(1995) 1 ΑΑΔ 55
[*55] 26 Ιανουαρίου, 1995
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 3 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΙΤΗΤΗ ΤΑΚΗ ΣΙΑΚΑΛΛΗ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΥ CERTIORARI,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ/ Ή ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 18/1/1995 ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 374/95.
(Αίτηση Αρ. 9/95).
Certiorari — Σαρωτικό απαγορευτικό διάταγμα — Αίτηση για καταχώρηση αίτησης έκδοσης εντάλματος Certiorari — Παράκαμψη της διαδικασίας των Θεσμών της Πολιτικής Δικονομίας — Εξαιρετικές περιστάσεις — Σύγχυση στις πρόνοιες απαγορευτικού διατάγματος.
Mareva — Ενδιάμεσο απαγορευτικό διάταγμα τύπου Mareva — Πλοίο εκτός δικαιοδοσίας — Δικαιοδοσία Κυπριακών Δικαστηρίων.
Δικαιοδοσία — Έλλειψη δικαιοδοσίας — Προϋποθέσεις έκδοσης προνομιακού εντάλματος τύπου Certiorari και Prohibition.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εξέδωσε στις 18.1.1995 διάταγμα χωρίς ειδοποίηση, εναντίον των εναγομένων με το οποίο δεσμευόταν ολόκληρη η κινητή και ακίνητη περιουσία τους, συμπεριλαμβανομένων και τριών πλοίων εκτός δικαιοδοσίας, καθώς και των υπαλλήλων, υπηρετών και αντιπροσώπων τους.
Οι αιτητές, με την αίτησή τους, ζητούν άδεια να καταχωρήσουν αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος τύπου Certiorari, ισχυ[*56]ριζόμενοι υπέρβαση εξουσίας από το Δικαστήριο που εξέδωσε το διάταγμα, επειδή ήταν σαρωτικής και εξοντωτικής φύσεως για τους ιδίους, περιείχε απαγορευτική πρόνοια για την περιουσία των υπηρεσιών υπαλλήλων ή αντιπροσώπων τους και για έλλειψη δικαιοδοσίας επί πλοίων εκτός δικαιοδοσίας.
Ο δικηγόρος που παρουσιάστηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για την έκδοση του προσωρινού διατάγματος, εμφανίστηκε χωρίς ειδοποίηση και ακούστηκε με τη συγκατάθεση της άλλης πλευράς και άδεια του Δικαστηρίου, γιατί θα επηρεάζονταν τα συμφέροντα των πελατών του. Εισηγήθηκε, ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας είχε δικαιοδοσία έκδοσης ενδιάμεσου απαγορευτικού διατάγματος αναφορικά με πλοία εκτός δικαιοδοσίας και ότι, οποιοδήποτε παράπονο των αιτητών για τη φύση, έκταση και συνέπειες του διατάγματος μπορεί να εγερθεί ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας όταν η υπόθεση θα επανεξετάζετο την ημερομηνία που το διάταγμα ήταν επιστρεπτέο.
Αποφασίστηκε, ότι:
(1) Για τη χορήγηση άδειας καταχώρησης αίτησης έκδοσης προνομιακού εντάλματος ο αιτητής πρέπει να ικανοποιήσει το Ανώτατο Δικαστήριο ότι υπάρχει "εκ πρώτης όψεως υπόθεση" ή "συζητήσιμο θέμα" και επιπλέον ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
(2) Έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας και πρόδηλη πλάνη περί το νόμο κατά την έκδοση αποφάσεων και διαταγμάτων από κατώτερα Δικαστήρια, αποτελούν κλασσικούς λόγους έκδοσης προνομιακών ενταλμάτων της φύσεως Certiorari, αλλά η δυνατότητα άλλου ενδίκου μέσου αποκλείει την έκδοση τους, εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές συνθήκες παράκαμψης του.
(3) Σαρωτική ή εξοντωτική φύση προσωρινού διατάγματος με καταστροφικές συνέπειες δεν αποτελεί "εξαιρετική περίσταση" που δικαιολογεί έκδοση εντάλματος Certiorari, διότι μπορεί να διορθωθεί, τροποποιηθεί ή απαλειφθεί από το πρωτόδικο Δικαστήριο, όπως προβλέπεται από τους Θεσμούς της Πολιτικής Δικονομίας, είτε κατά την ημερομηνία κατά την οποία το διάταγμα είναι επιστρεπτέο, είτε σύμφωνα με τη Δ.48(8)(4).
(4) Δεν μπορεί να εκδοθεί διάταγμα τύπου Mareva για πλοία εκτός δικαιοδοσίας διότι υπάρχει δεσμευτική Κυπριακή νομολογία, παρά την πληθώρα μεταγενέστερων αντίθετων Αγγλικών αποφάσεων.
[*57]
(5) Εκεί όπου το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία πρέπει να δίδεται προνομιακό διάταγμα τύπου Certiorari ή/και Prohibition, αλλά η έλλειψη δικαιοδοσίας πρέπει να είναι φανερά κραυγαλέα και να προκύπτει από το υλικό ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
(6) Όταν η έλλειψη δικαιοδοσίας δεν είναι εξώφθαλμη, το Ανώτατο Δικαστήριο οφείλει να εξετάσει τα πρακτικά· έλλειψη πρακτικών καθιστά αδύνατο τον έλεγχό της.
Η αίτηση απορρίφθηκε χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ανθίμου Γεώργιος (1991) 1 Α.Α.Δ. 41,
Κωνσταντινίδου και Άλλος (1992) 1 Α.Α.Δ. 853,
In Re Philippou (1986) 1 C.L.R. 568,
Ιωάννου Ανδρούλα (1993) 1 Α.Α.Δ. 305,
In Re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 23,
Φεσσά Χάρης (1990) 1 Α.Α.Δ. 704,
Αργυρού Νίκος Ευαγγέλου (Αρ.3) (1993) 1 A.A.Δ. 567,
Marewave Shipping and Trading Company Ltd (1992) 1(A) A.A.Δ. 116,
Lindos Constructions Ltd v. Διευθυντή Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1993) 1 Α.Α.Δ. 17,
Λουκά Χρυστάλλα Α. (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 648,
Laertis Shipping Enterprises Special Shipping S.A.(1992) 1(A) Α.Α.Δ. 686,
Pastella Marine Co. Ltd. v. National Iranian Tanker Co. Ltd. (1987) 1 C.L.R., 583,
Sidnell v. Wilson [1966] 1 All E.R. 681,
Land Securities v. Metropolitan Police [1983] 2 All E.R. 254, [*58]
In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250,
Rex v. Nat Bell Liquors Ltd. [1922] 2 A.C. 128,
Baldwin & Francis v. Patent Appeal Tribunal [1959] 2 All E.R. 433,
R. v. Preston Appeal Tribunal [1975] 2 All E.R. 807.
Αίτηση.
Αίτηση με την οποία οι αιτητές ζητούν διάταγμα τύπου Certiorari για τη μεταφορά και παρουσίαση στο Ανώτατο Δικαστήριο όλων των σχετικών πρακτικών και ακύρωση της ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 18/1/95.
Π. Παύλου και Στ. Παύλου, για τον Αιτητή.
Ν. Παπαευσταθίου με Μ. Ηλιάδη, για τους Καθ' ων η αίτηση.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Οι αιτητές ήσαν εναγόμενοι στην αγωγή 374/95 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.
Στις 18/1/1995 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας έκδωσε διάταγμα χωρίς ειδοποίηση - αίτηση, με το οποίο εδεσμεύετο ολόκληρη η ακίνητη ιδιοκτησία των εναγομένων σε ολόκληρη την Κύπρο. Επίσης εδεσμεύετο η κινητή και ακίνητη περιουσία των υπαλλήλων και/ή υπηρετών και/ή αντιπροσώπων των καθώς επίσης, τόσο οι εναγόμενοι όσο και οι υπηρέτες τους εμποδίζοντο από του να μεταβιβάσουν, πωλήσουν, επιβαρύνουν, αποξενώσουν ή άλλως πως διαθέσουν τα πλοία "ATALANTE", "ROMANTICA" (και τα δύο υπό Κυπριακή σημαία) και το "SEA SAPRHIRE" (υπό Λιβεριανή σημαία).
Με την αίτησή τους αυτή οι αιτητές ζητούν διάταγμα τύπου Certiorari για τη μεταφορά και παρουσίαση στο Ανώτατο Δικαστήριο όλων των σχετικών πρακτικών και ακύρωση της πιο πάνω ενδιάμεσης απόφασης. Επίσης, ζητείται όπως δοθούν οι αναγκαίες οδηγίες και αναστολή της ισχύος των εν λόγω διαταγμάτων.
Η αίτηση υποστηρίζεται και από ένορκη δήλωση από κάποιο κ. Αντρέα Λουκά, με την οποία υποστηρίζεται ότι το εκδοθέν [*59] διάταγμα είναι τόσο σαρωτικό, τόσο γενικό και απεριόριστο, που μπορεί να έχει ως επακόλουθο την πτώχευση, καταστροφή, επηρεασμό ή εξόντωση των εναγομένων ή/και οικονομική κατάρρευση. Αναφέρεται δε στην ένορκη δήλωση, μεταξύ άλλων, πως η εναγόμενη εταιρεία αρ. 4 είναι το μεγαλύτερο συγκρότημα ανάπτυξης γης στην Κύπρο, ιδιοκτήτρια ακίνητης περιουσίας εκατομμυρίων λιρών. Προκύπτει δε το επιχείρημα ότι με το διάταγμα αυτό τόσο οι εναγόμενοι, όσο και οι υπηρέτες και/ή αντιπρόσωποι των, ευρίσκονται σε αδυναμία να αντιμετωπίσουν τα πιο βασικά, ακόμα και προσωπικά τους έξοδα.
Ο κ. Νίκος Παπαευσταθίου, ο οποίος παρουσιάστηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για την έκδοση του προσωρινού διατάγματος, εμφανίστηκε χωρίς ειδοποίηση στο Δικαστήριο και ζήτησε όπως ακουστεί γιατί θα επηρεάζονταν τα συμφέροντα των πελατών του. Με τη συγκατάθεση του κ. Παύλου, εδόθη η άδεια όπως ο κ. Παπαευσταθίου εκπροσωπήσει τους καθ' ων η αίτηση.
Οφείλω να πω ευθύς εξ αρχής ότι οι δικηγόροι και από τις δυο πλευρές με πολλή επιμέλεια και με τον πιο αναλυτικό τρόπο, με αναφορά σε πληθώρα αγγλικών και κυπριακών υποθέσεων, υποστήριξε ο καθένας τη θέση του.
Ο κ. Παύλου με πολλή δύναμη έθεσε έντονα τις συνέπειες που κατά τον ισχυρισμό του θα έχει το σαρωτικό αυτό διάταγμα, τις καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να έχει στους αιτητές - εναγόμενους, τις παρατραβηγμένες και άδικες συνέπειες που μπορεί να έχει στους υπαλλήλους, υπηρέτες ή αντιπροσώπους των αιτητών και γενικά, πως το διάταγμα αυτό εκφεύγει της νομιμότητας. Επίσης προχώρησε να εισηγηθεί πως το Επαρχιακό Δικαστήριο στην έκδοση του πιο πάνω διατάγματος υπερέβη τη δικαιοδοσία του.
Ο κ. Παπαευσταθίου με επιχειρηματολογία αντέκρουσε έναν έκαστο τους ισχυρισμούς του κ. Παύλου. Ο κ. Παπαευσταθίου εισηγήθηκε επίσης πως οποιοδήποτε παράπονο μπορεί να έχουν οι αιτητές για τη φύση, έκταση και συνέπειες των διαταγμάτων αυτών, μπορούν να το εγείρουν ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου, όπου η υπόθεση αυτή θα επανεξετασθεί την ημέρα που είναι επιστρεπτέο, και μάλιστα πολύ σύντομα, που είναι ορισμένη η υπόθεση την 31/1/1995.
Ως προς το θέμα της δικαιοδοσίας, ο κ. Παπαευσταθίου εισηγήθηκε πως η υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd. v. National [*60] Iranian Tanker Co. Ltd. (1987) 1 C.L.R., 583, πάνω στην οποία βασίστηκε η επιχειρηματολογία του κ. Παύλου, πρέπει να θεωρείται ότι είναι ξεπερασμένη ύστερα από σειρά αποφάσεων των Αγγλικών Δικαστηρίων πάνω στο θέμα. Αλλά κατέληξε να εισηγηθεί πως το Δικαστήριο δεν μπορεί να εξετάσει το θέμα κατά πόσο ο Δικαστής υπερέβη τη δικαιοδοσία του, χωρίς να έχει τα πρακτικά του Δικαστηρίου ενώπιόν του.
Ο Δικαστής Στυλιανίδης, όπως ήταν τότε, στην υπόθεση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Αναφορικά με την αίτηση του Γεώργιου Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, είπε στη σελίδα 46:
"Για την χορήγηση άδειας ο αιτητής πρέπει να ικανοποιήσει το Ανώτατο Δικαστήριο ότι έχει "εκ πρώτης όψεως" υπόθεση και/ή ότι υπάρχει "συζητήσιμο ζήτημα", στην έννοια που δόθηκε στις φράσεις αυτές στις Αγγλικές υποθέσεις Sidnell ν. Wilson [1966] 1 All E.R. 681 και Land Securities v. Metropolitan Police [1983] 2 All E.R. 254,258, οι οποίες υιοθετήθηκαν στην υπόθεση In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250. Η πλάνη περί το νόμο πρέπει να είναι έκδηλη στο πρακτικό. Το πρακτικό είναι η ελεγχόμενη απόφαση και το πρακτικό του Δικαστηρίου χωρίς προσθήκες ή ενόρκους ομολογίες - (Rex ν. Nat Bell Liquors Ltd. [1922] 2 A.C. 128, στη σελ. 159, Baldwin & Francis v. Patent Appeal Tribunal [1959] 2 All E.R. 433, In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 23). Πλάνη νόμου, (error of law), όπως ειπώθηκε στην υπόθεση R. v. Preston Appeal Tribunal [1975] 2 All E.R. 807, στη σελ. 810 από τον Λόρδο Denning MR., περιλαμβάνει εσφαλμένη ερμηνεία νόμου, ή εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου στα γεγονότα της υπόθεσης."
Στη σελίδα 48 αναφέρει σχετικά:
"Και αν ακόμα ο αιτητής ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως ή/και συζητήσιμο ζήτημα, αυτό δεν είναι αρκετό από μόνο του για να του δοθεί η αναγκαία άδεια. Πρέπει, επίσης, να αποδείξει ότι υπάρχουν εξαιρετικές συνθήκες. Όπου προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο και, ειδικά, διαδικασία έφεσης, το Ανώτατο Δικαστήριο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, κάτω από εξαιρετικές περιστάσεις, δίδει άδεια."
Ο Δικαστής Α. Λοΐζου, όπως ήταν τότε, στην υπόθεση In Re Philippou (1986) 1 C.L.R. 568, εξέτασε και υπέδειξε την αναγκαιότητα προσφυγής σε άλλο ένδικο μέσο, εξετάζοντας την υπόθεση από μια διαφορετική γωνία. Ακύρωσε προσωρινό διάταγμα με [*61] ένταλμα Certiorari, γιατί στο προσωρινό διάταγμα δεν ορίστηκε η ημερομηνία ισχύος του και έτσι το επηρεαζόμενο πρόσωπο δεν είχε την ευκαιρία να παρουσιαστεί στο Δικαστήριο και να ενστεί, δηλαδή στερήθηκε του δικαιώματος να χρησιμοποιήσει το οπλοστάσιο των ενδίκων μέσων που ο Νόμος ορίζει.
Ο Δικαστής Ι. Πογιατζής στην υπόθεση Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής Ι. Κωνσταντινίδου και Άλλου (1992) 1 Α.Α.Δ. 853, στις σελίδες 857 και 858 είχε να πει τα εξής:
"Η έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας και η πρόδηλη πλάνη περί το νόμο κατά την έκδοση αποφάσεων και διαταγμάτων από κατώτερα Δικαστήρια, όπως είναι το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων, αποτελούν κλασσικούς λόγους για τους οποίους το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει προνομιακά εντάλματα της φύσεως certiorari ώστε να περιορίσει τις ενέργειες τους μέσα στα πλαίσια του νόμου και της δικαιοδοσίας τους. ... Πριν όμως εξετάσω αν οι Αιτητές έχουν ικανοποιήσει το βασικό αυτό κριτήριο για την έκδοση της αιτούμενης άδειας, οφείλω να εξετάσω κατά πόσο οι Αιτητές είχαν στη διάθεση τους άλλο ένδικο μέσο ή μέσα για τον παραμερισμό του προσβαλλόμενου διατάγματος και κατά πόσο έχουν είτε εξαντλήσει τα μέσα αυτά, είτε τουλάχιστον επικαλεστεί την ύπαρξη εξαιρετικών συνθηκών που να δικαιολογούν την επιλογή τους να παρακάμψουν τα ένδικα αυτά μέσα και να καταφύγουν στο Ανώτατο Δικαστήριο επικαλούμενοι τη δικαιοδοσία του κάτω από το άρθρο 155.4 του Συντάγματος."
Ο Δικαστής Γ. Κωνσταντινίδης στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση τον Νίκου Ευαγγέλου Αργυρού (Αρ.3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 567 έχει να πει τα πιο κάτω στη σελίδα 570:
"Στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση τον Γεώργιου Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41 τονίστηκε πως και στην περίπτωση που στοιχειοθετείται εκ πρώτης όψεως υπόθεση που θα δικαιολογούσε την παροχή άδειας για την καταχώριση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, δεν θα πρέπει να παρέχεται τέτοια άδεια αν προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο προς επίτευξη του ίδιου σκοπού εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις. Σε σειρά υποθέσεων το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε αιτήσεις για την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων ακριβώς επειδή δεν είχαν καταδειχθεί εξαιρετικές περιστάσεις που θα δικαιολογούσαν την παράλειψη εξάντλησης άλλων ένδικων μέσων που προσφέρονταν στην περίπτωση. (Βλ. μεταξύ άλ[*62]λων, Αναφορικά με την αίτηση της Marewave Shipping and Trading Company Ltd (1992) 1 Α.Α.Δ. 116, Αναφορικά με την αίτηση τον Χριστάκη Μιχαήλ (1992) 1 Α.Α.Δ. 472, Αναφορικά με την αίτηση της Χρυστάλλας Α. Λουκά (1992) 1 Α.Α.Δ. 648, Αναφορικά με την αίτηση των Laertis Shipping Enterprises Special Shipping S.A. (1992) 1 Α.Α.Δ. 686, Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής Ι. Κωνσταντινίδου και Ιωσήφ Κωνσταντινίδη (1992) 1 Α.Α.Δ. 853.
Βρίσκεται ενώπιόν μου, ως εξήγηση της μη χρησιμοποίησης του μηχανισμού που προβλέπουν οι Θεσμοί περί Πολιτικής Δικονομίας, η επιθυμία του αιτητή να εξασφαλίσει σύντομη εκδίκαση του θέματος στα πλαίσια της διαδικασίας που κατά τη δική του άποψη είναι η ταχύτερη. Αυτό δεν αποτελεί εξαιρετική περίσταση."
Όλες οι πιο πάνω αποφάσεις με προεξάρχουσα την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση τον Γεώργιου Ανθίμου (ανωτέρω), καταδεικνύουν τις εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις που μπορεί να δοθεί άδεια καταχώρισης αίτησης προνομιακού διατάγματος. Για να παρακαμφθεί η πορεία της συνήθους διαδικασίας, όπως προβλέπεται στους Θεσμούς περί Πολιτικής Δικονομίας και να προσφύγουμε σε προνομιακά διατάγματα, πρέπει να ικανοποιηθεί το Δικαστήριο, αφού υπάρχουν οι άλλες προϋποθέσεις, ότι υπάρχει και "εξαιρετική περίσταση".
Στην αίτηση ενώπιόν μου υπάρχει εισήγηση ότι υπάρχει η εξαιρετική περίσταση. Οι λόγοι είναι όπως αυτοί εκτίθενται στο αιτιολογικό της αίτησης και που έχω με πολλή συντομία επισημάνει στην αρχή της απόφασής μου. Οι λόγοι αυτοί έχουν επεξηγηθεί με πολλή σαφήνεια από το δικηγόρο του αιτητή. Συνοπτικά είναι οι πιο κάτω:
(1) Η σαρωτική, εξοντωτική φύση του διατάγματος με τις καταστροφικές του συνέπειες.
(2) Η πρόνοια για τους υπαλλήλους, υπηρέτες ή/και αντιπροσώπους των αιτητών που κατ' ισχυρισμό των αιτητών με το διάταγμα τους απαγορεύεται να χρησιμοποιήσουν ακόμα και δική τους περιουσία,
και,
(3)Η έλλειψη δικαιοδοσίας επί πλοίων εκτός δικαιοδοσίας. [*63]
Ως προς τον πρώτο λόγο δεν βρίσκω ότι αποτελεί εξαιρετική περίπτωση, υπό το φως της έννοιας που έχει ο όρος αυτός στη νομολογία μας. Οποιαδήποτε πρόνοια του διατάγματος που μπορεί να χαρακτηριστεί υπέρβαση καταστροφική ή στραγγάλισμα ή εξοντωτική της οικονομικής δραστηριότητας των εναγομένων, οπωσδήποτε μπορεί να διορθωθεί, τροποποιηθεί και απαλειφθεί από το Πρωτόδικο Δικαστήριο όπως προβλέπεται στους Θεσμούς περί Πολιτικής Δικονομίας. Η πιθανή καθυστέρηση από μόνη της δεν μπορεί να θεωρηθεί εξαιρετική περίπτωση, πέρα από το γεγονός ότι υπάρχουν θεσμοθετημένοι τρόποι σύντομου εκδίκασης σε ειδικές περιπτώσεις. Η δέσμευση δισεκατομμυρίων λιρών αξίας περιουσίας μπορεί να περιοριστεί στο ισότιμο της κατ' ισχυρισμό οφειλής ή/και ακόμα να εξαλειφθεί τελείως με κάποιου είδους τραπεζική εγγύηση. Όλες αυτές και πολλές άλλες διαζευτικές, διορθωτικές θεραπείες μπορεί να γίνουν στο Πρωτόδικο Δικαστήριο είτε κατά την ημέρα της ακρόασης του διατάγματος που είναι επιστρεπτέο, είτε με ειδική αίτηση όπως προνοείται στους Θεσμούς. Εδώ ήθελα να αναφέρω τι είπε ο Δικαστής Κωνσταντινίδης στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση της Ανδρούλλας Ιωάννου (1993) 1 Α.Α.Δ. 305, στις σελίδες 307, 308:
"Σημειώνω συναφώς και την υπόθεση Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής Ι. Κωνσταντινίδου και Ιωσήφ Κωνσταντινίδη (1992) 1 Α.Α.Δ. 853 στην οποία θεωρήθηκε ότι παρόμοιοι ισχυρισμοί για έλλειψη δικαιοδοσίας για την ex parte έκδοση παρεμπίπτοντος απαγορευτικού διατάγματος, σε εκείνη την περίπτωση δυνάμει του άρθρου 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Ν. 14/60), κακώς προωθήθηκαν με αίτηση για άδεια προς έκδοση προνομιακού διατάγματος εφόσον η Δ.48(8)(4) των Θεσμών περί Πολιτικής Δικονομίας παρείχε τη δυνατότητα υποβολής αίτησης δια κλήσεως προς επιδίωξη της ακύρωσης του από το Δικαστήριο που το εξέδωσε."
Ως προς το δεύτερο λόγο που αφορά τους υπαλλήλους, υπηρέτες ή/και αντιπροσώπους, δεν θα έλεγα ότι η σύνταξη του διατάγματος είναι επιτυχέστατη. Αναμφίβολα επιδέχεται διάφορες ερμηνείες. Στο απαγορευτικό μέρος του αναφέρεται στη μεταφορά εκτός Κυπριακών Δικαστηρίων "οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία τους". Τα "στοιχεία τους" μπορεί να αναφέρονται είτε στα περιουσιακά των ιδίων, ή των αιτητών υπό την ιδιότητα τους ως υπαλλήλων ή αντιπροσώπων. Όπως και να έχει, δεν κρίνω ότι η φρασεολογία αυτή δικαιολογεί το Δικαστήριο τούτο να αποφασίσει πως η δυνατή σύγχυση στην πρόνοια του διατάγματος είναι "εξαιρετική περίπτωση". Αυτή μπορεί να εξετα[*64]στεί, να ερμηνευθεί και να διορθωθεί ή απαλειφθεί από το Πρωτόδικο Δικαστήριο. Δεν θα δικαιολογούσε έκδοση προνομιακού διατάγματος Certiorari γι' αυτό το λόγο. Ούτε και μπορώ να πω ότι το διάταγμα αυτό, που αφορά τους υπαλλήλους, εκδόθηκε χωρίς δικαιοδοσία ή καθ' υπέρβαση δικαιοδοσίας ώστε να δικαιολογείται η έκδοση προνομιακού διατάγματος Certiorari.
Ως προς τη δικαιοδοσία για τα πλοία, αναμφίβολα η υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd (ανωτέρω) είναι καθοριστική στο ότι δεν μπορεί να εκδοθεί διάταγμα τύπου Mareva για πλοίο εκτός δικαιοδοσίας. Και φυσικά δεν θα παρέλειπα να ακολουθήσω την απόφαση της Ολομέλειας, έστω και αν υπάρχει πληθώρα μεταγενεστέρων αποφάσεων στην Αγγλία που είναι αντίθετες προς την υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd (ανωτέρω).
Η Νομολογία σχετικά με τη δικαιοδοσία, κατά τη γνώμη μου, είναι η εξής: Εκεί όπου το Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία πρέπει να δίδεται προνομιακό διάταγμα τύπου Certiorari ή/και Prohibition. Αλλά η έλλειψη δικαιοδοσίας πρέπει να είναι φανερή, κραυγαλέα θα έλεγα, στο υλικό ενώπιον του Δικαστηρίου. Εάν δεν είναι τόσο φανερή η έλλειψη δικαιοδοσίας, πρέπει να εξεταστεί με το συνήθη τρόπο. (Βλέπε υπόθεση Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής Ι. Κωνσταντινίδου και Άλλον (ανωτέρω), με το απόσπασμα που παρέθεσα πιο πάνω.)
Προκύπτει καθαρά, κατά την αντίληψη μου, από τη νομολογία πως σε υπόθεση που η έλλειψη δικαιοδοσίας δεν είναι εξώφθαλμη, το Δικαστήριο οφείλει να εξετάσει τα πρακτικά. Τούτο προκύπτει καθαρά από την υπόθεση In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 23. Η ερμηνεία που δίδεται στην πιο πάνω υπόθεση ως προς το τι είναι πρακτικά είναι: "Πρακτικά είναι η προσβαλλόμενη απόφαση και η δικογραφία". (Βλέπε, επίσης, υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση τον Χάρη Φεσσά (1990) 1 Α.Α.Δ. 704.)
Δυστυχώς πρακτικά του Δικαστηρίου δεν υπάρχουν ενώπιόν μου για να μπορέσω να ελέγξω τη νομιμότητα του διατάγματος ως προς το θέμα της δικαιοδοσίας. Και τούτο γιατί υπάρχουν αντικρουόμενες θέσεις. Ο κ. Παύλου βασίστηκε με πολλά επιχειρήματα πως με βάση την υπόθεση Pastella Marine Co. Ltd (ανωτέρω), δεν μπορεί να εκδοθεί το αιτούμενο διάταγμα. Από την άλλη ο κ. Παπαευσταθίου έκαμε πολλές και διάφορες εισηγήσεις ως προς τη δικαιοδοσία, οι οποίες αντικρούουν τους ισχυρισμούς του κ. Παύλου. [*65]
Δεν έχω ούτε το υλικό που είχε ο Δικαστής ενώπιόν του όταν εξέδιδε το διάταγμα, ούτε τις αγορεύσεις, αλλά ούτε και την απόφαση του, πού βασίστηκε, πώς χειρίστηκε το θέμα και πώς κατέληξε στην έκδοση του υπό αμφισβήτηση διατάγματος.
Συμπερασματικά ως προς την έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας θα έλεγα ότι στην υπό εξέταση υπόθεση ελλείπει το υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα μπορούσε να βασιστεί το Δικαστήριο τούτο για να εξετάσει τη νομιμότητα της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου για την έκδοση του διατάγματος που αναφέρεται στα πλοία, τα οποία δεν γνωρίζουμε εάν ευρίσκονται στην Κύπρο ή στο εξωτερικό. Ούτε και αυτό το βασικό πράγμα δεν το γνωρίζουμε.
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση απορρίπτεται, χωρίς έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο