(1996) 1 ΑΑΔ 286
[*286] 21 Μαρτίου, 1996
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στές]
GETO TRADING LIMITED,
Ενάγοντες,
ν.
ΠΛΟΙΟΥ Μ/V' VLADIMIR VASLYAYEV,
Εναγομένου.
(Αίτηση για αναθεώρηση διατάγματος στην Αγωγή Ναυτοδικείου Αρ. 56/93, ημερομηνίας 7/12/1993)
Δικονομία Ναυτοδικείου — Διαδικασία αναθεώρησης διατάγματος Ναυτοδικείου, προβλέπεται από τον Κ. 165 των Κυπριακών Θεσμών Ναυτοδικείου.
Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου—Καθορίζεται όπως και το ναυτιλιακό δίκαιο στα Άρθρα 19 και 29(2)(α) του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Ν. 14/60).
Δικαιοδοσία Ναυτοδικείου — Έκδοση διατάγματος άλλου από το ζητηθέν με αίτηση — Εξουσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου να το ακυρώσει σε διαδικασία αναθεώρησης του σύμφωνα με τον Κ. 165 των Κυπριακών Θεσμών Ναυτοδικείου.
Ενώ το εναγόμενο πλοίο ζήτησε με αίτηση του ακύρωση ή παραμερισμό του κλητηρίου εντάλματος και της επίδοσης του λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου της Κύπρου να επιληφθεί του επιδίκου θέματος, εκδόθηκε διαταγή αναστολής της διαδικασίας που θεμελιώθηκε στην αντίληψη ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί του επιδίκου θέματος της αγωγής, πλην δεν εδικαιολογείτο η άσκηση της ενόψει της συμφωνίας των μερών για την παραπομπή της διαφοράς στο Δικαστήριο άλλης χώρας.
Για το λόγο αυτό, το Ανώτατο Δικαστήριο κατά την εκδίκαση αίτησης της ενάγουσας εταιρείας για αναθεώρηση του εκδοθέντος διατάγματος, [*287]επανάνοιξε την υπόθεση και ζήτησε τις απόψεις των διαδίκων επί του θέματος.
Το εναγόμενο πλοίο υπέβαλε ότι η δεύτερη θεραπεία που ζητήθηκε με την αίτηση παραμερισμού του κλητηρίου και της επίδοσης του, δηλαδή "οποιανδήποτε άλλην διαταγήν ή/και θεραπείαν την οποία το Δικαστήριο ήθελε θεωρήσει ή/και εύλογον υπό τις περιστάσεις", έθεσε το θέμα το οποίον εξέτασε το Δικαστήριο. Αντίθετα, η ενάγουσα εταιρεία, υποστήριξε ότι η αίτηση περιορίστηκε στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου.
Αποφασίστηκε ότι:
(1) Η δεύτερη θεραπεία είχε συμπληρωματικό χαρακτήρα που σκοπούσε στη στοιχειοθέτηση του βάθρου για την παροχή θεραπείας παρεπόμενης της πρώτης που ήταν ο παραμερισμός του κλητηρίου και της επίδοσης του, εφόσον αυτό ήθελε κριθεί αναγκαίο.
(2) Δεν τέθηκε και δεν μπορούσε να εξεταστεί αίτημα αναστολής της εκδίκασης της υπόθεσης.
(3) Το Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της αγωγής αφού αφορούσε σύμβαση για τη μεταφορά εμπορευμάτων που συνομολογήθηκε στην Κύπρο και κατά τον κρίσιμο χρόνο το πλοίο βρισκόταν εντός της Κυπριακής Επικράτειας.
(4) Η αίτηση για την ακύρωση και παραμερισμό του κλητηρίου ήταν απορριπτέα.
(5) Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται για την τύχη που θα μπορούσε να έχει αίτηση για αναστολή της διαδικασίας.
Η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Jadranska Slobonda Plovidba v. Photos Photiades and Co. (1965) 1 C.L.R. 58,
The Eleftheria [1969] 2 All E.R. 641,
Cubazucar and Another v. Camelia Shipping Company Ltd (1972) 1 C.L.R. 61, [*288]
Sonco Canning Limited v. "Adriatica" (Societe per Azioni di Navigazione) (1972) 1 C.L.R. 210,
Phassouri Plantations v. Adriatica di Navigazioni (1983) 1 C.L.R. 949,
Achelec Electron. Ltd v. Rostock και Άλλων (1992) 1 Α.Α.Δ. 442,
Williams and Glyn's Bank v. Kouloumbis (1984) 1 C.L.R. 569,
Williams and Glyn's Bank v. Kouloumbis (1984) 1 C.L.R. 674,
Williams and Glyn's Bank v. Kouloumbis (1986) 1 C.L.R. 627,
Hassanein v. "Hellenic Island" and/or "Island" και Άλλου (Αρ.2), (1994) 1 Α.Α.Δ. 578.
Αίτηση.
Αίτηση από τους ενάγοντες για αναθεώρηση διατάγματος το οποίο εκδόθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο στις 17/12/93 κατά την άσκηση της πρωτογενούς δικαιοδοσίας του ως .Ναυτοδικείου, με το οποίο απορρίφθηκε αίτηση του εναγόμενου πλοίου για την ακύρωση και παραμερισμό του κλητηρίου εντάλματος, λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου να επιληφθεί της αγωγής.
Στ. Μακπράιτ μαζί με Σ. Πίττα και Ιφ. Αγιομαμίτου (δ/νίς), για Ενάγοντες.
Ν. Παπαευσταθίου μαζί με Γ. Παμπορίδη, για Εναγόμενο πλοίο.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ.Μ. Πικής, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Με αίτηση τους, οι ενάγοντες επιδιώκουν την αναθεώρηση διατάγματος που εκδόθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο στην άσκηση της πρωτογενούς δικαιοδοσίας του ως Ναυτοδικείου, με το οποίο απορρίφθηκε αίτηση του εναγομένου πλοίου για την ακύρωση και παραμερισμό του κλητηρίου εντάλματος λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του δικαστηρίου να επιληφθεί της αγωγής. Η αγωγή αφορούσε απαίτηση των εναγόντων για:
(α) Αποζημιώσεις για παράβαση σύμβασης μεταξύ των διαδίκων [*289] για τη μεταφορά εμπορευμάτων διά θαλάσσης από τη Λεμεσό στο ουκρανικό λιμάνι Ilychevsk.
(β) Επιστροφή του καταβληθέντος ναύλου και ασφαλίστρων και
(γ) Τόκους υπό μορφή αποζημιώσεων.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ανέστειλε την εκδίκαση της υπόθεσης, αποδεχόμενο τη θέση του εναγόμενου ότι έπρεπε να τηρηθεί η συμφωνία των διαδίκων για την παραπομπή κάθε διαφοράς αναφυόμενης σε σχέση με την εκτέλεση της συμφωνίας σε αρμόδιο δικαστήριο της Ουκρανίας, όπου θα μεταφέρονταν τα εμπορεύματα.
Οι ενάγοντες υπέβαλαν αίτηση για την αναθεώρηση του διατάγματος, βάσει του Κ. 165 των Κυπριακών Θεσμών Ναυτοδικείου. Ο Θεσμός αυτός παρέχει τη δυνατότητα αναθεώρησης από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου διαταγής η οποία εκδίδεται πρωτόδικα άλλης από τελική διαταγή ή απόφαση καθοριστική για την απαίτηση στην αγωγή - "final order or judgment disposing of the claim". Χωρεί αναθεώρηση μόνο εφόσον η διαταγή της οποίας επιδιώκεται η αναθεώρηση είναι ενδιάμεση. Η διαταγή η οποία εκδόθηκε σ' αυτή την υπόθεση, το αντικείμενο της αναθεώρησης, ήταν, όντως, ενδιάμεση, εφόσον δεν ήταν καθοριστική για την έκβαση της αγωγής.
Κατά την ακρόαση της αίτησης για αναθεώρηση, η επιχειρηματολογία των διαδίκων επικεντρώθηκε και περιστράφηκε γύρω από την ορθότητα της διαπίστωσης ή ευρήματος ότι αποτελούσε μέρος της συμφωνίας των διαδίκων η παραπομπή διαφορών στα ουκρανικά δικαστήρια και, αν ναι, κατά πόσο είχαν καταδειχθεί λόγοι που αντιστάθμιζαν την εφαρμογή της συμφωνίας, ώστε να καθίσταται παραδεκτή η ανάληψη δικαιοδοσίας από τα κυπριακά δικαστήρια -(βλ. Jadranska Slobonda Plovidba v. Photos Photiades & Co. (1965) 1 C.L.R. 58· The Eleftheria [1969] 2 All E.R. 641· Cubazucar and Another v. Camelia Shipping Company Ltd. (1972) 1 C.L.R. 61· Sonco Canning Limited v. "Adriatica" (Societe per Azioni di Navigazione) (1972) 1 C.L.R. 210· Phassouri Plantations v. Adriatica di Navigazioni (1983) 1 C.L.R. 949· και Achelec Electr. Ltd. v. Rostock και Άλλων (1992) 1 (Α) Α.Α.Δ. 442).
Η διαδικασία η οποία προβλέπεται από τον Κ. 165 αποβλέπει στην αναθεώρηση του διατάγματος και έχει ως λόγο την επανεξέταση των θεμάτων τα οποία τέθηκαν με την αίτηση και τα οποία το διάταγμα σκοπούσε να επιλύσει - (βλ. Williams & Glyn's Bank v. Kouloumbis [*290] (1984) 1 C.L.R. 569 Williams & Glyn's Bank ν. Kouloumbis (1984) 1 C.L.R. 674 Williams & Glyn's Bank v. Kouloumbis (1986) 1 C.L.R. 627). Η αναθεώρηση δε συνιστά μέτρο αναγόμενο στη δευτεροβάθμια δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αλλά μορφή αναθεώρησης, επαγόμενη την επανεξέταση του αντικειμένου της διαδικασίας.
Μετά την επιφύλαξη της απόφασης, διαπιστώσαμε ότι υπήρχε, εκ πρώτης όψεως, διάσταση μεταξύ των θεραπειών που εξαιτείτο με την αίτηση του το εναγόμενο πλοίο και εκείνης που χορηγήθηκε από το Δικαστήριο. Η θεραπεία η οποία επιδιωκόταν με την αίτηση ήταν, όπως προκύπτει από το αιτητικό "(α)", η ακύρωση ή παραμερισμός του κλητηρίου εντάλματος και της επίδοσης του, λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας του Ναυτοδικείου της Κύπρου να επιληφθεί του επιδίκου θέματος. Αντίθετα, η διαταγή η οποία εκδόθηκε θεμελιώνεται στην αντίληψη ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί του επιδίκου θέματος της αγωγής, πλην δεν εδικαιολογείτο η άσκηση της, ενόψει της συμφωνίας των μερών για την παραπομπή της διαφοράς στο δικαστήριο άλλης χώρας, γεγονός που δικαιολογούσε την καθήλωση της. Κατά την ακρόαση της έφεσης, τα μέρη δεν έκαμαν καμιά αναφορά σ' αυτή την πτυχή της υπόθεσης, η οποία άπτεται της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου. Αντίθετα, συζήτησαν την υπόθεση ωσάν η θεραπεία η οποία είχε δοθεί να ήταν εκείνη η οποία είχε ζητηθεί.
Μετά τη διαπίστωση αυτή, διατάξαμε το επανάνοιγμα της υπόθεσης, για τον ακόλουθο λόγο:-
"Κρίνεται αναγκαίο το επανάνοιγμα της υπόθεσης για να ακουστούν τα μέρη σε σχέση με τις θεραπείες που επιδιώκονται στην αίτηση, η διαταγή για την απόρριψη της οποίας αποτελεί το αντικείμενο της διαδικασίας αναθεώρησης. Για το σκοπό αυτό, η υπόθεση ορίζεται στις 17 Ιανουαρίου, 1996,3.30 μ.μ."
Θέσαμε υπόψη των διαδίκων ότι, εκ πρώτης όψεως, τουλάχιστον, φαίνεται να υπάρχει διάσταση μεταξύ της θεραπείας που είχε ζητηθεί στην αίτηση και εκείνης που χορηγήθηκε από το Δικαστήριο, ζήτημα μεγάλης σημασίας το οποίο παραγνωρίστηκε κατά την ακρόαση της αίτησης για αναθεώρηση, ώστε να δοθεί στους διαδίκους η ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους επί του θέματος.
Το εναγόμενο πλοίο υπέβαλε ότι η δεύτερη θεραπεία η οποία επιζητείται στην αίτηση έθεσε το θέμα το οποίο εξέτασε το Δικαστήριο. Αντίθετη υπήρξε η θέση των εναγόντων, οι οποίοι υποστήριξαν ότι [*291] η αίτηση περιορίζεται στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.
Δε συμφωνούμε ότι το αιτητικό "(β)" διευρύνει το πλαίσιο της αίτησης, όπως αυτό προσδιορίζεται από το αιτητικό "(α)". Η θεραπεία "(β)" έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα· σκοπεί στη στοιχειοθέτηση του βάθρου για την παροχή θεραπείας παρεπόμενης της "(α)", εφόσον κρίνεται αναγκαίο. Τα δύο αιτήματα για την παροχή θεραπείας έχουν ως ακολούθως:-
"(α) Διάταγμα του Σεβαστού Δικαστηρίου με το οποίο να ακυρώνεται ή/και παραμερίζεται το κλητήριο ένταλμα ή/και επίδοση του Κλητηρίου Εντάλματος στο Εναγόμενο πλοίο καθότι το Σεβαστό Δικαστήριο στερείται δικαιοδοσίας να επιληφθεί της παρούσας αγωγής.
(β) Οποιανδήποτε άλλην διαταγήν ή/και θεραπείαν την οποίαν το Δικαστήριον ήθελε θεωρήσει ή/και εύλογον υπό τας περιστάσεις."
Η αίτηση θεμελιώνεται στις διατάξεις των Άρθρων 19(α) και 29(2)(α) του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960, (Ν. 14/60), οι οποίες προσδιορίζουν τη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε ναυτικές υποθέσεις και καθορίζουν το ισχύον δίκαιο.
Κατά τη διαδικασία που ακολούθησε το επανάνοιγμα της υπόθεσης, τέθηκε υπόψη μας πρακτικό του Δικαστηρίου το οποίο δεν περιλήφθηκε στο κείμενο των πρακτικών, το οποίο αποκαλύπτει και προσδιορίζει την ένσταση του εναγομένου στην αγωγή. Είναι το πρακτικό της πρώτης εμφάνισης του εναγομένου στο Δικαστήριο σ' ανταπόκριση στο κλητήριο ένταλμα. Το εναγόμενο πλοίο εμφανίστηκε υπό διαμαρτυρία και ανέλαβε, σε συνάρτηση με την επιφύλαξη αυτή, να καταχωρίσει μέσα σε τακτή προθεσμία αίτηση για τον παραμερισμό του κλητηρίου εντάλματος.
Η αίτηση που ακολούθησε και αποτέλεσε το αντικείμενο της διαδικασίας πρωτοδίκως είναι σύμφωνη και συνάδει με την υπό διαμαρτυρία εμφάνιση του εναγομένου.
Το μοναδικό ζήτημα που τέθηκε με την αίτηση και, επομένως, ήταν δυνατό να εξεταστεί, αφορούσε τη δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου να επιληφθεί του αντικειμένου της αγωγής.
Στην απόφαση που εκδόθηκε, το επίδικο θέμα της αίτησης δεν εξετάστηκε. Εξυπακούεται, όμως, από την ίδια την απόφαση ότι το [*292] Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί του αντικειμένου της αγωγής. Αυτό συνάγεται από το μη παραμερισμό του κλητηρίου εντάλματος και την έκδοση διατάγματος για την αναστολή της εκδίκασης της υπόθεσης. Η σύμβαση για τη μεταφορά των εμπορευμάτων συνομολογήθηκε στην Κύπρο και, κατά τον κρίσιμο χρόνο, το πλοίο βρισκόταν εντός της Κυπριακής Επικράτειας. Τα γεγονότα αυτά εντάσσουν τη διαφορά στα πλαίσια της καθ' ύλη δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε ναυτικές υποθέσεις. Η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε ναυτικές υποθέσεις και το ισχύον ναυτιλιακό δίκαιο καθορίζονται στα Άρθρα 19 και 29(2)(α) του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960, (Ν. 14/60) - (βλ. απόφαση Ολομέλειας Hassanein v. "Hellenic Island" and or "Island" και Άλλου (Αρ.2) (1994) 1 Α.Α.Δ. 578 και The Administration of Justice Act, 1956, section 1(g) and (h)).
To συμπέρασμα στο οποίο αγόμεθα είναι ότι:-
(α) Δεν τέθηκε και δεν μπορούσε να εξεταστεί αίτημα για την αναστολή της εκδίκασης της υπόθεσης.
(β) Το Δικαστήριο είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της αγωγής. Η αίτηση για την ακύρωση και παραμερισμό του κλητηρίου εντάλματος είναι απορριπτέα.
Δεν αποφαινόμεθα για την τύχη που μπορεί να έχει αίτηση για την αναστολή της διαδικασίας, λόγω συμφωνίας για την παραπομπή των επιδίκων θεμάτων της αγωγής στη δικαιοδοσία των δικαστηρίων άλλης χώρας. Εάν τεθεί τέτοιο θέμα, θα εξεταστεί από το Δικαστήριο.
Το διάταγμα που εκδόθηκε πρωτοδίκως παραμερίζεται.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο