(1997) 1 ΑΑΔ 1765
[*1765]23 Δεκεμβρίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΆΡΘΡΟ 155(4) ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΆΡΘΡΟ 3 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ELBEE LTD., ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ CERTIORARI ΚΑΙ PROHIBITION
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΗΜΕΡ. 20/5/97 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΝΤΙΜΟ ΔΙΚΑΣΤΗ Κ. Μ. ΜΑΥΡΟΝΙΚΟΛΑ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΥΠ’ ΑΡ. 735/97
(Αίτηση Αρ. 135/97).
Προνομιακά Eντάλματα — Certiorari και Prohibition — Aίτηση για χορήγηση άδειας καταχώρησης αίτησης με σκοπό την έκδοση ενταλμάτων certiorari και prohibition για ακύρωση απόφασης Eπαρχιακού Δικαστηρίου λόγω έλλειψης δικαιοδοσίας — Mε την εν λόγω απόφαση ικανοποιήθηκε αξίωση εργοδοτουμένου της αιτήτριας η οποία προέκυψε από τον τερματισμό των μεταξύ τους υπηρεσιακών σχέσεων — Nομιμότητα Δικαστηρίου — Eγκυρότητα απόφασης — Δεν ακολουθήθηκε η απόφαση στην Kapsou v. Middle East Airlines Airliban.
Δικαστικές Aποφάσεις — Δικαστικό προηγούμενο — Δεσμευτικότητα — Σύγκρουση μεταξύ προηγούμενων αποφάσεων — Πως πρέπει να ενεργήσει το Δικαστήριο.
Δικαιοδοσία Δικαστηρίων — Eπαρχιακό Δικαστήριο — Aγωγή για αποζημιώσεις δυνάμει του περί Tερματισμού Aπασχολήσεως Nόμου — Tο Eπαρχιακό Δικαστήριο έχει εξουσία να την εκδικάσει δυνάμει του Άρθρου 2 του περί Tερματισμού Aπασχολήσεως Nόμου 92/79.
H απόφαση της οποίας επιζητείται η ακύρωση, εκδόθηκε ερήμην της αιτήτριας. H αιτήτρια αντέδρασε για πρώτη φορά όταν πληρο[*1766]φορήθηκε ότι λήφθηκαν μέτρα εκτέλεσής της. O δικηγόρος της υπέβαλε πως το Eπαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού δεν είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της αγωγής δυνάμει της απόφασης στην υπόθεση Kapsou. Σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, εργοδοτούμενος δεν αποκτά δικαιώματα εκτός αν η απασχόλησή του ξεπερνά τις 26 εβδομάδες. Στην προκείμενη περίπτωση ο εργοδοτούμενος εργοδοτήθηκε για περίοδο μικρότερη από την πιο πάνω περίοδο.
Aποφασίστηκε ότι:
1. Δεν υπάρχει κώλυμα να εξεταστεί η δικαιοδοτική βάση της απόφασης μόνο για το λόγο ότι εκδόθηκε ερήμην.
2. H απόφαση στην υπόθεση Kapsou δεν υιοθετήθηκε από την μεταγενέστερη απόφαση της Oλομέλειας Aναφορικά με την αίτηση του Hλία Hλία υπό παρόμοιες συνθήκες.
3. O εργοδοτούμενος δεν έχει δικαιώματα μόνο με βάση τον περί Tερματισμού Aπασχολήσεως Nόμο του 1967 (N.24/67). Tα δικαιώματα του μπορεί να πηγάζουν από τους κανόνες του κοινοδικαίου που ισχύουν στην επικράτεια με βάση τις διατάξεις του Άρθρου 29(γ) του περί Δικαστηρίων Nόμου (N. 14/60). H απόφαση στην Hλίας Hλία θα ακολουθηθεί και στην παρούσα υπόθεση ως διατυπώνουσα τις σωστές αρχές δικαίου.
4. Tο Eπαρχιακό Δικαστήριο στο οποίο ασκήθηκε η πιο πάνω αγωγή, ήταν αρμόδιο να παράσχει θεραπεία. Tυχόν αποκλεισμός του ενάγοντα να προσφύγει σε αυτό θα αντέκειτο και στις διατάξεις του Άρθρου 30 του Συντάγματος, όπως επισημαίνει στην Kapsou η απόφαση της μειοψηφίας.
H αίτηση για άδεια απορρίφθηκε.
Yποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Kapsou v. Middle East Airlines Airliban (1988) 1 C.L.R. 152,
Sevegep Ltd v. United Sea Transport Ltd και Άλλου (1989) 1(E) A.A.Δ. 729,
Hλία v. Aλωνεύτη (1995) 1 A.A.Δ. 938,
Hλία (Aρ. 1) (1995) 1 A.A.Δ. 1.
[*1767]Aίτηση.
Aίτηση με την οποία η αιτήτρια ζητά άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση των προνομιακών διαταγμάτων certiorari και prohibition αναφορικά με την απόφαση του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Mαυρονικόλας, Δ.) στην Αγωγή Aρ. 735/97.
Χρ. Χατζηστερκώτης, για την Αιτήτρια.
NIKHTAΣ, Δ.: Τα γεγονότα που ώθησαν την αιτήτρια εταιρεία να καταθέσει την κρινόμενη αίτηση, για χορήγηση άδειας προώθησης της διαδικασίας για certiorari και prohibition, μπορεί να εκτεθούν σε συντομία. Ο Ευάγγελος Παναγή από τη Λεμεσό καταχώρησε την αγωγή με αρ. 735/97 εναντίον της εταιρείας στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού. Είχε διατελέσει υπάλληλος της αιτήτριας από 10/3/96 μέχρι 3/5/96, οπόταν τερματίστηκε η μεταξύ τους εργασιακή σχέση. Οι αξιώσεις του σχετίζονται άμεσα, όπως προκύπτει από το συνημμένο ειδικά οπισθογραφημένο κλητήριο ένταλμα, με τα δικαιώματά του κατά την παραπάνω περίοδο.
Η αιτήτρια δεν εμφανίστηκε, παρόλο που της επιδόθηκε η αγωγή. Την παράλειψη αυτή την απέδωσε “σε λάθος”. Βλέπε παράγραφο 3 της ένορκης δήλωσης του υπαλλήλου της εταιρείας Σωτήρη Μιχαήλ, επίσης από τη Λεμεσό, η οποία συνοδεύει την παρούσα αίτηση για παροχή άδειας. Πού οφειλόταν το “λάθος” δεν εξηγεί. Όπως και νάχει το θέμα εκδόθηκε στις 20/5/97, ερήμην της αιτήτριας, απόφαση υπέρ του προμνησθέντος και εναντίον της για £432 τόκους και έξοδα. Η αιτήτρια αδράνησε για 7 περίπου μήνες. Φαίνεται πως προέβη στο μέτρο αυτό όταν πληροφορήθηκε πως λήφθηκαν μέτρα εκτέλεσης της απόφασης. Ο δικηγόρος της ανέφερε, αλλά δεν υποστηρίζεται από την ένορκη δήλωση, ότι ο δικηγόρος του Ευάγγελου Παναγή, με τον οποίον επικοινώνησαν οι εκπρόσωποι της εταιρείας, υποσχέθηκε να αποσύρει την αγωγή, αλλά δεν το έπραξε.
Ο δικηγόρος της αιτήτριας υπέβαλε πως το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού δεν είχε δικαιοδοσία να επιληφθεί της αγωγής. Στηρίχθηκε στην εφετειακή απόφαση Elli Constantouri Kapsou v. Middle East Airlines Airliban (1988) 1 C.L.R. 152. Η αγωγή του εφεσείοντα για αποζημιώσεις για παράνομη απόλυση απορρίφθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο, στο οποίο κινήθηκε, για έλλειψη δικαιοδοσίας. Η απόφαση ερμήνευσε το άρθρο 30 του περί Τερματισμού Απασχολήσεως Νόμου του 1967 (ν. 24/67), όπως διαμορφώθηκε με την τροπολογία που επέφερε το άρθρ. 3 του ν. 6/73. Οι διατάξεις του, όπως επιμαρτυρεί και ο πλαγιότιτ[*1768]λος, καθορίζουν τις αρμοδιότητες του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών. Ασχολήθηκε περαιτέρω η απόφαση με το άρθρ. 3 του νόμου, που είχε τροποποιηθεί με το άρθρ. 3 του ν. 92/79. Ο δε Πρώτος Πίνακας, στον οποίο το βασικό άρθρ. 3, παραπέμπει με το άρθρ. 9(β) του ίδιου τροποποιητικού νόμου.
Το άρθρ. 3 ρυθμίζει το δικαίωμα εργοδοτούμενου σε αποζημίωση στην περίπτωση τερματισμού της απασχόλησής του. Τα δικαιώματά του καθορίζονται σύμφωνα με τον Πρώτο Πίνακα δεδομένου ότι “έχει απασχοληθή συνεχώς ...... επί είκοσι έξ τουλάχιστον εβδομάδας”. Το άρθρ. 30 παραχωρεί στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών αποκλειστική δικαιοδοσία να επιλαμβάνεται:
“...... απασών των εργατικών διαφορών των αναφυομένων συνεπεία της εφαρμογής του παρόντος Νόμου ή οιωνδήποτε Κανονισμών εκδοθέντων δυνάμει αυτού ή αμφοτέρων, περιλαμβανομένου και παντός παρεμπίπτοντος ή συμπληρωματικού προς τοιαύτας διαφοράς θέματος.”
Το εδ. 2 αναγνωρίζει ρητά δικαιοδοσία σε Επαρχιακό Δικαστήριο στην περίπτωση που η αξίωση:
“είναι δι’ αποζημιώσεις υπερβαινούσας τας διά του παρόντος Νόμου δυναμένας να διεκδικηθώσι:
....................................................................................”
Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με την παράγραφο 3 του Πρώτου Πίνακα η αποζημίωση αυτή δεν υπερβαίνει τα ημερομίσθια δύο ετών.
Το καταστάλαγμα της υπόθεσης Kapsou, ανωτέρω, είναι ότι ο εργοδοτούμενος δεν αποκτά δικαιώματα εκτός αν η απασχόλησή του ξεπερνά τις 26 εβδομάδες. Η παράγραφος 3 της σύνοψης της απόφασης στη σελ. 153 εκφράζει ακριβώς την προεκτεθείσα άποψη:
“(3) When a claim cannot succeed before the Industrial Disputes Court on the strength of the statutory right under section 3, the exclusive under section 30 jurisdiction cannot be circumvented by an action before a District Court.”
Είναι γεγονός - προκύπτει από το συνημμένο κλητήριο - ότι στην προκείμενη περίπτωση ο ρηθείς Παναγή εργοδοτήθηκε για περίοδο μικρότερη των 26 εβδομάδων.
[*1769]Αρχίζω με τη διαπίστωση ότι δεν υπάρχει κώλυμα να εξετασθεί η δικαιοδοτική βάση της απόφασης μόνο για το λόγο ότι εκδόθηκε ερήμην. Στην υπόθεση Sevegep Ltd. v. United Sea Transport Ltd. και Άλλος (1989) 1 (Ε) Α.Α.Δ. 729, η σύνοψη αρχίζει ως εξής:
“Δικαιοδοσία Δικαστηρίου - Τα γεγονότα με βάση, τα οποία κρίνεται, είναι εκείνα, που συνθέτουν την απαίτηση - Το Δικαστήριο μπορεί και αυτεπάγγελτα να εξετάζει το θέμα της δικαιοδοσίας σε οποιονδήποτε στάδιο της διαδικασίας - Κατά συνέπεια τούτο μπορεί και να το κάμει στα πλαίσια εξετάσεως αιτήσεως για ακύρωση αποφάσεως, που είχε ληφθεί λόγω παραλείψεως εμφανίσεως.”
Πιστεύω πως δεν είμαι υποχρεωμένος να ακολουθήσω το προηγούμενο της Kapsou. Μεταγενέστερη απόφαση της Ολομέλειας στην Π.Ε. 9445 Αναφορικά με την αίτηση του Ηλία Ηλία, ημερ. 14/11/95, είχε υιοθετήσει διαφορετική προσέγγιση υπό παρόμοιες συνθήκες. Αυτό είναι δυνατό με βάση τις αρχές που διέπουν τη δεσμευτικότητα του δικαστικού προηγούμενου. Παραπέμπω σχετικά στον Salmond on Jurisprudence, 12η έκδοση, σελ. 151 και επ. με επικεφαλίδα “Inconsistency between earlier decisions of the same rank”. Ιδιαίτερα στη σελ. 153 ο εκδότης παρατηρεί:
“... The lower court may refuse to follow the later decision on the ground that it was arrived at per incuriam, or it may follow such decision on the ground that it is the latest authority. Which of these two courses the court adopts depends, or should depend, upon its own view of what the law ought to be.”
Η υπόθεση αφορούσε διάταγμα διατροφής εξώγαμου τέκνου. Το Ανώτατο Δικαστήριο στην αίτηση 149/94 Ηλία Ηλία, ημερ. 11/1/95, ακύρωσε με certiorari το διάταγμα διατροφής, που εκδόθηκε εκ συμφώνου, από το Οικογενειακό Δικαστήριο, γιατί δεν είχε τέτοια δικαιοδοσία. Στη συνέχεια το Επαρχιακό Δικαστήριο, στο οποίο υπέβαλε αίτηση η μητέρα, ανέλαβε δικαιοδοσία και τη δικαίωσε. Ήταν η θέση του δικηγόρου του πατέρα, όπως και εδώ της αιτήτριας, πως κανένα δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία.
Απορρίπτοντας την έφεση στην Π.Ε. 9445 Ηλία Ηλία και επικυρώνοντας την ύπαρξη δικαιοδοσίας από το Επαρχιακό Δικαστήριο, η Ολομέλεια διαμόρφωσε τον κανόνα που, κατά τη γνώμη μου, συγκρούεται με την προηγούμενη απόφαση της πλειοψηφίας στην Kapsou:
[*1770]“Άρμόδιο για την επίλυση κάθε διαφοράς που ανάγεται στην εκπλήρωση αστικών υποχρεώσεων είναι το κατά τόπο αρμόδιο επαρχιακό δικαστήριο· εκτός αν η επίλυση της συγκεκριμένης διαφοράς υπάγεται, βάσει των διατάξεων διακαιοδοτικού νόμου, σε άλλο πολιτικό δικαστήριο. Αυτό προκύπτει από τον προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων του επαρχιακού δικαστηρίου, που απαντούνται στο Άρθρο 21 του Ν. 14/60, σε συνάρτηση με τον ορισμό του όρου “αγωγή” στο Άρθρο 2 του ιδίου νόμου, όπως επισημαίνεται στην απόφαση η οποία εφεσιβάλλεται. Ως προς το τι συνιστά πολιτική υπόθεση, υποκείμενη στη δικαιοδοσία του επαρχιακού δικαστηρίου, χρήσιμη αναφορά μπορεί να γίνει στις αποφάσεις Πασχαλίδης και Άλλοι v. Γιασεμίδη και Άλλων (Π.Ε. 8018 - εκδόθηκε 8 Δεκεμβρίου, 1992). Θεοχάρους v. Παστελλή (Π.Ε. 8052 - εκδόθηκε 27 Απριλίου, 1993). και AKAK Marine Company Ltd. v. Διευθυντή Τμήματος Τελωνείων (Π.Ε. 8065 - εκδόθηκε 17 Σεπτεμβρίου, 1993).”
Δικαιώματα στους εργοδοτουμένους δεν παρέχει μόνο ο ν. 24/67. Πηγή τους μπορεί να είναι οι κανόνες του κοινoδικαίου, που ισχύουν στην επικράτεια με βάση τις διατάξεις του άρθρ. 29(γ) του περί Δικαστηρίων Νόμου (ν. 14/60). Στην υπόθεση Ηλία, ανωτέρω, η Ολομέλεια δέχθηκε πως υπάρχει δικαίωμα συνεισφοράς στη διατροφή εξώγαμου από τον πατέρα του, το οποίο αναγνωρίζει Ευρωπαϊκή Σύμβαση που κυρώθηκε στην Κύπρο από το ν. 50/79. Και περαιτέρω ότι το αρμόδιο κατά τόπο και καθ’ ύλην Επαρχιακό Δικαστήριο μπορεί να επιληφθεί “της διαφοράς που αφορά την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής”. Οι αντιστοιχίες είναι άμεσες με την υπό συζήτηση υπόθεση. Γι’ αυτό και επιλέγω να την ακολουθήσω σαν τη μεταγενέστερη υπόθεση που διατυπώνει τις σωστές αρχές δικαίου.
Καταλήγω πως το Επαρχιακό Δικαστήριο, στο οποίο ασκήθηκε η παραπάνω αγωγή, ήταν αρμόδιο να παράσχει θεραπεία. Τυχόν αποκλεισμός του ενάγοντα να προσφύγει σε αυτό θα αντέκειτο και στις διατάξεις του άρθρ. 30 του Συντάγματος, όπως επισημαίνει στην Kapsou η απόφαση της μειοψηφίας.
Η αίτηση για άδεια απορρίπτεται.
H αίτηση για άδεια απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο