(1996) 1 ΑΑΔ 145
[*145] 9 Φεβρουαρίου, 1996
[ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155(4) ΚΑΙ 30 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 3 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ AEROFLOT RUSSIAN INTERNATIONAL AIRLINES, ΜΕ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΙ' ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI ΚΑΙ PROHIBITION,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΚΑΙ/Ή ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΞΕΔΟΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΤΗΝ 1/2/1996 ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΥΠ' ΑΡ. 732/96 ΜΕΤΑ ΑΠΟ EX-PARTE ΑΙΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΓΟΝΤΩΝ.
(Αίτηση Αρ. 26/96)
Προνομιακά εντάλματα — Certiorari — Απόκρυψη ρήτρας ξένης διαιτησίας, δραστικές επιπτώσεις από την έκδοση ενδιάμεσου απαγορευτικού διατάγματος επί της επιχειρηματικής δραστηριότητας του επηρεαζόμενου, παράλειψη ακρόασης του, συνιστούν λόγους ακύρωσης με ένταλμα certiorari.
Προνομιακά εντάλματα — Prohibition — Εκδίδονται μόνο για απαγόρευση δικαστικής δραστηριότητας.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εξέδωσε παρεμπίπτον απαγορευτικό διάταγμα εμποδίζον τους αιτητές να αποξενώσουν, εκχωρήσουν, επιβαρύνουν, δανείσουν ή άλλως πως διαθέσουν κεφάλαια ή προβούν σε εμπορική πράξη κατά τη διάρκεια του ώστε να παραμείνουν στη διάθεση τους κεφάλαια τουλάχιστο USA$ 5.744.000.
Οι αιτητές καταχώρισαν αίτηση για να τους παραχωρηθεί άδεια να καταχωρίσουν αίτηση certiorari για ακύρωση του και prohibition [*146]απαγορεύον μέτρα εκτέλεσης του. Επιχειρηματολόγησαν υπέρ της έκδοσης των ζητηθέντων διαταγμάτων και υπέβαλαν ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο δεν είχε αρμοδιότητα εκδίκασης της μεταξύ των διαδίκων διαφοράς αλλά αρμόδιο ήταν το διαιτητικό δικαστήριο του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της ΕΣΣΔ της Μόσχας, πράγμα το οποίο απεκρύβη από το Δικαστήριο και ότι οι επιβληθέντες όροι ήσαν καταστροφικοί για τους ιδίους και την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στην Κύπρο.
Αποφασίστηκε ότι:
(1) Παρά τη δυνατότητα εφέσεως κατά της έκδοσης του ενδιάμεσου απαγορευτικού διατάγματος, ο παράγοντας που σχετίζετο με τις επιπτώσεις του στην επιχειρηματική δραστηριότητα των αιτητών συνιστούσε εξαιρετική περίσταση η οποία καθιστούσε δυνατή την έκδοση διατάγματος certiorari.
(2) Η απόκρυψη από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στοιχείων αναφορικά με τη δικαιοδοσία του και οι επιπτώσεις στην επιχειρηματική δραστηριότητα των αιτητών σε συνάρτηση με την ισχυριζόμενη κακή οικονομική κατάσταση των εναγόντων και τη μη παραχώρηση ευκαιρίας σ' αυτούς να ακουστούν, συνιστούσαν λόγους υπέρ της έκδοσης του ζητηθέντος προνομιακού εντάλματος certiorari για ακύρωση του ενδιαμέσου απαγορευτικού διατάγματος.
(3) Το ένταλμα prohibition περιορίζεται μόνο στον έλεγχο δικαστικών αποφάσεων και δεν ήταν δυνατή η έκδοση του αναφορικά με μη δικαστικές ενέργειες.
Δόθηκε άδεια για καταχώριση αίτησης Certiorari. Απορρίφθηκε το αίτημα για άδεια καταχώρισης αίτησης prohibition.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Γενικός Εισαγγελέας (1994) 1 Α.Α.Δ. 616,
Ιερόπουλος (1995) 1 Α.Α.Δ. 905,
Πογιατζής (Αρ. 2), (1995) 1 Α.Α.Δ. 869,
Mareware Shipping (1992) 1 Α.Α.Δ. 116,
[*147]
Βαβέλ Μπουτίκ Λτδ (1995) 1 Α.Α.Δ. 947,
Stavros Hotel Apartments Ltd (Αρ. 1) (1994) 1 Α.Α.Δ. 389,
Χαραλάμπους (1991) 1 Α.Α.Δ. 677,
Λανίτης Λτδ ν. Διευθυντή Κτηματολογίου (1993) 1 Α.Α.Δ. 911.
Αίτηση.
Αίτηση για άδεια για υποβολή αίτησης με σκοπό την έκδοση προνομιακών διαταγμάτων certiorari και prohibition αναφορικά με την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Γιασεμής, Ε.Δ.) ημερομηνίας 1.2.96 στην Αγωγή Αρ. 732/96.
Λ. Γεωργιάδου με Κλ. Γεωργιάδη, για τους Αιτητές.
Cur. adv. vult.
ΚΑΛΛΗΣ,Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Την 1.2.1996 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, μετά από μονομερή αίτηση των εναγόντων στην αγωγή 732/96, χορήγησε διάταγμα ("το επίδικο διάταγμα") με το οποίο οι εναγόμενοι (αιτητές στην παρούσα διαδικασία) εμποδίζονται "από του να αποξενώσουν, εκχωρήσουν, επιβαρύνουν, δανείσουν ή άλλως πως διαθέσουν και/ή αποστείλουν εκτός δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου τέτοια ποσά από τα κεφάλαια των και/ή τα μετρητά κεφάλαια των και/ή προβούν σε οιανδήποτε εμπορική ή οικονομική πράξη ούτως ώστε οι Καθ' ων η αίτηση να μην έχουν εις Κύπρο κατά πάντα χρόνο κατά τη διάρκεια της ισχύος του παρόντος διατάγματος διαθέσιμα ιδιόκτητα κεφάλαια ουχί ολιγώτερα του ποσού των 5744000 δολλαρίων Αμερικής".
Το επίδικο διάταγμα επιδόθηκε στους αιτητές την 6.2.96. Ήταν επιστρεπτέο στις 21.2.96. Την 9.2.96 οι αιτητές καταχώρισαν την παρούσα αίτηση με την οποία ζήτησαν τις πιο κάτω θεραπείες:
"(α) Άδεια για καταχώριση αίτησης για την έκδοση διατάγματος CERTIORARI για την μεταφορά και παρουσίαση στο Ανώτατο Δικαστήριο όλων των σχετικών πρακτικών της διαδικασίας που αφορούν το επίδικο διάταγμα.
(β) Έκδοση διατάγματος PROHIBITION που να απαγορεύει την λήψη οποιωνδήποτε μέτρων εκτέλεσης και/ή εφαρμογής [*148] και/ή για την συμμόρφωση των Αιτητών και/ή των υπηρετών ή αντιπροσώπων τους με το πιο πάνω διάταγμα της 1.2.96.
(γ) Έκδοση διατάγματος PROHIBITION που να απαγορεύει τη λήψη οιωνδήποτε μέτρων εκτέλεσης και/ή εφαρμογής και/ή για την συμμόρφωση των Αιτητών με το διάταγμα ημερ. 1.2.96 στην αγωγή 732/96 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.
(δ) Όπως δοθούν όλες οι αναγκαίες και συνακόλουθες οδηγίες."
Σύμφωνα με την αίτηση η άδεια που ζητείται πρέπει να δοθεί "καθώς το διάταγμα του δικαστηρίου και/ή η συνεχιζόμενη εφαρμογή του αποτελεί υπέρβαση δικαιοδοσίας και/ή πλάνη πραγματική και νομική για τους πιο κάτω λόγους:
(Α) Το Επαρχιακό Δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί οποιασδήποτε διαφοράς μετόχων της AEROTOUR αλλά αρμόδιο δικαστήριο είναι το Δικαστήριο Διαιτησίας του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της ΕΣΣΔ στη Μόσχα.
(Β) Το Διάταγμα ημερ. 1.2.96 εκδόθηκε χωρίς να ληφθεί από το Δικαστήριο υπόψη ότι αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο διάταγμα και ότι οι επιπτώσεις πάνω στην επιχειρηματική δραστηριότητα των Εναγομένων-Αιτητών είναι δραστικές και καταστροφικές και δημιουργεί πρόβλημα επιβίωσης αυτής.
(Γ) Το διάταγμα ημερ. 1.2.96 ξεπερνά τα όρια μέσα στα οποία καθορίζει η Δικονομία ότι μπορούν να εκδοθούν τέτοιου τύπου διατάγματα.
(Δ) Η ένορκη δήλωση του κ. Πόλυ Πέτρου ημερ. 24.1.96 που επισυνάπτεται στην EX PARTE αίτηση ημερ. 24.1.96 της αγωγής 732/96 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας απέκρυψε ουσιαστικά στοιχεία εγγράφων που είχε καταθέσει ο ίδιος ως ΤΕΚΜΗΡΙΑ 1 και 2."
Σύμφωνα με τις ένορκες δηλώσεις που υποστηρίζουν την αίτηση: Οι αιτητές είναι ο εθνικός αεροπορικός μεταφορέας της Ρωσσίας. Συνεργάζονται με κυπριακές εταιρείες για την μεταφορά [*149] "τουριστών από και προς την Ρωσσία, από την Κύπρο και τανα-πάλι". Δυνάμει της συμφωνίας μεταξύ των εναγόντων και του Διεθνούς Εμπορικού Τμήματος της Πολιτικής Αεροπορίας της ΕΣΣΔ, ημερ. 9.9.1988, αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση των οποιωνδήποτε διαφορών τους έχει ορισθεί "το δικαστήριο διαιτησίας του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της ΕΣΣΔ της Μόσχας". Μετά την επίδοση του διατάγματος έχουν παραλύσει όλες οι επιχειρηματικές δραστηριότητες των αιτητών και υπάρχει κίνδυνος ακύρωσης των πτήσεων τους. Ιδού πως παραθέτουν στην ένορκη δήλωση τους την σχετική θέση τους οι αιτητές:
"22. Απασχολούμε στην Κύπρο 14 άτομα Κύπριους και Ρώσσους, οι δε μηνιαίες δαπάνες διαχείρησης του υποκαταστήματος της AEROFLOT RUSSIAN INTERNATIONAL AIRLINES στην Κύπρο που περιλαμβάνουν τους μισθούς προσωπικού, ενοίκια, τηλέφωνα, ηλεκτρισμό, γραφική ύλη, δικαιώματα αεροδρομίου, τροφοδοσία, καύσιμα αεροπλάνου, μεταφορικά, ασφάλιστρα, ξενοδοχεία πληρωμάτων και άλλα συναφή ανέρχονται κατά μέσο όρο στο ποσό των ΛΚ405,920 μηνιαίως. Επισυνάπτεται βεβαίωση του Παναγιώτη Στυλιανού τεκμήριο 8.
23. Το Επαρχιακό Δικαστήριο δίδοντας το διάταγμα στις 1.2.% δεν πρόβλεψε ότι το ζητούμενο διάταγμα δεν ήταν ένα συνηθισμένο διάταγμα και ότι οι επιπτώσεις πάνω στην επιχειρηματική δραστηριότητα της Εταιρείας μας είναι δραστικές και καταστροφικές και δημιουργεί πρόβλημα επιβίωσης μας με την αδυναμία κάλυψης στοιχειωδών αναγκών μας χωρίς να μας δοθεί η ευκαιρία να προβάλουμε τη θέση μας.
24. Το Επαρχιακό Δικαστήριο δίδοντας το διάταγμα την 1.2.96 δεν επέβαλε τέτοιους όρους που να παρέχει ασφάλεια λειτουργίας των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μας ούτε ζήτησε τέτοια ασφάλεια που να εξασφαλίζονται οι ζημιές τις οποίες μας προκαλεί."
Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδονται εντάλματα της φύσεως CERTIORARI για ακύρωση απόφασης κατώτερου δικαστηρίου, περιλαμβάνουν υπέρβαση ή έλλειψη εξουσίας, έκδηλη παρανομία (error of law on the face of the record), προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση, δόλο ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης και παραβίαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης. (Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας (1994) 1 [*150] Α.Α.Δ. 616).
Στο παρόν στάδιο το δικαστήριο εξετάζει κατά πόσο θα χορηγήσει την αιτούμενη άδεια. Δεν υπεισέρχεται στην ουσία της αίτησης. Είναι αρκετό να φαίνεται πως υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση και/ή ότι υπάρχει συζητήσιμο ζήτημα. (Δώρος Ιερόπουλος (1995) 1 Α.Α.Δ. 905, Αθανάσιος Πογιατζής (Αρ.2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 869).
Όπου προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο, και ειδικά, διαδικασία έφεσης, το Ανώτατο Δικαστήριο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις κάτω από εξαιρετικές περιστάσεις δίδει άδεια. Εφόσον στοιχειοθετούνται οι προϋποθέσεις για την ανάληψη και άσκηση δικαιοδοσίας από το Επαρχιακό Δικαστήριο το Ανώτατο Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται στην αναθεώρηση της άσκησης των δικαιοδοσιών του εκτός αν αποκαλύπτεται νομικό σφάλμα καταφανές στο πρακτικό του. (Πογιατζής (1995) 1 Α.Α.Δ. 574).
Αντικείμενο της διαδικασίας δεν είναι ο έλεγχος της ορθότητας μιας απόφασης αλλά της νομιμότητας της. Δεν τίθεται ζήτημα αντικατάστασης της άποψης που διαμορφώνει το κατώτερο δικαστήριο αναφορικά με το ζήτημα που αποφάσισε στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του, με εκείνη του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δεν εκδίδεται ένταλμα CERTIORARI ως μανδύας μεταμφιεσμένης έφεσης, ούτε και μπορεί να χρησιμοποιείται η διαδικασία για την έκδοση τέτοιου διατάγματος προκειμένου να γίνει επανακρόαση του ζητήματος που εγέρθηκε. Και δεν είναι επιτρεπτό να εκδίδεται ένταλμα CERTIORARI προκειμένου να υπαγορευθεί στο δικαστήριο ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να αποφασίσει ζήτημα που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του ή ακόμα ο τρόπος που θα ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια. (Mareware Shipping (1992) 1 Α.Α.Δ. 116). To Ανώτατο Δικαστήριο δεν στοχεύει στη διόρθωση λανθασμένης απόφασης (το ενδεδειγμένο ένδικο μέσο για το σκοπό αυτό είναι η έφεση), είτε σε σχέση με το πραγματικό ή το νομικό της βάθρο, εκτός στην περίπτωση που το νομικό λάθος παρουσιάζεται κατά τρόπον κατάδηλο στο ίδιο το σώμα της απόφασης ή έχουν παραβιασθεί οι κανόνες της φυσικής και συνταγματικής δικαιοσύνης. (Βαβέλ Μπουτίκ Λτδ. (1995) 1 Α.Α.Δ. 947).
Στην Stavros Hotels Appartments Ltd. (Αρ.1) (1994) 1 Α.Α.Δ. 389, χορηγήθηκε "παρεμπίπτον διάταγμα" με το οποίο οι εναγόμενοι εμποδίζοντο από "του να χρησιμοποιούν τας εισπράξεις εκ των τουριστικών διαμερισμάτων κλπ. μέχρι του διορισμού παραλήπτου/διευθυντού και όπως οι εναγόμενοι καταθέτουν τα εισπρα[*151]χθησόμενα ποσά από την εκμετάλλευση των ως άνω εγκαταστάσεων εις ειδικό (block) λογαριασμό μέχρι του διορισμού παραλήπτου/διευθυντού".
Χορηγήθηκε άδεια για την καταχώριση αίτησης για την έκδοση εντάλματος της φύσεως CERTIORARI. Ένας από τους λόγους για τον οποίο χορηγήθηκε η άδεια ήταν οι επιπτώσεις του διατάγματος πάνω στην επιχειρηματική δραστηριότητα των αιτητών και η χορήγηση του χωρίς να είχε δοθεί η ευκαιρία στους αιτητές να προβάλουν τη θέση τους. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα:
'Το παρεμπίπτον διάταγμα που εκδόθηκε δεν ήταν ένα συνηθισμένο διάταγμα. Οι επιπτώσεις του πάνω στην επιχειρηματική δραστηριότητα των αιτητών είναι δραστικές. Αν όχι τίποτε άλλο, η παράλειψη για οποιαδήποτε πρόνοια που να επιτρέπει τη διάθεση ποσών για την κάλυψη μισθών υπαλλήλων ή και των άλλων τρεχόντων εξόδων των αιτητών δημιουργεί πρόβλημα επιβίωσης τους. Η συνέχιση της ισχύος του έστω για μερικές μέρες ακόμα θα τους θέσει μπροστά στο φάσμα της αδυναμίας κάλυψης στοιχειωδών αναγκών τους. Εν τούτοις, το διάταγμα εκδόθηκε χωρίς να δοθεί η ευκαιρία στους αιτητές να προβάλουν τη θέση τους."
Στην κρινόμενη αίτηση λαμβάνω υπόψη: Τους ισχυρισμούς των αιτητών που έχουν σχέση με την αρμοδιότητα του δικαστηρίου, με την απόκρυψη στοιχείων, και με τους όρους που έχει επιβάλει το δικαστήριο σε συνάρτηση με την ισχυριζόμενη κακή οικονομική κατάσταση των εναγόντων (βλ. πάρα. 20 και 21 της ένορκης δήλωσης των αιτητών). Ιδιαίτερα λαμβάνω υπόψη μου ότι παρά τις δραστικές και καταστροφικές επιπτώσεις του επίδικου διατάγματος πάνω στην επιχειρηματική δραστηριότητα των αιτητών, έχει εκδοθεί το επίδικο διάταγμα χωρίς να δοθεί η ευκαιρία στους αιτητές να προβάλουν τη θέση τους. Οι πιο πάνω παράγοντες αποκαλύπτουν εκ πρώτης όψεως υπόθεση ή συζητήσιμο θέμα. Παρά την ύπαρξη άλλου ένδικου μέσου ο παράγοντας που σχετίζεται με τις επιπτώσεις του διατάγματος συνιστά εξαιρετική περίσταση.
Παρέχεται, επομένως, άδεια για την καταχώριση αίτησης για την έκδοση εντάλματος της φύσης CERTIORARI. Η αίτηση θα καταχωριστεί μέχρι τις 13/2/96 και θα οριστεί από το Πρωτοκολλητείο στις 16/2/96 και ώρα 8.30 π.μ.
Η ισχύς του προσωρινού διατάγματος που αποτελεί το αντικείμενο της διαδικασίας αναστέλλεται μέχρι την καταχώριση της αι[*152]τήσεως και εφόσον καταχωριστεί μέσα στο χρόνο που προσδιορίστηκε, μέχρι την αποπεράτωση της. Η διαδικασία στο Επαρχιακό Δικαστήριο σε σχέση με το προσβαλλόμενο διάταγμα αναστέλλεται για την ίδια περίοδο.
Οι θεραπείες (β) και (γ) δεν μπορούν να πετύχουν επειδή το ένταλμα PROHIBITION περιορίζεται μόνο στον έλεγχο δικαστικών αποφάσεων, (Χαραλάμπους (1991) 1 Α.Α.Δ. 677), και επειδή η λειτουργία η οποία μπορεί να παρεμποδιστεί με την έκδοση εντάλματος PROHIBITION πρέπει να είναι δικαστικού χαρακτήρα. (Λανίτης Λτδ ν. Διευθυντή Κτηματολογίου (1993) 1 Α.Α.Δ. 911. Στην κρινόμενη αίτηση οι λειτουργίες των οποίων επιχειρείται η παρεμπόδιση με τις θεραπείες (β) και (γ) δεν είναι δικαστικού χαρακτήρα.
Δίδεται άδεια για καταχώριση αίτησης certiorari. Απορρίπτεται το αίτημα για άδεια καταχώρισης αίτησης prohibition.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο