(1995) 1 ΑΑΔ 467
[*467] 12 Μαΐου, 1995.
[ΠΙΚΗΣ, Πρόεδρος].
STAVROS PAPAIOANNOU LIMITED,
Ενάγοντες,
ν.
INTERMED SHIPPING S.R.L. ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ,
Εναγομένων.
(Αγωγή Αρ. 153/94).
Δικονομία Ναυτοδικείου — Προσθήκη νέου εναγόμενου — Παραγραφή αγώγιμου δικαιώματος εναντίον του — Εφαρμοστέοι διαδικαστικοί κανονισμοί.
Διαδικαστικοί κανονισμοί — Επίκληση — Αδύνατη προς δημιουργία ή αναβίωση δικαιώματος που παραγράφηκε — Ρυθμίζουν τη διαδικασία, δε δημιουργούν δικαιώματα.
Οι ενάγοντες - αιτητές, ζητούν προσθήκη και τρίτου εναγόμενου της εταιρείας Sarlis Container Services A.S., επειδή πληροφορήθηκαν μετά την καταχώρηση της αγωγής, ότι ο εναγόμενος 1, ενεργούσε ως forwarder της εταιρείας αυτής, που ήταν ο πλοιοκτήτης.
Με την αγωγή, οι ενάγοντες διεκδικούν από τους εναγόμενους 1 και 2 αποζημιώσεις £1.147,64σ., για παράβαση σύμβασης μεταφοράς εμπορευμάτων διά θαλάσσης και διαζευκτικά για παράβαση νομικού καθήκοντος κατά τη μεταφορά των εμπορευμάτων.
Η αίτηση, θεμελιώνεται στους Κ.203-212 και Κ.237 των Κυπριακών Θεσμών Ναυτοδικείου. Στην ένορκη δήλωση που την συνοδεύει, αναφέρεται, ότι η συμφωνία μεταφοράς εμπορευμάτων, όπως επιμαρτυρείται από τη φορτωτική, περιορίζει την ευθύνη των μεταφορέων μέσα σ' ένα χρόνο από την ημέρα παράδοσης των εμπορευμάτων ή από την ημερομηνία που έπρεπε να είχαν παραδοθεί. Η προθεσμία του ενός έτους είχε ήδη εκπνεύσει.
Οι Κυπριακοί Θεσμοί Ναυτοδικείου, δεν έχουν πρόνοια στο θέ[*468]μα της προσθήκης διαδίκου, επομένως σύμφωνα με τον Κ.237 ισχύουν οι Θεσμοί του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αγγλίας όπως ίσχυαν κατά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, όπου το θέμα ρυθμίζεται από την Ord.16 r.13.
Αποφασίστηκε, ότι:
(1) Είναι απαράδεκτη η πρόσδοση αναδρομικής ισχύος σε διαταγή για προσθήκη εναγομένου όπου αυτό θα συνεπαγόταν την αναβίωση αγώγιμου δικαιώματος που έπαυσε να υφίσταται.
(2) Δεν μπορεί να γίνει επίκληση οποιουδήποτε διαδικαστικού κανονισμού προς το σκοπό δημιουργίας ή αναβίωσης αγώγιμου δικαιώματος.
(3) Η Ord.16 r. 13 των Θεσμών του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αγγλίας, δεν εφαρμόζεται όταν η προσθήκη νέου εναγομένου συνεπάγεται την αποστέρηση ουσιαστικού δικαιώματός του.
(4) Έγκριση αιτήματος προσθήκης νέου εναγομένου έχει αφετηρία την ημερομηνία έκδοσης της διαταγής και όχι την ημερομηνία της αγωγής.
(5) Οι θεσμικές διατάξεις ρυθμίζουν τη διαδικασία, η εφαρμογή τους δεν στοιχειοθετεί τη γένεση αγώγιμου δικαιώματος, ούτε αποστερεί τον εναγόμενο από υπεράσπιση την οποία του παρέχει ο νόμος.
Η αίτηση δεν έγινε δεκτή.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Aries Tanker Corp. v. Total Transport Ltd [1977] 1 AΙΙ E.R. 398,
Payabi v. Armstel Shipping Corp. [1992] 3 AΙΙ E.R. 329,
Ketteman v. Hansel Properties Ltd [1988] 1 AΙΙ E.R. 38,
Byron v. Cooper [1844] ΙΙ CI and Fin 556, 8 E.R. 1212,
The Joanna Borchard [1988] 2 Lloyd's Rep. 274.
Αίτηση.
Αίτηση σε αγωγή Ναυτοδικείου με την οποία επιδιώκεται η [*469] προσθήκη και τρίτου εναγόμενου και ανάλογη τροποποίηση του τίτλου της αγωγής.
Π. Μιχαήλ (Δ/νίς) για Χρ. Π. Μιτσίδη, για τους Αιτητές.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Με την αγωγή αυτή, η οποία ηγέρθη στις 29.11.94, οι Ενάγοντες διεκδικούν από τους Εναγομένους 1 και 2 αποζημιώσεις £1.147,64 σεντ, λόγω παράβασης σύμβασης μεταφοράς εμπορευμάτων διά θαλάσσης και, διαζευκτικά, το ίδιο ποσό για αμέλεια ή παράβαση νομικού καθήκοντος κατά τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Προφανώς, η αγωγή δεν έχει επιδοθεί σε κανένα από τους εναγόμενους.
Με εξ πάρτε αίτηση των εναγόντων, η οποία υποβλήθηκε στις 31.3.95, επιδιώκεται η προσθήκη και τρίτου εναγόμενου (της Εταιρείας SARLIS CONTAINER SERVICES LTD από την Ελλάδα) και ανάλογη τροποποίηση του τίτλου της αγωγής. Η αίτηση θεμελιώνεται στους Κ.203 -Κ.212 και Κ.237 των Θεσμών Ναυτοδικείου και σε ένορκη ομολογία της δικηγόρου Ανδρούλας Μαλεκίδου στην οποία αποσαφηνίζεται ότι επιδιώκεται η προσθήκη επειδή περιήλθε σε γνώση ή έγινε κατανοητό από τους ενάγοντες, μετά την καταχώρηση της αγωγής, ότι ο Εναγόμενος 1 "... ενεργούσε ως forwarder των πλοιοκτητών οι οποίοι είναι η Εταιρεία SARLIS CONTAINER SERVICES A.S.,...". Εφόσον εγκριθεί η αίτηση και δοθεί, βάσει του σχετικού δικονομικού κανόνα, αναδρομική ισχύς στην τροποποίηση, θα αποφευχθούν οι επιπτώσεις από την παράλειψη των εναγομένων να εγείρουν αγωγή εναντίον του τρίτου εναγόμενου μέσα στα χρονικά όρια που θέτει η συμφωνία μεταφοράς εμπορευμάτων, όπως αυτή επιμαρτυρείται από τη Φορτωτική. Η συμφωνία περιορίζει την ευθύνη των μεταφορέων μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες εγείρεται αγωγή εναντίον τους μέσα σ' ένα χρόνο από την ημέρα παράδοσης των αγαθών ή από την ημερομηνία που αυτά έπρεπε να είχαν παραδοθεί· 4 δηλαδή, μέσα σ' ένα χρόνο από την ημερομηνία που προέκυψε το αγώγιμο δικαίωμα. Η προθεσμία του ενός έτους εξέπνευσε το Δεκέμβριο του 1994.
Οι Θεσμοί Ναυτοδικείου παρέχουν τη δυνατότητα επίλυσης ενδιάμεσων θεμάτων με γραπτή ή προφορική αίτηση (Κ.203 - Κ.212)· δε ρυθμίζουν όμως θέματα που αφορούν στην προσθήκη διαδίκου ή στην τροποποίηση του τίτλου της αγωγής. Επομένως, ισχύει ο Κ.237 και, κατ' επέκταση, τυγχάνουν εφαρμογής οι Θεσμοί του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αγγλίας που ίσχυαν κατά το χρόνο ανακήρυξης της Δημοκρατίας το 1960. Η προσθήκη εναγομένου διέπεται από τις διατάξεις της Ord.16 r. 13 (Δ.16 [*470] θ. 13). Εφόσον το αίτημα για την προσθήκη εναγόμενου εγκριθεί, "... the proceedings shall be continued as if the new defendant had been made a defendant....". (Σ' ελληνική μετάφραση: "... Η διαδικασία θα συνεχίζεται ωσάν ο νέος εναγόμενος να είχε καταστεί εξ αρχής εναγόμενος. ...".
Ζήτησα από τη δικηγόρο των αιτητών (εναγόντων) να εξετάσει κατά πόσο υπάρχει νομολογία η οποία διαφωτίζει ως προς την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου σε περιπτώσεις όπως η παρούσα, όπου η προθεσμία για την έγερση αγωγής εναντίον του νέου εναγομένου έχει εκπνεύσει. Έθεσε υπόψη μου την Payabi v. Armstel Shipping Corp [1992] 3 All E.R. 329, η οποία υποστηρίζει ότι δεν παρέχεται η δυνατότητα προσθήκης νέου εναγόμενου και η πρόσδοση αναδρομικότητας στη διαταγή για τη συνένωσή του σε περιπτώσεις όπως η παρούσα όπου το αγώγιμο δικαίωμα ατόνισε. Εξηγείται ότι μετά την πάροδο της χρονικής περιόδου που προβλέπεται από την παράγραφο 6 του Άρθρου III των Κανόνων της Χάγης. (The Hague Rules), περίοδος ενός έτους, το δικαίωμα για έγερση αγωγής εναντίον του μεταφορέα εκλείπει, καθώς και η αντίστοιχη ευθύνη του βάσει της σύμβασης μεταφοράς. Η θέση αυτή διασαφηνίζεται στην Aries Tanker Corp v. Total Transport Ltd [1977] 1 All E.R. 398, 402. Διακρίνονται οι περιπτώσεις που αναφέρονται στους Κανόνες της Χάγης που συναρτούν το αγώγιμο δικαίωμα με την έγερση αγωγής μέσα στην καθορισμένη προθεσμία, από εκείνες της παραγραφής στις οποίες το δικαίωμα δεν εκλείπει αλλά μόνο η δυνατότητα διεκδίκησής του. Βέβαια, δε θα επεκταθούμε σ' εκείνο το θέμα το οποίο δε μας αφορά.
Η απόφαση της Δικαστικής Επιτροπής της Βουλής των Λόρδων στην Ketteman v. Hansel Properties Ltd [1988] 1 All E.R. 38,47,48, είναι καθοριστική για το απαράδεκτο πρόσδοσης, αναδρομικής ισχύος σε διαταγή για την προσθήκη εναγόμενου όπου αυτό θα συνεπαγόταν την αναβίωση αγώγιμου δικαιώματος το οποίο έπαυσε να υφίσταται. Ανάλογη υπήρξε η θέση του ίδιου Δικαστηρίου στη Byron v. Cooper [1844] 11 C1 & Fin 556, 8 ER 1212. Στην Payabi υποδεικνύεται ότι η απόφαση στην The Joanna Borchard [1988] 2 Lloyd's Rep 274, η οποία θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως εμπεριέχουσα ευρύτερη αρχή, συναρτάται με τα ιδιαίτερα γεγονότα της και ειδικά με το γεγονός ότι επρόκειτο για αντικατάσταση διαδίκου.
Ο λόγος της Ketteman είναι ότι δεν μπορεί να γίνει επίκληση οποιουδήποτε διαδικαστικού κανονισμού προς το σκοπό δη[*471]μιουργίας ή αναβίωσης αγώγιμου δικαιώματος. Η εφαρμογή δικονομικού κανόνα, όπως η Ord.16 r. 13 (βλ. The Annual Practice, 1958 1, σ.351) (η οποία στην Αγγλία έχει αντικατασταθεί με νεότερες θεσμικές διατάξεις), δεν εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου η προσθήκη νέου εναγομένου θα συνεπαγόταν την αποστέρηση ουσιαστικού δικαιώματος του διαδίκου του οποίου η προσθήκη επιδιώκεται, πράγμα που θα συνέβαινε σ' αυτή την υπόθεση αν εγκρινόταν το αίτημα. Και να εγκρινόταν σε τέτοιες περιπτώσεις το αίτημα, η προσθήκη του νέου εναγόμενου θα είχε αφετηρία την ημερομηνία έκδοσης της διαταγής για τη συνένωση του νέου διαδίκου και όχι την ημερομηνία που κινήθηκε η αγωγή. Οι θεσμικές διατάξεις ρυθμίζουν τη διαδικασία. Η εφαρμογή τους δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει τη γένεση αγώγιμου δικαιώματος ή να αποστερήσει τον εναγόμενο από υπεράσπιση την οποία του παρέχει ο νόμος.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Η αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο