(1990) 1 ΑΑΔ 421
[*421] 30 Μαΐου, 1990
[ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ/στής]
THE OWNERS SHIPPERS AND CONSIGNEES OF THE CARGO COVERED BY BILL OF LADING NO. 1 ISSUED AT BOULOGNE ON 29.11.86, LATELY LADEN ON BOARD THE SHIP BRAVE THEMIS ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Ενάγοντες,
v.
BRAVE THEMIS NAVIGATION LTD ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Εναγομένων.
(Αγωγή Αρ. 207/88).
Ναυτοδικείο — Πρακτική — Ανανέωση ισχύος μη επιδοθέντος κλητηρίου εντάλματος — Αν η αίτηση υποβληθεί προ της λήξεως της ισχύος τον, διέπεται από τον Θ.8, καν.1 των Αγγλικών Θεσμών, που ίσχυαν την 15.8.60, ενώ, αν υποβληθεί μετά την λήξη της ισχύος τον, διέπεται από τον Θ.64, Καν. 7 των ιδίων θεσμών, αλλά στη δεύτερη περίπτωση η διακριτική εξουσία τον Λικαστηρίου ασκείται μόνον αν υπάρχουν "καλοί λόγοι" — Αναφορά στη νομολογία σχετικά με το πότε υπάρχει "καλός λόγος".
Οι ενάγοντες καταχώρησαν την αγωγή για να μην απωλέσουν τα δικαιώματά των συνεπεία παρόδου προθεσμίας και ενόψει του γεγονότος ότι η δικαιοδοσία των Δικαστηρίων του Βελγίου και της Ελλάδας, όπου εκκρεμούσαν αγωγές με παρόμοιο περιεχόμενο, ημφισβητείτο από τους εναγομένους. Οι ενάγοντες δεν έλαβαν μέτρα επιδόσεως του κλητηρίου εντάλματος. Μετά την λήξη ισχύος του τελευταίου, οι ενάγοντες υπέβαλαν αίτηση ανανεώσεως της ισχύος του για περίοδο 6 μηνών, με πρωταρχικό και πάλιν στόχο να μην απωλέσουν δικαιώματα λόγω της παρόδου της προθεσμίας της αγωγής.
Ενόψει του πιο πάνω περιληπτικού σημειώματος και αφού διεπίστωσε ότι η η νομολογία δεν αναγνωρίζει τον προβληθέντα λόγο, ως "καλόν λόγον", το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση.
Η αίτηση και αγωγή απορρίπτονται.
Αναφερόμενες αποφάσεις:
Nigerian Produce Marketing Co. Ltd. and Another v. Sonora [*422]
Shipping company Ltd. and the ship "Aspyr" (1979) 1 C.L.R. 395·
Hewett v. Barr [1891] L.J. Reports New Series, Vol. 60, Q.B.D. 268·
Buttersby v. Anglo-American Oil Co. Ltd. [1944] 2 All E.R. 387·
Jones v. Jones and Another [1970] 3 All Ε.R. 47.
Αίτηση.
Αίτηση για διάταγμα με το οποίο να διατάσσεται η επέκταση του χρόνου για την ανανέωση του κλητηρίου εντάλματος για περίοδο 6 μηνών από τις 19.12.1989.
Μ. Χριστοφόρου (Δ/νίς), για Χρ. Δημητριάδη, για τους αιτητές.
Cur. adv. vull
ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση: Με την αίτηση τους αυτή οι ενάγοντες-αιτητές ζητούν,
(α) Διάταγμα με το οποίον να διατάσσεται η επέκταση του χρόνου (ENLARGEMENT OF TIME) που προβλέπεται από τους θεσμούς για την ανανέωση του Κλητηρίου Εντάλματος, για περίοδο 6 μηνών από την 19.12.89 ή για όσο χρονικό διάστημα το Σεβαστό Δικαστήριο κρίνει δίκαιο υπό τις περιστάσεις.
(β) Διάταγμα με το οποίον να επιτρέπεται η ανανέωση (RENEWAL) του Κλητηρίου Εντάλματος για περίοδο 6 μηνών από την ημέρα εκδόσεως του σχετικού Διατάγματος.
Η αγωγή αφορά απαίτηση πέραν των U.S.$5.000.000 και καταχωρήθηκε στις 19.12.1988 οπότε και εκδόθηκε το κλητήριο ένταλμα. Η αγωγή ουδέποτε επιδόθηκε σε οποιοδήποτε από τους εναγόμενους.
Στην ένορκο ομολογία της δικηγόρου Μαρίας Χριστο[*423]φόρου σε υποστήριξη της αίτησης αναφέρεται στην παράγραφο 3, ότι η αγωγή καταχωρήθηκε για να προστατεύσει τους ενάγοντες από την εκπρόθεσμη καταχώρηση της απαίτησής τους και ότι παράλληλες διαδικασίες άρχισαν στο Βέλγιο και στην Ελλάδα, στις οποίες οι εναγόμενοι εγείρουν θέμα έλλειψης δικαιοδοσίας.
Στις παραγράφους 4 και 5 αναφέρεται ότι στις 8.9.89 επιδόθηκε στους δικηγόρους των εναγόντων ειδοποίηση από το Πρωτοκολλητείο για καταχώρηση της αναφοράς τους, η οποία τους δημιούργησε την εντύπωση ότι η αγωγή είχε επιδοθεί. Το γεγονός αυτό ήταν σύμφωνα με τον ισχυρισμό της δικηγόρου η αιτία για τη μη έγκαιρη ανανέωση του κλητηρίου εντάλματος και το Δικαστήριο καλείται να ασκήσει τη διακριτική του εξουσία για την ανανέωση του κλητηρίου με τη βάση ότι ως εκ τούτου υπήρχε καλή αιτία για τη μη έγκαιρη ανανέωση. Οι ισχυρισμοί όμως αυτοί μετά από ερώτηση του Δικαστηρίου που είχε καλέσει τον Πρωτοκολλητή του Ναυτοδικείου να μαρτυρήσει σχετικά αποσύρθηκαν.
Ο Πρωτοκολλητής στη μαρτυρία του ανάφερε ότι όταν η αγωγή καταχωρήθηκε στις 19.12.1988 του εζητήθη από το δικηγόρο των εναγόντων μακρινή ημερομηνία για επίδοση (2.10.88) λόγω του ότι η αγωγή κατεχωρήθη για να μην περάσει η προθεσμία καταχώρησης και διότι πιθανόν να υπήρχαν και άλλες αγωγές στο εξωτερικό. Εξάλλου δεν έγινε αίτηση για επίδοση στους ενάγοντες που ήσαν στο εξωτερικό, ούτε πληρώθηκαν δικαιώματα για επίδοση ακόμα και για τον εναγόμενο που ήταν στην Κύπρο. Ο δικηγόρος των εναγόντων περαιτέρω του ζήτησε να μην επιδοθεί η αγωγή μέχρις ότου τον ειδοποιήσει.
Στην παράγραφο 6 της ένορκης δήλωσης αναφέρεται περαιτέρω ότι το Δικαστήριο πρέπει να διατάξει την ανανέωση του κλητηρίου λαμβανομένου υπόψη του ύψους της απαίτησης και του γεγονότος ότι αν οι δύο διαδικασίες στο Βέλγιο και στην Ελλάδα αποτύχουν λόγω ελλείψεως δικαιοδοσίας, οι ενάγοντες θα υποστούν ανεπανόρθωτη ζημιά. Υπάρχει επίσης ισχυρισμός ότι οι εναγόμενοι δεν [*424] θα υποστούν οποιαδήποτε ζημιά αν ανανεωθεί το κλητή-ριο και ότι εν πάση περιπτώσει μπορούν να ζητήσουν παραμερισμό του διατάγματος ανανέωσης.
Η αίτηση βασίζεται στην Κυπριακή Διαταγή Δικαιοδοσίας Ναυτοδικείου 1893 Δ.237 και στους Παλαιούς Αγγλικούς Θεσμούς Δ.8 θ.1 και Δ.64 θ.7 καθώς και στο Νόμο 14/67 άρθρα 19 και 29(2)(α). Η Δ.237 προνοεί:
"In all cases not provided by these Rules, the practice of the Admiralty Division of the High Court of Justice of England, so far as the same appear to be applicable, shall be followed."
Εφόσον δεν υπάρχει πρόνοια στους Θεσμούς του Ναυτοδικείου για την περίοδο διάρκειάς του οι Αγγλικοί Θεσμοί που ίσχυαν στις 5.8.1960 εφαρμόζονται σύμφωνα με το νόμο 14/60 άρθρα 19 και 29(2)(α). Ο σχετικός αγγλικός θεσμός για ανανέωση κλητηρίου στις 15.8.1960 ήταν ο παλαιός αγγλικός θεσμός Δ.8 θ.1, ο οποίος προνοεί:
"No original writ of summons shall be in force for more than twelve months from the day of the date thereof, including the day of such date; but if any defendant therein named shall not have been served therewith, the plaintiff may, before the expiration of the twelve months, apply to the Court or a Judge for leave to renew the writ; and the Court or Judge, if satisfied that reasonable efforts have been made to serve such defendant or for other good reasons, may order that the original or concurrent writ of summons be renewed for six months from the date of such renewal inclusive, and so from time to time during the currency of the renewed writ. And the writ shall in such case be renewed by being marked with a seal bearing the date of the day, month, and year of such renewal; such seal to be provided and kept for that purpose at the proper office, and to be impressed upon the writ by the proper officer, upon delivery to him by the plaintiff or his solicitor of a memorandum in Form No. 18 in Appendix Α., Part I., [*425] with such variations and circumstances may require; and a writ of summons so renewed shall remain in force and be available to prevent the operation of any statute whereby the time of the commencement of the action may be limited, and for all other purposes, from the date of the issuing of the original writ of summons."
Όπως έχει αναφέρει στην αγόρευσή της η δικηγόρος του αιτητή, επειδή η αίτηση για ανανέωση έγινε μετά από 12 μήνες από την έκδοση του κλητηρίου η ανανέωση δεν μπορεί να δοθεί βάσει της Δ.8 θ.1, αλλά μπορεί να δοθεί βάσει της Δ.64 θ.7 που έχει ως ακολούθως:
"A court or a judge shall have power to enlarge or abridge the time appointed by these rules, or fixed by any order enlarging time, for doing any act or taking any proceeding, upon such terms (if any) as the justice of the case may require, and any such enlargement may be Ordered although the application for the same is not made until after the expiration of the time appointed or allowed. Provided that when the time for delivering any pleading or document or filing any affidavit, answer or document, or doing any act is or has been fixed or limited by any of these rules or by any direction on or under the summons for directions or by any order of the court or a judge the costs of any application to extend such time and of any order made thereon shall be borne by the party making such application unless the court or a judge shall otherwise order."
Είναι σύνηθες όπως η αίτηση για ανανέωση του κλητηρίου γίνεται πριν από τη λήξη του εξ ου και ο σχετικός θεσμός Δ.8 θ.1 αναφέρεται ειδικά στην ανανέωση του κλητηρίου με αίτηση πριν από τη λήξη του. Ακόμα και στην περίπτωση εκείνη όμως προνοείται ότι το Δικαστήριο μπορεί να ανανεώσει το κλητήριο εφόσον ικανοποιηθεί ότι έχουν γίνει εύλογες και ανεπιτυχείς προσπάθειες για επίδοση ή ότι συντρέχει άλλος καλός λόγος.
Μετά τη λήξη του κλητηρίου πρέπει να καταδειχθούν [*426] εξαιρετικές συνθήκες που να δικαιολογούν την αιτουμένη ανανέωση και επέκταση του χρόνου σύμφωνα με τη διαταγή Δ.64 θ.7. Αν και η εν λόγω διαταγή δίδει ευρεία διακριτική εξουσία στο Δικαστήριο, η εξουσία αυτή ασκείται μόνο εφόσον το Δικαστήριο ικανοποιηθεί ότι υπάρχουν καλοί λόγοι για την επέκταση του χρόνου και την ανανέωση του κλητηρίου παρά το ότι η αίτηση γίνεται μετά τη λήξη του.
Σχετικά με τη νομολογία που διέπει την άσκηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου, αναφέρομαι ιδιαίτερα στην απόφαση του Δικαστή κ. Σαββίδη στην υπόθεση Nigerian Produce Marketing Co. Ltd and Another v. 1. Sonora Shipping Company Ltd, 2. The Ship "Aspyr" (1979) 1 C.L.R. σ. 395 όπου γίνεται ευρεία ανασκόπηση των σχετικών αγγλικών αποφάσεων επί του θέματος στην υπόθεση Hewett v. Barr [1891] L.J. Reports New Series, vol. 60 Q.B. σ. 268 όπου ο Δικαστής Kay, L.J. είπε:
"I should be sorry that the Court should hold that under no circumstances could such an application as that which is now made be granted in such a case as the present. As at present advised, I am disposed to think that Order IXIV, rule 7, might be so construed as to give the Court power, under exceptional circumstances, to enlarge the time for applying to renew the writ. It might under certain circumstances - for instance, where, after every kind of effort had been made to serve a writ by accident or mistake no application to renew the writ had been made within the twelve months - be very hard that the plaintiff should lose all remedy because in the meantime the period fixed by the Statute of Limitations had expired……."
Η αρχή αυτή υιοθετήθηκε από το Αγγλικό Εφετείο στην καθοδηγητική υπόθεση Buttersby v. Anglo-American Oil Co. Ltd [1944] 2 All E.R. σ. 387 στην οποία ο Lord Goddard είπε τα εξής στη σελίδα 391:
"We conclude by saying that even when an [*427] application for renewal of a writ is made within 12 months of the date of issue, the jurisdiction given by Ord. 64, r. 7 ought to be exercised with caution. It is the duty of a plaintiff who issues a writ to serve it promptly, and renewal is certainly not to be granted as of course, on an application which is necessarily made ex parte. In every case care should be taken to see that the renewal will not prejudice any right of defence then existing, and in any case it should only be granted where the Court is satisfied that good reasons appear to excuse the delay in service, as, indeed, is laid down in the order. The best reason, of course, would be that the defendant has been avoiding service, or that his address is unknown, and there may well be others. But ordinarily it is not a good reason that the plaintiff desires to hold up the proceedings while some other case is tried, or to await some future development. It is for the Court and not for one of the litigants to decide whether there should be a stay, and it is not right that people should be left in ignorance that proceedings have been taken against them if they are here to be served. While a defendant who is served with a renewed writ can, no doubt, apply for it to be set aside on the ground that there was no good reason for the renewal, his application may very possibly come before a master or Judge other than the one who made the order, and who will not necessarily know the grounds on which the discretion was exercised."
Πιο πρόσφατα το Αγγλικό Εφετείο στην υπόθεση Jones v. Jones and Another [1970] 3 All E.R. 47 τόνισε και πάλι τις αρχές αυτές. Ο Salmon L.J. είπε τα ακόλουθα στις σελίδες 51, 52:
"So, as a rule, the extension will not be granted. It is for the person asking for it to show, as Lord Denning, M.R. said, 'sufficient reason' or 'good cause', or as Lord Goddard said 'good reasons……. to excuse the delay'. I ought perhaps finally to refer briefly to Heaven v. Road and Rail Wagons Ltd., the decision of Megaw J. which was quoted with approval by Lord Denning M.R. in the [*428] passage in his judgment which I have just read in Baker's case. The only part of Megaw J.'s judgment which I need read is as follows:
The rules of Court provide twelve months - a not ungenerous time, it might be thought - within which the plaintiff can hold up proceedings by not serving his writ. Surely, beyond that period the same public policy requires that the Court should ensure that it is only in really exceptional cases that the effective start of litigation should be yet further delayed; especially where the twelve months allowed for service extends beyond the end of the limitation period; and, above all, where the application is not made until after the period of twelve months, and with it the validity of the writ, has expired.'
Much depends on how the words 'really exceptional cases' are construed in relation to the other phrases I have already referred to - 'sufficient reason' or 'good cause' or 'good reason'. I suppose that it is only in an exceptional case that 'sufficient reason' or 'good cause' or 'good reasons' exists. It is of great importance that the rules should be observed. The writ should certainly be served within the 12 months, especially if it is not issued until just before the expiration of the three-year period, unless there is good cause for extending the time for service; and I hope that nothing that I say in this case will be construed as an encouragement for anyone to imagine that, even if he lets the 12-month period go by, he has only to come to the Courts with some fairly plausible excuse, in order to get the time extended. Certainly anyone who takes that view would be disappointed."
Είμαι της γνώμης ότι οι πιο πάνω αποφάσεις όπως και η όλη νομολογία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στην παρούσα υπόθεση δεν έχει δικαιολογηθεί η αιτούμενη ανανέωση και επέκταση του χρόνου. Κανένας από τους λόγους που έχουν τεθεί δεν αποτελεί σύμφωνα με τη νομολογία επαρκή λόγο για άσκηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου για ανανέωση του κλητηρίου. [*429]
Αντίθετα είναι φανερόν ότι η παρούσα αγωγή καταχωρήθηκε για να προστατεύσει τους ενάγοντες από την εκπρόθεσμη καταχώρηση της απαίτησής τους και ουδέποτε έγινε οποιαδήποτε προσπάθεια επίδοσής της. Μάλιστα, η παράλειψη οποιασδήποτε προσπάθειας επίδοσης ήταν σκόπιμη σε συνδυασμό με την εξέλιξη των παράλληλων αγωγών στην Ελλάδα και το Βέλγιο. Εξάλλου σύμφωνα με τη νομολογία ένας από τους βασικούς λόγους εκπρόθεσμης ανανέωσης είναι η εκ μέρους του εναγομένου αποφυγή επίδοσης. Τέτοιος λόγος είναι φανερόν ότι δεν συντρέχει στην παρούσα υπόθεση. Ούτε η ενδεχόμενη αποτυχία των αγωγών εκείνων, ούτε το μέγεθος της απαίτησης των εναγόντων αποτελούν λόγο για ανανέωση του κλητηρίου.
Αντίθετα οι εναγόμενοι φαίνεται ότι θα επηρεασθούν από την ανανέωση του κλητηρίου εάν η απαίτηση των εναγόντων είναι εκπρόθεσμη αφού οι ίδιοι οι ενάγοντες καταχώρησαν την αγωγή για να αποφύγουν το εκπρόθεσμο της απαίτησής τους.
Συνοψίζοντας καταλήγω ότι δεν έχουν καταδειχθεί οι εξαιρετικές συνθήκες που σύμφωνα με τη νομολογία δίδουν δικαίωμα ανανέωσης του κλητηρίου και επέκτασης του χρόνου.
Κατά συνέπεια η αίτηση αποτυγχάνει και εφόσον το κλητήριο ένταλμα έχει λήξει και δεν ανανεώνεται, η αγωγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αίτηση αποτυγχάνει και η αγωγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο