(1998) 1 ΑΑΔ 2144
[*2144]19 Nοεμβρίου, 1998
[ΠΙΚΗΣ Π., ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΡΑΣΤΙΤΗΣ,
Eφεσείων-Eνάγων,
ν.
1. ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΔΕΙΟΥΧΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ
ΑΧΘΟΦΟΡΩΝ ΛΙΜΕΝΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ,
2. ΚΩΣΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥ,
Eφεσιβλήτων-Eναγομένων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9970)
Αμέλεια — Τροχαίο ατύχημα — Eπιμερισμός ευθύνης — Ιδιωτικό όχημα επέπεσε σε σταθμευμένο περονοφόρο όχημα (fork lift) στον ανοικτό χώρο του λιμανιού Λεμεσού με αποτέλεσμα ο οδηγός του να τραυματιστεί ελαφρά -—Ύπαρξη μεγάλης ορατότητας από κάθε κατεύθυνση και από μεγάλη απόσταση — Αποφασίστηκε πρωτόδικα ότι αποκλειστική ευθύνη για το ατύχημα έφερε ο οδηγός του ιδιωτικού οχήματος — Επικύρωση της πρωτόδικης απόφασης κατ’ έφεση.
Αμέλεια — Επικίνδυνα αντικείμενα — Ύπαρξη ορισμένου αντικειμένου σε ορισμένο χώρο — Το κατά πόσο συνιστά κίνδυνο και το κατά πόσο εξ αυτού προκλήθηκε ζημιά, εξαρτάται από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης.
Ο εφεσείων ισχυρίσθηκε ότι το περονοφόρο όχημα ήταν ακινητοποιημένο ανάμεσα σε εμπορευματοκιβώτια, πως δεν ήταν ορατό, πως δεν αναμενόταν να είναι σε τέτοιο σημείο (στις ράγες διακίνησης του γερανού) και πως, σε κάθε περίπτωση, οι περόνες του δεν θα έπρεπε να ήταν ανυψωμένες.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την εκδοχή του εφεσείοντα για σειρά λόγων που εξειδίκευσε και αποφάνθηκε ότι το περονοφόρο όχημα ήταν ορατό από κάθε κατεύθυνση και από μεγάλη απόσταση. Ο ανοικτός χώρος είχε μεγάλο πλάτος (72 πόδια) που επέτρεπε την άνετη διέλευση άλλων οχημάτων και το ατύχημα οφειλόταν στο γεγονός ότι ο εφεσείων οδηγούσε κοιτάζοντας όχι μπροστά του αλλά προς [*2145]άλλη κατεύθυνση. Ο εφεσείων κρίθηκε αποκλειστικά υπεύθυνος για το ατύχημα.
Στην έφεση, υποβλήθηκε εκ μέρους του εφεσείοντα ότι από μόνο του το γεγονός της στάθμευσης του οχήματος με ανυψωμένες τις περόνες συνιστά πράξη που στοιχειοθετεί αμέλεια. Συνεπώς, μέρος της ευθύνης θα έπρεπε τουλάχιστον να καταλογιστεί στον υπάλληλο των εφεσιβλήτων που στάθμευσε το περονοφόρο όχημά τους στο συγκεκριμένο εκείνο χώρο.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Σε υποθέσεις με παρόμοια γεγονότα με την παρούσα υπόθεση, οποτεδήποτε το σταθμευμένο όχημα ή το όποιο εμπόδιο ήταν ευκρινώς ορατό από απόσταση με συνέπεια την ύπαρξη δυνατότητας πρόβλεψης των επιπτώσεων και ανάλογης αντίδρασης, οι διεκδικήσεις των οδηγών που πρόσκρουαν σ’ αυτά απορρίφθηκαν.
2. Το ατύχημα, στην παρούσα περίπτωση, επεσυνέβη γιατί ο εφεσείων κοίταζε αλλού και δεν στοιχειοθετείται αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της θέσης του περονοφόρου οχήματος και του ύψους στο οποίο βρίσκονταν οι ορατές περόνες του, και του ατυχήματος.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Rouse v. Squires [1973] 2 All E.R. 903,
Charalambous a.o. v. Kassapis a.o. (1988) 1 C.L.R. 25,
Flourentzou v. Christodoulou a.o. (1988) 1 C.L.R. 791,
Sofocleous a.o. v. Georghiou a.o. (1978) 1 C.L.R. 149,
Hill-Venning v. Beszant [1950] 2 All E.R. 1151,
Randall v. Tarrant [1955] 1 All E.R. 600,
Chop Seng Heng v. Thevannasan (1975) 3 C.L.R. 572.
Kλεάνθους κ.ά. ν. Eυαγγέλου (1998) 1 A.A.Δ. 1681.
[*2146]Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Mιχαηλίδου, E.Δ.), που δόθηκε στις 31 Mαρτίου, 1997 (Aρ. Aγωγής 6979/93), με την οποία απορρίφθηκε η αγωγή του ενάγοντα επειδή κρίθηκε πως ήταν ο μόνος υπεύθυνος για το τροχαίο ατύχημα που προκάλεσε τον τραυματισμό και τις ζημιές του.
Α. Γιωρκάτζης, για τον Εφεσείοντα.
Μ. Πελίδης, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γ. Κωνσταντινίδης.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε την αγωγή του εφεσείοντα επειδή έκρινε πως ήταν ο μόνος υπεύθυνος για το τροχαίο ατύχημα που προκάλεσε τον τραυματισμό, ελαφρώς ευτυχώς, και τις ζημιές του.
Υπάλληλος των εφεσιβλήτων στάθμευσε περονοφόρο όχημα τους (fork lift) στον ανοικτό χώρο του λιμανιού της Λεμεσού και ο εφεσείων, οδηγώντας το ιδιωτικό του αυτοκίνητο με αριθμό JY 498, μόλις με ταχύτητα 15 χιλιομέτρων ανά ώρα όπως έλεγε ο ίδιος, επέπεσε στις κάπως ανυψωμένες περόνες του. Ήταν η εκδοχή του εφεσείοντα πως το περονοφόρο όχημα ήταν ακινητοποιημένο ανάμεσα σε εμπορευματοκιβώτια, πως δεν ήταν ορατό, πως δεν αναμενόταν να βρισκόταν σε τέτοιο σημείο (στις ράγες διακίνησης του γερανού) και πως, σε κάθε περίπτωση, οι περόνες του δεν θα έπρεπε να ήταν ανυψωμένες.
Το πρωτόδικο δικαστήριο, για σειρά λόγων που εξειδίκευσε, απέρριψε αυτή την εκδοχή. Έκρινε τον εφεσείοντα αναξιόπιστο και στηρίχτηκε στη μαρτυρία του υπαλλήλου των εφεσιβλήτων. Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του, δεν υπήρχαν εμπορευματοκιβώτια στο χώρο του ατυχήματος. Το ατύχημα έγινε κατά τη διάρκεια της ημέρας και το περονοφόρο όχημα ήταν απολύτως ορατό από κάθε κατεύθυνση και από μεγάλη απόσταση. Ο ανοικτός χώρος είχε μεγάλο πλάτος (72 πόδια) που επέτρεπε την άνετη διέλευση άλλων οχημάτων και το ατύχημα οφειλόταν στο γεγονός ότι ο εφεσείων οδηγούσε κοιτάζοντας όχι μπροστά του αλλά προς άλλη κατεύθυνση.
[*2147]Στην ειδοποίηση εφέσης υπήρχε μια χλιαρή αναφορά στις διαπιστώσεις του πρωτόδικου δικαστηρίου αλλά δεν προωθήθηκε τέτοιο θέμα. Δεν συγκεκριμενοποιήθηκαν λεπτομέριες ούτε αναφέρθηκαν επιχειρήματα προς τέτοια κατεύθυνση. Όσα υποστήριξε ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσείοντα είχαν στη βάση τους τις διαπιστώσεις του πρωτόδικου δικαστηρίου. Βρίσκονται στο επίκεντρο της εισήγησης τα αναμφισβήτητα πως οι περόνες του οχήματος των εφεσιβλήτων ήταν ανυψωμένες κατά 1 με 1 1/2 πόδια από το έδαφος και πως το περονοφόρο όχημα ακινητοποιήθηκε στις ράγες διακίνησης του γερανού. Κατά τη μαρτυρία ήταν ασφαλέστερο να αποφεύγονται και τα δυο εξ ου και η έκδοση σχετικής εγκυκλίου από την Αρχή Λιμένων. Εισηγείται συναφώς ο κ. Γιωρκάτζης πως εσφαλμένα το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε τα πιο πάνω ως ασύνδετα προς το ατύχημα και πως ήταν αντίθετη προς τη μαρτυρία η αντίληψή του πως η εγκύκλιος εκδόθηκε μετά το επίδικο ατύχημα. Σημειώνουμε ως προς το τελευταίο πως δεν μπορεί να είναι οδηγός η όποια αντίληψη ως προς το τί είναι γενικώς ασφαλέστερο. Η ύπαρξη αμέλειας, ως αιτίας ατυχήματος, κρίνεται από το Δικαστήριο με γνώμονα τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε περίπτωσης. Δεν θα μας απασχολήσει, λοιπόν, άλλο το θέμα της εγκυκλίου και θα προχωρήσουμε με την ουσία της άποψης που προώθησε ο εφεσείων.
Προτείνει πως με βάση την υπόθεση Μοrton v. Wheeler (1956) The Times στην οποία αναφέρθηκε το πρωτόδικο δικαστήριο, το περονοφόρο όχημα, σταθμευμένο όπως ήταν στις ράγες με τις περόνες του ανυψωμένες σε βαθμό που δεν επέτρεπε τη διέλευση του αυτοκινήτου του, συνιστούσε κίνδυνο, την ευθύνη για τη δημιουργία του οποίου είχε ο υπάλληλος των εφεσιβλήτων. Στον οποίο, συνεπώς, θα έπρεπε να καταλογιστεί τουλάχιστον μέρος της ευθύνης. Με αναφορά δε στην Rouse v. Squires [1973] 2 All E.R. 903 υποστήριξε πως “από μόνο του το γεγονός της στάθμευσης του οχήματος με ανυψωμένες τις περόνες συνιστά πράξη που στοιχειοθετεί αμέλεια. Και, κατ’ επίκληση των υποθέσεων Charalambous v. Kassapis (1988) 1 C.L.R. 25 και Flourentzou v. Christodoulou (1988) 1 C.L.R. 791 υποστήριξε πως αυτή η αμελής πράξη επενέργησε στην πρόκληση του ατυχήματος. Θεωρεί τελικά πως οι υποθέσεις Sofocleous and Another v. Georghiou and Another (1978) 1 C.L.R. 149, Hill-Venning v. Beszant [1950] 2 All E.R. 1151, Randall v. Tarrant [1955] 1 All E.R. 600 και Chop Seng Heng v. Thevannasan (1975) 3 C.L.R. 572, με τις ανάλογες, όπως διευκρινίζει, διαφοροποιήσεις ενόψει των γεγονότων, υποστηρίζουν την άποψή του. Ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσιβλήτων υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση σε όλη την έκτασή της, δεν είχε να προ[*2148]σθέσει άλλα στοιχεία και η συντομία που χαρακτήριζε το περίγραμμα και την αγόρευσή του περιέσωσε χρόνο.
Το τι συνιστά κίνδυνο ως στοιχείο οχληρίας ή αμέλειας δεν συναρτάται προς το είδος του ή την κατασκευή του κατ’ αποκλεισμό των στοιχείων που περιβάλλουν την κάθε περίπτωση. Δεν είναι θεωρητικό το εγχείρημα. Το κατά πόσο η ύπαρξη ορισμένου αντικειμένου σε ορισμένο χώρο συνιστά κίνδυνο και το κατά πόσο εξ αυτού προκλήθηκε ζημιά, εξαρτάται από τα περιστατικά. Σε δοσμένες συνθήκες οτιδήποτε μπορεί να συνιστά κίνδυνο από την πιο πάνω άποψη, και το αντίστροφο. Η αντίληψη του εφεσείοντα πως, με βάση τη νομολογία που επικαλέστηκε, η ανύψωση των περόνων αλλά και η στάθμευση του οχήματος στις ράγες συνιστούσαν αφ’ εαυτών κίνδυνο αιτιωδώς συναφή προς το ατύχημα, είναι εσφαλμένη. Δεν νομίζουμε πως θα εξυπηρετούσε αν αναφερόμαστε στις υποθέσεις που επικαλέστηκε ξεχωριστά. Στην κάθε μια το σταθμευμένο όχημα ή το όποιο εμπόδιο κρίθηκε πως συνιστούσε ή δεν συνιστούσε κίνδυνο ανάλογα με το κατά πόσο, κυρίως οι συνθήκες ορατότητας, επέτρεπαν έγκαιρη αντίληψη της ύπαρξής του. Οποτεδήποτε δε το σταθμευμένο όχημα ή το όποιο εμπόδιο ήταν ευκρινώς ορατό από απόσταση με συνέπεια την ύπαρξη δυνατότητας πρόβλεψης των επιπτώσεων και ανάλογης αντίδρασης, οι διεκδικήσεις των οδηγών που πρόσκρουσαν σ’ αυτά απορρίφθηκαν. Θα προσθέταμε επί του προκειμένου και την πρόσφατη απόφαση στην υπόθεση Α. Κλεάνθους κ.ά. ν. Κυριάκος Ευαγγέλου (1998) 1 A.A.Δ. 1681.
Το ίδιο και εδώ. Το περονοφόρο όχημα, με τις περόνες κάπως ανυψωμένες, σταθμευμένο όπως ήταν στις ράγες διακίνησης του γερανού κατά τη διάρκεια της ημέρας, ήταν ευκρινώς ορατό από μεγάλη απόσταση. Μάλιστα σε πλατύ χώρο που επέτρεπε την άνετη διακίνηση άλλων οχημάτων. Ούτε το ίδιο ούτε οι περόνες του ούτε το γεγονός ότι βρισκόταν στις ράγες συνιστούσαν αφ’ εαυτών κίνδυνο για τους οδηγούς άλλων οχημάτων. Το ατύχημα επεσυνέβη γιατί ο εφεσείων κοίταζε αλλού και δεν στοιχειοθετείται αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της θέσης του περονοφόρου οχήματος και του ύψους στο οποίο βρίσκονταν οι ορατές περόνες του, και του ατυχήματος.
Η πρωτόδικη απόφαση είναι ορθή. Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο