(1992) 1 ΑΑΔ 383
[*383] 6 Μαρτίου, 1992
[ΠΙΚΗΣ,Δ/στής]
SAIT ELECTRONIC S.A.,
Ενάγοντες,
ν.
ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ "DOMINIQUE" ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ (Αρ. 2)
Εναγομένων.
(Αγωγή Αρ. 165/88).
Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου — Απαίτηση για εμπορεύματα ή υλικά που προμηθεύθηκαν σε πλοίο για την λειτουργία ή συντήρησή του δυνάμει του άρθρου 1.1 (m) του αγγλικού Administration of Justice Act, 1956 —Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάληψη δικαιοδοσίας από το Ναυτοδικείο η αναφορά στην απαίτηση ότι τα εμπορεύματα ή υλικά ήσαν αναγκαία για τη λειτουργία ή τη συντήρηση του πλοίου.
Μαρτυρία — Κατάθεση αντιγράφων λογαριασμών που ετοιμάσθηκαν από ηλεκτρονικό υπολογιστή βάσει καταχωρηθεισών πληροφοριών, από μάρτυρα που δεν είχε προσωπική γνώση των γεγονότων που αναγράφονταν σ' αυτά — Δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά σαν μαρτυρία για την ορθότητα του περιεχομένου τους.
Σε αγωγή για την αξία εμπορευμάτων και υπηρεσιών που προμηθεύθηκαν σε πλοίο δεν γινόταν καμμιά αναφορά στην έκθεση απαιτήσεως στην αναγκαιότητα αυτών για τη λειτουργία ή τη συντήρηση του πλοίου. Κατά την ακρόαση για την απόδειξη της απαίτησης μάρτυρας των εναγόντων, που δεν είχε προσωπική γνώση των γεγονότων και δεν μπορούσε να βεβαιώσει την ακρίβεια των στοιχείων που κατέθετε, κατάθεσε στο Δικαστήριο αντίγραφα λογαριασμών που είχαν ετοιμασθεί, από στοιχεία που τηρούνταν σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Εκ μέρους των εναγομένων υποστηρίχθηκε ότι, εφόσον δεν είχε γίνει αναφορά στην αναγκαιότητα των εμπορευμάτων και υπηρεσιών για τη λειτουργία ή συντήρηση του πλοίου, δεν εστοιχειοθετείτο υπόθεση που να εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου δυνάμει του άρθρου 1.1 (m) του Administration of Justice Act, 1956.
Αποφασίσθηκε ότι:
(α) Απαραίτητη προυπόθεση για την ανάληψη δικαιοδοσίας από το Ναυτοδικείο βάσει του άρθρου 1.1 (m) του αγγλικού Administration of Justice Act, 1956 είναι η αναγκαιότητα των αγα[*384]θών ή υπηρεσιών για τη λειτουργία ή συντήρηση του πλοίου. Εφόσον καμμιά αναφορά δεν είχε γίνει για το θέμα αυτό στην έκθεση απαιτήσεως, η υπόθεση ετίθετο εκτός δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου.
(β) Τα έγγραφα που είχαν εκδοθεί από ηλεκτρονικό υπολογιστή βάσει καταχωρηθεισών πληροφοριών, και που κατατέθηκαν από μάρτυρα που δεν είχε προσωπική γνώση των γεγονότων ούτε μπορούσε να βεβαιώσει την ακρίβεια του περιεχομένου τους, δεν μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά σαν μαρτυρία που να θεμελιώνει την απαίτηση, διότι συνιστούσαν εξ' ακοής μαρτυρία.
Η αγωγή απορρίφθηκε με έξοδα.
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
CY.T.A. v. Ship "Maria" (1988) 1 C.L.R. 163·
THE OCEAN" 166 E.R. 793·
"THE SOPHIE" 166 E.R. 610·
"THE ALEXANDER" 166 E.R. 608·
E. Philippou Ltd v. Compass Insurance Co Ltd, Αγωγή 268/84, 31.12.90·
Myers v. Director of Public Prosecutions [1964] 2 All E.R. 881 ·
Patel v. Comptroller of Customs [1965] 3 All E.R. 593·
R. v.Patel [1981] 3All E.R.94·
R. v. Abandom [1983] 1 All E.R. 364.
Προδικαστική ένσταση.
Προδικαστική ένσταση από τον εναγόμενο 3 ότι η διαφορά των διαδίκων δεν ανάγεται στη δικαιοδοσία του ναυτοδικείου και ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αναρμόδιο να επιληφθεί της διαφοράς.
Α. Δημητριάδης, για τους ενάγοντες.
Α. Τιμόθη (κα), για τους εναγομένους.
Cur. adv. vult. [*385]
ΠΙΚΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Τα επίδικα θέματα διαγράφονται στην ενδιάμεση απόφαση της 17/2/92, έτσι δεν είναι ανάγκη να επεκταθούμε στην εξιστόρησή τους. Το πρώτο θέμα αφορά τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.
Η αγωγή εναντίον του πλοίου έχει εκπνεύσει και έπαυσε να υφίσταται. Οι ιδιοκτήτες του πλοίου, οι δεύτεροι εναγόμενοι, παράλειψαν να εμφανιστούν και η υπόθεση ακούστηκε στην απουσία τους. Ο τρίτος εναγόμενος, ο Νικόλας Βελλιάδης, ο οποίος έχει εμφανιστεί, αρνείται τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου και υποστηρίζει ότι η διαφορά δεν ανάγεται στη δικαιοδοσία ναυτοδικείου, και συνεπώς, το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αναρμόδιο να της επιληφθεί. Εφόσον η ένσταση άπτεται της αρμοδιότητας του δικαστηρίου να επιληφθεί της αγωγής, δεν παρεμβάλλεται κώλυμα στην προβολή της σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας. Αν η ένσταση κριθεί βάσιμη η αγωγή εκ-φεύγει της δικαιοδοσίας και η επίλυσή της από αυτό το δικαστήριο καθίσταται ανέφικτη. Οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι η απαίτηση, όπως διατυπώνεται στο υπόμνημα, εντάσσει τη διαφορά μέσα στα πλαίσια του άρθρου 1.1l(m) του δικαιοδοτικού νόμου, δηλαδή, του Administration of Justice Act 1956. To άρθρο αυτό παρέχει δικαιοδοσία προς επίλυση:
"Any claim in respect of goods or materials supplied to a ship for her operation or maintenance."
Ελληνική μετάφραση: "Οποιαδήποτε απαίτηση αναφορικά με εμπορεύματα ή υλικά τα οποία προμηθεύονται σε πλοίο για τη λειτουργία ή συντήρησή του."
Οι ενάγοντες υπέβαλαν ότι εφόσον η αγωγή αφορά τη διεκδίκηση οφειλής για την προσφορά τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε πλοίο, αναγκαίων για τη λειτουργία του, θεμελιώνεται και η βάση της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου. Η απαίτηση, όπως στοιχειοθετείται στο υπόμνημα, δεν αφορά την προσφορά αναγκαίων αγαθών ή υπηρεσιών για το πλοίο, αλλά οφειλή βάσει συμβατικής υποχρέωσης των εναγομένων. Η οφειλή καθορίζεται βάσει των προνοιών της μεταξύ των μερών συμφωνίας (Τεκμήριο 1) που καθι[*386]στά τους ιδιοκτήτες (εναγόμενους 2) και τους εγγυητές υπόλογους για την καταβολή προκαθοριζόμενων τελών (fee) ως αντιπαροχή για την προσφορά υπηρεσιών ραδιοτηλεπικοινωνίας. Στην έκθεση απαιτήσεως δε γίνεται καμιά αναφορά στην αναγκαιότητα των υπηρεσιών για τη λειτουργία ή τη συντήρηση του πλοίου. Η ανάγκη αυτή εξυπακούεται, όπως εισηγήθηκε ο δικηγόρος των εφεσειόντων, από τη φύση των υπηρεσιών, αφενός, και τις διατάξεις του άρθρου 4 του Κεφ. 293, αφετέρου. Η νομοθετική αυτή διάταξη επιβάλλει υποχρέωση για την εγκατάσταση ασύρματου τηλεγράφου σε πλοία, μικτού εκτοπίσματος 1600 τόννων και άνω. Στο υπόμνημα δεν καθορίζεται το εκτόπισμα του πλοίου, ούτε συναρτάται, όπως έχουμε αναφέρει, η παροχή των υπηρεσιών με τη λειτουργία του. Η απαίτηση περιορίζεται στη διεκδίκηση αποζημιώσεων για τη διάρρηξη σύμβασης.
Επικαλούμενη την απόφαση της ολομέλειας στη CY.T.A. v. Ship "Maria" (1988) 1 C.L.R. 163, η δικηγόρος του εναγόμενου 3 υποστήριξε ότι όχι μόνο δε συναρτάται η απαίτηση με την παροχή αγαθών ή υπηρεσιών για τη λειτουργία ή συντήρηση του πλοίου, αλλά ούτε η αναγκαιότητά τους για το σκοπό εκείνο δε στοιχειοθετείται στην απαίτηση. Η απουσία των στοιχείων αυτών από την απαίτηση, τη θέτει εκτός δικαιοδοσίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάληψη δικαιοδοσίας ναυτοδικείου βάσει του άρθρου 1.1 (m) του Νόμου του 1956 είναι η αναγκαιότητα των αγαθών ή υπηρεσιών για τη λειτουργία ή συντήρηση του πλοίου.
Όπως διευκρινίζεται στη CY.T.A: v. Ship "Maria" (1988) 1 C.L.R. 163, η αναγκαιότητα των αγαθών ή υπηρεσιών για τη λειτουργία του πλοίου αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη της διαφοράς στο δικαιοδοτικό, πλαίσιο του άρθρου l(l)(m). Αυτό συνάγεται από το συσχετισμό της προμήθειας των αγαθών ή υπηρεσίας με τη λειτουργία ή συντήρηση του πλοίου. Πρέπει τα αγαθά ή οι υπηρεσίες να είναι αναγκαία για τη σωστή εξυπηρέτηση του πλοίου, τέτοια που την παροχή τους θα διάτασσε ο νουνεχής (prudent) ιδιοκτήτης. Ο καθορισμός του δικαιοδοτικού πλαισίου του άρθρου l(l)(m) του Administration of Justice Act του 1956 βρίσκει έρεισμα στην αγγλική νομολογία με [*387] την οποία συναρτάται και ο λόγος της απόφασης στη CY.T.Α. (ανωτέρω) (βλ. TΗΕ OCEAN", 166 E.R. 793, "THE SOPHIE", 166 E.R. 610, 611, και TΗΕ ALEXANDER", 166 E.R. 608,610).
Διαπιστώνουμε ότι η απαίτηση βασίζεται αποκλειστικά σε διάρρηξη συμφωνίας και οι διεκδικήσεις περιορίζονται σε οφειλή η οποία προκύπτει από τις πρόνοιές της. Η απαίτηση δε συσχετίζεται με την αναγκαιότητα των υπηρεσιών είτε για τη λειτουργία ή τη συντήρηση του πλοίου. Διαπιστώνουμε ότι η αγωγή εκφεύγει του δικαιοδοτικού πλαισίου του άρθρου 1(1)(m) του Administration of Justice Act του 1956. Συμπληρωματικά ή διαζευκτικά, ο δικηγόρος των εναγόντων υπέβαλε ότι δικαιοδοσία για την επίλυση της διαφοράς μπορεί να αντληθεί από τις διατάξεις του άρθρου 1(1)(p) του Administration of Justice Act, 1956. Απλή ανάγνωση του περιεχομένου αυτής της νομοθετικής διάταξης καταρρίπτει την εισήγηση. Το άρθρο αυτό προβλέπει ότι παρέχεται δικαιοδοσία ναυτοδικείου για την επίλυση:
1(1)(p) : "Any claim by a master, shipper, charterer, or agent in respect of disbursements made on account of a ship;"
Σε Ελληνική μετάφραση :
"Οποιαδήποτε απαίτηση εκ μέρους του καπετάνιου, του φορτωτή, του ναυλωτή, ή αντιπροσώπου, αναφορικά με δαπάνες που γίνονται εκ μέρους του "πλοίου"
Η απαίτηση δεν υποβάλλεται από κανένα από τα προσδιοριζόμενα πρόσωπα, ούτε αφορά δαπάνες που έγιναν για λογαριασμό του πλοίου. Ανεπιθύμητο όσο κι' αν είναι να εγείρεται και να διαπιστώνεται στο τελικό στάδιο της διαδικασίας η έλλειψη ουσιαστικής δικαιοδοσίας για επίλυση της διαφοράς, δεν παρέχεται άλλη εκλογή από την απόρριψη της αγωγής λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας (βλ. Ε. Philippou Ltd. v. Compass Insurance Co. Ltd., Αγωγή Αρ. 268/84, αποφασίστηκε στις 31/12/90. [*388]
Εφόσον η απόφαση του δικαστηρίου υπόκειται σε έφεση, είναι επιθυμητό, σύμφωνα με την υφιστάμενη πρακτική, να αποτιμούνται και τα γεγονότα, κυρίως ως προς την αξιοπιστία των μαρτύρων, ώστε σε περίπτωση ανατροπής της απόφασης να παρέχεται ευχέρεια στο Εφετείο να λύσει τελειωτικά τη διαφορά. Ο μόνος μάρτυρας που κατάθεσε ως προς τα γεγονότα είναι ο Γκρέηχαμ Άρθουρ Στήβεν Τσιάρνελ, υπάλληλος θυγατρικής εταιρείας των εναγόντων, υπεύθυνος για τη διαχείριση, όπως ανάφερε, του συμβολαίου - Τεκμήριο 1. Ο μάρτυρας αυτός κατάθεσε, για σκοπούς αναγνώρισης, σειρά εγγράφων τα οποία εκδόθηκαν από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή της εταιρείας τους, βάσει καταχωρηθεισών πληροφοριών. Ο μάρτυρας δεν είχε προσωπική γνώση των γεγονότων τα οποία αναγράφονται σ' αυτά, ούτε μπορούσε να βεβαιώσει την ακρίβεια του περιεχομένου τους. Το περιεχόμενό τους συνιστά εξ ακοής μαρτυρία ως προς την αλήθεια και ακρίβεια του περιεχομένου τους και γι' αυτό το λόγο δεν έγιναν αποδεκτά ως μαρτυρία. Η απόφαση Myers v. Director of Public Prosecutions [1964] 2 All E.R. 881, συνοψίζει τις σχετικές αρχές του κοινού δικαίου και είναι καθοριστική ως προς το απαράδεκτο των υπό εξέταση εγγράφων ως μαρτυρίας (βλ. επίσης Patel v. Comptroller of Customs [1965] 3 All E.R. 593, R. v. Patel [1981] 3 All E.R. 94, και R. v. Abandom [1983] 1 All E.R. 364).
Καταλήγω ότι δεν έχει κατατεθεί μαρτυρία η οποία να θεμελιώνει την απαίτηση. Ενόψει αυτής της διαπίστωσης η εκτίμηση των υποχρεώσεων του εναγόμενου 3, βάσει της υπό εξέταση σύμβασης (Τεκμήριο 1) υπό το φως των αρχών του Βελγικού δικαίου, όπως εξηγήθηκαν από το μάρτυρα Μότμανς Τρούτο, καθίσταται θεωρητικό εγχείρημα.
Η αγωγή απορρίπτεται λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας, με έξοδα υπέρ του εναγόμενου 3.
Η αγωγή απορρίπτεαι με έξοδα υπέρ τον εναγομένου 3.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο