(1995) 1 ΑΑΔ 345
[*345] 14 Απριλίου, 1995.
[ΠΙΚΗΣ, Πρόεδρος]
ABDALLAH MOHAMED ABDEL AATI AFDEL RAHMAN (MIDDLE DELTA IMP. AND EXP. AND AGENCIES TRADING OFFICE) TANTA A.R.E.,
Ενάγοντα,
v.
TOY ΠΛΟΙΟΥ M/V "HAJ ANIES",
Εναγόμενου.
(Αγωγή Αρ. 54/94).
Αποζημιώσεις — Παράβαση σύμβασης μεταφοράς εμπορευμάτων με πλοίο — Πτώση της τιμής τους στην αγορά λόγω καθυστέρησης στην παράδοση — Ζημιά σε εμπορεύματα κατά τη μεταφορά — Θεμελίωση αποζημιώσεων για παράβαση συμφωνίας — Μέτρο αποζημιώσεων.
Μαρτυρία — Εξ ακοής — Παραδεκτή μαρτυρία ως προς τις συνθήκες ναυαγίου από μη κάτοχο άμεσης γνώσης.
Διάδικοι — Διαφορά μεταξύ διαδίκου και τρίτου — Απουσία του τρίτου από τη δικαστική διαδικασία.
Ο αιτητής ζητά αποζημιώσεις επειδή δέκα χιλιάδες σάκοι κόκκινης θρυμματισμένης φακής και χίλιοι σάκοι ρεβύθια που αγόρασε από την Τουρκία και συμφώνησε να μεταφερθούν με το εναγόμενο πλοίο από τη Μερσίνα στην Αλεξάνδρεια, έπαθαν ζημιές ή απωλέσθηκαν όταν το σκάφος ναυάγησε στα ανοικτά της Αμμοχώστου και ρυμουλκήθηκε στη Λεμεσό.
Η εταιρεία Fayza Shipping Co. Ltd., ήγειρε αγωγή εναντίον του πλοίου και του φορτίου για τα έξοδα διάσωσης και πέτυχε διάταγμα σύλληψής τους. Για την απελευθέρωση του φορτίου ο ενάγων παρέδωσε τραπεζική εγγύηση USΑ$ 150.000.- προς όφελος της εταιρείας Fayza Shipping Co. Ltd και μερίμνησε για την επιθεώρηση του φορτίου στο πλοίο "HAJ ANIES" και "HASSAN" όπου μεταφορτώθηκε. [*346]
Πέραν των αποζημιώσεων ο ενάγων ζητά μεταξύ άλλων και δήλωση του Δικαστηρίου ότι δικαιούται σε ακύρωση της τραπεζικής εγγύησης που έδωσε προς όφελος της Fayza Shipping Co. Ltd.
Ο ενάγων καταχώρησε ένορκη δήλωση και έδωσε μαρτυρία για θεμελίωση των απαιτήσεών του.
Αποφασίστηκε, ότι:
(1) Το εναγόμενο πλοίο παρέβει τη συμφωνία μεταφοράς των εμπορευμάτων και ότι έπαθαν ζημιά λόγω παράβασης καθήκοντος που εξυπακούει η σύμβαση μεταφοράς για επιμελή φύλαξη των εμπορευμάτων κατά τη μεταφορά τους.
(2) Η λογική πρόβλεψη και τα φυσικά επακόλουθα των όσων ήταν προβλεπτά συνιστούν το μέτρο προσδιορισμού των αποζημιώσεων για παράβαση συμφωνίας.
(3) Η ζημιά από τη πτώση της αξίας των εμπορευμάτων ήταν το φυσικό συνεπακόλουθο της καθυστέρησης στην παράδοση των εμπορευμάτων και ο ενάγων δικαιούται να αποζημιωθεί παρ'όλο που δεν αποδείχθηκε ότι οι μεταφορείς ήταν ενήμεροι των συμφωνιών διάθεσής τους.
(4) Η κάθοδος του ενάγοντα στην Κύπρο για τη διάσωση των εμπορευμάτων και τη λήψη μέτρων για μεταφόρτωση και μεταφορά στον προορισμό τους, ήταν δικαιολογημένη και συναρτώμενη με την παράβαση της σύμβασης και την υποχρέωσή του για μετριασμό της ζημιάς. Η δαπάνη ήταν δικαιολογημένη με εξαίρεση τα έξοδα έλευσης και διαμονής στην Κύπρο δύο επιθεωρητών του Υπουργείου Γεωργίας της Αιγύπτου.
(5) Η μαρτυρία του ενάγοντα ως προς τις συνθήκες και τα αίτια του ναυαγίου είναι απαράδεκτη, ως εξ ακοής.
(6) Η ζητούμενη δήλωση ότι ο ενάγων δικαιούται σε ακύρωση της τραπεζικής εγγύησης προς όφελος των υπευθύνων για τις υπηρεσίες διάσωσης του πλοίου, απορρίπτεται διότι δεν αποτελεί αντικείμενο της διαφοράς μεταξύ των διαδίκων και εν πάση περιπτώσει δεν μπορεί να χορηγηθεί στην απουσία αυτού υπέρ του οποίου δόθηκε.
Απόφαση υπέρ του Ενάγοντα για US$75.229,42 ή ισάξιο σε Λίρες Κύπρου, πλέον έξοδα. [*347]
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Saab and Another v. Holy Monastery Ay. Neophytos (1982) 1 C.L.R. 499,
Markidou v. Kiliaris and Another (1983) 1 C.L.R. 392,
Xenophondos v. Tymviou (1984) 1 C.L.R. 23,
Δρουσιώτη ν. Ιερωνυμίδη (1990) 1 A.A.Δ. 1026.
Αγωγή Ναυτοδικείου.
Αγωγή Ναυτοδικείου με την οποία ο Ενάγων, ο οποίος είναι έμπορος από την Αίγυπτο, διεκδικεί εναντίον του πλοίου το οποίο του μετέφερε εμπορεύματα (φακές και ρεβύθια) από την Τουρκία στην Αίγυπτο, αποζημιώσεις για παράβαση της σύμβασης μεταφοράς και διαζευκτικά για αμέλεια.
Γ. Κακογιάννης, για τον Ενάγοντα.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Ο ενάγων είναι έμπορος από την Αίγυπτο. Αγόρασε δέκα χιλιάδες σάκους κόκκινη θρυμματισμένη φακή και χίλιους σάκους ρεβύθια από την Τουρκία και προήλθε σε συμφωνία για τη μεταφορά τους με το εναγόμενο πλοίο "HAJ ANIES" η οποία επιμαρτυρείται από αντίστοιχο αριθμό φορτωτικών που φέρουν ημερομηνία 12.11.93. Το πλοίο απέπλευσε την ίδια ημέρα από το τούρκικο λιμάνι της Μερσίνας με προορισμό την Αλεξάνδρεια, όπου θα εκφορτωνόταν το εμπόρευμα. Το σκάφος ναυάγησε στ' ανοικτά της Αμμοχώστου και παρέστη ανάγκη για τη διάσωσή του· σ' αυτή προσέδραμαν τα σωστικά συνεργεία της Fayza Shipping Co. Ltd. Μετά τη ναυαγιαιρεσία, το πλοίο ρυμουλκήθηκε στη Λεμεσό, όπου έφθασε στις 25.11.93. Ο ιδιοκτήτης ήλθε στην Κύπρο για να μεριμνήσει για τη διάσωση του φορτίου και τη μεταφορά του στην Αίγυπτο με άλλο σκάφος.
Η Fayza Shipping Co. Ltd. ήγειρε αγωγή εναντίον του πλοίου και του φορτίου για τα έξοδα διάσωσης και ρυμούλκησής του στη Λεμεσό (Αρ. Αγωγής 154/93). Μετά την καταχώρηση της αγωγής εκδόθηκε διάταγμα (25.11.93) για τη σύλληψη πλοίου και φορτίου. Το φορτίο απελευθερώθηκε μετά την καταβολή τραπεζικής εγγύησης US $150.000,- από τον ενάγοντα. Ο ιδιοκτήτης μερίμνησε για την επιθεώρηση του φορτίου στο πλοίο "HAJ ANIES" και στο πλοίο "HASSAN" όπου μεταφορτώθηκε. [*348] Το πλοίο απέπλευσε από το λιμάνι Λεμεσού στις 30.12.93 και κατέπλευσε στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας την 1.1.94.
Με την αγωγή του ο ενάγων διεκδικεί εναντίον του πλοίου αποζημιώσεις για παράβαση της σύμβασης μεταφοράς και διαζευκτικά για αμέλεια. Οι αποζημιώσεις τις οποίες αξιώνει κάτω απ' αυτό το κεφάλαιο περιλαμβάνουν -
(α) Απώλεια και ζημία στο εμπόρευμα,
(β) τα έξοδα για την κάθοδο του ενάγοντα και της συνοδείας του στην Κύπρο (Επιθεωρητών Εμπορευμάτων του Υπουργείου Γεωργίας της Αιγύπτου),
(γ) τη δαπάνη για την επιθεώρηση και μεταφόρτωση του εμπορεύματος και έξοδα μεταφοράς,
(δ) τη δαπάνη για την εκναύλωση χώρου σε άλλο πλοίο για τη μεταφορά των εμπορευμάτων και,
(ε) τη ζημία λόγω της καθυστέρησης στην παραλαβή του εμπορεύματος.
Επίσης επιζητεί τις ακόλουθες τρεις θεραπείες:
"γ) Δήλωση του Δικαστηρίου ότι οι Ενάγοντες δεν είναι και ουδέποτε ήταν υπεύθυνοι σε σχέση με Γενική Αβαρία και/ή σε σχέση με τα έξοδα διάσωσης του Εναγόμενου πλοίου και/ή του φορτίου.
δ) Δήλωση ότι οι Ενάγοντες δικαιούνται στην ακύρωση της εν λόγω τραπεζικής εγγύησης που δόθηκε προς όφελος των υπευθύνων για τις υπηρεσίες διάσωσης.
ε) Δήλωση του Δικαστηρίου ότι οι Ενάγοντες δικαιούνται σε αποζημίωση από τους ιδιοκτήτες του Εναγόμενου πλοίου έναντι οποιασδήποτε ενδεχόμενης ευθύνης για πληρωμή και/ή συνεισφορά έναντι των εξόδων διάσωσης του πλοίου και/ή του φορτίου του συμπεριλαμβανομένων τόκου και εξόδων.".
Η αγωγή επιδόθηκε στο πλοίο χωρίς όμως να γίνει οποιαδήποτε εμφάνιση εκ μέρους του. Προκύπτει από την ένορκη δήλωση της Έλενας Παπαμιχαήλ ότι το πλοίο, ενώ τελούσε υπό σύλληψη στο λιμάνι Λεμεσού, απέπλευσε παράνομα "... και απομακρύνθη[*349]κε εκτός της δικαιοδοσίας των Κυπριακών Δικαστηρίων ...".
Στη μαρτυρία του ο ενάγων αναφέρθηκε στα έξοδα τα οποία είχε υποστεί για τη μετάβαση του στην Κύπρο και σ' εκείνα των επιθεωρητών του Υπουργείου Γεωργίας της Αιγύπτου για την επιθεώρηση και τη μεταφόρτωση του εμπορεύματος σε άλλο σκάφος. Τα έξοδα αυτά ανάγονται στην προσπάθεια διάσωσης του εμπορεύματος και του περιορισμού της ζημίας από την παράβαση της συμφωνίας μεταφοράς του στην Αλεξάνδρεια.
Η καθυστέρηση στην παραλαβή του φορτίου είχε ως αποτέλεσμα την καταγγελία, από τους αγοραστές στους οποίους ο ενάγων είχε προπωλήσει το εμπόρευμα, των συμφωνιών για τη διάθεσή του. Ως αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής ο ενάγων διέθεσε το εισαχθέν εμπόρευμα σε τρίτους σε χαμηλότερη τιμή απ' εκείνη στην οποία το εμπόρευμα είχε προπωληθεί. Η τιμή των εμπορευμάτων στην ελεύθερη αγορά είχε πέσει, σε σύγκριση μ' εκείνη που επικρατούσε κατά το χρόνο που θα παραλαμβάνονταν τα εμπορεύματα, λόγω της κυκλοφορίας στην αγορά της επιτόπιας παραγωγής. Ο ενάγων καθόρισε τη ζημία την οποίαν υπέστη εξαιτίας της καθυστέρησης στην παραλαβή του εμπορεύματος, στο ποσό των US $30.000,-, ποσό πολύ χαμηλότερο από εκείνο το οποίο διεκδικείται στην αγωγή.
Ο άλλος μάρτυρας που κατέθεσε για τον ενάγοντα ήταν ο Λευτέρης Περνέρας, επιθεωρητής πλοίων και εμπορευμάτων, στην υπηρεσία της Gyro Survey Bureau. Ο μάρτυρας επιθεώρησε το εμπόρευμα στο πλοίο "HAJ ANIES" και αργότερα στο πλοίο "HASSAN", όπου μεταφορτώθηκε. Στην κατάθεσή του υιοθέτησε την έκθεση που ετοίμασε (Τεκμήριο 1) για τα αποτελέσματα της επιθεώρησης. Μικρό σχετικά μέρος (67 σάκοι) ποσότητας 67 kg του φορτίου φακής διασκορπίστηκε και απωλέσθηκε λόγω αποσυρραφής των σάκων (unstitching). Επίσης, μικρό μέρος του φορτίου ρεβυθιών (12 σάκοι) ποσότητας 6 kg διασκορπίστηκε και απωλέσθηκε λόγω της χρήσης αρπάγης (γάντζου). Περαιτέρω, 500 περίπου σάκοι φακής υπέστησαν αμελητέα ζημία λόγω υγρασίας.
Η μαρτυρία του ενάγοντα, ως προς τις συνθήκες του ναυαγίου και τα αίτια που το προκάλεσαν, η οποία περιέχεται στην ένορκη δήλωσή του, δεν είναι παραδεκτή. Αποτελεί εξ ακοής μαρτυρία. Ούτε επετράπη στο μάρτυρα ν' αναφερθεί σ' αυτό το μέρος της υπόθεσής του στην προφορική του μαρτυρία. Δεν υπάρχει οποιαδήποτε παραδεκτή μαρτυρία η οποία ν' αποκαλύ[*350]πιει τις συνθήκες του ναυαγίου ή τα αίτια που το προκάλεσαν. Οι ισχυρισμοί του ενάγοντα για τα αίτια και τους λόγους του ναυαγίου, καθώς επίσης και η απόδοση ευθύνης στο πλοίο για το ναυάγιο, δεν έχουν αποδειχθεί. Η δήλωση την οποία επιδιώκει ο ενάγων με την παράγραφο (δ) των θεραπειών, δεν αποτελεί αντικείμενο της διαφοράς μεταξύ του ενάγοντα και του εναγόμενου πλοίου και, εν πάση περιπτώσει, δεν μπορεί να χορηγηθεί στην απουσία της Fayza Shipping Co. Ltd. υπέρ της οποίας είχε εκδοθεί η τραπεζική εγγύηση.
Άλλωστε, τα θέματα που αφορούν στις διεκδικήσεις της εταιρείας που προσέδραμε το πλοίο και μερίμνησε για τη ναυαγιαιρεσία του, αποτελούν το αντικείμενο της Αγωγής Αρ. 154/93 μεταξύ της Fayza Shipping Co. Ltd. αφενός και, του πλοίου "HAJANIES" και του φορτίου που ανήκει στον ενάγοντα, αφετέρου.
Στην απουσία μαρτυρίας για τις συνθήκες του ναυαγίου και της διάσωσης του πλοίου και του φορτίου, δε δικαιολογείται η έκδοση των δηλωτικών αποφάσεων που επιζητούνται με τις θεραπείες (γ) και (ε). Περαιτέρω, τα θέματα στα οποία αφορούν οι πτυχές της θεραπείας, μπορεί να εγερθούν και να εξεταστούν στο πλαίσιο της Αγωγής Αρ. 154/93.
Από την προσαχθείσα μαρτυρία προκύπτει ότι το εναγόμενο πλοίο δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις του βάσει της σύμβασης για τη μεταφορά και την παράδοση του εμπορεύματος σε Αιγυπτιακό λιμάνι ως η συμφωνία μεταξύ των μερών. Επίσης, έχει καταδειχθεί ότι κατά τη μεταφορά τους τα εμπορεύματα υπέστησαν τη ζημία την οποία προσδιόρισε ο μάρτυρας Περνέρας, που επιμαρτυρεί παραβίαση του καθήκοντος που εξυπακούει η σύμβαση μεταφοράς για την επιμελή φύλαξη των εμπορευμάτων κατά τη μεταφορά τους.
Η βάση των αποζημιώσεων για παράβαση συμφωνίας, είναι η αποκατάσταση του αναίτιου μέρους στη θέση που θα βρισκόταν αν δεν επεσυνέβαινε η παράβαση. Η αρχή αυτή ενσωματώνεται στο Άρθρο 73(1) του περί Συμβάσεων Νόμου - ΚΕΦ. 149, όπως επεξηγείται στη Saab and Another v. Holy Monastery Ay. Neophytos (1982) 1 C.L.R. 499 [βλ. επίσης Markidou v. Kiliaris and Another (1983) 1 C.L.R. 392, Xenophontos v. Tyrimou (1984) 1 C.L.R. 23 και Δρουσιώτη ν. Ιερωνυμίδη (1990) 1 Α.Α.Δ. 1026].
Η λογική πρόβλεψη και τα φυσικά επακόλουθα των όσων ήταν προβλεπτά, συνιστούν το μέτρο για τον προσδιορισμό των αποζημιώσεων για παράβαση συμφωνίας. Παρόλο που δεν έχει [*351] αποδειχθεί ότι οι μεταφορείς ήταν ενήμεροι για τις συμφωνίες διάθεσης των εμπορευμάτων, προκύπτει από τη μαρτυρία του ενάγοντα ότι η ζημία την οποίαν υπέστη ήταν το επακόλουθο της καθυστέρησης και το συνεπακόλουθο της πτώσης της τιμής των εμπορευμάτων στην ελεύθερη αγορά. Επομένως, δικαιούται ο ενάγων ν' αποζημιωθεί με τη διαφορά μεταξύ της τιμής στην οποία τα εμπορεύματα θα μπορούσαν να διατεθούν κατά τον αναμενόμενο χρόνο παραλαβής τους και της τιμής κατά το χρόνο της άφιξης του φορτίου που ο ενάγων καθόρισε σε US $30.000,-. Επίσης δικαιούται ν' αποζημιωθεί για την απώλεια του μέρους του εμπορεύματος το οποίο διασκορπίστηκε και απωλέσθηκε κατά τη μεταφορά. Η ποσότητα του απολεσθέντος εμπορεύματος είναι εκείνη που καθόρισε ο κ. Περνέρας στη μαρτυρία του. Η αποτίμηση της ζημίας σ' αυτό το σημείο από τον ενάγοντα στη μαρτυρία του σε US $10.000,-, δεν είναι σωστή. Συνεκτιμώντας την ενώπιόν μου μαρτυρία, κρίνω δικαιολογημένη την απαίτηση, όπως προσδιορίζεται στην έκθεση απαιτήσεως, για την απώλεια και ζημία στο εμπόρευμα σε US $4.180,-.
Η κάθοδος του ενάγοντα στην Κύπρο για τη διάσωση του εμπορεύματος και η λήψη μέτρων για τη μεταφόρτωση και τη μεταφορά του στον προορισμό του, ήταν δικαιολογημένη ενέργεια η οποία συναρτάται με την παράβαση της σύμβασης μεταφοράς των εμπορευμάτων αφενός και, την υποχρέωση του ενάγοντα για μετριασμό της ζημίας, αφετέρου. Η αξία του εμπορεύματος ήταν US $205.000,-. Η δαπάνη για τη διάσωση του φορτίου και τη μεταφορά του στην Αίγυπτο κρίνεται δικαιολογημένη, με εξαίρεση τα έξοδα μετάβασης και διαμονής στην Κύπρο των δύο Επιθεωρητών του Υπουργείου Γεωργίας της Αιγύπτου. Η αναγκαιότητα για την παρουσία τους και τη θεώρηση του φορτίου, δεν έχει καταδειχθεί.
Καταλήγω ότι το ποσό το οποίο δικαιολογείται να επιδικασθεί κάτω από αυτό το κεφάλαιο, είναι US $41.049,42.
Εκδίδεται απόφαση υπέρ του ενάγοντα για US $75.229,42 ή το ισάξιο σε Λίρες Κύπρου, πλέον έξοδα.
Εκδίδεται απόφαση υπέρ του ενάγοντα για US $75.229,42 ή το ισάξιο σε Λίρες Κύπρου, πλέον έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο