(1991) 1 ΑΑΔ 113
[*113] 8 Φεβρουαρίου 1991
[ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ/στής]
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΥ (ΑΡ. 2),
Ενάγων,
ν.
ΖΙΜ ISRAEL NAVIGATION CO. LTD., & OTHERS,
Εναγομένων.
(Αγωγή Ναυτοδικείου Αρ. 35/87).
Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου — Ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας — Εκ πρώτης όψεως τεκμήριο ότι τα μέρη πρέπει να τηρήσουν την συμφωνία τους — Χρειάζεται να στοιχειοθετηθούν πειστικοί λόγοι για να ανατραπεί.
Ο Ενάγων, που σε κάθε ουσιώδη χρόνο ήταν κάτοικος Αγγλίας, κίνησε αγωγή εναντίο των Εναγομένων, ήτοι δύο Ισραηλινών εταιρειών με έδρα το Ισραήλ και ενός πλοίου εγγεγραμμένου στο Ισραήλ, ζητώντας αποζημιώσεις για την ισχυριζόμενη απώλεια επίπλων, που οι Εναγόμενοι ανέλαβαν να μεταφέρουν από την Κύπρο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η σχετική φορτωτική προνοούσε ρητά ότι οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ των μερών θα παρεπέμπετο στην δικαιοδοσία των δικαστηρίων του Αμβούργου, Γερμανίας ή του Τελ Αβίβ, Ισραήλ, κατά την απόλυτη κρίση των Εναγομένων 3, οι οποίοι επέλεξαν το δικαστήριο του Τελ Αβίβ, και υπέβαλαν αίτηση για αναστολή της διαδικασίας ενώπιον του Δικαστηρίου.
Αποφασίσθηκε ότι
(α) Είναι γενική αρχή πως, όταν οι διάδικοι συμφωνήσουν την παραπομπή της διαφοράς τους για επίλυση στην αποκλειστική δικαιοδοσία αλλοδαπού δικαστηρίου, πρέπει να τηρήσουν την συμφωνία τους, εκτός αν το μέρος που επικαλείται την διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου να μή εφαρμοσθεί η ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας παρουσιάσει πειστικούς λόγους.
(β) Στην παρούσα υπόθεση, όπου κανένας διάδικος βρισκόταν στην Κύπρο και όπου η μόνη σχέση της υπόθεσης με την Κύπρο ήταν ότι η φόρτωση των εμπορευμάτων και η έκδοση της φορτωτικής είχε γίνει στην Κύπρο, ο Ενάγων απέτυχε να αποδείξει καλό και ισχυρό λόγο γιατί έπρεπε να ανατραπεί το πιο πάνω εκ πρώτης όψεως τεκμήριο.
Η αίτηση έγινε αποδεκτή με έξοδα εναντίο του ενάγοντα - Καθ' ου η αίτηση. [*114]
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Jadcanska Slobodva Plovidba v. Photiades and Co (1965) 1 C.L.R. 58·
Phassouri Plantations Co Ltd v. Adriatica Di Navigazione (1985) 1 C.L.R. 290·
S.S. Ardennes (Cargo Owners) v. S.S. Ardenes (Owners) [1951] 1 K.B. 55·
Archangelos Domain Ltd v. Adriatica Societa per Azione Di Navigazione (1978) 1 C.L.R. 439.
Αίτηση.
Αίτηση από τους εναγομένους 3 για αναστολή της διαδικασίας της αγωγής.
Μ. Κουκκίδου (Δ/νίς) για Γ. Κακογιάννη, για τους αιτητές-εναγομένους 3.
Ι. Ιωαννίδης για Κ. Ιντιάνο, για τον καθ' ου η αίτηση-ενάγοντα.
Cur. adv. vult.
ΚΟΥΡΡΗΣ, Α., ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Οι αιτητές-εναγόμενοι 3, ζητούν από το Δικαστήριο αναστολή της διαδικασίας της αγωγής για το λόγο ότι στη φορτωτική με αριθμό 1012FX, Felixstone, ημερομηνίας 15/1/86, υπάρχει ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας με την οποία δίδεται δικαιοδοσία στα Δικαστήρια του Τελ-Αβίβ Ισραήλ ή του Αμβούργου Γερμανίας, κατά την απόλυτη κρίση των εναγομένων 3.
Η αξίωση που εγείρει ο ενάγων εναντίον των εναγομένων, είναι ύψους £80.000 για ζημιές που ισχυρίζεται ότι υπέστη από την απώλεια των επίπλων του που ανέλαβαν οι εναγόμενοι 1, 2 και 3 να μεταφέρουν με το πλοίο "RAQEFET" από το λιμάνι της Λεμεσού στο Felixstone, Ηνωμένο Βασίλειο.
Στις 1/8/87, ύστερα από μονομερή αίτηση του ενάγοντα [*115] με ημερομηνία 30/7/87, το Δικαστήριο του χορήγησε άδεια για υποκατάστατη επίδοση εκτός δικαιοδοσίας, ειδοποίησης του κλητηρίου εντάλματος στους εναγομένους 3. Στις 22/10/87, οι εναγόμενοι 3 καταχώρησαν την υπό κρίση αίτηση με την οποία καλείται το Δικαστήριο να αναστείλει τη διαδικασία της αγωγής για το λόγο ότι υπάρχει στη φορτωτική ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας.
Το επίδικο θέμα είναι κατά πόσο το Δικαστήριο εξετάζοντας τα ειδικά περιστατικά της υπόθεσης αυτής, θα ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια προς όφελος των αιτητών, αναστέλλοντας την παρούσα διαδικασία ή κατά πόσο ο ενάγων έχει λόγους που να ανατρέπουν το τεκμήριο όσον αφορά την αναστολή της διαδικασίας.
Η εισήγηση των εναγομένων 3-αιτητών, στηρίζεται σε όρο της φορτωτικής με τον οποίο δίδεται δικαιοδοσία στα Δικαστήρια του Τελ-Αβίβ Ισραήλ ή του Αμβούργου Γερμανίας, κατά την απόλυτη κρίση των εναγομένων 3 για οποιαδήποτε διαφορά αναφύεται μεταξύ των μερών κάτω από τη φορτωτική.
Είναι η γενική αρχή πως όταν οι διάδικοι συμφωνήσουν την παραπομπή της διαφοράς τους για επίλυση στην αποκλειστική δικαιοδοσία αλλοδαπού Δικαστηρίου, πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία τους, εκτός εάν το μέρος που επικαλείται τη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου να μην εφαρμοσθεί η ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας, παρουσιάσει πειστικούς λόγους (Βλέπε Jadranska Slobodna Plovidba v. Photos Photiades & Co. (1965) 1 CLR 58 και Phassori Plantations Co. Ltd. v. Adriatica Di Navigazione (1985)1 CLR 290).
Η θέση του ενάγοντα είναι ότι η φορτωτική αποτελεί μόνο μαρτυρία σχετικά με την ύπαρξη αρχικής συμφωνίας για μεταφορά των επιδίκων επίπλων και ότι υπήρξε συμφωνία για τη μεταφορά των επίπλων η οποία διέπεται από τις αρχές του Κυπριακού Δικαίου.
Η θέση των εναγομένων 3 είναι ότι η εν λόγω φορτωτι[*116]κή αποτελεί τέλεια μαρτυρία των όρων της συμφωνίας μεταξύ των μερών. Προς υποστήριξη της θέσης αυτής, η δικηγόρος των εναγομένων βασίστηκε στο Σύγγραμμα Benjamin on Sale of Goods, 2η έκδοση, σελίδες 60-62 και στις υποθέσεις S. S. Ardennes (Cargo Owners) v. S. S. Ardennes (Owners) [1951] 1 K.B. 55 και Archangelos Domain Limited v. Adriatica Societa per Azione di Navigatione (1978) 1 CLR 439. Εισηγήθηκε δε, ότι ο ενάγων απέτυχε να προβάλει ισχυρισμούς ως προς το τί προνοεί η συμφωνία αυτή που σχετίζεται με το επίδικο θέμα.
Οι αρχές που διέπουν το υπό κρίση θέμα αναπτύχθηκαν στην υπόθεση The Eleftheria [1969] 2 All E.R. 641, η οποία υιοθετήθηκε επανειλημμένα από το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου.
Η δικηγόρος των εναγομένων, εισηγήθηκε ότι τα μέρη πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία τους για τη ρήτρα της αλλοδαπής δικαιοδοσίας, για το λόγο ότι ο ενάγων δεν έχει δείξει κανένα λόγο γιατί πρέπει να ανατραπεί το εκ πρώτης όψεως τεκμήριο ότι τα μέρη πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία τους. Υποστήριξε ότι κανένας από τους διαδίκους δε διαμένει στην Κύπρο, ούτε καν ο ενάγων. Η μόνη σχέση με την Κύπρο είναι ότι τα εμπορεύματα φορτώθηκαν στην Κύπρο, αλλά αυτά χάθηκαν καθοδόν προς την Αγγλία και ως εκ τούτου η απαιτούμενη μαρτυρία ως προς την ισχυριζόμενη αμέλεια ή παράβαση συμφωνίας εκ μέρους των εναγομένων όπως και οι εκθέσεις επισκόπησης (survey reports) δεν βρίσκονται στην Κύπρο αλλά στην Αγγλία. Ένας άλλος παράγοντας, η δικηγόρος εισηγήθηκε, που πρέπει να ληφθεί υπόψη από το Δικαστήριο, είναι το δίκαιο που θα διέπει τη σχέση μεταξύ των διαδίκων και υποστήριξε ότι το δίκαιο αυτό πρέπει να είναι το δίκαιο που ισχύει στο Ισραήλ, καθότι οι εναγόμενες Eταιρείες (1 και 3) έχουν τα εγγεγραμμένα γραφεία τους στο Ισραήλ, τα μέρη επέλεξαν τα Δικαστήρια του Ισραήλ ως τα αρμόδια Δικαστήρια και το πλοίο "RAQEFET" (εναγόμενο 2) αποτελεί ιδιοκτησία Ισραηλινής Εταιρείας και φέρει τη σημαία του Ισραήλ. Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη από το Δικαστήριο, εισηγήθηκε η [*117] δικηγόρος των εναγομένων, είναι το γεγονός ότι ακόμα και αν προχωρήσει η αγωγή αυτή και ο ενάγων κερδίσει την υπόθεση εναντίον των εναγομένων, η απόφαση αυτή δεν μπορεί κατά πάσα πιθανότητα να εκτελεστεί στην Κύπρο.
Ο δικηγόρος του ενάγοντα-καθ'ου η αίτηση, αντικρούοντας τους ισχυρισμούς της δικηγόρου των εναγομένων, αναφέρει ότι η μεν φόρτωση έλαβε χώρα στην Κύπρο, η εκφόρτωση έγινε στην Αγγλία και το δρομολόγιο ήταν Κύπρος-Αγγλία, η έκδοση της φορτωτικής έγινε στην Κύπρο από αντιπροσώπους των εναγομένων που βρίσκονται στην Κύπρο, ότι η κατ' εξοχή δικαιοδοτική ευκολία (forum of conveniens) είναι η Κύπρος και όχι το Ισραήλ ή η Γερμανία.
Είμαι της γνώμης ότι η αγωγή αυτή δεν είναι κατάλληλη να εκδικαστεί στην Κύπρο. Ο ενάγων παρέλειψε να καταθέσει στο Δικαστήριο οποιαδήποτε μαρτυρία ή στοιχεία που να καταδεικνύουν ότι υπάρχουν πειστικοί λόγοι για να εκδικαστεί η υπόθεση στην Κύπρο. Η μόνη σχέση της αγωγής αυτής με την Κύπρο, είναι ότι η φορτωτική εκδόθηκε στην Κύπρο και τα εμπορεύματα φορτώθηκαν στην Κύπρο. Οι εναγόμενοι 1 και 3, είναι Εταιρείες που εδρεύουν και ασκούν τις επιχειρήσεις τους στο Ισραήλ, το εναγόμενο 2 πλοίο είναι υπό ισραηλινή σημαία, ο ίδιος ο ενάγων δε βρίσκεται στην Κύπρο, η φορτωτική προνοεί για αποκλειστική δικαιοδοσία των Δικαστηρίων του Ισραήλ ή της Γερμανίας, η ισχυριζόμενη παράβαση συμφωνίας ή ζημιά δεν έγινε στην Κύπρο, η επισκόπηση και ο υπολογισμός της ισχυριζόμενης ζημιάς δεν έγινε στην Κύπρο αλλά στην Αγγλία και όλη η μαρτυρία σχετικά με την εν λόγω ζημιά δε βρίσκεται στην Κύπρο. Όλη η μαρτυρία και οι μάρτυρες βρίσκονται στο εξωτερικό και η προσκόμισή τους απαιτεί πολλά έξοδα και ταλαιπωρία. Καμιά απολύτως αδικία δε θα προκληθεί στον ενάγοντα με την εκδίκαση της υπόθεσής του στο Ισραήλ ή στη Γερμανία ή ακόμη και στην Αγγλία όπου έγινε η επισκόπηση της ισχυριζόμενης ζημιάς και όπου ο ίδιος ο ενάγων διαμένει. [*118]
Επίσης, επισημαίνεται ότι ο ενάγων ισχυρίζεται μόνο ότι δεν τον δεσμεύουν οι όροι της φορτωτικής, χωρίς ν' αποκαλύπτει τις αντίθετες πρόνοιες των όρων της συμφωνίας που θα τον δεσμεύουν, κατά την εισήγησή του.
Με βάση τις θεμελιωμένες αρχές και υπό το φως των περιστατικών της υπό κρίση αίτησης, ο ενάγων απέτυχε να αποδείξει καλό και ισχυρό λόγο, γιατί πρέπει να ανατραπεί το εκ πρώτης όψεως τεκμήριο ότι τα μέρη πρέπει να τηρήσουν τη συμφωνία τους. Το βάρος της απόδειξης για να ανατρέψει το τεκμήριο αυτό, το φέρει ο ενάγων και το βάρος αυτό έχει καταστεί βαρύτερο για το λόγο ότι κανένας από τους εναγόμενους δε βρίσκεται στην Κύπρο, ούτε και αυτός ο ενάγων.
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση επιτυγχάνει και η διαδικασία της αγωγής αναστέλλεται, με έξοδα εναντίον του ενάγοντα-καθ'ου η αίτηση.
Η αγωγή αναστέλλεται με έξοδα εναντίον του ενάγοντα - καθ' ου η αίτηση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο