(1996) 1 ΑΑΔ 733
[*733]8 Ιουλίου, 1996
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ,
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
COBELFRET RO-RO SERVICES N.V. ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Εφεσείοντες - Εναγόμενοι,
ν.
CYPRUS POTATO MARKETING BOARD,
Εφεσιβλήτων - Εναγόντων.
(Πολιτική Έφεση Aρ. 8351)
Προνομιακά εντάλματα — Διατάγματα ex-parte — Υποχρέωση αποκάλυψης όλων των ουσιωδών γεγονότων τα οποία επιδρούν στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου — Παράλειψη επισύναψης φορτωτικής περιέχουσας όρο ξένης δικαιοδοσίας σε αίτηση παραχώρησης άδειας επίδοσης κλητηρίου στο εξωτερικό, εκδοθέν διάταγμα ανατράπηκε κατ’ έφεση.
Ρήτρα ξένης δικαιοδοσίας — Φορτωτική — Παράλειψη επισύναψης φορτωτικής με ρήτρα ξένης δικαιοδοσίας σε αίτηση ex-parte για άδεια επίδοσης του κλητηρίου στο εξωτερικό — Αποφασίστηκε ότι συνιστούσε παράλειψη αποκάλυψης ουσιώδους γεγονότος ασκούντος επίδραση στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου — Εκδοθέν διάταγμα, ακυρώθηκε κατ’ έφεση.
Οι εφεσίβλητοι - ενάγοντες, παρέλειψαν να επισυνάψουν τη φορτωτική σε αίτησή τους για επίδοση του κλητηρίου εκτός δικαιοδοσίας. Το Δικαστήριο εξέδωσε το αιτηθέν διάταγμα. Οι εφεσείοντες - εναγόμενοι με αίτηση τους ζήτησαν ακύρωσή του, επειδή δεν είχε επισυναφθεί στην αίτηση η φορτωτική. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, απέρριψε την αίτηση. Αποφάσισε ότι εκτός από τον όρο συμφωνημένης δικαιοδοσίας στη φορτωτική υπήρχε και άλλος συμφωνημένος όρος σε σχέση με τη δικαιοδοσία και έκρινε πως οι ενάγοντες “δεν είχαν κανένα λόγο να κρύψουν σκόπιμα από το Δικαστήριο το σχετικό όρο της φορτωτικής, γιατί ήταν καθαρό πως βασίζονταν στο συμφωνημένο πριν την έκδοσή της όρο περί δικαιοδοσίας των Κυπριακών Δικα[*734]στηρίων. Στο θέμα της δικαιοδοσίας, αποφάσισε ότι θα έπρεπε να ακούσει μαρτυρία και πλήρη επιχειρηματολογία σε μεταγενέστερο στάδιο.
Οι εφεσείοντες - εναγόμενοι εφεσίβαλαν την απόφαση. Επιχειρηματολόγησαν, ότι ήταν εσφαλμένη και εισηγήθηκαν πως η παράλειψη των εφεσιβλήτων - εναγόντων να επισυνάψουν τη φορτωτική συνιστούσε παράβαση της αρχής ότι όποιος επιδιώκει θεραπεία με μονομερή αίτηση πρέπει να προβαίνει σε πλήρη αποκάλυψη των γεγονότων τα οποία επενεργούν στην άσκηση των εξουσιών του Δικαστηρίου για την παροχή θεραπείας.
Αποφασίστηκε ότι:
(1) Επιδίωξη θεραπείας με μονομερή αίτηση επιβάλλει στον αιτητή καθήκον πλήρους αποκάλυψης όλων των ουσιωδών γεγονότων τα οποία ασκούν επίδραση στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου.
(2) Η μη επισύναψη φορτωτικής που περιέχει ρήτρα ξένης δικαιοδοσίας σε μονομερή αίτηση για άδεια επίδοσης του κλητηρίου στο εξωτερικό, συνιστά μη αποκάλυψη γεγονότος εξ αντικειμένου ουσιώδους για την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου.
Η έφεση έγινε δεκτή με έξοδα πρωτοδίκως και κατ’ έφεση.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Catarina Shipping Inc. ν. Ship “Poly” (1978) 1 C.L.R. 271,
Jadranska Slobodna Plovidba v. Photos Photiades and Co. (1965) 1 C.L.R. 58,
Abdu Ali Altobeiqui v. M/V Nada G. and Another (1985) 1 C.L.R. 543,
Sekavin S.A. v. Ship “Platon Ch” (1978) 1 C.L.R. 297,
Amathus Navigation Co. Ltd v. Concort Express Liners and Others (1993) 1 A.A.Δ. 1030,
Demstar Limited v. Zim Israel Navigation Co. Ltd και Άλλων (1996) 1 A.A.Δ. 597.
[*735]Έφεση.
Έφεση από τους εναγόμενους κατά της απόφασης του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου Δικαιοδοσία Nαυτοδικείου, (Xρυσοστομής, Δ.) που δόθηκε στις 30 Iανουαρίου 1991 (Aρ. Aιτήσεως 145/89), με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση για την έκδοση διατάγματος το οποίο να ακυρώνει την επίδοση του κλητηρίου εντάλματος στους εναγομένους 1 και 2 εκτός δικαιοδοσίας καθώς επίσης και για αναστολή κάθε διαδικασίας, λόγω του ότι το εν λόγω Δικαστήριο δεν ήταν ο φορέας ευκολίας (forum of convinience).
Α. Χαβιαράς, για τους Eφεσείοντες.
Ν. Οικονομίδης για Κ. Ιντιάνο, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Π. Καλλής, Δ.
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Με αγωγή τους που καταχώρησαν στις 7.8.89 οι ενάγοντες αξίωναν ποσό £2.040 ως αποζημιώσεις για ελλειματική παράδοση φορτίου πατατών και/ή για αθέτηση συμφωνίας μεταφοράς εμπορευμάτων διά θαλάσσης και/ή για αμέλεια και/ή για αθέτηση συμβάσεως μεταφοράς και/ή για αθέτηση συμφωνίας για πώληση εμπορευμάτων και/ή για απώλεια και/ή για κλοπή φορτίου.
Μετά από μονομερή αίτηση των εναγόντων το πρωτόδικο δικαστήριο χορήγησε διάταγμα (“το επίδικο διάταγμα”) για επίδοση της ειδοποίησης του κλητηρίου εντάλματος στους εναγομένους 1 και 2 εκτός δικαιοδοσίας και για υποκατάστατο επίδοση της ειδοποιήσεως του κλητηρίου εντάλματος στους εναγομένους 1 και 2 με διπλοσυστημένη επιστολή.
Με αίτησή τους, ημερ. 1.2.90, οι εναγόμενοι 1 ζήτησαν διάταγμα του δικαστηρίου “που να διατάσσει την ακύρωση” του επίδικου διατάγματος. Επικουρικά ζήτησαν αναστολή “κάθε διαδικασίας στην παρούσα αγωγή για τον λόγον ότι το Δικαστήριον τούτο δεν είναι ο φορέας ευκολίας (forum of convenience)”.
Κύριος λόγος της αίτησης των εναγομένων ήταν η παράλειψη των εναγόντων να αποκαλύψουν στο Δικαστήριο “την φορτωτική επί της οποίας στηρίζουν την αγωγή των και/ή την απαίτηση των [*736]η οποία περιέχει όρον ότι οιαδήποτε διαφορά που προέρχεται από την φορτωτική θα αποφασίζεται στη χώρα που ο μεταφορέας έχει το κέντρο της επιχείρησής του, και ο νόμος της χώρας εκείνης θα εφαρμόζεται εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά σ’ αυτή.”.
Ένας άλλος λόγος αναφέρετο στην έλλειψη δικαιοδοσίας του δικαστηρίου.
Το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε την αίτηση. Έλαβε υπόψη ότι εκτός από τον όρο περί συμφωνημένης δικαιοδοσίας στη φορτωτική υπάρχει και άλλος συμφωνημένος όρος σε σχέση με τη δικαιοδοσία και έκρινε πως οι ενάγοντες “δεν είχαν κανένα λόγο να αποκρύψουν σκόπιμα από το Δικαστήριο το σχετικό όρο της φορτωτικής, γιατί είναι καθαρό πως βασίζονται στο συμφωνημενο πριν την έκδοση της φορτωτικής όρο περί δικαιοδοσίας των Κυπριακών Δικαστηρίων”.
Σε σχέση με το θέμα της δικαιοδοσίας το πρωτόδικο δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα πως δε θα έπρεπε να το αποφασίσει σε εκείνο το αρχικό στάδιο χωρίς να ακούσει περαιτέρω μαρτυρία και πλήρη επιχειρηματολογία επί του θέματος, καθώς επίσης και να προβεί σε ευρήματα για να καταλήξει ως προς το ποιός από τους δυο συγκρουόμενους όρους περί συμφωνημένης δικαιοδοσίας υπερτερεί (Βλ. Catarina Shipping Inc. v. Ship “Poly” (1978) 1 C.L.R. 271, 284).
Η παρούσα έφεση στρέφεται εναντίον της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης του πρωτόδικου δικαστηρίου.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσειόντων επικέντρωσε την επιχειρηματολογία του στην παράλειψη των εναγόντων να αποκαλύψουν την ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας η οποία περιλαμβάνετο στην φορτωτική. Ανάφερε ότι η μόνη αναφορά στην φορτωτική είναι ότι “εκδόθηκε στην Κύπρο από τους αντιπροσώπους των εναγομένων Comarine Ltd”.
Υποστήριξε περαιτέρω ότι το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα έλαβε υπόψη μαρτυρία η οποία δεν βρίσκετο ενώπιόν του κατά το στάδιο της έκδοσης του επίδικου διατάγματος. Η μαρτυρία αυτή σχετίζετο με τον όρο περί συμφωνημένης δικαιοδοσίας ο οποίος ήταν διαφορετικός από τον όρο περί αλλοδαπής δικαιοδοσίας ο οποίος περιλαμβάνετο στη φορτωτική. Η μαρτυρία εκείνη αποτέλεσε και το κύριο βάθρο της εκκαλούμενης απόφασης.
[*737]Είναι θεμελιωμένο ότι διάδικος ο οποίος επιδιώκει με μονομερή αίτηση τη χορήγηση θεραπείας, πρέπει να προβεί σε πλήρη αποκάλυψη των γεγονότων τα οποία επενεργούν στην άσκηση των εξουσιών του Δικαστηρίου για την παροχή θεραπείας. Η αρχή αυτή συναρτάται με την καλή πίστη η οποία πρέπει να επιδεικνύεται οποτεδήποτε επιδιώκεται η θεραπεία στην απουσία του αντιδίκου. (Βλέπε Jadranska Slobodna Plovidba v. Photos Photiades & Co (1965) 1 C.L.R. 58, Abdu Ali Altobeiqui v. M/V Nada G. and Another (1985) 1 C.L.R. 543, Sekavin S.A. v. Ship “Platon Ch” (1987) 1 C.L.R. 297, Amathus Navigation Co Ltd v. Concort Express Liners and Others (1993) 1 A.A.Δ. 1030 και Demstar Limited v. Zim Israel Navigation Co. Ltd κ.α. (1996) 1 A.A.Δ. 597.
Στην Demstar (πιο πάνω) οι ενάγοντες επισύναψαν την φορτωτική στην ένορκη ομολογία που κατατέθηκε προς υποστήριξη του αιτήματος για την παροχή άδειας για επίδοση στο εξωτερικό. Ωστόσο στην σχετική ένορκη δήλωση, στο περιεχόμενο της οποίας θεμελιώθηκε η αίτηση, δεν έγινε οποιαδήποτε αναφορά στον σχετικό όρο περί αλλοδαπής δικαιοδοσίας ο οποίος καταγράφετο στην παράγραφο 27 της φορτωτικής.
Το Εφετείο έκρινε ότι η μη αποκάλυψη όρου της μεταξύ των μερών συμφωνίας για την παραπομπή διαφορών σε Δικαστήριο της αλλοδαπής συνιστά εκτροπή από την αρχή της πλήρους αποκάλυψης των ουσιωδών γεγονότων και δικαιολογεί την ακύρωση του διατάγματος. Έκρινε, επίσης, ότι το στοιχείο της εξαπάτησης (deceit) δεν αποτελεί προϋπόθεση για ακύρωση του διατάγματος. Ό,τι ανατρέπει τη βάση του διατάγματος είναι η μη αποκάλυψη γεγονότων εξ αντικειμένου ουσιώδους σημασίας για την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου. Στην απουσία τους, η απόφαση του δικαστηρίου καθίσταται ακροσφαλής. Τελικά τόνισε ότι τα μόνα σχετικά γεγονότα είναι εκείνα που υποστηρίζουν την αίτηση για τη χορήγηση άδειας για επίδοση στο εξωτερικό.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εναγόντων-εφεσιβλήτων υποστήριξε πως η παρούσα έφεση διακρίνεται από την Demstar (πιο πάνω) επειδή είχε προηγηθεί και άλλη συμφωνία η οποία ρύθμιζε τα της δικαιοδοσίας. Επομένως, συνεχίζει η εισήγηση, δεν ήταν ανάγκη να γίνει αναφορά στην ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας η οποία περιέχεται στη φορτωτική.
Διαφωνούμε με την εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου των εφεσιβλήτων. Τονίζουμε μάλιστα, πως στην υπόθεση Demstar (πιο πάνω) η υπόθεση των εναγόντων ήταν πιο ισχυρή γιατί είχαν επι[*738]συνάψει την φορτωτική. Απλώς είχαν παραλείψει να επισύρουν την προσοχή του Δικαστηρίου στο σχετικό όρο της συμφωνίας ο οποίος περιλάμβανε τη ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας.
θεωρούμε ότι οι ενάγοντες έπρεπε να προβούν σε πλήρη αποκάλυψη όλων των γεγονότων τα οποία επενεργούν στην άσκηση των εξουσιών του Δικαστηρίου για την παροχή θεραπείας. Η ισχυριζόμενη ύπαρξη δύο συμφωνιών σχετικά με την δικαιοδοσία αποτελούσαν γεγονότα τα οποία επενεργούν στη άσκηση των εξουσιών του δικαστηρίου για την παροχή θεραπείας. Έπρεπε και οι δυο συμφωνίες να είχαν τεθεί υπόψη του πρωτόδικου δικαστηρίου για να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια με βάση και τις δυο συμφωνίες.
Ενόψει της παράλειψης των εναγόντων να κάμουν αναφορά στην ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας η οποία περιλαμβάνεται στην φορτωτική διαπιστώνουμε ότι το διάταγμα για επίδοση στο εξωτερικό εκδόθηκε χωρίς να αποκαλυφθούν όλα τα ουσιώδη γεγονότα και στην απουσία μαρτυρίας για τη θεμελίωση μιας από τις βασικές προϋποθέσεις για την έκδοση του διατάγματος.
Περαιτέρω το πρωτόδικο δικαστήριο εσφαλμένα επελήφθη της αίτησης για τον παραμερισμό του διατάγματος για επίδοση στο εξωτερικό με αναφορά όχι μόνο στα γεγονότα που στοιχειοθέτησαν την αρχική αίτηση αλλά και στα γεγονότα που είχαν προσκομιστεί στο πλαίσιο της αίτησης για παραμερισμό.
Για τον κάθε ένα ξεχωριστά από τους δυο πιο πάνω λόγους το διάταγμα για επίδοση εκτός δικαιοδοσίας πρέπει να ακυρωθεί και ακυρώνεται.
Η έφεση επιτυγχάνει. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται με έξοδα τόσο ενώπιον του Εφετείου όσο και ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου.
H έφεση επιτυγχάνει με έξοδα, πρωτοδίκως και κατ’ έφεση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο