(1995) 1 ΑΑΔ 109
[*109] 14 Φεβρουαρίου, 1995
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΑΡ. 1) ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ CERTIORARI,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 13.10.90 ΠΟΥ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΜΕ ΑΡ. 2717/88.
(Αρ. Αίτησης 27/91).
Αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για ακύρωση Γνωστοποίησης — Νομική φύση Γνωστοποίησης — Δικαιοδοσία Επαρχιακού Δικαστηρίου.
Certiorari — Προϋποθέσεις χορήγησης άδειας καταχώρησης αίτησης για έκδοση εντάλματος τύπου certiorari — Πλάνη περί τον νόμο — Δυνατότητα άλλων ενδίκων μέσων.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, με ενδιάμεση απόφασή του σε αγωγή που καταχώρησε το Συμβούλιο Εγγραφής Αρχιτεκτόνων και Πολιτικών Μηχανικών για ακύρωση της Γνωστοποίησης Αρ. 41/88 που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ. 2296 της 5.2.1988 Παράρτημα III (Ι) όσον αφορά τη συμπερίληψη του "PACIFIC WESTERN UNIVERSITY OF CALIFORNIA U.S.A", αποφάσισε ότι είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση.
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας με την υπεράσπισή του είχε εγείρει θέμα δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, ισχυριζόμενος ότι η ζητούμενη θεραπεία αφορούσε διοικητική απόφαση που μπορούσε να προσβληθεί μόνο με προσφυγή και συνεπώς το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, δεν είχε δικαιοδοσία.
Αποφασίστηκε, ότι:
(1) Η έκδοση προνομιακού εντάλματος σε περιπτώσεις που θίγεται η δικαιοδοσία Δικαστηρίου γίνεται με πολλή φειδώ και εφόσον δεν υπάρχουν άλλα ένδικα μέσα. [*110]
(2) Το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να ικανοποιηθεί ότι υπάρχει "εκ πρώτης όψεως υπόθεση" και/ή "συζητήσιμο ζήτημα" και επιπλέον ότι συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
(3) Η πλάνη περί το νόμο πρέπει να είναι έκδηλη στο πρακτικό του Δικαστηρίου, χωρίς προσθήκες ή ενόρκους ομολογίες.
(4) Όπου προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο και ειδικά διαδικασία έφεσης το Ανώτατο Δικαστήριο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις και κάτω από εξαιρετικές συνθήκες δίδει άδεια καταχώρησης αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος.
(5) Η αμφισβήτηση δικαιοδοσίας στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας να εκδικάσει αγωγή για ακύρωση Γνωστοποίησης που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας υπόκειται σε άλλα ένδικα μέσα εκτός της προσβολής με την έκδοση εντάλματος Certiorari και δεν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Ανθίμου Γεώργιος (1991) 1 Α.Α.Δ. 41,
Κωνσταντινίδου Αυγή Ι. και Άλλος (1992) 1(B) Α.Α.Δ. 853,
Αργυρού Νίκος Ευαγγέλου (Αρ. 3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 567,
Σιακαλλής και Άλλοι (1995) 1 Α.Α.Δ. 55,
Sindell v. Wilson [1966] 1 All E.R. 681,
Land Securities v. Metropolitan Police [1983] 2 All E.R. 254,
In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250,
Rex v. Nat Bell Liquors Ltd [1922] 2 A.C. 128,
Baldwin & Francis v. Patent Appeal Tribunal [1959] 2 All E.R. 433,
In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 23,
R. v. Preston Appeal Tribunal [1975] 2 All E.R. 807, [*111]
Marewave Shipping and Trading Company Ltd (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 116,
Μιχαήλ Χριστάκης (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 472,
Λουκά Χρυστάλλα Α. (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 648,
Laertis Shipping Enterprises Special Shipping S.A. (1992) 1(A) Α.Α.Δ. 686.
Αίτηση.
Αίτηση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας με την οποία ζητά έκδοση εντάλματος Certiorari αναφορικά με ενδιάμεση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 13.10.90 στην αγωγή με αρ. 2717/88.
Γλ. Χ" Πέτρου, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας για τον Αιτητή.
Λ. Δημητριάδης, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Γ. Τριανταφυλλίδης με Α.Σ. Αγγελίδη, για τα Ενδιαφερόμενα μέρη.
Cur. adv. vult.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Το Συμβούλιο Εγγραφής Αρχιτεκτόνων και Πολιτικών Μηχανικών καταχώρησε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας την αγωγή 2717/88 εναντίον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και ζητούσε δήλωση του Δικαστηρίου ότι η Γνωστοποίηση Αρ. 41/88, που περιείχετο στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ. 2296 της 5/2/1988, Παράρτημα III (Ι), ήταν άκυρη όσον αφορά τη συμπερίληψη του "PACIFIC WESTERN UNIVERSITY OF CALIFORNIA, U.S.A.".
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας με την υπεράσπιση του ήγειρε θέμα δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστηρίου, ισχυριζόμενος ότι οι αιτούμενες θεραπείες αφορούσαν απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, δηλαδή οργάνου που ασκεί εκτελεστικές λειτουργίες δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 54 του Συντάγματος και κατά συνέπεια μόνο κάτω από τις προϋποθέσεις του άρθρου 146 του Συντάγματος μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο δικαστικής κρίσεως υπό μορφή αστικής αγωγής. [*112]
Αποφασίστηκε και δικάστηκε το θέμα της δικαιοδοσίας προκαταρκτικά.
Στην ακρόαση ο δικηγόρος του Γενικού Εισαγγελέα ανέπτυξε τη θέση του ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας δεν είχε δικαιοδοσία, όπως αναφέρεται πιο πάνω, ενώ ο δικηγόρος των εναγόντων υπέβαλε πως η υπό εξέταση Γνωστοποίηση αφορούσε την εκτέλεση νομοθετικής λειτουργίας και όχι εκτελεστικής και ως εκ τούτου δεν ενέπιπτε στις πρόνοιες του άρθρου 146 του Συντάγματος, αλλά ευρίσκετο εντός της δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστηρίου.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο έκδωσε την απόφασή του και αποφάσισε πως,
"... έχουμε χωρίς ενδοιασμό καταλήξει στο συμπέρασμα πως η υπό εξέταση Γνωστοποίηση, στην οποία αφορά η προδικαστική ένσταση του εναγόμενου, αποτελεί την ενάσκηση δευτερογενούς νομοθετικής λειτουργίας και όχι εκτελεστικής ή διοικητικής, με αποτέλεσμα να μην εμπίπτει το θέμα στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με βάση το άρθρο 146 του Συντάγματος.... και βρίσκουμε πως το Επαρχιακό Δικαστήριο είναι το αρμόδιο Δικαστήριο για να εξετάσει το θέμα."
Ο Γενικός Εισαγγελέας με αίτησή του στο Ανώτατο Δικαστήριο ζήτησε άδεια να καταχωρίσει αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος τύπου Certiorari. Του δόθηκε η σχετική άδεια. Ύστερα από αρκετές αναβολές, με την ελπίδα εξώδικης διευθέτησης του θέματος, ακούστηκαν οι δικηγόροι τόσο των αιτητών, των καθ'ων η αίτηση, όσο και των ενδιαφερόμενων μερών και ανέπτυξαν την επιχειρηματολογία τους υποστηρίζοντας ο καθένας τις θέσεις του, όπως τις σκιαγράφησα πιο πάνω.
Έχω μελετήσει με κάθε δυνατή προσοχή τις εισηγήσεις όλων των πλευρών. Η έκδοση προνομιακού εντάλματος σε περιπτώσεις όπου θίγεται η δικαιοδοσία, είναι δυνατόν να εκδοθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο αλλά υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Έχει νομολογιακά καθιερωθεί πως η έκδοση τέτοιων ενταλμάτων εκδίδεται με πολλή φειδώ και εφόσον δεν υπάρχουν άλλες διαδικασίες. Στην υπόθεση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Αναφορικά με την αίτηση τον Γεώργιου Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41,ο Δικαστής Στυλιανίδης είπε τα εξής στη σελίδα 46: [*113]
"Για την χορήγηση άδειας ο αιτητής πρέπει να ικανοποιήσει το Ανώτατο Δικαστήριο ότι έχει "εκ πρώτης όψεως" υπόθεση και/ή ότι υπάρχει "συζητήσιμο ζήτημα", στην έννοια που δόθηκε στις φράσεις αυτές στις Αγγλικές υποθέσεις Sidnell v. Wilson [1966] 1 All E.R. 681 και Land Securities v. Metropolitan Police [1983] All E.R. 254, 258, οι οποίες υιοθετήθηκαν στην υπόθεση In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250. Η πλάνη περί το νόμο πρέπει να είναι έκδηλη στο πρακτικό. Το πρακτικό είναι η ελεγχόμενη απόφαση και το πρακτικό του Δικαστηρίου χωρίς προσθήκες ή ενόρκους ομολογίες - (Rex v. Nat Bell Liquors Ltd [1922] 2 A.C. 128, στη σελ. 159, Baldwin & Francis v. Patent Appeal Tribunal [1959] 2 All E.R. 433, In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 23). Πλάνη νόμου, (error of law), όπως ειπώθηκε στην υπόθεση R. v. Preston Appeal Tribunal [1975] 2 All E.R. 807, στη σελ. 810 από τον Λόρδο Denning MR., περιλαμβάνει εσφαλμένη ερμηνεία νόμου, ή εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου στα γεγονότα της υπόθεσης."
Στη σελίδα 48 αναφέρει σχετικά:
"Και αν ακόμα ο αιτητής ικανοποιήσει το Δικαστήριο ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως ή/και συζητήσιμο ζήτημα, αυτό δεν είναι αρκετό από μόνο του για να του δοθεί η αναγκαία άδεια. Πρέπει, επίσης, να αποδείξει ότι υπάρχουν εξαιρετικές συνθήκες. Όπου προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο και, ειδικά, διαδικασία έφεσης, το Ανώτατο Δικαστήριο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, κάτω από εξαιρετικές περιστάσεις, δίδει άδεια."
Επίσης, ο Δικαστής Ι. Πογιατζής στην υπόθεση Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής Ι. Κωνσταντινίδου και Άλλου (1992) 1(B) Α.Α.Δ. 853, στις σελίδες 857 και 858 είχε να πει τα εξής:
"Η έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας και η πρόδηλη πλάνη περί το νόμο κατά την έκδοση αποφάσεων και διαταγμάτων από κατώτερα Δικαστήρια, όπως είναι το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων, αποτελούν κλασσικούς λόγους για τους οποίους το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει προνομιακά εντάλματα της φύσεως certiorari ώστε να περιορίσει τις ενέργειες τους μέσα στα πλαίσια
του νόμου και της δικαιοδοσίας τους. ……………………………………………...
Πριν όμως εξετάσω αν οι Αιτητές έχουν ικανοποιήσει το βασικό αυτό κριτήριο για την έκδοση της αιτούμενης άδειας, οφείλω να εξετάσω κατά πόσο οι Αιτητές είχαν στη διάθεση τους άλλο ένδικο μέσο ή μέσα για τον παραμερισμό του προσβαλλόμενου διατάγματος και κατά πόσο έχουν είτε εξα[*114] ντλήσει τα μέσα αυτά, είτε τουλάχιστον επικαλεστεί την ύπαρξη εξαιρετικών συνθηκών που να δικαιολογούν την επιλογή τους να παρακάμψουν τα ένδικα αυτά μέσα και να καταφύγουν στο Ανώτατο Δικαστήριο επικαλούμενοι τη δικαιοδοσία του κάτω από το άρθρο 155.4 του Συντάγματος."
Επίσης, ο Δικαστής Γ. Κωνσταντινίδης στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση τον Νίκου Ευαγγέλου Αργυρού (Αρ. 3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 567, έχει να πει τα πιο κάτω στη σελίδα 570:
"Στην υπόθεση Αναφορικά με την αίτηση του Γεώργιου Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41 τονίστηκε πως και στην περίπτωση που στοιχειοθετείται εκ πρώτης όψεως υπόθεση που θα δικαιολογούσε την παροχή άδειας για την καταχώριση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, δεν θα πρέπει να παρέχεται τέτοια άδεια αν προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο προς επίτευξη του ίδιου σκοπού εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις. Σε σειρά υποθέσεων το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε αιτήσεις για την έκδοση προνομιακών ενταλμάτων ακριβώς επειδή δεν είχαν καταδειχθεί εξαιρετικές περιστάσεις που θα δικαιολογούσαν την παράλειψη εξάντλησης άλλων ένδικων μέσων που προσφέρονταν στην περίπτωση. (Βλ. μεταξύ άλλων, Αναφορικά με την αίτηση της Marewave Shipping and Trading Company Ltd (1992) 1 Α.Α.Δ. 116, Αναφορικά με την αίτηση του Χριστάκη Μιχαήλ (1992) 1 Α.Α.Δ. 472, Αναφορικά με την αίτηση της Χρυστάλλας Α. Λουκά (1992) 1 Α.Α.Δ. 648, Αναφορικά με την αίτηση των Laertis Shipping Enterprises Special Shipping S.A. (1992) 1 Α.Α.Δ. 686, Αναφορικά με τις αιτήσεις της Αυγής Ι. Κωνσταντινίδου και Ιωσήφ Κωνσταντινίδη (1992) 1 Α.Α.Δ. 853).
Βρίσκεται ενώπιόν μου, ως εξήγηση της μη χρησιμοποίησης του μηχανισμού που προβλέπουν οι Θεσμοί περί Πολιτικής Δικονομίας, η επιθυμία του αιτητή να εξασφαλίσει σύντομη εκδίκαση του θέματος στα πλαίσια της διαδικασίας που κατά τη δική του άποψη είναι η ταχύτερη. Αυτό δεν αποτελεί εξαιρετική περίσταση."
Οι πιο πάνω αποφάσεις καταδεικνύουν, κατά τη γνώμη μου, πως το Ανώτατο Δικαστήριο μόνο σε πολύ σπάνιες και εξαιρετικές περιπτώσεις θα δώσει άδεια καταχώρισης αίτησης προνομιακού εντάλματος ή ακόμα να προχωρήσει στην έκδοση τέτοιου εντάλματος. Το Δικαστήριο πρέπει να ικανοποιηθεί ότι υπάρ[*115] χουν τέτοιες προϋποθέσεις που να τοποθετείται η υπόθεση ως "εξαιρετική περίσταση".
Σημειώνω επίσης την απόφαση Αναφορικά με την αίτηση τον Τάκη Σιακαλλή και Άλλων στην οποία έχω ασχοληθεί με το θέμα (1995) 1 Α.Α.Δ. 55.
Υπό το φως των ανωτέρω, ευρίσκω ότι δεν δικαιολογείται η έκδοση του αιτούμενου προνομιακού εντάλματος εφόσον υπάρχουν ολοφάνερα άλλες διαδικασίες στις οποίες μπορούν να προστρέξουν οι διάδικοι, και που στην πραγματικότητα έχουν ήδη προστρέξει, για τη διαπίστωση της ορθότητας του Επαρχιακού Δικαστηρίου ως προς την έλλειψη ή μη δικαιοδοσίας του προς εκδίκαση της υπό κρίση αγωγής.
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση απορρίπτεται, χωρίς διάταγμα ως προς τα έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο