(1990) 1 ΑΑΔ 351
[*351] 23 Μαΐου, 1990
[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΘΙΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,
Ενάγων,
ν.
THE DOLPHIN INSURANCE COMPANY LIMITED ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ,
Εναγομένων.
(Υπόθεση Ναυτοδικείου Αρ. 337/86).
Ναυτοδικείο — Επίδοση εκτός δικαιοδοσίας — Το Περί Δικαιοδοσίας Κυπριακού Ναυτοδικείου Διάταγμα, 1893, Καν. 24 — Οι προϋποθέσεις εκδόσεως αδείας για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας — "Καλό αγώγιμο δικαίωμα" — Σημαίνει εκ πρώτης όψεως υπόθεση — Η μνεία συμβουλής δικηγόρου δεν είναι αρκετή — Χρειάζεται αναφορά στα γεγονότα, που δημιουργούν το δικαίωμα.
Ναυτοδικείο — Ασφαλιστήριο — Μεσιτεία για έκδοση — Ο μεσίτης ενεργεί ως αντιπρόσωπος του πλοιοκτήτη — Εκ πρώτης όψεως δεν υπέχει ευθύνην, αν ασφαλιστής δεν πληρώσει ζημίαν από καλυπτόμενο κίνδυνο.
Ναυτοδικείο — Επίδοση εκτός δικαιοδοσίας — Ex parte αίτηση για άδεια — Είναι αίτηση uberrima fides —Υποχρέωση αποκαλύψεως όλων των ουσιωδών γεγονότων — Το Δικαστήριο μπορεί να πει: Δεν σας ακούω πλέον.
Εταιρεία — Προσωπικότητα — Κάθε εγγεγραμμένη εταιρεία είναι χωριστό νομικό πρόσωπο.
Ο ενάγων ζητά το ποσό ασφαλείας βυθισθέντος πλοίου και διαζευκτικά το ίδιο ποσό ως αποζημιώσεις για αμέλεια σχετικά με το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και/ή την προώθηση της βάσει αυτού αξιώσεώς του.
Ο ενάγων ζήτησε και έλαβε άδειαν επιδόσεως στην εναγομένη 2 εκτός δικαιοδοσίας. Μετά την επίδοση, η εναγομένη 2 υπέβαλε την παρούσα αίτηση για ακύρωση της επιδόσεως.
Το ασφαλιστήριο έγινε διά παρεμβολής μεσίτη, της εταιρείας Stewart Wrightson (Marine) Ltd. Δεν παρουσιάσθηκε μαρτυρία περί αλλαγής του ονόματος της εταιρείας αυτής, ώστε να συμπί[*352] πτει με το όνομα της εναγομένης 2. Δεν ανεφέρθησαν γεγονότα, που να δημιουργούν ευθύνη του μεσίτη πληρωμής του ποσού του ασφαλιστηρίου. Έτσι δεν θεμελιώθηκε εναντίον της εναγομένης 2 "καλόν αγώγιμο δικαίωμα", που είναι μία από τις προϋποθέσεις της εκτός δικαιοδοσίας επιδόσεως (Βλ. το πρώτο από τα πιο πάνω περιληπτικά σημειώματα).
Εν πάση περιπτώσει ο ενάγων δεν απεκάλυψε όλα τα ουσιώδη γεγονότα στην ex parte αίτησή του για λήψη της αδείας επιδόσεως εκτός δικαιοδοσίας (Προηγούμενη αγωγή εναντίον των Lloyds Underwriters and 20 άλλων ασφαλιστικών εταιρειών, της οποίας η επίδοση εκτός δικαιοδοσίας, ακυρώθηκε, επιστολή της Stewart Wrighton (Marine) Ltd. προς τον πλοιοκτήτη, και όρος στο ασφαλιστήριο "WARRANTED BUREAU VERITAS CLASS MAINTAINED".
Η αίτηση εγκρίνεται.
Αναφερόμενες αποφάσεις:
Spyropoullos v. Transavia (1979) 1 C.L.R. 421·
George P. Zachariades Ltd. v. Economides and Others (1989) 1 Α.Α.Δ.(Α)437·
George D. Kounnas and Sons Ltd. v. Zim Israel Navigation Co. Ltd. and Another (1963) 2 C.L.R. 266·
The Hagen [1908] P.189·
National Line v. Ship "Sunset" (1986) 1 C.L.R. 393·
Demetriou v. Lloyd's Underwriters (1983) 1 C.L.R. 304.
Αίτηση.
Αίτηση για την ακύρωση και/ή παραμερισμό της έκδοσης του κλητηρίου εντάλματος και/ή της επίδοσης ειδοποίησης του κλητηρίου εντάλματος στην αγωγή και/ή ακύρωση της διαταγής ημερ. 24.11.86 με την οποία δόθηκε άδεια επίδοσης της ειδοποίησης του κλητηρίου εντάλματος σε αυτούς εκτός δικαιοδοσίας.
Μ. Μοντάνιος, για τους αιτητές-εναγόμενους αρ. 2.
Αιμ. Λεμονάρης για Α. Παπαφιλίππου, για τον καθ' ου [*353] η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση: Οι αιτητές με την παρούσα αίτηση ζητούν την ακύρωση και/ή παραμερισμό της έκδοσης του κλητηρίου εντάλματος και/ή της επίδοσης ειδοποίησης του κλητηρίου εντάλματος στην αγωγή και/ή ακύρωση της Διαταγής ημερομηνίας 24 Νοεμβρίου, 1986, με την οποία δόθηκε άδεια επίδοσης της ειδοποίησης του κλητηρίου εντάλματος σε αυτούς, εκτός της δικαιοδοσίας.
Ο καθ' ου η αίτηση - ενάγων (ο "πλοιοκτήτης") ήταν ο ιδιοκτήτης του πλοίου "ΚΙΜΟΝ" ex "DORAMI", το οποίο βυθίστηκε στις 16 Ιουλίου, 1978, μέσα στο λιμάνι της Βυρητού.
Στις 18 Νοεμβρίου, 1986, καταχώρισε την παρούσα αγωγή εναντίον δύο εναγομένων, μιας ασφαλιστικής εταιρείας και των αιτητών, με την οποία ζητά:-
"(a) U.S.A. Dollars 200,000 or the equivalent in Cyprus currency for loss of Plaintiff's ship "KIMON" ex "Dorami" on or about the 16th of July 1978 payable by the Defendants or either of them under the terms and conditions of an insurance policy or Cover Note dated 6th January 1978 under No 4194MH, and/or the same -, amount for negligence and/or breach of duty in and about the insurance against loss of the said ship and/or in and about processing plaintiff's claim and/or otherwise."
To Δικαστήριο σε αίτησή του εξέδωσε άδεια επίδοσης ειδοποίησης του κλητηρίου στους εναγόμενους εκτός της δικαιοδοσίας με διπλοσυστημένη επιστολή. Επίδοση έγινε στους εναγόμενους Αρ. 2 - αιτητές, οι οποίοι με άδεια του Δικαστηρίου καταχώρισαν εμφάνιση υπό όρους. Έγκαιρα, σύμφωνα με τους όρους της εμφάνισης, καταχώρισαν την παρούσα αίτηση. [*354]
Οι λόγοι που προβάλλονται από τους αιτητές είναι:-
1. Καμμιά αναφορά στους αιτητές δεν γίνεται σε οποιοδήποτε έγγραφο που κατατέθηκε από τον πλοιοκτήτη.
2. Ο πλοιοκτήτης δεν ικανοποίησε τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τον Κανονισμό 24 των Διαδικαστικών Κανονισμών του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη Ναυτική του Δικαιοδοσία, (Rules of The Supreme Court of Cyprus in its Admiralty Jurisdiction). Δεν παρουσιάστηκε οποιαδήποτε μαρτυρία που να δημιουργεί καθόλου, ή εκ πρώτης όψεως υπόθεση εναντίον των αιτητών.
3. Ο πλοιοκτήτης είναι ένοχος απόκρυψης ουσιωδών γεγονότων από το Δικαστήριο στη διαδικασία της έκδοσης του προσβαλλόμενου Διατάγματος.
4. Το Δικαστήριο τούτο, ως Ναυτοδικείο, δεν έχει δικαιοδοσία καθ' ύλη (ratione materiae).
5. Το Δικαστήριο τούτο δεν μπορεί να αποτελέσει το κατάλληλο Δικαστήριο και/ή το Δικαστήριο ευκολίας (forum convenience) για την εκδίκαση της υπόθεσης.
Ο πλοιοκτήτης βάσισε την αίτησή του για την έκδοση του Διατάγματος για άδεια επίδοσης σε ένορκο δήλωση του ιδίου, στην οποία επισύναψε αντίγραφα τριών καταθέσεων, ημερομηνίας 11 Απριλίου, 1979, από τρεις ναυτικούς, από τους οποίους ο ένας ήταν ο καπετάνιος του πλοίου.
Το πλοίο βρισκόταν υπό σύλληψη στο λιμάνι της Βυρητού, λόγω ανάμειξής του σε λαθρεμπόριο. Ο πλοιοκτήτης δεν παρουσίασε κανένα αντίγραφο, αναφορικά με την ασφαλιστική κάλυψη, στην οποία βασίζει την απαίτησή του στην αγωγή. Οι ισχυρισμοί του στην ένορκο δήλωση είναι:-
Το Νοέμβριο του 1977, μέσω της Nasco Insurance (Cyprus) Ltd., από τη Λάρνακα, διευθέτησε μέσω των [*355] Stewart Wrightson (Marine) Ltd. την ασφάλιση του πλοίου. Εκδόθηκε Ασφαλιστικό Καλυπτικό Σημείωμα (Cover Note) από τους εναγόμενους, ως ασφαλιστές, για περίοδο δώδεκα μηνών από το μεσημέρι της 22ας Νοεμβρίου, 1977, για το ποσό των $200,000.-. Το πλοίο βυθίστηκε λόγω κινδύνων που καλύπτονται από το Ασφαλιστικό Σημείωμα. Προμήθευσε τους εναγόμενους τα σχετικά έγγραφα και πληροφορίες (relevant documentation and information). Ζήτησε πληρωμή του ποσού των $200,000.-, αλλά οι εναγόμενοι παράλειψαν ή αρνήθηκαν να πληρώσουν. Με βάση τη συμβουλή του δικηγόρου του, έχει καλό αγώγιμο δικαίωμα εναντίον των εναγομένων. Η σύμβαση έγινε στην Κύπρο και η πληρωμή του ασφαλιζόμενου ποσού έπρεπε να γίνει στην Κύπρο. Το Δικαστήριο τούτο, περαιτέρω, είναι το forum convenience, γιατί όλη η μαρτυρία είναι διαθέσιμη στην Κύπρο.
Δεν παρουσίασε το Cover Note ή οποιοδήποτε έγγραφο ασφαλίσεως.
Από την ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρία στην παρούσα αίτηση, είναι καθαρό ότι ο μεσίτης από το Λονδίνο, μέσω του οποίου εξασφαλίστηκε το Cover Note, είναι η εταιρεία Stewart Wrightson (Marine) Ltd. Μέσω αυτής ενεργούσε ο πλοιοκτήτης πριν και μετά την έκδοσή του. Παρουσιάστηκε το Cover Note και επιβεβαιώνει το γεγονός τούτο.
Οι εναγόμενοι Αρ. 2 - αιτητές έχουν διαφορετικό όνομα από τους πιο πάνω μεσίτες ασφαλειών. Είναι εγγεγραμμένη εταιρεία. Κάθε εγγεγραμμένη εταιρεία είναι ξεχωριστό νομικό πρόσωπο. Ως εκ τούτου αποτελούν δύο διαφορετικά νομικά πρόσωπα.
Δεν παρουσιάστηκε σε οποιοδήποτε στάδιο, από την καταχώριση της αγωγής μέχρι το τέλος της διαδικασίας στην παρούσα αίτηση, οποιοδήποτε στοιχείο ή μαρτυρία, το οποίο να αποδεικνύει, ή έστω και να αποτελεί ένδειξη ότι η εταιρεία Stewart Wrightson (Marine) Ltd. έχει αλλάξει το όνομά της σε Stewart Wrightson International Group [*356] Administration Limited, που είναι το όνομα των αιτητών -εναγομένων Αρ. 2. Εάν γινόταν αλλαγή ονόματος και οι εναγόμενοι Αρ. 2 - αιτητές ήταν το νέο όνομα των μεσιτών που αναφέρονται στα έγγραφα και την αλληλογραφία η οποία παρουσιάστηκε στην παρούσα αίτηση, τότε, ως διάδοχοι της εταιρείας με το προηγούμενο όνομα, έχουν όλες τις υποχρεώσεις εκείνης και, ως εκ τούτου, μπορούσε να καταχωριστεί η αγωγή εναντίον τους - (βλ. Spyropoullos ν. Transavia (1979) 1 C.L.R. 421).
Η έκδοση άδειας για επίδοση εκτός της δικαιοδοσίας διέπεται από τον Κανονισμό 24, ο οποίος απαιτεί την ικανοποίηση των πιο κάτω προϋποθέσεων:-
(α) Μαρτυρία που να ικανοποιεί το Δικαστήριο ή το Δικαστή ότι ο ενάγων έχει καλό αγώγιμο δικαίωμα.
(β) Στοιχεία ότι η αγωγή είναι κατάλληλη για να εκδικαστεί στην Κύπρο.
(γ) Μαρτυρία αναφορικά με τον τόπο ή χώρα όπου μπορεί να ευρεθεί ο εναγόμενος· και
(δ) Την ιθαγένεια του εναγόμενου.
(Βλ. George P. Zachariades Ltd, and Others v. George Economides and Others (1989) 1 Α.Α.Δ. (Α) 437).
Η φράση "καλό αγώγιμο δικαίωμα" έχει ερμηνευθεί ως εκ πρώτης όψεως υπόθεση (prima facie case). Δεν είναι αναγκαίο να ικανοποιηθεί το Δικαστήριο ότι ο ενάγων θα επιτύχει στην αγωγή του. Είναι αρκετό εάν υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση, ή συζητήσιμη υπόθεση, με την έννοια ότι, εάν δεν αντικρουστεί, ο ενάγων δικαιούται σε απόφαση.
Η παράθεση της συμβουλής του δικηγόρου, από μόνη της, δεν ικανοποιεί την προϋπόθεση αυτή. Ο ενάγων πρέπει να παραθέσει στην ένορκο δήλωσή του προς υποστήριξη της αίτησης γεγονότα με τα οποία το Δικαστήριο να [*357] ικανοποιηθεί ότι υπάρχει "καλό αγώγιμο δικαίωμα" - (βλ. George D. Counnas and Sons Ltd. v. Zim Israel Navigation Co. Ltd. and Another (1963) 2 C.L.R. 266, στη σελ. 268).
Στην παρούσα υπόθεση, στην ένορκο δήλωση για υποστήριξη της αίτησης για χορήγηση άδειας επίδοσης στο εξωτερικό, δεν παρουσιάστηκε το Cover Note, δεν αναφέρθηκε καμμιά πράξη ή παράλειψη των εναγομένων Αρ. 2 - και εάν ακόμα οι εναγόμενοι Αρ. 2 ήταν οι Stewart Wrightson (Marine) Ltd. Ούτε στην αρχική ένορκο δήλωση, ούτε στην ένορκο δήλωση που καταχωρίστηκε για υποστήριξη της ένστασης στην παρούσα αίτηση, έγινε αναφορά σε οποιαδήποτε πράξη ή αμέλεια των εναγομένων Αρ. 2. Η απαίτηση στηρίζεται, εξ ολοκλήρου σε δικαιώματα που μπορεί να απορρέουν από το Cover Note, το οποίο είναι τώρα ενώπιον του Δικαστηρίου με την παρουσίασή του από τους αιτητές.
Οι αιτητές είναι μεσίτες ασφαλειών και όχι ασφαλιστές.
Οι μεσίτες (brokers) ενεργούν ως αντιπρόσωποι του πλοιοκτήτη. Η ευθύνη, με βάση την ασφάλεια, βαρύνει τους ασφαλιστές (underwriters). Δεν προβλήθηκε οποιοσδήποτε ισχυρισμός που να θέτει στους ώμους των μεσιτών στην παρούσα υπόθεση οποιαδήποτε ευθύνη. (Βλ. Arnould - "Law of Marine Insurance and Average", 16η Έκδοση, Τόμος 1, Κεφ. 6, σελ. 160 και μετέπειτα.)
Στην παρούσα περίπτωση το Cover Note δεν δημιουργεί καμμιά ευθύνη στο μεσίτη.
Με βάση όλα τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, το Δικαστήριο κατάληξε ότι ο πλοιοκτήτης δεν ικανοποίησε την πρώτη προϋπόθεση που προβλέπει ο Κανονισμός 24.
Ο ενάγων δεν έχει ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι με την αγωγή του προωθείται ή διεκδικείται οποιοδήποτε αγώγιμο δικαίωμά του εναντίον των αιτητών ή των μεσιτών, της εταιρείας που ενήργησε ως μεσίτης για την έκδο[*358]ση του Ασφαλιστικού Σημειώματος.
Για τους πιο πάνω λόγους, οι αιτητές δικαιούνται στη θεραπεία που ζητούν με την αίτησή τους.
Παρόλον ότι δεν είναι αναγκαίο να πραγματευτώ τους άλλους λόγους που προβάλλονται, θεωρώ σκόπιμο να αναφερθώ στο λόγο της μη αποκάλυψης ουσιωδών γεγονότων.
Η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου περιορίζεται εντός της περιοχής της Επικράτειας και σε υπηκόους της Δημοκρατίας εκτός αυτής. Η δικαιοδοσία πάνω σε πρόσωπα που ευρίσκονται εκτός ενός κράτους και δεν έχουν την ιθαγένειά του είναι δημιούργημα του περασμένου αιώνα. Το Δικαστήριο αναλαμβάνει τη δικαιοδοσία αυτή με πολλή προσοχή και περίσκεψη, ύστερα από άσκηση διακριτικής ευχέρειας, με βάση ορισμένους κανόνες. Τη διακριτική του ευχέρεια την ασκεί σε αίτηση που υποβάλλει ο ενάγων στην απουσία του άλλου μέρους, ex parte, με παρέκκλιση από τη γενική αρχή του δικαίου audi alteram partem. Τούτο είναι αναγκαίο για την ευχερή λειτουργία των μηχανισμών της δικαιοσύνης. Η διαδικασία αυτή επιβάλλει στον αιτητή την αποκάλυψη στο Δικαστήριο όλων των γεγονότων που μπορεί να ασκήσουν επιρροή στη δικαστική κρίση. Ο αιτητής έχει καθήκο να φέρει σε γνώση του Δικαστηρίου οποιαδήποτε γνωστά γεγονότα, τα οποία μπορεί να είναι ευνοϊκά για τον απόντα εναγόμενο. Η αίτηση αυτή είναι υψίστης πίστεως (uberrima fides). Σε παράλειψη παρουσίασης των γεγονότων αυτών ενώπιον του Δικαστηρίου στην ex parte αίτηση, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως είδος εξαπάτησης του Δικαστηρίου, το Δικαστήριο απαντά: "Δεν σας ακούω πλέον" και ακυρώνει τη διαταγή που έδωσε.
Χαρακτηριστικά στην υπόθεση The Hagen [1908] P. 189, στη σελ. 201, ο Δικαστής Farwell είπε:-
"Inasmuch as the application is made ex parte, full and fair disclosure is necessary, as in all ex parte applications, [*359] and a failure to make such full and fair disclosure would justify the Court in discharging the order, even although the party might afterwards be in a position to make another application". (Βλ. National Line v. Ship "Sunset" (1986) 1 C.L.R. 393.)
To πλοίο βυθίστηκε στις 16 Ιουλίου, 1978. Η παρούσα αγωγή καταχωρίστηκε στις 18 Νοεμβρίου, 1986. Ο πλοιοκτήτης το 1980 καταχώρισε στο Δικαστήριο τούτο την Αγωγή Αρ. 1/80 εναντίον των Lloyd's Underwriters και είκοσι άλλων ασφαλιστικών εταιρειών, με την οποία αξιούσε με βάση Ασφαλιστικό Συμβόλαιο - το ίδιο Cover Note στο οποίο θέλει να στηρίξει την παρούσα αγωγή του -αποζημιώσεις για την βύθιση του ίδιου πλοίου -"ΚΙΜΟΝ" ex "DORAMI". Οι εναγόμενοι στην υπόθεση εκείνη, στους οποίους επιδόθηκε ειδοποίηση του κλητηρίου, ζήτησαν την ακύρωση της επίδοσης. Το Δικαστήριο ακύρωσε την επίδοση και τελικά η αγωγή απορρίφθηκε. (Βλ. Demetriou v. Lloyd's Underwriters (1983) 1 C.L.R. 304.) Παρουσιάστηκε στην αγωγή εκείνη επιστολή της εταιρείας Stewart Wrightson (Marine) Limited, ημερομηνίας 21 Νοεμβρίου, 1979, απευθυνόμενη στον πλοιοκτήτη, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρονται:-
"We would mention we have advised Nasco that should they be entered in legal proceedings they should instruct Solicitors to attend the Court to show that they are only Brokers and that liability for the claim, if any, is on Underwriters."
Στην παρούσα αγωγή ο πλοιοκτήτης δεν παρουσίασε στο Δικαστήριο οποιοδήποτε από τα έγγραφα που ισχυρίστηκε ότι έστειλε στους εναγόμενους.
Στο Ασφαλιστικό Σημείωμα, με κεφαλαία γράμματα, διαβάζουμε: "WARRANTED BUREAU VERITAS CLASS MAINTAINED". Με τον όρο αυτό, εκτός εάν η τάξη του πλοίου εις το Bureau διατηρείται με την καλή συντήρησή του, η ασφάλειά του δεν ισχύει και δεν δημιουργεί ευθύνες των ασφαλιστών. Κανένα έγγραφο, που να ικανοποιεί τις [*360] προϋποθέσεις που να δημιουργούν εκ πρώτης όψεως ευθύνη, δεν έχει παρουσιαστεί.
Εάν τα πιο πάνω στοιχεία ήταν ενώπιον του Δικαστηρίου, μπορούσε να ασκήσουν κάποια επιρροή στην κρίση του Δικαστηρίου.
Η μη αποκάλυψη δεν μπορεί να έγινε από αβλεψία, αλλά, μάλλον, για προώθηση των σκοπών του πλοιοκτήτη - ενάγοντα στη διευκόλυνση της έκδοσης της άδειας που ζήτησε. Αυτός είναι πρόσθετος λόγος για επιτυχία της κρινόμενης αίτησης.
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση επιτυγχάνει.
Εκδίδεται Διαταγή για παραμερισμό της επίδοσης στους εναγόμενους Αρ. 2.
Ο καθ' ου η αίτηση - ενάγων, πλοιοκτήτης, να πληρώσει τα έξοδα της αίτησης.
Αίτηση επιτυγχάνει με έξοδα εναντίον τον καθ' ου η αίτηση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο