(1998) 1 ΑΑΔ 1372
[*1372]14 Ιουλίου, 1998
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ,
Εφεσείουσα-Ενάγουσα,
ν.
ΛΟΥΚΑ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ,
Εφεσιβλήτου-Εναγομένου.
(Πολιτική Έφεση Aρ. 9854)
Πρακτικά — Πρακτικά δίκης — Αποτελούν τον αναντικατάστατο οδηγό για τα κατατεθέντα και διαδραματισθέντα στη δίκη — Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, είναι αποδεκτό, το Εφετείο να συμβουλευθεί οτιδήποτε έξω από τα πρακτικά της δίκης.
Έφεση — Έξοδα — Διακοπή της δίκης για λόγους άσχετους με τους διαδίκους (για λειτουργική ατέλεια ή αδυναμία της υπηρεσίας του Δικαστηρίου) — Δεν παρέχεται εξουσία από το νόμο για έκδοση διαταγής για καταβολή των εξόδων από τη Δημοκρατία — Yποβάλλεται όμως σχετική εισήγηση.
Στην παρούσα υπόθεση δεν κατέστη δυνατή η αποστενογράφηση των πρακτικών της δίκης, με αποτέλεσμα μέρος της μαρτυρίας να μη απεικονίζεται. Οι δικηγόροι των διαδίκων διαπίστωσαν ότι η απουσία ολοκληρωμένων πρακτικών της δίκης καθιστούσε αδύνατη την εξέταση των επιδίκων θεμάτων της έφεσης και εισηγήθηκαν τον παραμερισμό της πρωτόδικης απόφασης και την έκδοση διαταγής για επανεκδίκαση της αγωγής.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Τα πρακτικά της δίκης συνιστούν τον αναντικατάστατο οδηγό για τα κατατεθέντα και διαδραματισθέντα στη δίκη. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις είναι αποδεκτό το Εφετείο να συμβουλευθεί οτιδήποτε έξω από τα πρακτικά της δίκης.
2. Τα έξοδα των διαδίκων, τόσο πρωτόδικα όσο και κατ’ έφεση, είναι [*1373]ορθό να επωμισθεί η Δημοκρατία. Υποβάλλεται εισήγηση προς τούτο, αφού το Εφετείο δεν έχει εξουσία από το νόμο να εκδώσει διαταγή για την καταβολή των εξόδων από τη Δημοκρατία.
Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Διατάσσεται η επανεκδίκασή της. Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
Eκδίδεται διάταγμα ως ανωτέρω.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Shacolas N. K. (Merchants) Ltd v. Universal Life Insurance Co. Ltd (1984) 1 C.L.R. 47.
Έφεση.
Έφεση από την ενάγουσα κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Σωκράτους, Πρ.E.Δ.), που δόθηκε στις 18 Nοεμβρίου, 1996 (Aρ. Aγωγής 11811/94), με την οποία αποφασίστηκε ότι ο εναγόμενος δεν ευθύνεται για το επίδικο δυστύχημα.
Δ. Ιωαννίδης, για την Eφεσείουσα.
Λ. Ιωαννίδης, για τον Eφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π..
ΠΙΚΗΣ, Π.: Διαπιστώθηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο στην ετοιμασία των πρακτικών. Τα στενογραφημένα πρακτικά, μέρους της μαρτυρίας, είναι αδύνατο να αποστενογραφηθούν. Λήφθηκαν από υπάλληλο, που υπηρετούσε προσωρινά στη θέση στενογράφου του Δικαστηρίου και η οποία αποχώρησε, (μετά τη λήξη της περιορισμένης περιόδου της υπηρεσίας της), χωρίς να τα αποστενογραφήσει. Aπ’ ότι έχουμε πληροφορηθεί, μετά την αποχώρησή της, προσλήφθηκε σε άλλη υπηρεσία της Δημοκρατίας. Πρόσκληση για την αποστενογράφηση των πρακτικών από την ίδια, μετά την αποχώρησή της από την υπηρεσία στο Επαρχιακό Δικαστήριο, δεν έφερε αποτέλεσμα.
Στην Πρωτοκολλητή του Δικαστηρίου, που ήλθε σε επαφή μαζί της, δήλωσε ότι “δεν μπορεί να αποστενογραφήσει τα δικά της [*1374]πρακτικά. Δεν μπορεί να διαβάσει τη στενογραφία τη δική της.” (Βλ. πρακτικό του Δικαστηρίου, ημερ. 30.10.1997.) Παράδοξο όσο και αν φαίνεται, αυτή είναι η πραγματικότητα με την οποία είμαστε αντιμέτωποι.
Απ’ ότι γνωρίζουμε και μπορεί να θυμηθούμε, είναι η πρώτη περίπτωση στην οποία εκδηλώθηκε τέτοιας μορφής αδυναμία στην ετοιμασία των πρακτικών. Στενογράφοι του Δικαστηρίου, που υπηρετούν σε έκτακτη βάση, πρέπει απαρέγκλιτα να αποστενογραφούν τα πρακτικά της δίκης με την πρώτη ευκαιρία, μετά τη λήψη τους. Καταβλήθηκε προσπάθεια για τη συμπλήρωση των πρακτικών με τις προσωπικές σημειώσεις της Δικαστού, χωρίς να καταστεί δυνατή η πλήρωση του κενού. Μέρος της μαρτυρίας, στην αναγκαία λεπτομέρειά του, δεν απεικονίζεται. Διαπίστωση των δικηγόρων των διαδίκων είναι ότι η απουσία ολοκληρωμένων πρακτικών της δίκης καθιστά αδύνατη την εξέταση των επιδίκων θεμάτων της έφεσης. Υπό το φως αυτής της πραγματικότητας, κοινή είναι η θέση τους ότι η πρωτόδικη απόφαση πρέπει να παραμεριστεί και, συγχρόνως, να διαταχθεί η επανεκδίκαση της αγωγής. Βάσει του περί Εφέσεων Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996, η ετοιμασία των πρακτικών αποτελεί προϋπόθεση για τον ορισμό της έφεσης για ακρόαση. (Βλ. επιφύλαξη Κ.6.)
Στη Shacolas v. Universal Life (1984) 1 C.L.R. 47, επισημαίνεται ότι τα πρακτικά της δίκης αποτελούν τον αναντικατάστατο οδηγό για τα κατατεθέντα και διαδραματισθέντα στη δίκη. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, (με τις οποίες δεν θα ασχοληθούμε), είναι αποδεκτό το Εφετείο να συμβουλευθεί οτιδήποτε έξω από τα πρακτικά της δίκης.
Οποτεδήποτε διατάσσεται η τήρηση στενογραφημένων πρακτικών, το αποστενογραφημένο κείμενό τους, δεόντως πιστοποιημένο, αποτελεί τον αυθεντικό οδηγό για τα κατατεθέντα. Σ’ αυτή την υπόθεση, το χάσμα στα πρακτικά δεν μπορεί να γεφυρωθεί. Λυπηρό όσο και να είναι, δεν παρέχεται άλλη εκλογή παρά η έκδοση διαταγής για την επανεκδίκαση της αγωγής, και αυτό θα διατάξουμε.
Το μόνο παρήγορο είναι ότι εκκρεμεί, σύμφωνα με δήλωση του δικηγόρου του εφεσίβλητου, αγωγή μεταξύ των διαδίκων (ορισμένη για ακρόαση τον Οκτώβριο του 1998), στην οποία εγείρονται όμοια θέματα, η λύση των οποίων μπορεί να προλειάνει το έδαφος για την επίλυση της διαφοράς και σ’ αυτή την υπόθεση.
[*1375]Έξοδα.
Η διαταγή, την οποία θα εκδώσουμε, δηλωτική του αποτελέσματος της έφεσης, δεν σχετίζεται με οποιοδήποτε σφάλμα στην πρωτόδικη απόφαση. Το αποτέλεσμα είναι άσχετο με το δίκαιο της μιας ή της άλλης πλευράς στην αντιδικία. Επομένως, δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την άσκηση της διακριτικής μας ευχέρειας για τα έξοδα. Γι’ αυτό, δεν θα προβούμε σε καμιά διαταγή για τα έξοδα, πρωτόδικα ή κατ’ έφεση.
Θεωρούμε ορθό όμως, όπως τα έξοδα των διαδίκων, τόσο πρωτόδικα όσο και κατ’ έφεση, επωμιστεί η Δημοκρατία. Και τούτο, γιατί τα έξοδά τους για την προώθηση της υπόθεσής τους εξανεμίστηκαν, λόγω λειτουργικής ατέλειας ή αδυναμίας της υπηρεσίας του Δικαστηρίου. Δεν μας παρέχεται εξουσία από το νόμο να εκδώσουμε διαταγή για την καταβολή των εξόδων από τη Δημοκρατία. Υποβάλλεται όμως εισήγηση, όπως έγινε και σε άλλες περιπτώσεις ανακοπής της δίκης για λόγους άσχετους με τους διαδίκους, όπως η Δημοκρατία καταβάλει τα έξοδα που έχουν υποστεί οι διάδικοι στη δίκη και στην έφεση, αποτιμούμενα βάσει των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Διατάσσεται η επανεκδίκασή της. Δεν εκδίδεται διαταγή για τα έξοδα.
Αντίγραφο της απόφασης θα διαβιβαστεί στις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, προς εξέταση της εισήγησης η οποία γίνεται αναφορικά με τα έξοδα των διαδίκων και την καταβολή τους από τη Δημοκρατία.
Eκδίδεται διάταγμα ως ανωτέρω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο