδεται certiorari.
Προνομιακά διατάγματα — Certiorari — Άδεια καταχωρήσεως αιτήσεως προς έκδοση — Εφαρμοστέες αρχές.
Η αιτούσα παρεδέχθη ενοχήν ότι χρησιμοποίησε το νερό του φρέατός της κατά παράβαση του όρου, που είχε περιληφθεί στην άδειαν ανορύξεως του φρέατος σχετικά με την χρήση του νερού, που τυχόν θα ανευρίσκετο. Το Επαρχιακό Δικαστήριο εξέδωσε διάταγμα μολώσεως του φρέατος.
Η αιτούσα ζητά άδεια για καταχώρηση αιτήσεως για έκδοση διαταγμάτων certiorari και prohibition σχετικά με την εν λόγω κύρωση. Ο δικηγόρος της υπεστήριξε ότι διάταγμα, ως αυτό που εξεδόθη, εκδίδεται μόνον όταν η ανόρυξη ή κατασκευή του φρέατος έγινε κατά παράβαση όρου αδείας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο δεν δέχθηκε την πιο πάνω εισήγηση, που αφορούσε ερμηνεία του άρθρου 3 του Κεφ. 351. Έτσι απέρριψε την αίτηση λόγω απουσίας εκ πρώτης όψεως υποθέσεως.
Η αίτηση απορρίπτεται. [*265]
Αναφερόμενες αποφάσεις:
R. v. Willesden Justices [1947] 2 All E.R. 838·
Re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250.
Αίτηση.
Αίτηση για άδεια να αποταθεί για διατάγματα τύπου certiorari και prohibition αναφορικά με διάταγμα του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου στην ποινική υπόθεση 4394/89 ημερ. 5.3.90 για το κλείσιμο διάτρησης.
Μ. Γεωργίου, για την αιτήτρια.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ, ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση: Στις 5 περασμένου μήνα το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου καταδίκασε την αιτήτρια στην υπό κρίση υπόθεση σε πρόστιμο £25. Επιπρόσθετα τη διάταξε να κλείσει λάκκο σε κτήμα της στην Πόλη Χρυσοχούς μέσα σε δύο μήνες από το χρόνο της καταδίκης. Προηγήθηκε παραδοχή της αιτήτριας στην ποινική υπόθεση υπ' αρ. 4394/89 σε κατηγορία για μεταφορά νερού κατά παράβαση συγκεκριμένων όρων άδειας που της χορήγησε η διοίκηση στις 9/1/86 ως και των άρθρων 3 (1)(3) και 13 (1) (2) του περί Φρεάτων Νόμου, Κεφ. 351 όπως έχει, μεταγενέστερα, τροποποιηθεί. Αντίγραφο του κατηγορητηρίου τέθηκε στη διάθεση του δικαστηρίου. Όπως αναφέρεται στις λεπτομέρειες του αδικήματος η κατηγορούμενη-αιτήτρια παράνομα μετέφερε νερό από τη διάτρησή της σε άλλο τεμάχιο γης για πλύση αμμοχώματος.
Το αίτημά της τώρα είναι διττό. Ζητά άδεια να αποταθεί για διατάγματα τύπου certiorari και prohibition με σκοπό αφενός να επιτύχει ακύρωση του διατάγματος απόφραξης του φρέατος και να παραπεμποδίσει οποιαδήποτε συνακόλουθα μέτρα εναντίον της που απορρέουν απ' αυτό, αφετέρου. Παράλληλα, την επομένη της καταδίκης της, η αιτήτρια άσκησε έφεση κατά της απόφασης, αλλά [*266] μέχρι την καταχώρηση αυτού του διαβήματος, δεν είχε ορισθεί ακόμη δικάσιμος.
Ο δικηγόρος της αιτήτριας έθιξε δύο σημεία. Το πιο σημαντικό αφορά το άρθρο 13(2) του νόμου. Είναι η διάταξη που παρέχει εξουσία για την έκδοση του προσβαλλόμενου διατάγματος. Για να γίνει όμως κατανοητό το επιχείρημα χρειάζεται να διαβάσω πρώτα το σχετικό μέρος της διάταξης:
"Upon the conviction of a person for an offence under section 3 of this Law, the Court shall order any well sunk or constructed without a permit, or in deviation from the conditions and restrictions imposed in the permit, to be filled in or closed at the expense of the person convicted within such time as shall be specified therein but in no case exceeding two months,…… "
Η εισήγηση της αιτήτριας είναι ότι διάταγμα απόφραξης μπορεί να εκδοθεί μόνο σε περιπτώσεις που μια διάτρηση έχει ανορυχθεί (sunk) ή κατασκευαστεί (constructed) χωρίς προηγούμενη διοικητική άδεια ή κατά παράβαση των όρων που δυνατό να θέτει τέτοια άδεια. Όμως, κατά το συνήγορο, η κατηγορία που έχει προσαφθεί εναντίον της αιτήτριας είναι άσχετη με την ανόρυξη ή κατασκευή της διάτρησης αυτής που έγινε σύμφωνα με τους όρους της άδειας που δόθηκε. Επομένως το δικαστήριο δεν είχε εξουσία να επιβάλει τέτοια κύρωση γιατί το αδίκημα που παραδέχθηκε η αιτήτρια βρίσκεται έξω από την εμβέλεια της διάταξης. Η άποψη αυτή, επέρανε ο κ. Γεωργίου, συνάδει πρωτίστως με την ίδια τη γλωσσική διατύπωση της διάταξης που ήδη έχω παραθέσει. Φαίνεται ότι το ίδιο επιχείρημα προβλήθηκε και ενώπιον του εκδικάσαντος δικαστηρίου που, προφανώς, το απέρριψε, (βλέπε ένορκη δήλωση της αιτήτριας παραγρ. 3).
Μεταξύ των προνομιακών διαταγμάτων certiorari και prohibition υφίσταται κοινό συνδετικό στοιχείο υπό την έννοια ότι συνιστά αποτελεσματικό ένδικο μέσο επέμβασης σε περιπτώσεις που διαπιστώνεται κάποιο ελάττωμα [*267] που αφορά την άσκηση της δικαιοδοσίας των κατώτερων δικαστηρίων ή άλλων οργάνων με δικαστικές αρμοδιότητες. Πρέπει όμως να τονισθεί ότι δεν ταυτίζονται. Εξυπηρετούν διάφορο σκοπό. Τη μεταξύ τους ειδοποιό διαφορά επισημαίνει με επιγραμματικότητα η απόφαση R.v. Electricity Commissioners [1924] 1 KB 174, 204.
"Certiorari lies where the usurpation of jurisdiction is a fait accompli, while prohibition lies when usurpation of jurisdiction has not yet taken place, but is merely proposed and there is still something to operate upon."
Ο Basu "Commentary on the Constitution of India" 3ος τόμος, σελ. 547, μας διαφωτίζει περαιτέρω:
"But it might happen that in a proceeding before an inferior court a decision might have been passed which does not completely dispose of the matter, in which case it might be necessary to apply both for certiorari and prohibition - certiorari for quashing what had been decided and prohibition for arresting the further continuance of the proceeding."
Έτσι, ανυπερθέτως, χωρεί certiorari σε κάθε περίπτωση που το δικαστήριο επιβάλλει μια κύρωση για την τέλεση αδικήματος για την οποία, όμως, ο νόμος δεν παρέχει εξουσιοδότηση για το συγκεκριμένο αυτό αδίκημα. R.v. Willesden Justices [1947] 2 All E.R. 838. Είναι άξια μνείας η σύνοψη:
"Where a person is properly convicted by justices of an offence, but, in error, is fined a sum in excess of the statutory maximum for that offence, the conviction will be quashed on certiorari as being in excess of jurisdiction, the Divisional Court having no power, on an application for certiorari, to amend the conviction and substitute a proper penalty."
Η θέση της νομολογίας, όπως αποκρυσταλλώθηκε στην απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου [*268] στην υπόθεση Re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250, είναι ότι για να παρακάμψει το προκαταρκτικό εμπόδιο χορήγησης άδειας ο αιτητής οφείλει να αποδείξει ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση. Συγχρόνως η απόφαση επισημαίνει ότι όταν το εγειρόμενο θέμα είναι νομικής υφής, οσοδήποτε πολύπλοκο και αν είναι, μπορεί να κριθεί σε οποιοδήποτε στάδιο.
Το θέμα που ανέκυψε στην προκείμενη περίπτωση έχει αυτό το χαρακτήρα και συνεπώς μπορεί να κριθεί στο προκαταρκτικό αυτό στάδιο. Εδώ θα υπομνήσω ότι η κατηγορία που προσάφθηκε εναντίον της αιτήτριας έχει διατυπωθεί και κάτω από το εδ. 3 του άρθρου 3. Τούτο εξουσιοδοτεί τον Έπαρχο ως αρμόδια αρχή να επιβάλει όρους που κρίνει αναγκαίους κατά την έκδοση άδειας αναφορικά με την άντληση νερού και τη χρήση του. Όντως η άδεια της αιτήτριας περιέχει τέτοιους περιορισμούς. Η χρήση του νερού περιορίστηκε ρητά σε οικιακούς σκοπούς, πότισμα ζώων και άρδευση του κτήματός της τεμ. 157/1 (παραγρ. 1) και συγκεκριμένα δύο σκαλών θερμοκηπίου (παραγρ. 9). Περαιτέρω απαγορεύθηκε η διάθεση της πλεονάζουσας ποσότητας σε παρακείμενη γη χωρίς άδεια (παραγρ. 8).
Το αδίκημα που διαπράχθηκε κάτω από το εδ. 3 τιμωρείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13. Το εδ. 1 προβλέπει χρηματική ποινή και/ή φυλάκιση προσώπου που δεν συμμορφώνεται με τις πρόνοιες του άρθρου 3 ή των όρων της αδείας ή που χρησιμοποιεί ή κατέχει λάκκο που ανορύχθηκε ή κατασκευάστηκε κατά παράβαση του άρθρου 3. Το εδ. 2 παρέχει πρόσθετη εξουσία σε περίπτωση καταδίκης για αδίκημα κάτω από το άρθρο 3 να διατάσσει κλείσιμο του λάκκου που ανορύθχηκε ή κατασκευάστηκε χωρίς άδεια ή κατά παράβαση των όρων της άδειας.
Από το συνδυασμό των διατάξεων που ανέφερα είναι, νομίζω, φανερό ότι το δικαστήριο είχε δικαιοδοσία να επιβάλει την καταναγνωσθείσα στην αιτήτρια ποινή για το αδίκημα που παραδέχτηκε. Οι λέξεις "in deviation from [*269] the conditions and restrictions imposed in the permit", που απαντώνται στο άρθρο 13(2), πρέπει να αναφέρονται, κατά την αληθινή ερμηνεία της διάταξης, και στους περιορισμούς που συμπεριλήφθηκαν στην άδεια δυνάμει της εξουσιοδότησης του άρθρου 3(3) τους οποίους, ομολογουμένως, παρέβηκε η αιτήτρια. Ο σκοπός του νόμου είναι ο αυστηρός έλεγχος των υδάτινων πόρων που βρίσκονται σε ιδιωτικά χέρια με τη θέση περιορισμών στις άδειες που παρέχονται. Το να λεχθεί ότι η συμπεριφορά της αιτήτριας εξέρχεται των ορίων των παραπάνω διατάξεων θα ισοδυναμούσε με παραγνώριση της γραμματικής εξήγησης του κειμένου των πιο πάνω διατάξεων ως και του επιδιωκόμενου κοινωνικού σκοπού του νόμου. Το αν ορθά το δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια να διατάξει απόφραξη είναι ερώτημα που θα εξετασθεί στα πλαίσια της έφεσης.
Το δεύτερο σημείο είναι ότι στο κατηγορητήριο δεν συμπεριλήφθηκε το εδ. 2 του άρθρου 13 και εφόσον δεν προηγήθηκε τροποποίηση της κατηγορίας το δικαστήριο εστερείτο εξουσίας να εκδώσει το διάταγμα. Πρέπει να παρατηρήσω ότι το θέμα θίγεται στην αίτηση, αλλά ο δικηγόρος της αιτήτριας δεν το σχολίασε κατά την αγόρευσή του. Πολύ ορθά, πιστεύω, διότι όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς κοιτάζοντας την κατηγορία γίνεται πράγματι ρητή μνεία της διάταξης.
Για τους λόγους που εξέθεσα καταλήγω ότι δεν υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση για χορήγηση άδειας. Η αίτηση απορρίπτεται.
Αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο