(1998) 1 ΑΑΔ 483
[*483]11 Μαρτίου, 1998
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΆΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ
ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΕΣ
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 1964 ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 10 ΤΟΥ ΠΕΡΙ
ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΦΥΓΟΔΙΚΩΝ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1970.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ CONSTANTIN PERPECHIDIS ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 30.1.98 ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΈΚΔΟΣΗΣ 5/97.
(Αίτηση Αρ. 12/98)
Προνομιακά εντάλματα — Habeas Corpus — Αιτητής υπό κράτηση για έκδοσή του στη Ρουμανία για να δικασθεί για αδικήματα απόσπασης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις — Κατά πόσο η κράτησή του ήταν νόμιμη.
Φυγόδικοι — Διαταγή για κράτηση για έκδοση στο εξωτερικό — Η εν λόγω διαταγή είναι απόρροια της απόφασης για έκδοση [Άρθρο 9(5) του περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμου του 1970 (Ν.97/70)] και παραμένει αδιασάλευτη ενόσω παραμένει ισχυρή η απόφαση για την έκδοση.
Φυγόδικοι — Ο περί Εκδόσεως Φυγοδίκων Νόμος του 1970 (Ν.97/70) — Αναγκαία προϋπόθεση για την έκδοση φυγοδίκου η ύπαρξη τέτοιας μαρτυρίας, ώστε αν το αδίκημα είχε διαπραχθεί στην Κύπρο, να δικαιολογούσε την παραπομπή του φυγοδίκου σε δίκη σύμφωνα με το Άρθρο 94 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155 — Υπό ποίες περιστάσεις επεμβαίνει το Εφετείο στα ευρήματα πρωτόδικου Δικαστηρίου.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας διέταξε την κράτηση και έκδοση του αιτητή στη Ρουμανία για να δικαστεί για αδικήματα απόσπασης χρημάτων με ψευδείς παραστάσεις από ομοεθνείς του, στους [*484]οποίους έδιδε υποσχέσεις για μεταφορά τους από τη Ρουμανία και εργοδότησή τους στην Κύπρο. Ο αιτητής δεν τήρησε ποτέ τις υποσχέσεις του και κατακράτησε τόσο τα χρήματα που εισέπραξε όσο και τα διαβατήρια τα οποία παρέλαβε από τους παραπονουμένους. Ο συνήγορός του ζήτησε την έκδοση προνομιακού εντάλματος της φύσεως habeas corpus για να επιτύχει την απελευθέρωσή του και ισχυρίστηκε ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο:
α) Δεν έλαβε υπ’ όψιν τη μαρτυρία του αιτητή.
β) Δεν έπρεπε να διατάξει την κράτησή του λόγω ειδικών συνθηκών, επιβεβαιωμένων από ιατρική μαρτυρία, που δικαιολογούσαν την απόλυσή του υπό όρους.
γ) Βασίστηκε σε εξ ακοής μαρτυρία.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε αιτήσεις habeas corpus είναι περιορισμένη. Δεν μπορεί για παράδειγμα να αναθεωρήσει τα ευρήματα του Δικαστηρίου που επιλήφθηκε της έκδοσης ή να επέμβει στην άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας εφόσον κινήθηκε μέσα στα νόμιμα όριά της. Αναγνωρίζεται όμως στο Ανώτατο Δικαστήριο η αρμοδιότητα να διαπιστώσει κατά πόσον υπάρχει, από αντικειμενική θεώρηση, επαρκής μαρτυρία για την έκδοση.
2. Η προσκομισθείσα μαρτυρία αποτελείτο αποκλειστικά από τις καταθέσεις των παραπονουμένων που εξαπατήθηκαν και ικανοποιούσε το κριτήριο του Άρθρου 94 του Κεφ. 155.
3. Το μαρτυρικό υλικό δικαιολογούσε τα ευρήματα ως ορθά και η έκδοση του αιτητή βρισκόταν εντός των ορθών πλαισίων της διακριτικής ευχέρειας του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Από αντικειμενική θεώρηση υπάρχει επαρκής μαρτυρία που να δικαιoλογεί την έκδοση του αιτητή.
4. Η διεύθυνση των Φυλακών θα μεριμνήσει για παροχή στον αιτητή της απαιτούμενης ιατρικής και άλλης βοήθειας για αντιμετώπιση των προβλημάτων του. Η απόλυση του αιτητή υπό όρους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας για έκδοσή του, όπως προνοεί το Άρθρο 9(3) του Νόμου 97/70, δεν ήταν δυνατό να επηρεάσει την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου με έκδοση διαταγής να παραμένει ελεύθερος και μετά την έκδοση του διατάγματος έκδοσης.
Η αίτηση απορρίπτεται.
[*485]Aναφερόμενες υποθέσεις:
Hachem v. Διευθυντή Κεντρικών Φυλακών (1992) 1 Α.Α.Δ. 191,
Mutke (1982) 1 C.L.R. 922,
Hayek (1983) 1 C.L.R. 266,
Osman [1988] Crim. L.R. 611,
Schtraks v. Government of Israel [1962] 1 All E.R. 529.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία ο αιτητής ζητά την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus αναφορικά με τη νομιμότητα της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 30 Ιανουαρίου, 1998 (Αρ. Αίτησης 5/97) με την οποία κρίθηκε δικαιολογημένη η έκδοσή του στη Pουμανία και ως αποτέλεσμα της οποίας διατάχθηκε η κράτησή του.
Στ. Ρήγας, για τον Αιτητή.
Μ. Ευαγγέλου, για τους Καθ’ ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
KPONIΔHΣ, Δ.: Ο Constantin Perpechidis από τη Ρουμανία και τώρα στις Κεντρικές Φυλακές στη Λευκωσία, έχει θέσει προς έλεγχο, με αίτηση για habeas corpus, τη νομιμότητα της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ημερομηνίας 30.1.98, με την οποία κρίθηκε δικαιολογημένη η έκδοση του στη Ρουμανία ώστε να δικαστεί εκεί για ισχυριζόμενα ως διαπραχθέντα αδικήματα και με την οποία, ως αποτέλεσμα, διατάχθηκε η κράτησή του.
Ο συνήγορος του αιτητή συζήτησε ενώπιόν μου δύο ζητήματα τα οποία ήγειρε και στο Επαρχιακό Δικαστήριο. Το πρώτο, όπως τίθεται και στην αίτηση στην παράγραφο 3(1) και (2) είναι ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο έλαβε, λανθασμένα, υπόψη του τις δηλώσεις των παραπονουμένων οι οποίοι ενεργούσαν και ως αντιπρόσωποι άλλων και επίσης, λανθασμένα και πάλι, δεν έλαβε υπόψη του τη μαρτυρία του αιτητή που δόθηκε ενώπιόν του. Και δεύτερο, όπως τίθεται στην παράγραφο 3(3), (4) και (5), το Επαρχιακό Δικαστήριο λανθασμένα διέταξε την κράτησή του [*486]μέχρι την έκδοση στη χώρα του γιατί, κατά την εισήγησή του τα γεγονότα δεν δικαιολογούν την κράτησή του και λόγω ειδικών συνθηκών, επιβεβαιωμένων από ιατρική μαρτυρία, έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος υπό όρους.
Ως προς το πρώτο ζήτημα, προς υποστήριξη της έκδοσης του αιτητή προβλήθηκαν τα εξής γεγονότα:
Ο αιτητής, Ρουμάνος υπήκοος, κατέστρωσε σχέδιο για τη μεταφορά Ρουμάνων υπηκόων στην Κύπρο με σκοπό την εργοδότησή τους. Προς τούτο, και δίδοντας υποσχέσεις, εισέπραττε διάφορα ποσά από τον κάθε ένα ενδιαφερόμενο να εργοδοτηθεί στην Κύπρο με την υπόσχεση ότι, εάν δεν εγίνετο κατορθωτό τούτο σε τακτή προθεσμία, θα τους επέστρεφε τα χρήματά τους. Ο αιτητής ουδέν έπραξε για την υλοποίηση των υποσχέσεων του ούτε και επέστρεψε ποτέ τα χρήματα τα οποία παρέλαβε. Οι παραπονούμενοι μετέβησαν στην οικία του για να διαμαρτυρηθούν και να πάρουν πίσω τα χρήματά τους αλλά ο αιτητής τους εξεδίωξε με τους μπράβους του. Τόσο τα χρήματα όσο και τα διαβατήρια των παραπονουμένων κατακρατήθηκαν από τον αιτητή ο οποίος και εξαφανίστηκε αναχωρώντας στο εξωτερικό. Υπάρχουν σαφείς θέσεις των παραπονουμένων, που οι καταθέσεις τους συνοδεύουν την αίτηση για έκδοση, ότι βασιζόμενοι σε υποσχέσεις του αιτητή για παροχή εργασίας στο εξωτερικό σε τακτό χρονικό διάστημα του κατέβαλαν συγκεκριμένα ποσά. Οι καταθέτες αναφέρουν ότι ούτε εκλήθησαν για εργασία μέσα στα τακτά χρονικά διαστήματα, ούτε τους επέστρεψε τα χρήματά τους.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο κατέληξε ότι εξαγόταν συμπερασματικά από τα προβληθέντα ως γεγονότα, ότι οι υποσχέσεις του αιτητή αποτελούσαν ψευδείς παραστάσεις. Τούτο συνάγεται τόσο από τις καταθέσεις, όσο, όπως αναφέρει το Επαρχιακό Δικαστήριο, και από το γεγονός ότι στη μαρτυρία του ο αιτητής αρνήθηκε ότι έδωσε τέτοιες υποσχέσεις. Συμπερασματικά ακόμα πρέπει να τονισθεί το γεγονός ότι ο αιτητής κατακράτησε τόσο τα χρήματα όσο και τα διαβατήρια των παραπονουμένων.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο στην απόφασή του απέκλεισε οποιαδήποτε μαρτυρία που είναι άσχετη ή απαράδεκτη ως εξ ακοής μαρτυρία και βάσισε την απόφασή του σε παραδεκτή μαρτυρία που είχε ενώπιόν του την οποία έκρινε ικανοποιητική και πληρούσε τις προϋποθέσεις του νόμου. Η εισήγηση του συνηγόρου του αιτητή ότι το Δικαστήριο βασίσθηκε σε εξ ακοής μαρτυρία είναι ανεδαφική.
[*487]Η δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε αιτήσεις habeas corpus είναι περιορισμένη. Αυτή είναι η άποψη που επεκράτησε στη νομολογία. Το Δικαστήριο δεν έχει την ευχέρεια να ασκήσει όλες τις συνηθισμένες εξουσίες του. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να αναθεωρήσει τα ευρήματα του Δικαστηρίου που επελήφθηκε της έκδοσης ή να επέμβει στην άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας εφόσον κινήθηκε μέσα στα νόμιμα όριά της. Αναγνωρίζεται όμως στο Ανώτατο Δικαστήριο η αρμοδιότητα να διαπιστώσει κατά πόσον υπάρχει, από αντικειμενική θεώρηση, επαρκής μαρτυρία για την έκδοση (Βλέπε: Αναφορικά με την αίτηση Habeas Corpus του Hussein Jamil Hachem από το Λίβανο ν. Του Διευθυντή Κεντρικών Φυλακών (1992) 1 Α.Α.Δ. 191).
Οι νομικές αρχές που διέπουν τη βασιμότητα των κατηγοριών, όπως ενσωματώνονται στην υπουργική εξουσιοδότηση έχουν εκτεθεί από τη νομολογία. Ο δικαστικός έλεγχος προβλέπεται ρητά από το άρθρο 9(5) του νόμου. Αφορά δε τα προσαγόμενα από τη ξένη χώρα αποδεικτικά στοιχεία (In re Manfred Mutke (1982) 1 C.L.R. 922). To Επαρχιακό Δικαστήριο αποφαίνεται κατά πόσο η μαρτυρία αυτή είναι επαρκής για να παραπεμφθεί ο συλληφθείς σε δίκη εφόσον το αδίκημα είχε διαπραχθεί στην Κύπρο. Αναφορικά με το επίπεδο ή το βαθμό απόδειξης εισάγεται το κριτήριο του άρθρου 94 του Κεφ. 155, που ισχύει για τις προανακρίσεις. Είναι αρκετό, για να διαταχθεί η έκδοση αν η προσαχθείσα μαρτυρία δημιουργεί, όπως ορίζει το άρθρο 94, πιθανό τεκμήριο ενοχής (In Re Jean Gabriel Hayek (1983) 1 C.L.R. 266). Και για το σκοπό αυτό η προσφερόμενη μαρτυρία θεωρείται ότι παρέμεινε αναντίλεκτη. Η πρόσφατη απόφαση In Re Osman [1988] Crim. L.R. 611 αναφερόμενη στο κριτήριο αξιολόγησης της μαρτυρίας κάμνει την εξής παρατήρηση:-
“as a working guide, the test to be applied was to consider the evidence to see whether it was such that upon it a reasonable jury properly directed could convict.”.
Η μαρτυρία που προσκομίστηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο αποτελείτο αποκλειστικά από καταθέσεις προερχόμενες από τους παραπονουμένους που εξαπατήθησαν. Το Επαρχιακό Δικαστήριο, αφού αναφέρεται στο περιεχόμενο τους ξεχωριστά και αφού απέκλεισε ρητά κάθε άσχετη ή απαράδεκτη μαρτυρία, αποφαίνεται με βάση το κριτήριο του άρθρου 94 του Κεφ. 155, ότι θεμελιώνεται υπόθεση για παραπομπή του αιτητή σε δίκη για τα αδικήματα, εφ’ όσον θα είχαν τελεσθεί σε κυπριακό έδαφος.
[*488]Το μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου δικαιολογεί τα ευρήματά του ως ορθά, όπως ορθά άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια να εκδώσει τον αιτητή. Από αντικειμενική θεώρηση υπάρχει επαρκής μαρτυρία που δικαιολογεί την έκδοσή του. Όπως παρατηρεί ο Lord Reid στην υπόθεση Schtraks v. Government of Israel [1962] 1 All E.R. 529 (533):-
“The Court (the Divisional Court), and on appeal this House, can and must consider whether on the material before the magistrate a reasonable magistrate would have been entitled to commit the accused, but neither a court nor this House can retry the case so as to substitute its discretion for that of the magistrate. In the first place the court must see what is the offense charged ........ Next it is necessary to determine whether the material before the magistrate was adequate to justify committal.”.
To δεύτερο ζήτημα που προβάλλει ο αιτητής, συνίσταται στο ότι λανθασμένα το Επαρχιακό Δικαστήριο διέταξε την κράτησή του μέχρι την έκδοσή του στη Ρουμανία και ότι, και σε περίπτωση ακόμα που το Ανώτατο Δικαστήριο απορρίψει την παρούσα αίτηση, δύναται να διατάξει την απόλυσή του για ειδικούς λόγους.
Πράγματι το Επαρχιακό Δικαστήριο εξέδωσε το διάταγμα έκδοσης του αιτητή στη Ρουμανία. Η επακολουθήσασα διαταγή για την κράτηση του αιτητή είναι απόρροια της απόφασης για την έκδοσή του. Την επιτάσσει το άρθρο 9 παράγραφος 5 του Νόμου 97/70 το οποίο προβλέπει ότι “...... το Δικαστήριο θέλει διατάξει την προφυλάκισιν αυτού μέχρις ου χωρήσει η έκδοσις, εκτός εάν η έκδοση απαγορεύεται .....”. Η διαταγή για κράτηση παραμένει αδιασάλευτη ενόσω παραμένει ισχυρά η απόφαση για την έκδοση.
Οι λόγοι που προβάλλονται ότι τα αδικήματα που αντιμετωπίζει ο αιτητής δεν θα δικαιολογούσαν την κράτησή του και ότι με βάση ιατρικό πιστοποιητικό, λόγω του βάρους του, είναι δύσκολη η αυτοσυντήρησή του στις Φυλακές δε βρίσκουν έρεισμα στο Νόμο. Θεωρώ ότι η διεύθυνση των Φυλακών θα παράσχει στον αιτητή την απαιτούμενη ιατρική και άλλη βοήθεια για να αντιμετωπίσει τα τυχόν προβλήματά του. Η περαιτέρω εισήγηση ότι εφ’ όσον ο αιτητής ήταν ελεύθερος με όρους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας για την έκδοσή του, μπορεί να παραμείνει [*489]ελεύθερος και μετά την έκδοση του διατάγματος, δεν νομιμοποιείται. Ο αιτητής, με βάση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ενώπιόν του, είχε αφεθεί ελεύθερος υπό όρους. Αυτή όμως η απόφαση για απόλυση υπό όρους προβλέπεται από το Νόμο 97/70 και συγκεκριμένα στο άρθρο 9, παράγραφος 3.
Κατά συνέπεια, δικαιολογείται η κράτηση του αιτητή ώστε να καταστεί δυνατή η έκδοσή του.
Η αίτηση απορρίπτεται.
H αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο