(1998) 1 ΑΑΔ 155
[*155]28 Ιανουαρίου, 1998
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
1. FREDERICKOU SCHOOLS CO. LTD.,
2. NELPCO (CYPRUS) LIMITED,
3. ΜΙΧΑΗΛ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΥ,
Εφεσείοντες,
v.
ACUAC INC,
Εφεσιβλήτων.
(Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 8266, 8530)
Έφεση — Προδικασία — Τροποποίηση έφεσης — Συμπλήρωση λόγων έφεσης με την παροχή της δέουσας αιτιολογίας — Μπορεί να επιτευχθεί με την υποβολή υπομνήματος στο οποίο εκτίθεται η προτεινόμενη τροποποίηση — Ο περί Εφέσεων Διαδικαστικός Κανονισμός του 1996, Κ.10(ii) — Τροποποίηση η οποία στοχεύει στη συμπερίληψη νέων λόγων έφεσης και γενικότερα στην επέκταση του αντικειμένου της έφεσης, πρέπει να ζητείται με ειδικό γραπτό αίτημα και εξετάζεται στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας του Εφετείου.
Οι εφεσείοντες υπέβαλαν υπόμνημα για τροποποίηση των λόγων έφεσης, με την παράθεση της αιτιολογίας στην οποία θεμελιωνόταν.
Οι εφεσίβλητοι έφεραν ένσταση στην έγκριση της τροποποίησης, ισχυριζόμενοι ότι εκτείνεται σε νέους και διευρύνει τους υφιστάμενους λόγους έφεσης, σε βαθμό που να επιφέρει ουσιώδη μεταβολή της βάσης της έφεσης. Επίσης ισχυρίστηκαν ότι δεν ήταν παραδεκτή η τροποποίηση της έφεσης μετά τη μεγάλη καθυστέρηση στην υποβολή του αιτήματος για τροποποίηση, έστω και αν αυτή περιοριζόταν στη συμπλήρωση της αιτιολογίας των υφιστάμενων λόγων έφεσης.
Οι εφεσείοντες επικαλέσθηκαν την υπόθεση Μιχαηλίδης v. Δημοκρατίας στην οποία έγινε δεκτό αίτημα που απέβλεπε στον ακριβέστερο και πλέον ευκρινή προσδιορισμό των λόγων της έφεσης μέσω της επαναδιατύπωσής τους.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Με το υπόμνημα που υποβλήθηκε στην παρούσα υπόθεση, επεκτεί[*156]νονται οι λόγοι έφεσης και εισάγονται νέα στοιχεία, ενώ η ανάπλαση ορισμένων λόγων έφεσης τείνει να υπερβεί τις παραμέτρους των λόγων έφεσης όπως είχαν τεθεί στην ειδοποίηση έφεσης.
2. Ενόψει των πιο πάνω διαπιστώσεων, το αίτημα για τροποποίηση, σύμφωνα με το υπόμνημα, απορρίπτεται. Αίτημα για τροποποίηση μπορεί να υποβληθεί γραπτώς και να εξεταστεί στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας που παρέχεται στο Ανώτατο Δικαστήριο, στην προδικασία. Εναπόκειται στους εφεσείοντες να δικαιολογήσουν την προσθήκη νέων λόγων ή την επέκταση των υφισταμένων, να εξηγήσουν την καθυστέρηση και κάθε άλλο ζήτημα το οποίο άπτεται της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου να επιτρέψει, στο προχωρημένο αυτό στάδιο, την τροποποίηση.
Το αίτημα, σύμφωνα με το υπόμνημα, απορρίπτεται με έξοδα. Υποβολή ειδικού γραπτού αιτήματος για τροποποίηση μέσα σε δέκα ημέρες.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Μυλωνάς v. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1997) 3 Α.Α.Δ. 66,
Κυριακίδης κ.ά. v. Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Στροβόλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 9,
Ρanayiotis Georghiou (Catering) Ltd. v. Δημοκρατίας κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 323,
Αντωνίου v. Δημοκρατίας κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 580,
Μιχαηλίδης v. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 12.
Eφέσεις.
Yποβολή Yπομνήματος κατά το στάδιο της Προδικασίας από τους εφεσείοντες με αίτημα την τροποποίηση των λόγων έφεσης.
Κ. Μιχαηλίδης, για τους Εφεσείοντες.
Μ. Σπανού, για τους Εφεσιβλήτους.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π.
[*157]ΠΙΚΗΣ, Π.: Στη Μυλωνάς v. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1997) 3 Α.Α.Δ. 66, αποφασίστηκε, υπό το πρίσμα των εξουσιών οι οποίες παρέχονται στο Δικαστήριο από τον περί Εφέσεων Διαδικαστικό Κανονισμό του 1996, και ειδικά από τον Κ.10(ii), ότι παρέχεται ευχέρεια στο Δικαστήριο να διατάξει, στο πλαίσιο της προδικασίας, την τροποποίηση των λόγων έφεσης χωρίς την υποβολή γραπτής αίτησης. Η υποβολή υπομνήματος, στο οποίο εκτίθεται η προτεινόμενη τροποποίηση, αποτελεί συνήθη τρόπο για τη διατύπωση των λεπτομερειών της τροποποίησης. Δεν αποκλείεται βέβαια η υποβολή ειδικού γραπτού αιτήματος προς τούτο· αντίθετα επιβάλλεται, οποτεδήποτε με την τροποποίηση επιδιώκεται η συμπερίληψη νέων λόγων έφεσης και γενικότερα η επέκταση του αντικειμένου της έφεσης. Σ’ εκείνη την περίπτωση προκύπτει ανάγκη δικαιολόγησης της προσθήκης και εξήγησης της καθυστέρησης στην προβολή της, όπως επισημαίνεται στην Κυριακίδης κ.ά. v. Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Στροβόλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 9. Το ακόλουθο απόσπασμα από την ίδια απόφαση είναι διαφωτιστικό για την προσέγγιση του Δικαστηρίου στην αντιμετώπιση αιτημάτων για τροποποίηση:
«Ενώ ευχερώς μπορεί να επιτραπεί αίτημα για την τροποποίηση της ειδοποίησης έφεσης, το οποίο αποβλέπει στη διευκρίνιση και τη συμπλήρωση με την προσθήκη της επιβαλλόμενης αιτιολόγησης της βάσης της έφεσης, διάφορη είναι η αντιμετώπιση αιτημάτων για την επέκταση του πλαισίου της έφεσης με την προσθήκη νέων λόγων, ανεξάρτητων από τους υφισταμένους. (Βλ. Georghiou (Catering) Ltd v. Δημοκρατίας κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 323, Αντωνίου v. Δημοκρατίας κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 580. Στην απουσία των αναγκαίων επεξηγήσεων, ως προς τη μή συμπερίληψη των νέων λόγων στην ειδοποίηση έφεσης, και της καθυστέρησης στην υποβολή του αιτήματος, δεν παρέχεται η δυνατότητα στο Δικαστήριο να αποτιμήσει το συμφέρον της δικαιοσύνης και τελικά να εγκρίνει το αίτημα.»
Όπως συνάγεται από τη Μιχαηλίδης v. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 12, αίτημα για την τροποποίηση των λόγων έφεσης, με την παροχή ή τη συμπλήρωση της αιτιολόγησής τους, γίνεται συνήθως δεχτό εφόσον η άρτια στοιχειοθέτηση των λόγων έφεσης είναι προς το συμφέρον της δικαιοσύνης· νοουμένου ότι δεν συνεπάγεται το δυσμενή επηρεασμό των συμφερόντων του αντιδίκου.
Στην προκείμενη περίπτωση οι λόγοι έφεσης σχεδόν στην ολότητά τους δεν αιτιολογούνται στην ειδοποίηση έφεσης. Αυτό επισημάνθηκε στο πλαίσιο της προδικασίας. Οι εφεσείοντες εκ[*158]δήλωσαν πρόθεση να προβούν σε τροποποίηση των λόγων έφεσης, με την παράθεση της αιτιολογίας στην οποία θεμελιώνονται. Προς τούτο υπέβαλαν υπόμνημα.
Οι εφεσίβλητοι ενίστανται στην έγκριση της τροποποίησης διότι αυτή δεν περιορίζεται στη συμπλήρωση της έφεσης με την παροχή της δέουσας αιτιολογίας. Εκτείνεται σε νέους και διευρύνει τους υφιστάμενους λόγους έφεσης σε βαθμό που να επιφέρει ουσιώδη μεταβολή της βάσης της έφεσης. Διατύπωσαν ακόμα ερωτηματικά κατά πόσο είναι παραδεχτή η τροποποίηση της έφεσης μετά την πάροδο τόσου χρόνου έστω και αν αυτή περιορίζεται στη συμπλήρωση, με την παροχή της αιτιολογίας, των υφιστάμενων λόγων έφεσης.
Η θέση των εφεσειόντων είναι ότι με την τροποποίηση δεν επεκτείνονται οι λόγοι έφεσης αλλά απλώς αναμορφώνονται χάριν της άρτιας στοιχειοθέτησής τους χωρίς να μεταβάλλεται η βάση της. Προέβησαν σε παραλληλισμό της προτεινόμενης τροποποίησης με εκείνη η οποία εγκρίθηκε στη Μιχαηλίδης (ανωτέρω), στην οποία έγινε δεκτό αίτημα το οποίο απέβλεπε στον ακριβέστερο και πλέον ευκρινή προσδιορισμό των λόγων της έφεσης μέσω της επαναδιατύπωσής τους.
Συνεκτίμηση του κειμένου του υπομνήματος, με το οποίο επαναδιατυπώνονται οι λόγοι έφεσης στο σύνολό τους, και αντιπαραβολή τους προς τους λόγους της έφεσης, όπως είναι διατυπωμένοι στην ειδοποίηση έφεσης, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι επιχειρείται όντως η επέκτασή της σε τομείς που δεν καλύπτονται από τους υφιστάμενους λόγους. Επίσης, συμπληρώνονται οι λόγοι έφεσης κατά τρόπο ο οποίος τείνει να διευρύνει ουσιωδώς τις παραμέτρους της. Με το λόγο 7, όπως επεσήμανε η δικηγόρος των εφεσιβλήτων, αμφισβητείται η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου να εκδώσει τη διαταγή την οποία εξέδωσε για την παροχή λογαριασμών ενόψει του περιεχομένου συμφωνίας η οποία κατατέθηκε ως Τεκμήριο 2. Τέτοιο ζήτημα δεν θίγεται στην ειδοποίηση έφεσης. Σωστή είναι επίσης η θέση της ότι το αντικείμενο του λόγου 5 δεν μπορεί να συνταυτιστεί με το λόγο 4(α) της ειδοποίησης έφεσης. Ανάλογα ερωτηματικά εγείρονται και σε σχέση με το λόγο 1 ο οποίος δεν περιορίζεται στην ακριβέστερη διατύπωση και αιτιολόγηση των λόγων 3(α), (γ) και 4(β), που συνιστά τον σκοπό για τον οποίο προβάλλεται. Και για την επαναδιατύπωση του λόγου 2 της έφεσης υπάρχουν ερωτηματικά καθώς και για το πεδίο που καλύπτουν οι λόγοι 2 και 4 του υπομνήματος.
Δεν θα επεκταθούμε σε λεπτομερή αντιπαραβολή των λόγων έφεσης και του αιτιολογικού τους, όπως στοιχειοθετούνται στο [*159]υπόμνημα, με τους λόγους έφεσης όπως τίθενται στην ειδοποίηση έφεσης. Ό,τι διαπιστώνουμε είναι ότι το υπόμνημα δεν περιορίζεται απλώς στην επαναδιατύπωση, έστω κατά πλέον άρτιο τρόπο, των λόγων της έφεσης και την αιτιολόγησή τους η οποία απουσιάζει από την ειδοποίηση έφεσης. Με το υπόμνημα επεκτείνονται οι λόγοι έφεσης και εισάγονται νέα στοιχεία ενώ η ανάπλαση ορισμένων λόγων έφεσης τείνει να υπερβεί τις παραμέτρους των λόγων έφεσης όπως είχαν τεθεί στην ειδοποίηση έφεσης.
Υπό το φως των πιο πάνω διαπιστώσεων το αίτημα για τροποποίηση, σύμφωνα με το υπόμνημα, απορρίπτεται. Αίτημα για τροποποίηση μπορεί να υποβληθεί γραπτώς και να εξεταστεί στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας που μας παρέχεται στην προδικασία. Εναπόκειται στους εφεσείοντες να δικαιολογήσουν την προσθήκη νέων λόγων ή την επέκταση υφιστάμενων, να εξηγήσουν την καθυστέρηση και κάθε άλλο ζήτημα το οποίο άπτεται της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου να επιτρέψει, στο προχωρημένο αυτό στάδιο, την τροποποίηση.
Η έφεση επαναορίζεται για προδικασία στις 23 Φεβρουαρίου 1998.
Κ. Μιχαηλίδης: Επειδή κάμνω ένα περίγραμμα για υπόθεση 600 σελίδων που πήρα παράταση λόγω απουσίας μου και που πρέπει να τελειώσω εντός των προσεχών λίγων ημερών, παρακαλώ όπως μου δοθεί περισσότερος χρόνος.
ΠΙΚΗΣ, Π.: κ. Μιχαηλίδη, πρόκειται για μια πολύ παλαιά υπόθεση.
Μιχαηλίδης: Αν μου δώσετε δέκα μέρες τουλάχιστο.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Θα μπορούσαν να δοθούν δέκα μέρες. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί μέσα σε δέκα μέρες και να επιδοθεί ή παραδοθεί στην άλλη πλευρά.
Οποιαδήποτε ένσταση να καταχωριστεί μέσα σε επτά μέρες.
Τα έξοδα της σημερινής εμφάνισης επιδικάζονται υπέρ των εφεσιβλήτων.
Το αίτημα, σύμφωνα με το υπόμνημα, απορρίπτεται με έξοδα. Υποβολή ειδικού γραπτού αιτήματος για τροποποίηση μέσα σε δέκα ημέρες.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο