(1997) 1 ΑΑΔ 767
[*767]10 Ιουλίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ (ΤΥΛΛΗΡΗ),
Εφεσείων-Ενάγων,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ,
Εφεσιβλήτων-Εναγομένων.
(Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 9152 & 9223).
Δίκαιο των Συμβάσεων — Προσφορές — Η κατακύρωση προσφοράς δεν δημιουργεί συμβατική σχέση ιδιωτικού δικαίου αλλά εμπίπτει στο πεδίο του δημοσίου δικαίου — Σύμβαση ιδιωτικού δικαίου συντελείται με την υπογραφή του σχετικού συμβολαίου.
Ο εφεσείων υπέβαλε προσφορά για την εκμετάλλευση της καφετέριας του Επαρχιακού Νοσοκομείου Λεμεσού η οποία κατακυρώθηκε υπέρ του, από την εφεσίβλητη 1. Όμως ουδέποτε κλήθηκε να υπογράψει το σχετικό συμβόλαιο και πληροφορήθηκε από την εφεσίβλητη 1 ότι αυτό οφείλετο στην άρνηση του εφεσίβλητου 2 να εγκαταλείψει την εκμετάλλευση της εν λόγω καφετέριας.
Ο εφεσείων καταχώρησε αγωγή ζητώντας εναντίον της εφεσίβλητης 1 διάταγμα διατάσσον την ειδική εκτέλεση της σύμβασης και αποζημιώσεις και εναντίον του εφεσιβλήτου 2 αποζημιώσεις.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή αποδεχόμενο την εισήγηση του δικηγόρου της εφεσίβλητης 1 ότι δεν είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της αγωγής, γιατί δεν συνήφθη καμιά σύμβαση και η σχέση μεταξύ των μερών, ανάγεται στη σφαίρα του Δημοσίου Δικαίου.
Ο εφεσείων καταχώρησε τις παρούσες εφέσεις. Οι λόγοι τους συνοψίζονται σε ένα και μοναδικό, ότι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι δεν καταρτίστηκε έγκυρη σύμβαση μεταξύ των διαδίκων είναι εσφαλμένο.
[*768]Ο δικηγόρος του εφεσείοντα ισχυρίστηκε ότι με βάση τις πρόνοιες του περί Συμβάσεων Νόμου Κεφ. 149, η ιδιωτική συμφωνία συμπληρώθηκε με την αποδοχή της. Επίσης ότι ουδέποτε ανακλήθηκε η κατακύρωση της προσφοράς στον εφεσείοντα από την εφεσίβλητη 1.
Αποφασίστηκε ότι:
Η προκήρυξη προσφορών και η κατακύρωσή τους, συνιστούν σύμφωνα με τη νομολογία σύνθετη διοικητική πράξη. Ως εκ τούτου η κατακύρωση της προσφοράς στην παρούσα υπόθεση δεν μπορούσε να δημιουργήσει συμβατική σχέση ιδιωτικού δικαίου. Η κοινοποίησή της προς τον εφεσείοντα δεν διαφοροποίησε την νομική υπόσταση της σχέσης. Η ανάκληση της κατακύρωσης είναι επίσης θέμα δημοσίου δικαίου. Σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου μεταξύ των μερών θα συνετελείτο εάν και όταν υπεγράφετο το σχετικό συμβόλαιο. Μόνο σε τέτοια περίπτωση ο εφεσείων θα εδικαιούτο στην παροχή των αιτούμενων στην αγωγή του θεραπειών, δυνάμει των διατάξεων του περί Συμβάσεων Νόμου. Η πρωτόδικη απόφαση είναι ορθή.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
P.A.G. Architects Engineers v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 664/89, ημερ. 18.9.1992,
Medcon Construction and Others v. Republic of Cyprus and Others (1968) 3 C.L.R. 535,
Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Στροβόλου v. Χατζηπαύλου κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 267.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά των αποφάσεων του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Φωτίου, A.E.Δ.) που δόθηκαν στις 7 Mαρτίου, 1994 και 9 Iουνίου, 1994 (Aρ. Αγωγής 6502/86), με τις οποίες απορρίφθηκε η αγωγή του εναντίον της εναγόμενης 1 για ειδική εκτέλεση της συμφωνίας και αποζημιώσεις και εναντίον του εναγόμενου 2 για αποζημιώσεις.
Φ. Αποστολίδης, για τον Εφεσείοντα.
Σ. Μάτσας, για την Εφεσίβλητη 1.
[*769]Ν. Νεοκλέους, για τον Εφεσίβλητο 2.
ΔIKAΣTHPIO: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Μ. Κρονίδης, Δ.
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: H εφεσίβλητη (Κυπριακή Δημοκρατία) στην έφεση αρ. 9152 (εν τοις εφεξοίς εφεσίβλητη αρ. 1), τον Νοέμβριο του 1984 ζήτησε προσφορές για την εκμετάλλευση της καφετέριας του Επαρχιακού Νοσοκομείου Λεμεσού. Ο εφεσείων υπέβαλε προσφορά με επιστολή του ημερομηνίας 10.11.1984. Η εφεσίβλητη 1 κατακύρωσε την προσφορά υπέρ του εφεσείοντα και του απέστειλε σχετική επιστολή ημερομηνίας 27.12.1984 στην οποία τον πληροφορούσε, ότι το σχετικό συμβόλαιο θα αποσταλεί στον Πρώτο Ιατρικό Λειτουργό Λεμεσού, ο οποίος θα τον καλούσε να το υπογράψει και να καταθέσει το ποσό των £507,- ως εγγύηση. Ο εφεσείων στις 29.12.1984 παραχώρησε την πιο πάνω εγγύηση.
Ο εφεσείων όμως ουδέποτε κλήθηκε να υπογράψει το συμβόλαιο. Στην γραπτή διαμαρτυρία του εφεσείοντα η εφεσίβλητη 1 με επιστολή της ημερομηνίας 19.4.1985 τον πληροφορούσε ότι ο λόγος για τον οποίο δεν υπεγράφη το συμβόλαιο και ούτε φυσικά του παραδόθηκε η καφετέρια ήταν η άρνηση του προηγούμενου κατόχου-εφεσίβλητου στην έφεση αρ. 9223 - (εν τοις εφεξοίς εφεσίβλητου αρ. 2) να την εγκαταλείψει.
Ο εφεσείων ακολούθως καταχώρησε την 26.9.1986 αγωγή εναντίον αμφοτέρων των εφεσιβλήτων ζητώντας εναντίον μεν της εφεσίβλητης 1 διάταγμα διατάσσον την ειδική εκτέλεση της σύμβασης και αποζημιώσεις, εναντίον δε του εφεσίβλητου 2 αποζημιώσεις.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο στην πρώτη απόφασή του ημερομηνίας 7.3.1994 απέρριψε την αγωγή εναντίον της εφεσίβλητης 1, αποδεχόμενο σχετική εισήγηση του δικηγόρου της ότι το Δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της αγωγής, γιατί δεν συνήφθη καμιά σύμβαση και η σχέση μεταξύ τους ανάγεται στη σφαίρα του Δημοσίου Δικαίου. Με ξεχωριστή απόφασή του το πρωτόδικο Δικαστήριο ημερομηνίας 9.6.1994 απέρριψε επίσης την αγωγή εναντίον του εφεσίβλητου 2 για τους ίδιους λόγους δηλαδή ότι δεν υπήρξε σύμβαση μεταξύ του εφεσείοντα και της εφεσίβλητης 1 η οποία τερματίσθηκε λόγω της παράνομης επέμβασης του εφεσίβλητου 2.
Εναντίον των πιο πάνω ξεχωριστών αποφάσεων, ο εφεσείων καταχώρησε τις εφέσεις αυτές.
[*770]Στις ειδοποιήσεις έφεσης, αριθμούνται πολλαπλοί λόγοι έφεσης, άλλοι αναιτιολόγητοι και άλλοι αιτιολογημένοι. Παρόλη την καταγραφή των λόγων της έφεσης κατά τρόπο αόριστο και ασαφή, εν τούτοις κατά τη μελέτη τους προέκυψε ότι όλοι οι λόγοι συνοψίζονται σ’ ένα και μοναδικό, ότι δηλαδή το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλλε στην απόφασή του ότι δεν καταρτίσθηκε έγκυρη σύμβαση μεταξύ του εφεσείοντα και της εφεσίβλητης 1 και συνεπώς η σχέση μεταξύ τους δεν είχε εκφύγει από το πεδίο του Δημοσίου Δικαίου και γι’ αυτό το λόγο δεν είχε δικαιοδοσία στην εκδίκαση της υπόθεσης. Και πράγματι τούτο είναι αποδεκτό αφού στο περίγραμμα αγόρευσης του δικηγόρου του εφεσείοντα, στην πρώτη παράγραφο αναφέρεται τούτο ως εξής:-
“Το μόνο ερώτημα που τίθεται ενώπιον του Εφετείου με την παρούσα έφεση, είναι κατά πόσο καταρτίσθη σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου ή όχι.”.
Αναπτύσσοντας το λόγο αυτό, ο δικηγόρος του εφεσείοντα ισχυρίζεται ότι με την αποδοχή και κατακύρωση της προσφοράς του εφεσείοντα από την εφεσίβλητη 1, ολοκληρώθηκε η ιδιωτική συμφωνία μεταξύ των δύο μερών, του πολίτη και του Κράτους. Είναι περαιτέρω ο ισχυρισμός του εφεσείοντα, ότι, με βάση τις πρόνοιες του περί Συμβάσεως Νόμου, Κεφ. 149, η ιδιωτική συμφωνία συμπληρώθηκε με την αποδοχή και είναι αδιάφορο, αν παρέμεινε μόνο η μεταφορά της προφορικής συμφωνίας σε γραπτή. Εξ άλλου, προχώρησε στους ισχυρισμούς του, ουδέποτε μέχρι σήμερα έχει ανακληθεί από την εφεσίβλητη 1 η κατακύρωση της προσφοράς του εφεσείοντα.
Από την άλλη, οι δικηγόροι των εφεσιβλήτων αντέκρουσαν τις θέσεις αυτές του δικηγόρου του εφεσείοντα, υποβάλλοντας, ότι με βάση την υπάρχουσα νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απλά με την κατακύρωση της προσφοράς δεν συντελείται αυτόματα και σύμβαση ιδιωτικού δικαίου.
Η προκήρυξη προσφορών και η κατακύρωσή τους, αποτελούν, σύμφωνα με τη νομολογία σύνθετη διοικητική πράξη (Βλέπε: P.A.G. Architects Engineers v. Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπόθεση αρ. 664/89, ημερομηνίας 18.9.1992, Δίκαιο των Διοικητικών Πράξεων, Μιχ. Δ. Στασινόπουλου, σελίδα 244).
Στην προσπάθειά του να γίνει πειστικός ο δικηγόρος του εφεσείοντα μας παρέπεμψε στην απόφαση Medcon Construction and Others v. The Republic of Cyprus, through The Minister of [*771]Finance and Others (1968) 3 C.L.R. 535. Η απόφαση όμως αυτή δεν υποστηρίζει τη θέση του. Το Δικαστήριο σ’ αυτή την υπόθεση ακύρωσε την κατακύρωση των προσφορών στο ενδιαφερόμενο μέρος, αλλά άφησε άθικτη την σύμβαση που συνετελέσθη αργότερα μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ενδιαφερόμενου μέρους. Λέγει στο τέλος της απόφασης αυτής ο Τριανταφυλλίδης, Δ. (όπως ήταν τότε), στη σελίδα 545:-
“Ιn the result, I have no hesitation in finding for Applicants in this Case, and, as already stated, the decision to award the tender to the Interested Party has to be annulled. But only such decision is annulled, because it is this decision, itself, which is part of public administration and subject to a recourse; this Judgment cannot affect the contract granted as a result of such decision (see Decision of the Greek Council of State 531(49), supra).”
H κατακύρωση των προσφορών από την εφεσίβλητη 1 είναι καθαρά διοικητική πράξη. Η εφεσίβλητη 1 ενεργούσε εξουσιαστικά σαν φορέας δημόσιας εξουσίας. Η κατακύρωση της προσφοράς δεν μπορούσε να δημιουργήσει συμβατική σχέση ιδιωτικού δικαίου. Με την κοινοποίησή της δε προς τον εφεσείοντα δεν συνάπτεται ούτε συντελείται σύμβαση ιδιωτικού δικαίου. (Βλέπε: Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Στροβόλου v. Δώρου Χ”Παύλου και Άλλων, Πολιτικές Εφέσεις 8048 και 8153, ημερομηνίας 30.4.1993). Το κατά πόσο ανακλήθηκε ή όχι η κατακύρωση που είναι και αυτό ζήτημα δημοσίου δικαίου, δεν επηρεάζει την κατάσταση αφού το υπόβαθρο της θέσης του εφεσείοντα πως με την κατακύρωση συνάφθηκε σύμβαση, δεν υπάρχει. Σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου μεταξύ των μερών θα συνετελείτο εάν και όταν υπεγράφετο το σχετικό συμβόλαιο. Τότε μόνο θα ξέφευγε από το πεδίο του Δημοσίου Δικαίου και εφαρμογή θα είχαν πλέον οι διατάξεις του περί Συμβάσεων Νόμου.
Ορθά, κατά συνέπεια, το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι δεν συντελέσθηκε καμιά σύμβαση στο πεδίο του Ιδιωτικού Δικαίου μεταξύ του εφεσείοντα και της εφεσίβλητης 1 και απέρριψε την αγωγή εναντίον και των δύο εφεσιβλήτων.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο