(1994) 1 ΑΑΔ 11
[*11] 18 Ιανουαρίου, 1994
[ΠΙΚΗΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΠΟΓΙΑΤΖΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ/στές]
FRESCA FOODS,
Εφεσείοντες,
ν.
GUARDIAN ROYAL EXCHANGE ASSURANCE LTD.,
Εφεσιβλήτων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 7964)
Περί Δικαστηρίων Νόμος— Αίτηση δυνάμει τον άρθρον 61 τον περί Δικαστηρίων Νόμον για παραπομπή υπόθεσης ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου για εκδίκαση— Αποτελεί άσκηση της πρωτογενούς δικαιοδοσίας τον Ανωτάτου Δικαστηρίου, και προϋποθέτει την ύπαρξη της αγωγής κατά την εξέταση της αίτησης — Δεν μπορεί να ασκηθεί σε περίπτωση όπου η αγωγή έχει απορριφθεί πρωτοβάθμια και ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου εκκρεμεί έφεση που στρέφεται εναντίον της πρωτοβάθμιας απόφασης.
Έφεση — Εναντίον απόφασης που απορρίπτει αγωγή — Στρέφεται αποκλειστικά εναντίον της απόφασης για απόρριψη της αγωγής και στοιχειοθετείται από τους λόγους της έφεσης — Η έφεση δεν αναβιώνει την αγωγή που έχει απορριφθεί με την πρωτοβάθμια απόφαση — Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο κατά την άσκηση της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου — Απαίτηση εδραζόμενη σε σύμβαση ναυτασφάλισης για την μεταφορά εμπορευμάτων δια θαλάσσης — Αγωγές για τέτοιες απαιτήσεις ανάγονται στην πολιτική δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου και όχι στην δικαιοδοσία Ναυτοδικείου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ενεργώντας σαν Ναυτοδικείο απόρριψε την αγωγή των εφεσειόντων, που βασιζόταν σε απαίτηση για ζημιά που είχε προκληθεί σε εμπορεύματα δυνάμει σύμβασης ναυτασφάλισης για την μεταφορά εμπορευμάτων δια θαλάσσης. Το Δικαστήριο είχε επιληφθεί της ουσίας της αγωγής. Η απορριπτική απόφαση εφεσιβλήθηκε, [*12] αλλά πριν τον ορισμό της έφεσης για ακρόαση, το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Biochemie R.O.S.E. Ltd v. General Insurance of Cyprus Ltd, (1990) 1 Α.Α.Δ. 901, αποφάσισε ότι απαιτήσεις που βασίζονται σε σύμβαση ναυτασφάλισης για την μεταφορά εμπορευμάτων διά θαλάσσης ανάγονται στην πολιτική δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου και όχι στην δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου. Για το θέμα της έλλειψης δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου να επιληφθεί της αγωγής συμφωνούσαν οι διάδικοι. Ο εφεσείων υπόβαλε αίτηση στο Εφετείο, δυνάμει του άρθρου 61 του περί Δικαστηρίων Νόμου, για παραπομπή της εκδίκασης της αγωγής στο Επαρχιακό Δικαστήριο. Οι εφεσίβλητοι έφεραν ένσταση.
Αποφασίσθηκε ότι:
(α) Σε περίπτωση απόρριψης αγωγής, η υποβολή έφεσης κατά της απορριπτικής απόφασης δεν συνεπάγεται και την αναβίωση της απορριφθείσας αγωγής, γεγονός που μπορεί να επέλθει μόνο στο πλαίσιο και σαν αποτέλεσμα της άσκησης της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
(β) Η υποβολή αίτησης δυνάμει του άρθρου 61 του περί Δικαστηρίων Νόμου για παραπομπή υπόθεσης στο Επαρχιακό Δικαστήριο για ακρόαση προϋποθέτει την ύπαρξη της αγωγής και αποτελεί άσκηση πρωτογενούς δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην προκειμένη περίπτωση, η αγωγή είχε απορριφθεί και έτσι δεν υφίστατο, και κατά συνέπεια δεν υπήρχε δυνατότητα παραπομπής της στο Επαρχιακό Δικαστήριο για ακρόαση.
(γ) Το προσβαλλόμενο σε πολιτική έφεση είναι η απόφαση του Δικαστηρίου και όχι το σκεπτικό αυτής. Στην προκειμένη περίπτωση ήταν καθαρό ότι η απόφαση του Δικαστηρίου να απορρίψει την αγωγή ήταν ορθή, όχι όμως για τους λόγους που αναφέρθηκαν σ' αυτή, αλλά λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου. Γι αυτό η έφεση έπρεπε να απορριφθεί και η πρωτόδικη απόφαση να επικυρωθεί, αποκλειστικά και μόνο, όμως, λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου.
Η έφεση απορρίφθηκε χωρίς διαταγή για έξοδα.
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Biochemie R.O.S.E. Limited v. General Insurance of Cyprus Limited (1990) 1 Α.Α.Δ. 901, [*13]
Πασχαλίδης και Άλλοι ν. Γιασεμίδη και Άλλων (1992) 1 Α.Α.Δ. 1330.
Έφεση.
Έφεση από τους ενάγοντες κατά της απόφασης Δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου Κύπρου (Δημητριάδη, Δ.) που δόθηκε στις 14 Αυγούστου, 1989) (Αρ. Αγωγής 33/75) με την οποία η απαίτηση τους εδραζομένη σε σύμβαση ναυτασφάλισης για μεταφορά εμπορευμάτων δια θαλάσσης απορρίφθηκε.
Κ. Χατζηϊωάννου, για τους Εφεσείοντες.
Π. Πολυβίου, για τους Εφεσίβλητους.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Γ.Μ. Πική.
ΠΙΚΗΣ, Δ.: Εξ αρχής επισημάναμε στα μέρη ότι εγείρονται ερωτηματικά για την αρμοδιότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου να επιληφθεί στο πλαίσιο της άσκησης της δικαιοδοσίας ναυτοδικείου του αντικειμένου της αγωγής, απαίτησης εδραζομένης σε σύμβαση ναυτασφάλισης για τη μεταφορά εμπορευμάτων δια θαλάσσης. Οι επιφυλάξεις μας πηγάζουν από την απόφαση στην Biochemie R.O.S.K Limited v. General Insurance of Cyprus Limited (1990) 1 AAA 901, όπου κρίθηκε ότι δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία ναυτοδικείου απαιτήσεις βάσει συμβάσεων ναυτασφάλισης εμπορευμάτων έναντι κινδύνων κατά τη μεταφορά τους, και ότι απαιτήσεις αυτής της φύσης ανάγονται στην Πολιτική δικαιοδοσία του Επαρχιακού Δικαστηρίου.
Τόσο ο δικηγόρος των εφεσειόντων όσο και ο δικηγόρος των εφεσίβλητων, υποστήριξαν ότι η Biochemie (ανωτέρω), λύει το θέμα δικαιοδοσίας και συμφώνησαν ότι υπό το φως του λόγου της προαναφερθείσας απόφασης το Ανώτατο Δικαστήριο ήταν αναρμόδιο να επιληφθεί του αντικειμένου της αγωγής. Ο δικηγόρος των εφεσειόντων εξήγησε ότι η απόφαση στην Biochemie εκδόθηκε μετά την εκκαλούμενη απόφαση και πολύ μεταγενέστερα από την έγερση της αγωγής. Η πραγματικότητα αυτή, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο όντως επιλήφθηκε της ουσίας της διαφοράς και απέρριψε την αγωγή, δικαιολογούν την αποδοχή της έφεσης και τον παραμερισμό της πρωτόδικης απόφασης, ώστε να διανοιχτεί ο δρόμος για το ενδεχόμενο παραπομπής της αγωγής από το Ανώτατο Δικαστήριο στο Επαρχιακό Δικαστήριο, βάσει των προ[*14]νοιών του Άρθρου 61 του περί Δικαστηρίων Νόμου 1960.
Όχι μόνο ο κ. Χατζηϊωάννου υπεστήριξε αυτό το ενδεχόμενο αλλά συγχρόνως υπέβαλε εκ μέρους των πελατών του αίτηση με ημερομηνία 13/1/90 και με Αρ. 6/94, με την οποία επιδιώκεται η έκδοση διαταγής για παραπομπή της υπόθεσης στο Επαρχιακό Δικαστήριο βάσει των προνοιών των Άρθρων 61-64 του Ν. 14/60. Στο πλαίσιο ποιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου υποβάλλεται το αίτημα, δεν εξηγείται. Η υποβολή του αιτήματος προϋποθέτει, όπως υποδείξαμε κατά τη συζήτηση της έφεσης, την ύπαρξης της Αγωγής 33/75, υπόθεση ανεδαφική εφόσον αυτή έχει απορριφθεί. Η μόνη υφιστάμενη διαδικασία σε σχέση με την προαναφερθείσα αγωγή είναι η παρούσα έφεση, το αντικείμενο της οποίας στοιχειοθετείται από τους λόγους έφεσης. Η υποβολή έφεσης δε συνεπάγεται και την αναβίωση της απορριφθείσας αγωγής. Αυτό μπορεί να επέλθει μόνο στο πλαίσιο και ως αποτέλεσμα της άσκησης της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Παρόμοιο αίτημα, επεσήμανε ο κ. Πολυβίου, απορρίφθηκε στην Πασχαλίδης και Άλλοι ν. Γιασεμίδη και Άλλων (1992) 1 Α.Α.Δ. 1330, όπως συνάγεται από το πιο κάτω απόσπασμα:
"Ούτε είναι παραδεκτό για το Ανώτατο Δικαστήριο, στην άσκηση της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του, να εξετάσει, βάσει του άρθρου 61, το επιθυμητό της παραπομπής της εκδίκασης υπόθεσης η οποία άγεται ενώπιον του κατ' έφεση, από δικαστήριο άλλο από το ορισθέν. Η αίτηση η οποία προβλέπεται από το άρθρο 61 συνιστά διάβημα με το οποίο αιτητής προβαίνει στο Ανώτατο Δικαστήριο για την άσκηση της πρωτογενούς δικαιοδοσίας που παρέχεται σ' αυτό και όχι προφορική αίτηση η οποία υποβάλλεται στο Εφετείο κατά την ακρόαση έφεσης ως διαζευτικό μέσο για την επιτυχία της..."
Η εισήγηση για παραπομπή της απορριφθείσας αγωγής στο Επαρχιακό Δικαστήριο, βάσει του Άρθρου 61 του Ν. 14/60, στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, στερείται ολοσχερώς ερείσματος και απορρίπτεται.
Ανεδαφική είναι επίσης η εισήγηση για παραμερισμό της πρωτόδικης απόφασης επειδή η αγωγή κρίνεται απορριπτέα για λόγους άλλους από εκείνους που συνιστούν το σκεπτικό της απόφασης. Η εισήγηση παραγνωρίζει ότι το αντικείμενο της έφεσης είναι η απόφαση, που κατοπτρίζει την ετυμηγορία του δικαστηρίου, που προσβάλλεται και όχι το αιτιολογικό της. Ό,τι εφεσιβάλλεται είναι το [*15] διάταγμα ή η απόφαση (Δ.35 θ.2) που οριοθετεί την έκβαση της αγωγής και όχι το σκεπτικό που οδηγεί σ' εκείνη την κατάληξη. Στην προκείμενη περίπτωση, ό,τι προσβάλλεται είναι η απόρριψη της αγωγής. Η κοινή διαπίστωση σ' αυτή την περίπτωση ότι η αγωγή ήταν απορριπτέα λόγω αναρμοδιότητας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να επιληφθεί της διαφοράς, δε μεταβάλλει την κατάληξη στην οποία είχε αχθεί το πρωτόδικο Δικαστήριο. Επομένως δε διαπιστώνεται λόγος που να δικαιολογεί τον παραμερισμό της πρωτόδικης απόφασης.
Η έφεση απορρίπτεται. Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώνεται αλλά για λόγους άλλους από εκείνους που έχουν παρατεθεί από το πρωτόδικο Δικαστήριο για την υποστήριξη της. Η επικύρωση της πρωτόδικης απόφασης συναρτάται αποκλειστικά με τη διαπίστωση ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είναι αναρμόδιο να επιληφθεί των επίδικων θεμάτων της αγωγής.
Οι εφεσίβλητοι πληροφόρησαν το Δικαστήριο ότι δεν εγείρουν απαίτηση για έξοδα, ενόψει του γεγονότος ότι πριν τη Biochemie διΐσταντο οι απόψεις ως προς τη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου να επιληφθεί αγωγών της φύσης της αγωγής των εφεσειόντων.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο