(1991) 1 ΑΑΔ 152
[*152] 8 Φεβρουαρίου 1991
[ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ/στής]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΙΝ ΔΙ' ΕΚΔΟΣΙΝ ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΙΝ ΑΙΤΗΣΕΩΣ ΔΙ' ΕΚΔΟΣΙΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ CERTIORARI ΚΑΙ PROHIBITION ΥΠΟ Η ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ,
-και-
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΚΔΟΘΕΙΣΑΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ 39859/89 ΤΗΝ 22.1.91 ΔΙΑ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΑΠΕΦΑΣΙΣΘΗ ΟΠΩΣ ΜΗ ΔΟΘΗ ΑΝΑΒΟΛΗ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ, ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΧΩΡΙΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΕΩΣ.
(Αρ. Αίτησης 7/91).
Προνομιακά Διατάγματα — Αίτηση για χορήγηση άδειας για καταχώρηση αιτήσεως για έκδοση διαταγμάτων certiorari και prohibition αναφορικά με απόφαση Επαρχιακού Δικαστηρίου σε ποινική υπόθεση, να μη δώσει αναβολή λόγω της συνεχιζόμενης απεργίας των δικηγόρων και να συνεχίσει τη δίκη χωρίς δικηγόρο υπεράσπισης.
Ο Αιτητής ζήτησε άδεια για να καταχωρήσει αίτηση για έκδοση διαταγμάτων της φύσεως certiorari και prohibition αναφορικά με ενδιάμεση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας σε ποινική υπόθεση να μη δώσει αναβολή λόγω της συνεχιζόμενης απεργίας των δικηγόρων και να συνεχίσει τη δίκη χωρίς δικηγόρο υπεράσπισης. Ο Αιτητής κατηγορείτο για επίθεση εναντίον αστυνομικού στην εκτέλεση του καθήκοντος του, δημόσια εξύβριση, απρεπή συμπεριφορά και παρακώλυση αστυνομικού στην εκτέλεση του καθήκοντος του. Ο Αιτητής ισχυρίσθηκε ότι η άρνηση χορήγησης αναβολής και η συνέχιση της δίκης χωρίς τον δικηγόρο υπεράσπισης ήταν αντισυνταγματική ενέργεια και/ή παραβίαζε τις αρχές της φυσικής δικαιοσύνης και την Συνθήκη περί Προασπίσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, άρθρο 6(3)(γ).
Αποφασίσθηκε ότι
(α) Υιοθετώντας τα αναφερθέντα στην υπόθεση 161/90, Μιχάλη Μαγκάκη, απόφαση 6.12.90, η αναβολή υπόθεσης ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του εκδικάζοντος Δικαστηρίου και η απόφαση που λαμβάνεται υπόκειται σε έφεση και η αναθεώρηση της δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο αίτησης για την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων.
(β) Και αν ακόμη αποφασιζόταν ότι ήταν δυνατή τέτοια αναθε[*153]ώρηση και πάλιν δεν θα εδίδετο άδεια διότι δεν είχε στοιχειοθετηθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση ότι τα δικαιώματα του Αιτητή είχαν παραβιασθεί.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Attorney - General of the Republic v. Christou, 1962 C.L.R. 129·
Ex - parte Papadopoulos (1968) 1 C.L.R. 496·
In re Nina Panaretou (1972) 1 C.L.R. 165·
In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250·
In re Charalambous alias Foris (1986) 1 C.L.R. 319·
In re LP. Loucaides Ltd (1986) 1 C.L.R. 458·
Kouppis v. Republic (1977) 2 C.L.R. 361·
Theodossiadou and Others v. Republic (1985) 3 C.L.R. 864·
In re Ashiotis (Appl. No. 147/90 dated 13.11.90)·
In re Mangakis (Appl. 161/91 dated 6.12.90).
Αίτηση.
Αίτηση από τον Αχιλλέα Παπανικολάου για άδεια να καταχωρήσει αίτηση για έκδοση διαταγμάτων certiorari και prohibition αναφορικά με την ενδιάμεση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην υπόθεση Αρ. 39859/89 ημερ. 22.1.91.
Κ. Καλλής για τον εαυτό του και για τον Λ. Κληρίδη, για τον αιτητή.
Cur. adv. vult
ΚΟΥΡΡΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Με την αίτηση αυτή, ο αιτητής ζητά άδεια του Δικαστηρίου για να καταχωρήσει αίτηση για έκδοση των ακόλουθων δύο προνομιακών ενταλμάτων: [*154]
(1) Ένταλμα CERTIORARI για παραμερισμό και ακύρωση της ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, με την οποία αρνήθηκε να αναβάλει την ακρόαση της ποινικής υπόθεσης με αριθμό 39859/89 και την ακύρωση της διαδικασίας που ακολούθησε την πιο πάνω απόφαση, στη διάρκεια της οποίας το ίδιο Δικαστήριο άκουσε μάρτυρες κατηγορίας στην απουσία του δικηγόρου του κατηγορουμένου- αιτητή.
(2) Ένταλμα PROHIBITION απαγορεύον στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας να προχωρήσει στην έκδοση της απόφασης της πιο πάνω ποινικής υπόθεσης εναντίον του κατηγορούμενου- αιτητή.
Τα γεγονότα πάνω στα οποία βασίζεται η αίτηση, αναφέρονται στην ένορκη δήλωση του αιτητή Αχιλλέα Παπανικολάου, από τη Λευκωσία, και σε συντομία είναι τα εξής:
Στις 21/1/91 είχε παρουσιαστεί ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας για ακρόαση, η ποινική υπόθεση αριθμός 39859/89, με την οποία η Αστυνομία Λευκωσίας κατηγορούσε τον αιτητή με το αδίκημα της επίθεσης εναντίον αστυνομικού στην εκτέλεση του καθήκοντός του, κατά παράβαση του άρθρου 244(β) του Ποινικού Κώδικα, Κεφάλαιο 154. Επίσης, ο αιτητής κατηγορείτο με τις κατηγορίες της δημόσιας εξύβρισης, απρεπούς συμπεριφοράς και παρακώλυση αστυνομικού στην εκτέλεση του καθήκοντος του.
Ο αιτητής είχε επιλέξει και διορίσει ως δικηγόρους υπεράσπισής του, τους κ.κ. Λ. Κληρίδη και Κ. Καλλή.
Στις 20/1/91, ο αιτητής είχε επικοινωνήσει με τους δικηγόρους του για να εμφανιστούν ενώπιον του Δικαστηρίου, αλλά του δήλωσαν ότι λόγω της απεργίας των δικηγόρων της Λευκωσίας, τους ήταν αδύνατο να εμφανιστούν στο Δικαστήριο. Κατόπιν τούτου, προσπάθησε να εξασφαλίσει τις υπηρεσίες άλλου δικηγόρου, αλλά κανένας δικηγόρος αποδέχτηκε να τον υπερασπίσει, λόγω της [*155] συνεχιζόμενης απεργίας.
Στις. 22/1/91, ζήτησε από το Δικαστήριο αναβολή της υπόθεσής του, καθότι αντιμετώπιζε σοβαρές και πολλαπλές κατηγορίες, τις οποίες δεν μπορούσε να χειριστεί χωρίς τη βοήθεια δικηγόρου, αλλά το Δικαστήριο απέρριψε το αίτημά του και προχώρησε στην εκδίκαση της υπόθεσης. Αφού άκουσε μάρτυρες κατηγορίας επιφύλαξε την απόφαση για τις 5/2/91. Με την προσβαλλόμενη ενδιάμεση απόφασή του, το Δικαστήριο αρνήθηκε να αναβάλει την ακρόαση της υπόθεσης με την αιτιολογία ότι ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να δηλώσει πότε οι δικηγόροι θα ανέστελλαν ή θα εγκατέλειπαν την απόφασή τους για αποχή από εμφανίσεις ενώπιον των Ποινικών Δικαστηρίων, ώστε να καταστεί δυνατή η εκπροσώπησή του από το δικηγόρο του. Το Δικαστήριο είπε τα εξής:
"Δικαστήριο:- Ο κατηγορούμενος υπόβαλε αίτηση στο Δικαστήριο για να αναβληθεί η υπόθεση λόγω μη εμφανίσεως του δικηγόρου του στο Δικαστήριο. Το Δικαστήριο για τον ίδιο λόγο ανάβαλε την παρούσα υπόθεση στις 30.10.1990 και στις 17.12.1990.
Η αποχή των δικηγόρων από εμφανίσεις ενώπιον Ποινικού Δικαστηρίου άρχισε προ τριών μηνών και πλέον και συνεχίζεται χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε ένδειξη ότι η αποχή πρόκειται να σταματήσει σύντομα. Η θέση του κατηγορούμενου ότι σύντομα θα σταματήσει η αποχή δεν νομίζω ότι είναι κοντά στην πραγματικότητα, αντίθετα φαίνεται ότι οι δικηγόροι έχουν εντείνει τα μέτρα τους και η αποχή τους από τα Ποινικά Δικαστήρια έχει πρόσφατα επεκταθεί και στα υπόλοιπα Δικαστήρια. Δεν εμφανίζονται και στις πολιτικές υποθέσεις. Επομένως, δεν μπορεί κανένας να προβλέψει ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ο δικηγόρος του κατηγορούμενου θα μπορεί να τον εκπροσωπήσει στο Δικαστήριο.
Το πρόβλημα της μη εμφάνισης του δικηγόρου του κατηγορούμενου στο Δικαστήριο είναι πρόβλημα που [*156] αφορά τον ίδιο και τον δικηγόρο του. Το Δικαστήριο δεν εμποδίζει τον δικηγόρο του κατηγορούμενου να εμφανιστεί ενώπιόν του.
Απορρίπτω την αίτηση του κατηγορούμενου για αναβολή. Εις την απόφαση μου αυτή κατάληξα αφού έλαβα υπόψη μου και τα όσα αναφέρονται από τον έντιμο Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου κ. Πική εις την απόφαση του στην αίτηση 161/90 όπου εξέτασε παρόμοια θέματα τα οποία εγείρονται στην παρούσα υπόθεση. Η υπόθεση θα προχωρήσει σήμερα σε ακρόαση.".
Είναι ο ισχυρισμός του αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση και η διαδικασία που ακολούθησε το πρωτόδικο Δικαστήριο, παραβιάζουν τους κανόνες της φυσικής δικαιοσύνης και τα θεμελιώδη δικαιώματά του, κάτω από τα άρθρα 12.5(γ) και 30.3(δ) του Συντάγματος, καθώς επίσης παραβιάζεται και η Συνθήκη περί Προασπίσεως των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, άρθρο 6(3)(α).
Στο παρόν στάδιο, το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στην ουσία της αιτήσεως. Είναι ικανοποιητικό για την παραχώρηση άδειας για καταχώρηση αιτήσεως για την έκδοση εντάλματος CERTIORARI, να φαίνεται στην αίτηση και στις ενόρκους δηλώσεις που την υποστηρίζουν και γενικά το υλικό των πρακτικών που τη συνοδεύει, πως υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση για συζήτηση ώστε να δοθεί άδεια (Βλέπε Attorney-General of the Republic v. Panayiotis Christou, 1962 1 CLR 129, στις σελίδες 133 και 134, Costas Papadopoulos (EX-PARTE) (1968) 1 CLR 496, In re Nina Panaretou (1972) 1 CLR 165 και In re Kakos (1985) 1 CLR 250).
Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδονται εντάλματα φύσεως CERTIORARI για ακύρωση απόφασης κατώτερου Δικαστηρίου, περιλαμβάνουν υπέρβαση ή έλλειψη δικαιοδοσίας, έκδηλη παρανομία (error of law on the face of the record), προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση και δόλο ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης. [*157]
Ο δικηγόρος του αιτητή, εισηγήθηκε ότι με το να μην δοθεί η αιτούμενη αναβολή στην προκειμένη περίπτωση, καθώς επίσης και η όλη διαδικασία που ακολούθησε, αποτελεί αντισυνταγματική ενέργεια και εγένετο κατά παράβαση των κανόνων του Συντάγματος και των κανόνων της φυσικής Δικαιοσύνης, κατ' επέκταση, και παράβαση της Συνθήκης περί Προασπίσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, άρθρο 6(3)(γ).
Ο δικηγόρος έκανε εκτεταμένη αναφορά στις αποφάσεις In re Onisiforos Charalambous, alias Foris (1986) 1 CLR 319, In re L. P. Loukaides Ltd (1986) 1 CLR 458, Kouppis v. The Republic (1977) 2 CLR 361, Theodossiadou and Others v. Republic (1985) 3 CLR 864 και Αντώνης Προδρόμου Ασσιώτης, (Αίτηση Αρ. 147/90, εκδόθηκε στις 13/11/90).
Το αίτημα για την έκδοση απαγορευτικού εντάλματος (PROHIBITION), σκοπεί στην απαγόρευση της συνέχισης της δίκης για ακαθόριστο χρονικό διάστημα, μέχρις ότου τερματιστεί η απεργία ή η αποχή των δικηγόρων της Λευκωσίας από εμφανίσεις σε ποινικές υποθέσεις και καταστεί έτσι δυνατή η εμφάνιση του δικηγόρου του αιτητή στο Δικαστήριο για να τον υπερασπίσει.
Ο Δικαστής επεσήμανε ότι η υπόθεση είχε αναβληθεί σε δύο προηγούμενες περιπτώσεις κατόπιν αιτήσεως του κατηγορούμενου, ώστε να καταστεί δυνατή η εμφάνιση του δικηγόρου του.
Το θέμα αυτό, ηγέρθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου στις αιτήσεις για CERTIORARI και PROHIBITION, υπ' αριθμό 147/90 Αντώνη Προδρόμου Ασσιώτη, 161/90 Μιχάλη Μαγκάκη και 5/91 Νίκου Χριστοδούλου.
Συμφωνώ με το αποτέλεσμα και το σκεπτικό των υποθέσεων Μαγκάκη και Χριστοδούλου, που εκδόθηκαν από το Δικαστή Πική, τις οποίες και υιοθετώ.
Στις υποθέσεις αυτές, γίνεται εκτεταμένη θεώρηση των [*158] αποφάσεων που σχετίζονται με το θέμα.
Στην υπόθεση 161/91 Μιχάλη Μαγκάκη που εκδόθηκε στις 6/12/90 και δεν έχει ακόμα δημοσιευτεί, στις σελίδες 9,10 και 11, αναφέρονται τα εξής:
"Στην προκειμένη υπόθεση δεν εγείρεται θέμα αποστέρησης από το δικαστήριο ή από οποιοδήποτε άλλο του δικαιώματος του κατηγορουμένου να εκπροσωπηθεί από δικηγόρο της εκλογής του. Ορθά αντιμετωπίστηκε το αίτημα για αναβολή ως θέμα εκούσιας απουσίας του δικηγόρου του κατηγορουμένου να τον εκπροσωπήσει και κατά πόσο η συνεχιζόμενη απουσία του δικαιολογούσε την αναβολή της υπόθεσης. Ήταν θέμα που αναγόταν στη διακριτική ευχέρεια του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας κι έτσι αντιμετωπίστηκε με γνώμονα την απονομή της δικαιοσύνης.
Η απονομή της δικαιοσύνης μέσα σε εύλογο χρόνο συνιστά άλλο θεμελιώδες δικαίωμα του ατόμου. Το δικαίωμα αυτό κατοχυρώνεται από το άρθρο 30.2 του Συντάγματος και παράλληλα οριοθετεί τα όρια μέσα στα οποία ασκείται η δικαστική εξουσία και κατ' επέκταση διασφαλίζεται η συνταγματική τάξη. Στην πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Ευσταθίου ν. Αστυνομίας κρίθηκε ότι διάγνωση της ευθύνης διαδίκου έξω από τα συνταγματικά θέσμια που ορίζει το άρθρο 30.2 αποτελεί εκτροπή από τα συνταγματικά θέσμια και καθιστά τη διαδικασία άκυρη.
Η διασφάλιση της συνταγματικής τάξης όπως κατοχυρώνεται από το άρθρο 30.2 αναφορικά με το χρόνο εκδίκασης των δικαστικών υποθέσεων αποτελεί πρωταρχική ευθύνη του δικαστηρίου. Η διεξαγωγή της δίκης υπόκειται στον έλεγχο του εκδικάζοντος δικαστηρίου, αρχή η οποία συνάδει με την αυτοτέλεια και ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Το άρθρο 48 της Ποινικής Δικονομίας - ΚΕΦ. 155 - αναγνωρίζει διακριτική ευχέρεια στο ποινικό δικαστήριο να αναβάλλει κατά την κρίση του την εκδίκαση ή τη συνέχιση της εκδίκασης [*159] ποινικής υπόθεσης. Η διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου στον τομέα αυτό ασκείται δικαστικά με γνώμονα τα συμφέροντα της δικαιοσύνης, όπως τονίστηκε από το Εφετείο στην The Attorney-General of the Republic v. Enimerotis Publishing Co. Ltd. and Others (ανωτέρω). Η απόφαση του δικαστηρίου για την αναβολή ή την άρνηση αναβολής της εκδίκασης ποινικής υποθέσεως υπόκειται σε έφεση βάσει το άρθρου 25(2) του Ν. 14/60, όπως διαπιστώθηκε στην πιο πάνω απόφαση.
Το προνομιακό ένταλμα Certiorari έχει ως λόγο τη διασφάλιση της λειτουργίας των κατωτέρων δικαστηρίων μέσα στα όρια της δικαιοδοσίας τους και σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της δικαιοσύνης που χαρακτηρίζονται με τον όρο φυσική δικαιοσύνη. Το ένταλμα Certiorari αποτελεί μέσο για τον έλεγχο με στόχο τη διασφάλιση της νομιμότητας της διαδικασίας και όχι μέσο ελέγχου της ορθότητας των αποφάσεων των κατωτέρων δικαστηρίων. Η ορθότητα τους μπορεί να εξεταστεί στα πλαίσια έφεσης η οποία υποβάλλεται εναντίον της απόφασης του δικαστηρίου. Η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου και το αποτέλεσμα στο οποίο απολήγει δεν υπόκειται σε αναθεωρητικό έλεγχο μέσω των προνομιακών ενταλμάτων, όπως είχα την ευκαιρία να επισημάνω στην Marie Therese Smith v. Paphos Stone C. Estates Ltd. and Others".
Συμφωνώ με το πιο πάνω απόσπασμα, ότι η αναβολή υπόθεσης ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια του εκδικάζοντος Δικαστηρίου και η απόφαση που λαμβάνεται υπόκειται σε έφεση και ότι η αναθεώρησή της δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο αίτησης για την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων για τους λόγους που εξηγούνται στις πιο πάνω αποφάσεις.
Ανεξάρτητα από τα πιο πάνω και αν ακόμα αποφάσιζα ότι ήταν δυνατή η αναθεώρηση της άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου, και πάλι δεν θα παραχωρούσα άδεια, διότι δεν έχει στοιχειοθετηθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση ότι η απόφαση ήταν λανθασμένη λόγω πα[*160]ραβίασης των δικαιωμάτων του αιτητή.
Επίσης, ο δικηγόρος του αιτητή έθιξε το θέμα της απεργίας και αναφέρθηκε στο Σύγγραμμα του Αριστόβουλου Ι. Μάνεση "Ατομικές Ελευθερίες", 4η έκδοση, στις σελίδες 76-77, όπου αναφέρει ο καθηγητής Μάνεσης πότε μπορεί να υπάρξουν και περιορισμοί σε νομικά δικαιώματα.
Επίσης, αναφέρθηκε σε μια άλλη αρχή του Δικαίου και αυτή σε επίπεδο θεωρητικό, που είναι η Αρχή της Τριτενέργειας και που αναφέρεται στη σελίδα 50 του πιο πάνω Συγγράμματος. Εισηγήθηκε ότι η τριτενέργεια σημαίνει ότι οι συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες προστατεύονται όχι μόνο απέναντι των φορέων της δημόσιας εξουσίας, αλλά και απέναντι των πολιτών και βάσει της Αρχής της Τριτενέργειας πρέπει ο κατηγορούμενος να προστατευτεί.
Εχω εξετάσει τα πιο πάνω θέματα και δεν νομίζω να βοηθούν τον αιτητή στην προκειμένη περίπτωση.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους, έχω καταλήξει ότι δεν έχει στοιχειοθετηθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεσης για παραχώρηση άδειας στον αιτητή για να καταχωρήσει αίτηση για έκδοση ενταλμάτων CERTIORARI και PROHIBITION.
Η αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο