(1991) 1 ΑΑΔ 881
[*881] 27 Σεπτεμβρίου, 1991
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΛΑΡΗΣ , ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΟΣ ΦΡΙΞΟΥ ΖΑΝΤΙΔΗ,
Εφεσείων-Ενάγων,
ν.
ΠΑΝΙΚΚΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ,
Εφεσίβλητου-Εναγόμενου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 7556).
Αμέλεια — Τροχαίο ατύχημα — Καταμερισμός ευθύνης — Αυτοκίνητο, που επρόκειτο να στρίψει δεξιά, πήρε το κέντρο του δρόμου ελαττώνοντας ταχύτητα κατά τρόπο που ήταν εμφανές ότι προτίθετο να στρίψει δεξιά, κτυπήθηκε από πίσω από τον εναγόμενο — Δεν υπήρχε μαρτυρία ότι είχε δώσει σήμα ότι θα έστριβε δεξιά — Η εκδοχή του εναγόμενου απορρίφθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο — Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο οδηγός του αυτοκινήτου ήταν συνυπεύθυνος κατά 30% για το δυστύχημα ανατράπηκε από το Εφετείο.
Στις 4.6.80, μία ώρα μετά τα μεσάνυκτα, ο αποβιώσας Φρίξος Ζαντίδης οδηγούσε το αυτοκίνητο τον στην οδό 28ης Οκτωβρίου στη Λεμεσό με συνεπιβάτιδες δύο Αγγλίδες. Όταν πλησίασε την παρόδο Ιάκωβου Τομπάζη πήρε το κέντρο του δρόμου και ελάττωσε ταχύτητα για να στρίψει δεξιά μέσα στην πάροδο, οπότε κτυπήθηκε από πίσω από ταξί που οδηγούσε ο εναγόμενος. Στις γραπτές καταθέσεις τους, που κατατέθηκαν στο Δικαστήριο εκ συμφώνου, οι συνεπιβάτιδες του αποβιώσαντα ανέφεραν ότι δεν είχαν προσέξει κατά πόσο ο αποβιώσας είχε δώσει οποιοδήποτε σήμα ότι θα έστριβε δεξιά.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βρήκε ότι ο αποβιώσας είχε ενεργήσει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι φανερό σε ένα συνετό και προσεκτικό οδηγό ότι προτίθετο να στρίψει δεξιά. Επίσης, απέρριψε την εκδοχή του εναγομένου ότι το αυτοκίνητο του αποβιώσαντα είχε μπει ξαφνικά μπροστά του και σταματήσει, και ότι ο εναγόμενος είχε προσπαθήσει να αποφύγει την σύγκρουση πηγαίνοντας προς τα δεξιά. Βρήκε όμως, ότι ο αποβιώσας ήταν συνυπεύθυνος κατά 30% για το δυστύχημα.
Αποφασίσθηκε ότι
Αν και ο καταμερισμός της ευθύνης είναι πρωτίστως έργο του [*882] πρωτόδικου Δικαστηρίου στην παρούσα υπόθεση στο πρωτόδικο Δικαστήριο δεν είχε κάμει οποιοδήποτε εύρημα που να δικαιολογεί τον καταμερισμό ευθύνης στον αποβιώσαντα και γι'αυτό ο καταμερισμός ακυρώθηκε και ο εφεσίβλητος κρίθηκε αποκλειστικά υπεύθυνος για το δυστύχημα.
Η έφεση επιτράπηκε με έξοδα.
Υπόθεση που αναφέρθηκε:
Christodoulou v. Gregoriou, (1989) 1 Α.Α.Δ. (Ε) 178.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, (Κορφιώτης, Ε.Δ.) που δόθηκε στις 22 Δεκεμβρίου, 1987 (Αρ. Αγωγής 935/81) με την οποία διατάχθηκε να πληρώσει στον εναγόμενο το ποσόν £337.50 σαν αποζημιώσεις για ζημιές που προκλήθηκαν σε δυστύχημα.
Κ. Βελάρης, για τον εφεσείοντα.
Κ. Καλλής για Α. Δημοσθένους, για τον εφεσίβλητο.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής κ. Χρ. Χατζητσαγγάρης.
ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ: Ο εφεσείων στην παρούσα υπόθεση επιδιώκει με την έφεση του ανατροπή της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 22.12.87. Η αγωγή αφορούσε αποζημιώσεις για ζημιές που υπέστη το αυτοκίνητο του ενάγοντα με αριθμό εγγραφής FY 816 ενώ οδηγείτο στη Λεμεσό, στην οδό 28ης Οκτωβρίου.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού αποφάσισε ότι και οι δύο οδηγοί, δηλαδή ο αποβιώσας εφεσείων και ο εφεσίβλητος - εναγόμενος έφεραν ευθύνη για το δυστύχημα. Η ευθύνη μεταξύ τους κατανεμήθηκε σε 70% εναντίον του εναγομένου - εφεσίβλητου και 30% εναντίον του εφεσείοντα - ενάγοντα. [*883]
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος του εφεσείοντα υποστηρίζει ότι θα πρέπει να υπάρξει διαφοροποίηση της κατανομής της ευθύνης και να ανατραπεί το ποσοστό ευθύνης σε βάρος του εφεσείοντα, ολόκληρη δε η ευθύνη να καταλογισθεί σε βάρος του εναγομένου - εφεσίβλητου.
Το πρωτόδικο δικαστήριο στην απόφασή του έκαμε ευρήματα και το μόνο θέμα που έχει τεθεί υπό συζήτηση είναι ο καταμερισμός της ευθύνης. Με βάση τη μαρτυρία, το πρωτόδικο δικαστήριο βρήκε ότι στις 4.6.80, μια ώρα μετά τα μεσάνυκτα, ο αποβιώσας Φρίξος Ζαντίδης οδηγούσε το αυτοκίνητο με αριθμό εγγραφής FY 816 επί της οδού 28ης Οκτωβρίου στη Λεμεσό, με συνεπιβάτες δύο αγγλίδες, με δυτική κατεύθυνση, όταν έγινε η σύγκρουση του αυτοκινήτου του με το όχημα ταξί με αριθμό εγγραφής TLB 666, το οποίο οδηγούσε ο εναγόμενος Πανίκος Ηροδότου, ο οποίος οδηγούσε το όχημά του στον ίδιο δρόμο, πλάτους 57 ποδών και ακολουθούσε το όχημα FY 816. Το δυστύχημα έγινε στο σημείο Χ επί του σχεδίου, το οποίο βρίσκεται πλησίον της παρόδου Ιάκωβου Τομπάζη και εντός της οποίας σκόπευε να στρίψει ο Φρίξος Ζαντίδης, οδηγός του οχήματος FY 816. Ο πρωτόδικος δικαστής υιοθέτησε τις γραπτές καταθέσεις των δύο αγγλίδων, οι οποίες ήσαν επιβάτιδες στο όχημα του Φρίξου Ζαντίδη, και οι οποίες ανάφεραν ότι ο αποβιώσας - ενάγων προτού φθάσει στην ένωση της 28ης Οκτωβρίου με την οδό Τομπάζη ελάττωσε ταχύτητα και πήρε το κέντρο του δρόμου. Σύμφωνα με τη μαρτυρία, οι πιο πάνω μάρτυρες δεν πρόσεξαν αν ο αποβιώσας έδωσε οποιοδήποτε σήμα για την πρόθεσή του να στρίψει αλλά ο ενάγων ταξίδευε πολύ σιγά και επήρε το κέντρο του δρόμου για να στρίψει. Ξαφνικά άκουσαν ένα κτύπημα στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου το οποίο έκαμε δύο φορές στροφή και σταμάτησε. Το αυτοκίνητο το οποίο κτύπησε στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου του αποβιώσαντα ήταν αυτό του εναγομένου.
Ο πρωτόδικος δικαστής έκαμε τα ακόλουθα ευρήματα:
"Εκ της ενώπιον μου μαρτυρίας την οποίαν εξήτασα [*884] μετά προσοχής ευρίσκω ότι ο Ενάγων απέδειξε αμέλειαν του Εναγομένου όφειλε ο Εναγόμενος να αντιληφθή εγκαίρως ως συνετός προσεχτικός οδηγός θα έπραττε ότι ηλάττωσε ταχύτητα ο Ενάγων και επήρε το κέντρον του δρόμου (προφανώς διά να στρίψη δεξιά εις την οδόν Ιακώβου Τομπάζη).
Εκ των κατατεθέντων εκ συμφώνου καταθέσεων των δυο Αγγλίδων επιβατών εις το όχημα του Φρίξου Ζαντίδη (αποθανόντος) την μαρτυρία των οποίων αποδέχομαι ως αληθή και ορθή. Είναι καθαρόν και αποδεικνύεται ότι ο Φρίξος Ζαντίδης ελάττωσε ταχύτητα όταν επλησίασε την οδόν Ιακώβου Τομπάζη και επήρε το κέντρον του δρόμου σημειωτέον πλάτους 57'. Εκ των καταθέσεων των δύο Αγγλίδων τεκμήριον 2 ενώπιον του δικαστηρίου δεν υπάρχει μαρτυρία εάν έδειξε ή όχι ο οδηγός του FY 816 Φρίξος Ζαντίδης ότι θα έστριβε δεξιά. Αλλά εκ των λοιπών ενεργειών που έκαμνε (αναφορά γίνεται ανωτέρω) εις συνετός οδηγός μπορούσε να αντιληφθεί την πρόθεσιν του οδηγού του προπορευομένου οχήματος και να ενεργήση αναλόγως.
…………………
………………………
Ο ισχυρισμός του Εναγομένου ότι είδε κάποιον όχημα που μπήκε μπροστά από το όχημα του και σταμάτησε έκαμε προσπάθεια να το αποφύγη πηγαίνοντας πιο δεξιά έστριψε και αυτός δεξιά (σημειωτέον άφησε ίχνη τροχοπεδήσεως 48) δεν γίνεται πιστευτός από το Δικαστήριον λαμβάνοντας υπόψη τες ζημιές στα οχήματα και τας θέσεις των εις το σχεδιάγραμμα (Βλέπε Δ ψηφίον) μαύρισμα τροχών του FY 816. Υπό τις περιστάσεις και αξιολογώντας όλην την ενώπιον του μαρτυρία ευρίσκω ότι ο εναγόμενος έχει ευθύνη 70% και ο Φρίξος Ζαντίδης συντρέχουσαν ευθύνη 30%."
Στην υπόθεση Κυριάκου Χριστοδούλου ν. Γρηγόρη [*885] Γρηγορίου, (1989) 1 Α.Α.Δ. (Ε) 178, ο Δικαστής κ. Πικής ανάφερε τα ακόλουθα στις σελ. 183 -184:
"Ο καταμερισμός της ευθύνης είναι πρωτίστως έργο του πρωτόδικου δικαστηρίου. Οι καθοριστικοί παράγοντες για τον καθορισμό της ευθύνης είναι δύο:
(α) Η υπαιτιότητα (blameworthiness) που συναρτάται με την εκπλήρωση των καθηκόντων του κάθε οδηγού για την ασφάλεια του άλλου, και
(β) Η αιτιώδης συνάφεια (causative potency) μεταξύ της αμέλειας των δύο οδηγών και της ζημιάς που προκλήθηκε και αποτελεί το αντικείμενο της δίκης.
Η ευθύνη επιμερίζεται κάτω από το πρίσμα της κοινής λογικής και της καθημερινής εμπειρίας. Οι εκατέρωθεν παραλείψεις συνεκτιμούνται όχι μικροσκοπικά αλλά από την πλατιά γωνία του μέσου συνετού πολίτη, όπως επεξηγείται στις υποθέσεις Charalambous ν. Kassapis (1988) 1 CLR 25 και Polycarpou v. Adamou (1989) 1 C.L.R. 727)."
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος του εφεσείοντα ανάφερε στο Δικαστήριο ότι ο πρωτόδικος δικαστής δεν έχει κάμει οποιοδήποτε εύρημα στηριζόμενος σε μαρτυρία, που να δικαιολογεί καταμερισμό ευθύνης εναντίον του εφεσείοντα. Συμφωνούμε με αυτή τη θέση. Αντίθετα ο πρωτόδικος δικαστής ανάφερε ότι ο εναγόμενος δεν έγινε πιστευτός από το Δικαστήριο και απέρριψε τη μαρτυρία του.
Με βάση τα πιο πάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο καταμερισμός οποιασδήποτε ευθύνης από τον πρωτόδικο δικαστή σε βάρος του εφεσείοντα δεν εδικαιολογείτο και γι' αυτό τον λόγο είμαστε υποχρεωμένοι να ανατρέψουμε τον καταμερισμό ευθύνης 30% στον ενάγοντα.
Η έφεση επιτρέπεται. Ο εναγόμενος ευρίσκεται απόλυτα υπεύθυνος για το δυστύχημα και σαν αποτέλεσμα εκδί[*886]δεται απόφαση υπέρ του ενάγοντος και εναντίον του εναγομένου για όλο το ποσό των αποζημιώσεων που έχουν αποφασισθεί σε £1.067.-. Επίσης ο εναγόμενος θα πληρώσει τα έξοδα τόσο της δίκης στο πρωτόδικο δικαστήριο όσο και της έφεσης.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο