(1997) 1 ΑΑΔ 718
[*718]25 Ιουνίου, 1997
[ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΡΙΣ (ΧΡΙΣΤΟΣ) ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ,
Εφεσείων-Εναγόμενος,
v.
ΧΡ. ΜΑΡΝΕΡΟΣ & ΣΙΑ ΛΤΔ,
Εφεσιβλήτων-Εναγόντων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9744).
Πολιτική Δικονομία — Δικόγραφα — Αίτηση για περαιτέρω και καλύτερες λεπτομέρειες — Διακριτική ευχέρεια — Πότε ο διάδικος δικαιούται να επιτύχει την έκδοση διατάγματος που να διατάσσει την αντίθετη πλευρά να παράσχει τις αιτούμενες λεπτομέρειες — Δ.19, θ.6 των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών — Εφαρμοστέες αρχές.
Η αξίωση των εναγόντων βασίζεται σε συμφωνία μεταξύ των διαδίκων βάσει της οποίας οι ενάγοντες ανέλαβαν την προμήθεια ειδών οικοδομής και την παροχή υπηρεσιών, οι δε εναγόμενοι συμφώνησαν να καταβάλουν το αντίτιμο των υλικών και τη δαπάνη για τα εργατικά.
Ο εναγόμενος καταχώρησε αίτηση για παροχή λεπτομερειών επί του περιεχομένου της συμφωνίας που συνήψε με τους ενάγοντες. Η αίτηση απορρίφθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο με αποτέλεσμα την καταχώρηση της παρούσας έφεσης.
Πριν από την καταχώρηση της αίτησης για λεπτομέρειες ο δικηγόρος των εναγόντων με επιστολή του, μετά από παράκληση του δικηγόρου των εναγομένων, έδωσε λεπτομέρειες αναφορικά με τη συμφωνία και επισύναψε τιμολόγια που παρουσίαζαν τη βάση πάνω στην οποία υπολογίζονταν τα ποσά που θα καταβάλλονταν.
Αποφασίστηκε ότι:
Τα δικόγραφα είναι ουσιώδη στον καθορισμό των επιδίκων θε[*719]μάτων και στον καθορισμό της βάσης επί της οποίας θα προχωρήσει η ακρόαση της υπόθεσης. Έχουν σκοπό να μην καταλαμβάνονται εξ απροόπτου οι διάδικοι, στους οποίους πρέπει να παρέχεται η δέουσα ευκαιρία να ετοιμάσουν την υπόθεσή τους για ακρόαση.
Στην παρούσα υπόθεση, ο εναγόμενος είχε σαφή αντίληψη της αξίωσης των εναγόντων. Τόσο με τα δικόγραφα όσο και με τις παρασχεθείσες λεπτομέρειες, του δόθηκε η ευκαιρία να υπερασπιστεί. Όσα ζητά με την αίτηση ουσιαστικά αποτελούν επιπλέον μαρτυρία η οποία εν πάση περιπτώσει δεν μπορεί να είναι μέρος των δικογράφων.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο άσκησε ορθά τη διακριτική του ευχέρεια στη λήψη της απόφασης για απόρριψη της αίτησης.
H έφεση απορρίφθηκε με έξοδα τόσο πρωτοδίκως όσο και κατ’ έφεση.
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Loucaides v. C. D. Hay and Sons Ltd (1971) 1 C.L.R. 134,
G.I.P. Constructions Ltd v. Neophytou and Others (1983) 1 C.L.R. 669,
Κυπριακές Αερογραμμές Λτδ και Άλλοι v. Credit Libanais S.A.L. (1991) 1 A.A.Δ. 649,
National Supply Corporation of the Libyan Arab Republic v. Achaia Shipping Ltd. (1975) 1 C.L.R. 427.
Έφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Kορφιώτης, A.E.Δ.), που δόθηκε στις 5/2/1996 (Aρ. Aγωγής 4201/94), με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για παροχή λεπτομερειών επί του περιεχομένου της συμφωνίας που συνήψε με τους ενάγοντες.
Γλ. Ταλιάνος, για τον Εφεσείοντα.
Κ. Μελάς, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα [*720]εκδώσει ο Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
NIKOΛAΪΔHΣ, Δ.: Η παρούσα έφεση ασκήθηκε εναντίον απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού με την οποία απορρίφθηκε αίτηση του εναγόμενου για παροχή λεπτομερειών επί του περιεχομένου της συμφωνίας που συνήψε με τους ενάγοντες. Η αξίωση των εναγόντων εναντίον του εναγόμενου είναι για υπόλοιπο που προέρχεται από οικοδομικές εργασίες και υλικά οικοδομής που παρασχέθηκαν σε οικοδομή του. Στις λεπτομέρειες της έκθεσης απαίτησης φαίνεται ότι η αξίωση των εναγόντων βασίζεται σε δύο τιμολόγια για εργατικά και υλικά οικοδομής μείον ποσό που σε διάφορες ημερομηνίες πληρώθηκε από τον εναγόμενο προς τους ενάγοντες, με αποτέλεσμα να παραμείνει υπόλοιπο που αξιώνεται με την αγωγή. Πρέπει να σημειωθεί ότι πριν την καταχώρηση της αίτησης για λεπτομέρειες και ύστερα από σχετική παράκληση του δικηγόρου του εναγόμενου, ο δικηγόρος των εναγόντων σε επιστολή του αναφέρει ότι η συμφωνία μεταξύ των διαδίκων ήταν προφορική που συνήφθη στις αρχές του 1992, στη Λεμεσό. Οι λεπτομέρειες των εργασιών που ανέλαβαν να εκτελέσουν οι ενάγοντες για λογαριασμό του εναγόμενου, καθώς και η βάση πάνω στην οποία υπολογίζονταν τα ποσά που θα καταβάλλονταν, εμφαίνεται στα επισυνημμένα τιμολόγια. Περαιτέρω σε ένα από τα δύο τιμολόγια που επισυνάπτονται χρεώνεται ως εργατικά το ποσό των £6.897, το οποίο σε χωριστή κατάσταση που επίσης δόθηκε στον εναγόμενο, αναλύεται σε μικρότερα ποσά κατά ημερομηνία. Σύμφωνα με την ανάλυση των εργατικών οι ενάγοντες πρόσφεραν υπηρεσίες από 29.7.1991 μέχρι 28.2.1992. Έναντι της κάθε περιόδου αναφέρεται και το ποσό που χρεώθηκε για να καταλήξει στο συνολικό ποσό των εργατικών που ανέρχεται στις £6.897.
Επειδή προφανώς οι δοθείσες λεπτομέρειες δεν κρίθηκαν ικανοποιητικές, ο εναγόμενος καταχώρησε αίτηση με την οποία αξίωνε όπως οι ενάγοντες διαταχθούν να παράσχουν λεπτομέρειες του περιεχομένου της συμφωνίας που συνήψαν με τον εναγόμενο, περιλαμβανομένων λεπτομερειών των εργασιών την εκτέλεση των οποίων είχαν κατά τους ισχυρισμούς του αναλάβει και το ποσό που θα πληρωνόταν σ’ αυτούς για τις εργασίες που θα έκαμναν. Αξιώνονται επίσης πλήρεις λεπτομέρειες της συμφωνίας με τον εναγόμενο αναφορικά με τα χρήματα που θα καταβάλλονταν σ’ αυτούς ή τη βάση πάνω στην οποία θα υπολογιζόταν το ποσό και τέλος λεπτομέρειες των εργασιών που ισχυρίζονται οι ενάγοντες ότι έχουν εκτελέσει με βάση τη συμφωνία τους με τον εναγόμενο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην [*721]υπεράσπισή του ο εναγόμενος ισχυρίζεται ότι ήταν όρος της συμφωνίας βάσει της οποίας ανατέθηκε στους ενάγοντες το πογιάτισμα και συναφείς εργασίες στην οικοδομή του, ότι οι ενάγοντες θα παρουσίαζαν στον εναγόμενο την κατάσταση των εργασιών που εκτέλεσαν με τις αναγκαίες λεπτομέρειες από την οποία θα διαφαινόταν αν ο εναγόμενος χρωστούσε να πληρώσει ή εδικαιούτο σε επιστροφή χρημάτων που κατέβαλε στους ενάγοντες έναντι του λογαριασμού.
Τα δικόγραφα είναι ουσιώδη στον καθορισμό των επιδίκων θεμάτων και στον καθορισμό της βάσης επί της οποίας θα προχωρήσει η ακρόαση της υπόθεσης. Η σημασία τους τονίστηκε στην υπόθεση Christakis Loucaides v. C. D. Hay and Sons Ltd (1971) 1 C.L.R. 134. Tα δικόγραφα δεν έχουν σκοπό μόνο τη διαφύλαξη της κανονικής διαδικασίας. Σκοπό έχουν να μην καταλαμβάνονται εξ απροόπτου οι διάδικοι στους οποίους θα πρέπει να παρέχεται η δέουσα ευκαιρία να ετοιμάσουν την υπόθεσή τους για ακρόαση. Εκτός αν τα επίδικα θέματα καθοριστούν δεόντως η ακρόαση παραμένει χωρίς οριοθέτηση και οι σκοποί της δικαιοσύνης μπορεί να παρακωλυθούν λόγω της αβεβαιότητας (G.I.P. Constructions Ltd v. Panayiota Neophytou and Others (1983) 1 C.L.R. 669, 680). Σύμφωνα με τη Δ.19 θ.6, μπορεί να διαταχθεί η παροχή περαιτέρω και καλύτερων λεπτομερειών οιουδήποτε θέματος που αναφέρεται σε οιοδήποτε δικόγραφο, με τέτοιους όρους ως προς τα έξοδα ή άλλως, όπως θα θεωρηθεί δίκαιο.
Τα δικόγραφα πρέπει να περιέχουν όλες τις αναγκαίες λεπτομέρειες ώστε η άλλη πλευρά να μπορεί να σχηματίζει σαφή και πλήρη εικόνα για τη φύση και την έκταση της υπόθεσης που πρόκειται να αντιμετωπίσει στην ακρόαση και να μη βρίσκεται προ εκπλήξεως ή να καταλαμβάνεται εξ απήνης. Όταν ο κανόνας αυτός παραβιάζεται ο αντίδικος δικαιούται να αξιώνει και επιτυγχάνει την έκδοση διατάγματος που να διατάσσει τον αντίδικο να παράσχει τις απαιτούμενες κάτω από τις περιστάσεις λεπτομέρειες (Κυπριακές Αερογραμμές Λτδ και Άλλοι v. Credit Libanais S.A.L. (1991) 1 A.A.Δ. 649, 652).
Στην υπόθεση National Supply Corporation of the Lybyan Arab Republic v. Achaia Shipping Ltd (1975) 1 C.L.R. 427, 432, τονίστηκε η ανάγκη για ακρίβεια στα δικόγραφα ούτως ώστε ο αντίδικος να γνωρίζει με βεβαιότητα την πραγματική διαφορά και να ετοιμαστεί για τη δίκη.
[*722]Στην παρούσα υπόθεση ο εναγόμενος από την έκθεση απαίτησης και τις λεπτομέρειες που του δόθηκαν με την επιστολή του δικηγόρου των εναγόντων ημερ. 16.5.1995, έχει σαφή αντίληψη της αξίωσης των εναγόντων. Στην υπεράσπισή του ο εναγόμενος δεν ισχυρίζεται ότι δεν έγινε συμφωνία είτε ότι αγνοεί τους όρους της. Αντίθετα αναφέρει ότι ήταν όρος της συμφωνίας οι ενάγοντες να παρουσίαζαν στον εναγόμενο την κατάσταση των εργασιών που εξετέλεσαν ούτως ώστε να διαφαίνεται αν ο εναγόμενος χρωστούσε να πληρώσει ή εδικαιούτο σε επιστροφή χρημάτων. Είναι φανερό από την έκθεση απαίτησης και τις δοθείσες λεπτομέρειες ότι η αξίωση των εναγόντων βασίζεται σε συμφωνία μεταξύ των διαδίκων βάσει της οποίας οι ενάγοντες ανάλαβαν την προμήθεια ειδών οικοδομής και την παροχή υπηρεσιών, οι δε εναγόμενοι συμφώνησαν να καταβάλουν το αντίτιμο των υλικών και τη δαπάνη για τα εργατικά. Με την αρκετά λεπτομερή κατάσταση όσον αφορά τα εργατικά που συνοδεύει την επιστολή του δικηγόρου των εναγόντων ημερ. 16.5.1995 και τα δύο τιμολόγια, δίδεται η ευκαιρία στον εναγόμενο να αντιληφθεί το ακριβές ύψος των εργατικών και το κόστος των υλικών.
Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι η βάση αγωγής είναι οφειλόμενο υπόλοιπο δυνάμει συμφωνίας για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών. Είναι φανερό επίσης ότι οι ενάγοντες ισχυρίζονται ότι η συμφωνία περιλάμβανε την παροχή υλικών και υπηρεσιών με αντιπαροχή την καταβολή της αξίας των υλικών και την καταβολή αμοιβής για τις παρασχεθείσες υπηρεσίες. Αφού οι ενάγοντες δεν ισχυρίζονται με την έκθεση απαίτησής τους οποιαδήποτε ειδική συμφωνία και εν όψει τόσο της διατύπωσης που χρησιμοποιείται στην έκθεση απαίτησης, όσο και των λεπτομερειών που δόθηκαν, η αξίωσή τους είναι φανερό ότι βασίζεται στην πιο πάνω διευθέτηση. Τόσο με τα δικόγραφα όσο και με τις παρασχεθείσες λεπτομέρειες παρέχεται στον εναγόμενο η ευκαιρία να υπερασπιστεί, ενώ όσα ζητά ουσιαστικά αποτελούν επιπλέον μαρτυρία η οποία, εν πάση περιπτώσει, δεν μπορεί να είναι μέρος των δικογράφων. Τα πιο πάνω αναφέρονται στη μεταξύ τους συμφωνία το δε ύψος της αξίωσης είναι θέμα μαρτυρίας και αξιολόγησής της και αφορά βεβαίως την αξιοπιστία των μαρτύρων.
Από τη στιγμή που δεν προβάλλεται οποιοσδήποτε ισχυρισμός για συγκεκριμένη διαφορετική συμφωνία ως προς τα εργατικά τότε σημαίνει ότι τη συμφωνία διέπουν οι γενικές αρχές που καθορίζει η νομολογία περί εύλογης αμοιβής.
[*723]Εν όψει όλων των πιο πάνω καταλήγουμε ότι το πρωτόδικο δικαστήριο δεν άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια λανθασμένα και συνεπώς δεν βρίσκουμε λόγο να επέμβουμε. Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα τόσο ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου όσο και κατ’ έφεση.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα τόσο πρωτοδίκως όσο κατ’ έφεση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο