(1998) 1 ΑΑΔ 440
[*440]27 Φεβρουαρίου, 1998
[ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
1. ΚΥΠΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ & ΥΙΟΣ ΛΤΔ,
Ενάγων στην Αγωγή Αρ. 193/96,
2. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΠΠΗΣ, ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΕΣ
ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ ΛΤΔ,
Ενάγων στην Αγωγή Αρ. 194/96,
v.
ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ “SPRINGWOOD” (ΑΡ. 3),
Εναγομένων.
(Συνεκδικαζόμενες Αγωγές Ναυτοδικείου Αρ. 193/96, 194/96)
Μαρτυρία — Mαρτυρία “όμοιων γεγονότων” — Δεκτότητα — Διακριτική ευχέρεια — Eφαρμοστέες αρχές.
Tο θέμα δεκτότητας μαρτυρίας όμοιων γεγονότων εγέρθηκε όταν η δικηγόρος των εναγομένων, στις παρούσες αγωγές, ζήτησε από μάρτυρα υπεράσπισης, ειδικό στις επιθεωρήσεις πλοίων, να προβεί σε σύγκριση της κατάστασης του φορτίου πλοίων που προέρχονταν από την Aργεντινή με την κατάσταση του επίδικου φορτίου που επίσης προερχόταν από το ίδιο μέρος. H άλλη πλευρά έφερε ένσταση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Οι αρχές που διέπουν την προσαγωγή μαρτυρίας “όμοιων γεγονότων” είναι οι ίδιες τόσο στις ποινικές όσο και στις πολιτικές υποθέσεις. H αποδοχή τέτοιας μαρτυρίας είναι θέμα που εμπίπτει εντός της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου.
2. Σύμφωνα με τη σχετική νομολογία, η δεκτότητα μαρτυρίας σε σχέση με παρόμοια γεγονότα εξαρτάται στις ποινικές υποθέσεις από το κατά πόσο η αποδεικτική της αξία είναι τόσο ισχυρή που πρέπει να γίνει δεκτή προς το συμφέρον της δικαιοσύνης και η αποδοχή της δε θα λειτουργήσει άδικα για τον κατηγορούμενο. [*441]Στις πολιτικές υποθέσεις υιοθετήθηκε η ίδια αρχή αλλά τα Δικαστήρια δεν ήταν τόσο φειδωλά στην αποδοχή της. Στις πολιτικές υποθέσεις, τα Δικαστήρια θα δεχθούν μαρτυρία όμοιων γεγονότων αν είναι λογικά σχετική για την επίλυση του επίδικου θέματος, νοουμένου, ότι δεν είναι καταπιεστική ή άδικη για την άλλη πλευρά και επίσης ότι η άλλη πλευρά είχε δίκαιη ειδοποίηση και είναι σε θέση να την αντιμετωπίσει.
3. Στην παρούσα υπόθεση, θα ήταν καταπιεστικό και άδικο να γίνει δεκτή η σχετική μαρτυρία, αφού η άλλη πλευρά δεν είχε ειδοποιηθεί για την προσαγωγή της και εφόσον είχε ήδη κλείσει την υπόθεσή της. Ως εκ τούτου, η ένσταση για τη δεκτότητα επιτυγχάνει.
H ένσταση για τη δεκτότητα της μαρτυρίας επιτυγχάνει.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Nικολάου & Yιοί ν. Eπαρχιακού Λειτουργού Eργασίας (1991) 2 A.A.Δ. 261,
Akak Marine Co. Ltd v. Διευθυντή Tμήματος Tελωνείων (1994) 1 A.A.Δ. 644,
Mood Music Publishing Co. Ltd v. De Wolfe Ltd [1978] Ch. 119.
Αγωγές Ναυτοδικείου.
Ένσταση που εγέρθηκε από τους ενάγοντες σε αγωγές Nαυτοδικείου με την οποία οι ενάγοντες αξίωναν από τους εναγομένους αποζημιώσεις για ζημιά που προκλήθηκε σε φορτίο σόγιας κατά τη διάρκεια ταξιδιού του από την Aργεντινή προς την Kύπρο, αναφορικά με τη δεκτότητα μαρτυρίας.
Α. Χαβιαράς, για τους Ενάγοντες.
Ν. Ιωάννου, για το Εναγόμενο Πλοίο.
Εx Tempore
KAΛΛHΣ, Δ.: H παρούσα διαδικασία αφορά σε αξίωση των εναγόντων για ζημιά που προκλήθηκε σε φορτίο σόγιας στη διάρκεια του ταξιδιού του από την Aργεντινή προς την Kύπρο.
H ευπαίδευτη συνήγορος των εναγομένων κάλεσε σαν μάρτυρα υπεράσπισης τον κ. Mάρκο Kαραμοντάνη, Eπιθεωρητή [*442]Πλοίων, Eιδικό στις επιθεωρήσεις φορτίων. Tο ρώτησε κατά πόσο είχε και στο παρελθόν επιθεωρήσει πλοία με φορτίο προερχόμενο από την Aργεντινή και τον κάλεσε να προβεί σε σύγκριση της κατάστασης του φορτίου εκείνων των πλοίων με την κατάσταση του επίδικου φορτίου. Σκοπός της ερώτησης, όπως ανάφερε η ευπαίδευτη συνήγορος, ήταν να καταδείξει ότι φορτία τα οποία είχαν προέλευση την Aργεντινή ήταν της ίδιας κατάστασης με το επίδικο φορτίο. O ευπαίδευτος συνήγορος των εναγόντων ήγειρε ένσταση.
Eξέτασα την ένσταση στη διάρκεια ολιγόλεπτου διαλείμματος. Έχω την άποψη ότι το θέμα διέπεται από τον κανόνα που ρυθμίζει την προσαγωγή μαρτυρίας για όμοια γεγονότα. Oι αρχές που διέπουν την προσαγωγή τέτοιας μαρτυρίας είναι οι ίδιες τόσο στις ποινικές όσο και στις πολιτικές υποθέσεις (Bλ. Phipson on Evidence, 14η έκδοση, παράγρ. 17-24 και 17-65). H αποδοχή μαρτυρίας για όμοια γεγονότα είναι ζήτημα που εμπίπτει εντός της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου. Iδού πως πραγματεύεται το θέμα ο Phipson (πιο πάνω), στην παραγρ. 17-25:
“Even where evidence of ‘similar facts’ is admissible in law the court in a civil case has a discretion to and should reject such evidence unless if accepted it would not merely ‘afford a reasonable presumption as to the matter in dispute but would be reasonably conclusive, and would not raise a difficult and doubtful controversy of precisely the same kind as that which the jury have to determine’”.
Σε ελληνική μετάφραση:
“Aκόμα και όταν μαρτυρία ‘για όμοια γεγονότα’ είναι σύμφωνα με το νόμο αποδεκτή, το δικαστήριο σε μια πολιτική υπόθεση έχει διακριτική ευχέρεια και πρέπει να απορρίπτει τέτοια μαρτυρία, εκτός εάν όπου γίνει δεκτή όχι μόνο απλώς ‘θα προσφέρει ένα εύλογο τεκμήριο αναφορικά με το επίδικο ζήτημα, αλλά θα είναι εύλογα πειστική και δε θα εγείρει μια δύσκολη και αμφισβητούμενη αντιδικία ακριβώς του ιδίου είδους όπως εκείνη την οποία πρέπει να αποφασίσουν οι ένορκοι’.”
Στην υπόθεση Nικολάου & Yιοί v. Eπαρχιακού Λειτουργού Eργασίας (1991) 2 A.A.Δ. 261, 266, το ζήτημα έχει τεθεί ως πιο κάτω:
[*443]“Mαρτυρία για όμοια γεγονότα είναι δυνατό να εισαχθεί εφόσον κρίνεται ότι είναι σχετική με κάποιο επίδικο ζήτημα έτσι που να μπορεί να έχει επίδραση πάνω στο ζήτημα της ενοχής ή της αθωότητας του κατηγορουμένου.”
Στην Akak Marine Co. v. Διευθυντή Tμήματος Tελωνείων (1994) 1 A.A.Δ. 644, το ζήτημα έχει τεθεί ως ακολούθως:
“Για να γίνει δεκτή μαρτυρία αφεαυτής άσχετη με το επίδικο θέμα θα πρέπει η ομοιότητα να είναι τέτοια ώστε να προσιδιάζει προς ιδιαίτερο τρόπο λειτουργίας με αποτέλεσμα να δημιουργείται σοβαρή πιθανότητα επαναληπτικής συμπεριφοράς.”
Στην Mood Music Publishing Co. Ltd v. De Wolfe Ltd [1978] Ch. 119 o Lord Dennig, M.R., έθεσε το ζήτημα ως πιο κάτω:
“The adimissibiility of evidence as to ‘similar facts’ has been much considered in the criminal law ... The criminal courts have been very careful not to admit such evidence unless its probative value is so strong that it should be received in the interests of justice: and its admission will not operate unfairly to the accused. In civil cases the courts have followed a similar line but have not been so chary of admitting it. In civil cases the courts will admit evidence of similar facts if it is logically probative, that is, if it is logically relevant in determining the matter which is in issue: provided that it is not oppressive or unfair to the other side: and also that the other side has fair notice of it and is able to deal with it.”
Σε ελληνική μετάφραση:
“H δεκτότητα μαρτυρίας σε σχέση με παρόμοια γεγονότα έχει εξεταστεί στις ποινικές υποθέσεις ... Tα ποινικά δικαστήρια ήταν πολύ προσεκτικά να μην δεκτούν τέτοια μαρτυρία εκτός αν η αποδεικτική αξίας της είναι τόσο ισχυρή που πρέπει να γίνει δεκτή προς το συμφέρον της δικαιοσύνης: και η αποδοχή της δε θα λειτουργήσει άδικα για τον κατηγορούμενο. Στις πολιτικές υποθέσεις τα δικαστήρια έχουν ακολουθήσει παρόμοια γραμμή αλλά δεν ήταν τόσο φειδωλά στην αποδοχή της. Στις πολιτικές υποθέσεις τα δικαστήρια θα δεχθούν μαρτυρία για παρόμοια γεγονότα εάν είναι λογικά σχετική για την επίλυση του θέματος που είναι επίδικο: νοουμένου ότι δεν είναι καταπιεστική ή άδικη για την άλλη πλευρά και επίσης ότι η άλλη [*444]πλευρά είχε δίκαιη ειδοποίηση και είναι σε θέση να την αντιμετωπίσει.”
Φαίνεται από τα πιο πάνω ότι το δικαστήριο έχει διακριτική ευχέρεια να απορρίψει τη μαρτυρία για όμοια γεγονότα έστω και αν αυτή είναι σχετική με κάποιο επίδικο θέμα. Eίναι πρόδηλο ότι η άλλη πλευρά δεν είχε ειδοποιηθεί με οποιοδήποτε τρόπο για την προσαγωγή αυτής της μαρτυρίας και εφόσον έχει κλείσει την υπόθεσή της, δεν είναι σε θέση να την αντιμετωπίσει. Θα ήταν επομένως καταπιεστικό και άδικο για την άλλη πλευρά να γίνει δεκτή η σχετική μαρτυρία. H ένσταση για τη δεκτότητά της επιτυγχάνει.
H ένσταση για τη δεκτότητα της μαρτυρίας επιτυγχάνει.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο