(1997) 1 ΑΑΔ 1459
[*1459]14 Νοεμβρίου, 1997
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΆΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 ΑΡ. 33/64
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΧΛΟΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΧΩΡΗΘΕΙ ΑΔΕΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ MANDAMUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ/ ‘Η ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΝΑ ΠΡΟΩΘΗΣΕΙ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΤΙΤΛΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥ
ΤΕΜΑΧΙΟΥ ΑΡ. 1115 ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΤΡΥΠΙΩΤΗ
(Αίτηση Αρ. 121/97).
Προνομιακά εντάλματα — Mandamus — Αίτηση για χορήγηση άδειας καταχώρησης αίτησης για έκδοση εντάλματος mandamus, με το οποίο να διατάσσεται το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας να παραδώσει στην αιτήτρια καταρτισθέντα πιστοποιητικά εγγραφής αναφορικά με διαίρεση ακίνητης ιδιοκτησίας της, ώστε να καταστούν δυνατές σκοπούμενες μεταβιβάσεις — Tο εγερθέν ζήτημα δεν ενέπιπτε στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου και ως εκ τούτου το Δικαστήριο εστερείτο δικαιοδοσίας δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος να παραχωρήσει την αιτούμενη άδεια.
Προνομιακά εντάλματα — Δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων — Αν το αντικείμενο της σχετικής αίτησης δεν εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου, δεν παρέχεται δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος για έκδοσή τους.
Δημόσιο και Ιδιωτικό δίκαιο — Διάκριση — Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου δεν είναι πάντα εύκολο να [*1460]συρθεί — Ποίο το βασικό κριτήριο για την οριοθέτηση των αντίστοιχων τομέων του δικαίου.
Η αιτήτρια η οποία ανήγειρε κτιριακό συγκρότημα στη Λευκωσία, πώλησε δυνάμει συμβάσεων πώλησης καταστήματα και γραφεία του συγκροτήματος. Το Κτηματολόγιο προτού προβεί στην έκδοση πιστοποιητικών εγγραφής σύμφωνα με την άδεια διαίρεσης που εκδόθηκε από το Δήμο Λευκωσίας, υπέδειξε ορισμένα προβλήματα τα οποία προέκυπταν από την προτεινόμενη διαίρεση και τα οποία δεν επέτρεπαν την έκδοση των αιτούμενων ξεχωριστών πιστοποιητικών εγγραφής σε εκείνη τη βάση. Έγιναν οι αναγκαίες τροποποιήσεις οι οποίες εγκρίθηκαν από το Δήμο και το Κτηματολόγιο παρόλο που κατάρτισε τα πιστοποιητικά εγγραφής δεν προχώρησε με την έκδοσή τους χωρίς ειδοποίηση προς επηρεαζόμενους αγοραστές, δεδομένου ότι η διαίρεση όπως τελικά διαμορφώθηκε, ήταν αντίθετη με ό,τι διελάμβαναν δύο από τα συμβόλαια που είχαν κατατεθεί για σκοπούς ειδικής εκτέλεσης και παρέσχε προθεσμία ενός μηνός στους αγοραστές για λήψη δικαστικών μέτρων. Δύο από αυτούς κίνησαν αγωγές εναντίον της αιτήτριας και του Δήμου Λευκωσίας. Το Κτηματολόγιο αποφάσισε να αναμένει την έκβαση πληροφορώντας σχετικά την αιτήτρια.
Η αιτήτρια καταχώρησε την παρούσα αίτηση για έκδοση εντάλματος mandamus με το οποίο να διατάσσεται το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας να της παραδώσει τα πιστοποιητικά εγγραφής τα οποία αρνήθηκε να της παραδώσει υπό τις πιο πάνω αναφερόμενες συνθήκες.
Αποφασίστηκε ότι:
Η υπό αναφορά λειτουργία του Κτηματολογίου ανάγεται στον τομέα του δημοσίου δικαίου και είχε ως αφορμή τον ενδεδειγμένο τρόπο αντίκρυσης συμβατικών δικαιωμάτων τα οποία ρυθμίζονται από το ιδιωτικό δίκαιο. Αυτή η αντίκρυση λάμβανε υπ’ όψιν και τις πρόνοιες του περί Πώλησης Γης (Ειδική Εκτέλεση) Νόμου, Κεφ. 232 οι οποίες στοχεύουν να παράσχουν ασφάλεια στις σχετικές συναλλαγές προς γενικό όφελος. Πέραν όμως και ανεξάρτητα από αυτό η διαίρεση ακίνητης ιδιοκτησίας και η κατ’ ακολουθίαν έκδοση πιστοποιητικών εγγραφής συνιστά θέμα που υπερβαίνει τα όρια του συμφέροντος των άμεσα εμπλεκομένων γιατί καθορίζει το καθεστώς απεικόνισης ακίνητης ιδιοκτησίας σε σχέση με το οποίο έχει συμφέρον το κοινό γενικά. Ως εκ τούτου το τεθέν ζήτημα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
[*1461]Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Holy See of Kitium v. Municipal Council of Limassol 1 R.S.C.C. 15,
Ramadan v. Electricity Authority of Cyprus and Another 1 R.S.C.C. 49,
Frangos v. Medical Disciplinary Board (1983) 1 C.L.R. 256.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία η αιτήτρια ζητά άδεια για καταχώριση αίτησης για την έκδοση εντάλματος της φύσης mandamus το οποίο να απευθύνεται προς το Tμήμα Kτηματολογίου και Xωρομετρίας, έτσι ώστε να προωθηθεί η διαδικασία έκδοσης των τίτλων ιδιοκτησίας στο κτιριακό της συγκρότημα.
Χ. Χαραλάμπους για Π. Σαρρή, για την Αιτήτρια.
NIKOΛAOY, Δ.: Aνάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Η αιτήτρια επιδιώκει την έκδοση εντάλματος mandamus που να απευθύνεται προς το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας το οποίο αρνήθηκε να της παραδώσει καταρτισθέντα πιστοποιητικά εγγραφής αναφορικά με διαίρεση ακίνητης ιδιοκτησίας της, ώστε να καταστούν δυνατές σκοπούμενες μεταβιβάσεις. Αποτείνεται λοιπόν για παραχώρηση άδειας προς καταχώρηση σχετικής αίτησης.
Συνοψίζω τα όσα συνθέτουν την περίπτωση. Η αιτήτρια, έχοντας εξασφαλίσει τις απαιτούμενες άδειες, ανήγειρε κτιριακό συγκρότημα στη Λευκωσία. Στην πορεία, η αιτήτρια συνήψε συμβάσεις πώλησης καταστημάτων και γραφείων του συγκροτήματος. Ορισμένοι από τους αγοραστές κατέθεσαν τα συμβόλαια στο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Λευκωσίας για σκοπούς ειδικής εκτέλεσης. Μετά την αποπεράτωση του έργου, εκδόθηκε από τον Δήμο Λευκωσίας, ως Αρμόδια Αρχή, πιστοποιητικό τελικής έγκρισης όπως και άδεια διαίρεσης στη βάση των υποβληθέντων σχεδίων. Κατόπιν τούτου ζητήθηκε από το Κτηματολόγιο να προβεί στην έκδοση πιστοποιητικών εγγραφής σύμφωνα με την άδεια διαίρεσης. Το Κτηματολόγιο υπέδειξε τότε ορισμένα προβλήματα τα οποία προέκυπταν από την προτεινόμενη διαίρεση και τα οποία δεν επέτρεπαν την έκδοση των αιτούμενων ξεχωριστών πιστοποιητικών εγγραφής σε εκείνη τη βάση. Η αιτήτρια απευθύνθηκε τότε προς τον Δήμο Λευκωσίας ο οποίος εν συνεχεία ενέκρινε τις αναγκαίες τροποποιήσεις. Κατόπιν τούτου, το θέμα ετέθη εκ νέου στο Κτηματολόγιο το οποίο προχώρησε μέχρι σημείου κατάρτισης των [*1462]πιστοποιητικών εγγραφής. Σε εκείνο όμως το στάδιο το Κτηματολόγιο θεώρησε πως δεν θα έπρεπε να προχωρήσει με την έκδοση των πιστοποιητικών χωρίς ειδοποίηση προς επηρεαζόμενους αγοραστές - και επακόλουθα με μεταβιβάσεις - δεδομένου ότι, καθώς φαινόταν, η διαίρεση, όπως εν τέλει διαμορφώθηκε με την τροποποιηθείσα άδεια, ήταν αντίθετη με ό,τι διελάμβαναν δύο από τα κατατεθέντα συμβόλαια. Παρέσχε λοιπόν στους αγοραστές προθεσμία ενός μηνός για τη λήψη, εάν το επιθυμούσαν, δικαστικών μέτρων για προστασία των συμφερόντων τους. Δύο από αυτούς κίνησαν τότε αγωγές εναντίον της αιτήτριας και του Δήμου Λευκωσίας. Με αυτή την εξέλιξη το Κτηματολόγιο αποφάσισε να αναμένει την έκβαση. Και με επιστολή ημερ., 8 Σεπτεμβρίου 1997, πληροφόρησε περί τούτου τον δικηγόρο της αιτήτριας.
Εγείρεται κατ’ αρχήν για εξέταση το κατά πόσο το ζήτημα εμπίπτει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου. Διότι αν η απάντηση είναι αρνητική, δεν παρέχεται δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος για την έκδοση προνομιακού εντάλματος ενόψει του απόλυτου διαχωρισμού με την αναθεωρητική δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος: βλ. Holy See of Kitium v. Municipal Council of Limassol 1 R.S.C.C. 15, Hussein Ramadan v. Electricity Authority of Cyprus and Another 1 R.S.C.C. 49 και Frangos v. Medical Disciplinary Board (1983) 1 C.L.R. 256.
Το κατά πόσο μία απόφαση ή παράλειψη διοικητικής αρχής εμπίπτει στον ένα ή στον άλλο από τους δύο τομείς δεν είναι πάντοτε εύκολο ερώτημα όσο και αν το κριτήριο είναι σαφές. Καθώς αναφέρθηκε στην απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Δημοκρατία v. Τόκα (1995) 3 Α.Α.Δ. 218:
“Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο τομέων του δικαίου, του δημόσιου και του ιδιωτικού, είναι λεπτή και δεν είναι πάντοτε εύκολο να συρθεί. Η εγγενής φύση της πράξης, σε συνδυασμό με το συμφέρον του κοινού στο συγκεκριμένο τομέα λειτουργίας δημόσιας αρχής ή οργάνου, αποτελεί το βασικό κριτήτριο για την οριοθέτηση των αντίστοιχων τομέων του δικαίου.”
Κατά την άποψή μου, στην προκείμενη περίπτωση η υπό αναφορά λειτουργία του Κτηματολογίου ανάγεται στον τομέα του δημόσιου δικαίου. Αυτή είχε βέβαια ως αφορμή το πώς θα έπρεπε να αντικρυστούν συμβατικά δικαιώματα τα οποία ρυθμίζονται από το ιδιωτικό δίκαιο. Ωστόσο αυτή η αντίκρυση λάμβανε υπόψη και τις πρόνοιες του περί Πώλησης Γης (Ειδική Εκτέλε[*1463]ση) Νόμου, Κεφ. 232, οι οποίες, καθώς μου φαίνεται, αποβλέπουν, με την κτηματολογική κατοχύρωση που προσφέρουν, να παράσχουν ασφάλεια στις σχετικές συναλλαγές προς γενικό όφελος. Πέρα όμως και ανεξάρτητα από αυτό, η διαίρεση ακίνητης ιδιοκτησίας και η κατ’ ακολουθίαν έκδοση πιστοποιητικών εγγραφής αποτελεί ζήτημα που, κατά την άποψή μου, υπερβαίνει τα όρια του συμφέροντος των άμεσα εμπλεκομένων γιατί καθορίζει το καθεστώς κτηματολογικής απεικόνισης ακίνητης ιδιοκτησίας σε σχέση με το οποίο έχει συμφέρον το κοινό γενικά. Καταλήγω λοιπόν ότι το τεθέν ζήτημα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων.
Η αίτηση απορρίπτεται.
H αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο